RIO – 0717/ 70 /08 Przewodniczący Sejmiku, Rad Powiatów, Gm

Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie
00-564 Warszawa, ul. Koszykowa 6a
Telefon: 625-117-84, 625-20-97, 625-19-32
Fax WIAS: 625-19-32, Fax RIO: 628-31-16
_______________________________________________________________
Warszawa, dnia 6 marca 2008 r
RIO – 0717/ 70 /08
Przewodniczący Sejmiku, Rad Powiatów,
Gmin, Zarządów Województwa, Powiatów,
Prezydenci, Burmistrzowie, Wójtowie,
Skarbnicy
Przypominamy o obowiązkach sprawozdawczych wynikających z art. 199
ustawy o finansach publicznych. W związku z tym, że nie było zmiany przepisów w tym
zakresie w stosunku do roku ubiegłego, obowiązują te same terminy i zasady.
Zarząd jst przedstawia , w terminie do dnia 20 marca roku następującego po roku
budżetowym , organowi stanowiącemu:
- sprawozdanie roczne z wykonania budżetu tej jednostki, zawierające zestawienie
dochodów i wydatków wynikające z zamknięć rachunków budżetu jst, w szczegółowości nie
mniejszej niż w uchwale budżetowej, Sprawozdanie to powinno obejmować także wykaz
jednostek budżetowych, które utworzyły rachunki dochodów własnych oraz zestawienie
dochodów własnych i wydatków nimi finansowanych
-sprawozdanie roczne z wykonania planu finansowego samodzielnego publicznego
zakładu opieki zdrowotnej, samorządowej instytucji kultury i innej samorządowej osoby
prawnej, nie będącej spółką.
Zgodnie z art. 197 pkt.2 ustawy sprawozdania te powinny być złożone zarządowi do dnia 28
lutego, w szczegółowości nie mniejszej niż w planie finansowym. Do Regionalnej Izby
Obrachunkowej przekazywane jest
sprawozdanie roczne z wykonania budżetu danej
jednostki samorządu terytorialnego wraz z wykazem jednostek budżetowych, które
utworzyły rachunki dochodów własnych oraz zestawienie dochodów własnych i
wydatków nimi finansowanych.
W związku z wymogiem dotyczącym publikacji sprawozdania zarządu z wykonania budżetu
za dany rok należy zadbać o jego staranne i rzetelne sporządzenie.
W części opisowej należy omówić między innymi :
- odchylenia od wykonania planu dochodów i wydatków oraz ich przyczyny,
- realizację dochodów własnych z uwzględnieniem podstawowych dochodów podatkowych, a
także dochodów uzyskanych z gospodarowania mieniem komunalnym,
- realizację planu wydatków rzeczowych w tym szczególnie zadań inwestycyjnych
- ewentualne trudności w realizacji budżetu
- wynik budżetu , stan zadłużenia z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz innych
zobowiązań w tym wymagalnych.
Oddzielnie należy omówić stopień realizacji zadań zleconych i powierzonych z zakresu
administracji rządowej oraz zadań publicznych realizowanych na podstawie porozumień
między jednostkami samorządu terytorialnego.
Sprawozdanie jest opiniowane przez RIO pod kątem kompletności, zgodności zawartych w
nim dochodów i wydatków z planem z innymi sprawozdaniami i obowiązującym prawem.
Wniosek w sprawie absolutorium komisji rewizyjnej także podlega zaopiniowaniu przez
regionalną izbę obrachunkową. Należy go przekazać do RIO z pismem przewodnim
przewodniczącego rady . Wniosek powinien zawierać cechy opinii. Z wniosku powinno
jednoznacznie wynikać, czy komisja wnioskuje o udzielenie czy też o nieudzielenie
absolutorium organowi wykonawczemu jst.
Wniosek winien zawierać uzasadnienie pozostające w logicznym związku z tezą wniosku i
odnoszące się wyłącznie do wykonania budżetu za 2007 r na podstawie przedłożonych przez
organ wykonawczy sprawozdań z wykonania budżetu.
Komisja rewizyjna przy formułowaniu wniosku może korzystać z całego zakresu uprawnień
kontrolnych przysługujących radzie, dokonuje oceny wykonania budżetu pod kątem
celowości wydatków, gospodarności, a także realizacji uchwał związanych z budżetem gminy,
np. dotyczących zadań inwestycyjnych.
Wniosek komisji rewizyjnej powinien umożliwić radzie uzyskanie odpowiedzi na pytanie
jaki jest stan planowanych dochodów i wydatków do zrealizowanych , jakie są przyczyny
rozbieżności pomiędzy planem i wykonaniem , czy winą za owe rozbieżności można
obciążyć organ wykonujący budżet, czy też były one wynikiem obiektywnych
uwarunkowań.
Sformułowane we wniosku oceny powinny być uzasadnione faktami odnoszącymi się do
wykonania budżetu.
Z przedłożonych materiałów powinno wynikać ponadto, ilu radnych wchodzi w skład komisji
rewizyjnej, ilu wzięło udział w posiedzeniu komisji, jaki był wynik głosowania dotyczącego
przyjęcia wniosku.
Zgodnie z obowiązującym obecnie stanem prawnym na sesji absolutoryjnej powinno być
rozpatrzone sprawozdanie zarządu z wykonania budżetu , wniosek komisji rewizyjnej w
sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium oraz opinie regionalnej izby
obrachunkowej dotyczące sprawozdania oraz wniosku komisji rewizyjnej.
Dlatego odpowiednio wcześniej, co najmniej na dwa tygodnie przed sesją należy przedłożyć
regionalnej izbie obrachunkowej wniosek komisji rewizyjnej dla umożliwienia jego
zaopiniowania przed terminem sesji.
Ostateczny termin rozpatrzenia sprawozdania z wykonania budżetu , określony w art.199 ust.3
ustawy o finansach publicznych upływa z dniem 30 kwietnia.
Przypominamy, że nie ma obecnie podstawy prawnej do podejmowania uchwał o przyjęciu
sprawozdania przez radę .
Z treści uchwały w sprawie absolutorium powinno wynikać, że została podjęta na podstawie
rozpatrzenia sprawozdania za rok 2007 .
Z uchwałą rady gminy w sprawie absolutorium należy przesłać do regionalnej izby
obrachunkowej wyciąg z protokołu z sesji dotyczący rozpatrzenia sprawozdania z wykonania
budżetu i podjęcia uchwały.
Tryb głosowania powinien być bezwzględnie jawny. Głosowanie wniosku w trybie tajnym
skutkować będzie stwierdzeniem nieważności uchwały przez Kolegium RIO. Głosowanie
imienne nad wnioskiem w sprawie absolutorium, jest szczególną formą głosowania jawnego i
może mieć miejsce wówczas, gdy przewidują je przepisy statutu danej jednostki.
Zgodnie z art.28a ust.2 ustawy o samorządzie gminnym i art.30 ust.1a ustawy o samorządzie
powiatowym i art.34 ust.1a ustawy o samorządzie województwa uchwałę w sprawie
absolutorium rada podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady.
W związku z zapisem art. 13 ust.2 ustawy o samorządzie powiatowymi i art. 19 ust.3 ustawy o
samorządzie wojewódzkim zasada ta nie obowiązuje w tych jednostkach w odniesieniu do
odrzucenia w głosowaniu uchwały o udzieleniu absolutorium, gdyż wymienione przepisy
ustawy stanowią, że jest to równoznaczne z przyjęciem uchwały o nieudzieleniu absolutorium.
W takiej sytuacji zgodnie z orzeczeniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Warszawie z dnia 12 listopada 2007 r., sygn. akt V SA/Wa 2258/07 nie obowiązuje zasada
bezwzględnej większości głosów ustawowego składu rady, uchwała może zapaść przy
zwykłej większości.
Absolutorium jest jednym z ważniejszych środków kontroli rady gminy nad działalnością
organów wykonujących uchwalony wcześniej budżet . W związku z tym należy przestrzegać
szczegółowo określonego trybu postępowania w sprawie absolutorium.
Rada jednostki samorządu terytorialnego, dokonując zatem oceny wykonania budżetu
powinna czynić to w sposób kompleksowy, odnosząc się do całości wykonania planu
finansowego , jakim jest budżet, nie zaś koncentrować się jedynie na wybranych elementach
czy też kwestiach, wręcz z nim nie związanych, a dotyczących innych sfer działania organu
wykonawczego jst ( por. wyrok NSA z dn.22.03.96 s. S.A./GD 3695/95 , LEX nr 7942, wyrok
WSA w W-ie z 18.01.06, s.III S.A./Wa 3368/05 ,niepublikowany ).
Natomiast nieudzielenie absolutorium z przyczyn innych, niż z tytułu wykonania budżetu
stanowi istotne naruszenie prawa. ( por. wyrok NSA z 14 .01.02, s.I S.A./Po 1606/01 –
LEX nr 79796 ). Jak wynika z praktyki nadzorczej regionalnych izb obrachunkowych takimi
najczęstszymi innymi przyczynami nieudzielenia absolutorium były zarzuty dotyczące złej
pracy urzędu gminy, czy starostwa, złe kontakty z radą i jej komisjami, słaba ściągalność
podatków.
W przypadku podjęcia przez radę/sejmik uchwały o nieudzieleniu absolutorium a
następnie podejmowania uchwały na podstawie art. 28a ust.4 u.s.g ,lub art. 34 ust.3 u.s.w
powyższe organy stanowiące muszą być zapoznany z opinią RIO w sprawie uchwały rady
gminy i sejmiku wojewódzkiego o nieudzieleniu wójtowi/zarządowi województwa
absolutorium.
Rada powiatu podejmując uchwałę na podstawie art. 30 ust. 2 u.s.p. musi być zapoznana ze
stosowną uchwałą kolegium RIO.
Informujemy także, że nie uległy zmianie przepisy dotyczące sporządzania bilansów i
sprawozdań jednostek sfery finansów publicznych w zakresie operacji finansowych . Zgodnie z
§19 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych
zasad rachunkowości i planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek
samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sfery finansów publicznych (
Dz.U.Nr.142.poz1020 ) do dnia 30 kwietnia organy wykonawcze jst przekazują bilanse z
wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego za 2007 r. oraz łączne bilanse dla
jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych.
Skonsolidowany bilans jednostki samorządu terytorialnego sporządzany jest w złotych i
groszach i przekazywany do Regionalnej Izby Obrachunkowej w terminie 3 miesięcy od dnia
otrzymania ostatniego sprawozdania podlegającego konsolidacji.
Stosownie do zał. nr 5 rozporządzenia MF z dnia 26 czerwca 2006 r. w sprawie sprawozdań
jednostek sfery finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. Nr 113, poz. 770)
samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, samorządowe instytucje kultury i inne
samorządowe osoby prawne, nie będące spółkami przedkładają zarządowi sprawozdania RbZ i Rb-N w terminie 37 dni od upłynięcia okresu sprawozdawczego. Zbiorcze sprawozdania w
tym zakresie zarząd przedkłada regionalnej izbie obrachunkowej w terminie 56 dni.
W związku z licznymi zapytaniami dotyczącymi finansowania sportu kwalifikowanego w
związku ze zmianą ustawy o sporcie kwalifikowanym dokonaną ustawą z dnia 23 sierpnia
2007 r. (Dz. U Nr 171, poz.1208 ). Informujemy, że zgodnie z art.2 ust.2 ustawy jednostki
samorządu terytorialnego mogą wspierać w tym finansowo, rozwój sportu kwalifikowanego.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy
w drodze uchwały określić warunki i tryb wspierania, w tym finansowego, rozwoju sportu
kwalifikowanego”. Powyższe przepisy nie mogą jednak stanowić samodzielnej podstawy
prawnej do udzielania dotacji na sport kwalifikowany. Czyli dotacje mogą być udzielane w
dalszym ciągu tylko klubom sportowym spełniającym warunki określone w art.176 ustawy
o finansach publicznych tj. nie działającym w celu osiągnięcia zysku i na cele publiczne
związane z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego, na zasadach określonych w
powyższym przepisie.
Taki wniosek można także wyciągnąć z pism: Ministra Finansów nr ST1/0602-1/MSJ/08/1531
z dnia 20 lutego 2008 r. i Ministra Sportu i Turystyki z dnia 25.02.2008 r. związanymi z
interpelacją poselską w sprawie finansowania wiejskich klubów sportowych. Zdaniem
Ministra Sportu „ rolą samorządu jest wykazanie, że dane zadanie (a w ramach tego zadania
poszczególne wydatki) zalicza się do spraw publicznych o zakresie lokalnym” a nadto w
piśmie sformułowano wniosek iż konieczne jest podjęcie w jak najbliższym czasie prac
legislacyjnych mających na celu wyczerpujące i nie budzące wątpliwości uregulowanie zasad
udzielania dotacji podmiotom realizującym zadania w zakresie sportu kwalifikowanego .
Z poważaniem
Zastępca Prezesa
Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Warszawie
/-/
mgr Stanisław Stępień