ZAJĘCIA LOGOPEDYCZNE DLA KLAS 0

ZAJĘCIA LOGOPEDYCZNE DLA KLAS 0-III W GMINIE MIRÓW
Zajęcia terapii logopedycznej prowadzone są w trzech szkołach na terenie Gminy
Mirów. Uczęszcza na nie łącznie 45 dzieci z klas 0, I, II i III.
Po wstępnej diagnozie dla każdego ucznia został opracowany indywidualny
program terapii. Systematyczne ćwiczenia: oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne,
usprawniające motorykę i kinestezję narządów mowy, słuch fonematyczny prowadzą do
rozwijania sprawności mownej wśród najmłodszych uczniów. Jest to szczególnie ważne
w ich przyszłej karierze szkolnej. Zajęcia kształtujące u dziecka poprawną wymowę
wpływają na rozwijanie podstawowych umiejętności językowych takich jak czytanie,
pisanie, ustne komunikowanie się. W indywidualnych i grupowych formach pracy
z dziećmi wykorzystywane są liczne pomoce dydaktyczne, m.in. indywidualne karty
pracy, specjalistyczne podręczniki, książki z ćwiczeniami, gry logopedyczne.
Wymawiając poszczególne głoski musimy wykonać określone ruchy artykulatorów,
a zatem wykonywana jest odpowiednia praca mięśni - każda głoska wymaga innych
ruchów artykulacyjnych. Literatura fachowa podaje duży wachlarz wyboru
odpowiednich ćwiczeń usprawniających narządy mowy. Przytaczam przykładowe
ćwiczenia do wykonywania w domu z dzieckiem, najlepiej przed lusterkiem, aby miało
on o świadomość wykonywanych ruchów.
Ćwiczenia oddechowe:
 Bańki mydlane – dzieciaki uwielbiają puszczać bańki mydlane, zróbcie w domu
zawody, czyja bańka będzie największa lub kto zrobi najmniejszą bańkę.
 Wąchanie kwiatków, perfum mamy - wdech nosem (usta zamknięte) i wydech
ustami.
 Dmuchanie na płomień świecy, na piłeczkę pingpongową, na wiatraczek czy
kuleczkę waty.
 Bąbelki – dmuchanie przez rurkę do szklanki z wodą.
 Zdmuchiwanie z dłoni różnych lekkich przedmiotów - raz słabo, raz mocno.
 Chuchanie na „zmarznięte dłonie” - przerywany strumień powietrza.
 Chłodzenie „gorącej herbaty” - dmuchanie ciągłym strumieniem.
 Jedzie, leci, spada – naśladowanie różnych odgłosów np.: samolotu żżżżżż – na
jednym wydechu, pociągu: czu, czu, czu – oddech przerywany
 Nadmuchiwanie balonika.
 Przenoszenie za pomocą słomki różnych elementów obrazka, styropianu itp.
 Pierwsza wrona bez ogona… - powtarzanie zdań na jednym wydechu.
Uwaga: zwracamy uwagę, aby przy dmuchaniu wydmuchiwane powietrze nie
magazynowało się w policzkach. Możemy przytrzymać rączki dziecka na
policzkach, by przylegały one do łuków zębowych.
Ćwiczenia usprawniające wargi:











Drapaczka – drapiemy górnymi zębami dolną wargę i odwrotnie, następnie
zakładamy górną wargę na dolną i odwrotnie.
Całuski – ściągnięte usta wysuwamy do przodu i cmokamy posyłając do mamy
buziaki.
Niejadek - usta wciągamy w głąb jamy ustnej.
Glonojadek – usta wysuwamy do przodu, układamy w kształt literki „o”,
zamykamy i otwieramy wargi.
Głodomorek - chwytanie ustami z płaskiej powierzchni drobnych cukierków,
płatków śniadaniowych itp. (bez użycia języka).
Przeciąganie liny - siedząc naprzeciw dziecka trzymamy ustami kartkę papieru
i każdy ciągnie w swoją stronę.
Świnka - wysuwamy obie wargi do przodu, udając ryjek świnki i kręcimy nim w
lewo i prawo.
Wąsy - wysuwamy wargi maksymalnie do przodu, jak przy wymawianiu u,
kładziemy na górnej wardze wąsy zrobione z folii aluminiowej i próbujemy jak
najdłuższej utrzymać.
Straż pożarna, policja, pogotowie - wyraźnie wymawiamy samogłoski
w parach: e-o, i-u, a-u.
Słonik – utrzymujemy słomkę przy pomocy warg wciągamy powietrze nosem
i wydychamy przez słomkę, jak przez trąbę (uwaga: zęby nie mogą zagryzać
rurki).
Pojazdy - naśladujemy wibrując wargami warkot silnika.
Ćwiczenia usprawniające język:
 Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek
pudrowych, chrupka itp.
 Ślizgawka – zjeżdżanie języka po podniebieniu przy szeroko otwartych ustach,
jak na ślizgawce , zaczynając od zębów w stronę gardła.
 Konik - naśladuj konika poprzez przyklejenie całego języka do podniebienia
i gwałtowne oderwanie - kląskanie.
 Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do
góry, raz do dołu. A może przewieziesz pasażera (ryż preparowany)?
 Karuzela – włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz
w lewą stronę.
 Chomik - wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki
językiem, raz z prawej raz z lewej strony.
 Młotek – uderzaj językiem o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie
gwoździa, nie ruszaj brodą!
 Sprężynka – przyklej czubek języka do wałka dziąsłowego, teraz otwieraj
szeroko usta i zamykaj nie odrywając języka.
Słoń – sięgnij językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej
strony.
 Trampolina – twój język odbija się na zmianę do górnych i dolnych zębów, przy
maksymalnym otwarciu ust, jak na trampolinie.
 Ogonek – pomerdaj językiem jak ogonkiem, spróbuj dostać do nosa, do brody, w
stronę ucha lewego i prawego.
 Zegar – niczym wskazówka zegara obliż dolną i górną wargę przy ustach szeroko

otwartych.
Uwaga! Jeżeli Twoje dziecko trzyma język między zębami, nie wykonuj z nim
ćwiczeń, w których język „wychodzi” z buzi.
Ćwiczenia podniebienia miękkiego
 Śpioch - ziewamy przy nisko opuszczonej szczęce dolnej, następnie chrapiemy na
wdechu i wydechu.
 Gul, gul - płukanie gardła ciepłą wodą lub udawanie płukania.
 Zmęczony piesek – otwórz szeroko buzię i głęboko oddychaj przez usta przy
zatkanym nosie i odwrotnie, tył języka zamyka wejście do gardła, oddychaj
nosem - buzia wciąż otworzona.
 Dzidzia – wymawiaj jak dzidziuś: ga, go, ge, gu, gy, gi, gą, gę, aga, ogo, ugu, eke,
yky, ygy, iki, igi, ago, egę itp.
 Kukułka i kurka – a teraz pokarz, jak rozmawia kura z kukułką:
Ku, ku, ku – ko, ko, ko,
ku -ko, ku-ko,
uku - oko, uku - oko,
kuku - koko, kuku - koko.
 Balonik - nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie
wypuszczanie nosem.
Opracowała Magdalena Boros
Źródła:
Antos B., Demel G., Styczek A.: Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy, Warszawa
1971, PZWS
Rodak H., Terapia dziecka z wadą wymowy, Rodak H., Wydawnictwa Uniwersytetu
Warszawskiego, Warszawa 1994
Licencja Creative Commons
Ćwiczenia logopedyczne by Magdalena Boros is licensed under a Creative Commons Uznanie autorstwaUżycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe License.