ocena materialnego środowiska pracy

rm
bu
to
re
he
k
lic
w
w.
A B B Y Y.c
P5
OCENA MATERIALNEGO RODOWISKA
PRACY
Spis tre ci
1. Wprowadzenie
2. O wietlenie stanowiska pracy. Pomiar nat enia o wietlenia
3. Ocena szkodliwo ci stanowisk z zapyleniem w óknistym i niew óknistym
Zespó wiczeniowy:
Grupa....................Data...................
1.......................................................
2......................................................
3.......................................................
4.......................................................
5.....................................................
rm
y
ABB
Y
w Nowym S czu
F T ra n sf o
C
y
bu
to
re
he
k
lic
C
A B B Y Y.c
w
w.
PA STWOWA WY SZA SZKO A ZAWODOWA
om
PD
3.0
3.0
w
w
Y
er
Y
F T ra n sf o
ABB
PD
er
Y
om
Y
F T ra n sf o
bu
to
re
he
C
lic
k
he
k
lic
C
w.
A B B Y Y.c
om
1.Wprowadzenie
w
w
w
w
rm
y
ABB
PD
re
to
Y
3.0
3.0
bu
y
rm
er
Y
F T ra n sf o
ABB
PD
er
Y
w.
A B B Y Y.c
Materialne rodowisko pracy wytworzone przez cz owieka do wykonania okre lonych
zada jest swego rodzaju rodowiskiem nienaturalnym. Aktywno produkcyjna powoduje
pojawienie si wielu czynników, które dla cz owieka mog okaza si
niebezpieczne,
uci liwe, a nawet szkodliwe Cz owiek dysponuje co prawda pewnymi mechanizmami
pozwalaj cymi zaadoptowa si do ró nych , zmiennych warunków rodowiska , ale
mechanizmy te s ograniczone gdy wynika to z konstrukcji biologicznej ustroju ludzkiego.
Zachowanie równowagi biologicznej w odbywa si niestety ogromnym wysi kiem
fizjologicznym, co w konsekwencji mo e w niekorzystnych uk adach doprowadzi do
ró nych powa nych chorób i dolegliwo ci.
Szkodliwe dla zdrowia czynniki materialnego rodowiska pracy mo na podzieli na :
Czynniki fizyczne (ha as, drgania, promieniowanie, mikroklimat itp.)
Czynniki chemiczne (gazy truj ce, pary, dymy, mg y itp.)
Czynniki biologiczne (bakterie, wirusy, grzyby itp.)
Oddzia ywanie tych czynników na organizm ludzki jest osobniczo zmienne i mo e dotyczy
wybranych narz dów i uk adów lub ca ego organizmu. Czynniki materialnego rodowiska
pracy w zasadniczy sposób wp ywaj na jako i wydajno pracy.
2. O wietlenie stanowiska pracy. Pomiar nat enia o wietlenia
wiat o na stanowisku pracy i w jego otoczeniu wp ywa bezpo rednio na szybko i
pewno widzenia oraz okre la w jaki sposób widzimy formy, sylwetki, barw i w ciwo ci
powierzchni przedmiotów tam wyst puj cych. Aby praca wzrokowa by a optymalna,
stanowisko pracy oraz pomieszczenie, w którym si ono znajduje, musz by tak o wietlone,
aby wyst powa a wygoda widzenia. Wyst puje ona wtedy, gdy spe nione s co najmniej trzy
nast puj ce warunki:
zdolno rozró niania szczegó ów jest pe na
spostrzeganie jest sprawne, pozbawione ryzyka dla cz owieka
spostrzeganie nie prowadzi do odczucia pewnej przykro ci, niewygody,
nadmiernego zm czenia, a przeciwnie jest po czone z pewn przyjemno ci .
wietlenie wn trz powinno zapewnia :
bezpiecze stwo ludziom przebywaj cym we wn trzu
odpowiednie warunki do wykonywania zada wzrokowych
pomoc w kreowaniu w ciwego otoczenia wietlnego.
Wyró nia si trzy podstawowe rodzaje o wietlenia: o wietlenie ogólne, o wietlenie
miejscowe i o wietlenie z one - o wietlenie sk adaj ce si z o wietlenia ogólnego i
wietlenia miejscowego. Wybór odpowiedniego rodzaju o wietlenia powinien by
uzale niony od wymaganego poziomu nat enia o wietlenia. Dla poziomów nat enia
wietlenia poni ej 200 lx zaleca si stosowanie o wietlenia ogólnego. Dla poziomów
nat enia o wietlenia z przedzia u 200 ÷ 750 lx zaleca si stosowanie o wietlenia ogólnego
tylko wtedy gdy wyst puje potrzeba jednakowego lub prawie jednakowego o wietlenia
danej przestrzeni Natomiast dla poziomów nat enia o wietlenia powy ej 750 lx zaleca si
stosowanie o wietlenia z onego (ogólne oraz miejscowe).
Okre lenie w ciwego poziomu nat enia o wietlenia we wn trzu lub na stanowisku
pracy jest jednym z podstawowych problemów techniki o wietlania
om
w.
Y
PD
F T ra n sf o
rm
C
lic
k
he
re
to
bu
y
ABB
to
C
lic
k
he
re
BADANIE O WIETLENIA WN TRZ
wg PN-84/E-02033
Program wiczenia obejmuje sprawdzenie nat enia o wietlenia oraz równomierno ci
wietlenia (stosunek najmniejszego nat enia o wietlenia w danym punkcie od redniego
nat enia o wietlenia) dla warunków:
wietlenia naturalnego
wietlenia z onego (naturalnego i sztucznego)
Nat enie o wietlenia mierzymy luksomierzem na powierzchni roboczej stolików w
punktach równomiernie rozmieszczonych w ca ym pomieszczeniu. Minimalna ilo
punktów pomiarowych zale y od wska nika pomieszczenia i okre lona jest w tablicy 7
normy PN-84/E-02033.
Wska nik pomieszczenia:
A B B Y Y.c
om
w
w
w
w
Y
3.0
3.0
bu
y
rm
er
Y
F T ra n sf o
ABB
PD
er
Y
PxQ
W=
P-
ugo
pomieszczenia,
A B B Y Y.c
x
=
Hm (P +Q)
w.
= ........................
(
Q- szeroko
+
)
pomieszczenia,
Hm - wysoko
opraw nad powierzchni robocz
Najmniejsza liczba punktów pomiarowych dla wska nika pomieszczenia W = .........,
wynikaj ca z tablicy 7 wynosi .................. . Dla uzyskania pe nego i równomiernego
pomiaru ustalam ............. punktów pomiarowych zgodnie z numeracj na szkicu.
om
Y
F T ra n sf o
bu
to
re
he
C
lic
k
he
k
lic
C
w.
A B B Y Y.c
om
TABELA POMIARÓW NAT
ENIA I RÓWNOMIERNO CI O WIETLENIA
WIETLENIE NATURALNE
Pomiary
En
lx
En
E r = ---n
lx
WIETLENIE Z
En
f = ----E
r
En
lx
En
E r = ---n
lx
ONE
Nat
enie wg
En
f = ----E
r
PN-84/E-02033
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
E r rednia warto nat enia o wietlenia jest sum warto ci nat enia o wietlenia w
poszczególnych punktach pomiarowych podzielonej przez ilo pomiarów
f - wspó czynnik równomierno ci o wietlenia to stosunek nat enia o wietlenia w danym
punkcie do warto ci redniej - powinien wynosi co najmniej 0,65 (praca krótkotrwa a i
komunikacja 0,4)
Na podstawie dokonanych pomiarów i normy PN - 84/E 02033 stwierdza si e:
1/nat enie o wietlenia nie spe nia wymaga w punktach pomiarowych .................
2/równomierno o wietlenia nie spe nia wymaga w punktach pomiarowych ..............
w
w
w
w
rm
y
ABB
PD
re
to
Y
3.0
3.0
bu
y
rm
er
Y
F T ra n sf o
ABB
PD
er
Y
w.
A B B Y Y.c
om
Y
bu
to
lic
k
he
re
3. Ocena szkodliwo ci stanowisk z zapyleniem w óknistym i niew óknistym
Py y s jednym z g ównych czynników szkodliwych wyst puj cych w rodowisku pracy.
ówn drog przedostawania si py ów do organizmu cz owieka jest uk ad oddechowy.
Dzia anie py ów na organizm ludzki mo e by przyczyn mechanicznego uszkodzenia b on
luzowych, choroby uczuleniowej, pylicy p uc, a tak e choroby nowotworowej.
ównymi ród ami emisji py ów w pomieszczeniach pracy s procesy technologiczne.
W zale no ci od rodzaju zastosowanego procesu technologicznego, emitowane py y
charakteryzuj si ró nymi w asno ciami. Do najbardziej py otwórczych procesów
technologicznych nale y: mielenie, kruszenie, przesiewanie, transport i mieszanie cia sypkich.
Jednak e najwi cej py ów wysokodyspersyjnych, najbardziej szkodliwych dla ludzi, powstaje w
trakcie ostrzenia, szlifowania oraz polerowania.
Py y mo na podzieli - ze wzgl du na rodzaj dzia ania biologicznego, szkodliwego dla
cz owieka - na py y o dzia aniu: dra ni cym, zw ókniaj cym, kancerogennym i alergizuj cym.
Wa nymi parametrami wp ywaj cymi na skutki dzia ania py u na organizm cz owieka s :
st enie py u, wymiary i kszta t cz stek oraz sk ad chemiczny i struktura krystaliczna, a tak e
rozpuszczalno py u w p ynach ustrojowych. Tak e w ciwo ci osobnicze cz owieka, zarówno
genetyczne, jak i nabyte, mog wp ywa na jego wra liwo na dzia anie py u. Ostateczny
skutek szkodliwego dzia ania py ów przemys owych zale y tak e od ci ko ci wykonywanej
pracy fizycznej. Ze wzgl du na skutki zdrowotne, najwa niejsze s cz stki nazywane py em
respirabilnym o rednicy poni ej 7 mm, umo liwiaj cej ich przenikni cie do obszaru wymiany
gazowej. Ten py jest odpowiedzialny za rozwój pylicy p uc, wi kszo ci nowotworów oraz
zapalenia p cherzyków p ucnych.
Tryb i cz stotliwo dokonywania bada i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
wyst puj cych w rodowisku pracy reguluje rozporz dzenie ministra zdrowia i opieki spo ecznej
zgodnie z którym pracodawca, w którego zak adzie pracy wyst puj szkodliwe dla zdrowia py y,
jest obowi zany do dokonywania bada i pomiarów st
py ów:
co najmniej raz na dwa lata - przy stwierdzeniu, w ostatnio przeprowadzonym
badaniu, st
py ów poni ej 0,5 warto ci NDS
raz w roku - przy stwierdzeniu st
py ów od 0,5 do 1,0 warto ci NDS.
w razie stwierdzenia przekrocze warto ci NDS lub wyst powania czynników
rakotwórczych, pracodawca powinien zapewni sta kontrol (monitorowanie
st
py ów), a je li jest to niemo liwe powinien dokonywa pomiarów co najmniej
raz na sze miesi cy
Definicja NDS dla py ów okre la najwy sze dopuszczalne st enie (NDS) jako st enie którego
oddzia ywanie na pracownika w ci gu 8-godzinnego dobowego i 42-godzinnego tygodniowego
wymiaru czasu pracy przez okres jego aktywno ci zawodowej nie powinno spowodowa
ujemnych zmian w jego stanie zdrowia. Przyk adowe warto ci NDS:
Najwy sze dopuszczalne
Rodzaj py u
St enie (NDS)
Uwagi
3
3
mg/m
ókna /cm
Py y zawieraj ce woln (krystaliczn )
krzemionk od 2 do 50%:
Rp
(prawdopodobnie
- py ca kowity
4,0
rakotwórczy)
1,0
- py respirabilny
Py y zawieraj ce azbest – krokidolit:
Rc
0,5
- py ca kowity
(rakotwórczy)
0,2
ókna respirabilne
-
A B B Y Y.c
rm
y
ABB
F T ra n sf o
C
to
re
he
k
lic
C
PD
3.0
w.
Y
om
w
w
w
w
3.0
bu
y
rm
er
Y
F T ra n sf o
ABB
PD
er
Y
w.
A B B Y Y.c
om
w.
A B B Y Y.c
F T ra n sf o
bu
to
re
he
k
lic
w
w.
A B B Y Y.c
Podczas szlifowania s emitowane py y niew ókniste zawieraj ce woln krystaliczn krzemionk
od 2 do 50%.Pomiary wykonano za pomoc dozymetrii indywidualnej w strefie oddychania
pracownika. Z uzyskanych pomiarów obliczono wska niki nara enia, które wynosz odpowiednio:
5 mg/m
- dla py u ca kowitego
1,5 mg/m - dla py u respirabilnego.
Przyk adowy opis stanowiska pracy,
na którym s emitowane py y w ókniste
Podczas prac remontowych elementów zawieraj cych azbest – krokidolit s emitowane py y
ókniste azbestu krokidolitu. Pomiary wykonano za pomoc dozymetrii indywidualnej w
strefie oddychania pracownika. Z uzyskanych pomiarów obliczono wska niki nara enia,
które wynosz odpowiednio:
0,3 mg/m3 - dla py u ca kowitego
0,1 w ókien w cm3 - dla w ókien respirabilnych.
1) na py y niew ókniste( wiczenie nr1):
py ca kowity..............................................(krotno
py respirabilny..........................................(krotno
NDS)
NDS)
2) na py y w ókniste( wiczenie nr2):
py ca kowity..............................................(krotno
ókna respirabilne...................................(krotno
NDS)
NDS)
wykonywania kolejnych bada i pomiarów
1. emisji py ów niew óknistych:
.................................................................................................
2. emisji py ów w óknistych:
................................................................................................
rm
y
ABB
Y
om
PD
C
to
C
lic
k
he
re
Przyk adowy opis stanowiska pracy,
na którym s emitowane py y niew ókniste
w
w
w
Y
3.0
3.0
bu
y
rm
er
Y
F T ra n sf o
ABB
PD
er
Y
om