SYLABUS

SYLABUS
Przedmiot
Rozważania o kulturze
Prowadzący zajęcia
dr Maria Piątek
Kierunek
Malarstwo
Specjalność
Kostium i rekwizyt, Malarstwo w technikach
scenograficznych, Obraz multimedialny
Tok studiów/semestr
Rok III/ niestacjonarne/I stopień/5 semestr
Forma zajęć
Wykłady / Ćwiczenia
Rygor
Liczba godzin/punktów ECTS
zaliczenie z oceną
18 godzin, w tym 6 godzin wykładów
i 12 godzin ćwiczeń/ 2 ECTS
1) Założenia i cele przedmiotu

Zapoznanie się z pojęciami i narzędziami poznawczymi związanymi z kulturoznawstwem,
Zrozumienie zjawisk kultury i umieszczenie ich w kontekście społecznym. Dostrzeganie
związków różnych kultur i sztuk.

Celem przedmiotu jest spojrzenie na kulturę w szerokim kontekście antropologicznym z
uwzględnieniem wielu aspektów w tym: zjawisk cywilizacyjnych, wytworów kultury, języka,
tradycji, zabawy, symbolu a także zapoznanie się z tradycją i współczesnością kultury europejskiej.
2) Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne.
Brak wymagań wstępnych
3) Zamierzony efekt kształcenia:
wiedza +++
umiejętności +
postawy +
4) Treści programowe (semestralny program zajęć)
Nr i forma zajęć
Wykład 1
Temat zajęć/literatura podstawowa
Pojęcie i definicja kultury Podkreślenie antynomii kultura-natura. Potoczne i
naukowe rozumienie kultury.
Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Grzegorz Godlewski i
in. Wstęp i red. Andrzej Mencwel, Warszawa 2000
Wykład 2
Kultura popularna. Problemy związane z oceną kultury popularnej jako
jednego z najistotniejszych zjawisk świata współczesnego. Definicja kultury
masowej, kultury popularnej, kultury elitarnej.
Antonina Kłoskowska, Kultura masowa, Warszawa 1983
Sztuka i dzieło sztuki. Definicja sztuki i jej funkcje. Analiza formalna dzieła
artystycznego.
Wykład 3-4
Patrick de Rynck, Jak czytać malarstwo. Rozwiązywanie zagadek, rozumienie i
smakowanie dzieł dawnych mistrzów, Kraków 2005
Jon Thompson, Jak czytać malarstwo współczesne. Od Courbeta do Warhola,
Kraków 2000
Wykład 5- 6
Wybrane muzea świata w kontekście poznawania i ochrony kultury. Zbiory
najsłynniejszych muzeów świata w Internecie.
Pojęcie i definicje kultury. Praca z tekstem Antoniny Kłoskowskiej
Ćwiczenia 1
Ćwiczenia 2
Antonina Kłoskowka, Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze w: Encyklopedia kultury
polskiej XX wieku, t. 1, pod red. A. Kłoskowska, Wrocław 1991, s. 17-50.
Kultura masowa. Praca z tekstem Davida Riesmana „Samotny tłum”.
Wewnątrzsterowne i zewnątrzsterowne społeczeństwo – dyskusja.
David Riesman, Samotny tłum, Warszawa 1996
Kultura popularna. Dyskusja z wprowadzeniem terminów: komercjalizacja,
homogenizacja, autotematyzm, kicz. Praca ze słownikiem. Prezentacja na
temat kiczu w kulturze.
Ćwiczenia 3
Abraham Moles, Kicz, czyli sztuka szczęścia, Warszawa 1978
Zygmunt Bauman, Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, przełożyła E. Klekot,
Warszawa 2000 [tu: rozdz. Wojny o przestrzeń – sprawozdanie z przebiegu działań,
Turyści i włóczędzy]
Ćwiczenia 4
Kultura popularna. Dyskusja z wprowadzeniem terminów: komercjalizacja,
homogenizacja, autotematyzm, kicz. Praca ze słownikiem. Prezentacja na
temat kiczu w kulturze.
Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Grzegorz Godlewski i
in. Wstęp i red. Andrzej Mencwel, Warszawa 2000
Ćwiczenia 5
Teorie analizy dzieła artystycznego – teoria Wollflina, teoria Panofskiego.
Analiza i interpretacja obrazów: „Trzy Gracje” Rembrandta, „Ostatnia
wieczerza” Leonarda da Vinci.
Patrick de Rynck, Jak czytać malarstwo. Rozwiązywanie zagadek, rozumienie i
smakowanie dzieł dawnych mistrzów, Kraków 2005
Jon Thompson, Jak czytać malarstwo współczesne. Od Courbeta do Warhola,
Kraków 2000
Ćwiczenia 6
Pojęcia analizy formalnej dzieła artystycznego.
Ćwiczenia 7
Analiza i interpretacja wybranych dzieł sztuki. Prezentacje.
Ćwiczenia 8
Cykl w dziele artystycznym i jego struktura. Analiza struktur wybranych
dzieł muzycznych, plastycznych, literackich.
Graffiti – sztuka czy akty wandalizmu? Dyskusja na temat sztuki street-artu.
Ćwiczenia 9
Prezentacja.
Marcin Rutkiewicz, Tomasz Sikorski Graffiti w Polsce 1940-2010,, Warszawa 2011
Ćwiczenia 10
Artysta rzemieślnik, odtwórca, twórca, prowokator. Rola artysty i znaczenie
jego twórczości dla kultury. Historycznie zmienna rola artysty w
społeczeństwie - prezentacja.
Ćwiczenia 11
Test semestralny.
Ćwiczenia 12
Wybrane muzea świata w kontekście poznawania i ochrony kultury. Zbiory
najsłynniejszych muzeów świata w Internecie. Ćwiczenia. Luwr w Paryżu,
Ermitaż w Petersburgu, Prado w Madrycie. Muzeum Narodowe w W-wie.
Prezentacje – mistrz i uczeń.
5) Literatura uzupełniająca:
1. Benedict Ruth, Wzory kultury, Warszawa 1966
2. Benjamin Walter, Paryż – stolica dziewiętnastego wieku, w: tegoż, Anioł historii. Eseje i szkice,
fragmenty, wybór i opracowanie H. Orłowski, tłumaczenie K. Krzemieniowa, Poznań 1996
3. Caillois Roger, Ludzie i gry, Warszawa 1997
4. Carrithers Michael., Dlaczego ludzie maja kultury?, Warszawa 1994, s.11-24; 183-189
5. Castells Manuel., Galaktyka Internetu: refleksje nad Internetem, biznesem i społeczeństwem, Poznań
2003
6. Czarnowski Stefan, „Kultura”, w: tegoż, Dzieła, Warszawa 1956, t. I, s. 11-23
7. Czas w kulturze, oprac. A. Zajączkowski, Warszawa 1988 [tu: Jacques Le Goff , Czas Kościoła i
czas kupca, tenże, Od czasu średniowiecznego do czasu nowożytnego, przełożył A. Frybes]
8. Danecki Janusz, Kultura i sztuka islamu, Warszawa 2003
9. Godzic Wiesław, Telewizja i jej gatunki po „Wielkim Bracie”, Kraków 2004 [tu: Telewizja - jej
gatunki, Era „Wielkiego Brata” – telewizja oplątana przez „rzeczywistość”]
10. Goffman Erving, Człowiek w teatrze życia codziennego, opracowanie i słowo wstępne J. Szacki,
tłumaczenie H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, Warszawa 2000 [rozdz. Scena
i kulisy]
11. Grotowski Jerzy, Ku teatrowi ubogiemu, w: tenże, Teksty z lat 1965 - 1969. Wybór, Wrocław 1990,
s. 7 - 21
12. Gwóźdź Andrzej, Obrazy i rzeczy. Film między mediami, Kraków 2003 [tu: Międzyprzestrzenie
filmu]
13. Herz J.C., Wędrówki po Internecie, Warszawa 1999
14. Huizinga Johan, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, Warszawa 1985.
15. Kultura i media, red. B. Czajkowski, H. Jaxa – Rożen, Wrocław 2004
16. Maisonneuve Jean, Rytuały dawne i współczesne, Gdańsk 1995
17. Makowski Grzegorz, Świątynie konsumpcji. Geneza i społeczne znaczenie centrum handlowego,
Warszawa 2004 [tu: rozdz. II Centrum handlowe jako instytucja społeczna]
18. McLuhan Marshall, Wybór tekstów, Poznań 2001
19. Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia, red. M. Hopfinger, Warszawa 2005
20. Newcomb Horace, Hirsch Paul, Telewizja jako forum kultury, [w:] A. Gwóźdź, red.,
Pejzaże audiowizualne, Kraków 1997
21. Nowicka Ewa, Świat człowieka - świat kultury, Warszawa 1991, rozdz. 3
6) Metody dydaktyczne:
Wykład – aktywne prezentacje studentów przy użyciu technik audiowizualnych, uzupełnionych dyskusją
i pracą grupową.
7) Forma i warunki zaliczenia przedmiotu:
a) ocena z testu semestralnego
b) elementy składowe oceny: ocena z testu semestralnego, ocena za aktywność na zajęciach, punkty
za frekwencję
22.09.2013r.
dr Maria Piątek
Data i podpis wykładowcy