wakacje 2015

PRZEŻYJ
ZDROWO
WAKACJE 2015
Aby wypoczynek był zdrowy nie zapominajmy o profilaktyce !
OTO KLIKA RAD KTÓRYMI NALEŻY SIĘ KIEROWAĆ BY UNIKNĄĆ
ZACHOROWAŃ NA CHOROBY, KTÓRYCH RYZYKO WZRASTA W OKRESIE
SEZONU LETNIEGO
PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ BAKTERIAMI Z GRUPY ‘’ SALMONELLA”
Do zakażenia może dojść przez żywność zanieczyszczoną odchodami zakażonych zwierząt (najczęściej
drobiu, myszy, szczurów), przez produkty żywnościowe pochodzące od zwierząt zakażonych (jaja, mięso,
mleko) i ludzi zarówno chorych, jak i zdrowych (nosicieli) wydalających pałeczki z kałem Najczęstszym
nośnikiem pałeczek bakterii z grupy Salmonella są produkty zawierające surowe jaja: np.: majonezy, kremy
,lody
Objawy zakażenia :U ludzi najczęściej występują dolegliwości żołądkowo jelitowe nazywane potocznie
zatruciem pokarmowym. Objawy chorobowe występują zwykle po 6-72 godzinach od zakażenia i najczęściej są
to: bóle brzucha , gorączka ,biegunka , nudności , wymioty.
Zapobieganie zakażeniom :
- poddawanie żywności działaniu wysokiej temperatury / gotowanie, pieczenie , duszenie/
- nie spożywanie produktów z surowych jaj
- całkowite rozmrażanie drobiu , mięsa ,ryb i ich przetworów przed przystąpieniem do smażenia , pieczenia ,
gotowania
- unikanie spożywania lodów i ciastek pochodzących od nieznanych wytwórców
- zabezpieczanie żywności przed dostępem owadów i gryzoni
- zapobieganie rozmrażaniu i ponownemu zamrażaniu żywności
- wydzielenie miejsca w lodówce na surowy drób , mięso i jaja tak, aby nie stykały się z innymi produktami
- mycie rąk po wyjściu z ubikacji i przed przygotowywaniem posiłków
- utrzymywanie w czystości naczyń, sprzętu kuchennego i samej kuchni
- przechowywanie żywności w odpowiednio niskiej temperaturze
Pięć kroków do bezpieczniejszej żywności
Utrzymuj czystość.
– Myj ręce przed kontaktem z żywnością.
– Myj ręce po wyjściu z toalety.
– Myj i odkażaj wszystkie powierzchnie i sprzęty wykorzystywane
podczas przygotowywania żywności.
– Chroń kuchnię i żywność przed owadami i innymi zwierzętami.
Oddzielaj żywność surową od ugotowanej.
– Oddzielaj surowe mięso, drób, owoce morza od innej żywności.
– Do przygotowywania surowej żywności używaj oddzielnego sprzętu
i przedmiotów, np. noży i desek do krojenia.
– Magazynuj żywność w oddzielnych pojemnikach, tak aby nie dopuścić
do kontaktu między żywnością surową z już ugotowaną.
Gotuj dokładnie.
– Gotuj dokładnie, przede wszystkim mięso, drób, jaja i owoce morza.
– Żywność taką jak np. zupy doprowadzaj do wrzenia tak, aby zyskać
pewność, że osiągnęła ona temperaturę 70°C. Co do mięsa i drobiu,
musisz mieć pewność, że soki z wnętrz tych produktów są czyste – nie
różowe.
– Odgrzewaną żywność przed spożyciem również odgrzej
do temperatury powyżej 70°C.
Utrzymuj żywność w odpowiedniej temperaturze.
– Nie pozostawiaj ugotowanej żywności w temperaturze pokojowej
przez okres dłuższy niż dwie godziny.
– Wszystkie gotowane i łatwo psujące się produkty przechowuj
w lodówce ( najlepiej w temperaturze poniżej 5°C ).
– Utrzymuj wysoką temperaturę ( ponad 60°C ) gotowanych potraw tuż
przed podaniem.
– Nie przechowuj żywności zbyt długo, nawet jeśli przechowujesz ją
w lodówce.
– Nie rozmrażaj zamrożonej żywności w temperaturze pokojowej (
zanurz produkt w ciepłej wodzie lub użyj urządzeń grzejnych ).
Używaj bezpiecznej wody i żywności.
– Używaj bezpiecznej wody lub poddaj ją takim działaniom, aby stała
się ona bezpieczna.
– Do spożycia wybieraj tylko świeżą i zdrową żywność.
– Wybieraj żywność, która została przygotowana tak, aby była
bezpieczna, np. pasteryzowane mleko.
– Myj owoce i warzywa, szczególnie jeśli jesz je na surowo.
– Nie jedz żywności, która utraciła już datę przydatności do spożycia.
WIEDZA = ZAPOBIEGANIE
ZAGROŻENIA KLESZCZAMI- CHOROBY ODKLESZCZOWE
Kleszcze są pasożytami zewnętrznymi, głównie kręgowców. Sam moment przekłucia naskórka i wysysania krwi
pozostaje nie zauważony, ponieważ wydzielina zwierzęcia działa znieczulająco.
W miejscu ukłucia może wystąpić obrzęk, ból, swędzenie, zaczerwienienie.
Do zakażenia człowieka dochodzi w trakcie ssania krwi przez kleszcza.
Niektóre kleszcze są zakażone bakteriami i wirusami wywołującymi poważne choroby.
Najgroźniejsza jest bakteria – krętek Borrelia burgdorferi - wywołujący boreliozę i wirusy Flavi wywołujące
odkleszczowe zapalenie mózgu.
Profilaktyka :
Wybierając się na spacer do lasu lub parku należy unikać miejsc gdzie mogą występować kleszcze. Nie należy
przechodzić przez zarośla, przedzierać się przez krzaki. Zwłaszcza należy unikać ciemnych, zarośniętych i
wilgotnych miejsc - to idealne warunki dla kleszczy.
Warto wybierając się do lasu ubrać się szczelnie, koszulka powinna być z długim rękawem i spodnie za kostki,
najlepiej ze ściągaczami, obowiązkowe są skarpetki i wysokie buty , na głowę nakładamy czapki lub kapelusiki.
Po powrocie ze spaceru należy dokładnie obejrzeć skórę, ukąszenie kleszcza jest bezbolesne
wskutek znieczulającego działania jego śliny dlatego nie jest łatwo się zorientować o intruzie
w swoim ciele. Należy dokładnie przejrzeć skórę głowy między włosami, skórę pod pachami i nogi.
W razie zauważenia kleszcza na skórze należy go usunąć w całości i zgłosić się po poradę do lekarza.
Jedną z form profilaktyki choroby przenoszonej przez kleszcze jaką jest kleszczowe zapalenie mózgu są
szczepienia ochronne .
Osoby narażone na tę chorobę to przede wszystkim : leśnicy, służby mundurowe, drwale zatrudnieni w lesie ,
myśliwi, lekarze weterynarii .
Szczegółowe informacje na temat szczepień ochronnych można uzyskać u lekarza pierwszego kontaktu.
UŻĄDLENIA PRZEZ OWADY
Użądlenie to rana zadana przez owady, które mają taką broń -pszczoły, osy i szerszenie oraz trzmiele, należące
do owadów błonkoskrzydłych. Najmniej groźne są pszczoły, ponieważ ich żądło jest bronią jednorazową. Po
wbiciu w skórę więźnie ono i gdy pszczoła próbuje uciec, zostaje wyrwane z jej odwłoku wraz z pęcherzykiem
jadowym. Osy, a szczególnie największe spośród nich -szerszenie, mogą żądlić wielokrotnie, aż do wyczerpania
zapasu jadu. Szczególnie niebezpieczne jest użądlenie przez samicę szerszenia, gdyż jej jad może być groźny dla
człowieka.
REAKCJA NA UKĄSZENIA
Jad owadów jest mieszaniną silnych enzymów i peptydów (rodzaju aminokwasów). Gdy dostanie się on pod
skórę, powoduje miejscową reakcję zapalną, która objawia się bólem, pieczeniem, zaczerwienieniem skóry takie reakcje obserwowane są u większości ludzi. Jednak coraz więcej osób reaguje na ukąszenia silnymi
odczynami alergicznymi, co jest spowodowane nadwrażliwością na poszczególne składniki jadu. Mogą one
mieć postać miejscowych odczynów toksycznych, czyli bólu i znacznego obrzęku, albo reakcji uogólnionej,
przejawiającej się osłabieniem, biegunką, a nawet zaburzeniami krążeniowo-oddechowymi. Najgroźniejszym
typem reakcji na użądlenie jest wstrząs anafilaktyczny. U osób szczególnie wrażliwych może on wystąpić nawet
po użądleniu przez pojedynczego owada, szczególnie w obrębie głowy lub szyi.
PIERWSZA POMOC
Polega ona przede wszystkim na ostrożnym usunięciu żądła. Nie należy tego robić palcami,
gdyż np. w przypadku ukąszenia przez pszczołę ściśnięcie pęcherzyka jadowego spowoduje
wyciśnięcie większej ilości jadu pod skórę, poza tym nasze palce nie są dostatecznie precyzyjnym narzędziem i
możemy pozostawić w skórze fragment żądła. Najlepiej więc użyć pęsety.
W przypadku wstrząsu anafilaktycznego wymagana jest jak najszybsza pomoc lekarska, gdyż
może on spowodować śmierć. Osoby uczulone na jad powinny zabezpieczyć swój organizm
przed reakcją na ewentualne ukąszenia i poddać się leczeniu odczulającemu.
Polega ono na ogół na podaniu szczepionki z oczyszczonego jadu owada.
Od wiosny do jesieni trwa sezon nie lubianych przez nas bliższych kontaktów z brzęczącymi
i kłującymi napastnikami. Podczas urlopowych (i nie tylko) wędrówek często jesteśmy
narażeni na ataki os lub pszczół, dręczą nas komary, a przerażona obecnością człowieka
żmija może zatopić zęby w naszym ciele.
ZŁOWIESZCZE BRZĘCZENIE - KOMARY
Komary mogą być prawdziwą plagą, szczególnie na wilgotnych terenach. Ich złowieszcze brzęczenie spędza
nam sen z powiek i zakłóca odpoczynek. Dokuczliwe są tylko samice komarów, którym do przeżycia niezbędna
jest krew. Pobierają ją ze swej „stołówki” za pomocą aparatu kłująco - ssącego. Ślina wprowadzona przez
owada do ranki powoduje uporczywe swędzenie. Ukłucia komarów w naszym klimacie nie są niebezpieczne dla
zdrowia, choć coraz częściej notuje się silniejsze reakcje alergiczne. Niebezpieczne bywa jedynie rozdrapanie
ranki i jej zakażenie.
Od dłuższego czasu mamy już możliwości zabezpieczenia się przed atakami tych krwiożerczych
owadów. Na rynku dostępne są preparaty odstraszające komary oraz takie, które łagodzą skutki
ukłuć, a więc zmniejszają lub całkiem likwidują swędzenie. Osoby, które miewają silniejsze reakcje
alergiczne na ukąszenia komarów, mogą sobie pomóc, pobierając preparaty wapnia i łagodne środki
odczulające.
UKĄSZENIE PRZEZ ŻMIJE
Żmija spotykana jest na obrzeżach lasów, podmokłych łąkach, polanach leśnych. Lubi siedliska o
chłodnym mikroklimacie. Głównym pokarmem żmij są małe ssaki - głównie gryzonie, poluje także na
żaby, jaszczurki i pisklęta ptaków. Młode odżywiają się głównie młodymi płazami i jaszczurkami.
ZACHOWANIE ŻMIJI
Tryb życia dzienny. Chętnie przebywa pod kamieniami, krzewami lub wśród korzeni drzew.
Najczęściej ucieka przed napastnikiem, atakuje w sytuacji, gdy jest osaczona. Najpierw jednak
zazwyczaj głośno syczy, stosunkowo rzadko kąsa.
WYSTĘPOWANIE
Żmija zygzakowata występuje na całym obszarze Polski, w kilku odmianach, z których najbardziej
charakterystyczne są: jasna (szara lub rudobrązowa z czarnym zygzakiem wzdłuż całego grzbietu)
i czarna. Żmija zygzakowata podlega ochronie prawnej.
DZIAŁANIE JADU I LECZENIE UKĄSZEŃ
Jad żmii zygzakowatej jest mieszaniną kilku toksyn o różnorakim działaniu: uszkadzającym układ
nerwowy, powodującym martwicę tkanek, zmniejszającym krzepliwość krwi, zmiany rytmu pracy
serca. Po ukąszeniu na skórze poszkodowanego pozostają dwie charakterystyczne ranki. Ukąszenie
jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci i osób starszych. Pierwsza pomoc po ukąszeniu przez żmiję
polega na założeniu opaski uciskowej powyżej miejsca ukąszenia oraz upuszczeniu krwi z miejsca
ukąszenia. Należy podawać choremu dużo płynów, najlepiej glukozę doustnie lub dożylnie. Przy
wystąpieniu bezdechu niezbędne jest sztuczne oddychanie. Jak najszybciej należy podać choremu
surowicę przeciw jadowi żmij (połowę ampułki w miejscu ukąszenia, resztę domięśniowo). Kończynę
pokąsaną należy unieruchomić, a poszkodowanego okryć w celu zminimalizowania utraty ciepła.
BĄBLOWICA
Bąblowica to groźna pasożytnicza choroba, wywoływana przez bąblowca -tasiemca wieńcogłowego
( Echinococcus Multilocularis), a jej głównymi nosicielami są leśne zwierzęta mięsożerne, głównie lisy.
Bąblowce przenosić mogą także psy i koty. Człony tasiemca i jego jaja są przez zwierzęta wydalane na
leśne runo i pozostają na jagodach, poziomkach, grzybach, trawie. Gdy te zjedzone zostają przez
myszy, nornice i szczury, w jelitach gryzoni wylęgają się larwy, przedostają do krwi, potem do
wątroby, gdzie przechodzą przekształcenie w kolejną formę rozwojową. Jeśli gryzonia zje teraz lis,
w jego organizmie larwa zamienia się w tasiemca i cykl się zamyka.
Człowiek zaraża się niejako przy okazji, jedząc niemyte jagody i owoce leśne (poziomki, borówki,
maliny itp.), do których mogą być przyczepione jaja bąblowca. Larwa tasiemca wieńcogłowego
osiedla się w narządach wewnętrznych człowieka, dając objawy kliniczne guza (torbieli). Torbiele
rozwijają się najczęściej w wątrobie, płucach i mózgu, ale mogą tworzyć się także w nerkach,
śledzionie, kościach i oku.
Uniknąć zakażenia można
dokładnie myjąc jagody i owoce leśne przed zjedzeniem oraz przestrzegając zasad higieny osobistej
(myjąc ręce przed jedzeniem i przygotowywaniem posiłków oraz po kontakcie ze zwierzętami)
TOXOKAROZA
Toxocaroza to jedna z wielu chorób pasożytniczych, której nosicielami są zwierzęta takie jak psy i koty
towarzyszące człowiekowi. U ludzi gatunki Toxocara wywołują chorobę zwaną zespołem larwy
wędrującej. Najczęściej do zakażenia dochodzi po połknięciu jaj znajdujących się w odchodach psów i
kotów. W początkowej części jelita cienkiego wylęgają się larwy,które następnie przechodzą przez
ściankę jelita i wędrują do płuc naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi. Wraz z krwią tętniczą
rozprzestrzeniają się w całym organizmie.
Najczęściej umiejscawiają się w:
• wątrobie (postać trzewna)
• ośrodkowym układzie nerwowym (postać mózgowa)
• oku
Objawy zakażenia są nieswoiste i trudne do rozpoznania. W przypadku
podejrzenia o zakażenie nicieniami Toxocara spp. należy natychmiast
skontaktować się z lekarzem, który kieruje na odpowiednie badania.
ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM
• dokładnie myć ręce - szczególnie: przed jedzeniem,
przed przygotowywaniem posiłków,
po wyjściu z ubikacji, po zabawie z psem lub
kotem, po zabawie w piaskownicy, po pracy
w ogrodzie
• obcinać krótko paznokcie
• nie używać wspólnych ręczników
• często zmieniać bieliznę osobistą i pościelową
• utrzymywać w czystości łazienki, ubikacje, kuchnie i inne pomieszczenia związane z
przygotowywaniem posiłków
• tępić owady i gryzonie przenoszące jaja i cysty
pasożytów
• dokładnie myć warzywa i owoce, szczególnie spożywane w stanie surowym płukać owoce leśne i
grzyby
• nie jeść surowego lub niedogotowanego mięsa
• jeśli karmi się psy odpadkami poubojowymi, należy odpadki przedtem ugotować
• psy i koty systematycznie odrobaczać
• nie nawozić upraw fekaliami ludzkimi
• okresowo zmieniać piasek w piaskownicach, w których bawią się dzieci - nawet silne mrozy
nie niszczą jaj pasożytów!
• zabezpieczać piaskownice siatką, aby uniemożliwić zanieczyszczenie ich odchodami
psów i kotów
UWAGA UPAŁY MOGĄ CI ZASZKODZIĆ!!!
1. Ogranicz czas przebywania w słońcu
szczególnie koło południa, w godzinach
10:00 – 14:00,
2. Noś zawsze nakrycie głowy,
3. Pij duże ilości wody i soków owocowych /co najmniej
litry na dobę/,
4. Unikaj forsownego wysiłku fizycznego,
5. Spożywaj potrawy lekkostrawne,
6. Przechowuj produkty spożywcze w lodówkach,
7. Noś lekką odzież z włókien naturalnych
8. Korzystaj tylko z kąpielisk strzeżonych
9. Nie wchodź do wody po spożyciu alkoholu
2
10.
Podczas opalania pamiętaj o używaniu kremów
ochronnych o szerokim spektrum ochrony przeciwsłonecznej.
GRZYBOWE ABC...
Przebywanie w lesie to świetna rekreacja połączona z przyjemnością zbierania runa leśnego, zwłaszcza
grzybów.
Oto kilka uwag zarówno dla wytrawnych grzybiarzy jak i grzybiarzy amatorów:
1. Grzybów zarówno jadalnych jak i innych (niejadalnych, trujących) nie
należy niszczyć – stanowią one pożyteczną biocenozę leśną.
2. Nie należy kierować się rutyną – zbierajmy grzyby co do których
jesteśmy całkowicie pewni.
3. Aby uniknąć zatrucia grzybami, zwłaszcza śmiertelnie trującym grzybem
jakim jest muchomor sromotnikowy, bezpiecznie jest zbierać grzyby
rurkowe, do których należy cała rodzina borowikowatych (borowiki,
podgrzybki, kozaki, maślaki).
Atlasowy Borowik Szatański nie występuje w Polsce od 1945 r. szatanem
grzybiarze nazywają Goryczaka Żółciowego. Jest on bardzo podobny
do borowika, lecz jak sama nazwa wskazuje ma intensywnie gorzki smak.
Można się o tym upewnić o tym, jeśli się go posmakuje.
4. OSTRZEŻENIE PRZED MUCHOMOREM SROMOTNIKOWYM !!!
Jest to grzyb silnie trujący.
Jego kapelusz ma zabarwienie zielonkawo – oliwkowe , białe blaszki na jego spodzie ,przy dojrzałych
okazach o długim wysmukłym trzonie u dołu bulwiasto osadzonym w odstającej pochwie .
W górnej części trzonu ma przyrośnięty zwisający pierścień .
Małe jeszcze nie wyrośnięte grzyby nie mają wykształconych tak charakterystycznych cech.
Muchomor sromotnikowy najczęściej mylony jest z następującymi grzybami jadalnymi: gołąbkiem
zielonawym( potocznie zwaną surojadką ) i gąską zielonką . Natomiast muchomor jadowity i wiosenny
( odmiany muchomora sromotnikowego o białych kapeluszach) bywa mylony z młodą pieczarką lub
młodą czubajką kanią.
Jadalna czubajka kania ma trzon bulwiasty bez pochwy , pierścień ruchomy w górnej części trzonu
zaś śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy ma pierścień przyrośnięty do trzonu , trzon zaś
osadzony jest w pochwie.
5. Ostrożnie również ze zbieraniem gołąbków – wśród nich gatunki trujące.
6. Grzyby należy zbierać do koszyków, itp. Nigdy do reklamówek lub worków foliowych – grzyby szybko
się zaparzają Po zbiorze należy szybko poddać obróbce termicznej.
7. Na działkach, w parkach, na skwerach mogą pojawiać się pieczarki.
Należy zachować również ostrożność ponieważ może wystąpić gatunek: Pieczarki Żółtej powodującej
zatrucia gastryczne (bóle brzucha, wymioty). Wizualnie gatunek tej pieczarki niczym nie różni się
do pieczarki polnej.
8. Dysponując taką wiedzą możemy spokojnie oddać się przyjemności zbierania grzybów i ich
konsumpcji.
Zatrucie wywołane grzybami jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci, dlatego należy przestrzegać
zasady, by dzieciom nie podawać do jedzenia potraw z grzybów.
Na postępowanie w przypadku zatrucia grzybami wpływ ma gatunek grzyba gatunek oraz czas, jaki
minął od jego spożycia do wystąpienia pierwszych objawów zatrucia.
Najczęstszymi objawami zatrucia grzybami są: nudności, wymioty ,bóle brzucha ,biegunka , ślinotok,
zaburzenia krążenia, zwężenie źrenic. Niezależnie od tego, czy objawy zatrucia już wystąpiły czy
jeszcze nie, należy jak najszybciej sprowokować wymioty, aby usunąć substancje trujące z żołądka
i nie dopuścić do ich wchłonięcia się. Wymiociny i resztki grzybów należy zabezpieczyć i przekazać
do badania personelowi medycznemu. Jest to pomocne w celu zidentyfikowania gatunku grzyba, który
wywołał zatrucie.
Przy podejrzeniu zatrucia grzybami konieczna jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem
i przewiezienie pacjenta do szpitala. Podejrzewając zatrucie, nie pozwalaj choremu obracać się na
plecy i utrzymuj go w stanie przytomności. Aby wywołać wymioty, można podać do picia silnie
osoloną wodę z dodatkiem węgla aktywnego, który ma właściwości absorpcyjne i wchłania w żołądku
i jelitach toksyny.
W PSSE Krasnystaw przy ul .Sikorskiego 3a w godz 800-900 i od 1400 do 1500 można skorzystać
z porad klasyfikatora grzybów świeżych i grzyboznawcy.
.
.