bank genów w ochronie bioróżnorodności

Celem głównym Krajowego Centrum Roślinnych Zasobów Genowych jest ochrona
zmienności genetycznej roślin użytkowych
zagrożonych erozją genetyczną.
Cele strategiczne KCRZG:

gromadzenie populacji i odmian roślin
uprawnych i dziko rosnących zagrożonych erozją genetyczną,

opis i waloryzacja zebranych materiałów metodami tradycyjnymi i molekularnymi,

utrzymanie prób nasion i klonów w stanie żywym i czystości genetycznej,

dokumentacja zgromadzonych materiałów, oraz wymiana prób z innymi
bankami genów i ogrodami botanicznymi w świecie,

udostępnianie materiałów wyjściowych hodowcom nowych odmian
i placówkom badawczym.

rozwijanie badań i wykorzystywanie
zasobów genowych roślin użytkowych
Założenia te są realizowane w ramach Obszaru 1 „Ochrona zasobów genowych roślin użytkowych” Programu Wieloletniego „Tworzenie
naukowych podstaw postępu biologicznego
i ochrona roślinnych zasobów genowych źródłem innowacji i wsparcia zrównoważonego
rolnictwa oraz bezpieczeństwa żywnościowego kraju” finansowanego przez MRiRW a realizowanego przez IHAR – PIB we współpracy
z IO w Skierniewicach oraz szereg instytucji
współpracujących.
BANK GENÓW W OCHRONIE
BIORÓŻNORODNOŚCI
INSTYTUT HODOWLI I AKLIMATYZACJI
ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT
BADAWCZY
KRAJOWE CENTRUM ROŚLINNYCH
ZASOBÓW GENOWYCH
Kontakt: Prof. dr hab. Jerzy H. Czembor
[email protected]
Coraz lepiej potrafimy manipulować genami, ale
jedynie natura potrafi je tworzyć. Jeśli ginie roślina,
która ma jakąś unikalną cechę, jest to strata
nieodwracalna.
Wiele czynników ma wpływ na zagrożenia bioróżnorodności, między innymi:

zmiany sposobów użytkowania ziemi

ograniczanie lub zaniechanie tradycyj-
Kolekcje roślin objęte Programem Wieloletnim Obszar 1 „Ochrona zasobów genowych roślin użytkowych”

nych metod produkcji rolnej

likwidacje i fragmentacje siedlisk/
ekosystemów

skażenie gleb związkami chemicznymi,
odwodnienie, zakwaszenie

wypieranie tradycyjnych gatunków
i starych odmian, które są przystosowane do określonych warunków przez nowoczesne (wysokowydajne) odmiany


przenikanie gatunków obcych – w tym
także ich planowane lub przypadkowe
introdukcje
Należy koniecznie zapobiec temu procesowi. Działalność „Banku Genów’ przyczynia

się, między innymi, do zwiększenia bioróżnorodności w systemach rolniczych poprzez
introdukcje oraz rozpropagowanie starych
i miejscowych odmian roślin rolniczych, warzywnych i leczniczych, a także przez podniesienie świadomości rolnikom w tym zakresie.


kolekcje roślin rolniczych: żyta, pszenicy
jarej i ozimej, grochu, łubinu i seradeli, gatunków marginalnych roślin strączkowych,
pszenicy twardej, pszenżyta, gryki, kukurydzy, ziemniaka, roślin zielarskich, leczniczych i aromatycznych (w tym przyprawowych), chmielu, konopi, roślin motylkowatych
drobnonasiennych,
łąkowopastwiskowych, rekultywacyjnych i energetycznych i traw,
kolekcje roślin warzywnych: cebuli, czosnku, szalotki, ogórka, roślin dyniowatych,
pomidora, pietruszki, selera, kopru, fasoli,
szparaga, marchwi, kapusty, kalafiora,
brokuła i papryki,
kolekcje drzew owocowych: jabłoni, gruszy, śliwy, wiśni, czereśni, brzoskwini, moreli,
leszczyny i orzecha włoskiego, podkładek
drzew ziarnkowych i pestkowych oraz kolekcje rzadkich gatunków roślin sadowniczych,
kolekcje roślin jagodowych: truskawki
i poziomki, maliny, jeżyny, porzeczki, agrestu, borówki wysokiej i żurawiny wielkoowocowej), winorośli, roślin ozdobnych (lilii,
narcyzów, tulipanów, mieczyków i róż)
i dzikich krewniaków roślin uprawnych,
kolekcja roślin dzikich pokrewnych oraz
roślin towarzyszących.
Jednostki współpracujące w prowadzeniu kolekcji
roślin rolniczych z IHAR-PIB.
Jednostki współpracujące
w prowadzeniu kolekcji roślin ogrodniczych z IO