INFORMACJA STRONA II KW WŁASNA MARKA ŻG B
Transkrypt
INFORMACJA STRONA II KW WŁASNA MARKA ŻG B
INFORMACJA z kontroli jakości i oznakowania produktów Ŝywnościowych oferowanych w sklepach sieci wielkopowierzchniowych, głównie pod marką sieci lub wyprodukowanych dla tych sieci. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu realizując swoje zadania w ciągu II kwartału 2008 r. , przeprowadził na terenie województwa wielkopolskiego 11 działań kontrolnych. Kontrolę przeprowadzono w : • Magazynie centralnym - 1 kontrola • Placówkach wielkopowierzchniowych - 10 kontroli Celem kontroli było wyeliminowanie z obrotu wyrobów o niewłaściwej jakości, oznakowanych w sposób uniemoŜliwiający konsumentom uzyskanie pełnej informacji o produkcie, niewłaściwie przechowywanych, a takŜe ocena przestrzegania zasad obrotu tymi produktami. Kontrola miała na celu równieŜ sprawdzenie czy przedsiębiorcy oferujący produkty Ŝywnościowe kwestionowane w I kwartale 2007 r. zrealizowali deklaracje związane z poprawą ich jakości i oznakowania. W wyniku podjętych działań kontrolnych nieprawidłowości stwierdzono w 9 jednostkach handlowych stanowiących 82% skontrolowanych placówek. W wyniku podjętych działań kontrolnych poddano oględzinom łącznie 111 partii produktów wartości 13.853,00 zł. kwestionując w 9 jednostkach handlowych (82% placówek) 21 partii (18,9%) wartości 2.230,00 zł. (16,1%), w tym produktów „własnej marki” zbadano 83 partie wartości 11.657,00 zł. kwestionując 11 partii (13,3%) wartości 1.368,00 zł. (11,7%). Kwestionowania dotyczyły : • niezgodności parametrów jakościowych produktów z deklaracją producenta bądź obowiązującymi przepisami – 11 partii (21,6%) wartości 1.339,00 zł. (20,2%) produktów poddanych ocenie jakościowej, w tym wyrobów „własnej marki” kwestionowano 6 partii (17,1%) wartości 946,00 zł. (18,1%) 2 • nieprawidłowości w oznaczeniach handlowych – 11 partii (9,9%) wartości 904,00 zł. (6,5%) skontrolowanych produktów, w tym „własnej marki” kwestionowano 5 partii (6,0%) wartości 422,00 zł. (3,6%) Ustalenia w zakresie przedstawiają się następująco : poszczególnych badanych zagadnień 1. Ocena jakości wytypowanych artykułów Ŝywnościowych oferowanych pod marką sieci handlowych lub produkowanych na zlecenie dla danej sieci, bądź sprzedawanych po szyldem „najtańszy produkt”, przez zbadanie cech organoleptycznych, fizycznych i chemicznych w odniesieniu do obowiązujących przepisów i deklaracji producenta. Sprawdzenie zgodności cech jakościowych produktów w odniesieniu do wymagań obowiązujących przepisów oraz charakterystyki jakościowej określonej przez producentów specyfikacją produktów dokonano w 9 jednostkach handlowych poddając badaniom laboratoryjnym łącznie 35 partii towarów. Na poszczególnych szczeblach obrotu ocenie jakościowej poddano : » magazyn centralny – 2 partie produktów w tym : • wędliny – 1 partia • przetwory owocowo-warzywne – 1 partia » jednostki handlowe wielkopowierzchniowe – 33 partie produktów w tym : • • • • • • • • wędliny – 4 partie ryby mroŜone glazurowane – 1 partia sery dojrzewające – 3 partie koncentrat pomidorowy – 2 partie przetwory owocowo-warzywne – 5 partii miód – 10 partii masło – 2 partie kawa naturalna mielona- 6 partii W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych zakwestionowano w 5 jednostkach handlowych (55,6% placówek) 6 partii (17,1%) wszystkie w placówkach wielkopowierzchniowych. 3 Niezgodność parametrów jakościowych w odniesieniu do charakterystyki jakościowej deklarowanej przez producenta lub deklaracji zamieszczonej na opakowaniu stwierdzono w odniesieniu do 4 partii kwestionując wyroby • Ser gouda pełnotłusty kl. I a 300 g. z partii 50 opakowań - zaniŜenie zawartości białka w 2 próbkach o 0,2% i 0,9% w stosunku do deklaracji zamieszczonej na opakowaniach jednostkowych • Koncentrat pomidorowy 30% a 550 g. z partii 18 opakowań - niewłaściwe cechy organoleptyczne – konsystencja bardzo rzadka, półpłynna, mało charakterystyczna dla koncentratu pomidorowego, - smak i zapach nietypowy jak dla koncentratu pomidorowego, niezharmonizowany, mało kwaśny, bardzo słodki, bez posmaku cierpkawego charakterystycznego dla koncentratu pomidorowego, - próba na obecność skrobi z płynem Jugola – dodatnia / intensywne ciemnoniebieskie zabarwienie świadczy o obecności składnika skrobiowego. • Sałatka z papryki a 650 g. z partii 32 opakowań - zaniŜenie masy po odsączeniu w czterech próbkach w granicach od 5,5 do 46,6 g. • Kawa mielona a 250 g. z partii 39 opakowań - zawyŜenie wilgotności o 0,21%, - nietypowy zapach i smak naparu, wyczuwalny zapach i posmak ziemisty, pleśni oraz antybiotykowy. Niezgodność parametrów jakościowych w odniesieniu do obowiązujących przepisów stwierdzono w odniesieniu do 2 partii kwestionując niŜej wymienione wyroby: • Masło ekstra a 200 g. z partii 84 opakowań - nie odpowiada wymaganiom Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007 z dnia 22.10.2007 roku (załącznik XII) ustanawiające wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”) z uwagi na obecność steroli pochodzenia roślinnego. • Masło ekstra 82% tł. a 200 g. z partii 100 opakowań nie odpowiada wymaganiom : - Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 273/2008 z dnia 5.03.2008 r. ustanawiającym szczegółowe zasady Rozporządzenia Rady (WE) nr 1255/1999 4 w odniesieniu do metod analizy oraz oceny jakości mleka i przetworów mlecznych i deklaracji producenta z uwagi na wyŜszą zawartość wody od 5,3% do 5,5%, Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 445/2007 z dnia 23.04.2007 r. ustanawiającym niektóre szczegółowe zasady w celu stosowania Rozporządzenia Rady (WE) Nr 2991/94 określającego normy dla tłuszczów do smarowania oraz stosowania Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 1898/87 w sprawie ochrony nazw stosowanych w obrocie mlekiem i przetworami mlecznymi z uwagi na niŜszą zawartość tłuszczu od 5,2% do 5,3%, - Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007 z dnia 22.10.2007 r. (załącznik XII) ustanawiającym wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”) z uwagi na obecność steroli pochodzenia roślinnego. W toku prowadzonych kontroli w celu porównawczym zbadano pod względem jakości 2 produkty tego samego producenta t.j. koncentrat pomidorowy 30% a 190 g. oraz koncentrat pomidorowy 30% a 200 g. pod marką w/w producenta stwierdzając zgodność obu partii z wymaganiami określonymi w specyfikacjach jakościowych. W odniesieniu do pozostałych badanych laboratoryjnie produktów oferowanych pod „marką własną” sieci handlowych nie stwierdzono w czasie kontroli w obrocie produktów tego samego rodzaju i podobnego poziomu jakości, wytwarzanych pod „marką producenta”. Z uwagi na brak moŜliwości porównania produktów tych samych producentów, pobrano do oceny jakości produkty innych producentów. Ocenie jakościowej poddano łącznie 15 partii z których niezgodność cech jakościowych stwierdzono w odniesieniu do 5 partii (33,3%) . Na poszczególnych szczeblach obrotu ocenie jakościowej poddano : » magazyn centralny – 1 partia • miód – 1 partia wartości » jednostki handlowe wielkopowierzchniowe – 14 partii produktów • • • • ryby mroŜone glazurowane -1 partia sery dojrzewające – 3 partie koncentrat pomidorowy – 3 partie masło – 3 partie 5 • oliwa z oliwek – 2 partie • ekstrakty kawy – 2 partie Niezgodność parametrów jakościowych w odniesieniu do obowiązujących przepisów stwierdzono w odniesieniu do 2 partii kwestionując niŜej wymienione wyroby : • Masło ekstra 82% tł. a 200 g. z partii 40 opakowań nie odpowiada wymaganiom : - Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 273/2008 z dnia 5 marca 2008 r. ustanawiającym szczegółowe zasady stosowania Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1255/1999 w odniesieniu do metod analizy oraz oceny jakości mleka i przetworów mlecznych z uwagi na wyŜszą zawartość wody (w 5 próbkach o 1,8%), - Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 445/2007 z dnia 23 kwietnia 2007 r. ustanawiające niektóre szczegółowe zasady w celu stosowania Rozporządzenia Rady (WE) Nr 2991/94 określającego normy dla tłuszczów do smarowania oraz stosowania Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 1898/87 w sprawie ochrony nazw stosowanych w obrocie mlekiem i przetworami mlecznymi z uwagi na niŜszą zawartość tłuszczu (w 5 próbkach o 2%), - Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. (załącznik XII) ustanawiającym wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych z uwagi na obecność steroli pochodzenia roślinnego (w 5 próbkach), - normy PN-A-86155:1995 „Mleko i przetwory mleczne. Masło” z uwagi na słodkawy smak z wyczuwalnym posmakiem tłuszczy roślinnych (w 5 próbkach). • Masło ekstra a 200 g. z partii 61 opakowań - nie odpowiada wymaganiom Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 273/2008 z dnia 5 marca 2008 r. ustanawiającym szczegółowe zasady stosowania Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1255/1999 w odniesieniu do metod analizy oraz oceny jakości mleka i przetworów mlecznych z uwagi na zawyŜenie zawartości wody w 5 próbkach w granicach od 0,6% do 0,7%. Niezgodność parametrów jakościowych w odniesieniu do charakterystyki jakościowej deklarowanej przez producenta lub deklaracją podaną na opakowaniu stwierdzono w odniesieniu do 3 partii kwestionując niŜej wymienione wyroby : • Ser edamski pełnotłusty w plastrach kl. I a 150 g. z partii 12 opakowań - niezgodny z deklaracja producenta podaną na opakowaniu z uwagi na niŜszą od deklarowanej zawartość białka od 1,0% do 1,5%, 6 • Ser gouda pełnotłusty w plastrach kl. I a 150 g. z partii 12 opakowań - niezgodny z deklaracją producenta z uwagi na niŜszą zawartość białka od 1,3% do 2,0% oraz nie odpowiada wymaganiom organoleptycznym zawartym w Specyfikacji jakościowej produktu Nr ICC-06-R-001 z dnia 16.07.2007, wersja 7 „Ser gouda” z uwagi na niewłaściwe oczkowanie (oczka liczne, drobne) oraz lekko nieczysty smak i zapach. • Koncentrat pomidorowy 30% a 200 g. z partii 12 opakowań nie odpowiada wymaganiom zawartym w specyfikacji jakościowej producenta ze względu na niewłaściwe cechy organoleptyczne tj. konsystencja – nietypowa jak dla koncentratu pomidorowego, rzadka, półpłynna, smak – wyraźnie osłabiony, niezharmonizowany, bez posmaku cierpkawego, charakterystycznego dla koncentratu pomidorowego. Do producentów skierowane zostały stosowne pisma celem wyjaśnienia przyczyn niezgodności standardu jakościowego poddanych ocenie produktów. Ponadto o ujawnionych nieprawidłowościach powiadomiono właściwe miejscowo Inspekcje Jakości Handlowej Artykułów Rolno – SpoŜywczych. 2. Prawidłowość oznakowania produktów w odniesieniu do wymaganych przepisów. W wytypowanych do kontroli jednostkach handlowych poddano oględzinom pod kątem prawidłowości oznakowania łącznie 111 partii produktów w tym : • • • • • • • • • • wędliny – 20 partii ryby mroŜone glazurowane – 9 partii sery dojrzewające – 17 partii koncentrat pomidorowy – 11 partii przetwory owocowo-warzywne – 16 partii miód – 14 partii masło – 9 partii oliwa z oliwek – 4 partie kawa naturalna mielona – 9 partii ekstrakty kawy – 2 partie Oznakowanie produktów z naruszeniem obowiązujących uregulowań prawnych ujawniono w 5 placówkach (45,5% ogółu), dotyczyło 11 partii (9,9%) 7 Wszystkie nieprawidłowości w zakresie oznakowania stwierdzono w obiektach handlowych wielkopowierzchniowych. Ujawnione nieprawidłowości w oznakowaniu produktów Ŝywnościowych w poszczególnych grupach towarowych przestawiają się następująco : WĘDLINY Oględzinom poddano łącznie 20 partii kwestionując 3 partie (15%) w tym : — zbadano 18 partii pod „własna marką” sieci handlowych, z których zakwestionowano 2 partie (11,1%) — 2 partie pod „marką producenta” kwestionując 1 partię (50%) Ujawnione nieprawidłowości w oznakowaniu stwierdzono w odniesieniu do niŜej wymienionych wyrobów: • Mielonka wieprzowa a 400 g. z partii 30 opakowań - dla powyŜszego produktu oznaczonego terminem przydatności do spoŜycia „naleŜy spoŜyć do” nie podano informacji dotyczącej warunków jego przechowywania, co narusza § 2, ust. 1, pkt 7 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spoŜywczych. W toku kontroli w/w wyrób został przez kierownictwo placówki wycofany z obrotu. • Szynka mielona konserwowa a 750 g. z partii 8 opakowań produkt pod marką „1” Najtańszy produkt w sieci • Szynka mini a 0,400 kg. z partii 5 opakowań produkt pod „marką producenta” - zaniŜona wysokość cyfr i liter oznaczenia ilości nominalnej (zamiast 4 mm wynosiła 3 mm) co jest niezgodne z tabelą Załącznika nr 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowań towarów paczkowanych. 8 RYBY MROśONE GLAZUROWANE Oględzinom poddano łącznie 9 partii z których zakwestionowano 4 partie 44,4%) w tym : — zbadano 3 partie pod „własną marką” sieci handlowych, nie kwestionując oznakowania, — zbadano 6 partii pod „marką producenta”, z których zakwestionowano 4 partie (66,7%) Nieprawidłowości dotyczyły poniŜszych produktów pod „marką producenta” : • Mintaj mroŜony glazurowany 8 opakowań o róŜnej gramaturze w łącznej ilości 7,37 kg. • Panga biała mroŜona glazurowana 16 opakowań o róŜnej gramaturze w łącznej ilości 14,69 kg. - niepełne oznakowanie opakowań z uwagi na brak danych identyfikujących producenta, daty minimalnej trwałości, warunków przechowywania, co narusza art. 7 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolnospoŜywczych i § 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spoŜywczych. Z uzyskanych wyjaśnień od kierownika sklepu wynika, Ŝe w/w 2 partie ryb mroŜonych zostały rozpakowane z oryginalnych kartonów producenta i przepakowane przez pracowników sklepu w woreczki foliowe z dołączoną etykietą zawierającą informacje dotyczące nazwy ryby, daty pakowania, numeru partii, masy netto, ceny kilograma, naleŜność za jedno opakowanie oraz kod kreskowy. W trakcie kontroli uzupełniono brakujące oznaczenia handlowe poprzez przełoŜenie zapakowanych w woreczki ryb w oryginalne kartony producenta. • Filet mroŜony z morszczuka luzem w ilości 8 kg. - brak w miejscu sprzedaŜy na wywieszce informacji o ilościowej zawartości glazury lub ryby, co jest niezgodne z wymogami § 17 ust. 1 p. 3 rozporządzenia MR i RW z dnia 10 lipca 2007 r. • Filet mroŜony z mintaja luzem w ilości 9 kg. - nie podanie w miejscu sprzedaŜy na wywieszce dotyczącej w/w środka spoŜywczego informacji – jak wyŜej. 9 SERY DOJRZEWAJĄCE Ocenie poddano łącznie 17 partii kwestionując 1 partię (5,9%) w tym : — zbadano 13 partii pod „własną marką” sieci handlowych, z których zakwestionowano 1 partię (7,7%) , — zbadano 4 partie pod „marką producenta”, których oznakowania nie kwestionowano. Nieprawidłowości dotyczyły n/w wyrobu jako produktu pod „marką własną” sieci handlowej : • Zakąska serowa łagodna a 100 g. z partii 5 opakowań - nieprawidłowe umieszczenie na opakowaniu jednostkowym daty minimalnej trwałości, którą zgodnie z § 14 rozporządzenia MR i RW z dnia 10 lipca 2007 r. podaje się w oznakowaniu środka spoŜywczego w tym samym polu widzenia, co nazwę środka spoŜywczego i zawartość netto. KONCENTRAT POMIDOROWY Badaniem objęto łącznie 11 partii , z których zakwestionowano 1 partię (9,1%) w tym : — zbadano 7 partii pod ”własną marką” sieci handlowych, nie kwestionując oznakowania, — zbadano 4 partie pod „marką producenta” kwestionując 1 partię (25%). Nieprawidłowości dotyczyły koncentratu – produktu pod marką producenta : • Koncentrat pomidorowy 30% a 200 g. z partii 12 opakowań - nie podano pełnych danych identyfikujących wymaganych w myśl § 2.1. pkt 5 rozporządzenia MR i RW z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spoŜywczych. 10 MIÓD Oględzinom poddano łącznie 14 partii kwestionując 1 partię (7,1%)w tym : — zbadano 12 partii pod „własna marką” sieci handlowych, z których zakwestionowano 1 partię (8,3%) (7,3%), — zbadano 2 partie pod „marką producenta’, których nie kwestionowano. Nieprawidłowości stwierdzono w odniesieniu do miodu producenta : • Miód pszczeli lipowy nektarowy (NL) „CD” a 370 g. z partii 12 opakowań - na opakowaniu podano wartość energetyczną dla 100 g. produktu, bez podania informacji o zawartości składników odŜywczych, co narusza § 5 ust. 1 rozporządzenia MZ z dnia 25.07.2007 r. w/s znakowania Ŝywności wartością odŜywczą. KAWA NATURALNA MIELONA Oceną objęto łącznie 9 partii wszystkie pod „własną marką” sieci handlowych, z których zakwestionowano 1 partię (11,1%) Nieprawidłowości stwierdzono w odniesieniu do kawy : • Kawa 100% a 250 g. z partii 7 opakowań - podanie przed datą minimalnej trwałości określającą miesiąc i rok wyraŜenia „najlepiej spoŜyć przed” zamiast „najlepiej spoŜyć przed końcem” wymaganego zgodnie z § 11 ust. 2 Rozporządzenia MR i RW z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spoŜywczych, - nie wskazanie formy prawnej dystrybutora wprowadzającego kawę do obrotu co narusza przepisy art. 7 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spoŜywczych oraz § 2 ust. 1 pkt 5a i ust. 5 Rozporządzenia MR i RW z dnia 10.07.2007 r. w/s znakowania środków spoŜywczych. Do producentów skierowano pisma celem wyjaśnienia przyczyn ujawnionych nieprawidłowości w oznakowaniu produktów oraz dostosowania oznaczeń handlowych wprowadzanych do obrotu wyrobów do obowiązujących przepisów. O ujawnionych nieprawidłowościach powiadomiono właściwe terenowo Inspekcje Jakości Handlowej Artykułów Rolno-SpoŜywczych. 11 Oceną prawidłowości stosowania substancji dodatkowych w odniesieniu do wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu (Dz. U. Nr 34, poz. 933 ze zm.) dokonano w oparciu o deklaracje producentów zawarte na etykietach poszczególnych asortymentów produktów. Zastosowanie substancji dodatkowych stwierdzono ogółem w odniesieniu do 47 partii produktów w tym : - 20 partii wędlin - 3 partii ryb mroŜonych glazurowanych - 12 partii serów dojrzewających wartości - 8 partii przetworów owocowo-warzywnych - 4 partii masła Skontrolowane produkty zawierały w swoim składzie substancje dodatkowe dozwolone do stosowania w poszczególnych grupach towarowych zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. 3. Przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o towarach paczkowanych i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących oznakowań towarów paczkowanych. Prawidłowość oznakowania produktów spoŜywczych stosownie do przepisów regulujących oznakowanie towarów paczkowanych sprawdzono we wszystkich skontrolowanych jednostkach handlowych poddając oględzinom łącznie 95 partii Ujawnione w 1 obiekcie wielkopowierzchniowym nieprawidłowości w oznakowaniu opakowań jednostkowych polegały wyłącznie na oznaczeniu masy netto z zastosowaniem niewłaściwej wysokości cyfr i liter. W powyŜszym zakresie zakwestionowano 2 partie (2,1%). Z poddanych oględzinom produktów oznaczenie znakiem „e” przy deklaracji ilości nominalnej posiadało 30 partii. 12 Ujawnione uchybienia w oznakowaniu dotyczyły 2 partii wędlin z oznaczeniem masy netto przy zastosowaniu cyfr i liter o wysokości 3 mm zamiast 4 mm wyrobów : • Szynka mielona konserwowa a 750 g. w ilości 8 opakowań • Szynka mini a 0,400 kg. w ilości 5 opakowań Do producenta skierowano pismo wskazujące na naruszenie przepisów regulujących oznakowanie towarów paczkowanych. Sprawdzenie zgodności ilości rzeczywistej produktów spoŜywczych w stosunku do deklaracji producenta dokonano w odniesieniu do 51 partii poddanych ocenie jakościowej. Badania laboratoryjne nie wykazały niezgodności w stosunku do deklaracji zamieszczonej na etykietach ocenianych produktów Ŝywnościowych. 4. Warunki i sposób przechowywania oferowanych do sprzedaŜy artykułów Ŝywnościowych. Uwzględniając zalecenia producentów oraz przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spoŜywczych sprawdzono we wszystkich kontrolowanych jednostkach warunki i sposób przechowywania artykułów spoŜywczych. Produkty będące przedmiotem obrotu przechowywano zgodnie z zaleceniami producentów umieszczonymi na opakowaniach oraz wymogami sanitarno-higienicznymi. Liczba i stan techniczny znajdujących się w kontrolowanych obiektach pomieszczeń i urządzeń chłodniczych zapewniały przechowywanie poszczególnych asortymentów towarów w odpowiednich warunkach. 5. Przestrzeganie terminów przydatności do spoŜycia i dat minimalnej trwałości produktów Ŝywnościowych. Wraz z oceną prawidłowości oznakowania opakowań sprawdzono przestrzeganie deklarowanych przez producentów terminów przydatności do spoŜycia oraz dat minimalnej trwałości produktów. 13 W kontrolowanych jednostkach handlowych poddano oględzinom łącznie 111 partii towarów nie stwierdzając w obrocie przeterminowanych produktów. 6. Legalność prowadzonej działalności. • Przestrzeganie art. 59 ust. 4 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie Ŝywności i Ŝywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225). Kontrola dotycząca przestrzegania wymagań higienicznych w jednostkach handlowych wykazała, Ŝe osoby pracujące w styczności z produktami spoŜywczymi posiadały określone przepisami orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarno-epidemiologicznych. • Zgodność prowadzonej działalności w świetle przepisów Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, ze zm.). Wszystkie kontrolowane placówki były jednostkami podległymi Spółkom z o.o. bądź S.A. zarejestrowanymi w Krajowym Rejestrze Sądowym. Prowadzona w jednostkach handlowych działalność gospodarcza był zgodna z danymi zawartymi we wpisach Krajowego Rejestru Sądowego. 7. Zagadnienia dotyczące nieprzestrzegania art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.). W odniesieniu do objętych badaniem towarów nie stwierdzono naruszenia postanowień ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. 8. Czy stwierdzone nieprawidłowości nie stanowią nieuczciwych praktyk rynkowych w rozumieniu ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206), naruszających zbiorowe interesy konsumentów. W trakcie kontroli w powyŜszym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. 9. Przyczyny stwierdzonych nieprawidłowości. 14 Na podstawie otrzymanych do chwili obecnej odpowiedzi na wnioski dotyczące przyczyn ujawnionych nieprawidłowości moŜna stwierdzić, Ŝe przedsiębiorcy dokonali analizy przesyłając stosowne wyjaśnienia. W odniesieniu do zaniŜenia zawartości białka producent poinformował, Ŝe przyczyną stwierdzonej nieprawidłowości jest deklarowanie wartości średniej składnika odŜywczego co jest zgodne z § 12 rozporządzenia MZ z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie znakowania Ŝywności wartością odŜywczą. W przypadku zawyŜenia zawartości wody (o 0,6% i 0,7%) w maśle ekstra producent wyjaśnił, Ŝe wyrób ten produkowany jest metodą ciągłego zmaślania w procesie zamkniętym. Ze względu na ciągły proces produkcji mogą się zdarzyć wahnięcia wody. Sytuacja taka moŜe mieć miejsce w momencie zmiany prędkości wirujących części maszyny zmaślającej spowodowanej przez spadek napięcia elektrycznego, większe obciąŜenie urządzenia zmaślającego co powoduje zmianę zawartości wody w gotowym wyrobie. Z uzyskanych wyjaśnień odnośnie nieprawidłowości w oznakowaniu produktów wynika, Ŝe brak określenia warunków przechowywania w oznakowaniu mielonki wieprzowej a 400 g. wyprodukowanej dla jednej z sieci sklepów spowodowany był awarią systemu komputerowego odpowiedzialnego za prawidłowe etykietowanie wyrobów gotowych wprowadzanych do obrotu oraz nienaleŜycie przeprowadzoną przez pracownika Działu Konfekcjonowania wymaganą procedurami kontrolą wyrobu gotowego. W odniesieniu do dwóch partii ryb mroŜonych glazurowanych, które były przepakowywane z opakowań zbiorczych producentów do woreczków foliowych bez pełnego oznakowania, z uzyskanych wyjaśnień wynikało, Ŝe dla wygody klientów ryby były pakowane w woreczki foliowe o róŜnych gramaturach, natomiast brak pełnego wymaganego oznakowania opakowań wynikał głównie z nieznajomości przepisów przez paczkujących pracowników. WYKORZYSTANIE USTALEŃ Ustalenia kontroli dały podstawę do : • NałoŜenia 3 mandatów karnych z art. 136 § 2 Kw • Przesłania wystąpień pokontrolnych do jednostek nadrzędnych kontrolowanych placówek oraz stosownych pism do producentów kwestionowanych produktów • Powiadomienia 5 właściwych terenowo Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-SpoŜywczych 15 PODSUMOWANIE Przeprowadzone kontrole jakości i prawidłowości oznakowania produktów Ŝywnościowych wprowadzanych do obrotu przez duŜe sieci handlowe wykazały w porównaniu do ustaleń kontrolnych ujawnionych w I kwartale 2007 roku nadal szereg nieprawidłowości. Odnotowany w zakresie jakości wskaźnik kwestionowania wynoszący 17,1% ilości i 18,1% wartości poddanych ocenie produktów (poprzednio 21,9% ilości i 12,3% wartości) wskazuje, Ŝe produkty pod marką duŜych sieci handlowych niejednokrotnie nie spełniają standardów jakościowych deklarowanych przez producentów. W celu sprawdzenia czy przedsiębiorcy oferujący produkty Ŝywnościowe kwestionowane w I kwartale 2007 roku zrealizowali deklaracje związane z poprawą ich jakości stwierdzono w toku kontroli w obrocie niŜej wymienione produkty, które ponownie pobrano do badań laboratoryjnych : • Kiełbasa krakowska sucha plastry – nie kwestionowano • Ser gouda pełnotłusty kl. I „Artykuł I-szo cenowy” nie kwestionowano • Ser edamski pełnotłusty kl. I „Artykuł I-szo cenowy” nie kwestionowano • Masło ekstra a 200 g. - ponownie kwestionowano W aktualnie przeprowadzonych kontrolach zakwestionowano jakość wyrobów pięciu innych producentów. Stwierdzony obecnie w 5 jednostkach handlowych udział towarów nieprawidłowo oznakowanych pod względem ilościowym 9,9% i wartościowym 6,5% kształtujący się na niŜszym poziomie (poprzednio 11,5% ilości i 9,1% wartości), potwierdza w dalszym ciągu fakt nieznajomości przepisów przez kontrolowanych przedsiębiorców. W celu sprawdzenia czy przedsiębiorcy oferujący produkty Ŝywnościowe kwestionowane w I kwartale 2007 roku zrealizowali deklaracje związane z poprawą ich oznakowania stwierdzono w toku kontroli w obrocie niŜej wymienione produkty, które ponownie poddano ocenie pod względem oznakowania : • Ser edamski plastry a 150 g. „Mini cena” – nie kwestionowano • Ser gouda plastry a 150 g. „Mini cena” – nie kwestionowano • Kiełbasa średniorozdrobniona frankfurterki – nie kwestionowano • Kiełbasa biwakowa – nie kwestionowano • Szynka mielona konserwowa a 750 g. oznaczona „1” Najtańszy produkt – ponownie kwestionowano • Szynka konserwowa a 750 g. oznaczona „1” Najtańszy produkt – nie kwestionowano 16 W aktualnie przeprowadzonych kontrolach zakwestionowano oznakowanie wyrobów innych 8 przedsiębiorców. Stwierdzone w wyniku badań laboratoryjnych niewłaściwe cechy organoleptyczne dwóch partii koncentratów pomidorowych oraz obecność steroli pochodzenia roślinnego w trzech partiach masła, z uwagi na nie posiadanie przez laboratoria przeprowadzające badania, akredytacji dla tych parametrów wyniki te nie mogą w pełni zostać wykorzystane w postępowaniu pokontrolnym. Potraktowano je jako materiał rozeznaniowy przesyłając stosowne informacje do właściwych organów kontrolnych. W świetle opisanych nieprawidłowości celowe jest kontynuowanie problematyki kontroli funkcjonowania duŜych sieci handlowych, uwzględniających ocenę jakości i prawidłowości oznakowania oferowanych produktów.