Ocena oprogramowania do e-handlu na przykładzie wybranych

OCENA OPROGRAMOWANIA DO E-HANDLU NA PRZYKŁADZIE
WYBRANYCH PAKIETÓW
AGNIESZKA SZEWCZYK
Streszczenie
W artykule omówiono rolĊ oprogramowania do e-handlu oraz kryteria jego
oceny. NastĊpnie przedstawiono procedurĊ badania ankietowego oraz jego wyniki,
bĊdące podstawą do oceny wybranych pakietów.
Słowa kluczowe: e-handel, oprogramowanie
1. Wprowadzenie
We współczesnym wiecie zasadnicz rol w zarzdzaniu sprzeda internetow (tzw.ehandlu), odgrywa zastosowanie odpowiedniego oprogramowania, które ułatwi sprawne przeprowadzanie transakcji. Celem takich aplikacji jest usprawnienie obsługi zawieranych transakcji poprzez przygotowanie dokumentów do wysyłki, szybki kontakt z klientem w celu potwierdzenia
zamówienia lub wysyłki, ledzenia stanów magazynowych oraz łatwego zarzdzania oferowanymi
produktami. Podstawowym celem artykułu jest analiza oprogramowania do e-handlu na przykładzie wybranych pakietów. pakietami tymi s: Evan-System Magazyn, Stempel Plus, Asystent
Allegro oraz UPS Worldship. Analiza przeprowadzona w pracy pozwoli na ocen tych aplikacji,
moliwoci ich wykorzystania oraz zasugeruje w jakich aspektach naley owo oprogramowanie
poprawi. Skorzysta z niej bd mogły zarówno jednostki zajmujce si e-handlem jak i tworzce
oprogramowanie do sprzeday internetowej. Coraz wicej włacicieli, nie tylko duych ale i nawet
małych sklepów wysyłkowych dostrzega, jak wan rol w zdobywaniu nowych i obsługi obecnych klientów odgrywaj profesjonalne procedury zawarte w odpowiednim oprogramowaniu.
W obecnych placówkach handlowych nie ma miejsca na oznaczanie ceny towaru długopisem czy
markerem lub szukanie jej przez kasjera w trakcie obsługi klienta. Jedynym wyjciem z tej sytuacji
jest kompleksowy system komputerowy, wspomagajcy i monitorujcy przepływ towarów. Urzdzenia ułatwiajce kontrol nad dostawami i sprzeda detaliczn oraz hurtow, dokumenty przesyłane elektronicznie, szacowane zamówienia generowane przez system, szczegółowe rozliczanie
pracy kasjerów czy systemy magazynowe ułatwiajce prowadzenie inwentaryzacji. To oczywicie
nie wszystkie, a tylko wybrane moliwoci systemów komputerowych oferowanych obecnie na
rynku, natomiast wszystkie mona łatwo przeliczy na wymierne oszczdnoci czasu i pienidzy.
Zła rotacja towarów to najprawdopodobniej najczstsza przyczyna strat w placówkach handlowych. Przy bazie towarów nierzadko liczcej kilkanacie tysicy pozycji, prawie niemoliwym
jest wychwyci najlepiej sprzedajce si towary lub przynoszce najwicej zysków, bez odpowiedniego oprogramowania. Wdroenie dobrego systemu komputerowego i umiejtna obsługa
przy znajomoci jego moliwoci pozwala na ogromne usprawnienie gospodarki magazynowej.
Odpowiedni program jest w stanie zmniejszy straty magazynowe z około 5% do niespełna 1%.
Niemniej wane s równie moliwoci analityczne systemu komputerowego do handlu. Przechowywanie danych o dostawach i sprzeday z kilkunastu miesicy a nawet od pocztku istnienia
270
Agnieszka Szewczyk
Ocena oprogramowania do e-handlu na przykładzie wybranych pakietów
firmy pozwala sporzdzi raporty dotyczce wszystkich aspektów prowadzonej działalnoci.
Przykładem moe by rednia warto sprzeday, wielko obrotów wybranego dostawcy, danych
statystycznych koszyka klienta lub nawet rozkładu paragonów wedle godzin wystawienia, co ułatwia dobranie odpowiedniej liczby i godzin pracy kasjerów. Mona te wygenerowa raport dotyczcy rentownoci placówki lub płynnoci finansowej. Wszelkie tego typu informacje mona
uzyska za pomoc odpowiedniego systemu w cigu kilku sekund. Idc dalej w rozwój firmy
naley nakreli, e wszystkie korzyci jakie pojawiaj si na poziomie sklepu mona zwikszy,
podpinajc placówki handlowe do systemu w centrali sieci. Dziki takim rozwizaniom mona
przede wszystkim centralnie zarzdza asortymentem poszczególnych sklepów oraz stosowanie,
przez niektóre sieci, centralne zamawianie brakujcego, koczcego si lub nowego towaru. Dodatkowymi atutami s tamie moliwoci jak globalne zarzdzanie cen, moliwo organizowania
jednakowych akcji promocyjnych w całej sieci placówek, kontrola nad cen zakupu. Wszystko to
s nieodzowne narzdzia w realizacji strategii kadej nowoczesnej firmy handlowej, bez wzgldu
czy jest to mała firma czy duy multipleks. Szybki i sprawny przepływ informacji za pomoc
systemu informatycznego midzy sklepami, a central pozwala na bieco monitorowa procesy
zachodzce w całej firmie i w razie czego odpowiednio szybko lub nawet z odpowiednim wyprzedzeniem, reagowa na pojawiajce si zagroenia lub moliwoci. Taki dobrze wykonany system
centralny to równie zbiór jednolitych standardów i procedur operacyjnych, które w przypadku
otwierania nowej placówki wystarczy jedynie skopiowa.
Przykładem moĪliwoĞci działania takiego systemu centralnego moĪe byü sytuacja,
w której dane z faktury zakupu są wprowadzane w sklepie a potem, automatycznie, w postaci elektronicznej spływają do systemu centralnego, który równieĪ automatycznie przekazuje je do systemu
finansowo-ksiĊgowego. Innym przykładem moĪe byü sytuacja w której pobierane są ze sklepu dane
o wynikach sprzedaĪy, na których podstawie system wyliczy premie dla pracowników i przekaĪe
informacje o przelewach do działu finansowego.
2. Kryteria oceny oprogramowania do e-handlu
Jednym z najwaniejszych atrybutów dobrego oprogramowania do e-handlu jest jego kompleksowo, czyli jak bardzo złoona jest aplikacja by spełniała jak najwicej oczekiwa uytkownika. Musi ona posiada moliwo wydruków szczegółowych danych, a dane te zale od
zastosowania aplikacji. Kolejnym prawie tak samo wanym aspektem jest łatwo jego obsługi.
Nikt nie bdzie uywał programu który nawet spełni jego wszystkie oczekiwania jeli obsługa tej
aplikacji bdzie wymagała posiadania ogromnej wiedzy jej funkcji oraz zachodzcych procesów,
wliczajc w to wiedz na temat edycji tyche procesów.
W cigu ostatnich lat wiele firm informatycznych wprowadziło do swojej oferty programy
do zarzdzania sklepem, zarówno tym stacjonarnym jak i internetowym. Aby wybra aplikacj
najlepiej odpowiadajc dla danej firmy handlowej, naley koniecznie precyzyjnie okreli wymagania stawiane takiej aplikacji oraz jak najlepsze dopasowanie ich do prowadzonej działalnoci.
Istniej te systemy, które to przeznaczone głównie dla hurtowni, s dosy uniwersalne i zapewniaj bardzo dobr obsług gospodarki magazynowej. Niestety w takich systemach czysto magazynowych brakuje mechanizmów specyficznych dla handlu detalicznego. Szczególn uwag przy
wyborze oprogramowania do firmy naley zwróci take na wsparcie techniczne i serwisowe od
strony dostawcy. Najistotniejszy jest tutaj dostp do szybkiej porady, instrukcja obsługi napisana
271
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 57, 2011
łatwym i zrozumiałym dla kadego jzykiem oraz gwarantowany czas usunicia usterki. Przepisy
Ministerstwa Finansów nie pozwalaj na sprzeda towarów i usług poza kas fiskaln, natomiast
awaria systemu sprzonego z kasa fiskaln oznacza przestój i jednoczenie straty. Kupujc program, nie warto wic kierowa si wyłcznie jego cen, a nawet nie naley. Podstaw do podjcia
decyzji w wyborze oprogramowania powinna by jego opinia innych uytkowników, najlepiej
sprawdzona nie tylko u jednego ródła, robi tak praktycznie wikszo kupujcych nie tylko oprogramowanie.
Kade zakupione oprogramowanie naley jeszcze wdroy do firmy. Najczciej firmy sprzedajce aplikacje oferuj równie wdroenie systemu do firmy. Kady sklep ma indywidualny
charakter wdroenia systemu komputerowego, trudno jest dokładnie okreli koszt takiej inwestycji. Zaley on przede wszystkim od tego, jakie zaplecze techniczne i informatyczne posiada firma,
ewentualnie czy istnieje konieczno jego wymiany z uwagi na niekompatybilny lub przestarzały
sprzt komputerowy, czy tylko jego modernizacji. Wysoko tej inwestycji jest równie zalena
od iloci wdraanych modułów danego programu oraz stopnia wyszkolenia załogi firmy.
W zakresie oceny oprogramowania wyrónia si dwa zasadnicze rodzaje ocen: ocen jakoci
konstrukcyjnej oraz ocen jakoci uytkowej [2]. Ocena jakoci oprogramowania uwzgldnia
przede wszystkim aspekty techniczne oprogramowania, takie jak niezawodno, łatwo konserwacji, uyteczno, efektywno itp1. Ocena oprogramowania z udziałem uytkowników wymaga
doboru reprezentatywnej grupy uytkowników, wyboru typowych zada oraz zorganizowania
eksperymentu umoliwiajcego rejestracj potrzebnych parametrów pracy z oprogramowaniem.
Wytypowanie grupy uytkowników jest prostsze w przypadku specjalistycznych programów dla
okrelonej grupy zawodowej (np. dla lekarzy, dentystów, kontrolerów ruchu lotniczego itp.). Programy ogólnouytkowe, takie jak programy graficzne czy edytory tekstów maj bardzo szerok
grup odbiorców – od studentów, przez wszystkie zawody administracyjne, po specjalistów
w rónych dziedzinach naukowych.
Oprogramowanie do e-handlu bdzie oceniane pod wzgldem:
• dostpnoci,
• ceny,
• pomocy technicznej,
• aktualizacji,
• łatwoci obsługi,
• zaawansowania programu,
• niezawodnoci,
• skali zastosowania,
• moliwoci zastosowania na rónych systemach operacyjnych,
• wymaga w stosunku do komputera,
• szybkoci działania,
• obsługi peryferii komputerowych przez aplikacj,
• łatwoci wdroenia do firmy.
1
Jaszkiewicz A., InĪynieria oprogramowania, Helion, Gliwice 1997: s. 10–20.
272
Agnieszka Szewczyk
Ocena oprogramowania do e-handlu na przykładzie wybranych pakietów
Oceniane bd cztery wybrane aplikacje:
• program magazynowy: Ewan – System – Magazyn
• program wysyłkowy: Stempel Plus
• program wysyłkowy i kontaktowy: Asystent v4
• program obsługi kurierskiej: UPS WorldShip.
3. Omówienie procedury bada ankietowych
Ponisza ankieta została przeprowadzona na stu losowo wybranych podmiotach – firmach,
które prowadz losowo rozbudowan działalno gospodarcz, polegajc na e-handlu (ankiet
przeprowadził student Uniwersytetu Szczeciskiego – Marcin Woniak). Zawarto w niej nastpujce pytania (* odpowied na pytanie jest wymagana):
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Do jakiej brany mona zaliczy sprzedawane przez Pana/Pani produkty?*
Ile pracowników jest zatrudnionych w Pana/Pani firmie?*
Czy posiada Pan/Pani stacjonarn placówk sprzeday (tradycyjny sklep)?*
Co skłoniło Pana/Pani do rozpoczcia sprzeday w Internecie?*
Jaka jest przybliona miesiczna warto zrealizowanych przez Pana/Pani zamówie?*
Z jakiego oprogramowania Pan/Pani korzysta?*
Jaki wpływ maj przedstawione czynniki na zakup przez Pana/Pani oprogramowania do
e-handlu?*
8. Jeli korzysta Pan/Pani z programu Ewan-Soft Magazyn, prosz o jego ocen w skali 5
(bardzo dobrze) do 1 (bardzo le) lub przejcie do pytania nastpnego.
9. Jeli korzysta Pan/Pani z programu UPS WorldShip, prosz o jego ocen w skali 5
(bardzo dobrze) do 1 (bardzo le) lub przejcie do pytania nastpnego.
10. Jeli korzysta Pan/Pani z programu Stempel Plus, prosz o jego ocen w skali 5
(bardzo dobrze) do 1 (bardzo le) lub przejcie do pytania nastpnego.
11. Jeli korzysta Pan/Pani z programu Asystent, prosz o jego ocen w skali 5
(bardzo dobrze) do 1 (bardzo le) lub przejcie do pytania nastpnego.
12. Płe: *
13. Wiek: *
14. Wykształcenie: *
15. Miejsce zamieszkania: *
4. Wyniki bada
Na podstawie przeprowadzonej analizy mona sformułowa nastpujce wnioski:
W oprogramowaniu do e-handlu najbardziej licz si:
szybko funkcjonowania,
łatwo wdroenia do firmy,
bezawaryjno,
prostota obsługi,
cena.
Mniej istotne ale równie brane pod uwag czynniki w oprogramowaniu do e-handlu to:
obsługa peryferii komputerowych,
273
Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management
Nr 57, 2011
wymagania sprztowe,
skala zastosowania,
zaawansowanie programu,
pomoc techniczna,
dostpno.
Analizujc uzyskane wyniki na temat wybranych aplikacji, mona je oceni nastpujco: 5ocena najwysza; 1- ocena najnisza.
Tabela 1. Ocena wybranych aplikacji
Stempel Plus
Ewan Magazyn
UPS Worldship
Asystent
Szybko działania
3
3
4
5
Łatwo wdroenia
3
5
5
5
Bezawaryjno
3
3
4
4
Prostota obsługi
3
3
5
4
Cena
3
3
5
5
Obsługa peryferii
4
4
4
5
Wymagania sprztowe
3
4
4
5
Skala zastosowania
3
3
2
4
Zaawansowanie prog.
3
3
4
5
Pomoc techniczna
2
3
5
4
Dostpno
3
4
5
5
PODSUMOWANIE
3
4
5
5
ródło: Opracowanie własne.
Jak wida w tabeli, najlepszym z przedstawionych aplikacji jest program Asystent ze wzgldu
na to, e potrafi kompleksowo obsłuy cały handel prowadzony poprzez serwis Allegro poczynajc od wystawienia aukcji, na wydruku adresu i szczegółów zamówienia koczc. Oczywicie
jeden program do obsługi całego prowadzonego e-handlu to za mało, dlatego przy prowadzeniu
takiej działalnoci naley bra pod uwag kilka aplikacji, które bd si nawzajem uzupełnia, tak
jak te przedstawione w powyszej pracy. Opisywany pakiet oprogramowania do e-handlu jest
jednym z najlepszych zestawie, jakie mona dosta na rynku w celu kompleksowej obsługi handlu w sieci dla małej firmy (aukcje jak i sklep internetowy). Oczywicie jest bardzo duo programów magazynowo ksigowych, czy te do obsługi wysyłki lecz wszystkie charakteryzuj si
bardzo podobnymi opcjami. Oprogramowanie takie jak Stempel Plus czy nawet Ewan-System
Magazyn potrzebuj jeszcze poprawek, niestety dopóki nie pojawi si na rynku mocno konkurencyjny program, nikt nie raczy tego poprawi i nikt tego nie robi ju od kilku lat. Mona zatem
stwierdzi, i taki lub podobny pakiet oprogramowania do e-handlu w zupełnoci zadowoli i ob-
274
Agnieszka Szewczyk
Ocena oprogramowania do e-handlu na przykładzie wybranych pakietów
słuy sprzeda on-line w małej firmie (do około 10 stanowisk). Pokusi si mona jeszcze
o stwierdzenie, e w stosunku do pewnego oprogramowania s jeszcze braki na rynku i kto kto
zechciał by te braki uzupełni, połczy kilka funkcji rónych programów i stworzy nowy wielozadaniowy program, jak u naszych zachodnich ssiadów, miał by bardzo due prawdopodobiestwo odniesienia sukcesu.
Bibliografia
[1] Jaszkiewicz A., Inynieria oprogramowania, Helion, Gliwice 1997: s. 10–20.
[2] Sikorski M., Ocena jakoci uytkowej oprogramowania wspomagajcego zarzdzanie przedsibiorstwem. W: Interakcja człowiek – komputer ’97 w rekonstrukcji i modelowaniu procesów gospodarczych oraz tworzeniu zintegrowanych systemów informacyjnych, Wydawnictwo Politechniki Gdaskiej, Gdask 1997: s. 90–100.
E-COMMERCE SOFTWARE ESTIMATION
ON THE EXAMPLE PACKAGES
Summary
The article describes a role of e-commerce software and estimation criterions.
Then the poll research procedure and its results were presented, what was a basis
for estimation of selected packages.
Keywords: e-commerce, software
Agnieszka Szewczyk
Instytut Informatyki w Zarzdzaniu
Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarzdzania
Uniwersytet Szczeciski
ul. Mickiewicza 64, 71-101 Szczecin
e-mail: [email protected]