2000 wydanie specjalne: Turystyka i sport

Federacja Związków Gmin i Powiatów RP
12-13 MIJA 2000 I.
Polska Organizacja Turystyczna
Urząd Kultury Fizycznej i Sportu
~
Stowarzyszenie Gmin i Powfatów Małopolski
Fundacja Rozwoj u Samorządności i Prasy Lokalnej
II Forum Turystyki i Sportu
Samorządów Terytorialriych RP
Kraków, 12 - 13 maja 2000 r.
Sesjam
Sport, rekreacja i rebabilitdl:ja cv gminach, powiatach
i fl!Oje111óJ:r,1vJttch
Program:
Ddń 1-Jli4td, 12 ,,.., 2000 r.
Teatr im. juliusz:tt Słow11c1Uego w Krakowie
Irena
Otwan:1c konfcrcnq1: Kazimierz Barczyk.
przewodn i C7ący Pcderac"ji Związków Gmin i Powiatów RP
Sesj11 l
Turystyk.a i sport - zadania, kompetencje i współpraca instytucji
państwowych, samor:rĄ!lowych i po:t11r:rĄ!lowych
Mirosław Handke, mi n ist er edukacji narodowej
Gwidon Wójcik, pmhekretar/ 'ranu, prc:tcs Zarządu Polskiej
Organizacji Tu ry1ityc.:ncJ.
Mieczysław Nowicki. prc.:cs Urzędu Kultury Fizycznej i
Sportu.
Włodzimierz S ukiennik. prezes Polskiej Izby Turystyki.
Anna Somorowska, p1e;i:e~ Pobkiej Agencji Ro:twoju
Tun·,r...J..1
Władysław Jamro.&y, pre:tes Zarz.1du Toralizarora Sportowl."go
Sesja II
TurystyltA i promocja w gminach, poiviatach i 1POjel4.'Ódr.tu.iach
Szewińska, <. •.:lonek. Międqnarodowego
Komitetu
O l impiJ~k1cgo, prezes Polskiego Związku Lekkiej Arlecykl,
Maciej Świątkowski , pr7ewodniczący Komisji Zdrowia,
Kulrnry ri1yC'7.nej i Sportu Senatu RP,
Jan Wieczorkowski, członek Komisji WspólneJ Rządu i
Samorządu Tc rymrialncgo, członek Zarządu Województwa
Malopobkiego ds. Sportu i Turyscyki.
Marian Bukowiec, rektor Abdemii Wychowania f izycznego
w Kra kowie,
Tadeusz Mękarski. dyrektor Oddziału 1'talopolskiego
Polsk1t•go l ·u ndu~zu Rehabilitacji Osób Niepl."inosprawnych.
KrzysztofGurba, ptLc\1odniczący Komisji Sporru 1 Tur\·srYk1
Rad, ~lta.'ca KraJ..ow.1,
Czes ław Lang, dyrektor 1 orgamzator Tour d.: Pologne
Godz. 18.00 Urocz~-sty koktajl
Godz. 20.00 - „Rod.zirui" Antoniego Słonimskiego spe'4takl te;itralny dla uczestników Forum
DriM II - ""1«4, 13 . . . 2000 r.
P.1/ac V.'ielopolsJUcb - M4t}sln:lt Kr11kou1sk.i
Tadeusz TomilS:tewski, prLCwodruczącr Sejmowej Komisji
Kultuq Ft;i:)ancJ Sporrn 1 Turysryk1,
J erzy Kal inowski r.1dra '' Komitecie Integracji Europejskiej,
olnnl'k łbdv p(,hk11•1 l)rga111zacj1 Turystyc:tncj,
J anusz Zdebski, prc.i:e\ Polskiego Towarzysrwa TurysryC'znoKraJll.l:na\1,;.:cgo
J ózef Hleb owicz, p1vcs Srowarzyszenia Gmi n
U zdrowi skO\\ych,
Adam Markowski, przcwod1ii~zący ZwiąLku Gmin Jurajskich,
Ferdynand Morski, dyrd.wr Sh1~kil.•go Związku Gmin i
Powiatów,
Jacek Protasiewic1., pro?ze<; Regionalnej Organizacji Turystyki
(woj dol noślą<>kie), dyre-kmr Hiura Promocji Miast a i
\X'spółpracy 7 /.il~ra.nica '' Urzi;dzie Miasta Wrocławia,
Stanisław Wziątek, preLes StowarzysLcnia Gmin Pojezicrz.i
Dra11~k.1cgo, burnustrz Pokzyna Zdroju.
Madej Korkuć. prc7.C<> Zarządu lundacji Rozwoju
Samorz.1dnoso 1 Pra~y Lokalnej. członek Rad} Polskiej
Organiz.acj1 I 111 )'St)C7.11CJ
phtl'. \'('s:tysck1ch
Swięrych
Prc1cntacja Programu Festiwalu Kraków 2000
Spotkania konsultacyjne
rozpoczęcie godz.. 11.00
Bogusław Sonik, d1 rl'ktQr Festiwalu Kraków 2000 Etu·opcjskn Stolica Kultury, przcwodniczacy Sejmiku
\°(1nfl'Wl'1d1 I\\ .1 I\ I.ile 1pnJ ,ki ego,
Tadeusz 8tll'zy1iski, <h 11.'klll1 In~L} l u lll Turystyki w
Kr:i.J..1l\1w.
Ryszard M;irck S1:pecht prl."zes Polskiego Towarz}".tw.a
Sdin1111,k 1'11„d1.1an1')'·h
urystyka jest wielką szansą zaktywizowania gospodarczego polskich gmin
1 regionó.v. Jest to szansa przede ws:f.I/&·
kim dla terenóN o niskim stopniu industnalizacji, posiadających dobre \WTUnki ge<r
~ftczne i klimatyczne.
T
Gmmy i regiony o ugruntowanych tra·
dycpch turystyki przyjazdowej zazwyczaj
łatwiej przystosowują się do zmieniających
s i ę form turystyki. Nie zawsze jednak jest
co łatwe również i w ich przypadku. W nie·
których miejscowościach kuracyjnych odej·
ście od scentralizowanego systemu kuracji
i wypoczynku spowodowało .:atamanie ru·
chu turystycznego. Nie zawsze udawało się
co wypełnić aktywnością prywatnych pen·
sjonaców. Poza cym zmorą wielu miejsce·
waści wypocz)'nkowych jest sezonowość ruchu curysrycznego
Ambtme próby dostosowywania się do nowoczesnych form tul')~t)·ki oraz przełamywania
srereocypu tul')'Sl)'CZJ\ego rrue1scowośo może­
my ob~f\wiwał w ciągu kilku ostamich lar
\l Krymcy. Kryrum u swoirm cradyganu kuraC)'.)nymt 1 zupełnie niczlą in&astrukrurą tury·
sryczn:i \l.ydaw:ili się nadal cu~nym samograjem W pol~·ie lat 90 okazało się jednak, że
wielu curysto\l me chciało pl"Z)'Jezdżać do kurortu, k0Jar1..ąc go Jedyrue ze scaryczną formą
wypoc~ku 1 uważając, że Krynica jest jedynie
„dla cmcrytÓ'>1?'. Samorząd gminny, chcąc dać
impuls do nowych inwestycji mogących zmie·
nić rucyscyc:r.ny \\~zerunek Krynicy i zarazem
dać nowe miejsca pracy, wrócił do przedwojen·
nego plimrlu wybudowania kolejki gondolo·
wej na Jaworzynę Krynick~ „Do tego pomysłu
\\Tacano po wojnie kilkakrocn1e, ale nic mógł ~ię
doczekać realizag1. Nie d~lo do tego nawet
wted)' gdy isauaJ ~peł)mentalny nowosądec­
ki Fundusz Turystycrn}. ma1ący min. wspomóc finansowo bud™~ pv.orzynskiq kolejki.
W 1994 r. rozpoczęliśmy wstępne prace poznawcze. Okazalo się np„ u Jaworzyna Jt:St dru·
gim wzniesieniem w Polsce po KaspT™)'m
Wierchu, gdzie naJdłuzeJ ucrzymujc .się śnieg
(ok. 5 miesięcy). BadaMm)•,jak wyglądają podobne inwe~cycJe w Auscni, Francji i Ntemcr.ech" - mówi Jan Golba, burmistrz Krymcy,
inicjator pomysłu budowy kolejki. Utworzono
korporację finansową z udziałem m.in. gminy,
której wkładem były grunty krakowskiej Akade·
mii Rolniczej, której udziałem byłygruncy na Ja·
worzynie, austriackiej firmy GIRAK, Gakexu,
PKO BP. „Staraliśmy się i.a.interesować mim;kańców gminy udziałem w rym pr7.ed.sięwzię·
Punkty konsultacyjne i infonnac}'jne POT, UKFiS, CIE,
PFRON, PTSM, z udzialem referentów z pierwszego dnU
konferencji - czynne do godz. 13.30.
'
~ .•.••o•u• ł~RYSTTll ~PORTU Sł·~~IĄDÓW TIRYTORlllM~CN IP
I
du, proponując im kupno chocby symbolicznych ilości akcji. Sądziliśmy, ie zwiąże co mocniej mies?.kańców z cym przedsi~-zięciem'' mÓ'.lijan Golba. W 1996 r. rozpoczęco budowę,
we wrześniu 1997 r. kolejka l'USZ)4a. O tym. a
jest to inwestyga opbcal.na, świadczy fakt dołą­
czenia do udziałowców poważnego pr-.tedsię­
biorstwa PZU - Życie. \Y/ wyniku prac inwescy·
cyjnych Krynica stała się poważnym ośrodkiem
turyscyki narciarskiej Na Jaworzynie są czynne
4 misy zjazdowe (S" pr-l)"gO<Oll-'aD.iu). Czytelnicy ,,Ruczypospohctj" uznali Kryrucę za tra'Ci
pod względem atrakcyjności ośrodek narciarski
w kraju. „Wprawdzie !\\i.a część dochodów z kolejki za.~ila Skarb Pańsrwa, ale prl.)' okazji nastą·
piło pewne ożywienie turystyczne przynoszące
w rezultacie wzrost dochodów zarówno miesr..kańców jak i kasy samorząd.owej. Powstały nowe miejsca prac)'. Powstały nowe restauracje,
sklepy, serw1i;y ush.J.gowe. Nie zamienamy na
tym poprzestać. Chcemy utworzyć \\1elki kompleks narciarski ciągnący się od Rozroki przez
Jaworzynę aż do Wierchomli. Planujemy także
wybudowanie AquaParku na teren.ie Czarnego
Potoku. Mamy rwłzie~ na ja.k najefekC)"mitjsz.e wyko~tanse hali sporcowo-widm~1skowej
z lodO\\iooem" mówi bunrus07. Krynicy
Oferta curyscyczna posza.ególnych regionów i gmin muSl byc zróżnicowana. Potencjalną, ~ jeszcze mało wykortySraną siłą
turystycznego przyciągania jest wykorzystanie
tradycji lokalnej. Tucaj Jest jeszcze wiele do
zrobienia, ale widać również sporo aekau.ych
inicjatyw lokalnych uarrakcyjniaJących W'Ów·
no życie scaJych mieszkańców Jak 1 curystów.
\T/ wielu miejscowościach (niekomeczme wielkich) powstały bractwa rycerskie, kultywujące
dawne tradycje. Pokazy walk z udziałem braci·rycerzy przyciągają turystów. Ciekawe zjawisko można i.aobserv.rowa.ć na iicm1ach za.
chodnich, gdzie coraz a.ęścicj wraca się do rekonstruowania pewnych fragmenrów ramrejszej niemieckiej lokalneJ tradycji kulturalnej.
Odbudowuje się np. zntJnOwane w c1.a.sie wojny, składające \ię i. zabytkowych kamieniC7..ek,
śródmieście Kostriynia. Niekiedy dochodzi
nawet do sporów o poniemieckie prledmiory
mogące stać się arraktją turyscyaną. Np. wieś
Dam1ca doporru.na się od Słupska zwroru rno-
gącej przyciągać
rurystów rzeźby cenionego
artysty Fritza Klimscha, srojącej niegdyś na
cmenrarzu rodO\iym von Gampów, dav.nych
właścicieli Damnicy.
Acrakcj1 woąż jCSt Jcdru.k za mało. W niektórych skansenach budoo-niccwa ludowego
próbuje się organizować rozmai re fe;cyny z pokazami kucia koni, wyrobu naczyń glinianych,
pieczenia chleba. Lokalność buduje ~ii: niekiedy nal.\·et przy wykorzyscaniu bohaterów literackich i filmowych. Na Dolnym Śląsku wykorzystuje się np. filmow·e rodziny Kargulów
i Pawlaków. W PacanO\\i e, dokąd wg bajki Kornela Makuszyńskiego zmierzał celem podkucia Koziołek Matołek, zamier7.ano utwortyć
cenmun rekreacyjne, którego głównym bohaterem byłby bajkowy kozioł. Pomysł na razie
nie doczekał się jednak realizacji.
Wciąż niedostaceczme docenianą form,\ tu·
ryscyki jest czw. turystyka piełguym kowa,
której celem są przede wszysckim punkty religijne. Pielgr-Lym musi jednak równ1ez gdzieś
przenocować, gdzieś zjeść, r..akup1ć pamiątki.
Powoduje to więc również wymierne. korzyści
finansowe dla miejscowej ludnosc1. \t./ osrarnich larach nastąpiło ożyv.ierue rurystrk1 pielgrzymkowej me tylko do chr1~ijariskich
miejsc kulru. Coraz częściej do Polsk.1 przyby·
wają róm1ie:c ;eydowscy chasyd11, bv modlić się
u grobów swych cadyków, m.in. w Lcz.a1sku,
Gór7.e Kalwarii, Bobowej, Nowym Sączu.
Niekiedy mo7.na się spotkać z opiniami cy·
pu: „Do nas nikt nie przyjedzie, bo u na.-; nic
nie ma ciekawego do zobaczerua" Nic tylko
widoki mogą jednak przyciągać. Przynętą może być np. jaka.s lokalna atrakcJa kulinarna.
W Lopusznej np. od bywają się konkursy
kuchni góralskiej, w niektórych miejscowościach dolnośląskich konkursy w jed1eniu go·
lonek. Pr:r.ykładcm potencjalnych możliwości
uattakcyjmcnia oferty turystyc7.nCJ jC~l bogato obcUrzona przez geografię podkrakowska
gmina Liszki, która na raz1e eksploaCUJe turystycznie m.in. zalew w Kryspmo\\ie, skałki
mnikowskie, jaskinie w Piekarach, nie wykorzysrując narnmiast dostarccznic lokalnych
tradycji kulinarnych w posra.ci umkarowej
kiełbasy hs1eclaej. robionej 7.. krojonych kawał­
ków najlepszego mięsa. Podobnie jest zreszra
12·1U~~Jł 2000 I . ~
,
i Głogowem, gdzie
ismieJą również stare tradycje wędliniarskie.
Nike jednak nie przyjedzie do chocby najauakCYJnieJSZCJ miejscowości, Jeżeli nie będzie
wiedział o owych atrakcjach.
KluczO\\'~ l\)lą w turysryczn)m 07)'\\ieniu
polskich m1e}-.cov.ości jesr infonna.ga turystyczna. Ukazało się wprawdzie sporo dobrych
przewodników po rozmaitych miejscowościach
i rcg10nach (nawet tych ma~'Ch), ale generalnie
informacji ruryscycznej jest za mało i jest ona
a mało ofensywna. ,,Dopominamy się często
w krakowskim samor.tądzie o bezpłatne materiały nirystyc7J1o-promocyjne: foldery, mapki
irp„ 7.37.W}'C7..aj jednak bezskutec7.nic. Ratują
nas niektóre lokale gastronomicwc, które
w celach reklamowych wydaly bezplame miniplany Krakowa" - mówi wspóhvlaściciel jednt.-go z krakowskich biur turystycznych.
Oprocz rradycyjnego biura informacji tu·
ryscycznej (które lrcszrą nie musi być osobną
firmą; w mmcjszej miejscowości jego zadania
mo7na zlecić np. właścicielom czynnych przez
większość dnia miejsco\\-ych sklepów czy rescauraCjl albo posiadającemu telefon komórkowy nuejscowemu nauczycielowi) wa.zny jest
ró\\nie.t ttgulamy udział sarnofZ.1(iów w rozIllJ.ll)'Ch t'1'gach curysrycznych oraz posiadanie aktualizowanej regularnie witryn} inrernetOWCJ Tanim kosztem można równiez propagować walory rurystyczne danej miejsco'NOsc1 prlcz sprzedaż poczcówek. Wzorem mogą
być tu inne kraje, gdzie prawie w każdym
miejscu moma kupić pocztówkę z widokiem
ogolnpn m•ejSCOO'Ości, widoloem miejscowego zabytku, \\1dokiem hocelu, gdzie się mieszka, w1dok1em restauracji, w której się jada. Tutaj \1ypada wróci ć jedynie do dmvnych tradycji. Pl7ed piE'rwszą wojną świarową prawie
każda choćby zapadła mieścina lub wieś galicyjska wyda.wala widokówki.
Rola .wnorządu w promocji geograficznej
danl-g<> terenu Jest nie do pr7.eccnienia. Samor1.ąJ me może się cylko ogranicać do biernego
prqglądania się oraz do bardzo ważnego udziału w rozwoju infi-a.~truktury. Licz.1 się również
umiejętności dobrego ,,sprzedania" medialnego
swej m icj.o,cm1ości.
BOGDAN GANCARZ
z Tuchowem,
Dębowcem
wiatowy ruch schronisk młodzieżowych, którego główną ideą i celem
jest organizowanie najtańszej turystycznej bazy noclegowej - w szczególności
dla młodzieży- może pochwalić się siecią ponad 5,5 tys. schronisk działają­
cych w 78 państwach całego świata.
Reprezentantem tego ruchu w Polsce
jest utworzone w 1926 r. Polskie Stowarzyszenie Schronisk Młodzieżowych ,
które powstało jako trzecie na świecie po niemieckim i szwajcarskim.
S
Towarzyscwo, wspólnie z władzami oświa­
towymi, przez prawie 75 lar swojej działalno­
ści współorganizowało sieć schronisk mło­
dzie-.Wwych, na którą składa się ponad 155
schronisk caloroanych i ponad 450 sezonowych. Dysponują one liczącą się w polskiej tu·
ryscyce liczbą ponad 9,5 tys. miejsc całorocz­
nych i ok. IS tys. miejsc sezonowych. Ta najtańsza w Polsce i na Ś\1~ecie baza rurysrycma
słU7.y 1\sqsrkim turystom, ale pr7..ede wszysc
kim młoclztezy szkolnej, kcóra stan0\\1 ponad
90 proc. cu~cow schroniskowych. Młodzież
'Ukolna w rrakcae roku szkolnego korzysta ze
schronisk ml~idz1eżowych, trakrując je Jako
podstawową bazę noclegową dJa 57.kolnych
wycieczek edukaąjnych (realizacja programu
szkolnego); s.1 organizowane „zielone klasy",
wycieczki krajoznawcze i inne imprezy mlodz1eżow·e W okresie wakacji letmch. w oparciu o sieć -.chronisk mlodzie.lowych. po tzw.
rrasach typowych PTSM. Z rej najr.ari\zej i zarazem najwartościowszej wychowawczo
i zdrowotnie formy letniego wypocqnku korzysta w każdym roku po.nad 35 tys. młodych
turystów.
PTSM oferuje swoim cr..łonkorn międ:r.yna­
rodową legitymację. dzięki której mogą korqscać 7. \11clu zniżek i rabatów (mlod.7.ież do 26
lat} w ob1ekrach na całym świecie. W 1999 r.
z walorów tych skorqstalo ponad 360 rys.
młodych polskich rurysrów wyjeżdżających 7.a
granicę orv. 1,5 mln kor:r.ystających na miejscu. Systematycznie wzrasca ceż liczba człon­
kó\\ 1..agran1cmych srowarqszeń korrysca1ą­
g·ch z pold<leJ bazy schronisk mlod.7.iezowych.
W ub. r. było ich ponad 70 rys.
Docierają Jednak do nas sygnały o zawieszaniu (łub obnilan.iu poniżej 25 proc.) zniżek czlonkow11kich w niektórych szkolnych
schroniskach. Marrwi to, zwalywszy, .że ponad
90 proc. korzystających ro ide.ntyfi ku,ąca się
1 l'TSM młodziez szkolna i akademicka oraz
nauciyc1ele. Wierqmy, że rak jak w wielkiej
światowej n1ry:.c:yce system zniżek i rabarów
!>tanowi najskuteczniejszy „magnes'' decydująg• o przyjc.ldlie do miejscowości i obiekru,
tak i w P()lsce turysta będzie wybierał pobyt
w schromskach młodzieżowych, licząc na
określoną zniżkę.
Dalsza efekrywna d:t.iaJalność schronisk
jest obecnie w największej
mierze uzależniona od przychylności władz
samor~dowych , które - zdaniem PTSM powmny być 7..tmteresowane utrzymaniem,
ale rak.że dal~zym rozwo1em s1ec1 CeJ grupy
placówek o~'' 1arowo-ruąscycznych .
Wprowadi.uuu refonny UStro)O\\"Cj państwa
rowarzys1.ą m.m. głębokie zmi.3.ny w systemie
zarzą.cl7.ania, zaróM10 szkolnictwem, jak i całą
\\ydatlo związane z prow:idzen1em szkolnych
schronisk młodzieżowych poo~nny być klasyfikowane w d?.iale 79 „Oświata i Wychowanie",
rozdz. 8295 „Pozostała działalność". Opłaty pobierane przez schroniska młodzieżowe z.a
świadcwne usługi noclegowe należy traktować
jako środki specjalne poi.ostające \\ dyspozycµ
szkolnych schronisk młodzież.owych. Spra\\y te
\\inny b}'C odpcmiedmo uregulowane w drodz.e
uchwał organów stanowiących jednostki samo-
sfer.i ruryscyk1, w tym mlod11e:l.c,)\\'ej. Zaistniałe
zmiany to glówrue przekaame (z dniem 1
scyczma 1999 r.) szkoln)'Ch schronisk mlodzie7m~ych do zakresu 1..adań powiatów 1gmin oraz
7a!>ilanie prze7 bud.żet pańscwa budżetów
wszystkich powiatów prowadzących szkolne
~hroniska młodzieżowe. W ub. r. mia.l.o to formę doracji celowej przekazywanej powiatnm
prze;:. wojewodów, w tym roku dokonywane jesr
w ramach C1.(Ści oświatowej subwencji ogólnej
p17.ekazywanej powiatom przu Mmistersrwo
Finansów (na t7W. L.a.dan.ia pozas1.kolne).
Na pocrzeby wynikające z bieżącego funkcjonowania szkolnych schromsk młodzieżo­
wych w ~rawie budżerowej na 2000 r. 1,ostala
zaplanowana k""-'Ora 10 mln zł. którą rozdzielono m1ę<Uy pow1.uy algoryrmem okres1onym
w rozpori.ldzen1u m1mscra eduka.g1 narodoo"tj
z dn. 16 grudma 1999 r. Przydokonyw'an.iu pod.zia.łu W\\ snidków z.alozono, ie powiary prowadzące szkolne schroniska młodzieżowe będą
ocrzymr-vać w ramach subwencji kwocę skalkulowaną na poziomie 17.w. finansowego standardu A, CJ· ok. 1930 zł rocaue na 1 ucznia, biorąc
u (>lxistawę kalkulacyjną liczbę uczniów pobieraj<lcych nauk\' \\C wszysduch typa.eh szkól prowadzonych na terenie powiatu.
Należy takie Z\wócić uwagę, że schroniska
publicme pozostają nadal jednostkami bud.że­
rowymi. \YI myśl zaleceń przekazanych jednostkom umorządu terytorialnego pr.tei. MEN
ora.7 zgodnie z sugesną Ministerstwa Finansów
rządu cerycorialnego, sto~ownie do postanowień art. 21 ustawy o finansach publicznych.
młodzieżowych
Polskie Towarzystwo Schronisk Mlodzieżo­
\\}'Ch pragme nadal ścis1e współpracmvać z sieci.\
szkolnych schronisk mlod11eźm\ych, m.in. poprzez aktywną ich promocję i starania o ich
opcymalJ1e wykorzysr.anie (corocznie \1;ydawany
jest lnformaror .PTSM o ba.zie schronisk mło­
dzieżowych, zamieszcianie wykazu adresowego
polskich schronisk w Infonnaro17.e MFSM - wrdawan)m w Londynie, udzial 7.t scosikiem promOC)jn}m PISM na najw:aiJJ1eJszych krajowrch
i .zagra.iuczn}'Ch targach rurystycznych, 1rp.), organizowame konkursów współzawodnictwa
schronisk młodzieżowych, które mają isrorny
wpływ na podnoszenie standardu oraz wyrównywania jakości świadczonych usług. organiwwarue narad szkoleruoo-o-i.nstrukta.iowych dla
kittO\l,ni.kow schronisk. prowadzerue poprzez
cxldzialy PTSM centralnych rezerwacji rrue.isc
w schromskach mlocb:iezou.ych na okres wakacji i dla potrzeb funkgonowania cras typo'-\l}cll
dla obozów wędrmvnych, podejmowanie wsze!.
kach dlia.Jań mających na celu wspieranie merytoryczne i finansowe schronisk mlodziei:O\~ych.
Polskie Towarzysrwo Schronisk Młodztezo­
wych gorąco prosi o przychylność i pomoc
w dalszym funkcjonowaniu przeję1:ych przez samor14dy szkolnych schronisk mlodzieżowych.
R. MAREKSZPECHT,
DYREKTOR GENERAL.NY PTSM
EUGENIUSZ BUŚKO, SKARBNIK PTSM
~
li FORUM TURYSTYKI I SPORTU
SAMORZĄDÓW IERYTOllllllTCH IP
„
12· 13 ••
Koło napędowe w regionach
RozmoU'a z Gwidonem Wójcik.iem, prezesem Polskiej OrganiZ1191 Tmystyci.ne.J, u1iceministrem transpottu i gospodarki u'Olintj
z roku na rok srodków Unii EurupcjskicJ. pod
warunkiem, le sr.,or.t.l dllbrc apL\)' \\ ''"lich
strategiach, .z;mieraj;ice planr ro:t\\'OJU C\Jl)"it)'
ki na najbliższe 30 lar. To podsta\\'a złozenia
wniosku do fundu~zu SAPARD, Phare Il
i otrzymania 7.nacząceJ pomocy.
- Część gmin, powiatów, a takie re·
giony nie mają jesu:ze gotowych
strategii. Mogą więc uwzględnić wa·
sze postulaty. Czy jakoś Im w tym pomożecie, by w stra t.gia ch znalazły
się dobre zapisy w odniesieniu do
rozwoju turystyki?
i.
- Jak widzi Pa n miejsce turystyki
w si:rat.gii rozwoju regionalnego?
- To 1111CJ'C'e 1a~adn ioe. Jeśli mówimy o tu·
ry..cyce, ro w.u.ne są ~1o:ywiśc1e i.trategie gmin·
ne, pow1ato\\O:, al.: naJba.rJzicJ 1~totne dla tej
dz.tedzin} gospodarki b..-dą scraregie globalne,
WOJewódzkie Z UZ}'Sk.ln}'Ch mformacj1\\"iem}··
u we w~zrsckich srraregiach. na\\et naJmnil'J·
S7) eh jedno:.rek s.unorządo\\)dl, niryscrka
ma 'ffi\lJC m1c;\Cc, ale tylko w melicznych trak·
towana JCSt Jako t.a...a.dmcl} element ro7.WOJU
regionalnego. Chcemr. b~· w atrakcyjnych pod
względem rurystycznym n.-gionach Polski za.ję­
ła \\fascm-e mteJSCe. była rra.ktowana Jako kolo
;;a.machowc m1wo1u gospodarczego.
- O kt6rych regionach Pan myl.li?
- Zwła.\lCla o cych, gd1ic me ma pr1.em~lu,
albo jest on slabo r<uwi nięty, gdzie jest duże
bezrobocie, a z dnigicj
strony te regiony s:i
bardzo a.rrakcyjne rurystycmic. Mają s1ansę
skor1.ystać
„
r1.)s11ących
- Na to jest z.awsie jedna recepta 7a·
trudnienie dobrych fachowców, cwl1r7ą.cych
strategie ro:twoju, w cym
przypadku turyst}k1, al
bo choćby konsul·
canrów. Na rynku działają jednak rózni lu·
dw:, czasem nawet z t)'tU łanu naukowymi,
których jakość pracy Jest taka sobie. Zarem
chcąc otrLymać naprawdę fachową
porno,,
trzeba kontakmwać stę z oficjaln}m1 czynni·
kami, nunistersrwem, POT, Polsk~ Agc:ncJą
Rozwoju Turysryki.
- Rozumiem, ie dysponujecie nazwiskami ekspertów.
- Dysponujemy nazwi5kami ludzi, krór7.y
napis:tą strategii; dobrze. Ludzi, któr;:y prarn ją
w Polsce naukowo, są cbperca1111 Unii Europejskiej. Także w Polskiej Agencji Rozwoju Tu·
l)'Scyki, której od 1tieda\\11a jesteśmy 98-pro·
centowym właścicielem, działa krajowa turysrycm.a usługa mwestorska, która koprzy
'li pary samorządy i inwestorow, ul.amia kon·
takcy, a Jednoo..eśnie puygotoWUJe dla gmm
cal} prlKe~ doprowad.L.aJą0 do ~n11;cia IO·
'\\\:stora W gminie nie mUSLa pracCMać fa.
ch1.w;cy oJ wszysduego. Dobra zarl.ldt.ana
gmma po\\mna iJiele usług za.ma\\1ać na L1.!\mątrz. Moim zdaniem nieetekC)'\\ n~ b) loby np~ gdyby każda n.ymniejsza gmma
miała f.ichowcÓ\\ od pisania programów,
które można składać\\ Unii Eumpej:.kiej,
by pozyskiwać środki. Jestem gott)\\)' 1a.·
oferować jedną lub dwie osoby. które b~
„krą71·ć" po gminach i takie programy p1·
sa.c. Warto im zapłacić, może trochę \\ięcej
mż własnemu pracownikowi, ale mieć
pe\\ność, źe ten program jest dobry.
- Władze nie wszystkich san10!"Zą"
dów ~sobie % tego sprawę.
- Dlatego najpierw musimy je do takiego
rozwiązania przekonać. jak to robimy?
W POT działa dyrekcja współpracy regional·
neJ. zaJmUJąca się ruemal wyl.ączme koncakta·
m1 z reg1ona.rm. \t' zasadzie osob)• cam pracu·
jące niemal cały czas są gdzieś \\ Polsce. Prze..
konuJą.. pokazują. ze wano.
- Czy Polska Organizaqa TUl'}'ltyki
zamierza w jakiś spmóbwspierać sa-
~
Oczywiście, aczkolwiek nie jest to podstawo\\)' kierunek naszej działalności. Zosrahśmy powołani, by promować Polskę na ze·
wnątrz. Natomiast promowaniem Polski
w Polm~ zajmą się regionalne organizacje tu·
ryscyczne. wzorowane na POT i działające we
współpracy i koordynacji z nami, ale powoly·
wane pr7.ez samoriądy i branżę turysryczną
w danvm regionie. Pierwsza taka organizacja
już po~vstala na Dolnym Śląsku.
- sąd będą pieniądze na ich dzia.
łalność?
- Od s.uuorządów. które obecnie, tyle i.e bż.
dy z osobna. wydają całkiem pokaźne kwrny n.i
promoqę. Taka n.-gionalna orgaru.zatja będzie oo
rob·la w 1mien1u WSZ}'Sr.kich gnun. pov•iatów,
\ \\ljt.'\\\l<llt\\ danego regionu. Częsciowo sam<>r1..ądy pc>'\IDn}' przekazywac p1emądze dla mej
na rózne ndania. np. na \\)~nicrwa promoC}Jl'X'. Ta organi1acja nie będzie promowac pos1cugólnych gmm, łea cały region. Ten sposób
JC\t najbardziej raqonalny, bo\\iem curystę trud·
no jt.~t prl) ciągnąć. pokaZlljąc mu jedną gminę.
Najpierw kraj, a potem region. Na SZCZA;ście co·
raz więcej władz samor.!ądowych to rozumie. bo
jci.t to olbrzymia szansa na kilkakrotne zw1ęk­
s1.enic t•fektów promocji Polski. Jeżeli pieniąd7e,
które wyJajcmy wszyscy - rz,ącl, samorządy,
branż.a rurystyczna - zaczruemy "'Ydawać \\Spół·
nie - efekty będą zdecydowarue \\1ększe.
- Wracając to pytania, na co mogą &ayć samorządy z wUZllj ttn>ny?
- Przede WSZ}'Stlum na pełne wsparcie merytoryczne. Już w tej chwili pomagamy. Orga·
ntZUJemy np. różnego rodzaju szkolenia
Przede ws1ysrkim Jednak mogą liczyć na wpar·
cie finansowe w dziedzirue promoqi.. W ttj
ch\~i li kończymy prace przygoto\\ujące Stan·
dard wydawmcrw promocyjnych Polski na nai·
bhz.~ze cztery lara. Powstanie specjalny pod·
ręcznik. Wydawmcrwa będą miały jednolitą
szatę graficzną. \\)'dawanych będzie niewiele
C}'tlllów, ale w wielkich nakład.ach i wielu języ·
kach. Ccyli gruby folder ,,Polska" i kilka zasad·
niczych, n aj l ep~Z)·ch produktów turystycznych. W.sl}'Stkie regiony. gminy, powiaty orrzymają od na.~ podręcznik . Jeżeli zechcą tworzyć
SWOJC '"'}'J..1wnictwa w bardzo precycyjnie iści­
śle określonym prze1 nas standardzie, oc.zywi·
śc1e z wła.snvmi, ale uzgodnionymi treściami,
to otrzym.tjil od na.\ bezpłamą dystrybucję ma·
teńałÓ\\ pruz cztery lata. Ponadto te, które
uznamy 1.a \\ aźnc 1 ~pelniaJące nasze \\)'mogi,
pc>'\1t'<łlmy np. folder o KrakO\\i e, oo-4mają
rÓ\\ nici wsp.lrcie finansowe
- Na jakie inne formy pomocy mog~ liayO
- T.irgi, do których dokladamr niem.ile bu·
dit'tu\\'t pie1114dn:, b)· s:unorl.ldy brały w nich
udział. Na nlj\\ięksl)'Ch targach ~cycm>·ch
S\\1ata wBerhni~ chcemr. by od pr0-szłego roku
prwmtowaly sa( wyłąonie rt'gionr- Br rue było
napisów I}pu stammm, gmina, urz.ąd marsza!·
kowsk1. bo tCg\J nikt nie roiuntie, tylko Mało­
pol~ka, Śląsk, Mazowsze. Do takich prezentacji
bt;Jz1emy si~ dokładać. Mi~ta, regiony zaprav.amy Leż w różnr miejsca świata i tam pomagamy im w promocji
2000 • •
~
- Czy w Pana ocenie Polska ma IDn·
sę być atrakcyjna turystycznie, skoro
w t2j chwili można pojechai w kat.de
m.iejKe na kuli ziemskiej"?
- Polska Jest atrakcyjna rurystyczrue. Nie
tak jak np H!SZpania, bo u nas się me wypoczywa nad oepł}m morzem, ale naszym aru·
rem są ~iełlue obszary nieskażonej przyrody
Także. choć nie w takim \\ym1arze jak np. Wio·
chv, mamy miasta ze \\Spaniałym kulturowym
klimatem - choćby Kraków, loruń, Gdańsk.
Jesteśmy rów111ez kra1em, w którym można
z powodzeniem uprawiać bardlo modną
w świecie tzw. turyscykę akC)"\/llą. C7.ęsto nawcr
ekstremalną. A także miejscl'm, w którym
wciąż jest niewykorzystane olbrzymie 1 tanie
zaplecze uzdrowiskowe. Staramy się rę dziedzi·
nę uaktywnić i stworzyć coś w rodzaju marki.
Powiedzieć. ze to jest markowy produkt, pro·
dukt dobry. Ale to Jeszcze crochę potrwa.
l \\Tesr..cie agroturyscyka. Sprawa dla Polski
oaf.!--ażri1e1sza. Pańscwo od dawna Ją wspiera,
bo nie pobiera podatku za usługi agrocury·
sryczne. Z rym że n.lwet 3eśla istnieje \\1ele go·
spod.ars!'\\ na jedn}m tereme, ro kaide działa
oJdzi.ełnie. Tyma.asem one muSZ4 cwot?.}'Ć
COŚ na. kszta}t OOtdU Z Jt~ rtt"trc.Ja, W którym pokoje są nie na jednym korytami, lecz
w promieniu np. 10 km Mu~1 powstać ~ystem
rezerwaq1. Przrgotowalem projekt, który teraz
fachowcy rozpracowu1ą w ~:zatgółach. Choał·
bym, b)• stał się pod~tawą ~zesnastu proiektów,
podarowanych marQa}kom woiewód7Cw. Wy·
starczy tam wpisać nazwr gmin, gosp..ldarscw,
złożyć re projekty do Ph.ire li /. duia ~iansą na
otrzymanie pieniędzy na rozWÓJ obszarow
agroturyscycwych.Jeden taki projekt obejmuje 600-700 gospodarstw, pogn1powanych wo·
kół różn ych atrakcj1. Agroturystyk.i to szan.sa
polskie] rurysC}'ki i dlatego na w:-;zdk1c sposo·
by będziemy ją wspirrar.
ROZMAWIAlAJOl.ANTA KRYSIŃSKA
!.lt.~.
li FORUM TURYSTY.Kl.. 1 .S.~l).lłT.„ S.IMOIZĄDÓW _ l~l.'.ff.Olłl~LHCH IP
przełomie XX i XXI wieku,
i trzeba dokonać wnikliwej
analizy sytuacji w lecznictwie uzdrowiskowym, by przewidzieć i przygotować
dalszy kierunek działalności uzdrowiskowej dla vvszystkich zainteresowanych
gości i kuracjuszy, przedsiębiorstw
świadczących usługi leczenia uzdrowiskowego, przedsiębiorstw w uzdrowiskach działających w sferze hotelowej
i bytowej, podmiotów gospodarczych
okolouzdrowiskowych, a przede wszystkim władz uzdrowiskowych.
D
ziś,
na
można
py, a pomału - tu i ówdzie - i w Polsce.
Uzdrowiska, do niedawna mające charakter
ośrodków lecznictwa, niemal ośrodków
szpitalnych i sanaroryjnych, wzbogacają
ofertę o wiele atrakcyjnych form spędzania
czasu, począwszy od turyscyki zdrowotnej
(urlopów zdrowotnych), do bardzo modnych dziś zakładów regeneracji sil witalnych
przez odpowiednie ćwiczenia fizyczne o bogatym programie, a nawet salonów piękno­
ści . W cych ramach funkcjonują cygodniowe, dziesięciodniowe lub dwurygodniowe
pobyty zd rowotne, oparte o wykorzystywanie miejscowych u rządzeń, naturalnych
tworzyw leczniczych i dobrze zorganizowane rozkłady zajęć z konkretnym celem terapeutycznym.
W cakim stanie rzeczy, skoro uzdrowiska
rurystyki, wypoczynku,
sportu i rekreacji, trzeba rozróżniać funkcje:
- uzdrowiska jako centrum leczenia chorych za pomocą określonych metod i środ­
ków;
- uzdrowiska jako centrum zdrowia na
czas wolny, okres urlopów i wypoczynkn;
- uzdro'Wiska jako centrum wakacyjne
w górach i nad morzem;
- uzdro\\riska jako centrum sportowe ze
szczególnymi możl iwościami uprawiania
ok reślonych rodzajów sportu (sporty zimowe, wodne, golf, jeździeccwo);
- uzdrowiska jako centrum kulrury
i kształcen ia;
- uzdrowiska jako centrum kongresowe.
srają się ośrodkami
Wyodrębnienie funkcji uzdrowiska jako
cenrrum medycznego, leczniczego jest ru
niezbędne ze względu na fakt, ze w tej funkcji angażowane są środki z funduszy ubezpiecze(1 społecznych, podczas gdy inne mają
charakter działalności gospodarczej.
Taki układ jest niezbędny, aby uzdrowiska mogły opierać .swoją działaność na
dwóch podporach ekonomicznych w lecz·
nicrwie socjalnym i pełni odpłatnym oraz na
działalności curyscyki zdrowotnej o charakterze gospodarczym.
Prywaty7.acja p17..edsiębiorstw "ppu" ma
na celu nie cylko zastąpienie niechcianego
kapitału pańsrwowego przez kapitał prywat·
ny, ale również zdynamizowanie działalności
uzdrowisk, dzięki bezpośredniemu zaintere-
Stanowisko
„„ „ .„ „ „ „ „.
samorządnych władz
„„ .„ „
gmin re-
prezentowało od początku pogląd odmienny
- państwa demokracycznego. W rezultacie
postulowana od początku swego istnienia
przez Stowarzyszenie Gmin Uzd rowiskowych konieczność przekształcenia monopoliscycznych przedsiębi orstw uzdrowiskowych
w przedsiębior~twa gminne lub prywatne
oparte o rachunek ekonomiczny trafiała na
opór ze strony Ministersrwa Zdrowia przez
nieustanne odwlekanie przedstawienia wła­
snej wizji przeksztalcenia.
Z dniem 1.01.1999 r. państwowe przedsiębiorstwa uzdrowiskowe w trybie ustawowym stały ~ię Jednoosobowymi spółkami
skarbu państwa. Celem tej operacji ma być
doprowadzenie do dalszego kroku, tj. do
Przemiany Współczesne w uzdrowiskach
Józef H lebowicz - prezes Stowarzyszenia Gmin Uzdrowiskowyc h
Wydłużenie okresu trwania życia ludzkiego, masowy rozwój chorób cywilizacyjnych oraz zwi~any z powyższymi czynnikami rozwój działalności rehabilitacyjnej,
pochorobowej, profilakcycznej i przedrentowej są głównymi czynnikami wzrosru zainteresowania lecznictwem uzdrowiskowym. Ten sposób leczenia okazuje się być
zatem pożądany do zwalczania chorób cywilizacyjnych, chorób wieku starczego, rehabilitacji i profilakcyki. Takie ~est akrualoe zapotrzebowanie medycyny uzdrowiskowej. Powstał zarazem problem związany
z poszukiwaniem racjonalnych oszczędn o­
ści w wydatkach na lecznictwo uzdrowiskowe socjalne - problem okresu kuracji
uzdro'Wiskowej. Tradycyjne 21 lub 24 dni
uznane zostało przez wielu lekarzy za niepotrzebny wydatek czasu i kosztów, nato·
miast właściwe byłoby stosowanie metody
bardziej zindywidualizowanego okresu kuracji, stosownie do rozpoznania lekarskiego. Ta sprawa pozostaje wciąż zagadnieniem kontrowersyjnym.
Kolejna grupa problemów lecznictwa
uzdrowiskowego związana jest z możliwo­
ściami intensyfikacji oddziaływania kuracji.
lsmieje w Niemczech i w Austrii silna tendencja do korzystania z rzw. kuracji compact to jesc bardziej efekcywnego wykorzystywania czasu pobytu ku racjuszy w uzdrowisku poprzez odbywanie wspólnych grupowych kuracji połączonych z aktywnością
fizyczną. Metoda ta daje lepsze wyniki zdrowotne, jest też bardziej efektywna ekonomicznie. Tak wygląda to na zachodzie Euro-
sowaniu cym problemem prywatnego przedsiębi orcy oraz władz gminnych. W Niem·
czech 82% stanowią własność gminy, a 12%
własność prywatną i zaledwie 6% własność
państwową, tj. landów. W Hiszpanii czy Portugalii uzdrowiska są na ogól w posiadaniu
rodzin. W Niemczech nawet w uzdrowiska.eh państwowych zakłady lecznicze i administracja państwowa są częściowo lub cał­
kowicie sprywacyzowane.
Polska należy do tej grupy pań~tw, w których wykszralciły się uzdrowi~ka terapeuryczne podgórskie i nizinne, a nawet nadmorskie, jako o d rębna gałąź lecznicrwa.
W Polsce ten proces przemian własnościo­
wych i funkcjonalnych przebiegał i przebiega znacznie wolniej niż w innych krajach b.
bloku sowieckiego. Szczególnie osrro sprawa
działania opóźniającego widoczna była i jesr
nadal w ko n tekście powołania do życia
w maju 1990 r. lokalnych samorządów
gminnych, którym usrawa dala szerokie
upra\mienia demokratyczne i władcze na terenie gmin. Pańsrwowe przedsiębiorstwa
uzdrowiskowe, tj. zakłady lccznicrwa wraz
z ich terenami, pozostały prakcycznie poza
zasięgiem wład:ty lokalnej, gminnej. Pozostały w dalszym ciągu aż do 31.12.1998 r.
przedsiębiorsrwami resortowymi Ministerstwa Zdrowia, nie związanymi żadnymi
przepisami z koniec.mością współpracy,
współdziałania z lokalną władzą gminną.
Działo się to z wielką stratą dla obu zainteresowanych stron.
Minisrersrwo Zdrowia reprezentowało
pogląd odpowiadający centralistycznemu zarządzaniu przedsiębiorstwami uzdrowiskowymi, jako warrościami ogólnokrajowymi.
prywaryzacji przedsiębiors tw w trybie przetargu. Takie rozwiązanie prawne wyelimino·
walo możliwość przejęcia pańsrwowych
przedsiebiorstw przez gminy, na terenie
których są one położone, gdyż żadna gmina
nie będzie w stanie konkurować w przetargu. Gminy u;r.drowiskowe odczuwają rę sytuację jako pozbawiającą je ważnych szans
r01wojowych.
Z punkru widzenia policyki f7.ądu prywa·
cyzacja patiscwowych przedsiębiorstw uzdro"~skowych przewidywana na rok 2000 po·
\\~nna spełnić dwie ważne role. Po pierwsze umol.liwić wycofanie za.angażowanych paii.stwowych środków finansowych w prowadze·
niu cych przedsiębiorscw i po drngie - wprowadzić środki prywatne, w cym i zagraniczne,
króre powinny w oparciu o ponvicrd.zone
gdzie indziej przewidywania dać silny bodziec
do rozwoju przedsiębiorscwa.
Kolejna spr:i.wa ro markering. Sufowie
państwowych przedsiębiorstw uzdrowiskowych, obecnie jednoosobowych l>pólek skarbu państwa, w znacznej większości sprawują swe funkcje od widu lat. Są przyzwyczaje·
ni do kierowania przedsiębiorsrwem, które
nie znało problemu marketingu, poszukiwania klientów (kuracjuszy), zasad prawdziwej
konkurencyjności i konieczności działalno­
ści innowacyjnej. Pełnili funkcje dyrektorów,
których odpowiedzialność w sferze wspólc1..esnych 1Aymogów jest obca. Domagają się
więc 7.apewnienia przez kasy chorych (kcóre
weszły obecnie w dawne funkcje Ministerstwa Zdrowia), aby zapewni ły im ekonomic:t·
ną stabilność. W rzeczywistości tylko część
wpływów do nowych przed.~iębiorstw pochodzić będ;r.ie z ekwiwalentów za kuracje opla-
·.
„ „ „ . .. „ . . .... „
_1 2.~.1~- MIJA 2000 R.
cane przez kasy chorych. Własna aktywność
marketingowa może stać się w wielu przy·
padkach nie do pokonania, Trzeba przyznać,
że już od wielu lat niekrórzy szefowie pań­
srwowych przedsiębiorstw uzdrowiskowych
wykazują sporą akcywność w poszukiwaniu
klientów pełnopłatnych. Natomiast zapewne
nawyk monopolistycznej pozycji w uzdrowisku w obliczu powstawania innych przedsię­
biorsrw uzdrowiskowych w tejże miejscowości może srworzyć 'Wiele trudności, które powinien wygrać dobry manager.
Sprawa prywatyzacji przedsiębiorstw
uzdrowiskowych w ac-i.ach kuracjuszy ma
niezmiennie ten sam aspekr. Jest co sprawa
wysokości opłat i jakości usług p rzedsiębi or­
stwa uzdrowiskowego. Sprawa odpłatności
w stosunku do kuracjusry socjalnych była
omawiana wyżej. Sprawa ta powinna być
rozwiązana przez system ubczpieczeli socjalnych. Z drugiej strony skierowanie dla ubez·
pieczonych na leczenie w zakładzie uzdrowiskowym powinno być regulowane według
z.a.sady, że przysługuje ono rylko określon ej
grupie wymagającej leczenia naturalnymi
tworzywami leczniczymi - jak wody lecznicze, borowiny, gaz leczniczy itd.
O gminach uzdrowiskowych w kontekście
prywacyzacji była mowa powyżej. Należy jednak wrócić do niej pod katem widzenia moż­
liwości inwestorów krajowych i zagranicznych. Dobra współpraca między władzami
gminy i przedsiębiorstwem prywaryzowa·
nym powinna zapewnić nowemu inwestorowi dobre warunki rozwoju pod wieloma
aspektami, króre dla gminy mają znaC'Lenie
podsrawowe. Chodzi tu o konku rencyjność
uzdrowiska w sensie krajowym, ale również
o sprawy rozwoju gmmy, zacrudmenia jej
mieszkańców i udziału inwestorów w ogólnych kosztach rozwoju komunalnego. Inwestorzy krajowi i zagraniczni będą przede
wszystkim zainteresowani czynnikiem
.,otwarcia" rady i zarządu gminy na prespekcywę ich działalności.
Przekształcenia własnościowe, a dokład­
niej prywaryzacja państwowych przecl~ię­
biorscw uzdrowiskowych 1.alożona jest pr.teZ
Ministerstwo Skarbu na rok 2000, a więc
7-8 lat później aniżeli w innych krajach bylego bloku paktu warszawskiego. Przypadnie więc na okres, w którym w krajach zachodniej Europy koncepcja wspierania
uzdrowisk przez curysrykę zd rowotną została w bardzo znacznym stopniu upowszechniona i posiada praktyczne doświadczenia.
Stowarqszenie Gmin Uzdrowiskowych
docenia w pełni walory funkcji turysryki
zdrowomej, jednak zadania gmin uzdrowiskowych są tak obszerne, 7.e mimo bardzo
dobrej woli - gminy uzdrowi~ kowe muszą
być wspierane w tym zakresie przez współ·
udział władz państwowych i ofensywnych
inwestorów.
r..l
~ y01~Jf:J
Nowoczesne zarządzanie
obiek(ami rekreacyjno-sportowymi - Bxsport
Sport i rekreacja to dwa słowa, które nieodłącznie pona łamach prasy. radia i telewizji. Społeczeii­
stwo polskie po latach bezruchu i ograniczeń zaczyna szukać możliwości czynnego spędzania czasu wolnego. To
poszukiwanie jest niezależne od pór roku i lokalizacji.
Trzeba jednak oddać częściowo rację tym, którzy mówią,
iż są rejony predysponowane turystycznie. Aby sprostać
zapotrzebowaniu i wymaganiom potrzebne są miejsca,
gdzie czynnie można spędzać czas.
Wyczuwając koniunktu rę, zaczyna się inwestować
w obiekty rekreacyjne, tworząc tym samym miejsca pracy
dla lokalnej społeczności. Pojawiają się jednak pytania dotyczące zyskowności takiej inwestycji, tj. jak przyciągnąć
klientów i jak zapewnić prawidłowe korzystanie i funkcjonowanie basenów, parków wodnych, wyciągów narciarskich, kortów. st:idionów itp.
Rozwiązaniem tego problemu może być system automatycznej obsługi klientów. Zapewni on przyjazną
i sprawną obsługę, a inwestorom możliwość monitorowania i zarządzania obiektem (obiektami).
Cofając się w czasie możemy powiedzieć. iż pierwsze
próby wprowadzenia tego typu systemów w Polsce miały
miejsce na początku lat 90-tych. Były one opierane o identyfikatory z kodem kreskowym, karty magnetyczne lub indukcyjne. Rozwiązania takie charakteryzowały si ę jednak
niewielkim stopniem bezpieczeństwa, niską wygodą użyt­
kowania (czasami zawodziły przy nieumiejętnym umieszczeniu karty w czytniku lub karty ulegały zniszczeniu),
niewielkim lub średnim k~sztem jednostkowym.
W ostatnich latach pojawiły się systemy budowane
w oparciu o układy elektroniczne - transpondery zbliże­
niowe. M ogą one występować w różnej formie: karty, zegarki. breloczki itp. Cechuje je łatwość posługiwania się
nimi, niezawodność. nielimitowany czas funkcjonowania.
malejący koszt identyfikatora. wysoki stopień bezpieczeiistwa Uednoznaczne określenie użytkowniła np. szafki basenowej - brak możliwości podrobienia „kluczyka"). Tak
wysoki stopień bezpieczeństwa pozwala na wprowadzenie
karnetów bez obaw wykonania ich kopii. Elastyczność
systemu to zaleta, dająca możliwość wprowadzenia róż­
nych form rozliczeń: z góry, z dołu, zaliczkowo, itp. - indywidualnie do potrzeb użytkown i ka.
Te wszystkie cechy pozwalają wykorzystywać identyfikatory transponderowe w systemach obsługi klientów obiektów sportowych. Możliwość zdalnego monitorowania systemu - czy to przez dostawców produktu,
czy przez zarządzających - pozwala na optymalne wykorzystanie obiektu wpływając na niezawodn ość obsłu­
gi. Pamię tać musimy o tym, i ż na obiektach sportowych
takich jak basen, występuj e duża wilgotność powietrza,
I
I
I
(OIJ01LJf}J
.J
0~01 BJf·i {J1-1'1
I~ &Jf1 & ~1 () y) JJ 0 _, EJ fJ ar:f 0 'JIJ'Y' () JJ
jawiają się
Zalety wdrożenia Systemu:
~Peł n a
kontrol a ko s ztów
ui ytkowanla obiektu zintegrowane
stężenie związków chloru,
oprogramowanie dystrybucyjne.
finansowo-księgowe oraz kadrowe,
które pozwala równiet na prowadzenie
inne1 działalności usługowo-handlowej
(obsługa drukarek fiskalnych)
na wyciągach narciarskich ni-
skie temperatury, opady śniegu , wszędz ie p ojawiają się
też akty wandalizmu i głupoty ludzkiej. Tym wszystkim
czynnikom przeciwstawiają się elektroniczne systemy
obs łu gi klientów. Trzeba mieć jednak na uwadze to, iż
na system oprócz infrastruktury. urządzeń, oprogramowania skJad ają się t akże odpowiednio przeszkoleni
w obsłbdze ludzie. To oni bezpośrednio lub poś rednio
do!.tarczają dane z systemu jak był i jest wykorzystywany ob1ekt (obiekty). Dziękj temu możliwe jest zróżnico­
wanie cen w za leżności od warunków (dzień tygodnia.
pora dnia. pogoda, itp.), zaplanowanie godzin otwarcia.
remontów. kontrola nad przepływającymi srodkami finansowymi (zabezpieczenie przed oszustwem ze strony
klientow jak i obsługi) .
System oferowany właścicielom obiektów musi dać
się rozbudowywać na żądanie o takie moduły jak: fakturowanie. finanse i księgowość, monitorowanie podsystemów
(alarmowego, przeciwpożarowego, uzdatniania wody. dostępu do pomieszczeń, ilp.), rejestracja czasu pracy, kadry-p łace. Kolejnym atutem systemów budowanych
w oparciu o polskie składniki jest lepszy dobór za mniejsze pieniądze.
Podsumowuj ąc pamiętać należy, iż coraz więcej
obiektów. mimo często zbyt późnego uwzględnienia wymagań technologii „Inteligentnego Budynku ~ w procesie
powstawania (remoncie) jest wyposażana w coraz to lepsze systemy obsługi klientów.
Jeżeli jestescie Panstwo zainteresowani takim systemem i chcą Panst\lto uzyskać więcej informacji na ten temat to prosimy o zapoznanie się z reklamą (strona obok)
lub kontakt z naszą firmą - Budimex Soft Rzeszow SA. ul.
Podwisłocze 46, tel /0-17/ 852 54 09, fax /0-17/ 862 16 08,
e-mail: [email protected]. Opis systemu znajduje się
rownież na naszej witrynie internetowej www.bxsoft.rzeszow.pl
~ Przystosowanie
obsługi
Zadania realizowane przez
system:
osób
Sys te mu do
niepełnosprawnych
bramek wahadłowych
zastosowame
umotliwia korzystanie z obiektu
osobom poruszającym się na
wózkach.
~ Obsługa klientów indywidualnych i
grupowych,
~ obsługa karnetów,
~ rejestracja czasu pobytu osób w
wydzielonych płatnych strefach
obiektu i podobiektach ,
~ rozliczenie czasu pobytu w oparciu
o
różne cenniki tygodniowe i dzienne.
~ możliwość rejestracji wejścia na obiekt
w dowolnym momencie
~ kontrola stanu obciązema płatnych
stref,
~ sprzedaż dodatkowych
towarów;
usług 1 ~
sieć
strukturalna kategorii 5, wydzielony
obwód zasilania, sprzęt komputerowy
sprawdzonych producentów ,
oprogramowame utytkowe na bazach
Btrieve
to elementy zapewniające
stabilną i poprawną pracę systemu.
~ prowadzenie pełnej księgowości z
ewidencją dla potrzeb podatku od
towarów i usług,
~ prowadzenie rozliczeń
Bezpieczeństwo rozwiązania
kadrowo-
płacowych ,
~ dodatkowe moduły zarządzające w ~
technologii Inteligentnego Budynku
prowadzące do minimalizacji kosztów
eksploatacji obiektu.
Elastyczność Systemu
duże
możliwości definiowania cennika (pory
dnia, dni tygodnia), łatwa rozbudowa
Systemu w przyszłości.
budimex Soft
budimex
S<)ft.
Rzeszów S.A.
Rzeszów S.A.
'JL,
POL't<Ht:L'. .C::t
TEL.t+~i:
0
i~
415,
c~-~ :o ~,
f'AX (+4ti
l~>
R:.ESZ' ~
R6.2160f.\
e-ro3il! I NfOl8XSOrT.RZCSZOW
0
PL
h t t p : 1: www.BXSOl'T-lłZE:SZOW 0 PL
~
W
li FORUM TUITS1T.IU .1 SPORTU
SAMORZĄDÓW IHTTORIALllTCH IP
ieś
i turysta to od dawna dyskutcr
wany temat wśród tych, którzy widzieli i widzą możliwości dodatkowych
dochodów dla ludności z tą częścią naszego kraju związaną. Początkowo było
to letnisko na wsi, potem wsie turystyczne, daleJ wsie letniskowe i wczasy pod
gruszą, obecnie agroturystyka.
S..c.anc;ą dla polskiej wsi jest dobrze opracowany program, m1ed:r.y innymi rozwoju ruchu
ruryscycmego na terenach wieJskich. Specyficzne warunki w różnych regionach Polski wym;igają pewnych analtz i brania pod uwagę
uwanmkowań i możliwości nie cylko ekonomicznych, ale i przyrodniczych. Wszystkie wsie
w Polsce mają mo7.liwości przyjt;cia turystów.
Wymaga to tylko określenia, jakim ma on być
i jakim grupom ~l ui.yć.
Wsie w okolicach tlui.ych mia~t mogą służyć
baz.1 noclegową tttiy..tom p1c~zym, rowcrowp11,
indywidualnym i gnipom. /doJud PKS, BUS,
.MPK PKP,r O\l'Cr,doJścte piechotą, \\'}pad samochodem sobota 1uedzie!J /do 15 km.
Wsie ~lej połozone / do 35knv - wypady
..c.a mia.~to mwet, pi~hora. PKS.BUS.PKP, samochód /piątek, \Obou med11da. Cal)· rok.
\~'su~ do 70 km - 'Aeekend 1 meco dhu,sze
pobyty Jo1az.d BUS, samochod, PKS, PKP, rower. Cały rok
\hie pm~)ZeJ 70 km samochod BUS.PKS
PKP- tu \\')'}Vdy •11eco zamoznieJszych samochodami. BUS, PKI>, PKS na weekend, oraz
grup n:i wyc11:czk1. Rotszcrzony 'ie:r.Oll rurysryczny, t:im gdzie ro mo:i:hwe 1 na Limę. Wyjazdy na pobyt w ramach „zielonych szkół".
Wsi~ ponadregionalne, do których przybę­
dą turyści 7. całej Polski i zza gran,icy w okresie
całt·gn roku - na pohyr wak:icyj1\y. Wsie górskie i nadmmskic sLanowią ogromną atrakcję
ponadregionalną w okresie całego roku. Wsie,
na których terenach .tnaJdUJą sit; JCt.iora, są
bardzo atrakcyjne w .~ezon1e lata. Problem polega cylko na odpowiednim rozpropagowaniu
tych uroków i spmmrua. aby sezon wydłużyć. nia przez cały rok, w okre:.1c lctmm albo laObecnie, pt?)' s7}nk1m rozWOJU motoryza- rem i zimą lub w rozszerzonym se.i:on1L rn
g1, propagowamc ''}J~• 7 domu na łono przy- pierwszy etap. Drugi etap to odp0\\.1edn1e
rody Jla o<lrcagl'1wan ia \tl"t."<;(l\\ uraz 1.ażycia ruprzygorowarue sp-:dzarna czasu w miar~
chu, srwortyła \lę rMLhwthĆ dla ws0~tkich atrakqjnie. Od cego 1..aJezy dlugosć pobyru.
wsi woj. małopolskiego i innych WOJewódLrw Inaczej cza.~ spęd.i:ać będzie rvdzin• 7 m•łym
m przyjęm ruchu turyscycznego a C}m sam)'lll dzieckiem, a inaC-.t:CJ ludLic tloru~h. mlod1ie1
uzyskania dochodów za świadczone usługi_ Dlatego reż walne jest, c.i:>m drponuJC dana
Zrod.r.ila ~1ę nowa na1wa rego ruryscycznego wieś. Obiekcy labytko\\C, błtskoSć la\u, r.i:ckt,
sta1,;,'U, szlaki turyscyczne piesze, w1dok1,
mzwuJu - agroru~cyk.l.
Agroturystyka to me tylko pobyt, ale też "atrakcyjne plenery dla fotografików, możh
w zalcznośc1 od odlcgto.;ci, oJ tL'gO, czym mowość podpatrywania zwier:r.ąr z apararem fo.
ze dana w1e.s zwabić turystów wypady w dni rograficznym, wędkowanie, miejsca na biwak,
wolne. Pieszo, rowerami t innymi środkami ko- rozpalenia ogniska itd. Bezpieczeństwo rury·
sty - dostęp do lekarza., ośrodek zdrowia itp.
munik.lcji.
Ro7.wój agrocurysryk1 wymaga jednak - to trzeci etap.
uzbrojenia wsi w ba.7.ę gru.tronomic7.llą,jakieś
Wieś obecna może jeszcze liczyć na uboże­
atrakcje lub (ldpowicdnie zaprezentowanie jące rodziny w miastach, rodziny z ma.lymi
tego, co wieś pti~iada. M<1żliw(lŚĆ przyjmowa- dziećmi turystów z iru1ych regionów Polski,
I
,
Ata All Trading Agency sp. z o. o.
ul. Górnośląska 21
43-200 Pszczyna
tel/fax (O 32) 21O37 70, 21O56 45
email: [email protected]
Sprzedaż i montaż basenów prefabrykowanych wraz z technologią uzdatniania
...vody basenowej. Sprzedaż i montaż atrakcji wodnych, zjeżdżalni itp.
Zasięg działania: ogólnopolski. Usługi inne: konstrukcje z drewna klejonego,
nawierzchnie oraz wyposażenie do obiektów sportowych, glazura ścienna i podłogowa.
W ybrane realiz:aie: Kompleks basenów otwartych, ul. 3 Maja, Polkowice { 1998 r_)
Basen otwarty w MOSiR Pszczelnik, Siemianowice Sląskie ( 1999 r.)
Kryta Pływalnia, Oborniki Wielkopolskie ( l 998 r.)
1\ Kompleks
bosenćw otwartych.
Polkowice
2\Ksyto plywo nlo, Oborrild Wlelkopolskle
3\Bosen
4\Bosen paydomowy
dla których ten akurat region stan0\\11 atr.llcCJ~. tury-.tow zagranicznych, do których dotl7e
informacja o ich ismienitL Dlatego agrocuryscyka w WOJ. malopolskun, WOJC\\'t)dzcwach
nadmorskich i na pojezierzach mo.i:e stanO\,ic
podsrawę dła \\}'Ueczek oraz baz.ę dla pieszych
i l"O\\~rQ\\)'Ch "'}'Padów. Wsie połozone przy
vlakach komunikaC}jnych powinny nato·
m1a\t ~tano'Aić ogromną baz.ę noclegową dla
k1cmwcó\\ 1pa.~erów. Uzupełniać lukę w bazie moteli 1 hoteli.
Turysra musi mieć dostęp do informacji
o wsrystkich W'Siach w Polsce bez względu na
to, gd7.ie one są położone i na jakim etapie zagtispodarowania się znajdują. Mapa z lokalizacj:i wsi małopolskich i katalog, elektroniczna
mapa i elektroniczny katalog \V\i'W to podstawa nowoczesnej informacji turysr:ycznej.
ANDRZEJ KUBASIAK
~ . li ro~u· TUIYSTYICI I SPORTU S.IMO~Z-~.D.~~ T~HTOlllLHCH IP
•
•
nie z©stan1e
zdeprecjonowany
Mówi mi niste r M ieczysław Nowick i ,
prezes U rzędu K ultury Fizycznej i Sportu
Ja k ocenia Pan
pod ległość
UKFiS- u Ministerstwu Edukacji Na·
rodowej? slł głosy, ie przejście
UKFiS·u pod skrzydła MEN może
prowadzić do deprecjacji sportu?
Myślę. ie tego rnc:Uaju oba\~Y są bezpodsta\me. Pan mimsrer Micczysłlaw Handke mówił o cym w momenae wręczania dyplomów
i rent dla medalistów olimp1jsk1ch. Prosi.ę z.arem me mieć i.adnych o~w. pomeważ ce środ­
ki, które były docychcus przeznaczone na
...
sport, na pewno nie będą uszczuplone. Nie ma
ceż żadnych kolizji na scyku MEN
UKFiS.
Współpraca układa się dobrze. Wypracowaliśmy już wspólne stanowisko co do sporru dzieci i mlodzieży, teraz kolej na inne spGl\'Y· Proszę się nie oba\>iać, podległość urzędu, którym
kieruję, wcale nie odbiera mi autonomu. ~d.;
pracował dla dobra połsk1cgo sportu.
Jak zatem wygląda to wspólne st anowisko co do sportu dzieci I mło­
dzieży?
Planujemy reakcywowanie Szkolnych Klubów Sportowych i wypełnienie wolnego czasu młodzieży sportem. Szukamy środków na
sfinansowanie cych działań. chodzi tu m.in.
o pieniądze dla nauczycieli wf, którty zechcą
się cym zająć i tu właśnie MEN powinien mi
pomóc, rozwij ając nad UKFiS-em parasol
ochronny, a nie wchłaniając go w swoje
struktury. Poza cym mam z ministrem ustalenia, że z nascaniem nowego roku szkolnego
nastąpi fuzja środków finansowych z MEN
1 UKFiS na fakultacywne zajęcia w szkołach
po godzmach.
Czy w nowym układzie organizacyjnym nie zmieni<t się priorytety dotycz~ sportu amatorskiego i sportu
wyczynowego?
Nie sądzę, gdyż ce dwie sprawy są mocno ze
sobą związane. Abyśmy mieli sport wyczynowy
na wysokim poziomie, musi najpierw brć
sport amatorski. W tym miejscu są zarem pewne pola do zagospodarowania. Śledzę rę sprawę dokładnie i jestem przekonany, że będzie lepiej. Proszę nie obawiać się, że zachwieje się
kondyqa polskiego sportu wyczynowego.
Wypowiedzi ministra pochodzą z wywiadów udzie·
!onych . Przeglądowi Spon:owemu" i . KuneroWl
Akademickiemu AWF" z Wrocławia
Ambitne programy UKFiS-u
W
Departamencie Sportu Dzieci
w U rzędzie Kultury Fizycznej i Sportu powstały ambitne programy mające na celu szkolenie mło­
dzieży uzdolnionej sportowo pod kątem
przyszłego reprezentowania naszego
krajuw igrzyskach olimpijskich oraz prcr
mocję sportu wśród wszystkich dzieci.
Na realizację tego pierwszego UKFiS
przeznaczy ponad 55 mln zł, na drugi
wyodrębniono pulę 39 mln zł. O szczegółach mówi Tadeusz Wróblewski, <iyrektor Departamentu Sportu Dzieci
i Młodzieży wUKFiS:
1 Młodzieży
Real1ucjtmy {'rogt.Jm s:Jwlmctwa sportou.-ego or.iz program sUtolen1a młodl.ie:cy uzdolnicr
'"1 sportou'O, kt,jry u• stom1kil d-0 poprudnit:h
l.it uległ trut.Jnit, poniew4i rotpocr.rliśm)•
u·spólpracę z 16 U'(ljtu•Odztu'4mi. Staranry się
u•ięc do pieniędzy, które pruz.naroimy na
szkolenit mllldzieiy uz.dolnione1 sportouJo, u:.yskiu•i1ć dod4tltouit frodk1 od mam:.ałkóu• sejmi·
k6u1 11•ojeu•ódUtich. jest to bardzo tr#dne, gdyi.
cz.yl1śnry u• tym rok.u 39 mln zJ. Rozu•ija się on
reguły bardw napięte) ale od
wkm1t prw1en suk.ces, ponie- bdrdz.o dobru i chcemy nim objąć tdki.r gimważ. pon4d 40% kosz.tóu• reali2:.acj1 tego progri1- 11az.1.i. Otrzymaliśmy z Ministmtwa Ed11kacji
mu jest pokrywane ze środkóu• 1ni1rsulków. Narodowej mformac1ę, te sytua9a kultury ft·
Nie ttkryu•am, ze chcem~y uz._ysk1wać jesz.cze z._yczne) w gimnazjach jest zagrożona i dlatego
u•ięcej pieniędz;• od sJmorz.;idów. Na szkolnic- staramy się uprzedzić nasz„ych kolegów, zi. w1etwo sportowe wstały prz.ez.nacz.one skromnr 11ry o tym, że gimnazja potrz.ebUJll doposaż.mia
u1 sprzęt, ale pod u1arunkiem, i.e spełni4 011c
środki w U.'Vsokości 20 mln z.ł. Chodzi o dz.iali1l·
ność publicw)'Ch i 11iepublicz.nych sz.k1il mi· nasze U')'mogt w postaci utu•orz.roi.:1 stowarty·
strwstu•a sportowego. Z11leiJ nam n.J tym, 11by suma kult11ry fizycznej. Chodzi o stou•an._ys:u·
pieni4dze prz.ekal:J11•ane na te si.kory b_vły efek- nie zu.ykle, cz...vli ucznioll·ski klub sportouy po·
tywnie U')'daw4ne, a ma się to obj.iwtać u• po· 111staly na bazie gimnazjum.
Cały system szkolenia ko1iczy się systemem
stad u.y niku sportou•ego.
u·spólLtu„od111du.·a, u• ktrirym ci r.au'Odnu:y poPrzeprou•.ulZAmy peuon.1 modyftlcJcjr u• ZA
krene ntept1blicznych szkOI mistrz.ostu·a sporto- lw:.uj4 się po iluś /.Jtacb pracy treningowej. Tutaj
u1ego. Niektóre z.u·14w sponouoe b.Jrdw PCbocz.o graj4 rolę anWICje pou•tauJU~ gmin i U'Ojeu•ót/zhJ\
podcbotiz4 do tych rozu·i,fuń. np. Polski Zu·iq· pon1eu'tlz SJ'Stem szkoleni.i obejmuje prakt;·c:z.n1e
uk KoLtrski oraz. Polski lU'1.µ.ek 84Jn11nton.J. u•szystkie jednostki samorządu terytorialnego,
• Zwi4zki sportou't prou~ce publ1c::.ne sz.kołY ale ~kcesy odnos:Jl ci, którzy trenuj4 najb.irmistn.ostu•.i sportou:ego róu·nitz U'trJfilt.uJq ptu'- duą sumiennie. W 1999 r. wstało skl.Jsyftkou•.ine dzi.Uanta, tak u•irc z.iznacu sir ptu•ien po- n~vch ponad 2200 kJSthów. j est d/4 n.u bardzo sa·
stęp, jeżeli chodi:i o u•ięlcsZĄ efekty1mośc u"'4- tysfalujonu1qce, u ponad 380 z nich to 11cz.n1ou„
skie kluby sportou>e. 0 ZJl4all to, i.e nasz.a praca
uiania pienięd:cy na te jednostki
Banko istotnym elementem nasz.tj dz.iałal· pr:ynori ]Ui pierwsu efekty. Jako UKF1S będtie­
naści jest realiucja programu sportH u•sz.ystmy chcieli uhonorvu'tZĆ przynajmniej pitnl'SZ4
kich dveci. Program ten n111 docitrai do tych lnydzieslkf prezesów uctniou.•skich klub611
wszystkich, którzy chc4 aktywnie 11prdunać SportOtllJCb, z:ApraJZJij4C ich do Warsz.aury i I".)'•
różnia14c iCb tlyplcrnem.
kult11rę fi:cycr.tuf, a na jego real1:..i9r pn.ez.na-
1cb budżet:)• s4 z
nies1iśmy w ~m
1
T~ ..............
Sprawnemu zar'lądzaniu obiektami
sporcowymi pomóc mogą systemy automatycznej obsługi klientów (czw. SOK). D7.ięki nim
rynek tt~ług rekrcacyjn)'ch mo7.e być efektywniej cksploarowan)'.
Pierwsze w Polsce systemy obsługi klientów obiekrów sport<lwych .tostały wdrożone
dla obsługi wyciągów narciarskich na przdomie 1991/92. Kilka lat późni.ej zaczęto je
wdrażać w ośrodkach basenowych. Najbardziej manym obiekrem scoującym takie
roLwiązania jesr AQUAPARK w Polkowicach,
\\)'korzysmjący dwa roduje tdcnryfikatorów
pełniących podobne funkcje: rranspondery
zbli7eniowe i pastylki Dallas.
Z punktu widzenia sposobu ro?.liczania
klientów system)' obsługi klientów można podzielić na: idenryfikacyjne, w których nas tę­
puje jed}'llie idenryfi kacja osoby i sprawdzeme
ważności uprawni eń, cza,owe, w którrch rozliczenie klienta następuje po wykonaniu usłu­
gi ora.7. prze<lpłatne, w krórych klient przed
skorzystaniem'/, usług, zakupuje pewną, zapisywaną w ukladzie elektronicznym lub na pasku magnerycznym identyfikatora, liczbę
punkrów, krórymi potem w dowolnr sposób
może dysponować.
Jednym 7. kluc1.owych zagadniet1 podczas
projektowania systemów SOK jest dobór odpowiedniego rodzaju elementów idenryfikacyjnych. Obecnie jako elementy identyfikują­
ce srosowane są identyfikatory z kodem kreskowym, karty magnctyc.tne i indukcyjne,
Auto ma czna
identyfi
•
układy
elekrronicrne srykowe, głównie jako
tzw. pastylki Dallas oraz rransponderr 7.blii.e·
niowe, kcóre mogą być jednokrornie lub wielokrotnie zapisywałne. Transpondery tej
ostatniej grupy w najbliższych 2-3 latach
prawdopodobnie zdominują ~ystcmy SOK.
Ze względu na mo7.liwość .tapisania elekrronicznych środków płatniczych w układzie
elektronicznym transpondera umo7.liwiają
one rw<menic przedpłamych, rozproswnych
systemów OFF-LINE. W systemach takich
klient po nabyciu określ onej liczby punktów
dokonuje nimi płatności za wykonanie kolejnych usług, przy czym autoryzacja plamości
może dokonywać si ę na po:.liomie transpon·
der - czyi:nik, bez konieczności odwo)ywania
się do centralnej bazy danych. Ponadto po zaimplementowaniu aplikacji „portfeli wirtualnych ' możliwa jest praca jednego transpondera w kilku systemach, bez powstawania
problemu ·wzajemnych rozliczeń.
Ważną funkcją systemów SOK jest du~car­
cza.nie władzom danego ośrodka infonnacji
pomocnych w efekcy.mym 1.ar1.ądr..aniu jego
1.a~obami. W
jednej chwili powinni otr.l}'Il1yoni zagregowaną informację o akrualnym
i historycznym \\ykorqstaniu poszczególnych
obiektów i podobiektów (parkingi, bary, wypo·
życzenie sp17.ęru sportowego), raką jak: liczba
osób aktualnie korzyscających z usług, obciąie­
nie obickrów w danym okresie czasu, średni
cza~ przestoju, itp. Zestawienia takie umoiliwiają oprym.alizację wykorzystania obiekrów, tj.
zoprymalizowanie godzin otwarcia, różnicowa­
nie cen w zależności od warunków pogodowych i innych, planowanie rerminów wykonywania rcmonrów, a ponadro 7.apewniają pełną
kontrolę nad przepływającymi przez system
środkami finansowym.i.
Sicdmiole.rnia historia systemów SOK
w Polsce wykazuje, że możliwe jesr opracowanie i wdrożenie nawet bardzo dużych systemów
SOK. Wymaga co jednak dużego doświad cze­
nia p rojektowego firm wdrażających, a tak:le
bliskiej ich współpracy z właścicielami obiektów, co pozwala uniknąć finansowo bardzo bolesnych dla obu stron nieporozumieit
ARKADIUSZ TYSZKIEWICZ
wać
ELEKTRONICZNE SYSTEMY NALICZ"NIA OPŁAT (ESNO) dla:
kompleksó\V rekreacyjnych,
basenów,
wyciągów
narciars
lodowisk,
sfrzelniG.
9 lat doświadczeń
20 wdrotonych systemów ESNO
500 OOO ldentyllkatorów pracujących w naszych systemach ESNO
1 500 innych wdrożonych systemów automatycznej identyfikacji i 20 OOO OOO kart
p/yW!łlnle:
Gliwice, Polkowice, Krotoszyn, Sierpc, Wyszkó w,
GAT Korbiel6w, COS Szczyrk., ON Koniaków, •Długa Polana "
STRAMA Zakopane, Stnelnlc'e: Strzelecki Klub SportowywToruniu.
Kryte
Kęty,
-
W)'clągl
narclatskle: GON Szczyrku,
Nowy Targ, "Czorsztyn-Skr Kluszkowce,
KRAKÓW U.018, ul. StrHc>mska 1313A, W. (112) '2117 21, r.• 421 11 80
WAA1ZAM 03-480, ul.
11, teł. (021)1112204,
POZNM 11-MI, ul. Unlł Lube„lllej 3, teł. (Hi) 171 U 71
12· 13 MAJA 2000 I .
R
eforma systemu edukacji, która weszła w życie z dniem 1 września
1999 r., zmieniła ustrój szkolny, czyli per
wołała nowy typ szkoły, jakim jest gimnazjum. Zmiany te nie naruszylyobowiązują­
cych rozstrzygnięć dotyczących kultury f~
zycznej w szkołach, natomiast wprowadzily jeden formalny zapis różniący szkoły
sportowe od innych typów szkół. W odróŻJlieniu od zwykłych szkół, sportowe
mogą łączyć się w zespoły składające się
z podstawÓW'ek i gimnazjów. Wszystkie
inne będą musiały zniknąć do 2002 r.
Zgodnie z założeniami reformy oświarowej
klasa.eh I - III zosrało wprowadzone naucz.anie w systemie zintegrowanym, w klasach lV Vl w systemie bloków p!7..edmiorowych. Normalne 1.ajęcia w oparciu o programy przcdmiorowe odbywają się dopiero w klasach gimnazjalnych i w szkołach ponadgimnazjalnych. Jeżeli
chodzi o bloki przedmiorowe, co kulmra fizyczna jest wyL1czona z cych bloków i są to oddzielne zajęcia, natomiast w klasach l - lll zajęcia
związane z akrywnością mchową dzieci są w :1..asadzie prowad7.one w systemie zimegrowanym,
co jednak nie oznac~, iż dyrektor szkofy nie
może powierzyć prowadzenia zajęć z kulrury fi.
zycznej nauczycielowi specjaliście, w przypadku
gdy uważa, że nauczyciel nauczania zintegrowa·
nego nie posiada odpowiednich kwalifikacji do
prowaifr..enia 1,ajęć z kulrury flzrcznej.
Dosyć tstotną zmianą wynikającą z reformy
jest znacznie zwiększona rola i autonomia dr·
rektora szkoły. Wiąże się co z rym, że każdy dyrektor szkoły, poza obowiązkowymi god7.inami
lekcyjn}'ll1i podzielonymi w ramowych planach
naua..ania, otrt.ymal Cz\\•. pulę godzin dyrekcorskich. Pula ca jest pr.lCZilaa.ona na poszczególne odd.zialy w wymiarze rygodniowym. Po\\inna ona być przeznaczana na różnego rodzaju
zajęcia związane z rozwojem zainreresowań, czy
też szczególnych uzdolnień dzieci i młodzi eży.
Podczas rozmów z kuratorami i dyrektorami szkół wielokrotnie podkreślaliśmy, że
jednym z pierwszoplanowych zadań i priorytetów dla dyrektora szkoły powinna D)'Ć moż­
liwość zabezpieczenia zajęć z rekreacji czy reż
kultury fizycznej dzieci i młodzieży, właśnie
z owej puli godzin dyrektorskich - mówi Irena Dzierzgowska, sekretarz stanu w MEN. Trzeba jednak pamiętać, że nie jest co pula,
która powinna być pr.te'/,naczana na typowe
przedmioty szkolne i dyrektor szkoly nie powinien dokładać z rej puli dodarkowych godzin lekcyjnych w zakresie maremacyki,języka
polskiego itp. To jest w ramm\ych planach nauczania. Dyrektor szkofy po\\inien pl'7a.nao.ać go<lziny z cej puli na dodatkowe, rÓWntC'L
pozalekcyjne, zajęcia, w tym m.m. zajęcia z za.
kresu kultury fuycznej czy ogólnej akr}'WnO·
śc1 ruchowej dzieci 1 młodzieży.
w
tlla szKół sportowych
Z dorychczasowych anali7. wynika, że pula dyrektorska wykorzysrywana bywa bardzo
ró7.nie, czasem w sposób budzący wątpliwaści, ale - Jak mówi Irena Dzierzgowska - po·
jawiło się szereg cieka~ych inicjaryw. Część
godzin z tej puli zostala przernaczona na
przykład na 1.ajęcia w dniach wolnych, głównie w soboty. Ma ro specjalny wymiar wychowawczy, ponieważ w szkołach są wtedy orgamzowane zaJ~ia, w krorych często biorą
ud.ział rak.te rodzice - np. pikniki szkolne
j wycieczki szkolne. Możliwość takiego dyspanowania godzinami ?.ależy jednak głównie
od bazy, jaką posiada dana szkoła oraz od tego, c7.y pracuje w niej nauczyciel, który chce
i potrafi prowadzi ć zajęcia tego rypu. O ile na
ogół nic brakuje nauczycieli z pasją oddających si~ swoim podopiecznym, o ryle z zapleczem bywa różnie. Wciąż w bardzo wielu
szkołach brakuje nie cylko porząd nych
obiektów sportowych, ale wręc7. podsta\l·owych. W dalszym ciągu brakuje około 8 rys.
sal gimnasryc.tnych. Kwestia ta jest jednym
'/, priorytetów MEN, jeżeli chodzi o zadania
inwcscycrjne na 2000 r.
- W rezerwach celowych na ten rok, poza
zadaniami związanymi z konieczną moderni1.acją CZ)' rekon~trukcją ~icci szkolnej, drugim
priorycetem z pewnością będ'/,ie budowa .c;al
gimna\tycznych oraz tych obiektów sporrowych, kn)re mialyb)I nieco większy zasięg niż
prl)'Szkolna sala gimnascyczna, dzięki czemu
mogłyby obsłużyć kilka szkól znajdujących się
na rerenie danej gminy - mówi min. lrena
Dzierzgowska.
,._usio_
HMlł: kr.tioweumc.rd.com.pł
http://MM.unlcard.com.pl
··~.
~
..
•,
Bardzo
istotną zmianą programową, jaką
przyniosła reforma, jest ta,
która dotyczy ścieprzedmiorowych i prowadzenia w ramach
rych ścieżek dwóch wyraźnie wspomagających
realizację zadań w zakresie szkolnej kultury fizycmej. Chodii tu o edukację prozdrowomą
oraz edukację ekologiczną, króre poprzez wy·
chowawcze nastawienie na kszrakowanie odpowiedzialności za własne zdrowie, pewne
wzory zachowań oraz własny rozwój fizycLny,
po\l~nny flardzo wyraźnie wspomagać działania nauczycieli prowadzących .ta.jęcia .l kultury
fizyc-Lnej. Zaletą ka.Ldej ście.lki pr.Gedmiotowej,
równiei tej, jest ro, że program takich działań
po'>tinien być tworzony łącznie przez nauczycieli różnych przedmiorów i powinien następ·
nie w różnym zakresie tych nauczycieli obożek
wiązywać.
Nie bez wpływu na funkcjonowanie szkół
sporwwych pozostaje sposób podzi.1.lu sub-wcncji oświatowej. Rozporz.1d.zenie w tej sprawie obowuµ;uje od srycznia 2000 r. i stawia
szkoły sporrowe i mistr1.0srwa sportowego
w korzrsmej syruacji. Według rozpon:ądzcnia
obowiązuje kwoca baJ.()wa przeliczona na kaldego ucmia, cryli na trw. uc1.nia prLeliczenio·
wego. Dmyczr to każdego rypu szkoty, ale
w prz}'padku szkól sporrowych istnieje możliwość zwiększenia kwocy bazowej o 20%.
\V,T przypadku szkół misrrrosrwa sportowego
możliwy jest naromi:i.st dwukrotny wzrost
kwocy bvmvej pr7.er.nao„oneJ na ksLtałcenie
jednego uonia. Dodatkowe środki mogą jcszo.e pochodzić z puli na .ta.dania zlecone.
MAW
~
li FORUM TURYSTYKI I SPORTU
SAMORIĄDÓW TERYTORIALNYCH IP
Budujemy halę sportową
Podejmując decyzję
budowy obiektu
pod uwagę kilka
aspektó~~ komu obiekt ma służyć, jakie ma
spdmać warunki, jalc1 mamy budżet na budo~.: 1 Ja.kl będziemy mieć na Utl'Z)manie
ob1ektu. Oco podstawowe wskazówki, o których dobrze \\'ted.zieć, budując halę sportową. Wskazowk1 ce oparte są o standardy stosowane w kra1ach UE oraz wymagania architektonie7.ne.
Budowla
t Kon~tmkcJa; lekka, najlepiej stalowa lub
z drewna klejonego, uwzględn iająca zainstalowanie wielu elementów montażowych
w ścianach lub elementach konstrukcji;
t Ok.na: najlepiej, aby sala była pozbawiona
okien, gdy7. os1c1.(dności wynikające ze świa­
tła dziennego ~ą pororne; wy7.S7-e są koszty
ogrzi:wania i ucrrymania CZ}'l>tości. ś11-iado
dzienne unudma p1'1wadzeme 1 oglądanie z..a-
skraplanie wilgoci nie
!>p~mowego nałe7.y wziąć
\\l"l<lÓ\\ (txłblas~1);
t Sufie: ~ysokość sufiru powuma byc' me mniejsza rut 7 m. a w sabch do siatkówki 9 m; do
meczow mi~narodowych llUJ'L wysokość
co t2,5 m;
t \'('encylacja; o.ęść wypo~.l7ema oraz podłogi
i a.~tó~owanicm drewna ~)magają stałej
temperatulj i wilgotności p<>1Ąierra, aby
nascępowalo
na pod-
łodze i urządzeniach sporcowych;
ł\'agłośmerue: obiekt wznoszony wyląame
dla potrzeb sporrowych me wymaga skomplikowanej aparaCUlj' (wzmacniacz, mikser, odtwarzacz CD 1 auruo, głośniki. mikrofon} stacjonarne i bezprzewodowe); obiekt, który bę­
dzie ró\\nież halą w1do\\iskową musi byc' wyposażony w aparaturę wysokiej mocy;
t Ogrzewanie: dobrym roZ\\iązaniem jest stosowanie promienników ciepła, krćirt> ogr7t'\Va·
ją bezpośn.-dnio ludi.i i przedmioty, a nic pllwietrLc;
t Oświetlenie: powinno :atpcwniać równomierny poziom na całym polu gry; dla treningów
jest to 200-300 lux, dla mccz6\v ligowych 500750 lux, dla transmisji celewiryjn}'Ch 1500 lux.
• Szatnie: należy je tak usyruować, .1by 1.awodnicy wchodzili z korytarr.1 w obuwiu 7.ewnętrznpn 1ednym1 d17w1am1, a \\'X_Chod11li
na salę w sporcow\111 drugimi: .,., bezpo~red­
nim sąsiedzmie malca'. się mu~ ubikacje
i naayski.
t
Sala główna
t Podłoże: nalezy zapewnić izolaq~ poziomą
przeci,rnilgoao\\'ą, p!7e\\idrjeć nale1y fundamem:y 1 culeje do ,fupkó\\ do tenisa i ~1ac­
kówki, bramek do p1lk1 n,-unCJ i no.lncJ halo-
wej oraz zaczepy do koszy najazdowych
i drążka;
• Nawierzchnie: dla sali przysrJcolnych najlepsza będzie nawierzclmia synceryczna wykonana na beronie z zastosowaniem podkładu
z dywaruka ze spojonego granulatu gumowego: dla sal o szerszym przeznaczeniu scosu1e
się nawierzchnie rypu Pulastic 2000;
t Trybuny: do obliczeń ilości miejsc przyjmuje
się 0,5 m na jedno miejsce; stosować można
trybu ny srałe i składane; najlepsrym ro7.11-~ąza­
niem jest trybtma kombinllwana (część kr.tesdck moina dla określonych porrzeb wyjąć);
t Sprzęt sportowy: przy zakupie sprzętu
w mniejszym stopniu niż ceną należy kierować się jakością i oferowanymi przez dostawcę zasadami gwarancji i serwisu; należy pami<;tać, że dla rozgrywek oficjalnych w pos1czególnych dyscyplinach \\ymagane są
ur7.ądzenia z cerryfikacami danych federaq1:
• Sprzęt gimnascycmy: celem zapob1eiema
uszkodzen na~ierzchni wszystkie spfZ(cy po~mnr być zabezpieczone od spodu tzw. bia4
gumą;
t Drabtnk.i: drabmk.i powinno się montować na
długich śaana.ch; najlepsze i najtańsze są po-
dwóJnC (2 x 90 an).
WIESŁAW BORKOWK2
II Forum Turystyki i Sportu
Samorządów Terytorialnych RP
Totalizator Sportouy
sp. z o. o.
(