Asymetria informacji

Wykład:
“INFORMATION MATTERS”
– INFORMACJE JAKO
NOWY CZYNNIK PRODUKCJI
Gospodarka informacyjna
Gospodarka informacyjna (ang. new economy lub information
economy) to rozwinięta forma gospodarki rynkowej, w której
dominuje zatrudnienie w sektorze informacyjnym
oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii
informacyjnych.
Gospodarka informacyjna oznacza przeniesienie środka
ciężkości z gospodarek przemysłowych, rolniczych, usługowych,
opartych na zasobach kapitału, ziemi i pracy, do bardziej
zaawansowanych technologicznie i instytucjonalnie struktur
społecznych i gospodarczych, wyrastających przede wszystkim
na wiedzy i kapitale intelektualnym.
Instytut Otwartego Społeczeństwa Informacyjnego, 2006
Gospodarka informacyjna i społeczeństwo informacyjne
"...OECD uznała, iż gospodarka jutra będzie, w dużym
stopniu, "gospodarką informacyjną" a społeczeństwo
będzie w rosnącym stopniu "społeczeństwem
informacyjnym". Oznacza to, że informacja będzie
stanowiła dużą część wartości dodanej
większości dóbr i usług a działalności informacyjnie
intensywne będą, w rosnącym stopniu, charakteryzować
gospodarstwa domowe i obywateli." (ICCP 1998)
William Vickrey
(1914 - 1996)
James Mirrlees
(ur. 1936)
Nagroda Nobla 1996
"for their fundamental contributions to the economic
theory of incentives under asymmetric information"
Joseph Stiglitz
(ur. 1943)
George Akerlof
(ur. 1943)
Michael Spence
(ur. 1943)
Nagroda Nobla (2001)
"for analyses of markets with asymmetric information"
Asymetria informacji
Asymetria informacji – fakt, iż różne osoby dysponują
różnymi wiadomościami.
Asymetria informacji jest nie do uniknięcia, jej
rozmiary i konsekwencje zależą od struktury rynku.
Niedoskonałość informacji jest w gospodarce
zjawiskiem powszechnym.
Rynki, na których informacja nie jest doskonała,
nie są efektywne.
Źródło: J.Stiglitz, Informacja i zmiana paradygmatu
w ekonomii, 2004.
Asymetria informacji
- rynek samochodów używanych
INFORMACJE
KUPUJĄCY
SPRZEDAJĄCY
CENY TRANSAKCYJNE
ŚREDNIE I NISKIE
LICZBA TRANSAKCJI
NIEZBYT WYSOKA
EFEKTYWNOŚĆ RYNKU
BARDZO MAŁA
WIELE OSÓB NIEZADOWOLONYCH;
NABYWCÓW ZNAJDUJĄ NAJGORSZE
PRODUKTY
Asymetria informacji
- rynek ubezpieczeń na życie
INFORMACJE
UBEZPIECZYCIEL
CENY UBEZPIECZEŃ
ROSNĄ
LICZBA TRANSAKCJI
MALEJE
EFEKTYWNOŚĆ RYNKU
MAŁA
UBEZPIECZONY
Z UBEZPIECZEŃ REZYGNUJĄ OSOBY NAJZDROWSZE;
FIRMY UBEZPIECZENIOWE ZACZYNAJĄ PONOSIĆ
STRATY
Zachowania menedżerów w warunkach
asymetrii informacji
Menedżerowie mogą podejmować działania nastawione na
realizację własnych interesów kosztem interesów udziałowców.
Właściciele nie tylko nie są w stanie monitorować swoich
pracowników i menedżerów, ale z uwagi na asymetrię informacji
zazwyczaj nie wiedzą nawet, co ci ludzie, którzy działają w ich
imieniu, powinni robić.
Skłonność „swoich” (osób zaangażowanych w przedsiębiorstwie)
do sprzedaży papierów wartościowych własnego przedsiębiorstwa
po określonych cenach, zawiera informację o ich poglądzie na
temat faktycznej wartości tych papierów.
Źródło: J.Stiglitz, Informacja i zmiana paradygmatu w ekonomii, 2004.
Korzyści osób posiadających dostęp do informacji
Posiadanie informacji może mieć skutki redystrybucyjne:
zyski tych, którzy dysponują informacją, mogą być osiągane
kosztem pozostałych.
Źródło: J.Stiglitz, Informacja i zmiana paradygmatu w ekonomii, 2004.
Społeczeństwo informacyjne – definicje
„Społeczeństwo informacyjne - [ang. information society] nowy system społeczeństwa kształtujący się w krajach o
wysokim stopniu rozwoju technologicznego, gdzie
zarządzanie informacją, jej jakość, szybkość przepływu
są zasadniczymi czynnikami konkurencyjności zarówno
w przemyśle, jak i w usługach, a stopień rozwoju wymaga
stosowania nowych technik gromadzenia, przetwarzania,
przekazywania i użytkowania informacji."
e-Polska - Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2001-2006,
Ministerstwo Łączności, Warszawa, 2001
"Termin społeczeństwo informacyjne jest używany do
określenia społeczeństwa, w którym jednostki - jako
konsumenci, czy też pracownicy - intensywnie
wykorzystują informację."
Kubicek 1999
Społeczeństwo informacyjne - podstawy
U podstaw społeczeństwa informacyjnego leżą dwa
kolejne przełomowe wynalazki techniczne:
komputery i telekomunikacja.
Ich rola jest podobna do tej, jaką odegrały: maszyna
parowa i elektryczność w rewolucji przemysłowej.
Źródło: W. Cellary, w opracowaniu: Polska w drodze do globalnego
społeczeństwa informacyjnego, 2002
Przedsiębiorstwa wykorzystujące komputery
w niektórych krajach europejskich w 2009 r.
Źródło: GUS, Społeczeństwo informacyjne
w Polsce. Wyniki badań statystycznych
z lat 2006-2010
Liczba komputerów podłączonych
do internetu, 2000-2008
Źródło: The Digital Economy Fact Book, 2008-2009
Przedsiębiorstwa posiadające dostęp do internetu w
krajach europejskich w 2008 i 2009 r.
Źródło: GUS, Społeczeństwo informacyjne
w Polsce. Wyniki badań statystycznych
z lat 2006-2010
ICT sector - definicja WPIIS
1.Produkcja
komputery, urządzenia biurowe
światłowody, okablowanie
urządzenia do przekazu telefonicznego, telewizyjnego i radiowego
odbiorniki telewizyjne i radiowe
urządzenia pomiarowe, testujące, nawigacyjne
urządzenia kontrolne stosowane w procesach produkcyjnych
2.Usługi
usługi telekomunikacyjne
usługi komputerowe
leasing / wynajem urządzeń (w tym komputerów)
handel hurtowy urządzeniami komputerowymi
i telekomunikacyjnymi
Working Party on Indicators for the Information Society
Firmy sektora ICT wydające najwięcej na R &D
(w mln USD)
Źródło: OECD Information Technology Outlook 2010
Sektor informacyjny
a
wzrost gospodarczy
Źródło: Digital Economy, 2003,
U.S. Department of Commerce.
Tempo wzrostu wartości dodanej w sektorze ICT
Źródło: OECD Information Technology Outlook 2010
Eksport dóbr sektora ICT (w mld USD)
Eksport ICT
Kraje OECD
2006 774 mld USD
2009 609 mld USD
Polska
2006 5,5 mld USD
2009 9,5 mld USD
Źródło: OECD
Sektor informacyjny
a
inwestycje
Sektor informacyjny
a
rynek pracy
Źródło: Digital Economy, 2003, U.S. Department of Commerce.
Źródło: Digital Economy, 2003, U.S. Department of Commerce.
Udział sektora ICT w zatrudnieniu
w sektorze przedsiębiorstw
Źródło: OECD Information Technology Outlook 2010
Wzrost zatrudnienia w sektorze ICT
Źródło: OECD Information Technology Outlook 2010
Źródło: Digital Economy, 2003, U.S. Department of Commerce.
Udział sektora ICT w zatrudnieniu
w sektorze przedsiębiorstw 2000
Sektor informacyjny
a
inflacja
Wykorzystanie informacji
w działalności gospodarczej
– wyniki badań
Postrzeganie informacji jako
kluczowego czynnika produkcji
Opinie dotyczące
informacji rynkowych
“Informacja może być traktowana
jako czynnik produkcji (podobnie jak
praca, kapitał i ziemia)”
“Informacja rynkowa jest jednym z
głównych czynników sukcesu firmy”
“Dzięki informacjom rynkowym
można znacznie zmniejszyć ryzyko
podjęcia nietrafnych decyzji”
zdec.
tak
raczej
tak
ani
tak
ani
nie
raczej
nie
zdec.
nie
52 %
38 %
7%
3%
0%
56 %
32 %
8%
3%
1%
62 %
28 %
3%
5%
2%
Źródło: Szczepaniec, 1998.
Stopień korzystania z informacji rynkowych
a wyniki firm
Stopień
korzystania
z informacji
rynkowych
bardzo duży
duży
średni
mały
bardzo mały
RAZEM
Firmy w dobrej
lub bardzo
dobrej kondycji
finansowej
11%
24%
29%
13%
22%
100%
Firmy w
średniej
kondycji
finansowej
0%
11%
40%
16%
32%
100%
Źródło: Szczepaniec, 1998.
Firmy w złej
lub bardzo złej
kondycji
finansowej
0%
10%
20%
40%
30%
100%