Sytuacja sektora rolnictwa Egiptu w 2014 r.1

Sytuacja sektora rolnictwa Egiptu w 2014 r.1
W roku finansowym 2013/14 wartość całkowita produkcji egipskiego rolnictwa
wyniosła 49 mld dol. USA i miała 11,5% udział w GDP, co stawiało rolnictwo na trzeciej
pozycji w GDP po sektorach wytwórczości i wydobycia. Wartość produkcji rolnictwa
wzrosła w niewielkim stopniu w stosunku roku finansowego 2012/13, gdy produkcja
rolnicza miała wartość 46,9 mld dol. USA.
Rolnictwo w Egipcie w roku 2013/14 zatrudniało 29% siły roboczej, zaś
całkowita powierzchnia upraw rolnych wynosi 8,5 mln akrów i stanowi ok. 3,4%
powierzchni kraju. Rolnictwo egipskie produkuje szeroki asortyment warzyw i owoców,
jak również zboże, mięso i drób, zaś łagodne zimy oferują dodatkową wartość
konkurencyjną wobec rolnictwa w chłodniejszych regionach Europy i Azji.
Tabela niżej prezentuje wartość produkcji egipskiego sektora rolnictwa i jego
udział w GDP oraz wartość inwestycji i handlu zagranicznego sektora w roku
finansowym 2013/14 /dane wartościowe w mld dol. USA/.2
produkcja całkowita
udział w GDP /w %/
wartość inwestycji
wartość eksportu /w 2014 r./
wartość importu /w 2014 r./
rok finansowy 2013/14
49,0
14,7
1,6
2,2
2,5
roczna stopa wzrostu /w %/
2,7
0,1
25,6
2,8
-22,3
Eksport produktów rolnictwa egipskiego w 2014 r. miał wartość 2,2 mld dol.
USA i był wyższy o 2,8% w stosunku do roku poprzedniego, zaś skumulowana stopa
wzrostu eksportu produktów rolnictwa od 2010 r. w Egipcie wyniosła 1,3%.
Główne rynki egipskiego eksportu rolniczego w 2014 r. to Rosja, Arabia
Saudyjska i Wlk. Brytania o wartości odpowiednio 299,1 mln dol. USA, 276,7 mld dol.
USA i 165,4 mln dol. USA.
Eksport produktów rolnictwa egipskiego do Rosji w 2014 r. wzrósł o 33,9% w
stosunku do roku poprzedniego przede wszystkim w efekcie sankcji ekonomicznych
zakazujących wymianę handlową Rosji z dotychczasowymi partnerami Europy. Kraje
regionu Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej /MENA/ miały 47,8% udział w
całkowitym eksporcie rolniczym Egiptu, zaś udział rynków Unii Europejskiej wyniósł
28,6%.
1
2
na podstawie Egypt Economic Profile - Agriculture, American Chamber of Commerce in Egypt, April 2015
dane Central Bank of Egypt oraz General Organization for Export and Import Control /GOEIC/, 2015
1
Główne produkty w eksporcie rolniczym Egiptu to owoce cytrusowe posiadające
25,2% udział, zaś drugie miejsce zajmują pozostałe owoce z 21,4% udziałem w całym
eksporcie rolniczym. W sezonie rolniczym 2014/15 Egipt był największym na rynku
światowym eksporterem pomarańczy /wg danych Departamentu Rolnictwa USA/. Poza
owocową grupą produktową głównym asortymentem towarowym egipskiego eksportu
rolniczego są ziemniaki, stanowiące 17% całkowitego eksportu rolniczego o
skumulowanej rocznej stopie wzrostu w wysokości 24,2% od 2010 r.
Import produktów rolniczych do Egiptu w 2014 r. miał wartość 2,5 mld dol. USA,
co stanowi spadek o 22,3% względem 2013 roku, zaś w okresie od 2010 r. egipski import
produktów rolnych zmniejszał się w skumulowanym rocznym tempie 14,9%.
Główne rynki egipskiego importu rolniczego to Ukraina, Argentyna i Brazylia,
których eksport produktów rolniczych do Egiptu w 2014 r. miał wartość odpowiednio
378,6 mln dol. USA, 315,6 mln dol. USA i 266,3 mln dol. USA. Import produktów
rolniczych z Ukrainy znacząco zmniejszył się w efekcie zajęcia Krymu przez Rosję oraz
konfliktu na wschodzie Ukrainy. W 2012 r. import rolniczy z Ukrainy i Rosji miał
łącznie wartość 3,26 mld dol. USA, stanowiąc 46,5% całkowitego egipskiego importu
produktów rolniczych, ale w 2014 r. wartość ta wynosiła już tylko 379,1 mln dol. USA,
co stanowiło 14,9% całkowitego importu rolniczego Egiptu.
Dotychczas notowana duża wartość nadwyżki importu nad eksportem produktów
rolniczych w handlu zagranicznym Egiptu została powstrzymana w 2013 r., a w 2014 r.
wymiana Egiptu z zagranicą produktami rolniczymi osiągnęła saldo ujemne o wartości
zaledwie 0,37 mld dol. USA. Stan taki był efektem raczej spadku wielkości importu niż
wzrostu eksportu.
Tabela niżej prezentuje wartość importu i eksportu produktów rolniczych w
handlu zagranicznym Egiptu /w mld. dol USA/ w latach 2011 – 2014.3
rok
eksport
import
saldo
2011
1,9
6,3
-4,4
2012
1,8
7,0
-5,2
2013
2,1
3,3
-1,2
2014
2,2
2,5
-0,3
Główne produkty w imporcie rolniczym do Egiptu to zboża, stanowiące 60%
całkowitego importu rolniczego i stawiające Egipt na pozycji największego na rynku
światowym importera pszenicy. Pozycja ta pozostaje niezmienna mimo działań
zwiększających efektywność upraw rolnych w Egipcie, których pozytywne efekty są
neutralizowane wzrostem liczebności konsumentów.
Tabela niżej prezentuje wielkość produkcji i konsumpcji pszenicy /w mln ton/ w
Egipcie w latach 2012 – 2014.4
rok
produkcja
konsumpcja
samowystarczalność
3
4
2012
8,4
18,6
45,2%
2013
8,5
18,7
45,5%
2014
8,7
18,9
46,0%
dane egipskiej General Organization for Export and Import Control /GOEIC/, 2015
dane Departamentu Rolnictwa USA, Grain and Feed Report, April 2014
2
Akceptacja przez Centralny Bank Egiptu zmniejszenia wartości funta egipskiego
w I kwartale 2015 r., służąca utrzymaniu poziomu rezerw zagranicznych, zdaje się
sprzyjać notowanemu w egipskim handlu zagranicznym produktami rolniczymi w 2015 r.
zwiększeniu ujemnego salda w warunkach niedostatków podaży krajowej na tle popytu
rosnącej liczby konsumentów Egiptu. Podjęta przez rząd Egiptu reforma subsydiowania
może także sprzyjać spadkowi eksportu rolniczego /np. zmniejszenie o 33%
subsydiowania energii zużywanej do produkcji nawozów sztucznych/.
Inwestycje w sektorze rolnictwa przeznaczone na nawadnianie i rekultywację
ziemi wzrosły w roku finansowym 2013/14 do blisko 1,6 mld dol. USA, co jest o 25,2%
więcej niż wartość tych inwestycji w poprzednim roku, wynosząca 1,3 mld dol. USA.
Inwestycje sektora prywatnego i publicznego w sektorze rolnictwa egipskiego wzrosły w
roku 2013/14 do wartości odpowiednio 1,07 mld dol. USA /wzrost o 27%/ oraz do 547,5
mln dol. USA /wzrost o 22,8%/.
Ministerstwo Rolnictwa i Rekultywacji Ziemi zapowiedziało realizację planu
zwiększenia produkcji rolniczej w celu uzyskania perspektywicznie wyższego poziomu
bezpieczeństwa żywnościowego. Wg zamierzeń o horyzoncie czasowym do 2030 roku
znacząco wzrosnąć ma produkcja egipskiego rolnictwa: pszenicy z 54% w 2014 r. do
81%; kukurydzy z 53% w 2014 r. do 92%; oraz cukru z 77% w 2014 r. do 93%
zapotrzebowania konsumpcyjnego rynku Egiptu w 2030 r. Realizacji planów ma służyć
zwiększenie powierzchni upraw z 14,5 mln akrów w 2014 r. do 22,2 mln akrów w 2030 r.
Ponadto Ministerstwo Rolnictwa i Rekultywacji Ziemi planuje realizację projektu
nawadniania ziem, zwiększającego obszar ziem uprawnych o 7% - 10% we wskazanym
horyzoncie czasowym. Obawy części ekspertów budzi zdolność producentów rolniczych
do pokrycia potrzeb konsumpcyjnych rynku planowanym efektem podażowym w
warunkach gwałtownie rosnącego zapotrzebowania konsumpcyjnego Egipcjan.
Sporządził:
Tomasz Przygoda
radca
Kair, sierpień 2015 r.
3