Analiza PWiK Dąbrowa Górnicza

TRACTEBEL
ENGINEERING S.A.
„Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej
w gminie Dąbrowa Górnicza” – etap I
ZAŁĄCZNIK NR 3 – Analiza ex-post PWiK w Dąbrowie Górniczej
projekt
01193
Str. 1
ANALIZA EX-POST SYTUACJI FINANSOWEJ
Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej
Krótka historia
W 1950 roku powstało Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej (MPGK) podległe
Miejskiej Radzie Narodowej. W skład MPGK wchodziły: Zakład Oczyszczania Miasta, Zakład Zieleni
Miejskiej, Zakład Pogrzebowy, Zakład Wodno – Kanalizacyjny.
Decyzją Wojewody Katowickiego z dnia 06.10.1975 r. powstało Wojewódzkie Przedsiębiorstwo
Wodociągów i Kanalizacji Zakład NR 13 poprzez połączenie Zakładu Wodno – Kanalizacyjnego przy
MPGK z Powiatowym Przedsiębiorstwem Wodno – Kanalizacyjnym w Będzinie.
Zarządzeniem Wojewody Katowickiego z dnia 11.07.1991 r. utworzono przedsiębiorstwo państwowe
pod nazwą Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. Natomiast Decyzją Wojewody
Katowickiego z dnia 02.06.1992 r. orzeczono przekazanie gminie Dąbrowa Górnicza mienia
państwowego naleŜącego do RPWiK w Dąbrowie Górniczej.
Przekształcenie RPWiK w jednoosobową spółkę skarbu gminy – Przedsiębiorstwo Wodociągów
i Kanalizacji Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - nastąpiło w roku 1996.
17.04.2002 r. podpisano umowę prywatyzacyjną pomiędzy Gminą Dąbrowa Górnicza a firmą RWE
GmbH, spółką światowego koncernu RWE. PWiK Sp. z o.o. stało się pierwszą w Zagłębiu Spółką
zaopatrującą mieszkańców w wodę, która pozyskała zewnętrznego inwestora.
Dnia 29.09.2004 r. podpisano porozumienie między Gminą Będzin i Dąbrowa Górnicza oraz
Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Będzinie i Przedsiębiorstwem
Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej. ZałoŜeniem porozumienia była
współpraca przedsiębiorstw na rzecz poprawy jakości dystrybucji wody pitnej, poprawy jakości wód
powierzchniowych oraz na rzecz ochrony powierzchni ziemi.
Przedmiotem działalności PWiK Sp. z o.o. jest m.in.:



odprowadzanie i oczyszczanie ścieków,
pobór, oczyszczanie i rozprowadzanie wody,
budowa obiektów inŜynierii wodnej.
Obecnie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o eksploatuje infrastrukturę wodną
i kanalizacyjną wraz z oczyszczalniami ścieków, których właścicielem jest PWiK oraz Gmina.
W latach 2005-2008 kapitał zakładowy Spółki wynosił 97 419 600 zł i dzielił się na 60 000 udziałów.
Udziały w Przedsiębiorstwie posiadają: Gmina Dąbrowa Górnicza (52,34%), pracownicy Spółki
(13,66%) oraz prywatne przedsiębiorstwo zagraniczne (RWE Aqua GmbH – 34,00%).
Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. jest obecnie dominującą jednostką działającą
w Dąbrowie Górniczej w branŜy wodnej i ściekowej. Jego działalność polega na dostarczaniu wody
mieszkańcom oraz na odbiorze i oczyszczaniu ścieków.
PWiK prowadzi własną politykę inwestycyjną, równieŜ gmina Dąbrowa Górnicza prowadzi działania
zmierzające do rozwoju gospodarki wodno - ściekowej. NajwaŜniejszym zadaniem jest wprowadzenie
w Ŝycie przedsięwzięcia z zakresu uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej w gminie.
TRACTEBEL
ENGINEERING S.A.
„Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej
w gminie Dąbrowa Górnicza” – etap I
ZAŁĄCZNIK NR 3 – Analiza ex-post PWiK w Dąbrowie Górniczej
projekt
01193
Str. 2
Sytuacja finansowa ex-post (obejmująca 3 lata wstecz)
Wprowadzenie
Analiza sytuacji finansowej PWiK Sp. z o.o. została opracowana na podstawie danych finansowych
obejmujących:
• Bilans za lata 2005, 2006, 2007, 2008;
• Rachunek zysków i strat za lata 2005, 2006, 2007, 2008,
• Rachunek przepływów pienięŜnych za lata 2005, 2006, 2007 i 2008.
Analizę udokumentowano następującymi tabelami (zobacz tabele na końcu załącznika):
• Bilans analityczny (Tabela 1);
• Analityczny rachunek zysków i strat (Tabela 2);
• Rachunek przepływów pienięŜnych (Tabela 3);
• Zestawienie podstawowych wskaźników ekonomicznych (Tabela 4).
Analiza bilansu
Aktywa
Wartość bilansowa aktywów na dzień 31.12.2005 r. wynosiła 138 491 942 zł. W latach kolejnych,
tj. 2006-2008, wartość aktywów wykazuje tendencję zmienną i wynosi odpowiednio: 136 710 170 zł,
156 125 610 zł i 140 874 119 zł, co oznacza spadek o 1,3%, a następnie wzrost o 14,2% i spadek o
9,8% w porównaniu z rokiem wcześniejszym.
Na koniec 2005 r. aktywa trwałe wynosiły 121 835 499 zł, co stanowiło 88,0% ogółu aktywów.
W 2006 r. wartość aktywów trwałych spadła o 3,7% w relacji do roku 2005, osiągając wartość
117 310 035 zł. W roku 2007 wartość aktywów trwałych wyniosła 124 645 854 zł i była wyŜsza
w stosunku do roku poprzedniego o 6,3%. W roku 2008 wartość aktywów trwałych wzrosła
w porównaniu do roku 2007 i wyniosła 125 030 224 zł. Udział aktywów trwałych do całości aktywów
w latach 2005-2008 wykazywał tendencję zmienną i w analizowanym okresie stanowił odpowiednio:
88,0%, 85,8%, 79,8% oraz 88,8%. W analizowanym okresie główną pozycją aktywów trwałych były
rzeczowe aktywa trwałe, których udział w sumie aktywów trwałych wynosił dla analizowanego okresu
od 96,7% do 100,0%. W skład aktywów trwałych w latach 2005–2008 wchodziły takŜe: wartości
niematerialne i prawne oraz długoterminowe rozliczenia międzyokresowe, a w 2005 roku równieŜ
inwestycje długoterminowe (wszystkie te pozycje stanowiły jednak małą część aktywów trwałych).
Udział aktywów obrotowych w sumie bilansowej wykazuje tendencję zmienną w latach 2005-2008
i stanowi: 12,0%, 14,2% i 20,2%, 11,2%. W zakresie aktywów obrotowych podstawową pozycję
stanowią w odpowiednich latach:
• NaleŜności krótkoterminowe: 36,2%, 29,7%, 61,7% i 44,7% aktywów obrotowych,
• Inwestycje krótkoterminowe: 61,0%, 67,9%, 36,9% i 51,8%,
• Zapasy: 2,0%, 1,6%, 0,8% oraz 2,2%,
• Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe: 0,8%, 0,8%, 0,6% oraz 1,3%.
Pasywa
W roku 2005 kapitał własny Przedsiębiorstwa wyniósł 127 283 067 zł. W 2006 roku wartość kapitału
własnego wykazała spadek w relacji do roku poprzedniego; kolejny rok (2007) wykazał wzrost
kapitału własnego do poziomu 127 586 007 zł. W roku 2008 zanotowano kolejny spadek kapitału
własnego, wyniósł on w tym roku 127 524 342 zł. Udział kapitału własnego w całkowitej sumie
pasywów wyniósł dla rozpatrywanego okresu odpowiednio: 91,9%, 92,6%, 81,7% oraz 90,5%.
Na poziom kapitału własnego wpływ miał w analizowanym okresie: kapitał podstawowy, kapitał
zapasowy, pozostałe kapitały rezerwowe oraz wynik finansowy PWiK – zysk netto roku obrotowego,
TRACTEBEL
ENGINEERING S.A.
„Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej
w gminie Dąbrowa Górnicza” – etap I
ZAŁĄCZNIK NR 3 – Analiza ex-post PWiK w Dąbrowie Górniczej
projekt
01193
Str. 3
a w 2007 roku takŜe strata z lat ubiegłych. Kapitał podstawowy oraz zapasowy w latach 2005–2008
były stabilne – osiągały tą samą wartość – kapitał podstawowy 97 419 600 zł, a kapitał zapasowy
23 540 267 zł. Pozostały kapitał rezerwowy zmieniał się w całym okresie analizy, by w roku 2007
osiągnąć wartość 3 zł, a w następnym juŜ 52 457 zł. Wynik finansowy netto (zysk netto roku
obrotowego) równieŜ wykazywał w analizowanym okresie tendencję zmienną.
Udział zobowiązań i rezerw na zobowiązania w rozpatrywanym okresie w całkowitej sumie pasywów
wyniósł odpowiednio: 8,1% - w 2005 r., 7,4% - w 2006 r., 18,3% - w 2007 r., 9,5% - w 2008 r.
Największy udział posiadają zobowiązania krótkoterminowe (głównie zobowiązania z tytułu dostaw
i usług, które wykazują tendencję rosnącą od poziomu 3 330 109 zł do 18 126 106 zł w roku 2007, po
czym osiągają poziom niŜszy niŜ w roku 2005 i 2006 – 2 372 936 zł).
Analiza rachunku zysków i strat
W celu lepszego zinterpretowania danych w Tabeli 2, zostały wprowadzone następujące
przekształcenia analityczne:
• przyjęto wartość przychodów ogółem jako 100%,
• zestawiono poszczególne składniki rachunku w ujęciu wartościowym, a takŜe określono ich
procentowy udział w stosunku do wartości przychodów.
Z tabeli wynika, Ŝe w badanym okresie:
o przychody netto ze sprzedaŜy wykazywały tendencję rosnącą i kształtowały się na poziomie:
40 833 825 zł – w 2005 r.,
41 843 345 zł – w 2006 r.,
43 235 791 zł – w 2007 r.,
44 775 296 zł – w 2008 r.;
o podobną tendencję wykazywały koszty działalności operacyjnej (bez amortyzacji):
27 354 622 zł – w 2005 r.,
27 748 339 zł – w 2006 r.,
28 974 559 zł – w 2007 r.,
31 029 473 zł – w 2008 r.;
o największy udział w przychodach posiadają przychody ze sprzedaŜy produktów, natomiast
największy udział w kosztach mają zuŜycie materiałów i energii oraz wynagrodzenia;
o Przedsiębiorstwo w latach 2005-2008 osiągało zysk ze sprzedaŜy;
o pozostałe przychody operacyjne oraz pozostałe koszty operacyjne wykazują tendencję
zmienną;
o Przedsiębiorstwo w całym analizowanym okresie zanotowało zyski z działalności operacyjnej,
zyski z działalności gospodarczej oraz zyski netto;
o zysk netto PWiK Sp. z o.o. w kolejnych latach kształtował się następująco:
6 268 819 zł – w 2005 r.,
5 524 831 zł – w 2006 r.,
9 874 191 zł – w 2007 r.,
6 512 018 zł – w 2008 r.
Analiza rachunku przepływów pienięŜnych
Zysk nie jest jedynym warunkiem kontynuowania działalności gospodarczej, równie waŜne są
przepływy pienięŜne (cash flows), które determinują wypłacalność i płynność firmy. Rachunek
przepływów pienięŜnych pokazuje źródła dopływu środków finansowych oraz sposoby ich
zagospodarowania. UmoŜliwia on obserwację rozmiarów tych strumieni i kontrolę płynności
TRACTEBEL
ENGINEERING S.A.
„Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej
w gminie Dąbrowa Górnicza” – etap I
ZAŁĄCZNIK NR 3 – Analiza ex-post PWiK w Dąbrowie Górniczej
projekt
01193
Str. 4
(zdolności płatniczej) Przedsiębiorstwa. Analiza przepływów pienięŜnych jest uzupełnieniem analizy
bilansu i rachunku zysków i strat.
Przepływy z działalności operacyjnej to przepływy pienięŜne pochodzące z podstawowej (statutowej)
działalności podmiotu. Strumień przepływów operacyjnych netto jest wskaźnikiem zdolności
podmiotu do: generowania środków na spłatę długów, utrzymania zdolności operacyjnej, płacenia
dywidend i dokonywania nowych inwestycji bez ubiegania się o zewnętrzne finansowanie
działalności. W latach 2005-2008 przepływy z działalności operacyjnej w Przedsiębiorstwie
Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej wykazywały tendencję zmienną
i wynosiły odpowiednio: 11 730 973 zł, 11 226 316 zł, 9 926 083 zł oraz 11 594 629 zł.
Przepływy z działalności inwestycyjnej pokazują nakłady, jakie poniesiono na powiększanie zasobów,
które generują przyszłe zyski. Obejmują one wydatki z tytułu nabycia rzeczowych aktywów trwałych,
wartości niematerialnych i prawnych i innych aktywów trwałych oraz wpływy ze sprzedaŜy tych
składników. W działalności inwestycyjnej w PWiK wystąpiło głównie nabycie/zbycie wartości
niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych oraz inne wpływy/wydatki
inwestycyjne. Wydatki w tej działalności przewyŜszały wpływy, co oznacza, Ŝe przepływy były
ujemne w całym okresie analizy.
Przepływy z działalności finansowej obejmują wpływy z emisji akcji lub innych instrumentów
finansowych, korzystanie z długoterminowego dofinansowania, wypłatę dywidend i inne wydatki
związane z rozliczeniem zysku. Przepływy finansowe w PWiK w latach 2005–2008 to głównie
wydatki związane z wypłatą dywidend i innych wydatków na rzecz właścicieli .
Przepływy pienięŜne netto kształtowały się następująco: 20 918 zł w roku 2005, 3 009 350 zł w roku
2006, (-1 546 278) zł w roku 2007 oraz (-3 422 679 zł) w roku 2008. Z analizy tych danych wynika, Ŝe
w tych latach obserwuje się niekorzystną tendencję w przepływach netto – rok 2007 i 2008 zamknięto
ujemnym saldem.
Analiza pozioma – wskaźnikowa
Analiza pozioma umoŜliwia wzbogacenie oraz pogłębienie informacji uzyskanych w wyniku analizy
pionowej. W tym celu obliczono podstawowe wskaźniki ekonomiczne obejmujące następujące grupy
wskaźników: struktury, płynności, obrotowości, wspomagania finansowego i rentowności. Poziom
wskaźników przedstawia tabela 4 na końcu niniejszego załącznika.
Wskaźniki struktury
Wskaźnik wyposaŜenie firmy w kapitał własny w analizowanym okresie utrzymywał się na dość
wysokim poziomie i osiągał wartości zalecane (tj. wyŜsze niŜ 33%). Przedsiębiorstwo
w analizowanym okresie nie posiadało zobowiązań długoterminowych. Poziom aktywów trwałych
w PWiK jest dość wysoki, a aktywów obrotowych niski.
Wskaźniki płynności
Wskaźniki płynności finansowej umoŜliwiają ocenę moŜliwości firmy do terminowego regulowania
swoich zobowiązań.
•
•
•
Wskaźnik pokrycia bieŜących zobowiązań obrazuje ogólny pogląd na płynność finansową firmy.
Optymalna wartość tego wskaźnika wynosi 1,2 – 2,0. W badanym Przedsiębiorstwie wartość
wskaźnika mieściła się w przedziale wartości zalecanych.
Wskaźnik szybkości spłaty zobowiązań informuje o rzeczywistej płynności finansowej firmy,
a jego optymalna wartość wynosi 1,0 – 1,5. W analizowanym okresie poziom tego wskaźnika
ukształtował się na odpowiednim poziomie w roku 2005, 2007 oraz 2008, w roku 2006 wartość
tego wskaźnika przekracza wartość optymalną.
Wskaźnik płynności gotówki osiąga wartości wyŜsze od zalecanych w całym okresie analizy.
TRACTEBEL
ENGINEERING S.A.
„Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej
w gminie Dąbrowa Górnicza” – etap I
ZAŁĄCZNIK NR 3 – Analiza ex-post PWiK w Dąbrowie Górniczej
projekt
01193
Str. 5
Analiza wskaźników płynności wskazuje na problemy z utrzymaniem prawidłowej płynności
w Przedsiębiorstwie, PWiK ma tendencję do nadpłynności (utrzymywania nieproduktywnych środków
pienięŜnych).
Wskaźniki obrotowości
Wskaźniki obrotowości pozwalają
poszczególnych jego składników.
•
•
•
na
ocenę
efektywności
wykorzystania
majątku
oraz
Cykl ściągania naleŜności w całym analizowanym okresie utrzymuje się na właściwym poziomie
(wartość tego cyklu powinna ona być krótsza niŜ 50 dni).
Cykl płacenia zobowiązań jest dłuŜszy w porównaniu do wartości zalecanej (poŜądana wartość
tego cyklu powinna być krótsza niŜ 50 dni), dodatkowo wykazuje znaczny wzrost w roku 2007
(do poziomu 101 dni).
Poziom zapasów nie jest długi i oscyluje wokół wartości od 2 do 3 dni.
Wskaźniki wspomagania finansowego
•
•
•
Wskaźnik ogólnego zadłuŜenia określa udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku
przedsiębiorstwa. W Spółce wskaźnik ten w latach 2005–2008 utrzymywany był na niskim
poziomie.
Wskaźnik zadłuŜenia kapitału własnego kształtował się na niskim poziomie, wartość zalecana
wynosi <200%.
Wskaźnik zdolności do obsługi zobowiązań pokazuje moŜliwość pokrycia wszystkich zobowiązań
firmy przez zysk netto i amortyzację. W całym analizowanym okresie wartość wskaźnika
osiągnęła odpowiedni poziom.
Wskaźniki rentowności
•
•
•
Wskaźnik rentowności sprzedaŜy netto w latach 2005-2008 kształtował się na prawidłowym dodatnim poziomie, jego wartość wykazywała lekką tendencję rosnącą do roku 2007.
Wskaźnik rentowność działalności podstawowej wykazuje tendencję malejącą w analizowanym
okresie.
Wskaźnik rentowności majątku netto ROA oraz rentowności netto kapitału własnego ROE
wykazują się charakterystyką podobną jak przy wskaźniku rentowności sprzedaŜy netto.
Podsumowanie analizy wskaźnikowej
Podsumowując analizę wskaźnikową moŜna stwierdzić, Ŝe sytuacja finansowa Przedsiębiorstwa
Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej jest dość stabilna:
o Wskaźniki struktury kształtują się na odpowiednim poziomie.
o Wskaźniki płynności kształtują się na prawidłowym lub wyŜszym od zalecanego poziomie,
Spółka ma tendencję do nadpłynności.
o Cykl ściągania naleŜności kształtuje się na zalecanym poziomie, natomiast cykl płacenia
zobowiązań kształtuje się na poziomie wyŜszym niŜ zalecany – Przedsiębiorstwo nie regulowało
zobowiązań terminowo.
o Wskaźniki wspomagania finansowego kształtują się na niskim poziomie, co oznacza, Ŝe PWiK
w małym stopniu finansuje swoją działalność kapitałami obcymi.
o Wskaźniki rentowności osiągają zalecane wartości, co oznacza, Ŝe Spółka osiąga zyski.