Artykuł zawierający streszczenie wyników pierwszego etapu badań

Trendy gospodarcze
urządzeń elektronicznych oraz elektrycznych. Typowy jest
również rozwój firm wytwarzających wyroby z ropy naftowej. Rozwijają się wszelkiego rodzaju usługi: telekomunikacja,
informacja, reklama, usługi prawne i księgowe.
2. W podregionie ostrołęcko-siedleckim coraz więcej firm zaczyna prosperować w branży rolnictwo i leśnictwo – w latach 2009-2011 przybyło ich prawie 500. Ta tendencja
wynika z zastanej struktury gospodarki regionu. Brak
przede wszystkim dużych ośrodków przemysłowych powoduje, że ludność szuka zajęcia w rolnictwie (stąd duża
liczba osób pracujących w tej sekcji). Bliskość producentów rolnych starają się wykorzystywać firmy przetwórstwa
przemysłowego zajmujące się produkcją artykułów
spożywczych. W przemyśle zanotowano większe przyrosty
podmiotów tylko w działach związanych z produkcją i obróbką metali, produkcją wyrobów elektrycznych oraz mebli.
Podobnie jak w podregionie ciechanowsko-płockim zmniejsza się liczba podmiotów produkujących odzież. Zbieżne
tendencje między regionami występują również w branży budowlanej. Przybywa firm zajmujących się budową obiektów
inżynieryjnych przy ubywaniu podmiotów wykonujących roboty związane z wznoszeniem budynków. Progresję obserwuje się w liczbie firm zajmujących się handlem detalicznym.
Rozwijają się usługi motoryzacyjne w zakresie handlu i naprawy pojazdów. Ze względu na walory turystyczne w podregionie przybywa podmiotów oferujących zakwaterowanie.
Rozwijają się nowoczesne usługi z zakresu informacji, obsługi
firm, rachunkowości i podatków.
3. Miasto Warszawa jako podregion ma swoją niepowtarzalną
specyfikę związaną przede wszystkim z pełnieniem funkcji
stolicy państwa skupiając najważniejsze urzędy państwowe, ale jest także siedzibą wielu dużych przedsiębiorstw, które między innymi ze względów prestiżowych
sytuują się właśnie tutaj. Warszawa jest prężnie rozwijającym się ośrodkiem gospodarczym, w którym funkcjonują podmioty z niemal wszystkich sektorów gospodarki.
W zamian za powolny regres w przemyśle w Warszawie
bardzo dynamicznie rozwija się cała sfera usług, począwszy od budowlanych, przez transportowe, gastronomiczne, finansowe po obsługę firm, reklamę, informację.
Zmiany te widać zarówno w liczbie podmiotów, jak i dynamice wartości dodanej. Warszawa z podregionu przemysłowego przeradza się więc coraz bardziej w centrum
wszelkiego rodzaju usług, w tym głównie z sekcji J – informacja i komunikacja, L – obsługa rynku nieruchomości, M
– działalność profesjonalna, naukowa i techniczna. Bardziej
niż w innych podregionach wzrasta liczba podmiotów zajmujących się edukacją, opieką zdrowotną i pomocą
społeczną.
4. Podregion warszawski wschodni bardzo silnie się rozwija,
szczególnie w sekcjach związanych z usługami. Wzrosty
notuje się we wszystkich działach sekcji J – informacja
i komunikacja, L – obsługa rynku nieruchomości,
M – działalność profesjonalna i naukowa, N – usługi
administrowania i działalność wspierająca, P – edukacja
oraz Q – opieka zdrowotna i pomoc społeczna. Należy jednak zaznaczyć, że sekcje te z wyjątkiem M miały dotychczas niską liczbę podmiotów, więc nawet niewielkie
przyrosty powodują wysokie wartości wskaźników dynamiki. Mimo wszystko wyraźnie widać, że region cały czas
się zmienia, co w dłuższej perspektywie powinno zaowocować poprawą wskaźnika wielkości PKB. Głównymi siłami
sprawczymi rozwoju jest duży potencjał gospodarczy wypracowany w latach wcześniejszych, duża liczba mieszkańców, a więc zarówno potencjalnych pracowników jak
i nabywców produktów i usług, wysokie w porównaniu z innymi podregionami zarobki, dobre położenie geograficzne
pomiędzy Warszawą a podregionem ostrołęcko-siedleckim.
Podobnie jak w Warszawie podregion nie stawia na rolnictwo, a najwięcej wartości dodanej generuje w sektorze
handlu i innych usług z sekcji G, H, I, J. Duże znaczenie
ma przemysł, w którym zatrudnionych jest 30% osób pracujących, generując 26% wartości dodanej podregionu.
Analizując poszczególne działy ujawniają się, podobne jak
w innych regionach, zmniejszające się liczby podmiotów
produkujących odzież oraz wyroby skórzane, natomiast
wzrastają liczby podmiotów produkujących wyroby tekstylne, artykuły spożywcze, papier. Specyficzny dla podregionu jest szybki wzrost liczby podmiotów w dziale:
produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, produkcja urządzeń elektrycznych oraz mebli. Ponadto rośnie liczba podmiotów w budownictwie, handlu,
transporcie, ale tylko w zakresie magazynowania oraz
działalności pocztowej i kurierskiej.
5. Zjawiskiem charakterystycznym dla podregionu warszawskiego zachodniego jest zmarginalizowane znaczenie rolnictwa (1,6% podmiotów generuje 3,8% ogółu wartości
dodanej). Podobnie jak w innych podregionach podstawą
działalności oraz tworzenia wartości dodanej jest sektor,
w którym przeważa handel. W latach 2009-2011 rozwijał
się głównie handel hurtowy – wzrost liczby podmiotów
o 8%, nie nastąpił natomiast przyrost liczby podmiotów zajmujących się handlem detalicznym. W ramach przetwórstwa przemysłowego rozwijały się podobne branże jak
w podregionie warszawskim wschodnim. Obydwa regiony
otaczają Warszawę pełniąc dla niej funkcje usługowe i traktując ją jako duży rynek zbytu. Stąd cały czas zwiększa się
liczba podmiotów produkujących żywność, artykuły papiernicze, tekstylia, komputery i inne urządzenia biurowe oraz
urządzenia elektryczne i meble. Zmniejsza się liczba podmiotów produkujących odzież oraz wyroby ze skóry.
Więcej informacji wraz z całościowym raportem można znaleźć na stronie internetowej www.ffi.org.pl/badaniadlarozwojumazowsza/
We wrześniu br. odbędzie się konferencja przedstawiająca
wyniki wszystkich badań realizowanych w ramach projektu.
Osoby zainteresowane udziałem proszone są o kontakt
[email protected]. Udział w konferencji jest bezpłatny.
Artykuł jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Najważniejsze wnioski płynące z analizy danych zastanych:
1. Rolnictwo nie jest najważniejszym sektorem, ale w skali
samego województwa zajmuje czołowe miejsce wśród innych regionów w kontekście liczby podmiotów, liczby pracujących czy generowanej wartości dodanej. Sektor ten
jest ważny, a jego rozwój jest możliwy na Mazowszu m.in.
dzięki bardzo dużemu, wewnętrznemu rynkowi zbytu, gwarantującemu mu możliwość rozwoju.
2. Woj. mazowieckie to największy w Polsce region przemysłowy, o czym świadczy największa liczba podmiotów
zajmujących się przemysłem i budownictwem, jak również
osób pracujących w tych sektorach. Mazowieckie jest drugim w kraju woj. generującym wartość dodaną w tych sektorach, około 20% zatrudnionych, generujących 30% całej
wartości dodanej regionu.
3. Sektor handlu i usług jest najsilniej rozwinięty, zwłaszcza
w Warszawie. Duża liczba podmiotów, osób pracujących
oraz bardzo wysoka wartość dodana świadczą o tym, że
sektor ten jest kluczowy dla rozwoju Mazowsza.
4. Sektor usług finansowo-ubezpieczeniowych jest mocnym
punktem na mapie gospodarczej województwa. Występuje
natomiast duże zróżnicowanie wewnętrzne. Głównym ośrodkiem rozwoju usług finansowo-ubezpieczeniowych jest
Warszawa. W pozostałych podregionach jest on widoczny,
ale nie odgrywa już tak znaczącej roli. Sektor ten jest kolejną
szansą dla Warszawy. O rozwoju w innych regionach zdecydują głównie czynniki popytowe. Najbliżej tego rozwoju
jest podregion warszawski zachodni, w którym swoją szansę
zauważają podmioty tego sektora – ponad 9% wzrost liczby
podmiotów oraz pracujących.
5. Sektor pozostałych usług jest kolejnym ważnym i rozwijającym się sektorem w skali województwa. Prym wiedzie
Warszawa, jednakże pod względem generowanej wartości
dodanej w przeliczeniu na podmiot/pracownika pozostałe
podregiony starają się dotrzymywać kroku. Województwo
jest bardzo zróżnicowane wewnętrznie. Zdecydowanie przoduje Warszawa, później są podregiony bezpośrednio przyległe: warszawski zachodni i wschodni, a na samym końcu
ciechanowsko-płocki, ostrołęcko-siedlecki i radomski.
Dokonana analiza w przekroju poszczególnych podregionów
wskazuje na następujące tendencje w ich gospodarce:
1. Wśród branż o malejącym znaczeniu w podregionie
ciechanowsko-płockim należy wymienić rolnictwo, a także
niektóre działy przemysłu, jak produkcja odzieży (kontynuacja tendencji spadkowej z lat 2005-2008) czy produkcja wyrobów z drewna i korka. Regres wystąpił również
w najliczniej reprezentowanym przez podmioty gospodarcze dziale, czyli handlu detalicznym (oprócz handlu pojazdami) i co więcej jest to kontynuacja tendencji spadkowej
z lat 2005-2008, kiedy odnotowano spadek liczby podmiotów o 11%. Z roku na rok zmniejsza się liczba podmiotów zajmujących się usługowo działalnością finansową oraz
wspomagającą usługi finansowe. Rozwija się produkcja papieru i wyrobów z papieru oraz poligrafia. Szybko przybywa
podmiotów zajmujących się produkcją komputerów i innych
Człowiek – najlepsza inwestycja
W ramach projektu „Badania dla Rozwoju Mazowsza” realizowanego przez Fundację „Fundusz Inicjatyw” została przeprowadzona analiza i prognoza podstawowych
zmiennych mezoekonomicznych oraz wpływu zmian sytuacji makroekonomicznej na rozwój sytuacji na obszarze woj. mazowieckiego. Przeprowadzone analizy oparte
na dostępnych danych statystycznych pozwoliły dokonać analizy gospodarki Mazowsza zarówno w kontekście sektorów gospodarki jak i podregionów.
Projekt „Badania dla rozwoju Mazowsza” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
32375569
23042013
DLOWA