Streszczenie pracy

Mgr Wioletta Skowron
Streszczenie
„Wybrane wyznaczniki funkcjonowania psychospołecznego chorych z wrzodziejącym
zapaleniem jelita grubego.”
Tytuł.
Wybrane
wyznaczniki
funkcjonowania
psychospołecznego
chorych
z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.
Wstęp. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to przewlekłe, zapalne schorzenie błony
śluzowej jelita grubego manifestujące się biegunką z domieszką krwi, śluzu i ropy.
Choroba przebiega z okresami rzutów i remisji. Leczenie jest długotrwałym procesem,
które powinno być skierowane na poprawę stanu klinicznego, minimalizację lęków
i obaw związanych z chorobą, akceptację choroby, lepszą satysfakcję i jakość życia
chorego.
Cel pracy. Poznanie wyznaczników funkcjonowania psychospołecznego chorych
z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.
Materiał i metody. Badaniem prospektywnym objęto 102 pacjentów z rozpoznanym
wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Do zebrania danych zastosowano: Kliniczny
Wskaźnik Aktywności Choroby, Kwestionariusz Obaw i Lęków związanych z chorobą,
Skalę Akceptacji Choroby, Skalę Satysfakcji z Życia, Skalę Uogólnionej Własnej
Skuteczności i autorski kwestionariusz ankiety.
Do
analizy
danych
zastosowano
statystykę
opisową
i
testy
parametryczne
i nieparametryczne w zależności od rodzaju skali i charakteru rozkładu zmiennych. Do
porównania dwóch zmiennych o normalnych rozkładach zastosowano test t-Studenta,
natomiast do porównania dwóch zmiennych wyrażonych na skalach nominalnych
zastosowano test U Manna Whitney’a. Analizę wariancji przeprowadzona za pomocą
ANOVA, a analizy korelacyjne dla zmiennych wyrażonych na skalach porządkowych
dokonano za pomocą korelacji r-Pearsona. Wyniki przyjęto jako istotne statystycznie
przy poziomie istotności p < 0,05.
Badania przeprowadzono za zgodą Komisji Bioetycznej Okręgowej Izby Lekarskiej
w Częstochowie (Nr K.B.Cz.-9/2012) z dnia 24.04.2012 r., z dodatkowym rozszerzeniem
badań z dnia 29.01.2014 r.
Wyniki. Większość badanych (64%) znajdowała się w aktywnej fazie choroby. Badani
mężczyźni i osoby poniżej 50. roku życia prezentowali wyższą średnią aktywności
klinicznej choroby. Wysoki poziom obaw i lęków występował u 73% badanych
i dotyczył dziedzin: wpływu choroby, życia intymnego, powikłań i stygmatyzacji.
Najwyższy poziom lęków i obaw obserwowano w dziedzinach powikłań i wpływu
choroby na życie badanych. Badani prezentowali przeciętny poziom akceptacji choroby
(28,7 pkt.) i obniżony poziom zarówno satysfakcji z życia (21,14 pkt.) jak i uogólnionego
poczucia własnej skuteczności (30,48 pkt.). Analiza statystyczna wykazała, że czas
trwania choroby (p=0,04) i płeć (p=0,001) wpływają na uogólnione poczucie własnej
skuteczności, wiek na aktywność życiową (p=0,02), a wykształcenie na akceptację
choroby (p=0,04). Analiza statystyczna nie wykazała wpływu miejsca zamieszkania na
funkcjonowanie psychospołeczne badanych.
Wnioski. Aktywność choroby oraz wysoki poziom obaw i lęków ma wpływ na jakość
życia i funkcjonowanie psychospołeczne osób z wrzodziejącym zapaleniem jelita
grubego. Badani w aktywnym stadium choroby charakteryzowali się wyższym poziomem
obaw i lęków, niższym poziomem akceptacji choroby, satysfakcji z życia i przekonania
o skutecznym radzeniu sobie z sytuacjami trudnymi i przeszkodami. Poczucie własnej
skuteczności zależało od czasu trwania choroby, stanu cywilnego i płci badanych.
Słowa kluczowe: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, akceptacja, satysfakcja,
uogólnione poczucie własnej skuteczności, lęki i obawy.