TEMATY PRAC LICENCJACKICH I MAGISTERSKICH W
Transkrypt
TEMATY PRAC LICENCJACKICH I MAGISTERSKICH W
TEMATY PRAC LICENCJACKICH I MAGISTERSKICH W ZAKŁADZIE FIZJOLOGII ZWIERZĄT 2015/2016 dr hab. Piotr Bębas Rola zegara biologicznego w regulacji metabolizmu ksenobiotyków Rola fizjologiczna kryptochromów u zwierząt dr Iwona Adamska Neuroimmunologiczna regulacja syntezy melatoniny w szyszynce kury domowej (praca licencjacka) Synteza neurosteroidów w szyszynce ptaków (prace licencjackie) dr Jan Jabłonka Wpływ stanu zapalnego i zmienionej ekspresji białek na plastyczność mózgu po udarze i depresjach korowych (praca magisterska) Wpływ interakcji międzypółkulowych na plastyczność kory mózgowej (praca magisterska) Wpływ interakcji międzypółkulowych na plastyczność mózgu po udarze (praca magisterska) Porównanie interakcji międzypółkulowych u człowieka i głównych gatunków zwierząt laboratoryjnych (praca literaturowa – licencjacka) Wpływ interakcji międzypółkulowych na plastyczność mózgu po udarze (praca literaturowa - licencjacka) dr Joanna Kotwica-Rolińska Metody tworzenia mutantów oraz owadów transgenicznych” (praca literaturowa – licencjacka) Rytmy metaboliczne u larw Spodoptera littoralis (praca licencjacka oraz praca magisterska) dr Paweł Majewski Regulacja gospodarki wapnia i fosforu nieorganicznego w organizmie (praca licencjacka - teoretyczna) Regulacja ekspresji genów zależnych od zegara molekularnego tzw. clock controlled genes (CCGs) (praca licencjacka - teoretyczna) Stworzenie nowego układu doświadczalnego do badań regulacji aktywności biosyntetycznej szyszynki ptaków, hodowle pierwotne i unieśmiertelnianie pinealocytów, badania in vitro (praca magisterska) Określenie aktywności ścieżki sygnałowej NF-kB w szyszynkach kurcząt w ciągu doby oraz po pobudzeniu układu odpornościowego (praca magisterska) Wpływ cytokiny TNF na mineralizację osteoblastów ludzkich - badania in vitro (praca magisterska) dr Magdalena Markowska Charakterystyka immunologiczna tkanki limfoidalnej związanej z szyszynką (PALT) występującej u kury domowej (praca magisterska i licencjacka) dr Marta Polańska Badanie okołodobowego rytmu ekspresji serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym Spodoptera littoralis (Lepidoptera) Wpływ analogów steroidowych hormonów owadzich na komórki owadziej linii SF9 - badania in vitro Wpływ analogów hormonów owadzich, stosowanych jako pestycydy na zarodkowe fibroblasty rybie ZEM2S (Danio rerio) - badania in vitro dr Aleksandra Skawina Biomineralizacja szkieletu mięczaków, parzydełkowców i szkarłupni, a mineralizacja kości u kręgowców (praca literaturowa licencjacka) Zegar biologiczny u mięczaków (słodkowodnych) – rytmy dobowe mineralizacji, fizjologii i behawioru (praca literaturowa licencjacka) Zegar biologiczny w układzie serotoninergicznym małżów z rodziny Unionidae (lub/i Sphaeriidae )(praca magisterska) Układ serotoninergiczny małżów z rodziny Unionidae (lub/i Sphaeriidae, lub/i Dreissenidae (praca magisterska) OPIS TEMATÓW PRAC LICENCJACKICH I MAGISTERSKICH ROLA ZEGARA BIOLOGICZNEGO W REGULACJI METABOLIZMU KSENOBIOTYKÓW Założenia: Zanieczyszczenie środowiska jest jedną z podstawowych przyczyn rozwoju chorób u zwierząt i ludzi. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że detoksykacja substancji szkodliwych jest kontrolowana przez zegar biologiczny. Naszym celem jest ustalenie, czy molekularne oscylatory biologiczne zlokalizowane w różnych narządach (między innymi układu nerwowego i wydalniczego) są odpowiedzialne za kontrolę ekspresji genów i białek zaangażowanych w metabolizm pestycydów nowej generacji, głównie neonikotynoidów. Materiały i Metody: Doświadczenia będą prowadzone na kilku gatunkach owadów, ze szczególnym uwzględnieniem pszczół, których ginięcie wydaje się zależeć właśnie od niewłaściwego stosowania neonikotynoidów. Realizacja zadań będzie polegała na charakterystyce transkryptomu mózgów, cewek Malpighiego, oraz ciała tłuszczowego owadów w różnych porach doby. Określony będzie wpływ wspomnianych insektycydów na metabolizm tkanek: nerwowej, nabłonkowych i tworzących ciało tłuszczowe. Charakter pracy licencjackiej: Praca doświadczalna. Zadaniem studenta będzie dokładna charakterystyka dobowych profili ekspresji genów zegara biologicznego w narządach układu nerwowego oraz narządach peryferycznych (wyżej wymienionych). Określenie minimalnych dawek neonikotynoidów, które są śmiertelne i wpływają na behawior owadów. Wykonanie podstawowych testów, które określą dobową zmienność w odpowiedzi owadów na stosowane insektycydy. Charakter pracy magisterskiej: Praca doświadczalna. Analiza dobowego transkryptomu wymienionych narządów. Określenie wrażliwości owadów z zaburzonym działaniem zegarów biologicznych na neonikotynoidy i dobowy profil ich metabolizmu. Wymagania: Podstawowa wiedza o metodach stosowanych w biologii molekularnej (przygotowanie teoretyczne); chęć samodzielnego prowadzenia badań, gotowość do przeprowadzania doświadczeń przez całą dobę. Praca w terenie. ROLA FIZJOLOGICZNA KRYPTOCHROMÓW U ZWIERZĄT Założenia: Kryptochromy to niewielka grupa białek odpowiedzialnych za naprawę DNA, fotorecepcję oraz regulację transkrypcji. Zróżnicowanie ich funkcji u różnych organizmów jest bardzo duże, ale w odróżnieniu od kryptochromów bakteryjnych i roślinnych, kryptochomy opisane u zwierząt, są słabo zbadane. Spośród nich najmniej wiadomo o tzw. kryptochromie DASH (CRY-DASH). Jego rola fizjologiczna jest nieznana. Nie wiadomo w jakich tkankach i narządach ulega ekspresji, a co najciekawsze dotychczas jego obecność opisano jedynie w genomach zwierząt wodnych. Celem badań jest określenie typów kryptochromów występujących u różnych grup zwierząt oraz powiązanie ich ekspresji z pozycją systematyczną tych zwierząt oraz ze środowiskiem, w którym one występują. Zweryfikujemy słuszność hipotezy, według której CRY-DASH zostało utracone podczas zasiedlania środowisk lądowych, zarówno u kręgowców, jak i bezkręgowców. Materiały i Metody: Badania obejmą pracę w terenie i laboratorium – zebranie zwierząt reprezentujących różne grupy systematyczne bezkręgowców, a następnie analizę obecności w ich genomach genów kodujących różne typy kryptochromów. Podczas analiz in silico określona zostanie hipotetyczna struktura białek kodowanych przez te geny, a co za tym idzie rola, jaką potencjalnie pełnią u badanych zwierząt (ze względu na charakterystyczne dla tych białek domeny określające ich funkcję w komórce). Ustalimy pozycję opisanych kryptochromów na drzewie filogenetycznym oraz postaramy się powiązać nasze wyniki z wiedzą na temat adaptacji badanych zwierząt do życia w różnych środowiskach. Charakter pracy licencjackiej: Praca doświadczalna. Zadaniem studenta będzie zebranie materiału do badań (zwierząt). Izolacja kwasów nukleinowych i sklonowanie kryptochromów poszczególnych gatunków. Wstępna analiza filogenetyczna uzyskanych wyników. Charakter pracy magisterskiej: Praca doświadczalna. W zależności od tego czy chęć badań w proponowanym temacie zgłosi także osoba wykonująca pracę licencjacką, magistrant sam lub wraz z licencjuszem będzie pobierał materiał z terenu. Wykonywał analizy genomowe oraz transkryptomu celem identyfikacji transkryptów poszczególnych kryptochromów. Ponadto badania magistranta obejmą określenie pozycji kryptochromów w systemie oscylatorów molekularnych badanych zwierząt. Wymagania: Podstawowe przygotowanie do używania metod biologii molekularnej (wiedza teoretyczna); preferowana jest umiejętność samodzielnej pracy, gotowość do przeprowadzania doświadczeń przez całą dobę. Praca w terenie, w różnych warunkach (woda, błoto, muł, gleba). Konieczność wyjazdów w różne rejony Polski (oczywiście wraz z opiekunami). SYNTEZA NEUROSTEROIDÓW W SZYSZYNCE PTAKÓW Założenia: Szyszynka przez lata była uważana za narząd endokrynowy, którego główną funkcją jest biosynteza melatoniny. Jednak najnowsze badania dowodzą, że szyszynka jest także miejscem intensywnej biosyntezy neurosteroidów. Prawdopodobnie dwa najważniejsze neurosteroidy syntetyzowane w szyszynce ptaków to allopregnanolon i 7hydroksypregnenolon. Nie wiadomo jakie czynniki regulują biosyntezę tych związków oraz czy, podobnie jak melatonina, są one syntetyzowane w rytmie dobowym. Materiały i metody: Przegląd danych literaturowych dotyczących regulacji biosyntezy neurosteroidów i pełnionych przez nie funkcji w szyszynce ptaków. Charakter pracy licencjackiej: Praca teoretyczna. Wymagania: Sumienność, umiejętność opracowywania materiałów naukowych. sprawnego poszukiwania i NEUROIMMUNOLOGICZNA REGULACJA SYNTEZY MELATONINY W SZYSZYNCE KURY DOMOWEJ Założenia: Szyszynka ptaków, wraz z siatkówką oka i jądrami nadskrzyżowania (SCN), to miejsce lokalizacji endogennego zegara biologicznego, generującego okołodobowe rytmy wielu procesów fizjologicznych, w tym odpornościowych. Do synchronizacji rytmów dobowych tych procesów dochodzi za pośrednictwem melatoniny, hormonu syntetyzowanego w szyszynce głównie w ciemności. Wzajemne oddziaływania między szyszynką, a układem odpornościowym stwierdzono u przedstawicieli wszystkich dotychczas przebadanych gromad kręgowców. Mimo licznych badań mechanizm regulacji aktywności wydzielniczej szyszynki pozostaje nadal nie do końca poznany. Prawdopodobnie aktywność biosyntetyczna szyszynki jest regulowana zarówno na drodze nerwowej jak i przez układ odpornościowy. Uważamy że, po aktywacji układu odpornościowego synteza melatoniny jest modyfikowana przez sam układ odpornościowy. Sądzimy, że mediatory zapalenia, jak i potencjalne zmiany w aktywności układu nerwowego mogą oddziaływać na szyszynkę, poprzez regulację ścieżki sygnałowej NF-κB, mogącej stanowić wspólny lub specyficzny dla jednego z tych układów efektor wewnątrzkomórkowy. Materiały i metody: Doświadczenia będą prowadzone na hodowlach organotypowych szyszynek pobranych od 16-dniowych samców kury domowej, przetrzymywanych od dnia wyklucia w warunkach oświetlenia L:D 12:12. Szyszynki będą traktowane lipopolisacharydami bakteryjnymi (LPS) lub/i komercyjnie dostępnymi cytokinami prozapalnymi. Następnie w szyszynkach będzie badana ekspresja wybranych cytokin prozapalnych, ich receptorów i receptorów TLR. Analizowany będzie również poziom białek ścieżki sygnałowej NF-kB, między innymi metodami EMSA i DAPA. Charakter prac licencjackich: Prace doświadczalne. Zadaniem Licencjuszy będzie 1) zbadanie ekspresji wybranych cytokin prozapalnych, ich receptorów i receptorów TLR metodami real-time PCR i Western Blotting; 2) wykonanie analizy translokacji białek ścieżki sygnałowej NF-kB z cytoplazmy do jąder komórkowych. Wymagania: Sumienność, dokładność, umiejętność pracy w grupie, gotowość do przeprowadzania doświadczeń przez całą dobę, podstawowe przygotowanie do używania metod biologii molekularnej (wiedza teoretyczna). STWORZENIE NOWEGO UKŁADU DOŚWIADCZALNEGO DO BADAŃ REGULACJI AKTYWNOŚCI BIOSYNTETYCZNEJ SZYSZYNKI PTAKÓW, HODOWLE PIERWOTNE PINEALOCYTÓW, BADANIA IN VITRO Założenia: Metody takie jak: analizy mikromacierzy DNA, analizy in silico oraz funkcjonalna analiza promotorów genów, wskazują na istnienie wielu elementów regulujących ekspresję genów o rytmicznym okołodobowym profilu ekspresji. Geny takie określa się jako kontrolowane przez geny zegarowe (Clock Controled Genes, CCGs). Przyjmuje się, że jeśli ekspresja genu jest rytmiczna zarówno in vivo, jak i in vitro w warunkach LD i DD, to jest on CCG. W przeszłości podejmowano liczne próby określenia czy geny szlaku biosyntezy MEL (Tph1, Ddc, Aanat i Asmt ) zarówno u ptaków, jak i ssaków są CCGs. Dane literaturowe oraz wyniki przeprowadzonej przez nas wstępnej analizy in silico wskazują, że w obrębie promotorów tych genów u kury domowej znajdują się sekwencje DNA, przez które geny zegarowe mogą regulować ich ekspresję. Celem pracy jest stworzenie linii unieśmiertelnionych pinealocytów i przeprowadzenie badań zmierzających do określenia profilów okołodobowej ekspresji genów kodujących enzymy biorące udział w biosyntezie MEL w pinealocytach pierwotnych. Praca ta ma za zadanie stworzyć układ eksperymentalny do prowadzenia szczegółowych badań dotyczących regulacji ekspresji genów CCGs. Materiał i metody: Prowadzenie hodowli linii pierwotnej pinealocytów, w warunkach LD lub DD. Charakterystyka hodowli komórkowych pod względem występowania specyficznych markerów dla pinealocytów takich jak S-antygen, rod-opsyna. Oznaczenie zmian poziomu ekspresji genów Tph1, Ddc, Aanat i Asmt techniką RT-qPCR i Western blotting. Klonowanie i przeprowadzenie badań funkcjonalnych promotorów genów Tph1, Ddc, Aanat i Asmt stosując bioluminescencyjne systemy reporterowe takie jak pGL3 i pMCS-Gaussia Luc. Charakter pracy magisterskiej: Praca doświadczalna. Zadaniem Magistranta będzie charakterystyka hodowli pinealocytów kury domowej in vitro. Wymagania: Podstawowe przygotowanie do używania metod biologii molekularnej (wiedza teoretyczna), gotowość do przeprowadzania doświadczeń przez całą dobę. UDZIAŁ CZYNNIKÓW TRANSKRYPCYJNYCH Z RODZINY NF-kB W REGULACJI BIOSYNTEZY MELATONINY W SZYSZYNKACH KURCZĄT Założenia: Czynniki transkrypcyjne z rodziny NF-kB (nuclear factor kappalight-chain-enhancer of activated B cells) prawdopodobnie uczestniczą w regulacji aktywności biosyntetycznych szyszynki ssaków. Dane literaturowe wskazują, że u gryzoni laboratoryjnych czynniki te biorą udział w hamowaniu transkrypcji Aanat, genu kodującego jeden z enzymów szlaku biosyntezy melatoniny. Zauważono, że zwiększony poziomu czynników NFkB w komórkach szyszynki ssaków koreluje z niską ekspresją Aanat w ciągu dnia. Celem pracy jest zbadanie, czy podobne zależności mają miejsce u ptaków. Materiał i Metody: Doświadczenia będą prowadzone na samcach kury domowej, przetrzymywanych od dnia wyklucia w warunkach oświetlenia L:D 12:12. Od 16-dniowych zwierząt, co 2h przez całą dobę, zostaną pobrane szyszynki. Z komórek szyszynkowych (pinealocytów) zostanie wyizolowana frakcja białek jądrowych, w której przeprowadzona zastanie analiza poziomu białek ścieżki sygnałowej NF-kB, między innymi metodami EMSA i DAPA. Charakter pracy magisterskiej: Praca doświadczalna. Zadaniem Magistranta będzie dokonanie analizy translokacji białek ścieżki sygnałowej NF-kB z cytoplazmy do jąder komórkowych pinealocytów kurcząt w rytmie dobowym, jak i po aktywacji układu odpornościowego. Wymagania: Podstawowe przygotowanie do używania metod biologii molekularnej (wiedza teoretyczna), gotowość do przeprowadzania doświadczeń przez całą dobę. WPŁYW CYTOKINY TNF NA MINERALIZACJĘ LUDZKICH - BADANIA IN VITRO OSTEOBLASTÓW Założenia: TNF jest główną cytokiną prozapalną, której podniesiony poziom w organizmie obserwuje się podczas przewlekłych stanów zapalnych. Badania prowadzone na gryzoniach laboratoryjnych wskazują, że podniesiony poziom TNF odpowiada za towarzyszące przewlekłym stanom zapalnych zmniejszenie gęstości mineralnej kości prowadzące do osteoporozy. Celem badań jest określenie mechanizmu zmniejszenia aktywności osteoblastów, komórek kościotwórczych, pod wpływem TNF w komórkach ludzkich. Materiały i Metody: Doświadczenia będą prowadzone na osteoblastach pierwotnych (HOb) i osteoblastach linii MG63 in vitro. Komórki te traktowane będą TNF, a następnie badana będzie ekspresja genów związanych z mineralizacją i dojrzewaniem osteoblastów oraz sam poziom mineralizacji. Badania mają doprowadzić do zidentyfikowania wewnątrzkomórkowych ścieżek sygnałowych odpowiedzialnych za zmniejszenie aktywności osteoblastów pod wpływem TNF. Charakter pracy magisterskiej: Praca doświadczalna. Wymagania: Podstawowe przygotowanie do używania metod biologii molekularnej (wiedza teoretyczna), gotowość do przeprowadzania doświadczeń przez całą dobę. CHARAKTERYSTYKA IMMUNOLOGICZNA TKANKI LIMFOIDALNEJ ZWIĄZANEJ Z SZYSZYNKĄ (PALT) WYSTĘPUJĄCEJ U KURY DOMOWEJ – PRACA MAGISTERSKA I LICENCJACKA Założenia: Szyszynka ptaków zbudowana jest z głównych komórek wewnątrzwydzielniczych – pinealocytów, komórek podporowych, szczątkowych komórek fotoreceptorowych oraz komórek limfoidalnych. Wśród tych ostatnich znajdują się limfocyty T, limfocyty B i monocyty. Wiadomo, że komórki te są zdolne do podziałów a ich liczba w szyszynce zmienia się w ciągu doby. Nie wiadomo jednak jaka dokładnie jest rola tych komórek w szyszynce ani czy mają właściwości analogicznych limfocytów występujące na obwodzie lub tkankach uprzywilejowanych immunologicznie. Celem pracy licencjackiej będzie: ustalenie metody efektywnej izolacji komórek limfoidalnych z szyszynki kury Celem pracy magisterskiej będzie: przeprowadzenie funkcjonalnych testów immunologicznych, określenie rytmu dobowego, określenie ekspresji cytokin prozapalnych i ich receptorów w limfocytach PALT. Materiał i metody: W pracy będą wykorzystywane następujące metody: sortowanie komórek przy użyciu sortera magnetycznego i cytofluorymetrii przepływowej, hodowle komórkowe, testy ELISA, testy funkcjonalne limfocytów, PCR, RT-PCR, Real time PCR. Charakter pracy: Zarówno praca licencjacka jak magisterska będą miały charakter doświadczalny. Wymagania: Od Studenta wymagana będzie sumienność w pracy laboratoryjnej i elastyczność czasowa, gdyż materiał doświadczalny pobierany będzie w różnych porach doby. CHARAKTERYSTYKA OKOŁODOBOWYCH ZMIAN STĘŻENIA SEROTONINY MÓZGU I HEMOLIMFIE SZARAŃCZY PUSTYNNEJ SCHISTOCERCA GREAGARIA. Założenia: Szarańcza pustynna jest jednym z najważniejszych szkodników upraw na świecie. Występuje w dwóch formach, samotnej (każdy osobnik żeruje pojedynczo) i migrującej (do kliku tysięcy osobników skupia się, by migrować i żerować wspólnie). Z punktu widzenia gospodarki człowieka ta druga forma jest stanowi największe zagrożenie. Stwierdzono, że czynnikiem odpowiedzialnym za zmianę behawioru szarańczy jest serotoninasilnie konserwatywny ewolucyjnie neuroprzekaźnik, występujący u bezkręgowców i człowieka. Serotonina ma działanie plejotropowe, u wszystkich badanych jak dotąd organizmów. Jest między innymi ważnym elementem dróg wyjścia informacji z zegara biologicznego. Potencjalne możliwości wykorzystania układu serotoninergicznego, jako celu działania przyszłych insektycydów hamujących formowanie postaci migrujących szarańczy, wymaga możliwie najbardziej wnikliwego poznania funkcji tego neuroprzekaźnika u S.gregaria. Doświadczenia w proponowanej pracy dyplomowej skupią się na regulacji układu serotoninergicznego przez zegar biologiczny. Materiał i Metody: Doświadczenia będą prowadzone na szarańczy wędrownej, Schistocerca gregaria, hodowanych w Zakładzie Fizjologii Zwierząt. Materiał (mózgi i hemolimfa) będą pobierane w sześciu punktach czasowych doby (co cztery godziny) a następnie metodą immunohistochemiczną i immunoenzymatyczną, zostanie określony dobowe profil stężenia serotoniny w badanych tkankach. Charakter pracy licencjackiej: (1)Przegląd danych literaturowych dotyczących neurochemicznych podstaw zmiany behawioru (z formy samotnej w migrującą) u S. gregaria. (2) Wykonanie preparatów immunohistochemicznych mających na celu określenie lokalizacji serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym S.gregoria. Charakter pracy magisterskiej: (1) Określenie metodą immunohistochemiczną okołodobowych zmian zawartości serotoniny w mózgu S. gregaria. Wykonanie „atlasu” połączeń serotoninergicznych w mózgu.(2) Określenie metodą immunoenzymatyczną (ELISA) okołodobowych zmian zawartości serotoniny w hemolimfie S. gregaria. Wymagania: Umiejętność/chęć pracy z owadami, znajomość zasad pracy w laboratorium, umiejętność pracy w grupie, gotowość do przeprowadzania doświadczeń przez całą dobę. Literatura: Anstey ML et al., Serotonin mediates behavioral gregarization underlying swarm formation in desert locust. 323 (5914): 627-630 Science 30 Januar 2009. DOI:10.11.26/science.1165939. BIOMINERALIZACJA SZKIELETU MIĘCZAKÓW, PARZYDEŁKOWCÓW I SZKARŁUPNI, A MINERALIZACJA KOŚCI U KRĘGOWCÓW Założenia: Wiedza na temat mechanizmu mineralizacji biologicznej węglanu wapnia u mięczaków, koralowców i szkarłupni jest wciąż niepełna – ale wiadomo, że organizacja kryształów w muszli odbywa się dzięki matriks organicznej. Okazuje się, że „mięczakowa” matriks organizuje i pobudza pracę osteoblastów ssaków i nie wywołuje stanu zapalnego. Podobne eksperymenty przeprowadzono także z użyciem szkieletów koralowców, choć ich wyniki były mniej spektakularne. Nie wiadomo dlaczego obserwujemy tak wysoką kompatybilność fizjologii tworzenia szkieletów u różnych grup systematycznych i w jaki sposób jest ona możliwa. Materiał i metody: Przegląd informacji na temat współdziałania kilku różnych systemów mineralizacyjnych. Próba odszukania wyjaśnienia mechanizmu interakcji pomiędzy tymi systemami mineralizacyjnymi. Charakter prac licencjackich: Praca teoretyczna dotycząca biomineralizacji muszli mięczaków, koralowców, szkarłupni i kręgowców (w tym człowieka). Wymagania: jest to praca teoretyczna – literaturowa, ważna jest umiejętność sprawnego poszukiwania i opracowywania źródeł naukowych. ZEGAR BIOLOGICZNY WODNYCH) – RYTMY I BEHAWIORU U MIĘCZAKÓW (MAŁŻÓW SŁODKODOBOWE MINERALIZACJI, FIZJOLOGII Założenia: Wiedza na temat mechanizmu mineralizacji biologicznej węglanu wapnia u małżów i ślimaków jest wciąż niepełna – ale wiadomo, że organizacja kryształów w muszli odbywa się dzięki matriks organicznej. Często obserwowane są rytmy mineralizacji kryształów; znany jest też fakt okołodobowego rytmu ekspresji jednego z białek matrix u perłopławów – rytmy te jednak są obserwowane u zwierząt ze stref pływów. Nie wiadomo, czy małże słodkowodne mają okołodobowe rytmy biomineralizacji muszli, ale stwierdzono u nich rytmiczne, okołodobowe zachowania i okołodobowe, regulowane endogennym oscylatorem, zmiany w fizjologii (w układzie serotoninergicznym). Niewykluczony jest więc wpływ zegara biologicznego na proces mineralizacji ich muszli. Materiał i metody: Przegląd informacji na temat rytmów biologicznych u małżów słodkowodnych i mięczaków morskich. Próba odszukania powiązania pomiędzy rytmami behawioralnymi, fizjologicznymi i mineralizacyjnymi. Charakter prac licencjackich: Prace teoretyczna. Charakter pracy magisterskiej: Praca teoretyczna dotycząca opisania regulacji okołodobowych rytmów behawioru i fizjologii mięczaków, oraz mechanizmów zegara biologicznego indukującego te rytmy. Wymagania: jest to praca teoretyczna – literaturowa, ważna jest umiejętność sprawnego poszukiwania i opracowywania źródeł naukowych ZEGAR BIOLOGICZNY W UKŁADZIE SEROTONINERGICZNYM MAŁŻÓW Z RODZINY UNIONIDAE (i/lub SPHAERIIDAE) Założenia: Wiedza na temat mechanizmu zegara biologicznego u mięczaków jest niepełna. Stwierdzono, że okołodobowe rytmy stężeń serotoniny w hemolimfie skójek i w tkankach groszkówek są regulowane endogennym zegarem biologicznym. Stwierdzono, że serotonina pełni fundamentalną rolę w działaniu oscylatora w oku ślimaków (choć jej stężenia są regulowane światłem, nie działaniem zegara). Serotonina pełni też wiele funkcji w fizjologii ślimaków i małżów (reguluje m. in zachowania lokomotoryczne i pokarmowe, tempo bicia serca, reakcję stresową, rozrodczość, procesy filtracji…). Należy ustalić profil ewentualnych zmian stężeń serotoniny w układzie serotoninergicznym małżów z rodzaju Unio (dodatkowo warto ocenić je też u Pisidium). Należy ustalić, czy ewentualne zmiany są związane z działaniem endogennego zegara biologicznego, czy nie. Należy zidentyfikować tkanki będące potencjalnym oscylatorem u skójek (i groszkówek). Materiał i metody: Podstawą do pracy będą materiały z już przeprowadzonych eksperymentów (tkanki skójek) oraz dodatkowo/lub przygotowany materiał samodzielnie pozyskany przez studenta (Pisidium). Tkanki skójek zostały zakonserwowane w siedmiu punktach czasowych w ciągu doby. Praca składać się będzie z przygotowania skrawków przekrojów poprzecznych ciał skójek, immunohistochemicznego wybarwienia układu serotoninergicznego u nich i identyfikacji neuronów serotoninergicznych zobrazowanych w mikroskopie fluorescencyjnym. Na tej podstawie oceniona zostanie aktywność neuronów serotoninergicznych w tkankach pochodzących z różnych godzin doby, z różnych warunków oświetlenia, co także pozwoli ustalić, czy w regulację tych ewentualnych zmian jest zaangażowany endogenny oscylator. Podobną procedurę należy wykonać dla Pisidium, projektując wcześniej i przeprowadzając eksperyment w którym pozyskane zostaną tkanki do badań. Charakter pracy magisterskiej: Praca magisterska eksperymentalna dotycząca zegara biologicznego u małżów słodkowodnych. Wymagania: W pracy laboratoryjnej wymagana będzie dokładność i gotowość nauczenia się technik obrazowania. W przypadku dołączenia materiału Pisidium niezbędne będzie zdobycie materiału w terenie; w trakcie eksperymentu wymagana będzie dyspozycyjność czasowa, pobrania materiału do analiz odbywać się będzie w ciągu całej doby. UKŁAD SEROTONINERGICZNY MAŁŻÓW Z RODZINY UNIONIDAE (i/lub SPHAERIIDAE; lub/i DREISSENIDAE) Założenia: Wiedza na temat układu serotoninergicznego u skójek i groszkówek jest niepełna. Stwierdzono obecność neuronów serotoninergicznych w licznych tkankach i narządach tych zwierząt, ale nie wiadomo jak – kompleksowo – jest on rozmieszczony. Stwierdzono, że istnieją okołodobowe rytmy stężeń serotoniny w hemolimfie skójek (uwalnianej prawdopodobnie z układu nerwowego) i w tkankach groszkówek i że są regulowane endogennym zegarem biologicznym. Stwierdzono, że serotonina pełni fundamentalną rolę w działaniu oscylatora w oku ślimaków (choć jej stężenia są regulowane światłem, nie działaniem zegara), reguluje też wiele procesów fizjologicznych u ślimaków i małżów (m. in zachowania lokomotoryczne i pokarmowe, tempo bicia serca, reakcję stresową, rozrodczość, procesy filtracji…). Brak jest danych o układzie serotoninergicznym Dreiseniidae. Materiał i metody: Należy pozyskać materiał do badań (odłowić grupę zwierząt niewielkich rozmiarów w terenie), przygotować skrawki – przekroje poprzeczne i podłużne, zidentyfikować narządy i tkanki. Należy przeanalizować serię przekrojów poprzecznych i podłużnych ciała skójek (lub/i groszkówek), metodami immunohistochemicznymi zidentyfikować neurony serotoninergiczne i zaproponować trójwymiarowy model układu serotoninergicznego u tych zwierząt (dzięki oprogramowaniu komputera). Charakter pracy magisterskiej: Praca magisterska eksperymentalna dotycząca układu serotoninergicznego u małżów słodkowodnych. Wymagania: W pracy laboratoryjnej wymagana będzie dokładność i gotowość opanowania technik obrazowania. Ważna będzie cierpliwość, zaangażowanie i samodzielność. Niezbędne będzie zdobycie materiału w terenie.