z kraju - tts.infotransport.pl
Transkrypt
z kraju - tts.infotransport.pl
z kraju Prezentacja w Polsce wagonów piętrowych firmy Bombardier W dniach 7–15 października 2003 r. firma Bombardier zaprezentowała przedstawicielom rządu, PKP, oraz władzom regionalnym najnowszą generację wagonów piętrowych produkowanych w zakładach Bombardier Transportation Germany w Görlitz. Wagony piętrowe eksploatowane są w wielu krajach Europy i cieszą się ogromną popularnością. Zapewniają bardzo wysoki komfort podróży, oraz mogą pomieścić znacznie więcej pasażerów przy tej samej długości pociągu. Najważniejsze jest jednak to, że kursują w zwartych składach jako pociągi zmiennokierunkowe oszczędzając czas na stacjach zwrotnych. System zmiennokierunkowy (ciągnięto-pchany) jest stosowany na wielu kolejach europejskich. W ramach koncepcji Dosto 2000 koleje DB w 1992 r. rozpoczęły systematycznie wprowadzać w ruchu regionalnym i podmiejskim nowe generacje wagonów piętrowych. Były to składy zestawione z wagonów sterowniczych i wagonów środkowych, które w zwartych składach kursowały jako pociągi zmiennokierunkowe początkowo w okolicach Monachium. Na końcu doczepione były lokomotywy elektryczne serii 111 i spalinowe serii 217 i 218 wyposażone w nowo opracowany system sterowania lokomotyw z kabiny sterowniczej wagonu pod nazwą Zeitmultiplexen Doppeltraktionssteurung (ZDS). Ma szczególne znaczenie na dworcach czołowych, na których wymagana jest zmiana kierunku czoła pociągu. W tym przypadku nie potrzeba przestawiać składu, Fot. 1. Prezentacja na dworcu Centralnym w Warszawie ani też dopinać na czoło innego pojazdu trakcyjnego. Sterowanie lokomotywą odbywa się za pomocą urządzeń znajdujących się w wagonie sterowniczym, połączonym odpowiednimi przewodami z lokomotywą, która znajduje się na drugim końcu. System ten sprawdził się i dzisiaj wszystkie lokomotywy kolei DB zarówno elektryczne jak i spalinowe są wyposażone w to urządzenie. Koncepcja „Dosto 2000” okazała się sukcesem i pociągi takie kursują w różnych relacjach na terenie całych Niemiec. Wagony piętrowe w tym systemie eksploatują również koleje francuskie SNCF i włoskie FS w ruchu podmiejskim. Najbardziej jednak system ten rozwinął się w Szwajcarii, gdzie oprócz pociągów piętrowych typu Re 450 w ruchu podmiejskim eksploatuje się wagony piętrowe jako pociągi InterCity z lokomotywami Re 460. W Polsce zaprezentowano skład niemieckich kolei prywatnych LNVG w zestawieniu: wagon sterowniczy DABpbzkfa (11002), wagon doczepny DBpzka (40006), wagon doczepny DBpza (30028) i lokomotywa spalinowa 219-125 kolei DB z lokomotywowni Erfurt. Podczas swej podróży skład odwiedził wszystkie główne ośrodki przemysłowe w naszym kraju i prezentowany był zarówno przedstawicielom PKP, jak i lokalnych władz. Pokazany był również na targach TRAKO w Gdyni. W Niemczech jest on własnością prywatnego operatora MetroRail GmbH, który pod nazwą Metronom eksploatuje linię Hamburg – Uelzen i Hamburg – Brema. Pociągi zestawione z 6-8 wagonów piętrowych połączone są z lokomotywami serii 146.1 i kursują w takcie godzinnym. W ofercie Bombardiera znajdują się wagony piętrowe różnych typów: sterownicze, 1/2kl, 2 kl, 2 kl. z przedziałem barowym. Wszystkie konstrukcje są do siebie podobne i różnią się jedynie dopasowaniem i wyposażeniem wnętrza. Wagon sterowniczy ma kabinę maszynisty i nieco niżej usytuowane i położone drzwi wejściowe. Wagony można sprzęgać dowolnie ze wszystkimi wagonami osobowymi, które pod względem urządzeń cięgłowo-zderzakowych oraz przejść międzywagonowych wykonane są zgodnie z UIC. Wagon sterowniczy ma jednoprzestrzenne pomieszczenia pasażerskie na kondygnacji dolnej i górnej, do których prowadzą dwa przedsionki wejściowe na kondygnacji dolnej oraz jedno pomieszczenie pasażerskie w obszarze jednokondygnacyjnym końca wagonu. Ponadto znajduje się tu toaleta dla niepełnosprawnych (systemu zamkniętego) i pomieszczenie wielofunkcyjne na kondygnacji dolnej, przedział aparatowy oraz kabina maszynisty. Wagony skonstruowane są na bazie lekkiej konstrukcji stalowej, z łatwym dostępem do wszystkich zespołów wymagających konserwacji i utrzymania. Wagony wyposażone są w dwuosiowe wózki typu Görlitz VIII, w których zastosowano tłumiki wężykowania. Zestaw kołowy z kołami bezobręczowymi prowadzony jest beztarciowo dzielonym wahaczem łożyskowanym w tulei gumowo-metalowej by zapewnić stabilność biegu. Odsprężynowanie tłumione jest pneumatycznie. Pudło spawane jest z prefabrykowanych i oblachowanych sekcji. Część skrajna podwozia po stronie kabiny maszynisty przygotowana jest do wbudowania automatycznego sprzęgu pociągowo-zderzakowego. Wagony Fot. 2. Konferencja prasowa w dn. 5.10.2003. 10/2003 7 aktualności Fot. 4. W drodze z Krakowa do Katowic (Katowice Szopienice 9.10.2003 r.) wyposażono w samoczynny, działający pośrednio elektropneumatyczny hamulec tarczowy KE-PR A-Mg-mZ na sprężone powietrze, elektromagnetyczny hamulec szynowy, przyspieszacz hamowania nagłego, funkcję hamowania elektropneumatycznego i mostkowaniem hamulca bezpieczeństwa. Hamulec pneumatyczny w nastawieniu R zapewnia, przy wagonie próżnym i z obciążeniem 11 t, hamowność 150–170% masy hamującej, a w nastawieniu R + Mg – 208–221% masy hamującej, w nastawieniu P osiąga się minimum 105%. Jako hamulec roboczy wagony posiadają hamulec elektropneumatyczny z mostkowaniem funkcji hamulca bezpieczeństwa, sterowany 18-żyłowym przewodem UIC według UIC 558. Wagon wyposażono w mikroprocesorowy system przeciwpośli- Fot. 3. Lokomotywa 219-125 pcha skład wagonów piętrowych – jest ona sterowana za pomocą systemu ZDS z kabiny sterowniczej pierwszego wagonu (Katowice Szopienice 9.10.2003 r.) zgowy. Hamulce elektromagnetyczne działają tylko przy hamowaniu nagłym i wyłączają się przy prędkości około 45 km/h. Szyby w kabinie maszynisty są przyciemniane, z tłumieniem światła ok. 90%. Szyba czołowa jest wykonana ze szkła bezpiecznego klejonego (VSG). Drzwi wejściowe z napędem elektrycznym są drzwiami dwuskrzydłowymi odskokowo-przesuwnymi o szerokości w świetle 1300 mm (1880 mm wagon środkowy). Drzwi otwierane są przyciskami na lub obok drzwi, a zamykane – komendą centralną maszynisty, przyciskiem wewnątrz (obok drzwi) lub centralną komendą zamykania wszystkich drzwi w pociągu z każdych drzwi wejściowych poprzez przycisk konduktorski. Dane techniczne wybranych typów wagonów piętrowych Wagon sterowniczy środkowy typ 765.5 typ 758 DBpbzf/ DABpz/ /DBAG /DBAG środkowy sterowniczy środkowy sterowniczy typ 752 Abs 7900/ Izrael LNVG DBpz/ /DSB /DBAG Długość [mm] 27 270 26 800 26 800 27 270 26 800 27 270 Szerokość [mm] 2 784 2 774 2 774 2 784 2 774 2 784 Wysokość [mm] 4 632 4 632 4 632 4 632 4 632 4 632 Wysokość w wejściu [mm] 600 1 150 600 600 1 150 Wózek GörlitzVIIIDo, GörlitzVIIIDo GörlitzVIIIDo, GörlitzVIIIMg, GörlitzVIII, 600 GörlitzVIII, odsprężynowanie pneumatyczne Prędkość maksymalna [km/h] 140/160 140 140 160 140 Liczba miejsc do siedzenia 91 108 128 70 142 160 56 Liczba miejsc do stania (około) 140 115 130 140 130 160 Masa [t] 52 47 47 52 47,7 52 Nacisk na oś [t] 18 18 18 18 18 18 Liczba drzwi 4 4 4 4 4 4 Klimatyzacja tak tak tak tak tak Tak Zamknięty system WC tak tak tak tak tak Tak Przedział wielofunkcyjny tak tak tak tak - Tak Przedział 1. klasy tak tak tak tak - Tak - - tak - - Tak Przedział serwisowy 8 10/2003 Podczas zamykania centralnego (przez maszynistę lub z przycisku konduktorskiego) podawany jest melodyczny sygnał akustyczny. Siedzenia, wykonane jako pojedyncze, są rozmieszczone w układzie rzędowym 2+2 dla klasy 2. lub 1+2 dla klasy 1. na kondygnacji dolnej oraz górnej i wyposażone w oświetlenie indywidualne do czytania i gniazdka laptopów. Na życzenie można zabudować system elektronicznej rezerwacji miejsc (mają go prezentowane w Polsce wagony kolei LNVG). Jeden z przedziałów dolnych jest zaaranżowany w układzie dla podróżnych z dużym bagażem i uchwytami do mocowania rowerów oraz wózków inwalidzkich. Odchylne siedzenia w tym przedziale są zamontowane do ściany bocznej. Przedsionek wejściowy do tego przedziału jest wyposażony po obu stronach w elektrycznie napędzany pomost wjazdowy dla wózków inwalidzkich (maksymalne obciążenie 350 kg), dostosowany do obsługi peronów wysokości 380–760 mm ponad główką szyny. Toaleta w tym przedziale jest przystosowana dla niepełnosprawnych, także na elektrycznych wózkach inwalidzkich. Wszystkie przedziały są klimatyzowane i wyposażane – stosownie do wymagań zamawiającego – w informację świetlną i rozgłoszeniową dla pasażerów. Przełączanie zapowiedzi akustycznych i tekstowych wspomagane jest satelitarnie lub ręczne. Od czasu zjednoczenia Niemiec w zakładach Bombardiera zostało wyprodukowanych już ponad 1500 wagonów piętrowych nowej generacji. Głównym odbiorcą wagonów są koleje niemieckie (DB), ale dostarczane zostały także prywatnemu niemieckiemu przewoźnikowi LNVG, którego skład mogliśmy oglądać w Polsce, oraz kolejom duńskim i izraelskim. W 2003 r. został także podpisa- z kraju ny kontrakt na dostawę 18 wagonów sterowniczych i 67 środkowych dla kolei luksemburskich. Bombardier oferuje produkcję wagonów piętrowych w swoich wrocławskich zakładach, przy wykorzystaniu potencjału innych polskich producentów wyposażenia i techniki kolejowej. Wagony byłyby przystosowane do sterowania z lokomotywami EU07 i EP09, a ich czas dostawy ocenia się na 14–18 miesięcy od chwili podpisania umowy. Rozważana jest możliwość ich wprowadzenia w pierwszej kolejności do obsługi linii Warszawa – Łódź Fabryczna i aglomeracji śląskiej. Na razie jednak podstawowym problemem jest znalezienie sposobu finansowania ich zakupu. Ryszard Rusak Targi TRAKO 2003 Międzynarodowe Targi Kolejowe TRAKO obchodziły w tym roku swój pierwszy, mały jubileusz: tegoroczne były piąte z kolei. Od 1996 r., kiedy targi odbyły się po raz pierwszy, impreza znacznie się rozrosła. Liczba wystawców zwiększyła się ze 108 w pierwszym roku do prawie 180 obecnie. W 1996 r. reprezentowanych było 8 państw, w tym roku już 15: Austria, Belgia, Czechy, Francja, Holandia, Irlandia, Niemcy, Polska, Rosja, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Ukraina, Wielka Brytania i Włochy. Targi odbywają się co dwa lata, przy czym od 1999 r. zostały one przeniesione na lata nieparzyste, tak, by nie kolidowały z organizowanymi na jesieni także w dwuletnim cyklu berlińskimi targami INNOTRANS. Tegoroczna impreza odbyła się w dniach od 15 do 17 października, już po raz drugi w Centrum Targowym Międzynarodowych Targów Gdańskich S.A. w Gdańsku Oliwie (pierwsze trzy imprezy miały miejsce na terenach World Trade Center Gdynia EXPO). Stoiska targowe zajęły dwa pawilony. Można w nich było obejrzeć wyroby większości firm z branży kolejowej, obecnych na polskim rynku. Swoje oferty prezentowali zarówno międzynarodowi potentaci, jak Bombardier, Siemens, VAE czy Vossloh, jak i krajowe przedsiębiorstwa, m.in. Medcom, Frenoplast, TAPS, Elester PKP, Kamax S.A., bydgoska PESA i wiele innych. Swoje stoisko miały spółki Grupy PKP. Zainteresowanie tegorocznymi targami było bardzo duże. Na TRAKO 2003 widać było pierwsze oznaki ożywienia w polskim przemyśle kolejowym. Jedną z oznak tego ożywienia było niewątpliwie podpisanie dużego kontraktu przez PKP PLK S.A. i Bombardier Transportation Polska (ZWUS). Kontrakt o wartości blisko 117 mln zł obejmuje zaprojektowanie, dostawę i instalację urządzeń sterowania ruchem kolejowym i łączności na odcinku Opole – Wrocław, na linii E 30. W ramach kontraktu na 6 stacjach zbumunikacji regionalnej. Pokaz odbył się w radowane zostaną komputerowe urządzenia mach akcji promocyjnej firmy, która systemu Ebilock 950, a na szlakach zastosowcześniej przedstawiła swoje wagony w kilwana będzie samoczynna blokada liniowa ku dużych miastach Polski. W relacjach praSHL-12. Przejazdy kolejowe zostaną wyposasowych z pokazów podkreślano przystosoważone w samoczynną sygnalizację, a te, które nie wagonów do eksploatacji w systemie pozostaną obsługiwane przez personel otrzy„push-pull” (pchaj-ciągnij), co demonstromają urządzenia telewizji przemysłowej. wano w praktyce dzięki temu, że skład na Wszystkie urządzenia sterowane będą z centerenie Polski był prowadzony lokomotywą trum sterowania (LCS), zlokalizowanego spalinową serii 219 kolei DB. System ten, w Opolu Zachodnim. Ponadto zmodernizowastosowany powszechnie od dziesiątek lat ne będą urządzenia łączności kolejowej oraz przez większość kolei europejskich, z nieznasystemy zasilania elektroenergetycznego. nych bliżej powodów do tej pory nie znalazł Ekspozycja zewnętrzna, zorganizowana zastosowania w naszym kraju (bo chyba nie na torach stacji Gdańsk Oliwa, była w tym można w ten sposób określić prowadzenia roku mniejsza w porównaniu z latami popociągów dwoma wagonami spalinowymi przednimi. PESA pokazała drugi z przygotoserii SN61, umieszczonymi na obu końcach wywanej dla PKP Intercity serii wagonów składu). sypialnych, przeznaczonych do komunikacji Podobnie jak w poprzednich edycjach międzynarodowej. Wagon, który powstał targów, przyznano wiele nagród i wyróżnień, w wyniku gruntownej przebudowy wagonu zarówno za prezentowane wyroby, jak i za osobowego typu 111A, ma komfortowe wyekspozycję targową. posażenie m.in. indywidualne toalety W konkursie imienia inż. Ernesta Maliz prysznicami w przedziałach klasy „businowskiego na najciekawszy wyrób i innowaness”. Pokazany na TRAKO wagon miał wózcję techniczną stosowaną w kolejnictwie naki typu 25AN/S, wyposażone w zestawy grodzono: kołowe systemu SUW 2000. Drugim ekspon Zakład Automatyki KOMBUD SA z Radonatem była lokomotywa elektryczna typu 3E/1 mia za system sygnalizacji przejazdowej (seria PKP ET21), zmodernizowana przez RHR-TSR/TVU, PTKiGK Rybnik. Trzecim pojazdem był wan Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz S.A. gon-salonka PKP WKD, zmodernizowany Holding za wagon sypialny EURONIGHT własnymi siłami spółki. Dla piszącego te typu 306 A. słowa nie całkiem jasny był cel wystawienia tego wagonu – czyżby WKD zamierzała świadczyć usługi przebudowy tego rodzaju wagonów dla innych użytkowników? Oprócz wymienionych polskich pojazdów, Bombardier Transportation zaprezentował pięZmodernizowany wagon sypialny – nagroda główna dla Pesa Bydgoszcz trowy skład do koFot. J. Goździewicz 10/2003 9 aktualności Wyróżnienia otrzymali: n Vossloh Skamo Sp. z o.o. z Nowych Skalmierzyc za sprężyste przytwierdzenie szyn typu SB-4, n Komunikacyjne Zakłady Automatyki i Teletechniki Sp. z o.o. z Poznania za sieciowy system audiowizualnego monitorowania obiektów przemysłowych „SAMNET”, n TAPS - Maciej Kowalski z Łodzi za linię foteli TALIT do wagonów pasażerskich. Nagrodę Specjalną im. Prof. Czesława Jaworskiego, ufundowaną przez Zarząd Krajowy Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji przyznano Zakładowi Aparatury Elektrycznej WOLTAN Sp. z o.o. za ultraszybki wyłącznik próżniowy prądu stałego DCN 3000 V dla podstacji trakcyjnej. W konkursie tym wyróżnienia otrzymali też: n Zakład Elektroniki Przemysłowej ENIKA za przetwornicę ENI PL 3000/110DC do lokomotywy manewrowej serii EM10, n ELESTER PKP Sp. z o.o. i KOLEN z Sulejówka za system ochrony ziemnozwarciowej i przeciwporażeniowej w otoczeniu trakcji elektrycznej 3 kV prądu stałego, n MEDCOM Sp. z. o.o. za wielosystemową, statyczną przetwornicę kolejową PSM-50W. W konkursie Międzynarodowych Targów Gdańskich S.A. na najatrakcyjniejszą ekspozycję targów TRAKO 2003 przyznano nagrody w dwóch kategoriach. W kategorii stoisk do 20 m2 nagrodę otrzymała firma KAMAX S.A. z Kańczugi, wyróżnienia przypadły firmom EMAX S.A. z Poznania i JOYCE-LOEBL Ltd. z Wielkiej Brytanii, natomiast w kategorii stoisk powyżej 20 m2 nagrodę otrzymała firma Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz S.A. Holding z Bydgoszczy, a wyróżnienia – MEDCOM Sp. z o.o. z Warszawy i Polskie Koleje Państwowe S.A. Spośród eksponatów, które nie zostały uhonorowane w konkursach, także bardzo Łódzki TAPS otrzymał wyróżnienie za zaprezentowane fotele Fot. mtgsa Stoisko firmy Medcom ze szkieletem wagonów, pod którym była podwieszona przetwornica statyczna - wyróżnienie im. prof. Czesława Jaworskiego Fot. Medcom 10 10/2003 Jeden z prezentowanych przez Enikę wyrobów, przetwornica lokomotywy EM10 uzyskał wyróżnienie im. prof. Czesława Jaworskiego Stoisko firmy Kamax Fot. mtgsa Stoisko PKP Fot. mtgsa z kraju Pantografy prezentowane przez Stemman Polska Fot . A. Harassek Nagroda im. Prof. Jaworskiego została przyznana za ultraszybki wyłącznik do podstacji trakcyjnej produkcji zakładu Woltan Fot. J. Raczyński wiele zasługiwało na uwagę. Kolejowe Zakłady Łączności w Bydgoszczy pokazały serię automatów biletowych, wśród których znalazł się automat przeznaczony do instalacji w pojazdach szynowych. KZŁ wystawił też automaty parkingowe, które mogą być zastosowane np. na parkingach systemu „park&ride”. Nowe rozwiązania w dziedzinie rozjazdów kolejowych przedstawiły firmy Cogifer-Vossloh, Kol-Tram i VAE. Nowej generacji odbieraki prądu typu DS-200 prezentowała firma Stemman Polska. Odbieraki te w 2002 r. zostały zamontowane na lokomotywie serii EP09. Roczna eksploatacja wykazała ich wysokie walory eksploatacyjne i planowany jest ich montaż na wszystkich lokomotywach tej serii. Po raz pierwszy na Targach TRAKO pojawili się producenci materiałów elektrografitowych na szczotki maszyn elektrycznych i nakładki ślizgowe na odbieraki prądu. Ich zainteresowanie rynkiem polskim wynika z faktu zapotrzebowania naszych przewoźników na bardziej nowoczesne materiały o wyższych parame- W trakcie Targów odbywały się także prezentacje techniczne, największe zainteresowanie wzbudziła poświęcona nowym materiałom na wykładziny hamulcowe zorganizowana przez Frenoplast Fot. J. Raczyński Stoisko firmy Alcatel Stoisko Bombardier Transportation Fot. mtgsa Fot. mtgsa Stoisko Pesa Bydgoszcz – gości przyjmowano w wewnątrz makiety pojazdu Fot. J. Raczyński 10/2003 11 aktualności Henrik Landstrøm z CER (Unia Kolei Europejskich), Drewin Nieuwenhuis z UNIFE (Związek Europejskiego Przemysłu Kolejowego) i Radosław Żołnierzak – Członek Zarządu PKP S.A., Dyrektor ds. Rozwoju, który prezentował referat „Działanie Grupy PKP wynikające z integracji europejskiej”. We wstępnym wystąpieniu Maciej Leśny – Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Infrastruktury przedstaLokomotywa 3E/1/-86 zmodernizowana przez PTKiGM S.A. Rybnik. Fot. J. Goździewicz wił koncepcje rządowe na temat rozwiązania problemu kolei w Polsce, czyli wyprzedaż spółek powstałych na bazie przedsiębiorstwa i przerzucenie obowiązku finansowania przewozów regionalnych na barki samorządowe. Mniej optymistyczna ocena polskich kolei przedstawiona została przez Jan Scherpa z Komisji Europejskiej. W swoim wystąpieniu omówił on aktualne pryncypia unijnej polityki transportowej, czyli przerzucenie jak największego wolumenu przewozów z dróg na kolej oraz zamierzenia w ramach tzw. III pakietu kolejowego. Omówił też wydane w październiku dokumenty unijne w zakresie rozwoju europejskiej sieci transportowej TEN, obejmującej już nowe państwa członkowskie. Przedstawił też interesujące dane w zakresie wykorzystania środków ISPA na transport w ostatnich latach w krajach kandydackich. Otóż wynika z nich, że polskie koleje otrzymały ich zaledwie 40% z całej puli, reszta poszła na drogi. Kontrastuje to z prokolejową Prezes KZŁ Bydgoszcz, Piotr Kufel prezentuje konpolityką innych państw przystępujących strukcję automatu biletowego przeznaczonego do w przyszłym roku do Unii, które na koleje zabudowy w pojazdach Fot . A. Harassek wydały 52% środków. Negatywnie też ocenił stan polskiej infrastruktury kolejowej, która trach eksploatacyjnych. Swoje wyroby została określona w 30% jako nieodpowiedprezentowały firmy Le Carbonne (Francja), nia przy jednocześnie najwyższych w Europie Elektrokarbon (Słowacja) i SGL (Niemcy). stawkach za korzystanie z niej. Podkreślił też Targom towarzyszyła Międzynarodowa konieczność opracowania wybiegającego Konferencja Kolej – Integracja – Europa. w przyszłość dobrego programu rozwoju Głównym tematem konferencji była przytransportu w Polsce. Poważnym problemem, szłość polskiego kolejnictwa w zmieniającej jaki został podniesiony to brak pełnej rekomsię Europie. Poszczególne sesje tematyczne pensaty dla przewoźników pasażerskich poświęcone były zagadnieniom ekonomiczw Polsce, który spowodował ich zapaść finym i technicznym rozwoju transportu kolenansową. jowego w Polsce. W pierwszej sesji, w dniu Referaty zagranicznych gości, niepubliotwarcia Targów, swoje referaty przedstawili kowane w materiałach konferencyjnych zoJan Scherp z Komisji Europejskiej, Carlstaną umieszczone w wersji angielskiej na 12 10/2003 stronie internetowej , która będzie udostępniona już grudniu. Drewin Nieuwenhuis – prezes Europejskiego Związku Przemysłu Kolejowego (UNIFE) w swojej prezentacji omówił obecną sytuacje na rynku kolejowym w Europie oraz zadania dla przemysłu kolejowego w Polsce, który musi przystosować się standardów unijnych i wziąć aktywny udział w przyszłym wspólnym rynku. Na zakończenie sesji zostało podpisane porozumienie pomiędzy UNIFE a Komitetem Organizacyjnym polskiego stowarzyszenia, które zostanie członkiem UNIFE. Jego patronem jest Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji. Porozumienie ze strony polskiej podpisali Prezes SITK prof. Wiesław Starowicz i Dyrektor CNTK – Marek Pawlik. Zadaniem nowego stowarzyszenia będzie udzielenie pomocy polskim firmom z branży transportu szynowego w zakresu informacji technicznej i prawnej w ich przystosowaniu się do wymagań rynku unijnego oraz zapewnienie im aktywnego udziału w międzynarodowych parach normalizacyjnych. Więcej informacji na str. 64 w rubryce SITK. W trakcie Targów odbyło się także seminarium Stowarzyszenia Elektryków Polskich Wpływ jakości zabiegów konserwacyjnych na poziom ochrony porażeniowej i bezpieczeństwa podróżnych, w trakcie którego wygłoszono 7 interesujących referatów, z których najciekawsze zostaną opublikowane na łamach . Dodatkową atrakcją targów TRAKO 2003 była wystawa „Świat małej kolei”. Na antresoli jednej z targowych hal można było podziwiać makiety, dioramy i kolekcje modeli kolejowych, obejrzeć fotografie i filmy o tematyce kolejowej, a także zapoznać się z ofertami firm modelarskich. Wśród tych ostatnich na uwagę zasługuje pojawianie się kolejnych krajowych producentów, proponujących małoseryjne wyroby o najwyższej jakości, odwzorowujące charakterystyczne dla polskiej kolei elementy taboru i infrastruktury. Jednak największe wrażenie robiła modułowa makieta w wielkości H0/H0e, prezentowana przez Pomorskie Towarzystwo Miłośników Kolei Żelaznych z Gdyni. W ramach imprezy odbyły się też trzecie Mistrzostwa Polski Modeli Kolejowych. Andrzej Harassek, Jan Raczyński z kraju VIII Wystawa Komunikacji Miejskiej w Łodzi W dniach 24–25 września 2003 r. w Łodzi odbyła się VIII Wystawa Komunikacji Miejskiej. Tegorocznej wystawie patronowali: wicepremier Marek Pol, prezydent miasta Łodzi Jerzy Kropiwnicki i Unia Metropolii Polskich. W Wystawie wzięło udział ponad 50 wystawców. To mniej niż latach poprzednich a przyczyną jest zorganizowanie w 2003 r. w odstępie dwóch tygodni dwóch imprez o tym samym zakresie tematycznym. Dwa tygodnie wcześniej odbyła się w Kielcach Targi Transportu Lokalnego, na których liczba wystawców była także skromna – ponad 70 ale tylko z branży autobusowej. Swoje produkty w branży transportu szynowego prezentowało też co prawda kilka firm ale niejako przy okazji, bo ich głównym obszarem zainteresowani są autobusy. Zamieszanie jakie zostało spowodowane zorganizowaniem dwóch imprez prawie w tym samym czasie spowodowało nieobecność na nich „wielkich” – Alstoma, Bombardiera i Siemensa. Zabrakło też wielu średnich firm. Biorąc pod uwagę fakt, że część firm wystawiła się na obu imprezach jednocześnie to sumaryczna liczba wystawców w obu imprezach oscylowała w granicach połowy liczby uczestników ubiegłorocznej edycji łódzkiej Wystawy. Wystawcy z branży transportu szynowego liczniej byli reprezentowani na łódzkiej Wystawie, na co bez wątpienia ma wpływ obecność wśród współorganizatorów łódzkiego MPK, jednego z największych przedsiębiorstw tramwajowych w Polsce. Oferta była stosunkowo ciekawa i różnorodna. Bez wątpienia największą nowością był pierwszy krajowy klimatyzator typu KLIT 600/1 do kaściu do traktowania transportu publicznego biny motorniczego zaprezentowany przez jako całości a nie jako zbioru problemów połódzką Enikę. Wyniki jego eksploatacji w tramszczególnych jego gałęzi: miejski, regionalwajach warszawskich i poznańskich okazały ny samochodowy, kolejowy. Zasadnicza się pozytywne, co przy jednocześnie jego niczęść regulacji prawnych w Unii Europejskiej cenie wróży mu duże powodzenie skich dotyczy transportu publicznego jako w modernizacji tramwajów. Zakład Elektronicałości. Taka ewolucja w podejściu do proki Przemysłowej ENIKA za klimatyzator ten blematyki transportu zachodzi także w Polsce otrzymał Złote Koła Komunikacji Miejskiej. i inicjatywa SITK wychodzi naprzeciw tym Wyróżnienia otrzymali: trendom. W pierwszym łódzkim Forum udział n MPK Łódź Spółka z o.o. za „Tramwaj wzięli, zarówno po stronie wygłaszających 805 N ze zmodernizowaną ściana przedreferaty jak po stronie uczestników forum, nią i tylną” i „Autobus do turystyki miejprzedstawiciele wszystkich środowisk transskiej’ portowych: miejskich, kolejowych i komunin Pixel Spółka z o.o. za „Analizę potoków kacji samochodowej. W przyszłym roku kopasażerskich z wykorzystaniem kart bezlejna, już dziewiąta wystawa, odbędzie stykowych” w dniach 6–8 maja, już w nieco zmienionej n R&G Spółka z o.o. za „System informacji i poszerzonej formule. Zmiany te były planoPrzystankowej”. wane już w ubiegłym roku. Zmiana terminu Zmodernizowany tramwaj typu 805N to będzie korzystna dla wystawców i zwiedzająkolejna wersja łódzkiego zakładu, który specych. Towarzyszyć jej będzie II Forum Transcjalizuje się w modernizacji tramwajów, tym portu Publicznego. razem z propozycją zmiany ściany czołowej kabiny motorniczego. Do projektu swój udział wniosła firma Astromal, która jest dostawcą siedzeń i laminatów. Po raz pierwszy Wystawie towarzyszyło I Forum Transportu Publicznego zorganizowane przez Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników Komunikacji RP pod patronatem medialnym miesięczników Technika Transportu Szynowego i Autobusy. Koncepcja Forum, które ma być imprezą cykliczną towarzyszącą Główna nagroda Złote Koła Komunikacji Miejskiej otrzymała ENIkolejnym Wystawom wynika ze KA za klimatyzator do kabiny motorniczego montowany na jej dazmian jakie zachodzą w podejchu. Zmodernizowany przez MPK Łódź tramwaj typu 805N z nową kabina motorniczego. 10/2003 13 zysz negocjacje pis dłoń słowo alizuje transakcję ńczy współpracy są u nas ciągi. aktualności I Forum Transportu Publicznego go Związku Pracodawców Transportu Samochodowego Analiza stanu i problemy funkcjonowania zbiorowego publicznego transportu osób w kraju dokonano przeglądu stanu regionalnej komunikacji autobusowej, która boryka się z podobnymi problemami, jak pozostałe gałęzie transportu publicznego. Koncepcja Forum, które ma być imprezą cyPrezentacji zmian w organizacji komunikliczną towarzyszącą kolejnym Wystawom kacji miejskiej w Łodzi jakie zaszły w 2003 r. wynika ze zmian jakie zachodzą w podejściu dokonała w swoim referacie Zmiana modelu do traktowania transportu publicznego jako zarządzania transportem zbiorowym w Łodzi całości a nie jako zbioru problemów pomgr inż. Alina Giedryś z Zarząd Dróg i Transszczególnych jego gałęzi: miejski, regionalportu w Łodzi, która przedstawiła w nim oceny samochodowy, kolejowy. Zasadnicza nę funkcjonowania transportu zbiorowego część regulacji prawnych w Unii Europejw Łodzi do 2001 r., charakterystykę działań skich dotyczy transportu publicznego jako koncepcyjnych zmierzających do utworzenia całości. Taka ewolucja w podejściu do proZarządu Transportu oraz zadania nowej jedblematyki transportu zachodzi także w Polsce nostki funkcjonującej od 1 lipca 2003 r. i inicjatywa SITK wychodzi naprzeciw tym Zarządzanie transportem zbiorowym trendom. W pierwszym łódzkim Forum udział w Łodzi realizowane było od 1990 r. według wzięli, zarówno po stronie wygłaszających modelu „monopol gminnego przewoźnika” referaty jak po stronie uczestników forum, z powierzeniem przewoźnikowi (MPK Łódźprzedstawiciele wszystkich środowisk transspółka z o.o.) dodatkowo obowiązków utrzyportowych: miejskich, kolejowych i komunimania – w imieniu gminy – infrastruktury kacji samochodowej. transportowej (torowiska, system zasilania, Każde z organizowanych Forum będzie przystanki) oraz druku, sprzedaży i kontroli miało temat przewodni. Pierwszym tematem biletów. Wobec rosnących z roku na rok dobyła Rola samorządów województw i gmin płat gminy do działalności przewozowej w organizacji transportu publiczMPK podjęto prace nad zmianą nego. W trakcie forum wygłomodelu zarządzania transportem szono 7 referatów. Pięć z nich zbiorowym i utworzeniem Zarządotyczyło tematyki związanej du Transportu. Roczne prace z dostosowaniem prawa kraprzygotowawcze zakończono w jowego w zakresie regulacji połowie 2003 r. powołując Zaw transporcie publicznym do rząd Dróg i Transportu. wymagań unijnych: Interesującej prezentacji I Forum Transportu Publicznego 1. Tadeusz Dyr, Jan Raczyński systemu biletowego dokonała Rola samorządów województw i gmin wygłosili referat wprowadzający także Mennica Państwowa S.A. w organizacji transportu publicznego Kierunki europejskiej polityki System ten z tzw. kartami miejtransportowej, w którym omóskimi funkcjonuje obecnie wiono aktualne i przyszłe trendy w Warszawie, zalety tego systew organizacji oraz finansowaniu mu są szczególnie widoczne transportu publicznego w Unii w przypadkach, gdy problemem Europejskiej, dokonano również jest integracja taryfowa. zestawienia najważniejszych akII Forum odbędzie się tów prawnych w tej dziedzinie. w czerwcu przyszłego podczas 2. W referacie prof. dr hab. inż. kolejnej, dziewiątej już edycji Wiesława Starowicza Zadania łódzkiej wystawy, której profil samorządów w zakresie transrównież ma ulec w przyszłym roportu zbiorowego – sytuacja ku przeobrażeniom. Wystawa prawna zarządzania transportem będzie obejmować wszystkie rozbiorowym w Polsce po wejściu dzaje transportu miejskiego i redo Unii europejskiej przedstagionalnego. wiono obecny stan regulacji Patronat medialny 24 września 2003 r. w Łodzi odbyło się I Forum Transportu Publicznego, zorganizowane przez Łódzki Oddział SITK. Forum odbyło się pierwszego dnia VIII Wystawy Komunikacji Miejskiej. prawnych w tej dziedzinie w Polsce oraz najpilniejsze dostosowawcze zadania legislacyjne; omówiono także stan przygotowania organizacyjnego w Polsce w tym zakresie. 3. Dr Robert Tomanek z Akademii Ekonomicznej w Katowicach w referacie Formy organizacyjno-prawne zarządzania transportem miejskim dokonał omówienia zmian jakie zaszły w organizacji rynków transportu publicznego w Polsce w ostatnich latach oraz proces tworzenia się lokalnych regulatorów w postaci zakładów transportu miejskiego; w dalszej części referatu omówił zachodzące zmiany w zakresie zmian form prawnych operatorów transportu miejskiego, ich procesy komercjalizacji i prywatyzacji. 4. Dr inż. Andrzej Massel z Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa w referacie Kolej w systemach miejskiego i regionalnego transportu publicznego dokonał omówienia na przykładzie krajów unijnych metod włączenia kolei do regionalnych systemów transportowych i korzyści płynących z takich rozwiązań – kontrastuje to z obecną sytuacją w Polsce i postępująca marginalizacją roli kolei. 5. W referacie przygotowanym przez Mariana Osucha – przewodniczącego Ogólnopolskie- Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Zarząd Oddziału w Łodzi Międzynarodwe Targi Łódzkie www.transportation.bombardier.com 14 10/2003 Łódź, 24 września 2003 r. z kraju PKP CARGO S.A. z certyfikatem ISO na przewozy towarów niebezpiecznych Spółka PKP CARGO S.A. otrzymała certyfikat jakości ISO 9001:2002 na przewozy materiałów niebezpiecznych koleją. Otrzymany certyfikat jest potwierdzeniem, że realizowane przez nas przewozy materiałów niebezpiecznych należą do najlepiej zorganizowanych i najbezpieczniejszych w Polsce. W 2002 r. Spółka PKP CARGO S.A. przewiozła 14,7 mln ton materiałów niebezpiecznych. Stanowiły one 9,5% udział w ogólnych przewozach Spółki. W ostatnich latach następuje stały wzrost udziału materiałów niebezpiecznych w przewozach kolejowych. W 1998 r. stanowiły one 6,9%, a w 2001 r. już 9,2 %. Zwiększenie przewozów materiałów niebezpiecznych koleją to efekt coraz większego zaufania naszych klientów. W ostatnich latach nie zanotowano katastrofy związanej z przewozem materiałów niebezpiecznych koleją. PKP CARGO S.A. zalicza się do największych w Polsce przewoźników materiałów niebezpiecznych. Przewozi 230 różnych ich rodzajów. Największy udział stanowią materiały ciekłe zapalne (68,2%) i materiały żrące (10,4%). Do najliczniej przewożonych należy benzyna, paliwo do silników diesla, olej opałowy i ropa naftowa. W latach 2001–2003 spółka zrealizowała kilka przewozów paliwa jądrowego na trasie Szczecin Port Centralny – Republika Czeska. Przewozy materiałów niebezpiecznych koleją są najbardziej ekologiczne w Polsce. Trasy kolejowe, którymi są przewożone omijają duże skupiska ludzkie, tego niestety nie można powiedzieć o przewozach samochodowych materiałów niebezpiecznych. Pociągi i wagony z materiałami niebezpiecznymi są śledzone i nadzorowane. W ubiegłym roku wprowadzono monitorowanie niektórych pociągów przewożących towary niebezpieczne do Niemiec. Przewozy materiałów niebezpiecznych koleją są realizowane w oparciu o międzynarodowe przepisy RID (Regulamin dla Międzynarodowego Przewozu Towarów Niebezpiecznych Koleją), które w PKP obowiązują od 1987 roku. Janusz Mincewicz Konferencja Uwarunkowania prawne lokalnego transportu zbiorowego 11 września 2003 r., dzień przed otwarciem Targów Transportu Lokalnego w Kielcach miała miejsce konferencja zorganizowana przez Izbę Gospodarczą Komunikacji Miejskiej Konferencja „Uwarunkowania prawne lokalnego transportu zbiorowego”. Tematyka konferencji została zdominowana przez dostosowanie krajowego transportu publicznego do wymagań wspólnego unijnego rynku transportowego. W dwóch referatach gości zagranicznych: 1) Komitet Unii Europejskiej UITP jako reprezentant interesów przedsiębiorstw transportu publicznego przed instytucjami europejskimi, Brigitte Ollier, 2) Czego oczekują przedsiębiorstwa komunikacyjne od Unii Europejskiej – aspekty techniczne i prawne, Goetza Walthera, omówione zostały także bieżące aspekty unijnej polityki transportowej oraz toczącej się dyskusji nad dalszą liberalizacją rynku przewozów pasażerskich w Unii. Aspekty prawne i organizacyjne oraz kontrola przestrzegania prawa w krajowym transporcie publicznym były omawiane w referatach: n Kontrola przestrzegania zasad świadczenia usług przez przewoźników lokalnego transportu zbiorowego, Seweryna Kaczmarka; n Warunki udziału w programach rozwoju regionalnego ze szczególnym uwzględnieniem sektora transportu miejskiego, Jarosława Orlińskiego; n Zmiany w ustawie o transporcie drogowym dotyczące lokalnego transportu zbiorowego, Stanisława Karaska; n Możliwości i warunki prawne konkurencji na rynku usług lokalnego transportu zbiorowego, Bożeny Grad i Beaty Zagożdżon; n Relacje pasażer – przewoźnik (operator, organizator) w świetle obowiązującego prawa, Cecylii Radziewicz; n Kierunki zmian prawnych w zakresie zamówień publicznych, Przemysława Szustakiewicza; n Ustawa o zamówieniach publicznych z punktu widzenia zamawiającego, Andrzeja Bojanowskiego; n Ustawa o zamówieniach publicznych z punktu widzenia oferenta, Wiesława Cieśli; n Ekonomiczno-prawne warunki funkcjonowania lokalnego transportu zbiorowego, Krzysztofa Wąsowicza; n Czas pracy prowadzących pojazdy lokalnego transportu zbiorowego w świetle ustawy o czasie pracy kierowców i zmian Kodeksu pracy, Janusza Ciepieńko i Tomasza Orłowskiego; n Warunki finansowo-prawne rynku taboru szynowego, Arkadiusza Świerkota; n Warunki techniczno-prawne funkcjonowania komunikacji tramwajowej, Jacka Kołodzieja. Otwarcie nowego przystanku Słubice i konferencja naukowa 9.10.2003 r. miała miejsce uroczystość otwarcia nowego przystanku kolejowego Słubice, leżącego na linii E 20, niecałe 2 km przed mostem granicznym na Odrze. Dotychczas ostatnim przystankiem przed granicą z Niemcami były Kunowice. Na uroczystość otwarcia przybył przewodniczący Rady Nadzorczej PKP S.A. Adam Wielądek oraz prezes PKP PLK S.A. Tadeusz Au- gustowski wraz z gronem współpracowników. Obecny był przedstawiciel Unii Europejskiej (UE) w Polsce Adam Grodzicki oraz dyrektor projektu modernizacji II Europejskiego Korytarza Transportowego Maciej Sawicki a także prezes spółki PKP Przewozy Regionalne Tadeusz Matyla. Przybył poseł na sejm RP Franciszek Wołowicz wraz z członkiem zarządu województwa Lubuskiego Maciejem Kałuskim, starostą powiatu słubickiego Edwardem Chilińskim i burmistrzem miasta Słubice Ryszardem Bodziackim. Przybyli dy- rektorzy Oddziału Regionalnego PKP PLK S.A. w Poznaniu a także biur projektów – BPK Poznań i Kolprojekt Warszawa, które projektowały modernizację odcinka Rzepin – Granica Państwa. Obecny był dyrektor Zakładu Linii Kolejowych w Zielonej Górze Waldemar Osypiński wraz ze swoimi zastępcami Andrzejem Konwińskim i Alicją Grochowiak, dyrektor firmy Jacobs-GIBB oraz prezesi firm wykonujących roboty, przybyli przedstawiciele wyższych uczelni i instytutów naukowych. Obecni byli organizatorzy 10/2003 15 aktualności Przyjazd oficjalnych gości na nowy przystanek Słubice autobusem szynowym SA108 Prezes PKP PLK S.A. Tadeusz Augustowski przecina wstęgę honorową; z lewej poseł na Sejm Franciszek Wołowicz, z prawej członek Zarządu Województwa Lubuskiego Maciej Kałuski uroczystości – prezes oddziału SITK w Poznaniu Janusz Hora oraz Inżynier Projektu modernizacji odcinka Rzepin – Granica Państwa Marian Smolec. Na przystanek goście przyjechali ze stacji Rzepin (ok. 13 km) nowym, przegubowym autobusem szynowym serii SA108-001, produkcji ZNTK Poznań. Już w pół godziny po otwarciu na przystanku zatrzymał się pierwszy pociąg osobowy relacji Poznań – Frankfurt nad Odrą. W ciągu doby zatrzymywać się tu będą dwie pary pociągów re- 16 10/2003 lacji Rzepin – Frankfurt/O i jedna para relacji Poznań – Frankfurt/O. W ten sposób miasto Słubice, które jest siedzibą powiatu i Uniwersytetu Europejskiego Viadrina, otrzymało połączenie kolejowe z resztą Polski a także z Niemcami. Rozważane jest zatrzymywanie się na tym przystanku także ekspresów EuroCity relacji Warszawa – Berlin, zwłaszcza ze względu na Uniwersytet Viadrina, do którego dojeżdżają studenci a także wykładowcy z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po poświęceniu nowego przystanku przez księdza prałata Konrada Hermana z diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej, dokonano przecięcia biało-czerwonej wstęgi na peronie, symbolizującej oddanie go do użytku. Perony o wysokości 550 mm mają długość 200 m i są oświetlone 20 lampami sodowymi. Lampy świecą się światłem przyciemnionym w okresach, kiedy nie przejeżdża żaden zatrzymujący się pociąg, a tylko na czas wjazdu takiego pociągu są rozświetlane do pełnej mocy. Oszczędza się w ten sposób ok. 80% energii. Przełączaniem z jednego stanu oświetlenia na drugi steruje komputer, zaprogramowany według rozkładu jazdy. Pociągi wjeżdżające na przystanek zapowiadane są przez głośniki na peronie przez dyżurnego ruchu ze stacji Rzepin, który widzi je na monitorze komputera, obejmującym cały odcinek linii od Rzepina do granicy. Na każdym z peronów znajduje się przeszklona wiata i zegar. Obok przystanku znajduje się przejazd strzeżony na drodze krajowej nr 29, biegnącej ze Słubic do Zielonej Góry. W obrębie miasta Słubice droga ta nosi nazwę ulicy Transportowej. Przy tej drodze został zbudowany nowoczesny posterunek dróżnika, wyposażony nawet w mini oczyszczalnię ścieków. Bezpośrednio po otwarciu przystanku, na budynku posterunku została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona modernizacji odcinka linii E 20 Rzepin – Granica Państwa. Odsłonięcia dokonał przedstawiciel UE – A. Grodzicki. Jak wiadomo, modernizacja tego odcinka linii odbywa się w 75% z funduszy UE a w 25% z funduszy rządu polskiego. Zbudowanie nowego przystanku jest częścią modernizacji tego odcinka do prędkości 160 km/h. Prace wykonywane są przez konsorcjum KOEHNE, Oberhausen (Niemcy) – PRK S.A. Poznań i trwają już od sierpnia 2002 r. Zakończenie przewidywane jest w końcu 2003 r. Po uroczystościach goście przejechali autokarami na uniwersytet Viadrina, gdzie odbyła się konferencja naukowa Nowoczesne technologie i inżynieria finansowania modernizacji linii kolejowych. Wśród ośmiu referatów wygłoszonych podczas konferencji znalazł się referat prof. Łucjana Siewczyńskiego z Politechniki Poznańskiej Problemy modernizacji podtorza odcinka lubuskiego linii kolejowej E 20. Profesor odniósł się w nim m.in. do problemu usuwiska w nasypie podtorza koło Zbąszynka na linii E 20, gdzie 5.8.2002 r., po ulewnych deszczach, wystąpiło zapadnięcie się torowiska na nasypie o wysokości 8 m – na szczęście w tym czasie nie przejeżdżał tamtędy żaden pociąg. Od tego dnia na długości ok. 800 m, po prowizorycznej naprawie, obowiązuje ograniczenie prędkości do 30 km/h – po torze nr 1 i 40 km/h – po torze nr 2. Według autora przyczyną zaistniałego zdarzenia były m.in. nieuporządkowane stosunki wodne w otoczeniu nasypu. Autor proponuje zastosowanie przy naprawie podtorza warstwy wzmacniającej z niesortu kamiennego, położonej na geowłókninie. Naprawa usuwiska ma się rozpocząć 27.10.2003 r. Oczekuje się, że po naprawie przywrócona zostanie rozkładowa prędkość (100 km/h) – stosunkowo mała z uwagi na to, że łuk toru w tym miejscu ma promień 1000 m. Drugą część konferencji przeprowadzono następnego dnia na zamku Magnat w Garbiczu, koło Rzepina. Marek Rabsztyn