priorytety rozwoju województwa zachodniopomorskiego
Transkrypt
priorytety rozwoju województwa zachodniopomorskiego
PRIORYTETY ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO PRIORYTETOWE DZIAŁANIA DECYDUJĄCE O POWODZENIU REALIZACJI STRATEGII Przyjętej jako podstawa rozwoju konstytucyjnej zasadzie zrównoważonego rozwoju dajemy w naszym województwie dodatkowy, obok ekologicznego, wymiar – wymiar przestrzenny. Tak więc spójność oraz zrównoważony i trwały rozwój wpisujące się dodatkowo w ogólnoeuropejskie i krajowe strategie i programy rozwoju zapewnić mają naszemu województwu oblicze na miarę XXI wieku. Dla urzeczywistnienia tych założeń niezbędne są przynajmniej dwa składniki: odpowiednio przygotowane kadry ludzkie i możliwość realizowania zamierzeń rozwojowych w obszarze całego województwa, a nie tylko w wybranych jego obszarach. Poprawa dostępności transportowej i komunikacyjnej oraz rozwój zasobów ludzkich w kierunku wzrostu innowacyjności i umiejętnego wykorzystania transferu technologii, determinują w dzisiejszej rzeczywistości rozwój pozostałych dziedzin życia społecznogospodarczego a tym samym decydują o poprawie konkurencyjności regionu. Są to więc te dziedziny, do których w strategii rozwoju województwa zachodniopomorskiego przykłada się wagę szczególną. Nie oznacza to wcale, że pozostałe dziedziny życia gospodarczego i społecznego pozbawione są znaczenia. Oznacza tylko tyle, że dzięki podniesieniu dostępności transportowej i komunikacyjnej, szybkości i sprawności połączeń, a także odpowiednio licznej i dobrze wykształconej kadrze wszystkie one zyskają nowe impulsy rozwojowe, a możliwości ich pozytywnych przeobrażeń staną się przez to niepomiernie większe. Ta część dokumentu obrazuje priorytety, których realizacja determinuje osiągnięcie założonych w Strategii… celów operacyjnych, składających się z kolei na cele pośrednie (taktyczne) i stojące wyżej cele strategiczne, pozwalające z kolei osiągnąć cel nadrzędny - misję województwa. Pamiętając, iż nie ilość użytych słów jest ważna a ich waga, prezentujemy poniżej syntetyczne uzasadnienia wyboru priorytetów w poszczególnych dziedzinach, a następnie zestaw priorytetów wskazanych przez ekspertów w poszczególnych celach operacyjnych. TRANSPORT I KOMUNIKACJA Uzyskanie drożności sieci komunikacyjnej, dostępności w całym regionie do dóbr i usług, poprawa jakości usług transportowych i komunikacyjnych oraz poprawa stanu bezpieczeństwa w transporcie i komunikacji jest możliwa po spełnieniu wymogu kompatybilności sieci transportowej naszego regionu z sieciami transportowymi naszych sąsiadów. Dobra komunikacja z sąsiednimi regionami i krajami pozwoli na przyspieszenie rozwoju województwa zachodniopomorskiego oraz przyczyni się do pogłębienia współpracy w zakresie polityki kulturalnej, gospodarczej i społecznej. Jest to możliwe poprzez utrzymanie transportu morskiego, budowę i modernizację multimodalnych i bimodalnych korytarzy transportowych, a także nowoczesnej sieci połączeń telekomunikacyjnych i usług internetowych. Towarzyszyć temu musi zlikwidowanie zatorów transportowych i komunikacyjnych w naszym regionie poprzez budowę i modernizację dróg, linii kolejowych i infrastruktury telekomunikacyjnej najnowszej generacji. Jest to niezbędne, zgodnie z założeniem Narodowej Strategii Rozwoju Transportu, do dalszego rozwoju społecznego i gospodarczego. Dla prawidłowego i dynamicznego rozwoju gospodarki, pozwalającego jednocześnie zachować walory środowiska naturalnego, niezbędne jest tworzenie centrów logistycznych wyposażonych w inteligentne systemy sterujące transportem towarowym. 1 Telematyka, jako jedno z narzędzi wykonawczych logistyki, służy do wspierania procesów podnoszenia sprawności i konkurencyjności na rynku transportowym oraz ochrony przed jego uciążliwością. Jej zastosowanie przyczyni się do rozwoju transportu województwa zachodniopomorskiego, rozwinie w znacznym stopniu logistykę (planowanie i zarządzanie siecią transportową), pozwoli na poprawę bezpieczeństwa ruchu, wspomoże sterowanie ruchem oraz rozwinie tworzenie i eksploatację baz danych dla różnych potrzeb zarządzania i planowania. Dzięki zastosowaniu elementów telematyki (sieć komputerowa, elektroniczne systemy lokalizacji pojazdów) można optymalizować trasy przejazdu ładunków, co w znacznym stopniu przyczyni się do skrócenia czasu ich przewozu. Technologie telematyczne wykorzystuje się w śledzeniu pojazdów i ładunków, mają one szczególne znaczenie w przewozach materiałów niebezpiecznych, gdyż można na bieżąco ustalić ich położenie. Rozwój telematyki w naszym regionie przyczyni się do zwiększenia mobilności transportu towarowego, wzbogacenia oferty usługowej przewoźników, ich konkurencyjności, a przez to aktywizacji gospodarczej regionu. W zakresie ponadlokalnego transportu zbiorowego (komunikacji publicznej) stworzenie zintegrowanego programu pomoże przy rozwiązaniu problemów transportu w miastach i obszarach metropolitarnych oraz wpłynie na polepszenie komunikacji wewnątrzregionalnej. Zastosowanie kombinowanego transportu, łączącego wszystkie rodzaje transportu przy obsłudze ruchu pasażerskiego, pozwoli na poprawę dostępności do obszarów gospodarczych i turystycznych, obniżenie kosztów komunikacji, skrócenie czasu podróży oraz zdecydowaną poprawę jakości usług i bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Perspektywa uwzględnienia transportu wodnego śródlądowego przy obsłudze ruchu pasażerskiego jest nieco odległa, choć nie niemożliwa. Problem gruntowej modernizacji i ewidentnej rozbudowy dróg wodnych śródlądowych wymaga dalszych głębokich studiów i analiz w świetle ogólnych założeń polityki regionalnej kraju. OŚWIATA I NAUKA Poprawa konkurencyjności Województwa Zachodniopomorskiego oraz tworzenie warunków do rozwoju zasobów ludzkich są nierozerwalnie związane z rozwojem systemu oświaty i nauki. Warunkami powodzenia przy realizacji celów strategicznych reformy są: • Wczesne wyrównywanie szans rozwojowych i edukacyjnych, • Rozwój bazy oraz urozmaicenie oferty treści i form edukacyjnych, • Upowszechnienie pełnego wykształcenia średniego we wszystkich środowiskach, • Wyrównywanie szans edukacji na poziomie wyższym, • Zmiana struktury edukacji zawodowej różnych szczebli z uwzględnieniem potrzeb i warunków lokalnych, • Polepszenie warunków realizacji edukacyjnych funkcji szkolnictwa wyższego, • Budowanie więzi między nauką i praktyką, • Tworzenie warunków do finansowania prac badawczych, • Integracja ponadregionalna w skali kraju i Europy. Warunki określone powyżej winny być realizowane poprzez określone w strategii priorytety. Ranga nadana poszczególnym priorytetom wynika ze zmian strukturalnych związanych z reformą oświaty jak również koniecznością dostosowania regionu i kraju do zmieniających się warunków wewnętrznych i zewnętrznych, związanych z naszymi aspiracjami przystąpienia do Unii Europejskiej. Głównym celem tych działań powinno być zahamowanie niekorzystnych tendencji polegających na pogłębianiu się różnic w dostępie do edukacji między wsią i miastem oraz różnych grup społecznych. Niezwykle istotne jest również stworzenie oferty dla dorosłych na 2 szybkie przekwalifikowanie się, niezbędne dla funkcjonowania na dynamicznie zmieniającym się rynku pracy. Efektem tych działań winno być również zwiększenie liczby studentów, stały rozwój ilościowy i jakościowy kadry dydaktycznej i naukowej oraz ścisłe powiązanie badań naukowych z gospodarką. PRODUKCJA, HANDEL, USŁUGI – PROGRAM WSPIERANIA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW Sektor produkcji, a także handel i usługi decydują o obliczu gospodarczym regionu. Mogą być one hamulcem rozwoju, jak ma to miejsce w regionach zdominowanych przez tradycyjne, aktualnie nierentowne przemysły, lub dźwignią postępu i lokomotywą rozwoju w przypadku przemysłów o dużym stopniu innowacyjności. W dobie transformacji gospodarczej polskie regiony, a wśród nich także województwo zachodniopomorskie, poszukiwać będą swojej szansy na sukces, swojego miejsca na mapie gospodarczej kraju, Europy a może nawet świata. W tym kontekście udzielić sobie należy odpowiedzi na pytanie, czy gospodarka województwa ma szansę rozwijać się nadal w oparciu o te sektory, które tradycyjnie decydowały o jej dotychczasowych przewagach strategicznych. Wziąć tu należy pod uwagę zarówno istniejący poziom sił wytwórczych jak i zdolność do przystosowania się do zmieniających się dynamicznie uwarunkowań gospodarki rynkowej i do innowacyjności. Stwierdzić można z dużym prawdopodobieństwem, że takie dziedziny jak przemysły stoczniowy, chemiczny czy energetyka stoją przed ogromnymi wyzwaniami. Nie są one jednak pozbawione szans na rozwój i zachowanie swego miejsca w gospodarce regionu. Prawdziwego dynamizmu oczekiwać można jednak w rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości, elastycznie reagującej na wyzwania europejskiej gospodarki rynkowej. Dziedziny szybkiego wdrażania postępu technologicznego, współpracującej z nauką, zarówno w zakresie technologii, jak i organizacji pracy. Sektor ten cechuje jednocześnie daleko większa efektywność, poszanowanie środowiska naturalnego i aktywność w wypełnianiu nisz rynkowych. Zdecydowanym priorytetem w dziedzinie produkcji, handlu i usług jest więc wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw. W ramach prac nad Strategią Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego wypracowany został: PROJEKT REGIONALNEGO PROGRAMU WSPIERANIA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM I. Wstęp Wsparcie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w województwie opierać się będzie na: 1. Sektorowym programie dla MSP skierowanym horyzontalnie do wszystkich małych i średnich firm poprzez Krajowy System Usług (KSU) oraz przedsięwzięć finansowanych z celowej, corocznej alokacji funduszy PHARE nakierowanej na regionalne potrzeby służące wzmocnieniu tego sektora. Priorytety tego programu wynikają z „Założeń i kierunków rozwoju MSP na lata 2000-2002”, przygotowanych przez Ministerstwo Gospodarki, i skierowane są na następujące obszary wsparcia: - wzrost konkurencyjności sektora MSP; - wzrost eksportu w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw; - wzrost nakładów inwestycyjnych w sektorze MSP; - przygotowanie sektora do działania na otwartym rynku unijnym. Realizacja programu poprzez KSU to głównie dofinansowywanie podejmowanych przez podmioty gospodarcze działań szkoleniowo – doradczych mieszczących się w obszarze 3 wymienionych priorytetów. Celem alokacji PHARE będzie wsparcie instytucjonalne i inwestycyjne działań zmierzających do zaspokojenia potrzeb sektora MSP, oczywiście we wspomnianych wyżej obszarach priorytetowych; 2. Regionalnym programie wspierania rozwoju małych i średnich podmiotów gospodarczych, którego założenia wynikają ze specyfiki zdefiniowanych problemów sektora w obszarze regionu i możliwych do zastosowania zaproponowanych instrumentów. Przyjęto założenie, że dla wzmocnienia impulsów rozwojowych program regionalny będzie uzupełnieniem programu horyzontalnego. Powoduje to konieczność przyjęcia priorytetów i obszarów wsparcia takich samych dla obu programów oraz pewnych zasad: - zasady koncentracji środków; - zasady partnerstwa; - zasady dodatkowości; - zasady pomocniczości. II. Cel programu Celem regionalnego programu wspierania przedsiębiorczości jest z jednej strony stworzenie warunków do pełnego wykorzystania oferty krajowych programów horyzontalnych poprzez ułatwienie dostępu małym i średnim przedsiębiorstwom do ich instrumentów, a z drugiej strony uzupełnienie programu o brakujące, a konieczne, elementy instytucjonalne i parafinansowe. Docelowo będzie to zintegrowany, samofinansujący się system oparty na biegunach rozwoju gospodarczego województwa zachodniopomorskiego. Istotnym „skutkiem” programu będzie rozwój organizacji i instytucji wspierających rozwój regionalny i lokalny, instytucji naukowo – badawczych, a przede wszystkim przygotowanie gospodarki regionu i jej otoczenia do pełnego wykorzystania dostępnych funduszy przedakcesyjnych i planowanych, po akcesji, funduszy strukturalnych. III. Założone efekty programu 1. Integracja przestrzeni gospodarczej województwa; 2. Wzrost przedsiębiorczości i innowacyjności oraz postępu technologicznego w sektorze; 3. Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu; 4. Wzrost udziału w procesie wytwórczym produktów wysokiej jakości; 5. Zwiększenie liczby wdrożeń poprzez lepsze powiązanie nauki z praktyką; 6. Aktywizacja naturalnych biegunów wzrostu gospodarczego jako centrów rozwoju dla obszarów oddziaływania; 7. Zaktywizowanie terenów słabszych gospodarczo; 8. Tworzenie warunków dla zwiększania liczby stałych miejsc pracy. IV. Założenia programu 1. Stworzenie zintegrowanej struktury instytucjonalnej i terytorialnej służącej realizacji priorytetów przyjętych dla programu; 2. Stworzenie warunków do samodzielnego bytu i samofinansowania się poszczególnych elementów systemu po okresie budowy i rozruchu; 3. Udział w programie samorządów lokalnych i regionalnych, samorządów gospodarczych i zawodowych, organizacji i instytucji rządowych i pozarządowych zajmujących się programowaniem i wspomaganiem rozwoju gospodarczego. V. Struktura instytucjonalna programu 1. Parki Naukowo – Technologiczne; 2. Centra Wdrożeń Przemysłowych; 4 3. 4. 5. 6. Subregionalne Ośrodki Wspomagania Przedsiębiorczości (OWP); Regionalne Ośrodki Promocji Jakości; Biura Promocji; Parki Przemysłowe. Zintegrowany system oparty będzie na wymienionych „instytucjach”, funkcjonalnie powiązanych w obrębie strefy oddziaływania naturalnych biegunów wzrostu, jakimi są w województwie zachodniopomorskim Szczecin oraz Koszalin. Istnieje potrzeba wykreowania trzeciego bieguna wzrostu. Za takim rozwiązaniem przemawia fakt zależności siły oddziaływania i ekspansji zewnętrznej bieguna wzrostu na otoczenie od odległości od tego centrum. W tym kontekście Wałcz, po odpowiednim rozwinięciu instytucji wspomagania rozwoju i stworzeniu warunków do działalności instytucji badawczo – rozwojowych, mógłby spełniać takie zadanie. Każda z wymienionych form instytucjonalnych stanowić będzie niezależną część, realizującą własne zadania, będąc jednocześnie częścią systemu, to jest pełniąc rolę uzupełniających się nawzajem i współpracujących ośrodków. Parki naukowo – technologiczne, wzmocnione centrami wdrożeń przemysłowych w Szczecinie i w Koszalinie oraz centrum wdrożeń przemysłowych w Wałczu pełnić będą rolę lokomotyw rozwoju „swoich regionów”. Subregionalne ośrodki wspierania przedsiębiorczości, na poziomie powiatów, pełnić powinny rolę ponadlokalnych centrów rozwoju. OWP to struktura dostosowana do potrzeb lokalnych, której zadaniem będzie zaspokojenie potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw na usługi konsultacyjno – doradcze, szkoleniowe, informacyjne oraz inne usługi komercyjne. OWP będzie inicjować powstawanie, oraz organizować inkubatory przedsiębiorczości, fundusze poręczeń kredytowych. W każdym OWP będzie funkcjonować „okienko” informacji gospodarczej z regionalnego systemu Euro Info, którego przedstawicielstwo znajduje się w Szczecinie. Elementem nadającym temu systemowi odpowiednią dynamikę i stopień zintegrowania będzie specjalny program, realizowany przez centra wdrożeń przemysłowych, pod roboczą nazwą „ Absolwent”. Będzie to z jednej strony oferta dla pracowników naukowych oraz absolwentów szkół wyższych, chcących podjąć działalność gospodarczą, na wdrożenie własnych projektów, a z drugiej strony stworzy możliwość dostępu małym i średnim firmom do wyników badań naukowych i wdrożeń. Udane i okrzepłe przedsięwzięcia, nie wymagające dalszej inkubacji w centrum wdrożeń przemysłowych, otrzymają możliwość lokalizacji swojej działalności w strefach przemysłowych, których możliwości lokalizacyjne w regionie są w dniu dzisiejszym znane. Regionalny ośrodek promocji jakości pełnił będzie wśród firm sektora MSP rolę animatora, realizatora oraz promotora ułatwiającego małym i średnim przedsiębiorstwom województwa wdrażanie systemów jakości oraz uzyskiwania certyfikatów. Biuro promocji to niezbędny element systemu zajmujący się przede wszystkim promocją systemu , obsługą inwestorów, promocją potencjału gospodarczego obszarów (tereny, obiekty, surowce lokalne). ROZWÓJ ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH Rolnictwo i dynamiczny rozwój obszarów wiejskich to jeden z filarów, na których społeczność województwa zachodniopomorskiego buduje swoją przyszłość. Niezłe warunki glebowe i agroklimatyczne, a przede wszystkim układ sieci osadniczej stwarzają podstawy dla organizacji i rozwoju nowoczesnej, wyspecjalizowanej produkcji rolnej mogącej sprostać wyzwaniom wolnego rynku europejskiego. Mnogość rzek i czystych jezior daje już dziś podstawy dla prowadzenia racjonalnej i opłacalnej ekonomicznie gospodarki rybackiej. Wysoki w skali kraju wskaźnik lesistości pozwala także na polu gospodarki leśnej, w tym pozyskiwania i przetwórstwa runa leśnego, zbudować dobrze prosperującą gałąź gospodarki. Stworzyć należy jednak odpowiednie warunki dla rozbudowy odpowiedniego zaplecza w zakresie prze- 5 chowalnictwa, przetwórstwa, konfekcjonowania i dystrybucji produktów rolnych, poprawić dostępność transportową i wyposażenie techniczne. Wychodząc z przyjętych na poziomie UE i kraju dokumentów, takich jak projekt „Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego” (Część II i III pkt.1,2 i 3), Program operacyjny SAPARD (Rozdział 7), „Pakt dla wsi i rolnictwa” (I, II i III Filar) oraz „Spójna Polityka Strukturalna Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa” (Dział III – Polityka strukturalna i IV – Rozwój obszarów wiejskich i Rolnictwa), zarysowano obszary możliwych i pożądanych działań. Podstawowe znaczenie w wyborze priorytetów miały także konsultacje grup partnersko-eksperckich, zebrane w branżowej analizie SWOT oraz wynikające z przesłanek związanych z atutami rolnictwa zachodniopomorskiego. TURYSTYKA Walory naturalne Województwa Zachodniopomorskiego dają szansę na rozwój jego funkcji turystyczno rekreacyjnej. Cele operacyjne nawiązują do opracowanego w ramach PHARE TOURIN I Programu Rozwoju Krajowego Produktu Turystycznego, jak również są zbieżne z priorytetami polityki regionalnej państwa w zakresie rozwoju turystyki, rekreacji i ochrony dziedzictwa kulturowego zapisanymi w Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego. Zasadniczym spodziewanym efektem realizacji celów operacyjnych jest przede wszystkim aktywizacja regionu, w tym gmin i powiatów, poprzez rozwój turystyki w celu zwiększenia stopnia konkurencyjności naszego województwa w stosunku do pozostałych regionów Polski, spadek bezrobocia poprzez rozwój usług i inwestycji turystycznych, tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze turystyki oraz zwiększenie dochodu generowanego przez sektor turystyki. Dla rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej województwa i osiągnięcia zamierzonego efektu niezbędnym jest jednak postępujący proces budowy i rozwoju infrastruktury turystycznej i okołoturystycznej – szczególnie w zakresie dostępności komunikacyjnej województwa jako regionu oraz obszarów o dużej koncentracji zasobów turystycznych w obrębie województwa – na bazie której można będzie rozwijać już istniejące bądź kreować nowe charakterystyczne dla naszego regionu produkty turystyczne, które jednocześnie powinny pozostawać w ścisłej korelacji z ochroną zasobów środowiska naturalnego. Sukcesywny postęp w ww. zakresie zwiększa następnie szansę wypracowania jednolitego dla całego województwa wizerunku regionu atrakcyjnego turystycznie. Rozwój funkcji turystyczno-rekreacyjnej województwa wymaga także podjęcia przedsięwzięć mających na celu rozwój zasobów ludzkich, począwszy od działań zmierzających do wzbudzenia wśród młodego pokolenia poczucia potrzeby poznawania własnego regionu aż do wypracowania sprawnie funkcjonującego systemu kształcenia i doskonalenia zawodowych i społecznych kadr turystyki, które w przyszłości tworzyłyby silne lobby turystyczne, jak również zaistniały jako wykwalifikowane kadry zarządzające turystyką oraz współpracujące przy dalszym rozwoju województwa w tym zakresie. OCHRONA ŚRODOWISKA Ochrona środowiska, to, dzięki zapisanej w Konstytucji RP zasadzie zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju), jedna z najważniejszych dziedzin życia społeczno-gospodarczego. W oparciu o takie, podstawowe dla niej dokumenty, jak : − Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska; − Założenia „Nowej Polityki Ekologicznej Państwa”; − Projekt „Narodowej Strategii Ochrony Środowiska”; − Projekt dokumentu pn. „Strategia Wykorzystania Funduszu ISPA”; 6 − „Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim, złożone ze specjalistów i zainteresowanych grupy partnersko-eksperckie zajmujące się wyłącznie lub pośrednio tą problematyką, po przeanalizowaniu najistotniejszych, z punktu widzenia szeroko rozumianej ochrony środowiska, zagadnień, tj.: − zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego społeczeństwa województwa zachodniopomorskiego, − potrzeby dalszej poprawy stanu środowiska, − ochrony zasobów naturalnych, − racjonalnego korzystania z zasobów przyrody, wśród wielu działań wskazały te, którym można nadać miano priorytetów. KULTURA I SZTUKA Rozwój kultury w Województwie Zachodniopomorskim wykazuje duże zróżnicowanie, uzależnione od specyfiki i stanu wyjściowego poszczególnych obszarów. Region ten należy do miejsc trudnych ze względu na istnienie w nim obszarów strukturalnego bezrobocia, utrudniającego jakikolwiek rozwój, blokującego zarówno potrzeby jak i możliwości uczestnictwa w kulturze. Lata 1990-1992 były latami głębokiego kryzysu. Dotyczy to prawie wszystkich dziedzin szeroko pojętej kultury. Aktualnie nastąpiło wyraźne ustabilizowanie się aktywności instytucji i udziału odbiorców kultury w ich ofercie na średnim poziomie, świadczącym o zahamowaniu gwałtownego spadku, ale też nie zapowiadającym powrotu do rezultatów sprzed transformacji ustrojowej. Przyczyny tego stanu rzeczy są oczywiste. Po pierwsze, idzie o zmianę modelu państwa, relacji między centrum a regionami, i zasad finansowania inicjatyw lokalnych. Obarczenie samorządów odpowiedzialnością za stan bazy materialnej dla kultury nie doprowadziło w ciągu ostatnich kilku lat do sformułowania odpowiednich zasad działania i programów ich realizacji, które uwzględniałyby równoważność celów gospodarczych, społecznych i kulturalnych. Po drugie, zmienia się model uczestnictwa w kulturze, w różnych jej formach. Dane sprzed 1990 roku zawierają jakościowe przekłamania, uwzględniają bowiem nie zawsze indywidualne wybory publiczności, a instytucjonalną organizację widowni. Tego rodzaju sytuacje nie mają racji bytu w aktualnym systemie społeczno-gospodarczym, dlatego nie zinterpretowane wskaźniki nie mogły stać się wystarczającymi przesłankami dla formułowania strategii. Po trzecie, jest faktem bezspornym postępująca pauperyzacja środowiska artystycznego oraz instytucji kultury. Przeciwdziałanie jej uznano za priorytet, albowiem w przeciwnym razie dojdzie do pogłębienia stanu inercji i zapaści kompetencji cywilizacyjnych i kulturowych społeczeństwa. Aktualne dane świadczą o istnieniu w populacji stałej, niewielkiej niestety, liczby osób zainteresowanych ofertą kulturalną oraz o całkowitym zaniedbaniu pozostałych, a tym samym obniżaniu pułapu edukacji ogólnej, której częścią zasadniczą jest edukacja kulturalna. Oferta na niskim poziomie (co wiąże się z katastrofalnym niedofinansowaniem) nie przyciągnie nowych odbiorców, a z czasem zniechęci także stałych uczestników życia kulturalnego. Priorytetem jest także wyzyskanie potencjału kulturalnego regionu dla jego promocji na zewnątrz, a więc włączenie problematyki kultury w działania z zakresu polityki gospodarczej i społecznej. Z jednej strony idzie o wzmocnienie istniejących i wzbudzanie nowych potrzeb wśród mieszkańców regionu. Z drugiej - o uczynienie z kultury wizytówki regionu, jego znaku rozpoznawczego, przy wykorzystaniu walorów położenia na pograniczu oraz historycznego doświadczenia zróżnicowanych korzeni i nowej tożsamości społeczności lokalnych. 7 Nie do przecenienia jest fakt roli, jaką kultura regionów, jako składowa kultury narodowej, odegra w utrzymaniu tożsamości narodowej i identyfikacji społeczeństw w postępującym coraz bardziej jednoczeniu się Europy. Unia gospodarcza, później monetarna, polityczna i społeczna może powodować zacieranie się granic nie tylko w zakresie administracyjnym, ale również kulturowym, stąd rola, którą ma do odegrania szeroko rozumiana kultura w kształtowaniu świadomości narodowej i obywatelskiej, a przez to w pielęgnowaniu polskości. KULTURA FIZYCZNA Kultura fizyczna, rozumiana jako zespół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań oraz ich rezultatów dotyczących zachowań ruchowych człowieka, powinna być ogólnodostępną dziedziną konsumpcji kulturalnej, zaspokajającą aspiracje człowieka w zakresie aktywnego wypoczynku, rozrywki i doskonałej kondycji fizycznej. Jest ona także instrumentem pozytywnego kształtowania i podtrzymywania sił biologicznych człowieka, niezbędnych do pełnienia ważnych ról społecznych i zawodowych. W tym kontekście podejmowanie zamierzeń zmierzających do przywrócenia kulturze fizycznej należnej jej rangi w systemie społeczno-gospodarczym regionu jest ze wszech miar zasadne. Obszarami realizacji kultury fizycznej są i powinny być nadal: • wychowanie fizyczne; • rekreacja fizyczna i turystyka; • rehabilitacja ruchowa; • sport. Jej realizacja, za pomocą systemu usług na rzecz kultury fizycznej, systemu rekreacji fizycznej, systemu rehabilitacji ruchowej, korektywy i higieny, systemu wychowania fizycznego i systemu sportu wyczynowego powinna prowadzić do doskonalenia motoryki i podnoszenie wydolności fizycznej, mobilizowania do aktywności ruchowej, stosowania współzawodnictwa sportowego, wpajania wzorców zachowań i nawyków procedur higienicznych, pobudzenia aktywności społecznej poprzez organizowanie bazy, imprez i możliwości zrzeszania się. W województwie zachodniopomorskim istnieje sieć publicznych i niepublicznych placówek oświatowo–wychowawczych, w których realizowane są podstawowe zadania kultury fizycznej. Są to: przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadpodstawowe, placówki opiekuńczo-wychowawcze, placówki szkolnictwa specjalnego, placówki resocjalizacyjne i szkoły wyższe. Funkcjonuje także system jednostek i organizacji kultury fizycznej o różnym stopniu aktywności i zorganizowania formalno–prawnego. Niestety, w dniu dzisiejszym, faktem jest niski poziom sprawności fizycznej społeczeństwa, czego świadectwem są wyniki badań wszystkich grup wiekowych. W stanie faktycznym warunków do realizacji zadań kultury fizycznej województwa zachodniopomorskiego występuje jednak wiele mankamentów, których likwidacja stanowi pakiet działań priorytetowych pozwalających na osiągnięcie najpierw stanu zadowalającego, a następnie stałą jego poprawę. Generalnie sprowadza się to do; − opracowania i wdrożenia jednolitego programu bazy dla kultury fizycznej, polegającego na powstrzymaniu postępującego niszczenia istniejących obiektów poprzez pozyskiwanie środków na utrzymanie i remonty tych placówek, oraz realizację nowych, niezbędnych inwestycji, a także lepszą koordynację wykorzystania tych środków; − pokonania stałych problemów z posiadaniem odpowiedniej ilościowo i merytorycznie kadry trenerskiej poprzez wprowadzenie odpowiednich systemów motywacyjnych i rozszerzenie możliwości kształcenia i dokształcania trenerów i instruktorów; − stworzenia warunków do napływu kadr do sportu wyczynowego poprzez oddziaływanie na świadomość społeczną, zwiększenie wkładu publikatorów w propagowanie i rozpo- 8 wszechnianie wartości kultury fizycznej, podwyższenie nakładów na szkolenie zawodników; − wprowadzenia rozwiązań systemowych w finansowaniu różnych stowarzyszeń i klubów sportowych. OCHRONA ZDROWIA Opracowywanie strategii rozwoju województwa w zakresie ochrony zdrowia wymagało przeprowadzenia analizy stanu ochrony zdrowia w województwie zachodniopomorskim w aspekcie organizacji opieki zdrowotnej i poziomu zapewnienia dostępności do usług medycznych. Narzędziem pomocnym w ocenie aktualnej sytuacji w ochronie zdrowia była identyfikacja słabych i mocnych stron funkcjonującego systemu oraz wskazanie zagrożeń w dalszym rozwoju opieki zdrowotnej, a także określenie szans pozwalających na wprowadzenie rozwiązań umożliwiających podwyższenie jakości opieki i uporządkowanie całego systemu. Cele operacyjne są efektem rozważań i prac wielu zespołów specjalistów i ekspertów w dziedzinie ochrony zdrowia. Podstawę ustalenia priorytetów w ramach poszczególnych celów operacyjnych stanowiły aktualne potrzeby występujące w opiece zdrowotnej, wynikające z przeprowadzonej diagnozy stanu i zasobów służby zdrowia oraz standardy europejskie zalecane przez Światową Organizację Zdrowia, a także kierunki realizacji Narodowego Programu Zdrowia. Najważniejsze potrzeby w ochronie zdrowia województwa dotyczą między innymi planu rozmieszczenia szpitali, placówek specjalistycznej opieki ambulatoryjnej i praktyk lekarzy rodzinnych, znacznej dekapitalizacji infrastruktury, działań w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia, dostępności do świadczeń zdrowotnych, a także przekształceń własnościowych i efektywnego zarządzania. Realizacja przedstawionych priorytetów w rozwoju ochrony zdrowia ma na celu wprowadzenie działań, które spowodują zmianę dotychczasowego systemu ochrony zdrowia na współczesny model poprawiający jakość i dostępność opieki zdrowotnej, zgodnie z potrzebami zdrowotnymi mieszkańców województwa. KSZTAŁTOWANIE I UTRZYMANIE ŁADU PRZESTRZENNEGO, ORAZ ZACHOWANIE WARTOŚCI ŚRODOWISKA KULTUROWEGO I PRZYRODNICZEGO Kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego oraz zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego, przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń, są zgodnie z ustawą o samorządzie województwa istotnymi zadaniami samorządu województwa. Oba one są ściśle powiązane z planowaniem przestrzennym i późniejszym zarządzaniem przestrzenią. Zasada zrównoważonego rozwoju w rozumieniu ekorozwoju, jak i konieczność zachowania dla przyszłych pokoleń dorobku kulturowego przeszłości nakłada na wszystkie instytucje i obywateli określone obowiązki. Nader często zarysowują się trudne do prostych rozstrzygnięć konflikty pomiędzy wymienionymi obowiązkami a doraźnymi potrzebami życia społecznego i gospodarczego. Właściwą drogą do uzyskania na tym polu odpowiednich, wyważonych rozstrzygnięć jest zintegrowane zarządzanie obszarami prowadzone na podstawie opracowań planistycznych budowanych w procesie pełnej świadomości ze strony społeczności lokalnych i ich pełnego zaangażowania. Poszukiwaniu najkorzystniejszych rozwiązań w obszarze modelowania rozwoju poszczególnych obszarów funkcjonalnych, wspierania lub ograniczania presji urbanizacyjnej, ochrony krajobrazu naturalnego i kulturowego towarzyszyć winno ciągłe przeświadczenie o potrzebie ograniczania niekontrolowanego rozlewania się tkanki zurbanizowanej i konieczności racjonalizacji wykorzystania terenów już zabudowanych. Wiąże się to z ograniczaniem wydatków na rozbudowę infrastruktury technicznej i koniecznością wydłużania ciągów ko- 9 munikacyjnych generujących uciążliwości dla środowiska naturalnego, a jednocześnie podnosi jakość przestrzeni. Podnoszenie jakości użytkowej, funkcjonalnej i estetycznej przestrzeni podnosi jej walory gospodarcze np. dla rozwoju turystyki, czy osiedlania się przedsiębiorstw i ludności. Zagadnienia te znajdują się w centrum uwagi Wspólnoty Europejskiej. Wyrazem tego jest przyjęcie przez UE dokumentu o nazwie Europejska Perspektywa Rozwoju Przestrzennego zmierzającego do „osiągnięcia trwałego i zrównoważonego rozwoju w obszarze UE poprzez wkład polityki rozwoju przestrzennego”. W myśl tego dokumentu celami rozwoju przestrzennego są: − rozwój policentrycznego i zrównoważonego systemu urbanizacji i wzmocnienie związków zachodzących pomiędzy terenami miejskimi i wiejskimi, co wymaga przezwyciężenia dualizmu między miastem i wsią; − promocja zintegrowanych koncepcji transportu i łączności, które umożliwiają policentryczny rozwój w obszarze UE i które są ważnym uwarunkowaniem procesu integracji europejskich miast i regionów w systemie Wspólnoty Gospodarczej i Monetarnej; − Kształtowanie i ochrona środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego poprzez właściwe zarządzanie. Przyczynia się to zarówno do zachowania jak i wzmocnienia tożsamości regionów oraz utrzymania przyrodniczego i kulturowego zróżnicowania regionów i miast w obszarze UE w wieku globalizacji. W związku z niedalekim wstąpieniem Polski do UE powinniśmy stwarzać warunki dla aktywnego wdrażania tych celów już w dniu dzisiejszym. 10 11 Cel strategiczny: POPRAWA KONKURENCYJNOŚCI WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Cel pośredni: TWORZENIE WARUNKÓW DLA RÓWNOWAŻENIA ROZWOJU GOSPODARKI WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Cel operacyjny: BUDOWANIE WARUNKÓW DLA PODNOSZENIA INNOWACYJNOŚCI GOSPODARKI Priorytet 1 Tworzenie mechanizmów i struktur sprzyjających działalności innowacyjnej. Zadania: Regionalny system wspierania postępu technologicznego, wdrażania innowacji i przedsiębiorczości w sektorze MSP. Efekty: - Zwiększenie poziomu inwestycji bezpośrednich; - Zwiększenie nakładów na B+R w sektorze przemysłu; - Przyrost ilości ośrodków doradztwa dla MSP; - Zahamowanie odpływu wysoko wykwalifikowanych kadr; - Podniesienie kwalifikacji kadr dla sektora MSP; - Wzrost ilości zgłaszanych wniosków patentowych, wzorów użytkowych i wniosków racjonalizatorskich. Cel operacyjny: DZIAŁANIE NA RZECZ ZMIAN STRUKTURY GOSPODARKI W KIERUNKU ZWIĘKSZENIA UDZIAŁU SEKTORÓW CHARAKTERYZUJĄCYCH SIĘ WYSOKĄ STOPĄ WZROSTU Priorytet 1 Wzrost udziału zaawansowanych technologii oraz produktów wysokiej jakości w procesie wytwórczym przemysłu województwa. 12 Zadania: 1. Wypracowanie i wdrożenie regionalnego programu preferencji inwestycyjnych; 2. Regionalny system poręczeń kredytowych; 3. Regionalny system funduszy inwestycyjnych (venture capital). Efekty: - Radykalny wzrost inwestycji bezpośrednich; - Wzrost nakładów inwestycyjnych w przemyśle; - Wzrost udziału sektora MSP w wytwarzaniu PKB; - Wzrost eksportu z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Cel operacyjny: OGRANICZANIE DYSPROPORCJI ROZWOJU POMIĘDZY RÓŻNYMI OBSZARAMI WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO POPRZEZ OPRACOWANIE I WDRAŻANIE REGIONALNEGO PROGRAMU PREFERENCJI INWESTYCYJNYCH Priorytet 1 Zapewnienie spójności gospodarczej regionu. Zadania: 1. Stworzenie systemu terytorialnych preferencji inwestycyjnych; 2. Wypracowanie i wdrożenie programów wspierania i aktywizacji gospodarczej gmin najsłabiej rozwiniętych. Efekty: - Aktywizacja małych miast jako naturalnego zaplecza rozwoju dla obszarów wiejskich, - Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich; - Zaktywizowanie terenów słabych gospodarczo; - Powstawanie nowych, stałych miejsc pracy w regionach zagrożonych stagnacją i marginalizacją. Cel operacyjny: WSPIERANIE ROZWOJU MAŁEJ I ŚREDNIEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Priorytet 1 Stworzenie warunków dla rozwoju sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Zadania: 1. Stworzenie regionalnego systemu wspierania małej i średniej przedsiębiorczości. Efekty: - Wzmocnienie konkurencyjności MSP; - Zwiększenie ilości podmiotów gospodarczych; 13 - Ułatwienie dostępu do kredytów i ich gwarantowanie lub współfinansowanie wybranych działań; Wzrost liczby stałych miejsc pracy; Zmniejszenie bezrobocia; Dywersyfikacja przychodów na terenach wiejskich i w działach objętych sezonowością. Cel operacyjny: PROMOWANIE PROCESÓW SPRZYJAJĄCYCH POSTAWOM PROINNOWACYJNYM Priorytet 1 Stworzenie systemu edukacji proinnowacyjnej. Zadania: 1. Wprowadzenie do systemu edukacji podstawowej i średniej elementów promujących postawy innowacyjne; 2. Organizowanie konkursów wiedzy o procesach i zastosowaniu instrumentów podnoszących innowacyjność gospodarki; 3. Organizowanie seminariów i szkoleń dla kadry i pracowników sektora MSP. Efekty: − Włączenie terenów wiejskich w proces zwiększenia innowacyjności gospodarki, − Wytworzenie zapotrzebowania na innowacje w sektorze MSP; − Podniesienie sprawności zarządzania, jakości produkcji oraz poziomu technologicznego małej i średniej przedsiębiorczości. Cel pośredni: WYKORZYSTANIE NAUKI JAKO STYMULATORA ROZWOJU Cel operacyjny: ZBUDOWANIE WIĘZI STRUKTURALNYCH MIĘDZY PRAKTYKĄ A NAUKĄ Priorytet 1 Nadanie nauce, jako dziedzinie życia społeczno-gospodarczego, rangi filara rozwoju województwa. Zadania: 1. Zbudowanie systemu informacji o potencjale naukowym regionalnego środowiska naukowego 2. Zwiększenie możliwości dostępu małych i średnich przedsiębiorstw do wyników prac naukowych; 14 3. Zbudowanie systemu wspomagania wdrożeń wyników prac naukowych do praktyki. Efekty: - Zwiększenie nakładów na B + R w przemyśle; - Zwiększenie ilości wniosków racjonalizatorskich oraz wdrożeniowych; - Powstawanie parków przemysłowych oraz technologicznych; - Zwiększenie ilości podmiotów gospodarczych stosujących nowe technologie; - Powstawanie zespołów oraz jednostek badawczo-rozwojowych; - Zwiększenie zamówień z przemysłu na prace naukowe zespołów badawczych. Cel operacyjny: TWORZENIE WARUNKÓW DO TRANSFERU TECHNOLOGII POPRZEZ WSPIERANIE EFEKTYWNIE DZIAŁAJĄCYCH ZESPOŁÓW BADAWCZYCH Priorytet 1 Stworzenie warunków pracy dla zespołów naukowo-badawczych pracujących na rzecz rozwiązywania problemów szczególnie ważnych dla rozwoju województwa. Zadania: 1. Stworzenie bazy technicznej oraz organizacyjnej dla pracy zespołów badawczych pracujących nad problemami o szczególnym znaczeniu dla województwa; 2. Podniesienie krajowej i międzynarodowej rangi ośrodków akademickich województwa. Efekty: − Zwiększenie zainteresowania się zespołów naukowo-badawczych rzeczywistymi problemami regionu; − Ułatwienie praktycznego transferu technologii; − Regionalna integracja środowisk naukowych; − Zwiększenie szans regionu na dynamiczny rozwój innowacyjności w produkcji i zarządzaniu. Cel operacyjny: STWORZENIE WARUNKÓW DO POSZERZENIA ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA BADAŃ NAUKOWYCH PROWADZONYCH W UKŁADZIE KRAJOWYM I MIĘDZYNARODOWYM Priorytet 1 Podniesienie konkurencyjności ośrodków naukowo-badawczych na poziomie krajowym i międzynarodowym. Zadania: 1. Działania na rzecz zwiększenia finansowania prac naukowych. Efekty: Rozwój bazy naukowo-badawczej. 15 Cel pośredni: STWORZENIE SPRZYJAJĄCYCH WARUNKÓW DO ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GOSPODARKI MORSKIEJ W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM Cel operacyjny: ZINTEGROWANIE ŻEGLUGI MORSKIEJ Z TRANSPORTEM LĄDOWYM W RAMACH INTERMODALNYCH ŁAŃCUCHÓW TRANSPORTOWYCH Priorytet 1 Podniesienie konkurencyjności tranzytu międzynarodowego przez porty morskie województwa zachodniopomorskiego. Zadania: 1. Działania na rzecz tworzenia korzystnej dla województwa zachodniopomorskiego polityki transportowej i morskiej państwa, 2. Opracowanie i wdrożenie regionalnej polityki morskiej, 3. Promocja i ochrona gospodarki morskiej w kraju i za granicą, 4. Podejmowanie działań na rzecz tworzenia systemu prawnego sprzyjającego rozwojowi gospodarki morskiej, 5. Budowa Zachodniopomorskiego Centrum Logistycznego z terminalami w portach morskich, 6. Infrastrukturalne, techniczne i organizacyjne przygotowanie portów do obsługi środków transportu i ładunków przewożonych drogą morską na krótkie odległości w relacji zachód – wschód oraz północ-południe. Efekty: - Podniesienie jakości i konkurencyjności usług portowych; - Zwiększenie przeładunków w portach; - Zwiększenie możliwości obsługi środków transportu w portach; - Wykorzystanie rezerw rozwojowych portów morskich; - Zwiększenie inwestycji bezpośrednich w strefie portów; - Tworzenie nowych miejsc pracy. Cel operacyjny: ZAPEWNIENIE SPRAWNEGO DOSTĘPU DO PORTÓW MORSKICH ZE STRONY MORZA I LĄDU Priorytet 1 Stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi portów morskich w województwie. 16 Zadania 1. Włączenie portów morskich do planów rozwoju infrastruktury transportowej kraju; 2. Stworzenie warunków rozwoju usług dystrybucyjno-logistycznych. Efekty: - Zredukowanie niekorzystnych różnic pomiędzy warunkami dostępności portów morskich regionu a warunkami ich bezpośrednich konkurentów zagranicznych; - Wzrost obrotów towarowych portów morskich województwa. Cel operacyjny: WZMOCNIENIE MIĘDZYNARODOWEJ KONKURENCYJNOŚCI PORTÓW MORSKICH WOJEWÓDZTWA Priorytet 1 Podniesienie konkurencyjności portów morskich. Zadania: 1. Modernizacja i dostosowanie infrastruktury portów morskich do warunków Unii Europejskiej; 2. Tworzenie warunków podejmowania inwestycji portowych przez inwestorów krajowych i zagranicznych; 3. Tworzenie warunków współpracy gospodarczej z portami basenu Morza Bałtyckiego; 4. Przystosowanie portów do obsługi wzmożonego ruchu towarowego i pasażerskiego w basenie Morza Bałtyckiego; 5. Tworzenie regionalnych centrów informacji portowej; 6. Działania promocyjne; 7. Dostosowanie oferty usługowej portów do zmieniających się wymogów krajowych i zagranicznych; 8. Konsolidacja przedsiębiorstw portowych, zwiększenie ich efektywności ekonomicznej i konkurencyjności. Efekty: Dostosowanie portów morskich województwa zachodniopomorskiego pod względem jakości, kosztów, sprawności połączeń transportowych, niezawodności i bezpieczeństwa oraz czasu obsługi do wymogów rynku międzynarodowego. Cel operacyjny: RESTRUKTURYZACJA RYBOŁÓWSTWA Priorytet 1 Poprawa efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw z sektora rybołówstwa. Zadania: 1. Stworzenie programu restrukturyzacji rybołówstwa morskiego i prywatyzacji przedsiębiorstw; 2. Tworzenie warunków do wykorzystania przez polskie przedsiębiorstwa limitów połowowych; 17 3. Wspieranie działań prowadzących do regulacji rynku rybnego i tworzenia aukcji rybnych; 4. Prowadzenie racjonalnej i ekonomicznej gospodarki rybackiej w akwenie Morza Bałtyckiego. Efekty: − Ożywienie gospodarcze obszarów zależnych od rybołówstwa; − Stworzenie warunków do rozwoju przedsiębiorstw z sektora rybołówstwa; − Zwiększenie konsumpcji ryb; − Ustanowienie trwałej równowagi między zasobami a ich eksploatacją. Cel pośredni: AKTYWIZACJA OBSZARÓW WIEJSKICH W KIERUNKU ICH WIELOFUNCYJNEGO ROZWOJU ORAZ WZROSTU EFEKTYWNOŚCI ROLNICTWA Cel operacyjny: PRZYGOTOWANIE ROLNICTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO, PRZETWÓRSTWA ROLNO-SPOŻYWCZEGO, MARKETINGU ARTYKUŁÓW ROLNYCH I RYBNYCH DO WEJŚCIA W STRUKTURY UNII EUROPEJSKIEJ I SKUTECZNEJ KONKURENCJI Z ROLNICTWEM UNIJNYM I KRAJOWYM Priorytet 1 Wspieranie rozwoju i modernizacji rolnictwa i sektora przetwórstwa rolno-spożywczego w kierunku poprawy jego efektywności i konkurencyjności. Efekty: − Poprawa efektywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego na terenie województwa. − Wprowadzenie nowych, oszczędnych technologii, ścisłe powiązanie przetwórstwa z producentami spowoduje podniesienie jakości wytwarzanych towarów oraz dostosowanie sektora przetwórstwa rolno-spożywczego, zwłaszcza branż przetwórstwa mleka, mięsa, ryb, owoców i warzyw do wymogów weterynaryjnych, sanitarnych i bezpieczeństwa produkcji żywności zgodnie ze standardami Unii Europejskiej. Rozwój konkurencji (głównie typu jakościowego), zwłaszcza przez liderów każdego sektora, stworzy warunki dla przyspieszenia procesów integracji rolnictwa z przetwórstwem spożywczym. Pogłębiać to będzie integrację pionową całego łańcucha żywnościowego. Priorytet 2 Wspieranie procesów budowy infrastruktury rynku rolnego. 18 Efekty: − Zreformowanie i usprawnienie kanałów dystrybucji towarów (łańcucha marketingowego) oraz stworzenie odpowiednich instytucji rynku rolnego. − Nastąpi zmniejszenie asymetryczności pozycji producentów rolnych w dystrybucji ich produktów przez stworzenie warunków dla rozwoju grup produkcyjno-marketingowych, związków producentów oraz innych uczestników rynku. Wystąpi zwiększenie efektywności obrotu surowcami i produktami rolno-spożywczymi poprzez stworzenie systemu alternatywnych kanałów dystrybucji surowców i produktów rolnych, poczynając od wspomagania kanałów bezpośrednich opartych na kontraktacji, poprzez budowę kanałów pośrednich, opartych na ogniwach rynku hurtowego i na systemie giełd towarowych. Po przebudowie system dystrybucji będzie kompatybilny z systemami istniejącymi w krajach Unii Europejskiej. Cel operacyjny: WIELOFUNKCYJNY ROZWÓJ OBSZAROW WIEJSKICH Priorytet 1 Działania zmierzające do dywersyfikacji zatrudnienia oraz kreowania nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich. Efekty: − Zespolenie rozwoju wielofunkcyjnego z modernizacją gospodarstw i restrukturyzacją rolnictwa. − W wyniku zespolenia wysiłków osób zainteresowanych dodatkowym zatrudnieniem, społeczności i władz lokalnych oraz wyspecjalizowanych agend rządowych realizujących politykę państwa uwolniona siła robocza znajdzie nowe zatrudnienie dzięki: • organizowaniu i finansowaniu kształcenia osób zmieniających swój zawód; • tworzeniu niezbędnej infrastruktury technicznej, zwłaszcza tej która przekracza możliwości poszczególnych wsi i gmin; • utrwalaniu postaw przedsiębiorczych u młodzieży z obszarów wiejskich; • kierowaniu funduszy na przekwalifikowanie bezrobotnych i ułatwienie im startu w nowym zawodzie. − Dzięki programowi „Odnowa wsi” powstaną społeczne, materialne i ekonomiczne warunki do zmiany funkcji wsi przy jednoczesnym zachowaniu tożsamości wsi, jej kulturowej odrębności i krajobrazu. Duży wpływ społeczności lokalnej na poprawę jakości i warunków życia mieszkańców wsi spowoduje gospodarczy rozwój terenów wiejskich. Realizacja wielofunkcyjnego rozwoju wsi prowadzi w rezultacie do restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa. Cel operacyjny: ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet 1 Tworzenie obiektów gospodarki wodnej i melioracji dla zaspokojenia potrzeb zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i zabezpieczenia przed powodzią. 19 Efekty: − Poprawa stosunków wodnych zmeliorowanych gruntów, zwiększenie retencji wodnej oraz poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. − Obserwowane od kilku lat zmiany w warunkach klimatycznych regionu, wzrost poziomu morza, powodujące zmianę reżimu wodnego rzek i poziomu wód terenów związanych powinny znaleźć odzwierciedlenie w budowie wielofunkcyjnych zbiorników retencyjnych stanowiących ochronę przed powodzią oraz bilansujących potrzeby wodne dla produkcji rolniczej w okresie lat suchych. − Elementem poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego jest poprawa warunków przepływu wód w rzekach i kanałach, budowa i rekonstrukcja istniejących obwałowań, regulacja rzek. Priorytet 2 Zalesianie gruntów marginalnych i mało przydatnych dla rolnictwa. Efekty: Zagospodarowanie gruntów nie użytkowanych rolniczo, wzrost powierzchni lasów, poprawa bilansu wodnego, likwidacja bezrobocia oraz wzrost dochodów. Cel operacyjny: POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA I PRACY LUDNOŚCI WIEJSKIEJ ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM OBSZARÓW POPEGEEROWSKICH Priorytet 1 Modernizacja i rozwój infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich. Efekty: − Poprawa jakości życia i pracy na terenach wiejskich. − Działania podejmowane w dziedzinie poprawy infrastruktury technicznej mają decydujące znaczenie dla podniesienia atrakcyjności wsi jako miejsca zamieszkania i inwestowania w przedsięwzięcia tworzące miejsca pracy. − Modernizacja i rozwój infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich /w tym rozwój sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, składowisk odpadów, oczyszczalni ścieków, dróg, rozwój komunikacji i sieci telekomunikacyjnej/ zapewni mieszkańcom wsi odpowiedni standard życia. Realizacja tych działań oznacza wdrożenie standardów ochrony środowiska, higieny oraz jakości produkcji zgodnie z acquis communautaire. Priorytet 2 Wspieranie działań na rzecz poprawy infrastruktury społecznej na obszarach wiejskich. Efekty: − Poprawa pozycji ludności wiejskiej na rynku pracy. − Podnoszenie poziomu wykształcenia jest najpewniejszą drogą prowadzącą do zmniejszenia nierówności społecznych, a przynajmniej zatrzymania ich pogłębiania. Ułatwienie dostępu mieszkańców wsi do edukacji szkolnej i innych form dokształcania, do służby zdrowia oraz do różnych form aktywności kulturalnej i społecznej spowoduje wzrost 20 stopnia wykształcenia i możliwość wykorzystania swoich umiejętności w pracy zawodowej. Rezultatem działań na rzecz poprawy infrastruktury społecznej będzie wzrost dochodów mieszkańców wsi i przeciwdziałanie ubóstwu na wsi. Preferencje dla wsi w realizowanej polityce społecznej spowodują likwidację dziedziczenia ubóstwa na obszarach wiejskich. Cel operacyjny: WŁĄCZENIE OBSZARÓW WIEJSKICH W PROCES WZROSTU INNOWACYJNOŚCI GOSPODARKI Priorytet 1 Aktywizacja potencjału intelektualnego jako warunek przygotowania społeczności wiejskiej do wzrastających wymogów rynku. Efekty: Podniesienie konkurencyjności gospodarki na terenach wiejskich. Cel operacyjny: AKTYWIZACJA MAŁYCH MIAST JAKO NATURALNEGO ZAPLECZA DLA ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH Priorytet 1 Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości – szansy rozwoju społecznego i gospodarczego obszarów wiejskich. Efekty: Zmniejszenie stopy bezrobocia na obszarach wiejskich oraz poprawa poziomu społecznoekonomicznego życia mieszkańców wsi. Cel pośredni: ROZWÓJ FUNKCJI TURYSTYCZNO-REKREACYJNEJ Cel operacyjny: ROZWÓJ INFRASTRUKTURY TURYSTYCZNEJ I PARATURYSTYCZNEJ Priorytet 1 Modernizacja i rozbudowa istniejącej infrastruktury, w tym turystycznej, w celu zwiększenia dostępności komunikacyjnej województwa oraz zwiększenia dostępności komunikacyjnej do obszarów i miejscowości turystycznych w obrębie województwa. 21 Efekty: Poprawa dostępności komunikacyjnej województwa, a w jego obrębie obszarów koncentracji zasobów turystycznych i konkretnych miejscowości turystycznych. Poprawa drożności przejść granicznych, usprawnienie połączeń komunikacyjnych z miejscowościami turystycznymi, powstanie miejsc parkingowych dla autokarów, rozbudowa zaplecza dla turystyki wodnej (mariny, przystanie żeglarskie). Wzrost liczby turystów, większe zainteresowanie przyjazdami krótkoterminowymi, w tym przyjazdami weekendowymi, wzrost dochodu mieszkańców miejscowości turystycznych. Priorytet 2 Rozbudowa, modernizacja oraz dostosowanie do standardów europejskich bazy turystycznej oraz adaptacja na cele turystyczne obiektów zabytkowych i dziedzictwa kulturowego. Efekty: − Rozwój bazy turystycznej, identyfikacja rodzaju i kategorii bazy noclegowej przez turystów zagranicznych, wzrost turystów, wzrost liczby miejsc pracy związanych z obsługą ruchu turystycznego. − Wzrost udziału sektora turystyki w strukturze dochodów regionu, rozwój usług mających pośredni wpływ na turystykę – usługi towarzyszące. − Rozbudowa i modernizacja bazy noclegowej, przede wszystkim w kierunku hoteli średniej klasy, taniej bazy noclegowej – w oparciu o obiekty Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego oraz Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych oraz bazy w oparciu o gospodarstwa agroturystyczne. Restauracja i przystosowanie dla potrzeb turystyki obiektów zabytkowych, dworków, pałaców. Cel operacyjny: OKREŚLENIE I ROZWÓJ PRODUKTU TURYSTYCZNEGO WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Priorytet 1 Identyfikacja obszarów województwa pod względem zasobów historycznych, kulturowych i turystycznych, umożliwiających kreowanie i rozwój produktu turystycznego. Wspieranie działań mających na celu kreowanie nowych i rozwój już istniejących produktów turystycznych województwa. Efekty: Wzrost ilości oferowanych produktów turystycznych, rozwój turystyki wodnej, turystyki aktywnej i specjalistycznej, turystyki w oparciu o lecznictwo uzdrowiskowe, turystyki na terenach wiejskich, wzrost konkurencyjności województwa, utworzenie nowych miejsc pracy, zwiększenie i dostosowanie oferty turystycznej do zindywidualizowanych potrzeb turystów, wzrost liczby turystów krajowych i zagranicznych. 22 Cel operacyjny: STWORZENIE NOWOCZESNYCH I SPÓJNYCH MECHANIZMÓW KREOWANIA ROZWOJU TURYSTYKI Priorytet 1 Wypracowanie sprawnie funkcjonującego systemu współpracy pomiędzy przedsiębiorcami sektora turystyki, organizacjami turystycznymi a jednostkami samorządu terytorialnego, utworzenie Regionalnej i Lokalnych Organizacji Turystycznych. Efekty: Silne lobby turystyczne, zintegrowanie i większa skuteczność działań na rzecz rozwoju i promocji województwa w zakresie turystyki, rozszerzenie zakresu wspólnych działań jednostek sektora publicznego i prywatnego, wspólne finansowanie przedsięwzięć, możliwość podjęcia szerokiej współpracy z Polską Organizacją Turystyczną (POT), Ośrodkami Zagranicznymi POT, zagranicznymi narodowymi organizacjami turystycznymi, możliwość pozyskania dodatkowych źródeł finansowania przedsięwzięć, efektywne wykorzystanie środków finansowych na rozwój turystyki. Priorytet 2 Wypracowanie i sukcesywne wdrażanie programu rozwoju i promocji turystyki w województwie zachodniopomorskim. Prowadzenie badań marketingowych w zakresie turystyki województwa zachodniopomorskiego. Efekty: Określenie aktualnych zasobów województwa w zakresie turystyki, wspólne z przedstawicielami sektora turystyki określenie konkretnych kierunków rozwoju turystyki, w tym poszczególnych rodzajów turystyki, określenie rynków zagranicznych interesujących województwo z punktu widzenia turystyki przyjazdowej. Priorytet 3 Stworzenie zintegrowanego systemu informacji turystycznej i rezerwacji miejsc noclegowych. Efekty: Sprawny i efektywny system informacji turystycznej, zwiększenie dostępności informacji o regionie w kraju i za granicą, zwiększenie dostępności usług świadczonych przez obiekty hotelarskie województwa, utworzenie nowych miejsc pracy w sektorze turystyki, wzrost zainteresowania wśród turystów krajowych i zagranicznych przyjazdem do województwa, w efekcie – wzrost liczby turystów, wzrost dochodu generowanego przez turystykę. 23 Cel operacyjny: STWORZENIE WIZERUNKU WOJEWÓDZTWA JAKO RYNKU TURYSTYCZNEGO Priorytet 1 Wypracowanie marki województwa poprzez sprawne funkcjonowanie konkretnych, charakterystycznych dla województwa produktów turystycznych w połączeniu ze zintegrowanym systemem działań na rzecz promocji województwa jako rynku dla krajowej i zagranicznej turystyki przyjazdowej. Efekty: Identyfikacja województwa jako regionu turystycznego zarówno dla turystów krajowych i zagranicznych, współpraca i możliwość przystąpienia województwa do międzynarodowych organizacji turystycznych działających w obszarze turystyki, wzrost liczby turystów krajowych i zagranicznych, wzrost dochodu generowanego przez turystykę, konkurencyjność województwa w porównaniu z innymi regionami Polski na rynkach zagranicznych. Priorytet 2 Poprawa stopnia bezpieczeństwa osób wypoczywających w województwie ze szczególnym uwzględnieniem osób wypoczywających i kąpiących się nad wodą i na wodzie. Prowadzenie działań profilaktycznych wśród dzieci i młodzieży szkolnej w zakresie popularyzacji i umiejętności świadomego kontaktu z wodą. Efekty: Postrzeganie województwa jako regionu turystycznego bezpiecznego dla osób chcących wypoczywać w obszarze kąpielisk morskich i śródlądowych naszego województwa, eliminacja zagrożeń związanych z turystyką wodną, spadek liczby utonięć. Wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie umiejętnego i świadomego obcowania z wodą. Cel operacyjny: WYKSZTAŁCENIE PROFESJONALNYCH KADR OBSŁUGI RUCHU TURYSTYCZNEGO I ZARZĄDZANIA W ZAKRESIE TURYSTYKI Priorytet 1 Tworzenie systemu zachęt dla szkolnictwa w zakresie tworzenia kierunków nauczania związanych z obsługą ruchu turystycznego w korelacji z zapotrzebowaniem rynku. Tworzenie sprawnie funkcjonujących mechanizmów podnoszenia kwalifikacji zawodowych i społecznych kadr turystyki. Efekty: Wzrost aktywności zawodowej i społecznej ludności w sektorze turystyki, profesjonalizm w zarządzaniu turystyką, skuteczna realizacja ustawy z dnia 29.08.1999 r. o usługach turystycznych, wzrost poziomu świadczonych usług. 24 Cel operacyjny: KSZTAŁTOWANIE POSTAW PROTURYSTYCZNYCH, UPOWSZECHNIANIE WIEDZY KRAJOZNAWCZO-TURYSTYCZNEJ O REGIONIE WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY Priorytet 1 Wspieranie działań organizacji i stowarzyszeń turystycznych idących w kierunku edukacji turystycznej młodego pokolenia, promocji wiedzy krajoznawczoturystycznej o regionie, wykształcenie potrzeby poznawania własnego regionu, ochrona dziedzictwa kulturowego. Efekty: Wzrost zainteresowania młodego pokolenia własnym regionem, możliwościami uprawiania turystyki kwalifikowanej na terenie województwa, wzrost ilości Szkolnych Kół Krajoznawczo-Turystycznych przy szkołach podstawowych w województwie, efektywna współpraca z organizacjami i stowarzyszeniami turystycznymi na rzecz rozwoju turystyki w środowisku młodzieży szkolnej, w środowiskach wiejskich oraz wśród osób niepełnosprawnych. Pozostawanie i świadczenie pracy w regionie w sektorze turystyki. Cel operacyjny: ROZWÓJ TURYSTYKI W ŚCISŁEJ KORELACJI Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA NATURALNEGO Priorytet 1 Racjonalne zagospodarowanie i wykorzystanie w celach turystycznych zasobów naturalnych województwa w połączeniu z przeciwdziałaniem ich degradacji. Rewaloryzacja cennych obiektów przyrody jako elementów rozwoju turystyki. Efekty: Zrównoważony rozwój turystyki na terenach cennych przyrodniczo, w obrębie których występują ograniczenia rozwoju przemysłu i innej uciążliwej dla środowiska działalności gospodarczej. Poprawa jakości środowiska w obrębie terenów o dużej koncentracji zasobów turystycznych. Wykorzystanie istniejących zasobów środowiska naturalnego dla potrzeb turystyki, w szczególności otulin parków narodowych i krajobrazowych. Powstanie leśnych kompleksów promocyjnych, ścieżek dydaktycznych. 25 Cel pośredni SZCZECIN JAKO EUROPOLIS Cel operacyjny SZCZECIN OŚRODKIEM KSZTAŁCENIA EUROPEJSKIEGO Priorytet 1 Tworzenie warunków do powstania w Szczecinie ośrodka kształcenia rangi europejskiej. Efekty: − Rozwój jakościowy kadry naukowo-dydaktycznej; − Dostosowanie poziomu kształcenia do poziomu europejskiego; − Podniesienie poziomu wykształcenia kadr dla gospodarki województwa. Cel operacyjny SZCZECIN JAKO ELEMENT EUROPEJSKIEJ SIECI CENTRÓW KULTURY Priorytet 1: Kreowanie warunków do powstania centrum kultury rangi ponadregionalnej. Efekty: − Podniesienie jakości oferty kulturalnej i poziomu kulturalnego społeczeństwa; − Wzmocnienie środowiska lokalnych twórców; − Podniesienie atrakcyjności turystycznej miasta. Cel operacyjny SZCZECIN CENTRUM WSPÓŁPRACY KRAJÓW NADBAŁTYCKICH Priorytet 1: Stworzenie stałych struktur i mechanizmów współpracy naukowej z krajami nadbałtyckimi. Efekty: Promowanie obszaru bałtyckiego jako europejskiego centrum nauki w zakresie medycyny, ochrony środowiska, rozwoju obszarów wiejskich i nauk społecznych, 26 Cel operacyjny SZCZECIN JAKO CENTRUM INSTYTUCJI GOSPODARKI MORSKIEJ Priorytet 1: Tworzenie warunków dla lokowania się w Szczecinie instytucji i placówek naukowobadawczych związanych z gospodarką morską Efekty: − Rozwój gospodarczy Szczecina i regionu; − Integracja instytucji gospodarki morskiej; − Wzrost znaczenia Szczecina jako centrum gospodarki morskiej. Cel operacyjny SZCZECIN JAKO CENTRUM WYSTAWIENNICZE Priorytet 1: Stworzenie warunków do przeprowadzania imprez gospodarczych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym Efekty: − Podniesienie rangi Szczecina jako ośrodka gospodarczego; − Promocja miasta i regionu. Cel operacyjny ZAPEWNIENIE OBSŁUGI LOGISTYCZNEJ OBSZARU WPŁYWU Priorytet 1: Rozwój systemu logistycznego służącego wzmocnieniu konkurencyjności miasta i regionu Efekty: − Poprawa dostępności do administracji i usług w obszarze wpływu poprzez rozbudowę infrastruktury transportowej; − Rozbudowa systemów komunikacji publicznej; − Stworzenie ponadregionalnego systemu wspierania infrastruktury transportowej w aglomeracji i otoczeniu; − Uaktywnienie gospodarcze otoczenia poprzez realizację bazy logistycznej transportu. 27 Cel pośredni ROZWIJANIE SYSTEMU PROMOCJI REGIONU Cel operacyjny: WSPIERANIE DZIAŁAŃ PROMOCYJNYCH REGIONU ORAZ FORM I STRUKTUR LOBBINGU NA RZECZ REGIONU Priorytet 1 Bieżąca analiza wszystkich działań promocyjnych w regionie, wybór najskuteczniejszych i wsparcie ich poprzez dofinansowanie, objęcie patronatem gospodarza województwa, działania organizacyjne (operacyjne). Priorytet 2 Udzielanie możliwie najdalej idącego wsparcia wszystkim formom i strukturom lobbingu, które przyczynią się do rozwoju regionu zgodnie z przyjętą strategią. Efekty: Podniesienie efektywności promocji województwa wpłynie na wzrost atrakcyjności województwa zarówno w kraju, jak i za granicą. Cel operacyjny: INTEGRACJA DZIAŁAŃ PROMOCYJNYCH W REGIONIE Priorytet 1 Organizowanie i współorganizowanie przedsięwzięć promocyjnych, w które zaangażowane będą podmioty reprezentatywne dla województwa. Efekty: − Zbudowanie poczucia tożsamości regionalnej wśród mieszkańców województwa; − Unaocznienie korzyści wynikających z wzajemnego wspierania się podmiotów z regionu. Cel operacyjny: PROWADZENIE AKTYWNEJ POLITYKI INFORMACYJNEJ REGIONU Priorytet 1 Budowa bazy danych o województwie. Priorytet 2 Stworzenie wizerunku regionu atrakcyjnego pod względem gospodarczym i społecznym. 28 Priorytet 3 Stworzenie wizerunku regionu atrakcyjnego turystycznie. Priorytet 4 Wybór najskuteczniejszych kanałów dystrybucji informacji kształtujących pożądany wizerunek województwa Efekty: − Napływ kapitału inwestycyjnego do województwa; − Zwiększanie natężenia ruchu turystycznego; − Zwiększona sprzedaż usług i towarów oferowanych w regionie. 29 30 Cel strategiczny: POWSZECHNA DOSTĘPNOŚĆ DÓBR, USŁUG I INFORMACJI Cel pośredni: STWORZENIE ZRÓWNOWAŻONEGO, DOSTĘPNEGO I ZINTEGROWANEGO SYSTEMU TRANSPORTOWEGO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM Cel operacyjny: INTEGRACJA SYSTEMU TRANSPORTOWEGO WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Z SYSTEMAMI TRANSPORTOWYMI KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ I REGIONU MORZA BAŁTYCKIEGO Priorytet 1 Wprowadzenie sieci transportowej kompatybilnej z sieciami transportowymi sąsiednich regionów i krajów. Zadania: 1. Budowa autostrady A-3 (Szczecin – Lubawka) i drogi ekspresowej S-3 (Świnoujście – Szczecin) jako część trasy międzynarodowej E-65; 2. Dostosowanie drogi nr 6 do parametrów drogi ekspresowej jako część trasy międzynarodowej E-28; 3. Modernizacja linii kolejowej E 59 Świnoujście – Szczecin – Poznań (przystosowanie do szybkości 160km/h); 4. Modernizacja linii kolejowej Szczecin – Koszalin – Gdynia / Gdańsk (przystosowanie do szybkości 140 km/h); 5. Modernizacja linii kolejowej CE 59 Wrocław – Szczecin; 6. Rozbudowa lotniska w Goleniowie; 7. Przebudowa stacji granicznej Szczecin Gumieńce wraz ze stacją postojową dla pociągów pasażerskich Szczecin Zaleskie Łęgi; 8. Modernizacja toru wodnego Szczecin – Świnoujście; 9. Przywrócenie funkcji transportowej Odry; na obszarze województwa zachodniopomorskiego – modernizacja zabudowy regulacyjnej. Efekty: Podniesienie atrakcyjności regionu na tle sąsiednich państw pod względem gospodarczym i społecznym. Prawidłowa struktura transportowa i właściwe kierunki rozwoju gospodarczego w województwie zachodniopomorskim. 31 Cel operacyjny: OPRACOWANIE I REALIZACJA KOMPLEKSOWEGO PROGRAMU MODERNIZACJI I ROZWOJU INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ ORAZ SYSTEMU TRANSPORTOWEGO WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DO ROKU 2020 – ZINTEGROWANEGO Z SYSTEMEM I INFRASTRUKTURĄ KRAJOWĄ I MIĘDZYNARODOWĄ, KTÓRY ZAPEWNIŁBY USPRAWNIENIE DOSTĘPNOŚCI W CAŁYM REGIONIE Priorytet 1 Udrożnienie sieci transportowej w regionie. Zadania: 1. Budowa jednojezdniowej drogi po śladzie projektowanej autostrady A-3 na całym południowym odcinku drogi nr 3; 2. Przystosowanie dróg nr 10 i nr 11 do parametrów dróg ekspresowych; 3. Budowa obwodnic w miejscowościach: Wałcz, Stargard Szcz., Pyrzyce, Sławno, Dargobądź, Wolin, Troszyn, Ostromice, Miękowo, Nowogard, Płoty, Karlino, Koszalin, Sianów, Suchań, Recz, Kalisz Pomorski, Mirosławiec, Bobrowiczki, Warszkowo, Kamień Pomorski, Bielkowo, Iwięcino, Trzebiatów, Choszczno; 4. Budowa zachodniego obejścia miasta Szczecina na odcinku od drogi krajowej nr 6 do miasta Police wraz z połączeniem Police-Święta; 5. Budowa zachodniej obwodnicy kolejowej Szczecin – Police; 6. Budowa drugiego toru wraz z mostem i wiaduktami ze stacji Szczecin Port Centralny w kierunku Ostrowia Grabowskiego w porcie Szczecin wraz z elektryfikacją tego dojazdu; 7. Budowa węzła komunikacyjnego w ciągu drogi wojewódzkiej 102 w m. Kamień Pomorski; 8. Modernizacja dróg wojewódzkich nr 108 (z częściową budową), nr 107 (wraz z budową węzła dwupoziomowego w Parłówku), nr 203, nr 163, nr 165, nr 122; 9. Przebudowa wraz z poszerzeniem dróg wojewódzkich nr 120 i nr 125; 10. Przebudowa mostów w miejscowościach: Gryfino (droga wojewódzka nr 120), Darłowo (droga wojewódzka nr 203), Żydowo (droga wojewódzka nr 207); 11. Budowa wiaduktu drogowego nad linią kolejową w miejscowości Choszczno (droga wojewódzka nr 155); 12. Przebudowa estakady w miejscowości Białogard (droga wojewódzka nr 163); 13. Budowa stałego połączenia przez rzekę Świnę w Świnoujściu. Efekty: Uzyskanie drożności sieci komunikacyjnej, dostępności w całym regionie do dóbr i usług, poprawa jakości usług transportowych i komunikacyjnych, poprawa stanu bezpieczeństwa w transporcie i komunikacji. 32 Cel operacyjny: PROGRAMOWANIE POPRZEZ ŚRODKI EKONOMICZNO – FINANSOWE ROZWOJU KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ (ZBIOROWEJ) W OBSŁUDZE RUCHU PASAŻERSKIEGO, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM TRANSPORTU KOLEJOWEGO I AUTOBUSOWEGO Priorytet 1 Stworzenie programu zintegrowanej komunikacji publicznej do obsługi ruchu pasażerskiego, ze szczególnym uwzględnieniem transportu szynowego, drogowego i lotniczego. Zadania: 1. Opracowanie założeń kolei regionalnych, 2. Wykorzystanie istniejących linii kolejowych dla transportu zbiorowego, 3. Stworzenie sieci lotnisk lokalnych, 4. Poprawa konkurencyjności transportu komunikacyjnego w regionie. Efekty: Poprawa dostępności do obszarów gospodarczych i turystycznych, obniżenie kosztów komunikacji, zmniejszenie zagęszczenia, skrócenie czasu podróży, poprawa jakości usług i bezpieczeństwa. Cel operacyjny: ROZWÓJ TELEMATYKI Priorytet 1 Centra logistyczne wyposażone w inteligentne zespoły monitorowania transportu towarowego. Efekty: Zwiększenie mobilności transportu towarowego, wzbogacenie oferty usługowej przewoźników, wzrost ich konkurencyjności, a przez to aktywizacji gospodarczej regionu. 33 Cel pośredni: ROZBUDOWA I MODERNIZACJA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Cel operacyjny: ZGODNIE ZE STANDARDAMI UNII EUROPEJKIEJ ZAPEWNIENIE ZAOPATRZENIA W ENERGIĘ (EE, EC, GAZ) Priorytet 1 Alternatywne źródła dostawy gazu do regionu zachodniopomorskiego. Gaz dostarczony do Polski, a poprzez system gazociągów do regionu, w 70 % jest importowany z Rosji (od Gazpromu). Dostarczając gaz z innego źródła uniezależnimy się od jednego dostawcy. Alternatywy: 1. Dostawa gazu rurociągiem z Niemiec do Polski w okolicach Szczecina – główny inwestor „Inwestycyjna Spółka Energetyczna IRB” – Warszawa. 2. Dostawa gazu z Norwegii, gazociągiem pod dnem Bałtyku do polskiego wybrzeża na wysokości Niechorze – główny inwestor Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo – Warszawa. 3. Terminal LNG – dostawa gazu skroplonego do terminalu w porcie Zakładów Chemicznych Police lub w zespole portowym Szczecin-Świnoujście – inwestor Konsorcjum „Zachodniopomorski Terminal LNG”. Efekty: Poprawa zaopatrzenia regionu zachodniopomorskiego w dostawę gazu. Uniezależnienie dostaw gazu od jednego dostawcy. Stworzenie dodatkowych miejsc pracy po oddaniu inwestycji do użytku. Priorytet 2 Modernizacja proekologiczna systemów grzewczych (cieplnych). Priorytet 3 Gazyfikacja województwa. Priorytet 4 Produkcja energii ze źródeł ekologicznie przyjaznych środowisku, zabezpieczająca dostateczną ilość i niezawodność dostaw. Efekty: − Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza; produkcja energii elektrycznej w coraz większym stopniu wykorzystująca paliwa przyjazne środowisku: gaz z przetworzenia węgla, odnawialne źródła energii, zintegrowane gospodarstwa rolne; − Likwidacja przestarzałych źródeł, podłączenie obiektów do sieci ciepłowniczych; 34 − Wykorzystanie paliw mniej uciążliwych dla środowiska (oleje, gaz), zmiana systemu opalania kotłowni lokalnych, zwłaszcza w pasie nadmorskim. Cel operacyjny: ZABEZPIECZENIE W WODĘ KONSUMPCYJNĄ O ODPOWIEDNIEJ JAKOŚCI I ILOŚCI CAŁEGO OBSZARU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Priorytet 1 Budowa nowych i modernizacja istniejących ujęć wody, stacji uzdatniania i magistrali przesyłowych Efekty: − Niezawodność dostaw wody na cele konsumpcyjne; − Zbilansowanie potrzeb wodnych, zabezpieczenie ilości i jakości wody na cele konsumpcyjne; − Zaopatrzenie w wodę także dla celów przemysłowych i rolnych; − Modernizacja i budowa stacji uzdatniania wody według współczesnych technologii; − Modernizacja i przebudowa sieci wodociągowych magistralnych i rozdzielczych (zwłaszcza wymiana sieci azbestowo-cementowych, prowizorycznych). Cel operacyjny: OPRACOWANIE ZINTEGROWANEGO PROGRAMU GOSPODARKI ŚCIEKOWEJ, OSIĄGNIĘCIE WYSOKIEGO STOPNIA OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Priorytet 1 Stworzenie systemu oczyszczania ścieków komunalnych i przemysłowych wraz z pełną przeróbką osadów pościekowych. Priorytet 2 Rozbudowa sieci kanalizacyjnej. Efekty: − Uregulowanie gospodarki odpadami z oczyszczalni ścieków; − Uregulowanie gospodarki ściekowej w pasie nadmorskim; − Ochrona zlewni poprzez budowę sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni dla gmin w obszarze zlewni. 35 Cel operacyjny: UTWORZENIE SPRAWNEGO, KOMPLEKSOWEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA GOSPODARKĄ ODPADAMI Priorytet 1 Opracowanie i wdrożenie selektywnej zbiórki i zagospodarowania odpadów w każdym mieście i gminie województwa. Priorytet 2 Budowa międzyregionalnego zakładu termicznej utylizacji odpadów niebezpiecznych, w tym pomedycznych i weterynaryjnych. Priorytet 3 Utworzenie zakładu utylizacji odpadów przemysłowych, w tym odpadów z zakładów mięsnych, przetwórstwa ryb, zwierząt padłych. Priorytet 4 Likwidacja mogilników. Efekty: − Zmniejszenie ilości odpadów u źródeł – wdrażanie technologii minimalizujących ilość powstających odpadów, selektywna zbiórka odpadów z recyklingiem; − Wprowadzenie nowoczesnej, bezpiecznej technologii utylizacji odpadów (spalarnia, kompostownia, recykling); − Spalanie odpadów niebezpiecznych (głównie medycznych i weterynaryjnych); − Zlikwidowanie ognisk zanieczyszczeń wody i ziemi, pochodzących z mogilników. Cel operacyjny: BUDOWA NOWOCZESNEJ SIECI TELEKOMUNIKACYJNEJ UMOŻLIWIAJĄCEJ ŁĄCZNOŚĆ I SZROKOPASMOWĄ TRANSMISJĘ DANYCH Priorytet 1 Stworzenie warunków dla funkcjonowania na rynku nowych aktywnych operatorów. Priorytet 2 Dalszy rozwój telefonii komórkowej. Priorytet 3 Rozbudowa infrastruktury technicznej. Efekty: − Podniesienie jakości połączeń oraz szybkości transmisji danych; − Poprawa dostępności sieci niezależnie od miejsca pobytu. 36 Cel operacyjny: STWORZENIE PRZYJAZNEGO DLA ŚRODOWISKA SYSTEMU OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ Priorytet 1 Rewizja i modernizacja sieci obwałowań przeciwpowodziowych, zwłaszcza dla wód ze spiętrzeń sztormowych. Priorytet 2 Rozbudowa systemu magazynowania wód (poldery, wylewiska, zbiorniki retencyjne). Priorytet 3 Monitoring jakości i stanów zagrożenia z uwagi na wysokie wody, monitoring rozprzestrzeniania zanieczyszczeń. Priorytet 4 Realizacja celów dotyczących ochrony przeciwpowodziowej zawartych w ”Programie dla Odry 2006”. Efekty: − Poprawa stanu sieci obwałowań przeciwpowodziowych, zwłaszcza dla wód ze spiętrzeń sztormowych, − Zwiększenie możliwości magazynowania wód, − Uzyskanie informacji o jakości i stanach zagrożenia z uwagi na wysokie wody, − Realizacja celów zawartych w „Programie dla Odry 2006”. Cel pośredni : TWORZENIE WARUNKÓW DLA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO Cel operacyjny: STWORZENIE DROŻNEJ STRUKTURY SIECI TELEINFORMATYCZNEJ Priorytet 1 Stworzenie struktury Internetu optycznego. Efekty: Dotychczasowa, tradycyjna, struktura sieci teleinformatycznej osiągnęła swoje granice w zakresie wydajności dla rozwiązywania nowych złożonych problemów (np. telemedycyna). Technologie optyczne zapewniają odpowiednie parametry techniczne w perspektywie następnych kilkunastu lat. Możliwa będzie wtedy masowa realizacja takich zadań, jak: − Wspomaganie nauczania przy użyciu technik internetowych; 37 − − − − Nauczanie zdalne; Systemy informacji przestrzennej; Praca grupowa i zdalna; Telemedycyna. Priorytet 2: Budowa metropolitalnych (miejskich) sieci teleinformatycznych. Efekty: Miejskie sieci teleinformatyczne pozwalają optymalnie rozwiązać wiele problemów z zakresu zarządzania organizmem miejskim. Mowa tutaj o problemach związanych z bezpieczeństwem publicznym, zarządzanie systemami kryzysowymi, telemedycyną czy współpracą wyższych uczelni. Stanowią doskonałą bazę kontaktów biznes-biznes i biznes-klient. Cel operacyjny: ROZWIJANIE WARUNKÓW EDUKACJI INFORMATYCZNEJ Priorytet 1 Realizacja koncepcji „Komputer w szkole dla każdego ucznia”. Efekty: Komputer stał się jednym z podstawowych narzędzi pracy i źródeł informacji. Umiejętność jego obsługi i wykorzystani jego możliwości musi więc być niezbędnym elementem procesu dydaktycznego w szkołach. Priorytet 2: Stałe podnoszenie kwalifikacji informatycznej nauczycieli. Efekty: Niezwykle szybki postęp i rozwój technik informatycznych wymaga stałego podnoszenia kwalifikacji kadry nauczycielskiej w tym zakresie. Jest to warunek konieczny realizacji procesów dydaktycznych na odpowiednim poziomie i zgodnego z aktualnym stanem wiedzy. Cel operacyjny: ROZWÓJ USŁUG INFORMATYCZNYCH I INTERNETOWYCH Priorytet 1 Wspieranie inicjatyw w zakresie tworzenia nowych firm informatycznych (parki technologiczne). Efekty: Przemysł informatyczny jest jedną z najbardziej opłacalnych, ekologicznie neutralnych gałęzi gospodarki. Jest przemysłem o bardzo dobrych perspektywach przyszłościowych. Jako przemysł bazujący głownie na wiedzy, nie wymagający kosztownych inwestycji może być ważnym elementem strategii przemysłowej województwa. 38 Priorytet 2 Wspieranie inicjatyw z zakresu e-biznesu. Efekty: Technologie internetowe stanowią przyszłość w dziedzinie biznesu. Pozwalają optymalnie prowadzić kontakty biznes-biznes i biznes-klient. Stanowi to podstawę konkurencyjności lokalnego przemysłu oraz konieczność w postępującej globalizacji gospodarki. Mogą stanowić motor rozwoju lokalnej gospodarki. Cel operacyjny: POWSZECHNA DOSTĘPNOŚĆ USŁUG INFORMATYCZNYCH Priorytet 1 Realizacja koncepcji „Internet w każdym domu”. Efekty: Internet jest dzisiaj ważnym środkiem komunikacji społecznej i dostępu do wiedzy. Jego rola w przyszłości będzie jeszcze wzrastać. Jego dostępność i umiejętność wykorzystania jego możliwości będzie ważnym składnikiem poziomu cywilizacyjnego lokalnej społeczności. Priorytet 2: Realizacja koncepcji „elektronicznego urzędu”. Efekty: Technologie teleinformatyczne powinny podnieść poziom usług publicznych i lepiej poznać potrzeby obywateli i biznesu. Możliwe zadania to: − Informacje urzędowe (praca, budownictwo, zdrowie, kultura); − Komunikacja z obywatelami (dyskusje w sprawach życia codziennego, w kwestiach politycznych, kontakt z politykami); − Elektroniczne wnioski, podania; − Referenda, wybory, badania opinii publicznej. Cel pośredni: KSZTAŁTOWANIE I UTRZYMANIE ŁADU PRZESTRZENNEGO Cel operacyjny STWORZENIE REGIONALNEGO SYSTEMU INFORMACJI PRZESTRZENNEJ W WOJEWÓDZTWIE Priorytet 1 Podniesienie efektywności zarządzania przestrzenią. 39 Zadania: 1. Stworzenie bazy danych dla katastru nieruchomości; 2. Stworzenie systemu informacji planistycznej w oparciu o obowiązujące plany miejscowe oraz inne opracowania dotyczące gospodarki przestrzennej; 3. Stworzenie zasobu map; 4. Integracja istniejących systemów i baz danych branżowych; 5. Współpraca z administracją rządową, z innymi jednostkami administracyjnymi w zakresie wymiany informacji i finansowania przedsięwzięcia; 6. Koordynacja prac poszczególnych ośrodków zajmujących się budową, aktualizacją i przetwarzaniem danych. Efekty: System gromadzący informację (m.in. o infrastrukturze technicznej, planach miejscowych, inwestycjach, środowisku naturalnym, itp.) ułatwi podejmowanie decyzji i pozwoli na ich optymalizację a także koordynację zamierzeń i monitorowania zjawisk istotnych dla regionu. Cel operacyjny: PRZECIWDZIAŁANIE DEGRADACJI PRZESTRZENI PRZEZ NIESKOORDYNOWANĄ DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNĄ Priorytet 1 Wypracowanie i propagowanie modeli rozwoju przestrzennego dla poszczególnych jednostek funkcjonalnych. Efekty: Utrzymanie wartości przestrzeni kulturowej, racjonalne wykorzystanie terenów i dostępnych systemów infrastruktury. Priorytet 2 Wypracowanie i propagowanie efektywnych metod wykorzystania terenu w zależności od jego położenia w gminie i warunków fizjograficznych. Efekty: − Poparcie dla efektywnych metod ograniczania niekontrolowanego wzrostu miast; − Ograniczenie nadmiernej presji urbanizacyjnej specjalnie w obszarach nadmorskich; − Ograniczenie powstawania i rozwoju jednostek osadniczych pozbawionych odpowiedniego wyposażenia w zakresie infrastruktury społecznej i technicznej. Priorytet 3 Ochrona krajobrazu naturalnego i kulturowego. Efekty: − Rozwój warunków dla kształtowania świadomości ekologicznej mieszkańców województwa; − Podniesienie atrakcyjności turystycznej i osadniczej obszarów; − Wypracowanie i propagowanie dobrych wzorców architektury regionalnej na terenach wiejskich. 40 Priorytet 4 Dbałość o wyraz przestrzenny i architektoniczny zespołów urbanistycznych. Efekty: − Przeciwdziałanie zagrożeniu indywidualności i tożsamości miast i miasteczek komercjalną jednostajnością form przestrzennych; − Kształtowanie estetyki w społeczeństwie, harmonijny rozwój przestrzeni zurbanizowanej. Priorytet 5 Dbałość o utrzymanie historycznego kształtu wartościowych zespołów urbanistycznych i architektonicznych. Efekty: Przekazanie przyszłym pokoleniom dorobku regionalnego dziedzictwa kulturowego w stanie niepogorszonym. Cel operacyjny PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI O WARTOŚCIACH PRZESTRZENI I PROCEDURACH PRAWNYCH W ZAKRESIE ZAGOSPODAROWYWANIA PRZESTRZENI Priorytet 1 Opracowanie zintegrowanej strategii ochrony dziedzictwa kulturowego które jest zagrożone lub niszczeje. Efekty: Rozszerzanie świadomości o wkładzie polityki rozwoju urbanistycznego i przestrzennego w dzieło zachowania dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń, przygotowanie programów działań zmierzających do powstrzymania procesu niszczenia i ubywania zabytków kultury materialnej Priorytet 2 Lepsze stosowanie instrumentów ekonomicznych dla oceny ekologicznego znaczenia terenów chronionych i podatnych na zniszczenie. Efekty: − Utrzymanie i rozwój terenów otwartych podlegających presji zainwestowania; − Poprawa mikroklimatu, i czystości środowiska, rozwój turystyki i rekreacji. Priorytet 3 Krajobrazowe kształtowanie ciągów komunikacyjnych i przestrzeni zurbanizowanej. Efekty: Podniesienie walorów estetycznych, podniesienie atrakcyjności turystycznej. Priorytet 4 Wykorzystywanie planowania regionalnego i miejscowego do kreowania rozwoju gospodarczego (bank ofert przestrzennych). 41 Efekty: Usprawnienie poszukiwania inwestorów, ułatwienie osiedlania się podmiotów gospodarczych poprzez skrócenie procedur lokalizacyjnych. Cel operacyjny RACJONALIZACJA WYKORZYSTANIA PRZESTRZENI ZAGOSPODAROWANEJ I PRZEKSZTAŁCANEJ Priorytet 1 Rewaloryzacja i rewitalizacja centrów miejskich Efekty: Podniesienie jakości przestrzeni miejskiej, usprawnienie transportu publicznego Priorytet 2 Wykorzystanie likwidowanych linii kolejowych na budowę sieci ścieżek rowerowych Efekty: Rozwój turystyki, podniesienie dostępności bliskiego zasięgu, podniesienie efektywności ekonomicznej. Priorytet 3 Odbudowa opuszczonych i zaniedbanych obszarów w miastach Efekty: Przywracanie przestrzeni miast walorów użytkowych, ograniczanie zbędnego rozwoju przestrzennego miast, efektywne wykorzystanie istniejącego zainwestowania (obiekty, infrastruktura techniczna). Priorytet 4 Skoordynowane i zintegrowane planowanie i zarządzanie infrastrukturą dla uniknięcia nieefektywnych inwestycji i zapewnienia umiejętnego wykorzystania istniejącej infrastruktury komunikacyjnej i inżynieryjnej. Efekty: Uzyskanie większej dostępności komunikacyjnej w miastach poprzez odpowiednią politykę lokalizacyjną i plany miejscowe zagospodarowania terenu, wpływające na powstawanie wielofunkcyjnych struktur i na szersze korzystanie z komunikacji publicznej, racjonalizacja wydatków na infrastrukturę inżynieryjną. Priorytet 5 Umiejętne kreowanie zainwestowania na terenach podatnych na katastrofy i zagrożonych klęskami żywiołowymi Efekty: Opracowanie strategii zarządzania ryzykiem na szczeblu regionalnym w obszarach podatnych na katastrofy, zmniejszenie ujemnych efektów zaistniałych katastrof i klęsk żywiołowych 42 Priorytet 6 Podnoszenie jakości życia poprzez właściwy rozwój funkcjonalny obszarów. Efekty: Zmniejszenie odległości pomiędzy miejscami zamieszkania, pracy i wypoczynku, ograniczenie czasu poświęcanego na przemieszczanie się ograniczenie uciążliwości odtransportowych, poprawa stanu i wyposażenia środowiska mieszkaniowego. Cel operacyjny ZINTEGROWANE ZARZĄDZANIE PRZESTRZENIĄ Priorytet 1 Tworzenie i wdrażanie planów zintegrowanego zarządzania przestrzenią na poziomie województwa i w układzie transgranicznym. Efekt: − Racjonalne i zrównoważone zagospodarowanie terenów o podwyższonych walorach przyrodniczych; − Uzyskiwanie akceptacji społecznej dla tzw. niechcianych inwestycji. Cel operacyjny: WDRAŻANIE EUROPEJSKIEJ PERSPEKTYWY ROZWOJU PRZESTRZENNEGO Priorytet 1 Wzmocnienie współpracy w zakresie wybranych zagadnień w sferze rozwoju przestrzennego poprzez tworzenie sieci powiązań transgranicznych i ponadkrajowych. dalszy rozwój współpracy transgranicznej w dziedzinie planowania przestrzennego. Efekt: − Opracowywanie w ramach współpracy ponadkrajowej i transgranicznej zintegrowanych strategii rozwoju przestrzennego na poziomie regionów, a także dla zgrupowań miast i związanych z nimi terenów wiejskich oraz małych miast i miasteczek; − Uzgadnianie przebiegu transgranicznych inwestycji infrastrukturalnych; − Minimalizacja negatywnego transgranicznego wpływu realizowanych inwestycji. 43 44 45 Cel strategiczny: STWORZENIE WARUNKÓW DO ROZWOJU ZASOBÓW LUDZKICH Cel pośredni: BUDOWANIE SPOŁECZEŃSTWA UCZĄCEGO SIĘ Cel operacyjny: WCZESNE WYRÓWNYWANIE SZANS ROZWOJOWYCH I EDUKACYJNYCH Priorytet 1 Upowszechnianie opieki i edukacji przedszkolnej. Efekty: Właściwe przygotowanie dzieci wieku przedszkolnego do zreformowanej szkoły oraz zwiększenie liczby dzieci objętych opieką przedszkolną. Priorytet 2 Unowocześnianie bazy edukacyjnej w poszczególnych środowiskach. Efekty: Zwiększenie liczby sal gimnastycznych i obiektów sportowych, liczby pracowni przedmiotowych, informatycznych i internetowych, liczby bibliotek i czytelni. Priorytet 3 Racjonalizacja sieci szkół i placówek edukacji obowiązkowej (szkoły podstawowe i gimnazja) oraz edukacji ponadgimnazjalnej i policealnej w aspekcie dostępności przestrzennej i ekonomicznej Efekty: Zagwarantowanie wszystkim dzieciom zamieszkałym na terenie danej gminy możliwości spełniania obowiązku szkolnego i obowiązku nauki z uwzględnieniem m.in. potrzeb edukacyjnych środowiska, zapewnieniem bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu, ustaleniem obwodu szkoły. 46 Cel operacyjny: UPOWSZECHNIANIE PEŁNEGO WYKSZTAŁCENIA ŚREDNIEGO WE WSZYSTKICH ŚRODOWISKACH – WYRÓWNYWANIE SZANS EDUKACJI NA POZIOMIE WYŻSZYM Priorytet 1 Dostępność edukacji dla dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Efekty: Stymulacja rozwojowa każdego dziecka, aktywizacja i rozwój uzdolnień dzieci, upowszechnienie dostępu młodzieży niepełnosprawnej do szkół wszystkich szczebli. Priorytet 2 Opracowanie programu na rzecz przeciwdziałania skali niepowodzeń szkolnych. Efekty: Opracowanie indeksu osiągnięć edukacyjnych. Priorytet 3 Rozwój sieci i zróżnicowanie oferty szkół średnich. Efekty: Projektowanie sieci szkolnictwa ponadgimnazjalnego – do 2001 r., w tym analiza potrzeb w zakresie kierunków kształcenia średniego i zawodowego. Priorytet 4 Wspieranie finansowe (poprzez pomoc stypendialną) realizacji aspiracji edukacyjnych i uzdolnień młodzieży i dorosłych. Efekty: Możliwość rozwijania swoich zdolności, poszerzania i pogłębiania wiedzy oraz doskonalenia umiejętności w wybranej dziedzinie. Cel operacyjny: PRZEMIANY STRUKTURY EDUKACJI ZAWODOWEJ POSZCZEGÓLNYCH SZCZEBLI (ZASADNICZEGO, ŚREDNIEGO I WYŻSZEGO) Z UWZGLĘDNIENIEM STANDARDÓW EUROPEJSKICH ORAZ POTRZEB I WARUNKÓW LOKALNYCH Priorytet 1 Rozwój poradnictwa i orientacji zawodowej. Efekty: Związanie struktury szkolnej z rynkiem pracy, a co za tym idzie, obniżenie odsetka bezrobotnych absolwentów. 47 Priorytet 2 Zagwarantowanie wysokiego poziomu kształcenia językowego (według standardów unijnych). Efekty: Upowszechnienie i podniesienie poziomu znajomości języków obcych. Cel operacyjny: ROZWÓJ POWSZECHNEJ EDUKACJI USTAWICZNEJ ORAZ SPECJALISTYCZNEJ EDUKACJI ZAWODOWEJ, W TYM TAKŻE ZAPEWNIENIE RÓWNOŚCI SZANS NA RYNKU PRACY Priorytet 1 Organizowanie szkół "drugiej szansy" dla dorosłych dotkniętych bezrobociem. Efekty: Możliwość przekwalifikowania się, zdobycie uprawnień do wykonywania innego zawodu, likwidowanie bezrobocia. Priorytet 2 Kooperacja na poziomie gmin i powiatów w zakresie edukacji. Efekty: Współpraca między jednostkami samorządów terytorialnych, urealnienie potrzeb i możliwości. Priorytet 3 Rozwijanie sieci placówek czasu wolnego dla poszczególnych grup wiekowych. Efekty: Powoływanie regionalnych centrów edukacji, domów kultury i sportu. Cel operacyjny: PODNOSZENIE KWALIFIKACJI OSÓB ZATRUDNIONYCH, ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM SEKTORA MŚP Priorytet 1 Rozwój systemu szkoleń i instytucji je prowadzących. Efekty: − Poprawa wydajności pracy, rozwój sektora MŚP; − Umożliwienie wdrażania innowacyjności i transferu technologii. 48 Cel operacyjny: POLEPSZENIE WARUNKÓW REALIZACJI EDUKACYJNYCH FUNKCJI SZKOLNICTWA WYŻSZEGO Priorytet 1 Kreowanie dwu silnych ośrodków akademickich - w Szczecinie i w Koszalinie. Efekty: Powszechna dostępność młodzieży do szkolnictwa na poziomie wyższym, skoordynowanie kierunków kształcenia. Priorytet 2 Tworzenie szans kształcenia na poziomie wyższym osobom niepełnosprawnym i chorym przewlekle. Efekty: Dostępność do studiów wyższych poprzez indywidualny tok nauczania, zniwelowanie barier architektonicznych. Priorytet 3 Organizowanie konkursów dla studentów i kadry naukowej na prace badawcze (dyplomowe, magisterskie, doktorskie) o tematyce regionalnej. Efekty: Podniesienie poziomu wiedzy o regionie, wykorzystanie prac do działań związanych z rozwojem regionalnym. Cel operacyjny: ROZWÓJ WSPÓŁPRACY REGIONALNEJ I MIĘDZYNARODOWEJ W ZAKRESIE EDUKACJI Priorytet 1 Tworzenie materialnych i instytucjonalnych warunków współpracy w zakresie edukacji z sąsiednimi regionami w Polsce. Efekty: Wspólne działania na rzecz rozwoju edukacji i podniesienia poziomu wykształcenia społeczeństwa. Priorytet 2 Organizowanie trwałych więzi instytucji edukacyjnych (na wszystkich poziomach) z sąsiednimi regionami w krajach Unii Europejskiej. Efekty: Współpraca międzynarodowa w zakresie edukacji, podnoszenie poziomu wiedzy o innych regionach. 49 Cel pośredni: WZMACNIANIE TOŻSAMOŚCI NARODOWEJ, REGIONALNEJ I LOKALNEJ W WARUNKACH INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Cel operacyjny: WSPIERANIE DZIAŁAŃ SŁUŻĄCYCH UMOCNIENIU TOŻSAMOŚCI REGIONALNEJ PRZY ZACHOWANIU RÓŻNORODNOŚCI TRADYCJI, DOROBKU I DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Priorytet 1 Zapewnienie kreatywnej swobody oraz pełniejszego urzeczywistnienia demokracji kulturalnej. Efekty: − Uznanie prawa do różnorodności kulturalnej i swobodne wyrażanie własnej twórczości, przeciwdziałanie rozpadaniu się tradycyjnych więzi, tradycyjnych wartości i norm kulturowych; − Animowanie rozwoju regionalnych wartości kulturalnych, w tym kultur różnych grup etnicznych, prezentacje publiczności regionu ważnych zjawisk artystycznych przedstawiających osiągnięcia grup etnicznych. Priorytet 2 Wprowadzanie do planów i perspektywicznych prognoz polityki kulturalnej regionu elementów kultury mniejszości etnicznych. Efekty: Zagwarantowanie pluralizmu w kulturze, zwrócenie szczególnej uwagi na rolę i miejsce współpracy kulturalnej w pogłębianiu wzajemnych kontaktów i przyjaznych stosunków między państwami, aktywna pomoc stowarzyszeniom społeczno-kulturalnym w rozwoju działalności kulturalnej. Priorytet 3 Ochrona istniejących wartości kulturalnych różnych grup etnicznych. Efekty: − Kształtowanie świadomości poszanowania wszelkich kultur oraz zachowania własnej spuścizny kulturalnej; − Organizowanie wystaw prezentujących walory rozmaitych kultur etnicznych, propagowanie lokalnego folkloru; − Organizacja konkursów wiedzy na temat odrębnych grup etnicznych; − Prowadzenie prac diagnostycznych, służących modelowaniu animacji kulturalnej w regionie ze szczególnym uwzględnieniem elementów mniejszości narodowych.. 50 Priorytet 4 Rozbudzanie potrzeb i zainteresowań dziedzictwem kulturowym lokalnej społeczności. Efekty: − Uaktywnienie lokalnej społeczności zwłaszcza młodzieży uczącej się; − Organizowanie lekcji muzealnych, wycieczek do miejsc związanych z dziedzictwem kulturowym regionu; − Tworzenie warunków sprzyjających ochronie dziedzictwa kulturowego; − Prowadzenie dokumentacji, zbiorów zabezpieczenie przed dewastacją obiektów zabytkowych bez gospodarza i użytkowania. Priorytet 5 Zwiększenie wydawnictw regionalnych, współpraca z towarzystwami regionalnymi oraz wspieranie lokalnych inicjatyw. Efekty: Poszerzenie informacji o imprezach kulturalnych, współorganizowanie imprez Propagowanie regionalnych imprez, organizowanie przeglądów sztuki regionalnej, stworzyć strefę komunikacji społecznej (obieg informacji w gminie, prasa lokalna, radio lokalne), wspieranie regionalnych stowarzyszeń społeczno-kulturalnych. Priorytet 6 Poszerzanie wiedzy o regionie w oparciu o instytucje kultury, stowarzyszenia, biblioteki. Efekty: − Wzmocnienie i określenie świadomości narodowej w oparciu o tożsamość regionalną; − Zwiększenie liczby odwiedzin w muzeach i wystawach okazjonalnych; − Opracowanie folderów z informacjami o zasobach muzealnych oraz przewodników w jaki sposób korzystać z ekspozycji muzealnych; − Organizowanie lekcji muzealnych; − Podjęcie działań na rzecz obrony tożsamości kulturowej oraz ochrony społecznego ruchu kulturowego, pozwalającego kultywować tożsamość regionalną. Cel operacyjny: ROZWÓJ WSPÓŁPRACY MIĘDZYNARODOWEJ I WZROST UDZIAŁU KULTURY W PROCESIE INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Priorytet 1 Promocja kultury polskiej w kraju i zagranicą. Efekty: − Przybliżenie kultury polskiej za granicą, zwłaszcza w państwach sąsiadujących; − Organizowanie dni kultury polskiej; − Prezentacja polskich zespołów artystycznych; − Wystawy sztuki polskiej; − Ustalenie kryteriów alokacji środków na popieranie kultury uznając przy tym prawo do różnorodności kulturowej. 51 Priorytet 2 Zwiększenie wymiany kulturalnej i kontaktów międzyludzkich. Efekt: − Wzajemne poznanie kultury i sztuki innych narodów; − Organizacja wspólnych warsztatów, plenerów, wymiana zespołów i twórców kultury; − Organizowanie międzynarodowych zespołów i imprez; − Animowanie rozwoju kontaktów młodzieży i wymiany kulturalnej z zagranicą. Cel operacyjny: INTEGRACJA SPOŁECZNOŚCI REGIONU Priorytet 1 Promowanie i wspieranie inicjatyw budujących więzi lokalne Efekty: − Integracja społeczności miast, gmin i powiatów; − Organizacja wspólnych imprez kulturalnych, festynów, imprez okolicznościowych, wzajemne promowanie lokalnych wydawnictw; − Inspirowanie działań na rzecz umożliwienia uczestnictwa grup o szczególnie kontakcie z kulturą; − Budowanie i rozwijanie więzi międzyludzkich, tworzenie zespołów współdziałania na różnych płaszczyznach. Priorytet 2 Badanie i dokumentowanie historii oraz teraźniejszości regionu. Efekty: − Budowanie świadomości ciągłości regionalnej Pomorza; − Ułatwianie dostępu do dokumentów związanych z historią lokalną; − Organizowanie wystaw archiwaliów, zapoznawanie społeczność z programami rozwoju kultury; − Inicjowanie i promowanie na terenie regionu nowych form i obszarów uczestnictwa w kulturze. Priorytet 3 Inicjowanie i organizowanie wspólnych projektów kulturalno-oświatowych przez stowarzyszenia i organizacje w regionie. Efekty: − Połączenie możliwości merytorycznych i zasobów ludzkich w celu realizowania zadań kulturalno-oświatowych organizowania konferencji i sejmików tematycznych; − Wydawanie wspólnych publikacji; − Animowanie samoorganizacji ruchu kulturalnego, kultywowanie i rozwijanie regionalnych i środowiskowych wartości kulturalnych. 52 Cel pośredni: WSPOMAGANIE ROZWOJU DEMOKRACJI LOKALNEJ Cel operacyjny: ROZWÓJ INSTYTUCJI SAMORZĄDU GOSPODARCZEGO I ZAWODOWEGO Priorytet 1: Integracja środowiska gospodarczych i zawodowych. Efekty: − Zwiększenie wpływu na istotne z punktu widzenia podmiotów gospodarczych i grup zawodowych rozstrzygnięcia prawne; − Podnoszenie poziomu fachowości i poprawa etyki zawodowej. Cel operacyjny: ROZWÓJ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH I WSPIERANIE INICJATYW OBYWATELSKICH Priorytet 1: Pomoc w tworzeniu organizacji pozarządowych realizujących programy wspierające rozwój społeczny i inicjatywy obywatelskie. Efekty: − Poprawa komunikacji grup społecznych z ośrodkami podejmowania decyzji; − Racjonalizacja procesów decyzyjnych. Cel operacyjny: PRZECIWDZIAŁANIE MARGINALIZACJI GRUP SPOŁECZNYCH Z POWODÓW POLITYCZNYCH, SPOŁECZNYCH, NARODOWOŚCIOWYCH, RELIGIJNYCH Priorytet 1: Wspieranie tworzenia organizacji grup marginalizowanych z powodów politycznych, społecznych, narodowościowych, religijnych. Efekty: Umożliwienie artykulacji, w granicach prawa, odmiennych postaw i zachowań, wzrost tolerancji. 53 Cel operacyjny: UPOWSZECHNIANIE ZNAJOMOŚCI PROCEDUR W ADMINISTRACJI I GOSPODARCE Priorytet 1: Podniesienie wiedzy i umiejętności załatwiania spraw w administracji i instytucjach. Efekty: − Usprawnienie pracy urzędów i instytucji; − Skrócenie toku załatwiania spraw; − Efektywniejsze funkcjonowanie osób fizycznych i podmiotów gospodarczych; − Ograniczenie nadużyć urzędniczych; − Zmiana relacji petent – urzędnik. 54 Cel strategiczny: PODNIESIENIE JAKOŚCI ŻYCIA W REGIONIE Cel pośredni: ZACHOWANIE, OCHRONA I ODTWARZANIE WALORÓW ŚRODOWISKA NATURALNEGO Cel operacyjny: OCHRONA ZASOBÓW WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH ORAZ POPRAWA ICH JAKOŚCI Priorytet 1 Maksymalne ograniczenie zrzutu ścieków nieoczyszczonych. Priorytet 2 Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Priorytet 3 Budowa oczyszczalni przyzagrodowych na terenach o rozproszonej zabudowie. Priorytet 4 Ochrona czystości wód jezior oraz ich rekultywacja. Priorytet 5 Ochrona Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP), w szczególności na terenach nie posiadających izolacji warstwy wodonośnej od powierzchni. Efekty: − Ochrona zasobów wodnych, poprawa jakości wód płynących oraz co najmniej utrzymanie jakości wód jezior; − Zachowanie jakości wód podziemnych i zabezpieczenie ich zasobów dla potrzeb przyszłych pokoleń; − Zabezpieczenie odpowiedniej ilości i jakości wody pitnej; − Sukcesywna likwidacja źródeł emisji ścieków nieoczyszczonych; − Zmniejszenie ilości ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód; 55 Cel operacyjny: OCHRONA LITOSFERY Priorytet 1 Wspieranie technologii mało i bezodpadowych, wdrażanie technologii utylizacji i unieszkodliwiania odpadów. Priorytet 2 Rekultywacja i zagospodarowanie gruntów zdegradowanych, m.in. po jednostkach Armii Radzieckiej. Priorytet 3 Sukcesywna likwidacja punktów składowania substancji niebezpiecznych. Priorytet 4 Zapobieganie procesom degradacji gleb, w szczególności erozji wietrznej i erozji na stokach. Efekty: − Zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów; − Uporządkowanie gospodarki odpadami; − Likwidacja mogilników i „dzikich” wysypisk odpadów. Cel operacyjny: POPRAWA JAKOŚCI ATMOSFERY Priorytet 1 Zastępowanie tradycyjnych źródeł energii źródłami czystymi ekologicznie (gaz, olej opałowy, woda płynąca, wiatr). Priorytet 2 Ograniczenie emisji do atmosfery pyłów i szkodliwych gazów przemysłowych. Efekty: − Poprawa stanu czystości powietrza atmosferycznego, − Ograniczenie „niskiej” emisji zanieczyszczeń. Cel operacyjny: OCHRONA ŚRODOWISKA MORSKIEGO Priorytet 1 Uregulowanie zarządu na obszarze wód morskich, opracowanie i doprowadzenie do wdrożenia aktów prawnych w zakresie ochrony obszarów morskich. 56 Priorytet 2 Opracowanie i wdrożenie wojewódzkiego programu zintegrowanego zarządzania obszarami przybrzeżnymi, uwzględniającego cele ekologiczne. Efekty: - Prawidłowe zarządzanie na obszarze wód morskich, uwzględniające cele ekologiczne; - Rozwój obszarów przybrzeżnych dla celów gospodarczych, turystycznych z zachowaniem zasad ochrony środowiska. Cel operacyjny: ZWIĘKSZENIE NATURALNEJ I TWORZONEJ RETENCJI Priorytet 1 Stworzenie i wdrożenie wojewódzkiego programu małej retencji uwzględniającego odbudowę, modernizację, budowę urządzeń magazynujących wodę oraz innych urządzeń i systemów retencjonujących wodę. Priorytet 2 Zwiększenie nasadzeń i zalesień wzdłuż cieków i zbiorników wodnych. Efekty: - Budowa i modernizacja zbiorników retencyjnych; - Poprawa stosunków wodnych zmeliorowanych gruntów, zwiększenie retencji wodnej oraz poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Cel operacyjny: ZACHOWANIE I SKUTECZNA OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI REGIONU ORAZ STWORZENIE KOMPLEKSOWYCH SYSTEMÓW OCHRONY PRZYRODY Priorytet 1 Opracowanie strategii ochrony bioróżnorodności dla obszaru województwa / monitoring, efektywna ochrona zagrożonych gatunków i ich siedlisk / z uwzględnieniem strategii krajowej i wymogów Unii Europejskiej. Priorytet 2 Realizacja rozbudowy sieci obszarów chronionych w oparciu o waloryzację przyrodniczą i dyrektywy Unii Europejskiej (np. NATURA 2000). Priorytet 3 Zwiększenie lesistości regionu jako elementu kompleksowego systemu ochrony przyrody. Priorytet 4 Ograniczenie obrotu ziemią obszarów wodno-błotnych dla celów pozaekologicznych. 57 Efekty: − Poprawa stanu przyrody; − Zachowanie obszarów wodno-błotnych; − Utrzymanie bioróżnorodności regionu; − Stworzenie kompleksowego systemu ochrony przyrody. Cel operacyjny: UTWORZENIE SKUTECZNEGO SYSTEMU NADZORU I KONTROLI STANU ŚRODOWISKA Priorytet 1 Zintegrowanie systemu gromadzenia, przepływu i udostępniania danych dotyczących środowiska i jego ochrony, wprowadzenie systemu informacji geograficznej (GIS). Priorytet 2 Podejmowanie działań na rzecz opracowania systemu nadzoru i kontroli stanu środowiska. Efekty: − Stworzenie wiarygodnego zbioru danych o stanie środowiska; − Usprawnienie systemu nadzoru i kontroli stanu środowiska jako podstawowego elementu do zarządzania środowiskiem. Cel operacyjny: PODNOSZENIE KWALIFIKACJI KADR ZARZĄDZAJĄCYCH ŚRODOWISKIEM I ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ SPOŁECZEŃSTWA Priorytet 1 Stworzenie wielopoziomowego wojewódzkiego systemu edukacji ekologicznej umożliwiającego osiągnięcie dostatecznego jej poziomu wśród kadry zarządzającej środowiskiem, jak i wśród społeczeństwa. Efekty: − Właściwe przygotowanie kadr zarządzających środowiskiem; − Podniesienie poziomu świadomości ekologicznej społeczeństwa. 58 Cel pośredni: STWORZENIE SPÓJNEGO SYSTEMU REALIZACJI ZADAŃ OCHRONY ZDROWIA I BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO Cel operacyjny: WYPRACOWANIE OPTYMALNEGO MODELU SYSTEMU OCHRONY ZDROWIA I KOORDYNACJA DZIAŁAŃ W TYM ZAKRESIE Priorytet 1 Stworzenie sieci szpitali i placówek ambulatoryjnej opieki specjalistycznej zgodnie z wymaganymi standardami i potrzebami. Efekty: − Przejrzyste zasady korzystania z systemu ochrony zdrowia; − Równomierne rozmieszczenie jednostek opieki zdrowotnej poprawi dostępność do świadczeń zdrowotnych i spełni oczekiwania pacjentów. Priorytet 2 Dostosowanie i realizacja programów inwestycyjnych w ochronie zdrowia zgodnie z rzeczywistymi potrzebami w tym zakresie. Efekty: − Uzyskanie właściwego stanu bazy lecznictwa zgodnie z potrzebami zdrowotnymi, wymaganiami sanitarno-epidemiologicznymi, przepisami bhp i przeciwpożarowymi; − Planowe osiągnięcie warunków udzielania usług medycznych zgodnych ze standardami. Priorytet 3 Dostosowanie bazy lokalowej do potrzeb opieki zdrowotnej pod względem ilościowym i jakościowym. Efekty: Rozmieszczenie bazy według potrzeb leczniczych, społecznych i ekonomicznych oraz wzrost jakości świadczonych usług. Priorytet 4 Opracowanie i realizacja programu praw pacjenta. Efekty: − Wzrost poczucia bezpieczeństwa wśród pacjentów; − Opracowanie i upowszechnienie karty praw pacjenta poprawi możliwość korzystania z rzetelnej procedury ustalającej kolejność dostępu do świadczeń medycznych, zagwarantuje prawo do informacji o swoim stanie zdrowia oraz prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonego świadczenia zdrowotnego. 59 Priorytet 5 Stworzenie systemu monitorowania stanu zdrowia ludności. Efekty: − Uzyskanie systematycznej oceny stanu zdrowia ludności województwa; − Uzyskanie danych do planowania potrzeb w ochronie zdrowia; − Trafne określanie ilości, wielkości i rodzajów placówek ochrony zdrowi i rozmiarów kształcenia w poszczególnych zawodach medycznych. Priorytet 6 Racjonalne wykorzystanie lecznictwa uzdrowiskowego Efekty: Większa liczba osób uzyska pełne zdrowie oraz pełną sprawność zawodowa i społeczną. Cel operacyjny: ZAPEWNIENIE WYSOKIEJ JAKOŚCI OPIEKI MEDYCZNEJ W ZAKRESIE: − CAŁODOBOWEJ PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ − SPECJALISTYCZNEJ OPIEKI AMBULATORYJNEJ − OPIEKI STACJONARNEJ Priorytet 1: Zapewnienie pełnej całodobowej o instytucję lekarza rodzinnego. podstawowej opieki zdrowotnej w oparciu Efekty: − Równomierne rozmieszczenie praktyk lub zespołów lekarza rodzinnego i sprawowanie opieki zdrowotnej przez jednego lekarza nad 2 500 osobami, a opieki pielęgniarskiej w środowisku zamieszkania przez jedną pielęgniarkę środowiskową nad 1500 osobami; − Całodobowy dostęp do kompleksowych świadczeń zdrowotnych jak najbliżej miejsca zamieszkania potencjalnego pacjenta. Priorytet 2 Sporządzenie i wdrożenie planu zabezpieczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej. Efekty: − Równy dostęp do świadczeń zdrowotnych; − Plan zabezpieczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej zapewni lepsze rozmieszczenie jednostek opieki zdrowotnej na poziomie gmin, powiatów i województwa. Priorytet 3 Objęcie aktywną opieką medyczną i profilaktyką uczniów. Efekty: Systematyczna ocena stanu zdrowia uczniów i wczesne wykrywanie i leczenie wad rozwojowych. 60 Priorytet 4 Zabezpieczenie powszechnej i systematycznej opieki stomatologicznej. Efekty: − Zmniejszenie zachorowalności na próchnicę i choroby przyzębia; − Wprowadzenie intensywnej edukacji zdrowotnej, profilaktyki fluorkowej, uszczelnianie bruzd pierwszych zębów trzonowych; − Osiągnięcie norm zdrowotnych w zakresie stanu uzębienia zgodnych ze wskazaniami WHO. Priorytet 5 Pełne zabezpieczenie świadczeń zdrowotnych w zakresie służby medycyny pracy. Efekty: − Zwolnienie trendu zapadalności na choroby zawodowe; − Wczesne wykrywanie zagrożeń i czynników szkodliwych w miejscu pracy i nauki zawodu. Priorytet 6 Wprowadzenie nowych form stacjonarnej opieki zdrowotnej. Efekty: − Racjonalizacja wydatków na opiekę zdrowotną i wzrost satysfakcji pacjentów; − przekształcenie istniejącej bazy łóżkowej. Cel operacyjny: REORGANIZACJA RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Priorytet 1: Wprowadzenie zintegrowanego ratownictwa medycznego. Efekty: − Poprawa efektywności i sprawności działań ratowniczych w sytuacjach zagrożenia życia; − Stworzenie sieci stacji i oddziałów ratunkowych o odpowiednim standardzie wyposażenia. Priorytet 2 Budowa Ośrodka Medycyny Ratunkowej na położniczego w Szczecinie przy ul. Broniewskiego. bazie pawilonu ginekologiczno- Efekty: Realizacja zasady tzw. „złotej godziny”, gdzie chory po urazie wielonarządowym, w ciągu jednej godziny dotrze do jednego Ośrodka, w którym uzyska pełnoprofilową diagnostykę i kompleksową pomoc medyczną. Budowa Ośrodka Medycyny Ratunkowej spełnia również zalecenia Unii Europejskiej dotyczące Ratownictwa Medycznego. 61 Cel operacyjny: STWORZENIE SYSTEMU ROZWOJU PROMOCJI I PROFILAKTYKI ZDROWIA Priorytet 1 Stworzenie zaplecza instytucjonalnego wspierającego i koordynującego działaniami na terenie województwa w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia zgodnie z kierunkami wytyczonymi przez Narodowy Program Zdrowia. Efekty: − Zmniejszenie różnic w zdrowiu wśród mieszkańców regionu; − Zmniejszenie obszarów występowania czynników ryzyka związanych z chorobami cywilizacyjnymi; − Znaczne ograniczenie szkód zdrowotnych związanych z niewłaściwymi warunkami i trybem życia ludności; − Znaczne ograniczenie występowania chorób zakaźnych. Priorytet 2 Stworzenie warunków oraz kształtowanie motywacji i umiejętności zdrowego stylu życia, a także podejmowania działań na rzecz swego zdrowia i zdrowia własnej rodziny. Efekty: − Zmiany w stylu życia ludności; − Polepszenie pozytywnych mierników zdrowia mieszkańców regionu; − Ukształtowanie środowisk życia i pracy sprzyjających zdrowiu; − Zmniejszenie rozpowszechnienia skutków głównych problemów zdrowotnych; − Aktywizacja społeczna osób niepełnosprawnych. Priorytet 3 Zapobieganie i rozwiązywanie problemów uzależnień (tytoń, alkohol, leki, środki psychoaktywne). Efekty: − Ochrona najmłodszego pokolenia przed niebezpieczeństwem uzależnienia; − Likwidacja patologii społecznej związanej ze skutkami nałogów; − Zmniejszenie kosztów działania medycyny naprawczej związane z leczeniem następstw uzależnień ( AIDS, WZW, gruźlica, choroby psychiczne); − Zmniejszenie nakładów finansowych na rehabilitację, resocjalizację. Priorytet 4 Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia niektórych nowotworów, chorób kardiologicznych i cukrzycy. Efekty: − Upowszechnienie systemu wczesnego wykrywania i leczenia najczęstszych nowotworów (piersi, szyjki macicy, płuca, prostaty, jelita grubego) oraz chorób układu krążenia; − Zmniejszenie umieralności z powodu nowotworów i chorób serca; 62 − Zapobieganie powikłaniom występującym u chorych z cukrzycą. Cel operacyjny: PODNOSZENIE POZIOMU WYKSZTAŁCENIA PERSONELU MEDYCZNEGO Priorytet 1: Współpraca w tworzeniu placówek dostosowanych do kształcenia personelu medycznego, zwłaszcza wyższego w zakresie farmacji, pielęgniarstwa, diagnostyki laboratoryjnej. Efekty: − Podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników medycznych; − Zabezpieczenie możliwości odbywania staży podyplomowych na właściwym poziomie dla absolwentów uczelni i szkół medycznych; − Stworzenie odpowiedniej bazy, w tym dydaktycznej, do stałego podnoszenia jakości świadczonych usług medycznych. Priorytet 2 Utworzenie systemu ciągłego dokształcania podyplomowego personelu medycznego. Efekty: − Uzyskanie światowych standardów udzielania świadczeń zdrowotnych; − Bieżące stosowanie współczesnych zdobyczy technicznych; − Stała aktualizacja wiedzy medycznej. Priorytet 3 Stworzenie systemu nadzoru merytorycznego w zakresie ochrony zdrowia. Efekty: − Szybkie wdrażanie nowych metod i form sprawowania opieki, zwłaszcza w odniesieniu do dzieci i młodzieży szkolnej (szczepienia, bilanse, badania skriningowe); − Stałe monitorowanie, ocenianie i korygowanie działań profilaktycznych. Cel operacyjny: PRZEKSZTAŁCENIA WŁASNOŚCIOWE ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ Priorytet 1 Maksymalizacja wykorzystania i organizacyjnych. zasobów: ludzkich, materialnych, finansowych Efekty: Zwiększenie wykorzystania zaangażowanych zasobów spowoduje wzrost rentowności zakładów oraz wzrost efektywności działań związanych z prowadzoną działalnością. Wskaże położenie na rynku usług medycznych. 63 Priorytet 2 Przekształcenia własnościowe zgodne z aktami prawnymi w tym zakresie. Efekty: − Ekonomizacja funkcjonowania placówek ochrony zdrowia, uproszczenie systemu zarządzania nimi; − Tworzenie w ramach: - opieki ambulatoryjnej – spółek z ograniczoną działalnością, - lecznictwa zamkniętego – spółek akcyjnych. Cel operacyjny: WŁAŚCIWE ZABEZPIECZENIE SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNE WOJEWÓDZTWA Priorytet 1 Stworzenie programu zagospodarowywania i utylizacji odpadów medycznych. Efekty: − Poprawa stanu środowiska województwa; − Zachowanie wymogów sanitarnych odnośnie odpadów medycznych. Priorytet 2 Poprawa poziomu oświaty zdrowotnej. Efekty: − Rozszerzenie pola działania edukacyjnego, zwłaszcza o środowiska wiejskie; − Szersze upowszechnienie i zwiększenie realizacji zadań oświaty zdrowia poprzez włączenie w to innych organizacji, instytucji i stowarzyszeń; − Zabezpieczenie odpowiednich środków finansowych na te cele. 64 Cel pośredni: ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA I PORZĄDKU PUBLICZNEGO I ZWIĘKSZENIE POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI (realizacja, niektórych ze wskazanych poniżej celów operacyjnych, uwarunkowana jest zakończeniem prac nad odpowiednimi programami opracowanymi na szczeblu centralnym w ramach budowy strategii krajowej. Realizacja poszczególnych działań będzie uzależniona od zagwarantowania odpowiednich środków finansowych w budżecie państwa na te cele). Cel operacyjny : ROZPOZNAWANIE I ZWALCZANIE PRZESTĘPSTW ORAZ MONITOROWANIE ZAGROŻEŃ BEZPIECZEŃSTWA Priorytet 1 Wspieranie rozwoju kadrowego i technicznego organów bezpieczeństwa publicznego. Efekty: Podniesienie efektywności działania służb, zmniejszenie zjawiska przestępczości Cel operacyjny : UDROŻNIENIE KANAŁÓW WZAJEMNEGO KOMUNIKOWANIA SIĘ MIĘDZY SPOŁECZEŃSTWEM A ORGANAMI ŚCIGANIA NA RZECZ TWORZENIA LOKALNYCH PROGRAMÓW POPRAWY POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA Priorytet 1 Uspołecznienie działania służb, straży i inspekcji, rozwój programów informujących społeczeństwo. Priorytet 2 Rozwój współpracy organów ścigania z samorządami terytorialnymi. Efekty: − Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa, ograniczenie zjawiska „znieczulicy społecznej” − Kreowanie lokalnych działań antyprzestępczych 65 Cel operacyjny : BUDOWA I UTRZYMANIE ZINTEGROWANEGO SYSTEMU DZIAŁAŃ ANTYKRYZYSOWYCH Priorytet 1 Budowa struktury Systemu w obszarze województwa. Efekty: Zwiększenie bezpieczeństwa poprzez skrócenie czasu reakcji na zdarzenia, zwiększenie skuteczności działania organów administracji rządowej i samorządowej w sytuacjach kryzysowych. Cel operacyjny : POPRAWA BEZPIECZEŃSTWA W RUCHU DROGOWYM Priorytet 1 Podniesienie jakości systemu szkolenia kierowców. Priorytet 2 Poprawa stanu technicznego i oznakowania dróg Efekty: Ograniczenie ofiar i szkód w ruchu drogowym Cel operacyjny : WZMOCNIENIE WETERYNARYJNEJ, FITOSANITARNEJ I ZWIĄZANEJ Z PRZEWOZEM MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH KONTROLI GRANICZNEJ Priorytet 1 Rozbudowa i unowocześnienie systemu kontroli. Efekty Poprawa stanu bezpieczeństwa fitosanitarnego, weterynaryjnego i sanitarnego kraju. Cel operacyjny : ZWALCZANIE PRZESTĘPCZOŚCI GRANICZNEJ Priorytet 1 Poprawa wyposażenia Straży Granicznej w środki szybkiego przemieszczania się i sprzęt łączności. 66 Efekty: Ograniczenie zorganizowanej przestępczości międzynarodowej, zmniejszenie strat finansowych budżetu państwa. Cel operacyjny : ZWIĘKSZENIE SKUTECZNOŚCI FUNKCJONOWANIA INSTYTUCJONALNYCH SŁUŻB ZAPEWNIAJĄCYCH BEZPIECZEŃSTWO I PORZĄDEK PUBLICZNY Priorytet 1 Poprawa struktury organizacyjnej służb, uzupełnienie istniejacych deficytów kadrowych. Efekty: Poprawa bezpieczeństwa i porządku publicznego Cel operacyjny: OPRACOWANIE I WDROŻENIE POWIATOWYCH PROGRAMÓW WSPÓŁPRACY PODMIOTÓW PAŃSTWOWYCH, SAMORZĄDOWYCH I KOMERCYJNYCH W ZAKRESIE OCHRONY OSÓB I MIENIA Priorytet 1 Opracowanie mapy obszarów szczególnie zagrożonych ,opracowanie zestawu narzędzi ograniczających zagrożenie. Efekty: Poprawa bezpieczeństwa osób i mienia w obszarach szczególnie zagrożonych Cel operacyjny: EDUKACJA DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ ŚRODKIEM DO POPRAWY ŚWIADOMOŚCI SPOŁECZNEJ O ZAGROŻENIACH BEZPIECZEŃSTWA Priorytet 1 Wprowadzenie w szkołach podstawowych i gimnazjach zajęć dotyczących miejsc i sytuacji występowania zagrożenia bezpieczeństwa i sposobach przeciwdziałania im. Efekty: Poprawa bezpieczeństwa dzieci i młodzieży poprzez unikanie miejsc i sytuacji niebezpiecznych lub ograniczania ich ewentualnych skutków. 67 Cel pośredni: KREOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA Cel operacyjny: STWORZENIE WARUNKÓW DLA PRZYGOTOWANIA SPECJALISTYCZNEJ KADRY PEDAGOGICZNEJ I SPORTOWEJ DLA POTRZEB KULTURY FIZYCZNEJ Priorytet 1 Stworzenie regionalnego systemu integracji nauki i oświaty. Efekty: − Szeroka popularyzacja wyników badań naukowych w kulturze fizycznej pozwoli na uświadomienie mieszkańcom regionu roli kultury fizycznej w życiu codziennym; − Nauczycielom wychowania fizycznego umożliwi wykorzystanie nowych wskaźników i norm w pracy z dziećmi i młodzieżą. Priorytet 2 Stworzenie samodzielnego Wydziału Wychowania Fizycznego na Uniwersytecie Szczecińskim. Efekty: Stworzenie nowych kierunków studiów: rehabilitacja, turystyka i rekreacja, marketing i zarządzanie sportem, podyplomowe studia trenerskie dla nauczycieli wychowania fizycznego. Priorytet 3 Kształcenie nowych kadr trenersko – instruktorskich. Efekty: Objęcie szkoleniem sportowym większej liczby dzieci i młodzieży poprzez organizowanie nowych grup szkoleniowych, sekcji i klubów sportowych. Priorytet 4 Doskonalenie posiadanych kadr nauczycieli wychowania fizycznego, instruktorów i trenerów sportu, organizatorów imprez sportowych i menadżerów sportu. Efekty: − Efektywniejsze lekcje wychowania fizycznego; − Skuteczniejsze szkolenie w klubach sportowych; − Lepsza organizacja imprez sportowych; − Nowoczesna organizacja klubów sportowych. 68 Cel operacyjny: OPARCIE PERSPEKTYW ROZWOJU KULTURY FIZYCZNEJ W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM NA MOCNYCH PODSTAWACH PROWADZONYCH BADAŃ NAUKOWYCH Priorytet 1 Stworzenie wieloaspektowego programu badań naukowych nad problematyką szeroko pojętej kultury fizycznej. Efekty: − Wykorzystanie wyników badań naukowych dla szerokiego rozwoju kultury fizycznej. Cel operacyjny: POPRAWA BAZY DLA POTRZEB WYCHOWANIA FIZYCZNEGO, SPORTU I REKREACJI RUCHOWEJ Priorytet 1 Rozszerzenie liczby placówek specjalistycznych zajmujących się rekreacją i rehabilitacją osób niepełnosprawnych. Efekty: − Dostępność kultury fizycznej dla osób niepełnosprawnych; − Zapewnienie dla większej ilości osób niepełnosprawnych możliwości korzystania z obiektów sportowych; − Większy udział osób niepełnosprawnych w integracyjnych imprezach sportowych; − Podniesienie sprawności fizycznej osób niepełnosprawnych. Priorytet 2 Przyjęcie Wojewódzkiego Programu Rozwoju Bazy Sportowej na lata 2000-2015. Efekty: Modernizacja istniejącej bazy sportowej, budowa nowych obiektów umożliwi zwiększenie uczestnictwa społeczeństwa we wszystkich formach wychowania fizycznego, sportu i rekreacji. Cel operacyjny: UPOWSZECHNIENIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ, REKREACJI RODZINNEJ I ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA Priorytet 1 Zwiększenie dostępności szkolnej bazy sportowej dla środowiska poprzez działalność pozalekcyjną w oparciu o kluby sportowe, rady rodziców, rady osiedlowe i inne organy administracji samorządowych (gmina, powiat, województwo). 69 Efekty: − Sportowo-rekreacyjna aktywność rodzin; − Przełamywanie barier między ludźmi o różnej sprawności fizycznej i w różnym wieku; − Zacieśnienie więzów rodzinnych dzięki wspólnemu udziałowi w rekreacji ruchowej. Priorytet 2 Otoczenie szczególną troską ludzi w podeszłym wieku. Efekty: Udział ludzi starszych w zajęciach rekreacyjnych w formie zorganizowanej (np. zespół rodzinny : syn – ojciec – dziadek) pozwoli na poprawę ich kondycji fizycznej, samopoczucia psychicznego. Cel pośredni: DZIAŁANIE NA RZECZ WZROSTU POZIOMU KULTURALNEGO SPOŁECZEŃSTWA Cel operacyjny: WZROST UCZESTNICTWA W KULTURZE I POZIOMIE EDUKACJI ARTYSTYCZNEJ SPOŁECZEŃSTWA W REGIONIE ZACHODNIOPOMORSKIM Priorytet 1 Kształtowanie nawyków kulturalnych i potrzeby uczestniczenia w kulturze artystycznej. Efekty: − Zwiększenie poziomu edukacji artystycznej w szkołach; − Wzrost ilości młodzieży czynnie uprawiającej muzykę, plastykę, taniec; − Tworzenie warunków dających możliwość systematycznego nabywania doświadczenia i doskonalenia warsztatów instruktorów i liderów w różnych dziedzinach sztuki. Priorytet 2 Rozwijanie talentów i zainteresowań artystycznych dzieci i młodzieży. Efekty: − Rozwój sieci ognisk artystycznych, powstawanie galerii sztuki dziecięcej oraz powstawanie amatorskich zespołów artystycznych; − Organizacja warsztatów, plenerów i konsultacji dla twórczo pracujących dzieci i ich opiekunów; 70 − Organizacja przeglądów festiwali, turniejów, które pozwolą wyodrębnić szczególnie uzdolnione artystyczne dzieci, usług konsultingowych oraz różnych form szkolenia i doskonalenia z zakresem zarządzania i organizowania działalności kulturalnej. Cel operacyjny: TWORZENIE WARUNKÓW ROZWOJU ŚRODOWISKA KULTURY ORAZ WSPIERANIE INICJATYW KULTURALNYCH Priorytet 1 Wzmacnianie istniejącej i stwarzanie nowej infrastruktury kulturalnej. Efekty: − Powstanie w każdej miejscowości ośrodka kultury i utrzymania istniejącej bazy; − Zainteresowanie społeczności lokalnej potrzebą czynnego uczestnictwa w kulturze, preferowanie wartości samorealizujących (rozwój własnej osobowości, wiedzy, uzdolnień) gdzie sama jednostka wybiera kontakt z instytucją kultury. Priorytet 2 Wspieranie i promowanie środowisk kultury. Efekty: − Zwiększenie uczestnictwa w wystawach, koncertach, występach teatralnych; − Rozwijanie działalności galerii; − Organizowanie plenerów artystycznych; − Organizowanie konkursów i festiwali, nagradzanie twórców za wybitne dzieła. Priorytet 3 Ochrona rynku kulturalnego. Efekty: − Przestrzeganie praw autorskich i obrona indywidualnej twórczości; − Popularyzacja ustawy o prawie autorskim, dzieło stanowi własność majątkową i osobistą twórcy, stworzenie strukturalnego lobby na rzecz ochrony praw autorskich. Priorytet 4 Umożliwienie swobodnego korzystania z różnorodnych form sztuki. Efekty: − Zagwarantowanie działalności instytucji kultury; − Kształtowanie i zaspokajanie potrzeb kulturalnych, ochrona społecznego ruchu kulturalnego; − Wprowadzenie systematycznych planów i perspektywicznych prognoz rozwoju kultury, preferowanie działalności już uznanej i sprawdzonej w środowisku. 71 Cel operacyjny: KSZTAŁTOWANIE NOWYCH POTRZEB I ZASPOKAJANIE ISTNIEJĄCYCH WARTOŚCIOWYCH POTRZEB KULTURALNYCH Priorytet 1 Ochrona książki i rozwój czytelnictwa. Efekty: − Popularyzacja literatury i swobodny dostęp do książki; − Podtrzymywanie istniejącej sieci bibliotek i stała ich modernizacja; − Propagowanie czytelnictwa, zakup nowości wydawniczych, wykorzystanie czasu wolnego na zaspokajanie potrzeb kulturalnych. Priorytet 2 Rozwój szkolnictwa artystycznego i edukacja kulturalna. Efekty: − Podniesienie poziomu artystycznego w wielu dziedzinach sztuki; − Kultura artystyczna musi angażować wiele dziedzin aktywności i wiele kręgów społecznych od twórców i autorów do krytyków i odbiorców; − Wypracowanie metod i form edukacji kulturalnej dzieci i młodzieży zmierzających do rozwijania zdolności i kontaktu ze sztuką Cel pośredni: STWORZENIE SPÓJNEGO SYSTEMU REALIZACJI ZADAŃ POLITYKI SOCJALNEJ W REGIONIE Cel operacyjny: OGRANICZENIE PAUPERYZACJI SPOŁECZEŃSTWA I WALKA Z UBÓSTWEM I SPOŁECZNĄ IZOLACJĄ Priorytet 1 Przeciwdziałanie bezrobociu poprzez wspieranie przedsiębiorczości i prowadzenie polityki prozatrudnieniowej (aktywność zawodowa warunkuje samowystarczalność rodzin, a tym samym zmniejsza zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej). Efekty: − Lepsza kondycja finansowa rodzin; − Mobilność zawodowa; − Rozwój małych przedsiębiorstw. 72 Priorytet 2 Zapewnienie wystarczających środków i usług socjalnych dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji (bezrobocie, ubóstwo, starość, stan zdrowia). Efekty: Dostępność usług i ich efektywność polepszy poziom zaspakajania podstawowych potrzeb. Cel operacyjny: POMOC RODZINOM W PRAWIDŁOWYM WYPEŁNIANIU SWYCH SPOŁECZNYCH RÓL Priorytet 1 Przeciwdziałanie i ograniczanie powstawania dysfunkcji w rodzinach (programy profilaktyczne, rozwój poradnictwa wspierającego dla środowisk zagrożonych). Efekty: Mniejsza liczba rodzin niewydolnych wychowawczo z problemami społecznymi, umiejętność samodzielnego radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Priorytet 2 Pomoc rodzinie w wypełnianiu funkcji wychowawczej (programy wspierające, poradnictwo, system szkoleń). Efekty: Ograniczenie problemów wychowawczych. Cel operacyjny: TWORZENIE WARUNKÓW INTEGRACJI SPOŁECZNEJ I EKONOMICZNEJ DLA LUDZI NIEPEŁNOSPRAWNYCH Priorytet 1 Wspieranie wyrównywania szans osób niepełnosprawnych (ośrodki szkoleniowo – rehabilitacyjne, przedszkola i szkoły integracyjne, zakłady aktywności zawodowej). Efekty: Samodzielność osób niepełnosprawnych i aktywność w życiu społecznym i zawodowym. Priorytet 2 Niwelowanie barier architektonicznych, komunikacyjnych i informacyjnych Efekty: Włączanie się osób niepełnosprawnych w życie społeczne i zawodowe 73 Cel operacyjny: BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNE I SOCJALNE DLA OSÓB STARSZYCH Priorytet 1 Propagowanie i wspieranie programów i inicjatyw na rzecz ludzi starych (zwalczanie izolacji społecznej, poprawa opieki nad ludźmi starszymi). Efekty: Polepszenie sytuacji życiowej ludzi starszych. 74