Krasław to niewielkie miasto leżące w Łatgalii

Krasław to niewielkie miasto leżące w Łatgalii (dawne Polskie Inflanty) około 40 kilometrów
od Dyneburga . Czasy jego największej świetności związane były z postacią starosty
dyneburskiego Jana Ludwika Platera, który w 1729 roku wykupił miasteczko i rozpoczął tu
zakładanie głównej rezydencji rodu. Z inicjatywy jego syna Konstantego Ludwika Platera w
Krasławiu wybudowano ratusz, szpital, reprezentacyjny pałac oraz kościół, do którego
sprowadzono z Rzymu relikwie św. Donata. Konstanty Ludwik rozpoczął także starania o
przeniesienia do Krasławia katedry biskupa inflanckiego i kurlandzkiego, jednak pierwszy
rozbiór Polski w 1772 roku, przekreślił jego ambitne plany.
Budowa murowanej świątyni i klasztoru w Krasławiu rozpoczęła się w 1756 roku. Przy jej
wznoszeniu i ozdabianiu istotny wkład mieli artyści włoscy. Autorem projektu był architekt
Antonio Paracco, wykonawcą ołtarza głównego był malarz Filippo Castaldi. Malowidła
wykonane przez Castaldiego były kompozycją dwóch obrazów, uzupełnionych
iluzjonistycznym obramowaniem, z których dolny przedstawiał scenę wyjazdu króla Francji
św. Ludwika na wyprawę krzyżową, a górny postacie śś. Piotra i Pawła.
Wnętrze kościoła uległo gruntownym zmianom w drugiej połowie XIX wieku, kiedy to
proboszcz Józef Jałowiecki zamówił u Jana Matejki obraz „Św. Ludwik wyrusza na wyprawę
krzyżową” do ołtarza głównego. Obraz na podstawie szkicu Matejki wykonał w 1887 roku
jego uczeo – Tomasz Lisiewicz. W ten sposób zakryto malowidło Castaldiego. Pozostałe
freski włoskiego artysty zasłonięto obrazami olejnymi, a barokowe dekoracje ołtarza uległy
zniszczeniu w wyniku czynników atmosferycznych.
W 2002 roku z polecenia Ośrodka Polskiego Dziedzictwa Kulturowego poza Granicami Kraju
działającego przy Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska” w Warszawie przeprowadzono
oględziny obrazu ołtarzowego i opracowano program jego renowacji. Podczas prac
konserwatorskich przy obrazie, prowadzonych w latach 2003 – 2005, odkryto zaskakująco
dobry stan zachowania zasłoniętego dotychczas malowidła autorstwa Filippo Castaldiego.
Jego oczyszczeniem i uzupełnieniem ubytków zajęli się konserwatorzy łotewscy. Cenny
obraz pochodzący z pracowni Jana Matejki przeniesiono na boczna ścianę prezbiterium i w
ten sposób możemy obecnie oglądad w kościele dwa malowidła poświęcone wyprawie św.
Ludwika.
W 2008 roku podjęto decyzję o renowacji oryginalnej iluzjonistycznej kompozycji ołtarza, w
tym odsłonięciu malowidła figuralnego z górnej części ołtarza przedstawiającego świętych
Piotra i Pawła. Niezwykle pracochłonne działania konserwatorskie trwały do roku 2011.
Przeprowadzili je konserwatorzy dzieł sztuki z Polski – Tomasz Dziurawiec i Agnieszka
Chojkowska – Sawicka oraz z Łotwy – Dmitrijis Laščetko.
Środki finansowe na realizację projektu pochodziły z : Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa
Narodowego RP, Łotewskiej Inspekcji Ochrony Zabytków Kultury oraz Paostwowego
Funduszu Kapitału Kulturowego.
Ołtarz główny w kościele p.w. św. Ludwika w Krasławiu po zakooczeniu renowacji malowideł.
Zdjęcie: Marika Vanaga