Specjalista radzi: Zdrowe żywienie przedszkolaka
Transkrypt
Specjalista radzi: Zdrowe żywienie przedszkolaka
SPECJALISTA RADZI Zdrowe żywienie przedszkolaka Zdrowe żywienie (inaczej optymalne) to pokrycie zapotrzebowania organizmu na wszystkie składniki odżywcze w 100 %. Dzieci nawyki żywieniowe przejmują od nas, dorosłych. I to od nas zależy, czy one będą prawidłowe, czy nie, a dziecko jest najlepszym obserwatorem i wszystko rejestruje w pamięci, co je dorosły. Dlatego tak ważne jest by na naszych talerzach znajdowały się potrawy kolorowe i różnorodne, które będą zachęcać do jedzenia. Jeśli czegoś nie jemy sami, a próbujemy wmusić to dziecku, spotkamy się z buntem. Warto od najmłodszych lat uczyć dzieci nowych smaków potraw, warzyw czy owoców. Dzięki temu dostarczamy maluchom witamin i składników odżywczych, których tak bardzo potrzebują do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Kilkulatki są ruchliwe, energiczne i podczas zabaw szybko spalają kalorie, jak również szybko rosną. Dlatego trzeba im zapewnić regularny dopływ energii i składników odżywczych z pożywienia. Najważniejszymi są: BIAŁKA – pełnią podstawowe funkcje budulcowe w naszym organizmie. Zbudowane z nich są wszystkie komórki i tkanki. Ogólnym skutkiem niedoboru białka w pożywieniu dzieci i młodzieży są zaburzenia wzrostu i rozwoju. Spada masa ciała, obniża się odporność organizmu, odczuwane jest ogólne osłabienie. W skrajnych przypadkach brak białka może prowadzić do śmierci z wychudzenia i wycieńczenia organizmu. Objawia się ona brakiem apetytu i apatią, występują zmiany skórne oraz ogólne zahamowanie rozwoju zarówno fizycznego, jak i umysłowego. Nadmierna podaż białka powoduje zaburzenia metabolizmu, czego wynikiem jest wiele chorób, nazywanych cywilizacyjnymi – m.in. miażdżyca. Zaburzeniu ulega praca silnie obciążonych organów, takich jak wątroba i nerki. Nadmiaru białek w organizmie przyczynia się do wzrostu zachorowalności na choroby serca, nowotwory jelita grubego, alergie, choroby nerwowe i nadciśnienie tętnicze. Ponadto częściej występują zaparcia, nerwowości i kłopoty ze snem. WĘGLOWODANY (cukry) – proste i złożone, zapewniają dowóz energii, odżywiają mózg, uczestniczą w wielu przemianach metabolicznych. Niedobór cukru może powodować osłabienie organizmu, gorszą koncentrację, drżenie rąk, potliwość, tracenie ostrości wzroku, a 12 Kwartalnik Pacjenta nawet utratę przytomności. Nadmiar powoduje gorsze gojenie się ran, czy cukrzycę – zaburzenia pracy trzustki. Żródła: konserwy rybne, jaja, mąki, kasze pełnoziarniste, pieczywo. TŁUSZCZE – roślinne i zwierzęce, Chronią one przed utratą ciepła. W razie niedoboru energetycznego tkanka tłuszczowa może być wykorzystana bez większego uszczerbku dla organizmu, część tłuszczu stanowi materiał budulcowy. Tłuszcze dostarczają zarazem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych Ich brak powoduje zmiany skórne, zaburzenia w funkcjonowaniu nerek, zahamowanie procesu wzrostu. WAPŃ (Ca) – podstawowy element budulcowy szkieletu, jego rolą jest, przekazywanie impulsów nerwowych (w synapsach), generowanie skurczów mięśni poprzecznie prążkowanych, w tym wpływ na pracę mięśnia sercowego, aktywator niektórych czynników w procesie krzepnięcia krwi, odpowiada za gospodarkę elektrolitową, reakcje obronne organizmu oraz działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwobrzękowe. Skutki niedoboru to osłabienie kości i szkieletu, zaburzenia wzrostu u dzieci, osteoporoza u dorosłych (łamliwość kości), podatność zębów na próchnicę, zaburzenia w pracy układu nerwowego i mięśniowego, zaburzenia równowagi biochemicznej. Żródła: mleko i przetwory, mięso. MAGNEZ (Mg) – często nazywany pierwiastkiem życia, jest czynnikiem wzrostu, przywraca równowagę psychiczną i układu nerwowego, wzmacnia reakcje obronne, rozpuszcza kamienie nerkowe, wzmacnia układ sercowo-naczyniowy, działa przeciwstresowo, przeciwzapalnie, relaksująco i znieczulająco, usuwa skurcze w nogach, łagodzi i uspakaja bezsenność i zdenerwowanie. Broni organizm przed zakażeniem i podnosi skuteczność koncentracji. Niedobór mag- nezu to nagłe zawroty głowy, bolesne skurcze łydek, uczucie drętwienia i mrowienia rąk i nóg, wzmożone wypadanie włosów, łamanie się paznokci, próchnica zębów, rozdrażnienie, lęki, trudności w koncentracji, zaburzenia snu, bóle głowy, mdłości, osłabienie układu odpornościowego, depresja, zaburzenia pamięci, niepokój. Żródła: nasiona strączkowe, mąki, kasze, czekolada, kakao, pestki dyni i słonecznika, banany, rodzynki, orzechy, migdały, pomidory. ŻELAZO (Fe) – bierze udział w transporcie tlenu oraz tworzeniu składników krwi. Odpowiada za utrzymanie prawidłowego metabolizmu oraz mechanizmy odporności. Niedobór prowadzi do zaburzeń metabolizmu, anemii, osłabienia organizmu, apatii. Żródła: mięso, warzywa ciemnozielone liściaste, zboża, kasze, ryby, zółtko jaj. WITAMINY takie jak: – witamina C, dzięki której dziecko ma większą odporność, mniej choruje, łatwiej przyswaja żelazo z pożywienia – witamina D, to mocne kości i zęby. mgr inż. Katarzyna Majchrzak Specjalista Dietetyk Należy przestrzegać kilku zasad. Dziecko powinno: 1. Jeść pięć posiłków dziennie o stałych porach, najlepiej co 2 – 3 godziny. 2. Otrzymywać naturalne witaminy i składniki odżywcze – jeść 5 razy dziennie warzywa i owoce. 3. Pić przede wszystkim wody mineralne, ale również mogą być to soki, najlepiej „domowej roboty” – mają wtedy najwięcej witamin. 4. Posiłki mieć przygotowywane kolorowo i różnorodnie, tak by zachęcały do jedzenia. 5. Jeść małe porcje, tak by się nie przejadać. 6. Jeść potrawy pieczone w piekarniku, gotowane na parze, jak najmniej smażone. Nie dosalajmy potraw, gdyż sól jest szkodliwa dla malucha (niszczy nabłonek jelitowy i żołądek)