docOpracowanie: Małgorzata Jakubczak
download 
Reklamacja Transkrypt
Opracowanie: Małgorzata Jakubczak
Opracowanie: Małgorzata Jakubczak Projekt: „Polskie Forum Integracyjne” jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu na Rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz z budżetu państwa. oprac: Małgorzata Jakubczak Z raportów organizacji zajmujących się imigrantami i uchodźcami wynika, że obecność uczniów z innych krajów w szkołach oznacza duże wyzwanie edukacyjne i wychowawcze. oprac: Małgorzata Jakubczak Badania dotyczące doskonalenia nauczycieli w zakresie specyfiki pracy z uczniami wywodzącymi się z innych krajów/kultur oprac: Małgorzata Jakubczak } W maju i czerwcu 2009 r. Pracownia Wspomagania Rozwoju i Integracji Centrum Metodycznego Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej za pomocą ankiety przeprowadziła badanie dotyczące szkoleń doskonalących kompetencje nauczycieli w zakresie realizowania spójności społecznej – integracji uczniów z innych kręgów kulturowych w polskich szkołach. Ankieta była skierowana do ośrodków doskonalenia nauczycieli i ich oddziałów na terenie całego kraju. Wysłano 56 ankiet, otrzymano odpowiedzi z 27 ośrodków doskonalenia nauczycieli ze wszystkich województw z wyjątkiem województwa opolskiego, pomorskiego oraz świętokrzyskiego. oprac: Małgorzata Jakubczak Wyniki badania ankietowego oprac: Małgorzata Jakubczak } } } } } } } bariery i adaptacja językowa, programy nauczania, uczęszczanie do szkół dzieci z innych kultur, np. dzieci romskich, opuszczaniem zajęć szkolnych, nie respektowanie obowiązku szkolnego przez ich rodziców i trudności nawiązywania kontaktu z rodzicami, hermetyczność środowiska romskiego, konflikty rówieśnicze, zachowania nietolerancyjne, różnice kulturowe, słaba integracja z polskimi dziećmi, zaburzenia emocjonalne. oprac: Małgorzata Jakubczak } konferencje, } szkolenia, } kursy doskonalące, } warsztaty } projekty. oprac: Małgorzata Jakubczak wielokulturowość w edukacji, } rola edukacji międzykulturowej w kształtowaniu postaw uczniów, } tolerancja i humanizm, } kultury mniejszości narodowych, } popularyzacja problematyki innych kręgów kulturowych, } umiejętności psychospołeczne: reagowania na zagrożenia niedostosowaniem społecznego, rozwiązywanie konfliktów, } oprac: Małgorzata Jakubczak kształcenie tożsamości regionalnej, narodowej i europejskiej we współczesnej szkole, } stereotypy i uprzedzenia kulturowe / etniczne, } doradztwo metodycznego dla nauczycieli języków mniejszości narodowych i etnicznych, } prawa ucznia, dziecka, człowieka. } oprac: Małgorzata Jakubczak } Żaden z ośrodków doskonalenia nauczycieli w swojej ofercie szkoleniowej nie obejmuje całego zakresu szkoleń: edukacji o mniejszościach narodowych i etnicznych które mieszkają na terenie Polski, edukacji wielokulturowej, praw człowieka, umiejętności psychospołecznych. oprac: Małgorzata Jakubczak } } W ośrodkach doskonalenia nauczycieli jest niewielu specjalistów zajmujących się omawianą problematyką. Na poziomie krajowym tylko w dziewięciu placówkach na 27 z których otrzymaliśmy odpowiedzi na ankietę, zatrudnieni są specjaliści, którzy zajmują się wsparciem i szkoleniami doskonalącymi kompetencje nauczycieli w omawianym zakresie. Brak w strukturach ośrodków stanowiska konsultanta, który zajmowałby się wyłącznie diagnozowaną problematyką, opisywane zagadnienia realizowane są pojedynczo w treściach kształcenia jako moduły innych zajęć. oprac: Małgorzata Jakubczak } Ponieważ wg Rezolucji Parlamentu Europejskiego z 2 kwietnia 2009 r. dotyczącej kształcenia dzieci imigrantów, w przyszłości w szkołach w krajach UE prawdopodobnie wzrośnie odsetek uczniów z imigranckich rodzin, należy zwrócić szczególną uwagę na przygotowanie kadry szkoleniowej nauczycieli konsultantów oraz doradców metodycznych, która realizowałaby doskonalenie kompetencji nauczycieli pracującymi z uczniami wywodzącymi się z innych krajów/kultur. oprac: Małgorzata Jakubczak Jakich kompetencji potrzebuje nauczyciel do pracy z uczniem imigranckim? oprac: Małgorzata Jakubczak 13 Zatrzymajmy się Ø Czego potrzebuje uczeń -cudzoziemiec w szkole? Ø Jakich emocji doświadcza uczeń – cudzoziemiec w szkole? Ø Czego obawia się uczeń – cudzoziemiec w szkole? Oprac:Małgorzata Jakubczak 14 Emocje ucznia – cudzoziemca Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø poczucie izolacji lęk samotność bezradność przygnębienie panika smutek Oprac:Małgorzata Jakubczak 15 Potrzeby ucznia - cudzoziemca Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø Bezpieczeństwa Stabilizacji Szacunku Akceptacji Zrozumienia Empatii Przyjaźni Wsparcia emocjonalnego Wsparcia organizacyjnego Oprac:Małgorzata Jakubczak 16 Obawy ucznia - cudzoziemca Ø Ø Ø Ø Ø Ø Ø przed przed przed przed przed przed przed nieznanym izolacją odrzuceniem wyśmianiem przymusem niespełnieniem oczekiwań „ zdradą” Oprac:Małgorzata Jakubczak 17 Zatrzymajmy się: Jakich kompetencji potrzebuje nauczyciel do pracy z uczniem imigranckim? oprac: Małgorzata Jakubczak 18 Kompetencje wiedza umiejętności WIEM POTRAFIĘ postawa CHCĘ Oprac: Małgorzata Jakubczak 19 Kompetencje osobiste - wiedza Ø Pedagogika i psychologia ØZnaczenie relacji w pedagogice ØWiedza o komunikacji (psychologia humanistyczna) ØZnajomość specyfiki kulturowej i religijnej poszczególnych grup etnicznychi Oprac: Małgorzata Jakubczak 20 Kompetencje osobiste umiejętności Ø Intrapersonalne – kontakt z samym sobą ØInterpersonalne – kontakt z innymi Oprac: Małgorzata Jakubczak 21 Umiejętności intrapersonalne Ø Świadomość własnych wartości i priorytetów; Ø Identyfikacja uczuć i potrzeb jako źródeł emocji; Ø Radzenie sobie z trudnymi emocjami; Ø Znajdowanie skutecznych sposobów zaspokajania swoich potrzeb bez szkody dla innych; Ø Podejmowanie decyzji w oparciu o swoje wartości i priorytety. Oprac: Małgorzata Jakubczak 22 Umiejętności interpersonalne Ø Świadome wyrażanie swoich intencji, obserwacji, myśli, uczuć, potrzeb, oczekiwań; Ø Odbiór i wyrażanie trudnych komunikatów; Ø Nawiązywanie i podtrzymywanie relacji; Ø Aktywne słuchanie; Ø Okazywanie empatii; Ø Rozwiązywanie konfliktów. © INSPIRO Małgorzata Jakubczak 23 Kompetencje osobiste - postawa Ø SAMOŚWIADOMOŚĆ •Poczucie kompetencji •Świadomość •Poczucie zakresu wpływu i odpowiedzialności celu i sensu podejmowanych działań •Motywacja wewnętrzna ( intencja) ØEMPATIA, WYOBRAŹNIA ØOTWARTOŚĆ, TOLERANCJA ØGOTOWOŚĆ DO WSPÓŁPRACY © INSPIRO Małgorzata Jakubczak 24 A w pracy z uczniem wywodzącym się z innej kultury szczególnie… Oprac. Małgorzata Jakubczak 25 Umiejętności nauczyciela w pracy z cudzoziemcami Ø Nawiązywanie kontaktu niezależnie od barier językowych Ø Umiejętności komunikacyjne; * Odbiór i wyrażanie trudnych komunikatów; * Aktywne słuchanie, Ø Okazywanie empatii, Ø Rozwiązywanie konfliktów, Ø Budowanie relacji rówieśniczych Ø Profesjonalne planowanie i realizowanie działań Oprac:Małgorzata Jakubczak 26 Postawa nauczyciela w pracy z cudzoziemcami Ø Poczucie celu i sensu działania, osobista motywacja; Ø Gotowość do współpracy, dbałość o porozumienie); Ø Kreatywność i elastyczność w działaniu. Ø Empatia, wyobraźnia (świadomość potrzeb oraz sytuacji emocjonalnej ucznia i jego rodziny); Oprac:Małgorzata Jakubczak 27 Carl R. Rogers o empatii ØEmpatia to szczególny sposób bycia z drugą osobą, wywołujący zmiany osobowości i zachowania obu stron. ØWysoki poziom empatii w relacji jest prawdopodobnie najsilniejszym czynnikiem przynoszącym przemianę i zdobywanie wiedzy. ØJest jednym z najdelikatniejszych, a zarazem najpotężniejszych sposobów funkcjonowania w relacji międzyludzkiej. ØEmpatycznego sposobu bycia można się nauczyć od empatycznej osoby. Oprac: Małgorzata Jakubczak 28 Empatia w relacjach Zdolność empatii jest czynnikiem rozwoju postaw społecznie aprobowanych, ponieważ pozytywnie wpływa na kształtowanie takich cech jak: życzliwość, serdeczność, zainteresowanie innymi ludźmi i ich sprawami oraz zwiększa zdolność do budowania wzajemnych relacji, np. przyjaźni, związków partnerskich. Oprac: Małgorzata Jakubczak 29 Doświadczyć empatii oznacza Ø Zostać wysłuchanym z pełną uwagą; Ø Mieć poczucie, że zostało się zrozumianym; Ø Mieć poczucie, że nie jest się ocenianym za swoje myśli i uczucia, wyglad czy pochodzenie; Ø Poczuć ulgę i siłę do nowego spojrzenia na siebie i swoje działanie. Oprac: Małgorzata Jakubczak 30 Człowiek doświadczający empatii Ø Szanuje i ceni siebie; Ø Buduje własną tożsamość opartą na adekwatnej samoocenie; Ø Jest otwarty na nowe doświadczenia służące jego rozwojowi; Ø Jest bardziej empatyczny, wyrozumiały, prawdziwy i spójny; Ø Jest bardziej skłonny doceniać i szanować innych, kochać ich i obdarzać empatią. Oprac:Małgorzata Jakubczak 31 Znaczenie relacji nauczyciela z uczniem Ø Ø Nauczyciel jest wysoko usytuowany w rankingu osób znaczących w życiu ucznia. Ø Relacje nauczyciela z uczniem mogą decydować o pozycji socjometrycznej ucznia, mają wpływ na procesy i role grupowe w klasie. Ø Dla nastolatka nauczyciel może stać się drugą co do ważności osobą znaczącą. Ø Jest oceniany przez młodzież jako bardziej obiektywny od rodziców, toteż jego opinie mają wielki wpływ na formującą się osobowość ucznia (samoocenę, emocje, obraz świata). Ø Wsparcie ze strony nauczyciela może rekompensować brak wsparcia ze strony rodziców i/lub rówieśników Ø Wspierający nauczyciel stanowi istotny czynnik chroniący (uodporniający). Źródło: Małkowska A., Woynarowska B. (2005), Harper S. (2001), Wentzel K.R. (1998) Oprac: Małgorzata Jakubczak 32 Wspierający nauczyciel w opinii uczniów Wspierający nauczyciel to taki, który mnie dobrze zna i któremu na mnie zależy. Stawia wysokie wymagania, które są jasne i uczciwe. Jest sprawiedliwy”. Wentzel K.R. (1998) Oprac: Małgorzata Jakubczak 33 Jakie formy doskonalenia nauczycieli mogą w największym stopniu Wpłynąć na rozwój empatycznej postawy nauczyciela, ich umiejętności i wiedzy niezbędnej do pracy z uczniem wywodzącym się z innej kultury, innego kraju? oprac: Małgorzata Jakubczak Dziękuję za uwagę oprac: Małgorzata Jakubczak
