Nowa regulacja kredytu konsumenckiego

Nowa regulacja kredytu konsumenckiego
Pobierz alert w wersji PDF
Nowa ustawa o kredycie konsumenckim
W dniu 18 grudnia 2011 r. wejdzie w życie nowa ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim
(„nowa ustawa o kredycie konsumenckim”) , która wprowadza szereg istotnych zmian w reżimie prawnym
kredytów konsumenckich. Nowe regulacje, które implementują Dyrektywę 2008/48/WE, mają na celu
ułatwienie zaciągania kredytów konsumenckich w innych krajach Unii Europejskiej, poprzez ujednolicą
ochronę konsumentów oraz ułatwienie możliwości porównywania oferty różnych kredytodawców.
Podstawowe zmiany:
podwyższenie górnej granicy kwalifikującej kredyt jako konsumencki do kwoty 255.550 zł albo jej
równowartości (wcześniej: 80.000 zł);
częściowe objęcie reżimem konsumenckim umów zabezpieczonych hipotecznie;
wprowadzenie rozbudowanych obowiązków przedkontraktowych dla kredytodawców i pośredników;
poszerzenie listy informacji, które muszą znaleźć się w umowie kredytu konsumenckiego;
zmiana sposobu obliczania podstawowych wskaźników kredytu, w tym jego całkowitego kosztu oraz
rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO);
zniesienie maksymalnego progu 5% łącznej kwoty wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów;
zmiana zasad wcześniejszej spłaty kredytu (m.in. dopuszczenie opłaty z tego tytułu, zakaz uzależnienia
spłaty od wcześniejszego zawiadomienia, zmiana sposobu rozliczenia opłat i prowizji);
zmiana zasad odstąpienia od umowy kredytu przez konsumenta (w tym, wydłużenie okresu na
odstąpienie do 14 dni);
rozciągnięcie skutku odstąpienia na umowy dodatkowe (np. umowy ubezpieczenia spłaty kredytu);
nowe, szczegółowe regulacje w odniesieniu do tzw. kredytów wiązanych;
liberalizacja zasad wypowiedzenia umowy przez kredytodawcę.
Nowe obowiązki przedkontraktowe obejmują:
rozbudowane obowiązki informacyjne w reklamie dotyczącej kredytu konsumenckiego, w tym obowiązek
ustalenia i oparcia informacji na reprezentatywnym przykładzie;
dodatkowe czynności i obowiązki związane z oceną ryzyka kredytowego konsumenta;
obowiązek udzielania wyjaśnień co do treści przekazywanych informacji oraz postanowień umowy
kredytu (tzw. asysta przedkontraktowa);
obowiązkowy formularz informacyjny przekazywany konsumentowi przed zawarciem umowy, który musi
zawierać wszystkie podstawowe informacje o kredycie, takie jak:
koszty kredytu,
całkowita kwota do spłaty,
wysokość oprocentowania,
wymagane zabezpieczenia,
czy, obowiązkowe ubezpieczenie;
dodatkowe obowiązki informacyjne pośredników kredytowych, obejmujące, m.in., informację o zakresie
umocowania, fakcie otrzymywania przez pośrednika wynagrodzenia od kredytodawcy oraz o
świadczeniu usług na rzecz więcej niż jednego kredytodawcy.
Nowa regulacja kredytów wiązanych:
szersza definicja kredytu wiązanego niż poprzednio (m.in. wystarcza faktyczna współpraca pomiędzy
kredytodawcą a sprzedawcą / usługodawcą, bez konieczności istnienia umowy ramowej);
obowiązek wskazania ceny finansowanego towaru lub usługi już w formularzu informacyjnym oraz w
samej umowie kredytu (która dodatkowo powinna zawierać opis towaru lub usługi);
uregulowanie wzajemnych rozliczeń pomiędzy kredytodawcą oraz sprzedawcą / usługodawcą w
przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy kredytu (dotąd wymagało to uregulowania w
umowie o współpracy);
każde skuteczne odstąpienie przez konsumenta od umowy na nabycie określonego towaru lub usługi na
podstawie uprawnienia przyznanego mu na podstawie jakichkolwiek przepisów ustawowych powoduje
skutek odstąpienia od umowy kredytu wiązanego (obecnie przepisy wskazują konkretne przypadki, kiedy
taki skutek powstaje);
możliwość dochodzenia przez konsumenta roszczeń bezpośrednio wobec kredytodawcy z tytułu
niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań sprzedawcy lub usługodawcy w przypadku
kredytu wiązanego służącego finansowaniu towaru lub usługi.
Konsekwencje dla kredytodawców
Z punktu widzenia kredytodawców, nowa regulacja oznacza przede wszystkim znaczne zwiększenie
obowiązków informacyjnych, w tym konieczność przekazania konsumentowi dodatkowych, bardzo
szczegółowych informacji o oferowanym produkcie. Z drugiej jednak strony, kredytodawcy mogą skorzystać z
liberalizacji w konkretnych obszarach, w szczególności zakresie opłat i prowizji oraz zasad wypowiedzenia
umowy kredytu.
Wejście w życie nowej ustawy o kredycie konsumenckim oznacza konieczność podjęcia następujących
czynności przez kredytodawców:
opracowanie i wdrożenie nowych lub uzupełnienie istniejących procedur wewnętrznych, w szczególności
dotyczących etapu przedkontraktowego, m.in.:
opracowanie wzorów formularzy informacyjnych i skorelowanie ich z treścią wzorów umów;
opracowanie procedur i instrukcji (skryptów) związanych z udzielaniem asysty
przedkontraktowej;
opracowanie procedur związanych z nowymi czynnościami i obowiązkami dot. oceny ryzyka
kredytowego konsumenta;
dokonanie zmian w stosowanych wzorcach umownych, w szczególności wzorach umów kredytu w
odniesieniu, w szczególności do:
nowego zakresu wymaganych informacji;
nowych zasady odstąpienia;
nowych zasad wcześniejszej spłaty kredytu;
stosowanej struktury opłat i prowizji (i rozważenie celowości jej modyfikacji);
opracowanie i wdrożenie zmian w umowach z pośrednikami kredytowymi oraz dostawcami usług
dodatkowych (w szczególności ubezpieczycielami), poprzez uregulowanie, m.in.:
sposobu realizacji nowych obowiązków informacyjnych;
zasad wzajemnych rozliczeń w przypadku odstąpienia przez konsumenta od umowy kredytu,
którego skutki rozciągają się także na umowy dodatkowe;
ocena dotychczasowej polityki współpracy ze sprzedawcami/usługodawcami przy udzielaniu kredytów
na sfinansowanie towarów lub usług oraz stosowanej dokumentacji umownej, w szczególności,
określenie skutków podniesienia przez konsumenta roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego
wykonania zobowiązań przez sprzedawcę/usługodawcę w przypadku umów wiązanych.
Konsekwencje dla kontrahentów kredytodawców
Z punktu widzenia kontrahentów kredytodawców, takich, jak pośrednicy kredytowi oraz dostawcy usług
dodatkowych (np. ubezpieczyciele) wejście w życie nowej ustawy o kredycie konsumenckim oznacza przede
wszystkim konieczność podporządkowania się nowym obowiązkom informacyjnym oraz uwzględnienie
w prowadzonej działalności skutków pewnych nowych uprawnień konsumenta, w szczególności
poszerzenia skutków odstąpienia przez niego od umowy kredytu na umowy dodatkowe oraz szczegółowych
zagadnień związanych z kredytami wiązanymi.
Przygotowując się do wejścia w życie nowelizacji kontrahenci kredytodawców powinni w szczególności:
dokonać przeglądu dotychczasowego modelu działalności;
dostosować łączące ich z kredytodawcami umowy o współpracy oraz
opracować nowe standardy umowne związane z ich nowymi obowiązkami informacyjnymi.
Kwestie międzyczasowe
Nowej ustawie o kredycie konsumenckim podlegać będą umowy o kredyt konsumencki zawarte począwszy od
dnia 18 grudnia 2011 r. Umowy zawarte przed tym dniem będą regulowały dotychczasowe przepisy. W
związku z powyższym, w przypadku konkretnych obszarów konieczne będzie ustalenie kwestii
międzyczasowych, w szczególności, czy nowe zasady działania mogą całkowicie zastąpić dotychczasowe, czy
też będzie konieczne zastosowanie okresów przejściowych.
Niniejszy materiał został przygotowany w celu poinformowania Klientów kancelarii o określonych istotnych zmianach w prawie
polskim i nie stanowi on porady prawnej dotyczącej konkretnej sytuacji któregokolwiek z Klientów i nie powinien być traktowany przez
Klientów jako porada. W przypadku jakichkolwiek pytań związanych z przedstawionymi powyżej zagadnieniami prawnymi oraz ich
możliwym wpływem na działalność gospodarczą danego Klienta w Polsce, prosimy o kontakt z dr. Marcinem Olechowskim
([email protected]) lub z Partnerem prowadzącym Państwa sprawy.