Spis treści

Spis treści
Wstęp ........................................................................................................................................
7
1. Status społeczno-ekonomiczny kobiet. Polityka społeczno-gospodarcza
państwa .................................................................................................................. 13
1.1. Miary statusu kobiet w społeczeństwie i na rynku pracy................................... 13
1.1.1. Wyznaczniki pozycji społeczno-ekonomicznej kobiet............................. 13
1.1.2. Status prawno-ekonomiczny kobiet a równouprawnienie płci w Polsce – ujęcie retrospektywne.......................................................................... 17
1.1.3. Problemy aktywizacji zawodowej kobiet w Polsce ................................... 19
1.1.4. Bariery ekonomiczne, kulturowe i społeczne wyrównywania szans płci 22
1.2. Pojęcie społecznej i gospodarczej polityki państwa ............................................ 24
1.3. Cele polityki społeczno-gospodarczej państwa .................................................... 28
1.4. Rodzaje polityki społeczno-gospodarczej państwa .............................................. 33
1.4.1. Polityka rodzinna ........................................................................................... 33
1.4.2. Polityka edukacyjna ....................................................................................... 36
1.4.3. Polityka państwa na rynku pracy ................................................................ 39
1.4.4. Polityka równości płci ................................................................................... 42
1.4.5. Inne rodzaje polityki społeczno-gospodarczej .......................................... 46
1.5. Uwarunkowania ustrojowe polityki społeczno-gospodarczej państwa na
rzecz równości płci ................................................................................................... 49
1.6. Podsumowanie i wnioski ......................................................................................... 53
2. Kobieta w rodzinie. Polityka rodzinna państwa..................................................
2.1. Sytuacja rodzinna kobiet w Polsce w latach 1990–2012 .....................................
2.1.1. Małżeństwa i rozwody...................................................................................
2.1.2. Wiek nowożeńców i długość trwania życia ...............................................
2.1.3. Prokreacja i dzietność kobiet .......................................................................
2.1.4. Rodziny polskie według typów gospodarstwa domowego ......................
2.2. Polityka rodzinna państwa w Polsce w latach 1990–2012..................................
2.2.1. Prawodawstwo polskie i instytucje państwa wobec rodziny i rodzicielstwa ............................................................................................................
2.2.2. Instrumenty wspierające finansową sytuację polskich rodzin ................
2.2.3. Ułatwienia instytucjonalne w godzeniu życia zawodowego
i rodzinnego ....................................................................................................
2.3. Polityka rodzinna w Unii Europejskiej oraz innych krajach..............................
2.4. Podsumowanie i wnioski .........................................................................................
55
55
55
59
62
71
73
73
79
87
91
93
4
Spis treści
3. Kobieta i jej przygotowanie zawodowe. Polityka edukacyjna państwa na rzecz
wyrównywania szans płci ......................................................................................
3.1. Sytuacja edukacyjna i społeczno-zawodowa kobiet w Polsce w latach
1990–2012 ..................................................................................................................
3.1.1. Kapitał ludzki a aktywizacja zawodowa kobiet .........................................
3.1.2. Poziom i profil wykształcenia kobiet na różnych etapach edukacji ......
3.1.3. Poziom wykształcenia kobiet aktywnych zawodowo ...............................
3.2. Polityka edukacyjna w Polsce w latach 1990–2012 a wyrównywanie szans
płci ...............................................................................................................................
3.2.1. Uwarunkowania prawne polityki edukacyjnej w Polsce .........................
3.2.2. Socjalizacja – od żłobków do gimnazjów ..................................................
3.2.3. Wyznaczniki edukacyjne na poziomie szkół średnich.............................
3.2.4. Edukacja i nauka w szkołach wyższych .....................................................
3.3. Polityka edukacyjna w Unii Europejskiej oraz innych krajach..........................
3.4. Podsumowanie i wnioski .........................................................................................
4. Kobieta a rynek pracy. Polityka państwa na rynku pracy na rzecz równości
płci .........................................................................................................................
4.1. Sytuacja kobiet na polskim rynku pracy w latach 1990–2012 ...........................
4.1.1. Zatrudnienie ...................................................................................................
4.1.2. Wynagrodzenia za pracę ...............................................................................
4.1.3. Bezrobocie .......................................................................................................
4.2. Stan i uwarunkowania polityki państwa na rynku pracy w Polsce w latach
1990–2012 ..................................................................................................................
4.2.1. Prawodawstwo polskie i instytucje państwa wobec kwestii równości
płci na rynku pracy .......................................................................................
4.2.2. Polityka zatrudnienia a wyrównywanie szans płci ...................................
4.2.3. Polityka rynku pracy a równość kobiet i mężczyzn .................................
4.3. Polityka na rynku pracy w Unii Europejskiej oraz innych krajach ..................
4.4. Podsumowanie i wnioski .........................................................................................
5. Kobieta a władza w sferze publicznej. Polityka państwa na rzecz zwiększania
udziału kobiet we władzy......................................................................................
5.1. Sytuacja kobiet w zakresie uczestnictwa w organach władzy w Polsce
w latach 1989–2012 ..................................................................................................
5.1.1. Kobiety w Sejmie i Senacie Rzeczypospolitej Polskiej .............................
5.1.2. Udział kobiet w organach władzy w świetle badań opinii społecznej ...
5.2. Działania i uwarunkowania polityki państwa na rzecz partycypacji kobiet
w sprawowaniu władzy.............................................................................................
5.2.1. System kwotowy w Polsce – determinanty i funkcjonowanie ................
5.2.2. Polityka zwiększania udziału kobiet w parlamentach wybranych
państw ..............................................................................................................
5.3. Społeczno-ekonomiczne i instytucjonalne determinanty polityki równości
płci ...............................................................................................................................
5.3.1. Podmioty do spraw równości płci...............................................................
97
97
97
98
108
115
117
119
124
126
127
134
137
137
137
151
157
163
163
171
174
180
185
187
187
187
190
193
193
196
200
200
Spis treści
5
5.3.2. Budżet państwa z perspektywy płci (gender budgeting) ..........................
5.3.3. Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania polityki równości płci
w Polsce ...........................................................................................................
5.3.4. Wskaźniki efektywności polityki równości płci........................................
5.4. Podsumowanie i wnioski .........................................................................................
203
208
211
215
6. Kierunki zmian w polityce społeczno-gospodarczej państwa na rzecz równości płci................................................................................................................
6.1. Polityka rodzinna ......................................................................................................
6.1.1. Działania pronatalistyczne............................................................................
6.1.2. Wspieranie macierzyństwa ...........................................................................
6.1.3. Partycypacja w kosztach wychowywania dzieci........................................
6.1.4. System opieki nad dzieckiem i osobą zależną ...........................................
6.2. Polityka edukacyjna ..................................................................................................
6.2.1. Działania w zakresie rozwoju kadr .............................................................
6.2.2. Pożądane zmiany zachowań uczniów i studentów ...................................
6.2.3. Programy nauczania i podręczniki .............................................................
6.2.4. Kształtowanie postaw rodziców...................................................................
6.3. Polityka na rynku pracy ...........................................................................................
6.3.1. Zatrudnienie ...................................................................................................
6.3.2. Wynagrodzenia za pracę ...............................................................................
6.3.3. Bezrobocie .......................................................................................................
6.4. Podsumowanie i wnioski .........................................................................................
217
217
219
221
224
227
230
230
233
238
241
243
244
250
255
259
Zakończenie................................................................................................................ 262
Bibliografia ..............................................................................................................................
Książki i artykuły naukowe ..............................................................................................
Raporty statystyczne .........................................................................................................
Akty normatywne ..............................................................................................................
Źródła internetowe ............................................................................................................
271
271
301
307
311
Spis rysunków ........................................................................................................... 314
Spis tabel .................................................................................................................... 316