2016 - Ćwiczenia - Diody półprzewodnikowe pn
Transkrypt
2016 - Ćwiczenia - Diody półprzewodnikowe pn
ZADANIA DO ĆWICZEŃ Z ELEMENTÓW ELEKTRONICZNYCH temat: Diody prowadzący – Piotr Płotka, e-mail [email protected], tel. 347-1634, pok. 301 ZADANIE 1. Dioda krzemowa o napięciu przebicia większym od 400 V pracuje w układzie prostownika jak na rys. 1.1. W karcie katalogowej tej diody podano, że wartość bezwzględna prądu wstecznego diody nie przekracza |IRm| = 1·10-6A dla napięcia wstecznego |VRm| < 400 V. Dana jest amplituda Em = 20 V. Pulsacja 2π·50 1/s jest tak mała, że w analizie można pominąć pojemności diody. Określ wartości prądu diody id0 i napięcia na diodzie vd0 dla e0 = 0 V. Jakie są przybliżone wartości id1 i vd1 dla e1 = +20 V oraz id2 i vd2 dla e2 = -20 V? Zinterpretuj wynik graficznie. Naszkicuj przebiegi prądu diody id(t) oraz napięcia na diodzie. vd(t). Rys. 1.1 Rozwiązanie: Zauważmy, że wartość amplitudy Em jest dużo większa od spadku napięcia w kierunku przewodzenia na diodzie krzemowej równego w przybliżeniu VF ≈ 0,7 V. Będziemy zatem analizować działanie diody jako elementu nieliniowego pobudzonego dużym sygnałem. Dla układu z rys. 1.1 słuszne jest oczywiście równanie oczkowe e = id ·R + vd (1.1) Zal. (1.1) możemy interpretować jako równanie prostej obciążenia diody, gdzie elementem obciążającym jest rezytor R. Rozwiązanie, (id, id) , musi również należeć do charakterystyki diody. (a) Niech e(t) = e0 = 0 V. (1.2) Rys. 1.2b Rys. 1.2a Interpretację graficzną rozwiązania dla e = e0 = 0 V przedstawia rys. 1.2. Widzimy, że rozwiązaniem jest vd0 = 0 V, id0 = 0 A . -1- (b) Niech e(t) = e1 = +20 V. (1.3) Równanie oczkowe wg zal. (1.1) oczywiście obowiązuje, przy czym prosta obciążenia jest przesunięta tak, że jej punkt przecięcia z osią V wypada dla V = e1 = 20 V, a punkt przecięcia z osią I wypada dla i = e1 /R = 20 V / 1 kΩ = 20 mA. Interpretację graficzną rozwiązania przedstawia rys. 1.3. Rys. 1.3b Rys. 1.3a Widzimy, że przez diodę płynie prąd w kierunku przewodzenia, o znacznej wartości. Z uwagi na wykładniczą zależność prądu od napięcia charakterystyki statycznej diody krzemowej spolaryzowanej przewodząco, w inżynierskiej praktyce projektowania i analizy układów często jest wystarczające jest przybliżenie napięcia na diodzie spolaryzowanej przewodząco VF ≈ 0,7 V: vd1 ≈VF ≈ 0,7 V (1.4) W takim razie z zal. (1.1) otrzymujemy przybliżenie natężenia prądu płynącego przez diodę spolaryzowaną przewodząco: e − VF e1 − 0,7 V id 1 = 1 ≈ ≈ 19,3 mA (1.5) R R Rozwiązaniem dla e = e1 = +20 V jest vd1 ≈ 0,7 V, id1 ≈ 19,3 mA. (c) Niech e(t) = e2 = -20 V. (1.3) Równanie oczkowe wg zal. (1.1) oczywiście musi być spełnione, przy czym prosta obciążenia jest przesunięta tak, że jej punkt przecięcia z osią V wypada dla V = e2 = -20 V, a punkt przecięcia z osią I wypada dla i = e2 /R = -20 V / 1 kΩ = -20 mA. Interpretację graficzną rozwiązania przedstawia rys. 1.4. Widzimy, że punkt przecięcia charakterystyki diody i prostej obciążenia leży w pobliżu punktu (e2 = -20 V, 0 mA). Przez diodę płynie prąd id2 w kierunku wstecznym, o nieznacznej wartości. Możemy dokonać oszacowania 0 > id2 > -|IRm| = -1·10-6A (1.4) Wobec tego, korzystając z równania prostej obciążenia wg. zal. (1.1) vd 2 = e2 − id 2 ⋅ R (1.5) możemy dokonać oszacowania: -2- Rys. 1.4b Rys. 1.4a − 20 V = e2 < vd 2 < e2 + I Rm ⋅ R = −20 V + 10 −6 A ⋅ 1 kΩ = −19.999 V (1.6) Widzimy, że z dobrym przybliżeniem vd2 ≈ e2 = -20 V (1.7) -6 Rozwiązaniem zatem jest vd2 ≈ -20 V, id2 ≈ -|IRm| = -1·10 A. W praktyce inżynierskiej, przy wstecznej polaryzacji diody często wystarczająco dokładne jest przybliżenie vd2 ≈ e2, id2 ≈ 0 A. Uwaga – Analiza przypadków (a) – (c) doprowadziła do wniosku, że napięcie na diodzie w układzie z rys. 1.1 zmienia się od ok. -20 V do +0,7 V, czyli w szerokim zakresie. Również w szerokim zakresie zmienia się prąd płynący przez diodę, od ok. -1 µA do ok. 19 mA. Słusznie zatem postąpiliśmy dokonując analizy w oparciu o nieliniowy model diody. Popełnilibyśmy błąd analizując pracę diody w oparciu o model małosygnałowy będący wynikiem linearyzacji jej charakterystyki. Przeprowadzona analiza przypadków (a) – (c) pozwala zauważyć, że wartość prądu diody id można przybliżyć jako: id (t ) ≈ 0 dla e(t ) < 0,7 V (1.8) e(t ) − 0,7 V e(t ) ≥ 0,7 V id (t ) ≈ (1.9) dla R Uzasadnione jest także przybliżenie: e(t ) < 0,7 V dla (1.10) vd (t ) ≈ e(t ) e(t ) ≥ 0,7 V vd (t ) ≈ 0,7 V dla (1.11) Zal. (1.8) – zal. (1.11) odpowiadają przybliżeniu charakterystyki diody dwoma półprostymi pod kątem 90°, jak na rys. 1.5. Rys. 1.5 -3- Przeprowadzona analiza pozwala zatem naszkicować przebiegi prądu diody id(t) oraz napięcia na diodzie vd(t) w układzie z rys. 1.1 jak na rys. 1.6. Rys. 1.6 ZADANIE 2. (według zad. 2.32 ze skryptu W. Janke, W. J. Stepowicz, D. Tollik, L. Tomczak, "Zadania Z Elementów Elektronowych", Wyd. Politechniki Gdańskiej, wyd. III, 1983) Dioda o danej charakterystyce I(V), jak na rys. 2.1 pracuje w układzie jak na rys. 2.2. Wyznaczyć składową stałą VDdc i amplitudę składowej zmiennej napięcia na diodzie Vd dla wartości napięcia zasilania: (a) E0 = 20 V oraz (b) E0 = -20 V. Dane: e(t) = E0 + Em · sin(ωt), Em = 1 V, IS = 1·10-12 A, R = 1 kΩ, T = 300 K, nideal =1. Pulsacja 2π·50 1/s jest tak mała, że w analizie można pominąć pojemności diody. Rys. 2.2 Rys. 2.1 Rozwiązanie: -4- (a) Kierunek przewodzenia. E0 = 20 V Składową stałą liczymy metodą kolejnych przybliżeń. Przybliżenie zerowe – rys. 2.3 - Zgrubnie przybliżamy prąd diody: V (2.1) I D 0 = in R (2.2) ID0 = IDmax = E/R = 20 mA Z równania charakterystyki diody: q(VDdc ) I Ddc ≈ I s ⋅ exp (2.3) − 1 nideal k BT wyznaczamy zerowe przybliżenie napięcia diody: n k T I +I VD 0 ≈ ideal B ⋅ ln D 0 s q Is (2.4) Rys. 2.3b. Przybliżenie "zerowe" ID0 oraz VD0. Rys. 2.3a. Punkt pracy dla polaryzacji w kierunku przewodzenia: VDdc oraz IDdc. (2.5) VD0 ≈ VT ln(ID0/IS) ≈ 612 mV -23 -5 -19 gdzie VT = kBT/q , kB ≈ 1,38·10 J/K ≈ 8,62·10 eV/K , q ≈ 1,6·10 C , VT ≈ 25 mV przy T = 300 K. W punkcie odpowiadającym przybliżeniu zerowemu aproksymujemy charakterystykę diody linią prostą, styczną do niej – jak na rys. 2.4. czyli I D ≈ I D0 + Rys. 2.4. Aproksymacja charakterystyki diody przez prostą styczną do niej w punkcie zerowego przybliżenia. -5- dI D dVD ⋅ (VD(2.6) − VD 0 ) VD 0 , I D 0 qI D 0 ⋅ (VD − VD 0 ) (2.7) nideal k BT Z równania oczkowego wynika, że prostą obciążenia przedstawia zal. (2.8) E − VD (2.8) ID = 0 R Rozwiązujemy układ równań liniowych złożony z równania przybliżonej charakterystyki diody – zal. (2.7) - i równania prostej obciążenia – zal. (2.8). Otrzymaną wartość ID1 traktujemy jako następne, czyli pierwsze przybliżenie IDdc – rys. 2.5. I D ≈ I D0 + Rys. 2.5. ID1 pierwsze przybliżenie IDdc. ID1 ≈ 19,4 mA (2.9) Korzystamy ponownie z równania charakterystyki diody – zal. (2.3) – i obliczamy pierwsze przybliżenie VDdc – rys. 2.6. VD1 ≈ 611 mV. (2.10) Możemy kontynuować przybliżając charakterystykę statyczną diody prostą styczną w punkcie VD1 , ID1 . Rozwiązujemy odpowiedni układ równań liniowych otrzymując ID2. Z Rys. 2.6. Pierwsze przybliżenie: ID1 oraz VD1 charakterystyki diody wyznaczamy VD2. -6- I tak dalej liczymy kolejne przybliżenia składowych stałych prądu i napięcia diody Zatrzymujemy ten proces gdy uznamy, że wystarczająco dokładnie obliczyliśmy VDn oraz IDn . Na przykład - gdy VDn-VDn-1 < 10-6 V. W naszym przypadku: VD0 = 612 mV, ID0 = 20 mA (2.11) ID1 ≈ 19,4 mA, VD1 ≈ 611 mV (2.12) W kolejnej iteracji obliczona wartość napięcia zmieniła się o ok. 1 mV. Przyjmujemy, że IDdc ≈ ID1 ≈ 19,4 mA, VDdc ≈ VD1 ≈ 611 mV (2.13) Składową zmienną napięcia na diodzie wyznaczamy korzystając z małosygnałowego schematu zastępczego przedstawionego na rys. 2.7, gdzie 1 n V n V = rD = ideal T ≈ ideal T gD I Ddc + I s I Ddc Rys. 2.7. Małosygnałowy schemat zastępczy układu z rys. 2.2 dla E0 = 20 V, dla polaryzacji w kierunku przewodzenia. (2.14) obliczamy rD ≈ 1,33 Ω więc amplituda składowej zmiennej napięcia na diodzie r Vd = Em ⋅ D ≈ 1,33 mV rD + R (2.15) (2.16) (b) Kierunek zaporowy. Charakterystykę statyczną diody dla napięć VDdc < -|VZ0| przybliżamy zależnością: V + | VZ 0 | (2.17) ID ≈ D rZ gdzie VZ0 oraz rZ wyznaczone są z rys. 2.1 VZ0 = -9,9 V (2.18) rZ = ΔV/ΔI = 10 Ω (2.19) Zauważmy, że również dla polaryzacji zaporowej z równania oczkowego otrzymujemy równanie prostej obciążenia w postaci zal. (2.8). Zgodnie z poleceniem (b) przyjmujemy E0 = -20 V (2.20) Aby znaleźć składową stałą rozwiązujemy równanie zal. (2.17) wraz z zal. (2.8). Otrzymujemy -7- VDdc = -10 V IDdc = -10 mA (2.21) (2.22) Rys. 2.9. E0 = -20 V. Punkt pracy dla polaryzacji w kierunku zaaporowym: VDdc oraz IDdc. Rys. 2.10. Małosygnałowy schemat zastępczy układu z rys. 2.2 dla E0 = -20 V, dla polaryzacji w kierunku zaporowym. Amplitudę składowej zmiennej napięcia na diodzie dla polaryzacji zaporowej wyznaczamy z dzielnika napięciowego: Vd ≈ Em ⋅ rZ = 9,9 mV rZ + R (2.23) ZADANIE 3. Naszkicować przebieg wartości napięcia chwilowego vd(ωt) na diodzie stabilizacyjnej w układzie jak na rys. 3.1, dla zakresu 0 ≤ ωt ≤ 2π. Obliczyć inżyniersko przybliżone wartości ekstremalne przebiegu vd(ωt). Dane: R = 450 Ω, e(t) = 12V·sin(ωt), T = 300 K. Dane modelu diody dla kierunku przewodzenia: IS = 1·10-12 A, nideal = 1. Dane modelu diody dla kierunku wstecznego: ID ≈ 0 dla -|VZ0| <VD<0, |VZ0| = 6 V, rZ = 50 Ω. Przyjąć, że wartość rezystancji szeregowej diody rs ≈ 0 Ω. Pulsacja ω = 2π·50 1/s jest tak mała, że w analizie można pominąć pojemności diody. -8- Rys. 3.1 Rys. 3.2 Rozwiązanie: Napięcie źródła napięciowego zmienia się sinusoidalnie z czasem od e(t1) = Em = 12 V do e(t2) = -Em = -12 V. e(t) = 12V·sin(ωt) (3.1) Te zmiany zachodzą wolno, z pulsacją 2π·50 1/s. Wpływ tych zmian można zatem rozpatrywać analizując przesuwanie się prostej obciążenia Rys. 3.3 Wolnozmiennemu pobudzeniu układu z rys. 3.1 odpowiada przesuwająca się prosta obciążenia. e(t ) − VD R jak na rys. 3.3. ID = (3.2) Widzimy, że dla ωt0 = 0 , e(ωt0) = 0 V, rozwiązaniem jest vd(ωt0) = 0, id(ωt0) = 0 -9- (3.3) Dla diody spolaryzowanej w kierunku przewodzenia, gdy e(ωt) > 0,7 V to vd(ωt) ≈ 0,7 V = VF (3.4) oraz id można przybliżyć jako: e(ϖt ) − V F E m sin(ϖt ) − 0,7 V = (3.5) i d (ϖt ) ≈ R 450 Ω W szczególności dla ωt1 = π/2 prąd id ma wartość ekstremalną: i d (ϖt1 ) ≈ E m − V F 12 V − 0,7 V = ≈ 25,1 mA R 450 Ω (3.6) Dla diody spolaryzowanej w kierunku zaporowym, gdy e(ωt) < -|VZ0| = -6 V to v d (ϖt ) ≈ VZ 0 + e(ϖt ) − V Z 0 rZ R + rZ = − VZ 0 + E m sin(ϖt ) + V Z 0 R + rZ rZ (3.7) oraz E m sin(ϖt ) + VZ 0 v d (ϖt ) − V Z 0 = (3.8) rZ R + rZ W szczególności dla ωt2 = 3π/2 prąd id oraz napięcie vd przybierają wartości ekstremalne: i d (ϖt ) ≈ i d (ϖt 2 ) ≈ − E m + VZ 0 R + rZ v d (ϖt 2 ) ≈ V Z 0 + = −12 mA − E m + VZ 0 R + rZ rZ (3.9) = −6,6 V Gdy dioda jest spolaryzowana przewodząco, lecz e(ωt) ≤ 0,7 V lub gdy dioda jest spolaryzowana zaporowo, lecz -|VZ0| ≤ e(ωt) ≤ 0 to id(ωt0) ≈ 0 vd(ωt0) ≈ e(ωt) = Em·sin(ωt) (3.10) (3.11) (3.12) Rozwiązania te naszkicowano na rys. 3.4. ZADANIE 4. Dioda D o pojemności 40 pF przy VDdc1 = -3 V oraz o pojemności 15 pF przy VDdc2 = -30 V wykorzystana została do przestrajania obwodu rezonansowego jak na rys. 4.1. Obliczyć minimalną i maksymalną częstotliwość rezonansową obwodu, gdy VDD zmienia się w przedziale [0 V; -30 V]. Przyjąć wartość napięcia wbudowanego Φbi = 0,7 V. L = 100 nH, rezystancja rL ≈ 0. Dla składowej zmiennej pojemność CZ stanowi zwarcie, a rezystancja R rozwarcie. - 10 - Rys. 3.4 Szkic przebiegów prądów i napięć w układzie z rys. 3.1. Rozwiązanie: Zależność pojemności złączowej Cj diody od napięcia polaryzującego VDdc można aproksymować zależnością Rys. 4.1 Równoległy obwód rezonansowy strojony pojemnością złączową diody. C j (VDdc ) ≈ C j0 VDdc 1 − Φ bi (4.1) m - 11 - gdzie Φbi jest wartością napięcia wbudowanego. Nie znamy wartości Cj0 =Cj(VDdc=0), ani m. Wartość współczynnika m możemy wyznaczyć posługując się znanymi wartościami Cj(VDdc) dla dwóch znanych wartości wstecznych napięć polaryzujących VDdc=-|VR1| oraz VDdc =-|VR2|: m VDdc 2 1 − Φ bi C1 (VDdc1 ) = C2 (VDdc 2 ) V m 1 − Ddc1 Φ bi co w wyniku logarytmowania daje: C (V ) ln 1 Ddc1 C (V ) m = 2 Ddc 2 Φ − VDdc 2 ln bi Φ − V Ddc1 bi (4.2) (4.3) Przyjmując, że VDdc1 = -3 V oraz VDdc2 = -30 V otrzymujemy m ≈ 0,46, to jest wartość bliską wartości m dla złącza skokowego. Wartość Cj0 wyznaczamy z Zal. (4.1) jako: C j 0 = C j (VDdc V = 0) = C1 (VDdc1 ) ⋅ 1 − Ddc1 Φ bi m (4.4) czyli Cj0 ≈ 86 pF. Małosygnałowy schemat zastępczy układu można przedstawic jak na rys. 4.2. Częstotliwości rezonansowe tego układu wyznaczamy zgodnie z zależnością 1 (4.5) f min = 2π LC j (VDdc = 0) oraz Rys. 4.2 Schemat zastępczy obwodu rezonansowego strojonego pojemnością złączową diody. Schemat jest słuszny dla zaporowej polaryzacji stałoprądowej oraz dla polaryzacji w kierunku przewodzenia niewielkim napięciem VDdc , tak małym że można zaniedbać przewodność dynamiczną diody gD oraz pojemność dyfuzyjną Cd . f max = 1 2π LC j (VDdc = −30V) (4.6) otrzymując fmin ≈ 54 MHz oraz fmax ≈ 130 MHz. ZADANIE 5. (według zad. 2.60 ze skryptu W. Janke, W. J. Stepowicz, D. Tollik, L. Tomczak, "Zadania Z Elementów Elektronowych", Wyd. Politechniki Gdańskiej, wyd. III, 1983) - 12 - W jakim przedziale powinny być zawarte szerokości przerw energetycznych materiałów półprzewodnikowych, które są używane do emisji światła widzialnego w diodach świecących? Stała Plancka h ≈ 6,62·10-34 Js. Rozwiązanie: Zakres światła widzialnego rozciąga się od barwy czerwonej, o długości fali λmax ≈ 700 nm, do barwy niebieskiej , o długości fali λmin ≈ 400 nm. Energia fotonu jest odwrotnie proporcjonalna do długości fali świetlnej λ: hc E = hν = λ (5.1) gdzie c jest prędkością rozchodzenia się fali światła w próżni, c ≈ 3·108 m/s, a ν jest częstotliwością. Energię fotonu światła czerwonego Emin obliczamy jako: 2,83 ⋅ 10 −19 6,62 ⋅ 10 −34 Js ⋅ 3 ⋅ 108 m hc −19 ≈ ≈ ⋅ ≈ 2 , 83 10 J eV Emin = (5.2) λmax 7 ⋅ 10 −7 m ⋅ s 1,6 ⋅ 10 −19 czyli Emin ≈ 1,77eV (5.3) Analogicznie obliczamy energię fotonu światła niebieskiego Emax: hc 6,62 ⋅ 10 −34 Js ⋅ 3 ⋅ 10 8 m ≈ 4,97 ⋅ 10 −19 J ≈ 3,10 eV E max = (5.4) ≈ λmin 4 ⋅ 10 −7 m ⋅ s Generacja fotonów w diodach elektroluminescencyjnych następuje w wyniku promienistej rekombinacji elektronu w paśmie przewodnictwa półprzewodnika z dziurą w paśmie walencyjnym. Generowany foton ma energię równą różnicy energii elektronu i dziury. Jest bliska wartości przerwy energetycznej Eg . Zatem, dla półprzewodnika emitującego światło czerwone: E g min ≈ Emin ≈ 1,77eV (5.5) Oraz dla półprzewodnika emitującego światło niebieskie: E g max ≈ Emax ≈ 3,10 eV (5.6) Wartości szerokości przerw energetycznych Eg materiałów półprzewodnikowych używanych do emisji światła widzialnego w diodach świecących powinny zawierać się w przedziale: 1,77 eV ≈ E g min ≤ E g ≤ E g max ≈ 3,10 eV (5.7) Uwaga: Uzyskana odpowiedź jest poprawna dla diod elektroluminescencyjnych, w których najmniejszy rozmiar materiału emitującego światło jest dużo większy od długości fali de Broglie'a dla elektronu λe l >> λe (5.8) gdzie l jest długością, szerokością lub wysokością materiału emitującego światło. Wartości długości fali de Broglie'a dla elektronu λe są rzędu kilku nanometrów. Zatem wartość l powinna być większa od kilkudziesięciu nanometrów aby nasze oszacowanie Eg było słuszne. W przypadku materiałów niskowymiarowych, to jest studni kwantowych, drutów kwantowych lub kropek kwantowych, w których wartość l jest porównywalna z λe , zarówno Egmin jak i Egmax są mniejsze od oszacowanych powyżej. Wynika to z zasad mechaniki kwantowej. Zgodnie z tymi zasadami najniższy dozwolony poziom energetyczny elektronu w paśmie przewodnictwa - 13 - jest wyższy od poziomu dna pasma przewodnictwa. Podobnie, najwyższy dozwolony poziom energetyczny dziury w paśmie walencyjnym jest niższy od poziomu szczytu pasma walencyjnego. ZADANIE 6. Fotodioda pracuje w układzie jak na rys. 6.1. Dla napięć -10 V < VDdc < -1 V pojemność złączowa fotodiody jest niemal niezależna od napięcia Cj ≈ 1 pF. Jaka powinna być wartość rezystancji RL aby omawiany układ mógł być użyty do detekcji sygnału świetlnego o częstotliwości f1 = 10 GHz? Dla tych wartości RL i f1 oblicz wartość amplitudy napięcia wyjściowego Vout przy założeniu, że strumień światła padającego na diodę wytwarza składową zmienną fotoprądu o amplitudzie |If| = 10 µA. Napięcie polaryzujące zaporowo diodę wynosi |E| = 5 V. Długość warstwy opróżnionej w diodzie wynosi ld = 1 µm. Przyjąć wartości prędkości unoszenia dziur i elektronów równe wartościom nasycenia vdrift ≈vsatn ≈ vsatp ≈ 1·105 Rys. 6.1 m/s. Rozwiązanie: Stała czasowa τf narastania lub zanikania fotoprądu w odpowiedzi na skokową zmianę natężenia oświetlenia wynosi: τ f ≈ tt2 + (RL C j )2 (6.1) gdzie tt jest czasem przelotu elektronów i dziur przez warstwę opróżnioną złącza pn. Taka stała czasowa odpowiada górnej wartości częstotliwości granicznej pasma przetwarzania sygnału świetlnego na prąd: 1 1 (6.3) f0 ≈ ≈ 2 2πτ f 2π t + (R C )2 t L j Stąd: RL ≈ 1 ⋅ Cj 1 − tt2 2 (2π ⋅ f 0 ) (6.4) Obliczamy wartość czasu przelotu tt ld = 10 −11 s vsat Podstawienie tej wartości do zal. (6.4) oraz przyjęcie f0 = f1 pozwala obliczyć wartość RL ≈ 12 Ω tt ≈ - 14 - (6.5) (6.6) (6.7) odpowiadającą biegunowi pasma przenoszenia przy częstotliwości bieguna f0 = f1. Amplituda składowej zmiennej napięcia wyjściowego Vout wynosi 1 1 Vout = ⋅ I f RL ≈ ⋅10 −5 A ⋅ 12 Ω = 85 μV (6.8) 2 2 W zal. (6.8) występuje dzielenie przez pierwiastek z 2, co związane jest z istnieniem bieguna funkcji przenoszenia przy częstotliwości dla której obliczamy Vout. - 15 -