Renowacja Zamku Ostrogskich

Realizacje − Polska
Renowacja Zamku Ostrogskich
Systemy wentylacji i klimatyzacji
Celem renowacji i modernizacji zamku była zarówno ochrona zabytku, jak i zwielokrotnienie jego
walorów użytkowych. Znacznie powiększono sale wystawowe o przestrzenie do tej pory nieużytkowane,
a także wyposażono budynek w nowoczesne instalacje. W budynku zaprojektowano systemy wentylacji
i klimatyzacji, które zapewniają właściwe warunki klimatyczne.
Mgr inż. Beata Berezowska
ukończyła wydział Inżynierii
Środowiska Politechniki Warszawskiej.
Uzyskała również tytuł Europejskiego
Inżyniera EUR ING nadawany przez
FEANI (Europejską Federację
Krajowych Stowarzyszeń
Naukowo-Technicznych).
fot. archiwum autora
Sala koncertowa
Ze względu na charakter budynku największą trudnością w zaprojektowaniu wentylacji było zaproponowanie urządzeń, które będą całkowicie ukryte lub
nie będą szpeciły ani wnętrz, ani elewacji. Nie można było zastosować żadnych agregatów widocznych
z zewnątrz.
Zastosowano centrale typu Gold firmy Swegon
z wbudowanym układem chłodniczym, wyposażone
w wymiennik obrotowy, zapewniający wysokowydajny
odzysk ciepła na nawiewie zastosowano chłodnicę
wodną. Woda lodowa do chłodnicy jest doprowadzona z agregatu chłodniczego zamontowanego w tej
samej wentylatorni. Skraplacz agregatu chłodniczego
zamontowano na kanale wyciągowym. Skraplacz jest
chłodzony powietrzem wyrzucanym z centrali. Agregat
chłodniczy zawiera w sobie dwa obiegi chłodnicze.
Są one odseparowane od siebie i wykorzystują inne
czynniki chłodnicze. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie
ma konieczności montażu dodatkowych skraplaczy
na zewnątrz.
Na zewnątrz wyprowadzono jedynie czerpnie i wyrzutnie wbudowane w istniejące kominy na dachu,
16
cyrkulacje 14 - marzec 2013
na którym nie mogła pojawić się żadna dodatkowa
zabudowa (rys. 1. i 2.).
W podziemiach zamku są zlokalizowane sale wystawowe i sala koncertowa, które wymagają również klimatyzacji. W części sal oraz w sali koncertowej zastosowano
ogrzewanie i chłodzenie powietrzne za pomocą central
klimatyzacyjnych. W tych salach nie ma grzejników ani
dodatkowych urządzeń chłodniczych.
Zimą powietrze w centralach jest ogrzewane do temperatury 25°C, co pozwala na ogrzewanie pomieszczeń.
Latem powietrze jest schładzane w zależności od potrzeb, do temperatury minimalnej 18°C, co pozwala
na schłodzenie sal.
Ponieważ nie ma sufitów podwieszonych, kanały
zostały poprowadzone głównie w przestrzeni podpodłogowej oraz ścianach.
Do nawiewu zastosowano nawiewniki wyporowe
ze stali nierdzewnej, firmy Halton wkomponowane
w ściany z zabytkowych cegieł.
Dzięki zastosowaniu bardzo cichych central oraz tłumików akustycznych osiągnięto niski poziom hałasu.
W niektórych pomieszczeniach o małych kubaturach
zainstalowano urządzenia multimedialne wydzielające duże zyski ciepła. Tam niezbędne były dodatkowe
urządzenia schładzające. Zastosowano klimatyzatory
typu split. Urządzenia zostały schowane za ściankami
meblowymi, żeby nie psuły wystroju wnętrz (rys. 3.).
Jednostki zewnętrzne również zostały ukryte w fosie
przykrytej kratą (rys. 4.). Zastosowano klimatyzatory wysokiej klasy Mitsubishi Electric, które mogą pracować
w niekorzystnych warunkach.
Ze względu na wymogi eksponatów co do wilgotności, zaprojektowano nawilżanie powietrza świeżego
za pomocą nawilżaczy parowych usytuowanych w wentylatorniach w pobliżu central klimatyzacyjnych. Para jest
wdmuchiwana bezpośrednio do kanałów za pomocą
lanc parowych. Zastosowano nawilżacze rezystancyjne,
dostarczane przez firmę Swegon, płynnie i precyzyjnie
regulowane od 0 do 100%. Dokładność regulacji w nawil-
Realizacje − Polska
istniejące kominy
wykorzystano
do prowadzenia przewodów wentylacyjnych
do czerpni
do wyrzutni
agregat chłodniczy
podstawa pod chłodnica
centralę
skraplacza
chłodnica skraplacza
wodę lodową zabezpieczono kablem grzewczym
woda lodowa
agregat chłodniczy
Rys. 1. Elewacja południowa
do wyrzutni
Rys. 2. Wentylatornia
żaczu wynosi od 2% do 5%. Nawilżacze są wyposażone
w system usuwania kamienia kotłowego, dzięki temu ich
wydajność nie spada w trakcie użytkowania.
Pod dziedzińcem przed Zamkiem Ostrogskich wybudowano podziemny magazyn na cenne zbiory muzealne.
W magazynie wymagane jest dotrzymania właściwych parametrów temperaturowych i wilgotnościowych (rys. 5.).
Temperatura wewnętrzna i wilgotność
wewnętrzna w magazynach
klimatyzowanych
do czerpni
Lato
Zima
24±1ºC
45%
18ºC
45%
Do nawiewu powietrza do magazynów przewidziano
centralę klimatyzacyjną. Centrala została zlokalizowana
w wentylatorni na poziomie -2. Pracuje ona na 100% powietrza świeżego. Zastosowano centralę z odzyskiem
ciepła z wymiennikiem obrotowym o wysokiej sprawności
odzysku ciepła. Jest ona wyposażona w układ chłodniczy.
Na nawiewie zastosowano chłodnicę wodną. Agregat
chłodniczy jest zamontowany w tej samej wentylatorni.
Skraplacz agregatu chłodniczego zainstalowano na kanale wyciągowym. Skraplacz jest chłodzony powietrzem
fot. archiwum autora
Zamek Ostrogskich
Warszawa, ul. Tamka 41
Projekt wentylacji: Beata Berezowska
Wykonawca instalacji wentylacyjnej:
Instal-Spaw Grzegorz Kamiński
Pierwszym fundatorem zamku, budowli o charakterze –
w pierwotnym założeniu – warownym, był w końcu XVI wieku
oligarcha krakowski, książę Janusz Ostrogski. Alternatywna
nazwa „Pałac Gnińskich” jest dziedzictwem lat 80. XVII wieku,
kiedy to podkanclerz koronny Jan Gniński zdecydował się
na budowę okazałej rezydencji pałacowej. W tym celu zlecił
opracowanie planów wybitnemu architektowi pochodzenia
holenderskiego, Tylmanowi z Gameren. Kolejnym właścicielem był Marcin Zamoyski. W 1858 r. w gmachu rozpoczął
działalność Instytut Muzyczny. Prawie całkowicie zniszczony
w czasie II wojny światowej, decyzją władz państwowych odbudowany według pierwotnych planów architektonicznych.
Obecnie mieści się tu Muzeum Fryderyka Chopina.
www.cyrkulacje.pl
17
Realizacje − Polska
krata
klimatyzator
klimatyzator
poziom tarasu
perforowana ścianka meblowa
świeże powietrze
perforowana ścianka meblowa
Rys. 3. Klimatyzator o mocy chłodniczej 5 kW
kanał betonowy
Rys. 4. Przekrój przez fosę
poziom wpustu
otwór
wyrzut
czerpnia
nawiew
chłodnica
skraplacza
magazyn
magazyn
Rys. 5. Przekrój magazynu pod dziedzińcem
wyrzucanym z centrali. Dzięki takiemu rozwiązaniu nie
ma konieczności montażu dodatkowych skraplaczy
na zewnątrz.
Agregat chłodniczy zawiera w sobie dwa obiegi chłodnicze odseparowane od siebie, działające na innych czynnikach chłodniczych. Do chłodnicy doprowadzony jest
roztwór glikolu, do chłodnicy skraplacza – freon R407C.
Agregat ma pompy i zawory regulacyjne.
Ponieważ magazyny wymagają utrzymania właściwej wilgotności, zastosowano nawilżacz parowy.
Nawilżacz jest zlokalizowany w wentylatorni. Lance
parowe wdmuchują parę do kanałów wentylacyjnych.
Dodatkowo w magazynie rzeźb zastosowano dodatkowy
nawilżacz parowy przenośny, który dowilża powietrze
od 45% do 55%.
18
cyrkulacje 14 - marzec 2013
Zimą powietrze w centralach jest ogrzewane w nagrzewnicy elektrycznej. Powietrze wentylacyjne służy jednocześnie do ogrzewania pomieszczeń. Latem
powietrze jest schładzane w zależności od potrzeb,
maksymalnie do temperatury 12°C, co pozwala na klimatyzację sal. Centrala klimatyzacyjna działa również
w trybie osuszania.
Czerpnia i wyrzutnia zostały zlokalizowane w skarpie
i zostały wkomponowane w istniejące murki.
Każdy z magazynów może stanowić odrębną strefę
gaszenia gazem. Klapy p.poż. umożliwiają odcięcie każdej strefy gaszenia gazem. Na sygnał pożaru centrala
klimatyzacyjna zostaje wyłączona, a klapy przeciwpożarowe zamykają się w strefie objętej pożarem.
❚
Beata Berezowska