KONKURS CHEMICZNY KLAS TRZECICH GIMNAZJALNYCH

IMIĘ I NAZWISKO
PUNKTACJA
SZKOŁA
KLASA
NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII
I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
Im. Jana Kasprowicza
INOWROCŁAW
Inowrocław 14 maja 2011
KONKURS CHEMICZNY KLAS TRZECICH GIMNAZJALNYCH
ROK SZKOLNY 2010/2011
ZADANIE 1
Każdemu z początków stwierdzeń w tabeli ( I – VIII ) przyporządkuj wszystkie ich poprawne zakończenia wybrane z listy pod tabelą ( A – F ). Każde z zakończeń może zostać przyporządkowane wielokrotnie. ( 8 punktów )
POCZĄTEK STWIERDZENIA
I.
Jeżeli węglowodór odbarwia wodę bromową
II.
Jeżeli produktem reakcji chlorowodoru z węglowodorem jest
III.
monochloropochodna alkilowa
Jeżeli w reakcji węglowodoru z bromem oprócz bromopo-
IV.
chodnych powstaje bromowodór
Jeżeli w reakcji węglowodoru z bromem powstaje tylko jeden
V.
produkt - tetrabromopochodna
Jeżeli w wyniku całkowitego spalenia węglowodoru powstaje
VI.
tyle samo cząsteczek CO2 i H2O
Jeżeli dany węglowodór jest alkinem
VII.
Jeżeli węglowodór ulega polimeryzacji
VIII.
Jeżeli węglowodór posiada w łańcuchu dwa wiązania podwójne
MOŻLIWE ZAKOŃCZENIA:
A/ … to jest to reakcja przyłączenia, czyli addycji
B/ … to skład cząsteczki tego węglowodoru można opisać wzorem CnH2n-2
C/ … to węglowodorem tym jest alken
D/ … to jest to dowolny węglowodór nienasycony
E/ … to jest to reakcja podstawiania, czyli substytucji
F/ … to jest to węglowodór nasycony
PROPONOWANE ZAKOŃCZENIA
ZADANIE 2
Nazwa metalu M pochodzi od imienia greckiej bogini tęczy, ze względu na barwę jaką przyjmują jego
związki chemiczne. Stosowany jest do pokrywania ostrzy stalówek w wiecznych piórach oraz dodaje
się go do platyny, aby zwiększyć jej twardość. W wyniku silnego ogrzewania łączy się bezpośrednio z
tlenem tworząc tlenek typu MO2, który zawiera w swoim składzie 14,27% masowych tlenu.
a/ Podaj nazwę i symbol tego pierwiastka. Odpowiedź uzasadnij rachunkiem. ( 8 punktów )
SYMBOL
NAZWA
b/ Zapisz w formie cząsteczkowej równania reakcji:
metalu M z tlenem:
…………………………………………………………………………
tlenku MO2 z kwasem siarkowym(VI): …………………………………………………………………………
ZADANIE 3
a/ Wiedząc, że atomy węgla w cząsteczkach węglowodorów łączą się z innymi atomami czterema
wiązaniami i że wiązania niewykorzystane do połączenia z atomami węgla służą do przyłączania atomów wodoru, narysuj wzory strukturalne wszystkich trzech węglowodorów o wzorze C5H12: ( 10 pkt )
A.
B.
C.
(1o) CH3
CH3
(1o)
CH
(3o)
CH3
(1o)
b/ Ważnym pojęciem w chemii jest tzw. rzędowość węgla. Rzędowość węgla rozumiana jest jako
liczba atomów tego pierwiastka z którymi w cząsteczce bezpośrednio sąsiaduje rozważany atom węgla. Na przykład, w narysowanej wyżej cząsteczce znajdują się trzy pierwszorzędowe 1o atomy węgla,
oraz jeden 3o..
Który z narysowanych przez Ciebie węglowodorów (A – C) zawiera w cząsteczce:
1. Cztery 1o atomy węgla:
………
2. Jeden 3o atom węgla:
………
o
3. Trzy 2 atomy węgla:
………
4. Jeden 4o atom węgla:
………
ZADANIE 4
W wyniku reakcji pomiędzy roztworami dwóch związków chemicznych otrzymano roztwór, zawierający
oprócz substancji w postaci cząsteczek wyłącznie jony Na+ i Cl- . Znajdź pięć przykładowych par
związków, mogących być substratami w takiej reakcji. Zapisz równania zachodzących pomiędzy nimi
reakcji w postaci cząsteczkowej. Załóż, że substancje oznaczone w tablicy rozpuszczalności jako
nierozpuszczalne oraz trudno rozpuszczalne nie dysocjują na jony. ( 10 punktów )
RÓWNANIA REAKCJI:
1/ ……………………………………………………………………………………………………………………
2/ ……………………………………………………………………………………………………………………
3/ ……………………………………………………………………………………………………………………
4/ ……………………………………………………………………………………………………………………
5/ ……………………………………………………………………………………………………………………
ZADANIE 5
Oblicz, ile gramów NaNO3 i ile gramów 10% roztworu tej soli należy odważyć, aby w wyniku zmieszania otrzymać 1000 cm3 20% roztworu o gęstości 1,10 g/cm3 ? ( 10 punktów )
ZADANIE 6
HCl
HBr
H2S
H2SO4
H2SO3
H3PO4
HNO3
H2CO3
H2SiO3
HCOOH
CH3COOH
C2H5COOH
C3H7COOH
C17H33COOH
C17H35COOH
Z wyszczególnionych powyżej kwasów wybierz ten (podaj wzór i nazwę), który kojarzy Ci się z:
WSKAZÓWKA: Kwasy nie mogą się powtarzać. ( 10 punktów ).
1/ olejem roślinnym:
……………………………………………………………....
2/ akumulatorem samochodowym:
………………………………………………………………
3/ zjełczałym masłem:
………………………………………………………………
4/ sokiem żołądkowym człowieka:
………………………………………………………………
5/ gazowaną wodą mineralną:
………………………………………………………………
6/ produkcją materiałów wybuchowych:
………………………………………………………………
7/ jadem pszczół, mrówek, lub pokrzyw:
………………………………………………………………
8/ mydłem:
………………………………………………………………
9/ coca-colą:
………………………………… …………………………...
10/ skwaśniałym winem:
………………………………………………………………
ZADANIE 7.
Oblicz, ile gramów KCl wykrystalizuje z 1000 cm3 wodnego, 30% roztworu chlorku potasu o gęstości
3
1,2 g/cm po oziębieniu go do temperatury 283K. Oblicz stężenie procentowe roztworu nad osadem.
Rozpuszczalność KCl w temperaturze 283K wynosi 36,0 g w 100 g wody. ( 10 punktów )
ZADANIE 8
Dwie mieszaniny zawierają tlenek miedzi(ll) CuO i tlenek miedzi(l) Cu2O:
 Mieszanina l : w stosunku molowym 1 : 1
 Mieszanina II : w stosunku masowym 1 : 1,
Która z tych mieszanin zawiera więcej procent miedzi ? ( 10 punktów )
ZADANIE 9.
Jaką objętość zajmie w warunkach normalnych wodór, otrzymany w wyniku roztworzenia w kwasie
solnym mieszaniny, składającej się z 0,2 mola cynku i 10,4 g glinu? ( 10 punktów )
ZADANIE 10.
Pierwiastek A, podobnie jak sód i potas zaliczamy do aktywnych metali. W kontakcie z tlenem z
powietrza A utlenia się tworząc substancję B i dlatego w laboratorium przechowujemy go w nafcie.
Wodorotlenek metalu A (C) można otrzymać działając wodą: na metal A lub na związek chemiczny B.
Substancje B i C są ważnymi surowcami dla wielu gałęzi przemysłu: budownictwa, hutnictwa, cukrownictwa i przemysłu chemicznego.
Nierozpuszczalne w wodzie sole metalu A (E i F) występują w ogromnych ilościach w przyrodzie
w postaci minerałów i skał, takich jak: kalcyt, aragonit, dolomit czy anhydryt.
Pierwiastek A odgrywa szczególną rolę w budowie i w prawidłowym funkcjonowaniu organizmów żywych; węglany i fosforany(V) A są ważnymi składnikami kośćca kręgowców oraz pancerzy zwierząt.
+ H 2SO 4
temp.
+ CO 2
6
7
8
+ CO 2
9
+ O2
A = ..........
1
+ H 2O
10
B = ..........
+ H 2O
2
+ HCl
11
C = ..........
+ HCl
3
D = ..........
+ Na 2 CO 3
4
+ H 2 SO 4
F=
5
E = ..........
..........
+ Na 2 SO 4
12
+ SO 3
13
+ Na 2 SO 4
14
Rozszyfruj, jakie substancje kryją się pod literami A – F, oraz napisz, w formie cząsteczkowej równania reakcji oznaczonych w diagramie liczbami 1- 14: ( 14 punktów )
Równania reakcji:
1.
A + O2 
2.
B + H2O 
3.
C + HCl 
4.
D + Na2CO3 
5.
E + H2SO4 
6.
A + H2SO4 
7.
E 

8.
B + CO2 
9.
C + CO2 
temp .
10. A + H2O 
11. A + HCl 
12. D + Na2SO4 
13. B + SO3 
14. C + Na2SO4 
B R U D N O P I S