Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla
Transkrypt
Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla
ACCOUNTICA Miesięcznik Nr 15/Maj 2010/www.gierusz.com.pl Spis treści: 1. Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości finansowej dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw – lic. Karolina Zarzecka Artykuł nawiązuje do opracowanego przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości standardu dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (MSSF dla MŚP). Pokrótce omówiono regulacje dotyczące środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, zapasów, oraz inwestycji we wspólnych przedsięwzięciach i nieruchomości oraz porównano je z zapisami w polskiej ustawie o rachunkowości. 1 Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw Wstęp Małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią sprawozdawczych. bardzo podmiotów szczegółowość i związana z nią trudność świecie. wdroŜenia tych przepisów przez mniejsze liczną grupę gospodarujących Obecnie w na Polsce całym 99% jednostek gospodarczych to przedsiębiorstwa małe podmioty Ta właśnie spowodowała konieczność stworzenia odrębnych regulacji dla MŚP. lub średnie które zatrudniają około 70% ogółu pracujących1. Dlatego teŜ w 1. Ogólna charakterystyka MSSF dla ostatnich latach zostały podjęte próby MŚP stworzenia norm prawnych w zakresie Pierwszy projekt MSSF dla MŚP został rachunkowości typu opublikowany w połowie 2006 roku. Od Rada tego podmiotów. właśnie W 2009 dla tego roku Międzynarodowych Standardów czasu w przeprowadzano ponad 40 konsultacje krajach oraz testy Rachunkowości opracowała Standard dla praktyczne. Dnia 9 lipca 2009 r. Rada Małych Międzynarodowych i Średnich Przedsiębiorstw, Standardów którego zadaniem ma być ujednolicenie Rachunkowości ogłosiła i opublikowała wszystkich norm prawnych dla MŚP na MSSF dla MŚP w wersji ostatecznej. świecie. Obowiązujące do tej pory standardy w pełnej wersji MSR/MSSF MSSF dotyczyły dokumentem działalności duŜych spółek dla MŚP jest samodzielnym obejmującym zasady kapitałowych, które potrzebowały bardzo rachunkowości analogiczne do pełnego szczegółowych norm i regulacji zestawu MSR/MSSF uproszczonej, 1 Problemy współczesnej rachunkowości, Praca zbiorowa pod redakcją naukową pracowników Katedry Rachunkowości SGH, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2009, str. 206 dopasowanej w do wersji potrzeb mniejszych jednostek. 2 Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej MŚP składa nieprowadzące działalności zarobkowej, organizacje kościelne i inne3. się z 34 rozdziałów które obejmują łącznie około 230 stron. Standard ma strukturę W tematyczną nadającą mu formę instrukcji. Sprawozdawczości Finansowej dla Małych Dodatkowo Rada dołączyła do MSSF dla i Średnich Jednostek Rada nie podała MŚP dwie broszury uzupełniające2. Ŝadnych danych liczbowych określających te Rada Międzynarodowych Rachunkowości Standardów nie jednoznacznie małych i Międzynarodowym podmioty. Nie dotyczących Standardzie ma teŜ wymogów przychodów definiuje średniorocznego średnich szczegółowe czy teŜ zatrudnienia. informacje Te pozostały do przedsiębiorstw. RMSR określiła jedynie, ewentualnego ustalenia innym właściwym Ŝe standard ten został stworzony dla władzom poszczególnych państw. Istotną podmiotów cechą MSSF dla MŚP jest to, Ŝe kaŜda nie zainteresowania publikujących mających statusu a jednostka, która zdecyduje finansowe wdroŜenie tego Standardu, publicznego, sprawozdania będzie zobowiązana zewnętrznych, którymi mogą być m.in.: wszystkich aspektach, nie ma moŜliwości agencje ratingowe, kredytodawcy. odejścia od pewnych regulacji. Zakres stosowania Standardu rozciąga się Rada równieŜ na jednostki sektora prywatnego Rachunkowości nie określiła daty wejścia nastawione na zysk, do których naleŜą w Ŝycie Standardu decyzja ta równieŜ organizacje naleŜy do władz poszczególnych państw.4 fundacje jego na ogólnego przeznaczenia dla uŜytkowników charytatywne, do się stosowania Międzynarodowych we Standardów 3 2 Uproszczona sprawozdawczość finansowa – ulga dla małych i średnich przedsiębiorstw, Biuletyn MSSF, 6/2010 z 15/07/2010 W. A. Nowak, Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla Małych i średnich Jednostek – uchwalony, Rachunkowość nr 9/2009 4 MSSF i polskie zasady rachunkowości dla praktyków, Biuletyn MSSF, Nr 1 z dnia 01/01/2010 3 2. Rzeczowe aktywa trwałe aktach prawnych według ceny nabycia lub Zgodnie z definicją zawartą w rozdziale 16 kosztu Międzynarodowego nabycia w UoR jest identyczna jak w Standardu wytworzenia. przypadku rzeczowe aktywa trwałe są to aktywa przedstawiona w dalszej części artykułu. materialne, które są utrzymywane w celu Definicja ceny nabycia środków trwałych wykorzystania wg MSSF dla MŚP wskazuje cztery grupy w procesie bliŜej kosztów, świadczeniu usług, w celu oddania do kategorii, a są ujmowane uŜywania innym podmiotom na podstawie okresu w momencie ich poniesienia. Są to umowy koszty: lub innych celach nie zostanie produkcyjnym lub przy dostawach dóbr i najmu które i ceny Sprawozdawczości Finansowej dla MŚP ich zapasów Definicja podwyŜszają administracyjnych oraz którym towarzyszy - otwarcia nowego zakładu, oczekiwanie, - iŜ będą wykorzystywane związane tej jako koszty rozpoczęciem wytwarzania okres5. nowego produktu lub świadczenia nowej Standard zaznacza równieŜ, Ŝe istotne usługi (łącznie z kosztami promocji i części zamienne lub awaryjne wyposaŜenie reklamy), mogą być równieŜ włączone do tej pozycji - aktywów. lokalizacji lub wśród nowego segmentu przez czas dłuŜszy niŜ jeden rozpoczęcia klientów działalności (łącznie Cechą odróŜniającą opisywany Standard pracowników), od UoR jest to, Ŝe w prawie polskim - dzielimy rzeczowe aktywa trwałe na środki pośrednie. z administracyjne w kosztami oraz nowej szkoleń ogólne koszty trwałe, środki trwałe w budowie oraz zaliczki na środki trwałe w budowie. W Istotną róŜnicą pomiędzy standardem a MSSF dla MŚP takiego podziału nie ma. UoR jest kwestia kosztów finansowania zewnętrznego. Przy początkowym ujęciu jednostka wycenia rzeczowe aktywa trwałe w obu rachunkowości wartość Standard 5 Według koszty początkową o takim Ustawy te środka o zwiększają trwałego. rozwiązaniu nie Rzeczowe aktywa trwałe, MSSF dla MŚP, Rozdział 16 4 wspomina. Koszty finansowania stwierdzić, czy nie nastąpiła trwała utrata zewnętrznego stają się kosztami okresu w wartości rzeczowych aktywów trwałych, momencie ich poniesienia. która mogła nadmiernego powstać zuŜycia, wskutek ich uszkodzenia itp. Istnieją dwa modele wyceny bilansowej JeŜeli tak było jednostka jest zobowiązana środków trwałych z których jednostka wycenić wybiera jeden i według Standardu stosuje sprzedaŜy netto, a róŜnicę między wyceną go rzeczowych początkową a bilansową spisać w cięŜar aktywów trwałych. Pierwszym, jest model kosztów tworząc odpis aktualizujący z oparty tytułu utraty wartości. W MSSF dla MŚP do wyceny na cenie wytworzenia wszystkich nabycia lub koszcie pomniejszonym skumulowaną amortyzację aktualizujące z tytułu o aktywa istnieje ustalając odrębny ich rozdział cenę poświęcony oraz odpisy utracie wartości. Jest to rozdział 26 – trwałej utraty Utrata wartości aktywów niefinansowych. wartości. Innym waŜnym zagadnieniem poza wyceną Drugi model bazuje na wartości oraz utratą wartości pojawiającą się m.in. przeszacowanej. Na moment bilansowy przy okazji rzeczowych aktywów trwałych środki trwałe wg UoR wycenia się według jest ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, lub Standard w wartości przeszacowanej (po aktualizacji przedsiębiorstw mówi o tym, Ŝe kaŜdą wyceny środków trwałych), dokonywanych istotną wg odrębnych przepisów pomniejszonych aktywów o odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z uŜyteczności tytułu utraty wartości6. amortyzujemy osobno. Według MSSF tylko amortyzacja. dla Międzynarodowy małych składową rzeczowych która ma inny aktywa ustalić średnich część trwałych, rzeczowe i niŜ trwałe, okres okres dla całość, których Na koniec kaŜdego roku sprawozdawczego, moŜna uŜytkowania, przy wycenie bilansowej zarówno wg UoR amortyzowane, inne np. grunty nie. są jak i MSSF dla MŚP jednostka musi 6 Art. 28 ust. 1 pkt. 1 UoR 5 Jednostka rozpoczyna amortyzację 3. Wartości niematerialne i prawne składnika rzeczowych aktywów trwałych wówczas, gdy jest on dostępny do oraz wartość firmy Rozdział 17 MSSF dla MŚP definiuje uŜytkowania. Odpisy amortyzacyjne są składnik ujmowane jako prawnych jednostka wskazuje koszty okresu. okres, KaŜda stawkę i wartości aktywów lub fizycznej8. opartą na liczbie wytworzonych jako zidentyfikowania metodę amortyzacji - liniową, degresywną niematerialnych moŜliwy i do niepienięŜny składnik posiadający postaci nie Aby spełnić produktów. KaŜda z tych trzech procedur identyfikowalności powinna razie powinien być moŜliwy do wyodrębnienia, potrzeby modyfikowana na koniec okresu oddzielenia od jednostki tak Ŝe moŜna go sprawozdawczego. np. sprzedać, przenieść lub wynająć. MoŜe być sprawdzona i w to NaleŜy odnotować duŜe zasadnicze róŜnice pomiędzy UoR opisywanym jednostka a Standardem obszarze. rozpoczyna Według z umowy aktywów lub regulacji prawnych. w Ustawy amortyzację wynikać składnik kryterium Początkowo wartości niematerialne i nie prawne wycenia się w cenie nabycia lub w wcześniej niŜ po przyjęciu obiektu do koszcie wytworzenia, analogiczna sytuacja uŜywania, nie moŜna teŜ zmieniać metody ma miejsce w Ustawie o rachunkowości. amortyzacji lecz tylko czas lub stawkę7. Ponadto amortyzuje się cały środek trwały, Rozdział 17 Międzynarodowego Standardu nie wydzielając w nim Ŝadnych istotnych Sprawozdawczości Finansowej dla MŚP części mówi składowych. Warto równieŜ o czterech sposobach nabycia wspomnieć o tym, Ŝe w obu aktach wartości niematerialnych i prawnych oraz prawnych koniec amortyzacji następuje o albo przy sprzedaŜy aktywów albo przy wyceniane: zrównaniu - odrębne nabycie – czyli nabycie poprzez się wartości odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową. tym w jaki sposób tytuły te są odrębną transakcję, wówczas cenę nabycia 8 7 Art. 32 ust. 1 i 3 UoR Wartości niematerialne inne niż wartość firmy, MSSF dla MŚP, Rozdział 17 6 stanowi cena zakupu powiększona o cła koszty okresu lub podlegają aktywowaniu, importowe stanowiąc koszt wytworzenia lub cenę oraz podatki bezzwrotne, pomniejszona o upusty i rabaty handlowe. nabycia Cenę warunków. nabycia koszty, dodatkowo które przypisać do niematerialnej moŜna zwiększają spełnieniu określonych bezpośrednio przygotowania i po prawnej wartości Wycena bilansowa według MSSF dla MŚP do bazuje jej na dwóch modelach wyceny zamierzonego wykorzystania; opartych na: - przejęcie w ramach połączenia jednostek - cenie nabycia lub koszcie wytworzenia – gospodarczych wartość – początkowa wycena początkowa wartości następuje na poziomie wartości godziwej niematerialnych i prawnych pomniejszana ustalonej na dzień przyjęcia składnika; jest o amortyzację i odpisy z tytułu utraty - nabycie w drodze dotacji rządowej; wartości; - wymiana aktywów – wówczas cena - wartości przeszacowanej. nabycia odpowiada wartości godziwej, chyba Ŝe owa transakcja pozbawiona jest W obszarze wyceny bilansowej zachodzi treści ekonomicznej lub istotna róŜnica pomiędzy MSSF dla MŚP a sposób wiarygodny nie da się w określić wartości godziwej składnika aktywów. Ustawą o rachunkowości, gdyŜ wg Ustawy dopuszczalna wycena, WyŜej wymienione sposoby mówią o jest która wytworzenia. prawnych. moŜliwość niematerialnych wytworzenia tego typu aktywów. Są to przeszacowywać prace badawcze i rozwojowe. rynkowych. Wszelkie koszty jednak poniesione na prace ostroŜna odpowiada modelowi opartemu na cenie nabycia lub koszcie nabytych wartościach niematerialnych i Istnieje jedynie Nie moŜna i do wartości prawnych wyŜszych cen Wartości niematerialne i prawne według badawcze ujmuje się zawsze w kosztach Standardu, tak jak rzeczowe aktywa okresu, W przypadku prac rozwojowych trwałe podlegają amortyzacji, jednak tylko koszty z nimi związane traktowane są jako te, dla których moŜna wyznaczyć okres 7 uŜytkowania. uŜytkowania Tytuły jest których nieokreślony okres nie są amortyzowane. Na dzień bilansowy jednostka wycenia wartość firmy według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Jednostka wybiera metodę i okres amortyzacji. Jest zobowiązana na koniec Istotną róŜnicą pomiędzy Standardem a kaŜdego roku bilansowego weryfikować te Ustawą o rachunkowości jeŜeli chodzi o kategorie. Amortyzację rozpoczyna się w wartość firmy jest fakt, Ŝe w przypadku momencie gdy dany składnik aktywów jest stosowania Standardu nie amortyzujemy gotowy do uŜycia. W przypadku UoR wartości firmy, natomiast w przypadku wartości niematerialne amortyzuje się tak UoR jak rzeczowe aktywa trwałe róŜnice w tym przez okres 5 lat, który moŜna wydłuŜyć obszarze do lat 20. zostały juŜ opisane we amortyzujemy ją metodą liniową wcześniejszym podrozdziale. 4. Zapasy Nabyta wartość składników prawnych firmy, wartości jest czyli jeden ze niematerialnych ujmowany Międzynarodowych wg i Rady Standardów Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w rozdziale 12 MSSF dla MŚP definiuje zapasy jako aktywa przeznaczone do sprzedaŜy w toku zwykłej Rachunkowości na dzień przyjęcia w cenie działalności nabycia, którą stanowi nadwyŜka kosztu trakcie produkcji przeznaczonej na taką połączenia jednostek gospodarczych nad sprzedaŜ lub mające postać materiałów udziałem lub wartości jednostki godziwej przejmującej netto moŜliwych w do zidentyfikowania aktywów, zobowiązań i dostaw procesie gospodarczej, surowców produkcyjnym będące zuŜywanych lub w w w trakcie MSSF zapasy świadczenia usług10. zobowiązań warunkowych9. Według rozdziału 12 wprowadza się do ksiąg w cenie nabycia 9 Połączenia jednostek gospodarczych i wartość firmy, MSSF dla MŚP, Rozdział 18 10 Zapasy, MSSF dla MŚP, Rozdział 12 8 lub w koszcie wytworzenia na które składają się wszystkie koszty zakupu, transakcji nie są istotne11. Standard o takim rozwiązaniu nie wspomina. przetworzenia oraz inne koszty poniesione w trakcie doprowadzenia zapasów do ich Rozdział aktualnego miejsca i stanu. W skład uproszczone kosztów zakupu nabycia lub kosztu wytworzenia. Są to zakupu, cła wchodzą niepodlegające m.in.: cena importowe, podatki odliczeniu, koszty transportu, załadunku, wyładunku, od tych kosztów odejmuje się 12 MSSF dopuszcza techniki równieŜ ustalenia ceny metody: - kosztu standardowego, - ceny detalicznej, rabaty handlowe oraz podobne pozycje. Pierwsza procedura opiera się na normalnym poziomie zuŜycia materiałów i Koszty przetworzenia to przede wszystkim surowców, robocizny oraz wydajności i koszty wykorzystania bezpośrednie czyli materiały zdolności standardowe są produkcyjnej. bezpośrednie, robocizna bezpośrednia oraz Koszty systematycznie uzasadniona część pośrednich kosztów analizowane i jeśli zachodzi taka potrzeba produkcyjnych, które mogą być stałe lub uaktualniane. zmienne. Do stałych pośrednich kosztów produkcji amortyzacja budynków naleŜą oraz między koszt produkcyjnych. innymi Metoda oparta na cenach detalicznych utrzymania polega na tym, Ŝe cenę nabycia lub koszt Tego wytworzenia typu zapasów określa się koszty wg MSSF są przyporządkowywane redukując wartość zapasów w cenach do konkretnego produktu w oparciu o sprzedaŜy o odpowiedni procent marŜy. normalną zdolność produkcyjną. Warto równieŜ zaznaczyć, Ŝe zarówno UoR Te same rozwiązania przyjęto w UoR, jak i MSSF dla MŚP wyklucza pewne jedyną róŜnicą jest to, Ŝe w przypadku koszty z zapasów. Są to: koszty ogólnego stosowania zarządu, Ustawy moŜna wyceniać sprzedaŜy i magazynowania, zapasy w cenie zakupu, jeŜeli koszty 11 Art. 28 ust. 2 UoR 9 chyba Ŝe były one niezbędne w trakcie wyceny metody LIFO, co w polskim prawie procesu produkcyjnego. jest dopuszczalne13. RóŜnica pomiędzy analizowanymi aktami Na koniec kaŜdego roku sprawozdawczego prawnymi podobnie jak w przypadku rzeczowych występuje w przypadku czwartej grupy kosztów wyłączonych z aktywów zapasów. Wg UoR do kosztów wytworzenia Rozdział 26 MSFF poświęcony utracie nie wlicza się strat produkcyjnych oraz wartości kosztów aktualizujący wartość jeŜeli zachodzi taka będących konsekwencją niewykorzystanych produkcyjnych12. zdolności Odmiennie Międzynarodowym jest trwałych oraz robi jednostka odpowiedni odpis potrzeba. w Standardzie 5. Inwestycje we Sprawozdawczości Finansowej dla MŚP, przedsięwzięciach tam nieruchomości wyłączeniu stosuje podlega ponadnormatywne, nietypowe zuŜycie np. Rada w skutek zmarnowanych materiałów. Rachunkowości wspólnych oraz Międzynarodowych definiuje w Standardów nieruchomość inwestycyjna jako nieruchomość (grunt, MSSF dla MŚP, wskazuje, iŜ do wyceny budynek, lub jego część), której właściciel rozchodu aktywów oraz stanu końcowego lub leasingobiorca w leasingu finansowym zapasów, traktuje które wymienialne nie Standard są zaleca wzajemnie jedną z trzech metod: jako źródło przychodów z czynszów lub utrzymuje w posiadaniu ze względu na przyrost ich wartości14”. - szczegółowej identyfikacji, - FIFO, Początkowe ujęcie w księgach zarówno w -średniej waŜonej, przypadku MSSF dla MŚP jak równieŜ w RóŜnicą w odniesieniu do UoR jest fakt, iŜ UoR następuje w cenie nabycia lub w wg Standardu nie moŜna zastosować do koszcie wytworzenia, na co składa się cena zakupu powiększona o wszelkie koszty 13 12 Art. 28 ust. 3 UoR 14 Art. 34 ust.4 UoR Nieruchomości inwestycyjne, MSSF dla MŚP, Rozdział 15 10 związane z transakcją (wg UoR jeŜeli - podmiotów15, koszty są nieistotne to nie muszą być ujęte Jednostka, w zaleŜności od tego w jakiej w cenie nabycia). formie występuje wspólne przedsięwzięcie, ma wskazane w jaki sposób i co powinna Wycena na dzień bilansowy równieŜ w obu aktach prawnych inwestycje w jest podobna nieruchomości prezentować w sprawozdaniu finansowym. tzn. moŜna W odniesieniu do swych udziałów we wycenić stosując jedną z dwóch metod, w : wspólnie kontrolowanej działalności - wartości godziwej, wspólnik przedsięwzięcia ujmuje - cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, rocznym sprawozdaniu finansowym wówczas aktywa jednostka wycenia swoje inwestycje jako rzeczowe aktywa trwałe, które kontroluje, w zobowiązania które zaciągnął, ponoszone koszty i swój udział w przychodach z tytułu sprzedaŜy Rozdział 14 definiuje współkontrolę. Jest dóbr i usług generowanych przez wspólne to przyjęty w umowie, ustalony podział przedsięwzięcie. kontroli nad działalnością gospodarczą, który występuje wówczas, gdy strategiczne W decyzje finansowe i operacyjne dotyczące kontrolowanych tej działalności wymagają jednomyślnej przedsięwzięcia zgody sprawozdaniu finansowym swój udział we stron współkontrolujących. W przypadku udziałów wspólnie podejmują klasyfikowanych podlegającą wspólne współkontroli przedsięwzięcie. gospodarczą powstaje MoŜe ono wspólnie aktywach ujmuje momencie, gdy dwie lub więcej stron działalność we wspólnik w kontrolowanych swoim aktywach, według odpowiednich rodzajów jak równieŜ zaciągnięte przez niego zobowiązania oraz w przybierać jedną z trzech form, wspólnie zobowiązaniach kontrolowanej: Swoje odzwierciedlenie w sprawozdaniu - działalności, mają - aktywów, sprzedaŜy takŜe wspólnie udział przychody lub zaciągniętych. uzyskane wykorzystania za części 15 Udziały we wspólnych przedsięwzięciach, MSSF dla MŚP, Rozdział 14 11 produkcji, która przypada na danego zakłady ubezpieczeń i inne tego typu wspólnika i koszty poniesione ze swym jednostki stanowią nieliczną grupę spółek udziałem we wspólnym przedsięwzięciu. funkcjonujących w gospodarce. Do tej pory sprawozdawczość finansowa na Natomiast wspólnik posiadający udziały całym świecie była głównie kierowana we właśnie wspólkontrolowanych ujmuje te udziały sprawozdawczego za na podmiotach koniec pomocą okresu jednej z to tych pomijając duŜych małe jednostek, i średnie przedsiębiorstwa. czterech metod: - ceny nabycia pomniejszonej o łączne Przez ostatnie lata zastanawiano się czy odpisy międzynarodowe regulacje dla małych i aktualizujące z tytułu utraty wartości. średnich podmiotów są potrzebne, czy nie - praw własności. wystarczą - wyceny według wartości godziwej przez globalizacja wynik finansowy. komunikacyjnych - konsolidacji proporcjonalnej. średnie przedsiębiorstwa coraz częściej Inwestor posiadający udziały we wspólnie uczestniczą kontrolowanych podmiotach powinien w międzynarodowych, a takŜe coraz częściej sprawozdaniu finansowym opisać metodę, są którą wybrał do wyceny udziałów, wykaz światowych instytucji finansowych. udziałów Międzynarodowy oraz wszelkie zobowiązania przepisy i krajowe. dostępność sprawiły, w podmiotem Jednak kanałów Ŝe małe i transakcjach zainteresowania Standard wynikające z jego udziałów we wspólnym Sprawozdawczości Finansowej dla małych przedsięwzięciu. i średnich przedsiębiorstw jest duŜym krokiem w harmonizacji i standaryzacji Zakończenie Podmioty gospodarcze przepisów dla tego typu jednostek na zainteresowania całym świecie. publicznego, notowane na giełdzie, banki, 12 Literatura; 1. T. Maryniuk, Czy globalna standaryzacja sprawozdawczości finansowej dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw?, Zeszyty teoretyczne rachunkowości, tom 44 (100), Warszawa 2008r. 2. Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Rozdziały 12-21 3. MSSF i polskie zasady rachunkowości dla praktyków, Biuletyn MSSF, Nr 1 z dnia 01/01/2010 4. W. A. Nowak, Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej dla Małych i średnich Jednostek – uchwalony, Rachunkowość nr 9/2009 5. Problemy współczesnej rachunkowości, Praca zbiorowa pod redakcją naukową pracowników Katedry Rachunkowości SGH, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2009, str. 206 6. K. Sobański, Globalna standaryzacja sprawozdawczości finansowej MŚPMiędzynarodowe standardy, Gazeta Małych i Średnich Przedsiębiorstw 7. Uproszczona sprawozdawczość finansowa – ulga dla małych i średnich przedsiębiorstw, Biuletyn MSSF, 6/2010 z 15/07/2010 8. Ustawa o Rachunkowości, Stan prawny na dzień 1 stycznia 2009, PPHU „SIGMA” sp.j., Skierniewice 2009 13