Program Ochrony Środowiska dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki

Transkrypt

Zleceniodawca:
MIASTO NOWY DWÓR MAZOWIECKI
____________________________________
05-100 Nowy Dwór Mazowiecki, ul. Zakroczymska 30
tel. 22/775-22-22, fax: 22/ 775-28-56
Wykonawca:
PRZEDSIĘBIORSTWO GEOLOGICZNE
POLGEOL S. A.
____________________________________
03-908 Warszawa, ul. Berezyńska 39,
tel. 22/617 30 31, fax: 22/617 42 21
Program Ochrony Środowiska
dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki
na lata 2007-2014
Opracowali:
Dyrektor:
mgr Agnieszka Mąka
mgr Anna Kamińska
mgr Izabela Gryszkiewicz
Warszawa, wrzesień 2007 r.
Program Ochrony Środowiska dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki na lata 2007-2014
SPIS TREŚCI:
1.WPROWADZENIE
4
2.CELE I ZASADY POLITYKI EKOLOGICZNEJ
6
2.1 Zasady polityki ekologicznej państwa
6
2.2. Polityka ekologiczna na poziomie wojewódzkim
10
2.3. Polityka ekologiczna na poziomie powiatu
11
2.4 Limity racjonalnego wykorzystania zasobów środowiska
16
2.5 Instrumenty zarządzania środowiskiem
2.5.1 Instrumenty prawne
2.5.2 Instrumenty społeczne
2.5.3 Instrumenty finansowe
2.6 Polityka ekologiczna miasta Nowy Dwór Mazowiecki
3.OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIASTA NOWY DWÓR MAZOWIECKI
17
17
19
20
38
42
3.1 Położenie geograficzne
42
3.2 Rzeźba terenu, geomorfologia
43
3.3. Warunki geologiczne
45
3.4. Gleby
46
3.5. Klimat
47
4. OCENA STANU ŚRODOWISKA I ŹRÓDEŁ ZANIECZYSZCZEŃ Z OKREŚLENIEM STRATEGII
DZIAŁAŃ NA RZECZ OCHRONY STANDARDÓW ŚRODOWISKA
47
4.1 Gleby i powierzchnia ziemi
47
4.2 Surowce mineralne
49
4.3 Wody
50
4.3.1 Wody powierzchniowe
4.3.2 Wody podziemne
50
52
4.4 Lasy i tereny zielone
55
4.5 Powietrze atmosferyczne
62
4.6 Hałas
68
4.7 Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące
71
4.8 Nadzwyczajne zagrożenia środowiska
73
5. ELEMENTY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO TERENU
5.1 Obszary ochrony
5.1.1 Obszary ochrony wód powierzchniowych
5.1.2 Obszary ochrony wód podziemnych
5.1.3 Ochrona przyrody
5.1.4 Obszary ograniczonego użytkowania
80
80
80
81
82
87
5.2 Elementy infrastruktury technicznej
87
5.3 Gospodarka odpadami
97
6. REALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
103
6.1 Cele, zadania i harmonogram działań
103
6.2 System zarządzania programem
114
Przedsiębiorstwo Geologiczne „Polgeol” S.A
2
6.3 Metody kontroli programu
7. SPIS LITERATURY
117
120
3
1.WPROWADZENIE
Niniejsze opracowanie sporządzono zgodnie z ustawą z dnia 27.04.2001r. Prawo
ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z późn. zmianami), która wprowadziła
obowiązek wykonywania programów ochrony
środowiska dla województw, powiatów
i gmin. Uwzględniono przy tym zalecenia zawarte w „Wytycznych sporządzania programów
ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym” (Ministerstwo Środowiska, 2002).
Program zawiera kompleksową charakterystykę i ocenę środowiska przyrodniczego z
uwzględnieniem występujących zagrożeń środowiska. Jako opracowanie planistyczne
przedstawia ono jednak przede wszystkim strategię działań, które należy podejmować w celu
poprawy ochrony środowiska.
Zagadnienia omówione w programie są zgodne z celami i zadaniami zawartymi w
programach wyższego szczebla, a więc w „Programie ochrony środowiska dla województwa
mazowieckiego” i „Programie ochrony środowiska dla powiatu nowodworskiego na lata
2008-2011 - aktualizacja”. Określają one strategię ochrony, racjonalnego wykorzystania
zasobów i poprawy standardów jakości środowiska na terenie województwa oraz powiatu,
ponadto formułują cele i priorytety ekologiczne z wyszczególnieniem środków finansowych i
z zakresem działań proekologicznych. „Program ochrony środowiska dla powiatu
nowodworskiego na lata 2008-2011 - aktualizacja” zawiera ponadto szczegółowe wytyczne
do sporządzania programów gminnych, które
określają zadania poszczególnych gmin,
zarówno własne jak i koordynowane. W wytycznych tych zostały przedstawione rodzaje
przedsięwzięć do realizacji z przypisaniem do celów głównych i szczegółowych
wynikających z polityki ekologicznej państwa. Ponadto, uwzględniają one okres realizacji,
potencjalne źródła finansowania oraz szacunkowe koszty niektórych zadań, możliwe do
określenia na podstawie informacji uzyskanych w urzędach gminnych oraz instytucjach
uczestniczących w ich realizacji. Wytyczne te stanowią bazę dla opracowania gminnych
programów ochrony środowiska.
Cele ekologiczne zawarte w programie wojewódzkim i powiatowym są zgodne z
polityką ekologiczną państwa określoną w dokumentach: „Polityka ekologiczna państwa na
lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na lata 2007-2010” i „Projekt Polityki
Ekologicznej Państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014.”
Dokumenty te precyzują sposoby osiągnięcia celów tej polityki w formie pakietów
zadań inwestycyjnych i pozainwestycyjnych, działań w sferze prawa, programowania,
4
mechanizmów ekonomicznych, planowania przestrzennego, badań naukowych, kontroli,
monitoringu oraz współpracy międzynarodowej.
Dla ujednolicenia polityk ekologicznych państw Unii Europejskiej przyjęto czteroletnie
okresy planowania wraz z przewidywaniem działań w perspektywie kolejnych czterech lat.
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska dnia 27.04.2001r. (DZ.U. z 2006 r. nr
129, poz.902, z późn. zmianami), wojewódzkie, powiatowe i gminne programy ochrony
środowiska powinny przyjmować analogiczne przedziały czasowe.
„Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego” został sporządzony
na horyzont roku 2014. Taką perspektywę zakładają również dokumenty wyrażające politykę
ekologiczną państwa, stanowiące krajowy układ odniesienia dla programu wojewódzkiego.
Jeszcze dłuższą perspektywę uwzględniają dokumenty samorządu województwa: „Strategia
rozwoju województwa mazowieckiego do 2020 r.” i projekt „Planu zagospodarowania
przestrzennego województwa mazowieckiego”. Z kolei aktualizacja programu dla powiatu
nowodworskiego zakłada realizację poszczególnych zadań priorytetowych w latach 2008
2011 w perspektywie do roku 2014. Przesunięcie okresu programowania o rok wynika z ram
poprzedniego okresu programu ochrony środowiska dla powiatu (okres programowania od
2004-2007 z perspektywą na lata 2008-2011). Niniejszy Program zakłada realizację
poszczególnych zadań priorytetowych w latach 2007-2010
oraz przedstawia propozycje
działań na lata 2010-2014.
Program ochrony środowiska dla miasta stanowi podstawę dla działań samorządu
miasta w zakresie polityki ekologicznej. Obejmuje on zadania własne i koordynowane miasta,
które powinny być uwzględnione przy tworzeniu listy priorytetów ekologicznych w planach
funduszy ochrony środowiska oraz przy udostępnianiu funduszy pomocowych.
Realizacja zadań w zakresie poprawy standardów jakości środowiska oraz jego ochrony
będzie wymagać współpracy samorządów na różnych szczeblach i współpracy z podmiotami
gospodarczymi.
„Program ochrony środowiska dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki” został wykonany
przez Przedsiębiorstwo Geologiczne POLGEOL S.A. na zlecenie Urzędu Miasta w Nowym
Dworze Mazowieckim, na podstawie umowy nr 23/2007 z dnia 10.09.2007 r. Jego
opracowanie było możliwe dzięki współpracy Urzędu Miejskiego w Nowym Dworze
Mazowieckim i Starostwa Powiatowego oraz licznych instytucji i przedsiębiorstw (patrz
rozdział 6.1), które udostępniły niezbędne dane i materiały źródłowe.
5
Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006
r. nr 129, poz.902, z późn. zmianami), niniejszy program, po zaopiniowaniu przez Zarząd
Powiatu nowodworskiego zostaje uchwalony przez Radę Miasta. Co dwa lata, Burmistrz
Miasta zobligowana jest do sporządzania raportów z realizacji programu i przedstawiania ich
następnie Radzie Miasta.
2.CELE I ZASADY POLITYKI EKOLOGICZNEJ
2.1 Zasady polityki ekologicznej państwa
Polityka ekologiczna gminy, podobnie jak powiatu, powinna być całkowicie zgodna z
polityką ekologiczną państwa, województwa oraz powiatu i odzwierciedlać kierunki poprawy
stanu środowiska oraz racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych sformułowane w
„Programie ochrony środowiska województwa mazowieckiego” i „Programie ochrony
środowiska dla powiatu nowodworskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015
- aktualizacja”. Dodatkowo Program ochrony środowiska powinien być zgodny z innymi
nadrzędnymi opracowaniami planistycznymi i programowymi takimi jak:
-
„Polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na
lata 2007-2010”
-
„Projekt Polityki Ekologicznej Państwa
na lata 2007-2010 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2011-2014”
-
Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015
-
Narodowa Strategia Spójności 2007-2013
-
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego
-
Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020
-
Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013
-
Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Nowodworskiego na lata 2004-2013
-
Plan Strategiczny Rozwoju Miasta Nowy Dwór Mazowiecki
-
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego miasta Nowy Dwór Mazowiecki
Celem głównym polityki ekologicznej państwa jest, przyjęta w Konstytucji RP, zasada
zrównoważonego rozwoju. Zasada ta oznacza przyjęcie modelu rozwoju, w którym
zaspokajanie bieżących potrzeb społecznych oraz potrzeb przyszłych pokoleń będzie
6
traktowane równoprawnie i będzie udziałem wszystkich grup społecznych a racje społeczne,
ekonomiczne i ekologiczne traktować należy równorzędnie.
Rząd realizując „Strategię zrównoważonego rozwoju Polski do 2025r.” przyjął
„Politykę ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na lata
2007-2010” i „Projekt Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2011-2014”.. W dokumentach tych określono cele i zasady realizacji
polityki państwa w zakresie ochrony środowiska z uwzględnieniem programów
wykonawczych, a także oszacowaniem nakładów na realizację tychże celów.
Polityka ekologiczna państwa w zakresie poprawy standardów jakości środowiska dotyczy:
•
gospodarki odpadami,
•
jakości powietrza,
•
hałasu i promieniowania,
•
bezpieczeństwa chemicznego i biologicznego,
•
nadzwyczajnych zagrożeń,
•
różnorodności biologicznej i krajobrazowej.
Celami realizacyjnymi „Polityki ekologicznej państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2011-2014” są:
•
wzmacnianie systemu zarządzania ochroną środowiska
•
ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody
•
zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii
•
dalsza poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego dla ochrony
zdrowia mieszkańców Polski
•
ochrona klimatu
Zasady polityki ekologicznej uszczegółowiające naczelną zasadę zrównoważonego rozwoju:
zasada przezorności - zasada ta przewiduje, że rozwiązania pojawiających się problemów
powinny nastąpić wtedy, gdy pojawi się uzasadnione prawdopodobieństwo wystąpienia
problemu, a nie dopiero wtedy, gdy istnieje pełne tego naukowe potwierdzenie,
7
zasada integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi - dotyczy uwzględniania
celów ekologicznych na równi z celami gospodarczymi i społecznymi,
zasada równego dostępu do środowiska przyrodniczego,
zasada regionalizacji - zakłada dostosowanie krajowych narzędzi polityki ekologicznej
do specyfiki obszarów,
zasada uspołecznienia,
zasada “zanieczyszczający płaci”,
zasada prewencji - zakłada przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska, które
powinno być realizowane na etapie planowania i w oparciu o posiadaną wiedzę tj.
wdrażania
procedur
ocen
oddziaływania
na
środowisko
oraz
monitorowanie
prowadzonych działań,
zasada stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT) - zasada ta oznacza, że najbardziej
efektywny i zaawansowany poziom rozwoju technologii i metod prowadzenia danej
działalności stanowi podstawę wyeliminowania lub ograniczenia emisji i wpływu na
środowisko,
zasada subsydiarności -zasada ta oznacza, że kompetencje ochrony środowiska zostają
przekazane na szczebel regionalny, możliwie najbliższy obywatelom oraz że Unia
Europejska podejmuje działania nie należące do jej kompetencji tylko wówczas, gdy cele
proponowanych działań nie mogą być osiągnięte przez państwo członkowskie,
zasada skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej - dotyczy minimalizacji
nakładów na jednostkę uzyskanego efektu.
Strategia Rozwoju Kraju2007-2015
Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015 jest podstawowym dokumentem strategicznym na
poziomie krajowym, który określa cele do osiągnięcia w obszarze rozwoju społecznogospodarczego kraju oraz warunki, które powinny zapewnić ten rozwój. Strategia, jak i inne
dokumenty o charakterze strategicznym, programowym, planistycznym, sporządzona została
zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju czyli równorzędnego uwzględniania rozwoju
gospodarczego, społecznego i ochrony środowiska. Celem strategii, która uwzględnia też cele
Unii Europejskiej w zakresie zrównoważonego rozwoju, jest polepszenie jakości życia
mieszkańców Polski. Jednym z pięciu priorytetów Strategii jest poprawa infrastruktury
technicznej i społecznej. W ramach tego priorytetu wskazuje się na konieczność realizacji
inwestycji z zakresu ochrony środowiska służących ochronie zasobów wodnych, poprawie
8
czystości wód i powietrza, zapewniających oszczędność energii i zabezpieczających przed
katastrofami naturalnymi.
Ujęte w strategii cele pozwolą na efektywne wykorzystania funduszy krajowych oraz
unijnych.
Strategia jest źródłem odniesienia dla innych strategii i programów krajowych (w tym
do Narodowej Strategii Spójności), regionalnych i lokalnych.
Narodowa Strategia Spójności 2007-2013
NSS określa priorytety, obszary i system wdrażania funduszy unijnych takich jak:
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny, Fundusz
Spójności na lata 2007-2013.
Cel strategiczny NSS to zapewnienie warunków do wzrostu konkurencyjności
gospodarki. Realizacją NSS odbywa się poprzez Programy Operacyjne (zarządzane przez
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego) i 16 Regionalnych Programów Operacyjnych
(zarządzanych przez zarządy województw).
Wśród PO wyróżnia się m.in. PO Infrastruktura i Środowisko, którego celem jest
wzrost atrakcyjności inwestycyjnej regionów Polski poprzez rozwój infrastruktury przy
uwzględnieniu zasad ochrony środowiska, zdrowia społeczeństwa, zachowania tożsamości
kulturowej i rozwoju spójności terytorialnej. W PO Infrastruktura i Środowisko określono 17
priorytetów:
1. Gospodarka wodno - ściekowa
2. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
3. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska
4. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska
5. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych
6. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T
7. Transport przyjazny środowisku
8. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe
9. Infrastruktura drogowa w Polsce Wschodniej
10. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku
11. Bezpieczeństwo energetyczne
9
12. Kultura i dziedzictwo kulturowe
13. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia
14. Infrastruktura szkolnictwa wyższego
15. Pomoc techniczna – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
16. Pomoc techniczna – Fundusz Spójności
17. Konkurencyjność regionów
2.2. Polityka ekologiczna na poziomie wojewódzkim
Dokumentem nadrzędnym wytyczającym cele i kierunki działań m. in. w zakresie
polityki
ekologicznej
(ochrony
środowiska)
województwa
jest
Strategia
rozwoju
województwa mazowieckiego. Cele sformułowane w strategii zostały zaadaptowane dla
potrzeb wojewódzkiego programu ochrony środowiska. Zachowany jest więc ścisły związek
strategii z programem ochrony środowiska, który stanowi rozwinięcie strategii rozwoju
województwa w odniesieniu do ochrony środowiska. Poniższe cele określone w strategii są
jednocześnie celami głównymi polityki ekologicznej województwa, wynikającymi z polityki
ekologicznej państwa, ujętymi w Programie ochrony środowiska dla województwa
mazowieckiego:
1.
zmniejszanie zanieczyszczeń środowiska
2.
zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii
3.
rozwój proekologicznych form działalności w gospodarce
4.
utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych, ochrona ekosystemów cennych
pod względem przyrodniczym, ochrona i rozwój ekosystemów leśnych
5.
poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego
6.
podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej
W Programie ochrony środowiska województwa mazowieckiego określono szereg
zadań o charakterze priorytetowym do zrealizowania do roku 2010. Część z nich dotyczy
bezpośrednio powiatu nowodworskiego i miasta Nowy Dwór Mazowiecki. Poniżej zostały
one zaprezentowane. Oprócz nich w niniejszym programie odniesiono się również do innych
zadań ogólnie przesłanych do wszystkich gmin województwa.
10
Tab.1. Zadania priorytetowe do realizacji do 2010 roku określone w Programie ochrony
środowiska dla województwa mazowieckiego odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do
miast Nowy Dwór Mazowiecki.
Cel główny
Zmniejszanie zanieczyszczeń środowiska (wód powierzchniowych,
podziemnych, gleb, powietrza, dotyczy to również odpadów, hałasu i
promieniowania elektromagnetycznego)
Zadanie priorytetowe
1.
1.
Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii
Rozwój proekologicznych form działalności gospodarczej (w
szczególności w rolnictwie, transporcie i eksploatacji kopalin)
1.
1.
Utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych, ochrona
ekosystemów cennych pod względem przyrodniczym, ochrona i rozwój
ekosystemów leśnych
Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego (w zakresie ochrony przed
powodzią, suszą, osuwiskami i pożarami, a także zmniejszenie ryzyka
związanego z transportem substancji niebezpiecznych oraz
występowaniem awarii przemysłowych)
Wzrost poziomu wiedzy ekologicznej (w zakresie edukacji ekologicznej
społeczeństwa i w działalności gospodarczej)
Podłączanie obiektów do miejskiej sieci cieplnej i
zmiana czynnika grzewczego ze stałego na gazowe
lub olejowe (Nowy Dwór Mazowiecki)
wdrażanie „Programu możliwości wykorzystania
odnawialnych źródeł energii dla województwa
mazowieckiego”:
turystyczne wykorzystanie szlaków wodnych
Wisły i Narwi
utworzenie Wiślańsko-Narwiańskiego Parku
Krajobrazowego im. Książąt Mazowieckich
2.
sporządzenie planów ochrony przyrody dla
rezerwatów, KPN, obszarów Natura 2000, parku
krajobrazowego
3.
opracowanie programu rozwoju usług
turystycznych dla KPN i parków krajobrazowych
ogólne zadania skierowane do wszystkich gmin
ogólne zadania skierowane do wszystkich gmin
2.3. Polityka ekologiczna na poziomie powiatu
Na poziomie powiatu, w Planie Rozwoju Lokalnego Powiatu Nowodworskiego na lata
2004-2013, sformułowane zostały następujące cele strategiczne a w nich wytyczono poniższe
cele szczegółowe dotyczące ochrony środowiska.
11
Tab.2. Wykaz zadań dotyczących ochrony środowiska na terenie miast Nowy Dwór
Mazowiecki zamieszczonych w Planie Rozwoju Lokalnego Powiatu Nowodworskiego
Cele strategiczne
III. Poprawa bezpieczeństwa publicznego, socjalnego,
Działania
1.
Poszukiwanie partnerstwa na rzecz zakupu sprzętu i wyposażenia
dla policji, straży pożarnej i ratownictwa
2.
Modernizacja dróg powiatowych w oparciu o środki strukturalne i
własne
Udział samorządu powiatowego w przebudowie skrzyżowania
drogi powiatowej z droga wojewódzką nr 631 w Nowym Dworze
Mazowieckimi
Współpraca z samorządem miasta Nowy Dwór Mazowiecki w
zakresie opracowania planu rewitalizacji i restrukturyzacji terenów
powojskowych i poprzemysłowych
Współdziałanie z samorządami gminnymi w sprawie rozbudowy
infrastruktury turystycznej w ramach „Partnerstwa w widłach
trzech rzek”
Termomodernizacja budynków szkolnych i powiatowych
placówek oświatowych w ramach środków strukturalnych i
własnych
Koordynacja działań w zakresie rozbudowy sieci gazowych
Realizacja programu ochrony środowiska we współpracy z
gminami Kampinoskiego PN i organizacjami pozarządowymi
Edukacja społeczeństwa powiatu zakresie selektywnej zbiórki
odpadów i ograniczenia ich powstawania poprzez organizację
konkursów ekologicznych, udział w Dniu Ziemi i wspieranie akcji
Sprzątanie Świata
Wspieranie działań na rzecz likwidacji dzikich wysypisk poprzez
współpracę z gminami, strażą leśną i stowarzyszeniami
ekologicznymi
Wspieranie inicjatyw i działań samorządów gminnych w zakresie
modernizacji i budowy nowych oczyszczalni ścieków zgodnych z
wymogami UE
Koordynowanie działań w zakresie pozyskiwania środków z
urzędu wojewódzkiego na modernizację i konserwację wałów
przeciwpowodziowych na Wiśle i Narwi
Rozwój terenów wokół KPN z zachowaniem ochrony środowiska prowadzenie działalności usługowej zgodnie z miejscowymi
planami zagospodarowania przestrzennego
Wspieranie działań w zakresie tworzenia bazy turystycznowypoczynkowej dla potrzeb weekendowego wypoczynku
mieszkańców aglomeracji warszawskiej
Wspieranie działań w zakresie zagospodarowania Twierdzy
Modlin
Promocja zasobów dziedzictwa i rozwoju powiatu przez
uczestnictwo w targach, wystawach i imprezach na poziomie
lokalnym , regionalnym i krajowym
Tworzenie wspólnych przedsięwzięć o zasięgu powiatowym np.: w
dziedzinie zagospodarowania turystycznego, ochrony środowiska,
bezpieczeństwa zdrowotnego z wykorzystaniem środków
pomocowych UE.
i stanu zdrowia mieszkańców
3.
4.
V.
Rozwój infrastruktury technicznej, podniesienie
stopnia jej funkcjonalności i korzyści dla rozwoju
wspólnoty terytorialnej
5.
6.
7.
1.
2.
VI.
Poprawa stanu jakości środowiska poprzez
działania skierowane na osiągnięcie i
przestrzeganie norm Unii Europejskiej w
dziedzinie ochrony wód, powietrza, gleby i
krajobrazu
3.
4.
5.
1.
VII.
Ochrona zasobów naturalnych i wykorzystanie ich
dla celów rozwoju społeczno-gospodarczego
z zachowaniem tożsamości regionu, dziedzictwa
kulturowego i walorów środowiskowych
2.
3.
4.
VIII.
Poszukiwanie partnerstwa na rzecz rozwoju
powiatu nowodworskiego między jednostkami
terytorialnymi różnego szczebla i organizacjami
pozarządowymi
1.
Cel główny oraz cele szczegółowe polityki ekologicznej miasta Nowy Dwór
Mazowiecki
sformułowane w niniejszym programie są powiązane i zgodne z celami
programów ochrony środowiska wyższych szczebli - i wojewódzkim (przedstawiony został
w poprzednim podrozdziale) oraz powiatowym. Poniżej w tabeli zestawiono cele i zadania
polityki ekologicznej powiatu sformułowane w Programie ochrony środowiska dla powiatu
nowodworskiego na lata 2008-2011 - aktualizacja istotne z perspektywy miasta Nowy Dwór
Mazowiecki.
12
Tab.3. Cele i zadania priorytetowe do realizacji do 2015 roku określone w aktualizacji
Programu ochrony środowiska dla powiatu nowodworskiego odnoszące się bezpośrednio
lub pośrednio do miasta Nowy Dwór Mazowiecki
Cel strategiczny
Cel operacyjny
osiągnięcie lepszej
jakości powietrza,
zwłaszcza w zakresie
pyłów
osiągnięcie lepszej
jakości wód w zakresie
badanych parametrów
ograniczenie
emisji substancji
i energii
osiągnięcie
maksymalnych
poziomów odzysku
odpadów
i minimalizacja ich
składowania oraz
wytwarzania
Działania
wspieranie działań podmiotów prywatnych i publicznych na rzecz ograniczenia zjawiska
„niskiej emisji”, poprzez stosowanie technologii wykorzystujących paliwa ekologiczne,
ogrzewanie z wykorzystaniem biomasy
nadzór nad podmiotami gospodarczymi emitującymi zanieczyszczenia do powietrza,
wspieranie ich działań na rzecz zwiększenia skuteczności oczyszczania gazów odlotowych
modernizacje dróg w celu ograniczenia emisji ze źródeł komunikacyjnych
- drogi krajowej nr 62
- dróg wojewódzkich nr 630, 631
- dróg powiatowych
- dróg gminnych
- przebudowa skrzyżowania drogi powiatowej z drogą wojewódzką nr 631 w Nowym Dworze
Mazowieckim
podłączanie obiektów do miejskiej sieci cieplnej w Nowym Dworze Mazowieckim,
wprowadzanie indywidualnych liczników ciepła
rozbudowa sieci gazowej na terenie gminy Nowy Dwór Mazowiecki
opracowanie planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz
wspieranie działań na rzecz rozwoju odnawialnych źródeł energii
wprowadzenie izolacyjnych pasów zieleni wzdłuż dróg
Termomodernizacje budynków komunalnych
kontynuacja kontroli umów w zakresie wywozu nieczystości wśród wszystkich mieszkańców
oraz podmiotów gospodarczych
ograniczenie/eliminacja zrzutu substancji niebezpiecznych do wód ze źródeł przemysłowych
kontynuacja budowy sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej- Nowy Dwór Mazowiecki
(Modlin Stary, osiedle nr 8),
modernizacja oczyszczalni „Południe” w Nowym Dworze Mazowieckim
promocja i wspieranie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków
udział mieszkańców w budowie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej
utrzymanie we właściwym stanie technicznym rzek Wisły, Narwi
utrzymanie czystości w jeziorach, poprawa stanu jakości wód w Wiśle, prowadzenie
monitoringu jakości wód
inwentaryzacja i kontrola bezodpływowych zbiorników, w których magazynowane są ścieki
monitoring wód powierzchniowych rzek i jezior
Zarejestrowanie Mazowieckiego Związku Międzygminnego Czyste Mazowsze i prowadzenie
działań wszystkich gmin powiatu w ramach związku w zakresie tworzenia zakładów
utylizacji odpadów, zagospodarowaniu surowców wtórnych, zorganizowaniu systemu
odbioru odpadów niebezpiecznych, wielkogabarytowych, selekcji odpadów
biodegradowalnych, edukacji mieszkańców, opracowywania dokumentacji planistycznych
sporządzenie aktualizacji gminnego planu gospodarki odpadami
kontynuacja realizacji zadań określonych w gminnym planie gospodarki odpadami i
aktualizacji
modernizacje dróg gminnych
tworzenie pasów zieleni wokół źródeł emisji hałasu, wzdłuż dróg szybkiego ruchu, linii
kolejowej
egzekwowanie założeń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie
hałasu i emisji promieniowania elektromagnetycznego
ograniczanie
uciążliwości hałasu
i promieniowania
elektromagnetycznego
ograniczenie
zapobieganie skutkom
uwzględnienie oddziaływania pół elektromagnetycznych i hałasu w planach
zagospodarowania przestrzennego i decyzjach lokalizacyjnych obiektów
ocena stanu akustycznego środowiska i wykonanie map akustycznych dla obiektów, których
eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach
(drogi, linie kolejowe, lotnisko) i przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu w
środowisku..
budowa ekranów akustycznych w miejscach występowania uciążliwości akustycznych
(szlaki komunikacyjne) dla mieszkańców.
podnoszenie świadomości społeczeństwa związanej z występowaniem źródeł
promieniowania i ich oddziaływania poprzez różnorodne media.
zwiększenie izolacyjności budynków (poprzez wymianę okien) w miejscach występowania
przekroczeń wartości progowych hałasu, w sytuacji gdy inne rozwiązania ograniczenia emisji
hałasu nie dają skutecznych rezultatów
wyznaczanie lub budowa miejsc postojowych dla pojazdów przewożących substancje
13
emisji substancji
i energii
awarii przemysłowych
ochrona przyrody i
krajobrazu
z uwzględnieniem
wymogów UE
ochrona
środowiska
przyrodniczego
i krajobrazu
ochrona ekosystemów
leśnych
zwiększenie lesistości
w powiecie
i dokonanie
pojedynczych
zadrzewień
ochrona gleb
ochrona zasobów
kopalin i wód
podziemnych
ochrona przed
powodzią
poprawa stanu
bezpieczeństwa
ekologicznego
ochrona
przeciwpożarowa
nadzwyczajne
zagrożenia
racjonalne
gospodarowanie
środowiskiem
ograniczenie
materiałochłonności,
wodochłonności,
energochłonności
niebezpieczne
kształtowanie pożądanych postaw ludności w sytuacji wystąpienia nadzwyczajnych zagrożeń
i klęsk żywiołowych
uwzględnienie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wymogów ochrony
przed nadzwyczajnymi zagrożeniami środowiska lub/i katastrofami naturalnymi (powodzie)
prowadzenie działań mających na celu utworzenie rezerwatów przyrody i innych form
ochrony przyrody
objęcie ochroną planowanych obszarów Natura 2000 Forty Modlińskie
utworzenie Wiślańsko-Narwiańskiego Parku Krajobrazowego im. Książąt Mazowieckich
współpraca z wojewódzkim konserwatorem przyrody w celu wprowadzenia lepszych
procedur ochrony obszarów cennych przyrodniczo
zabezpieczenie wydm przed spłukiwaniem gleby przez wodę i rozdeptywania przez ludzi
ochrona roślinności wodnej i szuwarowej, ochrona siedlisk bagiennych i podmokłych
dalsze rozwijanie nowych form agroturystycznych i turystycznych
współpraca gminy i powiatu w zakresie wdrażania planu rewitalizacji terenów powojskowych
i poprzemysłowych oraz zagospodarowania Twierdzy Modlin
tworzenie form ochrony przyrody
ochrona starodrzewów, parków podworskich i wiejskich
sporządzenie planów ochrony przyrody dla rezerwatów, KPN, obszarów Natura 2000, parku
krajobrazowego
kontynuacja ochrony istniejących już obszarów i obiektów podlegających ochronie na mocy
prawa
dalsza ochrona istniejących zadrzewień na terenie zieleni komunalnej, rozwój zieleni na
terenach zurbanizowanych
respektowanie przez użytkowników środowiska zasad ekorozwojowych na terenach cennych
przyrodniczo i krajobrazowo
eksponowanie wartości kulturowych i historycznych obiektów objętych ochroną
konserwatora zabytków
inwentaryzacja lasów prywatnych na terenie miasta
dalsze uwzględnienie pozytywnej roli lasów i zadrzewień i planach zagospodarowania
przestrzennego
dalsze współdziałanie z Nadleśnictwem Jabłonna i KPN w celu ochrony istniejących lasów
prowadzenie zalesień terenów państwowych i prywatnych?
prowadzenie gospodarki leśnej zgodnej z zasadami proekologicznymi
odbudowa lasów zniszczonych przez pożary, huragany
dalsza likwidacja dzikich składowisk odpadów na terenie miasta
przywracanie wartości użytkowej glebom, które uległy degradacji
monitoring jakości gleb (szczególnie zawartości metali ciężkich) w strefie 50 m od osi trasy
szybkiego ruchu
kontynuacja budowy sieci wodociągowej: w Nowym Dworze Mazowieckim (dzielnica
Modlin Twierdza, osiedle nr 8)
ograniczenie wykorzystania wód podziemnych do celów innych niż zaopatrzenie ludności w
wodę do picia C
dalsze ograniczenie zużycia wody podziemnej, poprzez egzekwowanie regulaminu
zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków
dalsza poprawa standardów zaopatrzenia w wodę, ograniczenie marnotrawstwa i strat w
systemach wodociągowych (np. poprzez zakładanie wodomierzy)
wyznaczenie i wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
granic obszarów bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia powodzią.
modernizacja i konserwacja wałów przeciwpowodziowych na Wiśle i Narwi
konserwacja i modernizacja urządzeń wodnych
propagowanie zasad przeciwdziałania zagrożeniu pożarowemu
modernizacja sprzętu OSP, doposażenie jednostek straży pożarnej w sprzęt do ratownictwa
techniczno-chemiczno-ekologicznego
wykonywanie corocznego przeglądu dotyczącego spełnienia wymogów bezpieczeństwa w
zakładzie stanowiącym zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej
sporządzenie planów operacyjno – ratowniczych dla gmin powiatu narażonych na skutki
poważnych awarii przemysłowych
uwzględnienie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wymogów ochrony
przed nadzwyczajnymi zagrożeniami środowiska lub/i katastrofami naturalnymi
promowanie i wdrażanie najlepszych dostępnych technik (BAT) w zakresie zmniejszania
materiałochłonności i odpadowości produkcji
wspieranie działań podmiotów gospodarczych w zakresie racjonalnego gospodarowania
zasobami środowiska
14
i odpadowości
gospodarki, racjonalne
gospodarowanie wodą,
zatrzymanie wody
w środowisku
proekologiczne
inwestycje w
dziedzinie transportu
zmniejszenie presji
rolnictwa na
środowisko
wykorzystanie energii
odnawialnej do 7,5%
ogółu energii
zużywanej
usprawnienie
zarządzania
środowiskiem
edukacja ekologiczna
i podnoszenie poziomu
świadomości
ekologicznej
mieszkańców
zwiększenie
aktywności
obywatelskiej
i podnoszenie
świadomości
ekologicznej
społeczeństwa
większa aktywność
społeczeństwa na rzecz
ochrony środowiska
kontynuacja ograniczenie zużycia wody podziemnej, poprzez uchwalenie i egzekwowanie
przyjętego regulaminu zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków
zmniejszenie wodochłonności procesów przemysłowych i rolniczych, wprowadzanie
zamkniętych obiegów wody w przemyśle, zakładanie wodomierzy
dalsze wspieranie działań sektora prywatnego, mających na celu zwiększenie efektywności
wykorzystania energii
współpraca z organizacjami odzysku odpadów wtórnych w celu ograniczenia ilości
wytwarzanych odpadów
prowadzenie polityki sprzyjającej rozwojowi komunikacji zbiorowej, zwiększenie udziału
transportu kolejowego
turystyczne wykorzystanie szlaków wodnych Wisły i Narwi
poprawa infrastruktury kolejowej
tworzenie przejść przez drogi umożliwiających migrację zwierząt
promocja i stosowanie zasad Dobrej Praktyki Rolnej
promocja i utrzymanie tradycyjnego, urozmaiconego krajobrazu rolniczego poprzez
zachowanie tradycyjnych praktyk gospodarczych na terenach przyrodniczo cennych
wdrażanie programów rolnośrodowiskowych
wdrażanie „Programu możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii dla
województwa mazowieckiego”
współpraca międzygminna w realizacji i inwestycji proekologicznych (wodociągi,
kanalizacja, edukacja, modernizacje dróg)
współpraca z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi, uczelniami i innymi instytucjami
zajmującymi się ochroną środowiska
wzmocnienie jakościowe i ilościowe służb ochrony środowiska
dalsze organizowanie szkoleń dla pracowników wydziału ochrony środowiska
dalsze uwzględnianie przepisów ochrony środowiska w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego, wyznaczenie w miejscowych planach obszarów
szczególnie cennych przyrodniczo
uwzględnienie ochrony wartości przyrodniczych i krajobrazowych w planowaniu inwestycji
dalsza analiza i kontrola wybranych pozwoleń ekologicznych i przestrzegania nałożonych
obowiązków w zakresie ochrony i korzystania ze środowiska
utworzenie centrum edukacji ekologicznej
wspieranie działań organizacji pozarządowych w zakresie edukacji ekologicznej
budowa ścieżek edukacyjnych.
dalsze wspieranie organizacji szkoleń i programów edukacyjnych dla przedsiębiorców,
nauczycieli, radnych, urzędników i in.
dalsze wspieranie imprez masowych o tematyce ekologicznej: Dzień Ziemi, Dzień Ochrony
Środowiska, Sprzątanie Świata, ciągłe podejmowanie działań edukacyjnych, promocyjnych w
formie publikacji, konkursów, szkoleń, imprez masowych.
dofinansowanie wyjazdów dzieci na „zielone szkoły”, oraz wspieranie terenowych ośrodków
– „zielonych szkół”.
edukacja społeczeństwa w zakresie roli i ochrony przeciwpożarowej lasów, efektywności
energetycznej, oszczędzania wody, ochrony przed hałasem (Akcje ulotowe, plakaty, imprezy
masowe, konkursy itp.)
kształtowanie proekologicznych postaw konsumpcji w celu zminimalizowania ilości
powstających odpadów i kontynuowania ich segregacji
rozbudowa infrastruktury turystycznej w ramach „Partnerstwa w Widłach Trzech Rzek”
rozbudowa bazy turystyczno-wypoczynkowej
promocja dziedzictwa kulturowego, walorów przyrodniczych i turystycznych miasta na
targach, wystawach, imprezach o charakterze lokalnym, regionalnym, krajowym.
przygotowania programu wspierania zrównoważonego rozwoju usług turystycznych na
obszarach cennych przyrodniczo i krajobrazowo (Kampinoski Park Narodowy)
tworzenie partnerstwa publiczno – prywatnego na rzecz rozwiązywania problemów ochrony
środowiska.
kontynuacja wspierania aktywności obywateli podejmujących działania na rzecz ochrony
środowiska, np. usuwanie azbestu, promowanie osób i organizacji aktywnie działających na
rzecz środowiska
kontynuacja organizowania konkursów, wystaw, imprez aktywizujących społeczeństwo do
troski o środowisko
15
2.4 Limity racjonalnego wykorzystania zasobów środowiska
W „Polityce ekologicznej państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy
na lata 2007-2010”, ustalone zostały następujące ważniejsze limity krajowe, związane
z racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych i poprawą stanu środowiska:
•
zmniejszenie wodochłonności produkcji o 50% w stosunku do stanu w 1990r.
(w przeliczeniu na PKB i wartość sprzedaną w przemyśle),
•
ograniczenie materiałochłonności produkcji o 50% w stosunku do 1990r. w taki
sposób, aby uzyskać co najmniej średnie wielkości dla państw OECD (w
przeliczeniu na jednostkę produkcji, wartość produkcji lub PKB),
•
ograniczenie zużycia energii o 50% w stosunku do 1990r. i 20% w stosunku do
2000r. (w przeliczeniu na jednostkę PKB),
•
dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych w
procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z
1990r.,
•
pełna (100%) likwidacja zrzutów ścieków nieoczyszczonych z miast i zakładów
przemysłowych,
•
ograniczenie emisji pyłów o 75%, dwutlenku siarki o 56%, tlenków azotu o 31%,
lotnych związków organicznych (poza metanem) o 4% i amoniaku o 8% w stosunku
do stanu w 1990r.
Wymienione limity powinny być osiągnięte najpóźniej do 2010r. i stanowią one punkt
odniesienia w zakresie realizacji celów wojewódzkiej i powiatowej polityki ekologicznej.
Limity gminne i dla miast również powinny być wzorowane na powyższych
wskaźnikach, jednak poszczególne gminy i miasta, kierując się interesem swoich
mieszkańców, mają możliwość ustalania własnych limitów. Nie istnieje żadna procedura
odgórnego ustalania limitów gminnych, poza ewentualnymi porozumieniami między
Ministerstwem Środowiska a zainteresowanymi samorządami. Jedynym założeniem jest
ukierunkowanie zadań zgodnie z polityką ekologiczną na wyższych szczeblach, a więc na
szczeblu powiatowym, wojewódzkim i krajowym.
Opracowania na szczeblu państwowym („II Polityka ekologiczna państwa na lata
2003-2010”, „Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010” i
in.) stanowią dla miejskiego programu ochrony środowiska:
16
•
podstawę wyjściową do konkretyzacji zadań w nawiązaniu do specyfiki i potrzeb
danego regionu (np. do sporządzenia na szczeblu miasta konkretnego wykazu
planowanych do budowy lub modernizacji składowisk odpadów, oczyszczalni
ścieków itd.)
•
analog do sformułowania lokalnych wskaźników (celów) planowanych do uzyskania
na danym terenie (np. jeśli na szczeblu krajowym planuje się do 2010r. zmniejszenie
ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych z gospodarki
komunalnej /na terenie miast i osiedli wiejskich/ o 30%, w stosunku do stanu z
1990r., to na szczeblu niższym może być przyjęty wskaźnik taki sam, wyższy lub
niższy; w każdym przypadku z uzasadnieniem przyczyn przyjętego wskaźnika),
•
inspirację do wprowadzenia podobnego zadania na szczeblu gminnym, jeśli zadanie
w programie wykonawczym jest ujęte ogólnie bądź dotyczy szczebla krajowego.
2.5 Instrumenty zarządzania środowiskiem
Zarządzanie środowiskiem odbywa się poprzez działania podejmowane na szczeblu
ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym (powiatowym i gminnym). Zajmuje się nim
administracja rządowa, samorządowa, instytucje im podporządkowane oraz podmioty
gospodarcze korzystające ze środowiska.
Organy administracji odpowiedzialne za wykonywanie i egzekwowanie prawa mają
na celu głównie zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska i przestrzeganie norm
racjonalnego korzystania ze środowiska. Podmioty gospodarcze korzystające ze środowiska
kierują się głównie efektami ekonomicznymi swojej działalności, ale uwzględniają też
konieczność dotrzymywania wymagań określonych prawem. Prowadzą więc kontrolę emisji,
modernizują lub eliminują przestarzałe rozwiązania techniczne i technologiczne przeważnie
uciążliwe dla środowiska.
Zarządzanie środowiskiem odbywa się przez wykorzystanie instrumentów prawnych,
finansowych i społecznych.
2.5.1 Instrumenty prawne
Do instrumentów prawnych zarządzania środowiskiem należą:
•
pozwolenia na wprowadzanie do środowiska substancji lub energii (np. pozwolenie
na emisję pyłów i gazów do powietrza),
17
•
decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia,
•
decyzje (np. decyzja wodnoprawna na pobór wód podziemnych),
•
koncesje (np. koncesja na eksploatację kopalin ze złóż),
•
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (przed przystąpieniem do
opracowania planu zagospodarowania wykonuje się studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania. Dla potrzeb tych opracowań wykonuje się
opracowanie ekofizjograficzne w którym charakteryzuje się poszczególne elementy
przyrodnicze środowiska i ich wzajemne powiązania),
•
procedura ocen oddziaływania na środowisko-OOŚ (stosowana zgodnie z ustawą z
dnia 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska(DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z
późn. zmianami), z późniejszymi zmianami/ jest jednym z najważniejszych
instrumentów ochrony środowiska, stanowi uniwersalną procedurę weryfikowania
programowania i planowania rozwoju, zagospodarowania przestrzennego oraz
lokalizacji inwestycji. Opracowaniami wykonywanymi podczas postępowania w
sprawie
OOŚ
są
odpowiednio:
opracowania
ekofizjograficzne,
prognozy
oddziaływania na środowisko lub raporty oddziaływania przedsięwzięć na
środowisko),
•
monitoring środowiska (szczególny instrument prawny, który oprócz funkcji
informacyjnych dla administracji rządowej, samorządowej oraz społeczeństwa, jest
podstawą analiz, ocen lub decyzji. Państwowy monitoring środowiska /PMŚ/
prowadzony jest przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w zakresie: jakości
środowiska, emisji, ocen i prognoz. Dostarcza on informacji dla potrzeb opracowania
planów zagospodarowania przestrzennego, wykonywania raportów OOŚ oraz prac
studialnych i prognostycznych. Stanowi on również podstawę do realizacji
programów naprawczych w przedsiębiorstwach lub na obiektach, np. w rejonie
składowisk odpadów),
•
pozwolenia
zintegrowane
(decyzja
administracyjna
stanowiąca
nowoczesny
instrument prawny, wymagana dla instalacji o działaniu mogącym spowodować
znaczne zanieczyszczenie środowiska, zgodnie z Rozporządzeniem MŚ z dnia
26.07.2002r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne
zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako
całości /Dz.U. nr 122 poz. 1055/. Konieczność uzyskania pozwoleń zintegrowanych
-ustawowo określona na 01.01.2004r.- została przesunięta do 2010r, zgodnie z
18
Rozporządzeniem MŚ z dnia 26.09.2003r. /Dz.U. nr 177 poz.1736/ w sprawie
późniejszych terminów do uzyskania pozwolenia zintegrowanego w zależności od
typu instalacji).
2.5.2 Instrumenty społeczne
Instrumenty społeczne zarządzania środowiskiem polegają na:
•
usprawnianiu współpracy i budowaniu partnerstwa (dotyczy to działań samorządów
i relacji
samorząd
–
społeczeństwo
oraz
uczestniczenia
społeczeństwa
w
konsultacjach lub debatach prowadzących do podejmowania decyzji w procesie
zarządzania środowiskiem),
•
formułowaniu i wdrażaniu polityk środowiskowych, w tym planów działań i
porozumień środowiskowych,
•
ocenie i monitorowaniu skutków zrównoważonego rozwoju, w tym określaniu
wskaźników równowagi środowiskowej i formułowaniu wyraźnych celów
operacyjnych,
•
włączeniu mechanizmów rynkowych w realizację zrównoważonego rozwoju,
•
prowadzeniu edukacji ekologicznej celem zwiększenia świadomości społecznej.
W ustawie Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z późn.
zmianami), został zapisany obowiązek włączenia problematyki ochrony środowiska i
zrównoważonego rozwoju do programów nauczania wszystkich typów szkół i kursów
prowadzących do uzyskania kwalifikacji zawodowych. Propagowanie edukacji ekologicznej
wynika z dokumentów międzynarodowych (AGENDA 21, Konwencja z Aarhus z 1998r.)
oraz krajowych.
Podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej stanowi jeden z celów głównych
wynikających z polityki ekologicznej państwa i jest on zawarty również w programach
niższego szczebla: wojewódzkim i powiatowym. Cele szczegółowe oraz rodzaje
przedsięwzięć do realizacji na terenie miasta Nowy Dwór przedstawia tabela 24 i 25.
Szczególne znaczenie dla podnoszenia standardów środowiska nie tylko w skali regionalnej,
ale również lokalnej ma edukacja ekologiczna na poziomie zarządzania. Istotnym zadaniem
jest więc przeprowadzanie szkoleń, kursów, seminariów itp. dla radnych, pracowników
samorządowych oraz podmiotów gospodarczych. Ponadto edukacja ekologiczna powinna
dotyczyć wszystkich mieszkańców gminy, zarówno dzieci i młodzieży (edukacja ekologiczna
19
w szkołach, organizowanie akcji typu: Dzień Ziemi, Sprzątanie Świata itp.), jak i dorosłych.
Władze miasta, z udziałem powiatu oraz organizacji ekologicznych, powinny wspierać
działania regionalnych i lokalnych stowarzyszeń na rzecz ochrony środowiska i krajobrazu
kulturowego.
Zgodnie z „Narodową strategią edukacji ekologicznej” Rząd zapewnia organizacyjne i
techniczne wsparcie instytucjom publicznym na rzecz działań edukacyjnych i promocyjnych
realizowanych przez organizacje ekologiczne. Regulacją prawną został objęty także dostęp do
informacji o środowisku, udział społeczeństwa w postępowaniach w sprawie ocen
oddziaływania na środowisko i w działaniach dotyczących ochrony środowiska.
2.5.3 Instrumenty finansowe
Instrumentami finansowymi wykorzystywanymi w zarządzaniu środowiskiem są:

opłaty i kary ekologiczne za korzystanie ze środowiska lub naruszenie warunków
korzystania ze środowiska,

dotacje, kredyty i pożyczki ze źródeł krajowych lub zagranicznych,

środki własne samorządów przeznaczone na ochronę środowiska pochodzące z innych
źródeł.
Zadania związane z ochroną środowiska określone w przepisach prawnych
(uwzględniające dostosowanie Polski do warunków Unii Europejskiej) będą wymagać
znacznych nakładów finansowych. Cele określone w „Polityce ekologicznej państwa na lata
2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na lata 2007-2010” i „Projekcie Polityki
Ekologicznej Państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014”
i programach niższego szczebla będą mogły być zrealizowane przy założeniu stopniowego
wzrostu do 2014r. udziału wydatków na ochronę środowiska i gospodarkę wodną.
Źródła finansowania ochrony środowiska będą zróżnicowane w zależności od rodzaju
i okresu przewidywanego działania, a przede wszystkim od możliwości stosowania
instrumentów finansowo-ekonomicznych zapewnionych na poziomie krajowym.
Fundusze na realizację polityki ekologicznej na terenie miasta mogą pochodzić ze
środków krajowych i zagranicznych.
20
a) środki krajowe:
-
środki własne powiatu i gmin,
-
środki budżetowe (publiczne dotacje celowe przydzielane na cele związane z ochroną
środowiska z budżetu państwa lub województwa),
-
środki własne ludności i przedsiębiorstw (np. GDDKiA),
-
celowe fundusze ekologiczne o charakterze ogólnym (NFOŚiGW, WFOŚiGW,
PFOŚiGW) i wyspecjalizowanym (np. ANR, Fundusz Termomodernizacji),
-
dotacje, kredyty i pożyczki na cele proekologiczne: niekomercyjne z krajowych instytucji
finansowych, w tym EkoFunduszu i różnego rodzaju fundacji oraz komercyjne z Banku
Ochrony Środowiska, Banku Gospodarki Komunalnej i in. instytucji udzielających
kredytów i pożyczek na cele proekologiczne na warunkach korzystniejszych niż wynika to
z sytuacji na rynku finansowym.
Dotychczas, w skali kraju, najbardziej istotne znaczenie w finansowaniu ochrony
środowiska mają: Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz EkoFundusz.
FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ
Najważniejszą część źródeł finansowania ochrony środowiska w Polsce stanowią
celowe fundusze ekologiczne funkcjonujące obecnie na czterech poziomach administracji
państwowej:
•
na poziomie krajowym – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
(NFOŚiGW), posiadający osobowość prawną,
•
na poziomie regionalnym – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Warszawie (WFOŚiGW), posiadający osobowość prawną,
•
na poziomie lokalnym bez osobowości prawnej – powiatowe (PFOŚiGW) i gminne
(GFOŚiGW) fundusze ochrony środowiska.
Zasady funkcjonowania funduszy ochrony środowiska określa ustawa z dnia
27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z późn.
zmianami). Natomiast szczegółowe zasady gospodarki finansowej NFOŚiGW i WFOŚiGW
określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20.12.2002 r. (Dz. U. Nr 230, poz.1934).
Fundusze te gromadzą wpływy z opłat uiszczanych przez podmioty gospodarcze za
korzystanie ze środowiska oraz kar administracyjnych.
21
Opłaty ekologiczne ponoszą korzystający ze środowiska, pomimo że ich działalność w
tym zakresie jest zgodna z prawem. Jest to bowiem zapłata za korzystanie ze środowiska,
stanowiąca pewien ekwiwalent strat ekonomicznych i społecznych, powstających w wyniku
zanieczyszczenia środowiska i jego zmian. Opłaty te zostały ustanowione przez:
-
ustawę z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129,
poz.902, z późn. zmianami),
-
ustawę z dnia 16.10.1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 114, poz. 492),
-
ustawę z dnia 18.07.2001 Prawo wodne (Dz. U. 2001 nr 115 poz.1229),
-
ustawę z dnia 27.04.2001 o odpadach (Dz. U. z 2007, Nr 39, poz. 251).
i dotyczą m.in. poboru wody, odprowadzania ścieków, emisji zanieczyszczeń do powietrza
oraz składowania odpadów.
Kary ekologiczne są karami pieniężnymi płaconymi przez podmioty gospodarcze za
przekroczenie lub naruszenie warunków korzystania ze środowiska.
Wpływy z tytułu opłat i kar, zgodnie z art. 402 ustawy z dnia 27.04.2001r. Prawo
ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z późn. zmianami), stanowią w 20%
przychód gminnego funduszu, a w 10%- powiatowego.
Zebrane środki przeznacza się na dofinansowanie (głównie w formie dotacji)
proekologicznych przedsięwzięć podejmowanych przez samorządy lokalne i podmioty
gospodarcze, edukację ekologiczną i monitoring. Są to obecnie najbardziej rozpowszechnione
formy finansowania zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Projekt przewidziany do dofinansowania ze środków UE, powinien być zgodny z
wymogami prawnymi i polityką Unii Europejskiej. O dofinansowanie z funduszy mogą się
ubiegać:
-
jednostki samorządu terytorialnego i ich związki,
-
stowarzyszenia, fundacje i inne organizacje,
-
podmioty gospodarcze realizujące przedsięwzięcia ochrony środowiska i gosp. wodnej.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej został utworzony na
mocy ustawy z dnia 27.04.1989r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska
i ustawy - Prawo wodne i posiada osobowość prawną. Celem jego działalności jest finansowe
wspieranie
inwestycji
ekologicznych
o
znaczeniu
oraz
zasięgu
ogólnopolskim
i ponadregionalnym oraz zadań lokalnych, istotnych z punktu widzenia potrzeb środowiska.
22
Działalność tego funduszu polega głównie na:
-
udzielaniu nisko oprocentowanych pożyczek (które mogą być całkowicie lub częściowo
umarzane pod warunkiem terminowego wykonania dotowanych przedsięwzięć),
-
dopłatach do preferencyjnych kredytów i pożyczek,
-
przyznawaniu dotacji.
W działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dominuje
udzielanie pożyczek
W NFOŚiGW i WFOŚiGW przygotowuje się listy zadań, które mogą być przez nie
dofinansowywane. Listy takie sporządzane są corocznie (brak jest wieloletnich programów
wydatkowania funduszy na realizację określonych zadań), zgodnie z wytycznymi podanymi
w ustawie z dnia 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z
późn. zmianami). Listy priorytetowych programów NFOŚiGW są zatwierdzane do dnia 31
stycznia danego roku, natomiast WFOŚiGW – do dnia 30 czerwca każdego roku na rok
następny. Sporządza się je zgodnie z:
•
priorytetami Narodowego Funduszu(23) (tab. ), określonymi w oparciu o: “Politykę
ekologiczną państwa” oraz listy przedsięwzięć priorytetowych wojewódzkich funduszy
ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
•
planem działalności i kryteriami wyboru przedsięwzięć, o których mowa w art. 414
wspomnianej ustawy.
23
Tab. 4.: Lista priorytetowych programów NFOŚiGW z uwzględnieniem mniejszych
przedsięwzięć przeznaczonych do finansowania we współpracy z bankami, planowanych na
rok 2007
lp
Zakres programów priorytetowych NFOŚiGW na rok 2007
1 Ochrona wód i gospodarka wodna:
•
•
•
•
Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach powyżej 15 tys. RLM
Gospodarka wodno-ściekowa w przedsiębiorstwach
Przedsięwzięcia finansowane z subfunduszu gospodarka wodna
Wspieranie ekologicznych form transportu wodnego w ramach Funduszu Żeglugowego
2 Ochrona powierzchni ziemi, gospodarowanie odpadami i zasobami
•
•
•
Ochrona powierzchni ziemi i wód poprzez zapobieganie powstawaniu odpadów, ich zagospodarowanie oraz
rekultywację terenów zdegradowanych
Zmniejszenie uciążliwości wynikających z wydobywania kopalin i ich wzbogacania, ograniczenie negatywnego
oddziaływania na środowisko procesów likwidacji zakładów górniczych oraz stabilizacja osuwisk
Finansowanie potrzeb geologii w zakresie poznania budowy geologicznej kraju oraz w zakresie gospodarki
zasobami złóż kopalin i wód podziemnych
3 Bezpieczeństwo ekologiczne
•
•
•
Zapobieganie i ograniczanie skutków zagrożeń naturalnych oraz przeciwdziałanie poważnym awariom
Monitoring środowiska
Budowa szczególnie ważnych obiektów hydrotechnicznych – inwestycje wskazane przez Ministra
Środowiska/Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej
4 Ochrona powietrza
•
•
•
•
•
•
Podwyższenie sprawności wytwarzania, przemysłu, dystrybucji i użytkowania energii
Wzrost wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, w tym biopaliw
Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniem poprzez zapobieganie i ograniczenie emisji zanieczyszczeń oraz
oszczędzanie surowców i energii
Zastosowanie technologii zapewniających czystszą i energooszczędną produkcję
Zapobieganie i ograniczenie negatywnego oddziaływania hałasu na środowisko
Finansowanie funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami do emisji, w tym prowadzenie Krajowego Rejestru
Uprawnień do Emisji i realizację zadań Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji oraz
zadań dotyczących monitorowania wielkości emisji substancji objętych tym systemem
5 Ochrona przyrody i krajobrazu oraz kształtowanie postaw ekologicznych
•
•
•
•
•
•
Ochrona przyrody i krajobrazu oraz kształtowanie postaw ekologicznych
Wspieranie działań w zakresie zwiększenia lesistości kraju i ochrony zasobów leśnych
Kształtowanie postaw społecznych sprzyjających ochronie środowiska, w tym różnorodności biologicznej
Wspieranie edukacji dla zrównoważonego rozwoju
Wspieranie działań w zakresie profilaktyki zdrowotnej dzieci z obszarów, na których występują przekroczenia
standardów jakości środowiska
Wspieranie działalności pozarządowych organizacji ekologicznych
6
Pozostałe programy
•
•
•
•
Wspieranie przedsięwzięć finansowanych z Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu
Finansowego
Wspieranie działalności badawczej, eksperckiej na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej
Realizacja przedsięwzięć, które uzyskały dofinansowanie ze środków Funduszu Spójności do końca 2006 roku
Inne zadania zgłoszone przez Ministra Środowiska
Lista mniejszych przedsięwzięć
przeznaczonych do finansowania przez NFOŚiGW we współpracy z bankami w roku 2007
•
•
•
•
•
•
•
budowa małych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków, dotyczy tylko Programu dla Aglomeracji poniżej 2000
RLM,
budowa kanalizacji sanitarnej, dotyczy tylko Programu dla Aglomeracji poniżej 2000 RLM,
zagospodarowanie odpadów
inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł energii
usuwanie wyrobów zawierających azbest
termomodernizacja
budowa lub modernizacja stacji uzdatniania wody
24
Wnioski o dofinansowanie do NFOŚiGW można składać w dowolnym terminie.
Wnioski o dofinansowanie przedsięwzięć proekologicznych współfinansowanych ze środków
Unii Europejskiej są traktowane priorytetowo.
Najistotniejsze
kryterium
przy
rozpatrywaniu
wniosków
o
dofinansowanie
z WFOŚiGW stanowi efektywność ekologiczna przedsięwzięcia. Pod względem zasięgu
oddziaływania, w pierwszej kolejności finansowane są zadania o znaczeniu regionalnym,
następnie zadania wynikające z lokalnych programów ochrony środowiska, później
przedsięwzięcia dotyczące obszarów szczególnej ochrony środowiska i na końcu pozostałe
zadania.
Organem dysponującym środkami Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej jest zarząd powiatu. Dochody PFOŚiGW są przekazywane na rachunek
starostwa, ale fundusze te nie posiadają osobowości prawnej. W budżecie powiatu mają
charakter działu celowego. Zakres wydatkowania środków z PFOŚiGW jest szeroki
i obejmuje dofinansowanie różnego rodzaju przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska.
Podziału środków PFOŚiGW dokonuje Rada Powiatu.
Środki gminnych funduszy, zgodnie z art. 406 ustawy z dnia 27.04.2001r. Prawo
ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z późn. zmianami) przeznacza się na:
•
edukację
ekologiczną
oraz
propagowanie
działań
proekologicznych
i
zasady
zrównoważonego rozwoju,
•
wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska,
•
wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu środowiska,
a także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła,
•
realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska
i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej
i obiektów małej retencji wodnej,
•
przedsięwzięcia związane z ochroną przyrody, w tym urządzanie i utrzymanie terenów
zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków,
•
przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i ochroną powierzchni ziemi,
•
przedsięwzięcia związane z ochroną powietrza i wód,
•
profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia
standardów jakości środowiska,
•
wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc przy
wprowadzaniu bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii,
25
•
wspieranie ekologicznych form transportu,
•
działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan gleby,
powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujących
metodami ekologicznymi położonych na obszarach szczególnie chronionych na podstawie
przepisów ustawy o ochronie przyrody,
•
inne zadania ustalone przez radę gminy, służące ochronie środowiska i gospodarce
wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony
środowiska.
EKOFUNDUSZ
Geneza EkoFunduszu sięga roku 1991. Była to pierwsza w skali światowej inicjatywa
zamiany części długu gwarantowanego przez państwo na cele ekologiczne, co stanowi
obecnie bardzo istotne wsparcie finansowe dla podejmowanych w kraju wysiłków w celu
poprawy stanu środowiska, silnie zdegradowanego w wyniku wieloletnich zaniedbań w
poprzednim systemie politycznym i gospodarczym.
W wyniku podpisanych umów o ekokonwersji długu ze Stanami Zjednoczonymi,
Francją, Szwajcarią, Szwecją, Włochami i Norwegią, Polska otrzymała na przedsięwzięcia w
ochronie środowiska w latach 1992-2010 kwotę w wysokości 571mln USD. Odpowiednie
kwoty z tego tytułu są gwarantowane corocznie w ustawie budżetowej i regularnie wpłacane
na konto EkoFunduszu z budżetu państwa, jako zobowiązanie Polski wobec krajówdonatorów. Obecnie Fundatorem EkoFunduszu jest Minister Skarbu.
Priorytetowymi dziedzinami EkoFunduszu są m.in.:
-
ochrona różnorodności biologicznej,
-
gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych,
-
unieszkodliwianie odpadów komunalnych i niebezpiecznych,
-
ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu ziemi (ochrona klimatu),
-
eliminacja niskich źródeł emisji (ochrona powietrza).
26
Z funduszu tego udzielane jest wsparcie finansowe w formie bezzwrotnych dotacji.
Wysokość dotacji dla projektów technicznych zgłaszanych do EkoFunduszu przez samorządy
wynosi 10–60%, a przez przedsiębiorstwa 20-40% kosztów inwestycji.
Dotacje
mogą
uzyskać
jedynie
projekty
dotyczące
inwestycji
związanych
bezpośrednio z ochroną środowiska, a w dziedzinie przyrody również projekty
nieinwestycyjne. EkoFundusz promuje innowacyjne projekty wykorzystujące najnowsze
technologie w ochronie środowiska, natomiast nie dofinansowuje badań naukowych,
opracowań oraz tworzenia wszelkiego rodzaju dokumentacji.
W latach 1992-2002 łączne przychody z tytułu ekokonwersji polskiego długu
wyniosły około 272,5mln USD, co stanowi w przybliżeniu 47% całości kwoty.
Każdego roku EkoFundusz aktualizuje zasady finansowania dążąc do jak najbardziej
efektywnego rozdysponowania posiadanych środków finansowych i starając się dostosować
do pojawiających się nowych trendów na rynku ochrony środowiska. Najbardziej znaczącą
zmianą w działaniu EkoFunduszu przewidzianą na rok 2004 będzie zdecydowana
koncentracja środków na projektach niekomercyjnych, mających na celu jedynie względy
ochrony środowiska, co oznacza całkowite wycofanie się z udziału w inwestycjach
charakteryzujących się wysoką opłacalnością. Drugą istotną zmianą w porównaniu z latami
poprzednimi będzie zmniejszenie udziału dotacji EkoFunduszu w całkowitych kosztach
projektów.
Poza Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej warto wspomnieć o innym
państwowym funduszu celowym - Funduszu Termomodernizacji.
Termin realizacji zadań na podstawie przyjętych wniosków upływa 10 grudnia dane
FUNDUSZ TERMOMODERNIZACJI
Fundusz Termomodernizacji został utworzony w Banku Gospodarstwa Krajowego na
mocy ustawy z dnia 18.12.1998r. o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U.
nr 162, poz. 1121). Jego podstawowym celem jest pomoc finansowa, dostarczana w postaci
premii termomodernizacyjnej przy pomocy kredytów zaciąganych w bankach komercyjnych.
Premia ta stanowi formę pomocy państwa dla inwestora realizującego przedsięwzięcie
termomodernizacyjne, które zgodnie z ustawą oznacza:
•
ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie:
a) rocznego zapotrzebowania na energię dostarczaną do budynków mieszkalnych,
budynków zbiorowego zamieszkania i budynków służących do wykonywania przez
27
jednostki samorządu terytorialnego zadań publicznych na potrzeby ogrzewania oraz
podgrzewania wody użytkowej:
- w budynkach, w których modernizuje się jedynie system grzewczy- co najmniej o
10% ,
- w budynkach, w których w latach 1985-2001 przeprowadzono modernizację
systemu grzewczego - co najmniej 0 15%,
- w pozostałych budynkach - co najmniej o 25%,
b) co najmniej 25% rocznych strat energii pierwotnej w lokalnym źródle ciepła, tj.:
- kotłowni lub węźle cieplnym, z których nośnik ciepła jest dostarczany bezpośrednio
do instalacji ogrzewania i ciepłej wody w budynku,
- ciepłowni osiedlowej lub grupowym wymienniku ciepła wraz z siecią ciepłowniczą
o mocy nominalnej do 11,6 MW, dostarczającej ciepło do budynków,
•
wykonanie przyłączy technicznych do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z
likwidacją lokalnego źródła ciepła w celu zmniejszenia kosztów zakupu ciepła
dostarczanego do budynków - co najmniej o 20% w stosunku rocznym,
•
zamianę konwencjonalnych źródeł energii na źródła niekonwencjonalne.
Z premii termomodernizacyjnej mogą korzystać wszyscy inwestorzy bez względu na
status prawny, a więc m.in.: osoby prawne (np. spółdzielnie mieszkaniowe i spółki prawa
handlowego), gminy, osoby fizyczne, w tym właściciele domów jednorodzinnych oraz
wspólnoty mieszkaniowe.
Przysługuje ona jednak tylko inwestorom korzystającym z kredytu, tzn. nie mogą z
niej korzystać inwestorzy realizujący przedsięwzięcie termomodernizacyjne z własnych
środków. Premia jest przyznawana przez Bank Gospodarstwa Krajowego w wysokości 25%
kwoty kredytu wykorzystanego na realizację przedsięwzięcia. Premia termomodernizacyjna
stanowi spłatę części kredytu zaciągniętego przez inwestora. Oznacza to, że realizując
przedsięwzięcie termomodernizacyjne inwestor spłaca 75% kwoty wykorzystanego kredytu.
Kredyty na realizację przedsięwzięć z premią termomodernizacyjną są udzielane przez banki,
które podpisały umowę o współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego.
Wniosek o przyznanie premii należy składać wraz z wnioskiem kredytowym w banku,
w którym inwestor ubiega się o kredyt na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.
Formularz wniosku można otrzymać w banku, w którym inwestor złoży wniosek kredytowy.
28
Podstawowym warunkiem formalnym ubiegania się o premię jest przedstawienie
audytu energetycznego (opracowanie określające zakres i parametry techniczne oraz
ekonomiczne
przedsięwzięcia
termomodernizacyjnego,
ze
wskazaniem
rozwiązania
optymalnego, w szczególności z punktu widzenia kosztów realizacji tego przedsięwzięcia
oraz oszczędności energii). Audyt taki powinien być dołączony do wniosku o przyznanie
premii, który jest składany wraz z wnioskiem kredytowym. Ponadto, kredyt udzielony na
realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego nie może przekroczyć 80% kosztów
przedsięwzięcia, a okres spłaty kredytu nie może być dłuższy niż 10 lat.
Decyzje o przyznaniu premii termomodernizacyjnej, w ramach obsługi Funduszu,
podejmuje Bank Gospodarstwa Krajowego.
b) środki zagraniczne:
-
fundusze zagranicznych instytucji finansowych (np. Bank Światowy, Europejski Bank
Odbudowy i Rozwoju, Europejski Bank Inwestycyjny),
-
fundusz spójności i fundusze strukturalne Unii Europejskiej oraz fundusze sektorowych
programów pomocowych (np. LIFE).
Fundusze zagranicznych instytucji finansowych
EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY- EBI (European Investment Bank, EIB)
Bank ten został utworzony na mocy Traktatów Rzymskich 25 marca 1957r.
w Luksemburgu i od 1958r. udziela największych pożyczek na świecie. Ich suma osiągnęła
dotychczas blisko 200mld dolarów. Organami EBI są: Rada Gubernatorów (składająca się z
ministrów finansów wszystkich państw członkowskich), Rada Administracyjna, Rada
Dyrektorów oraz Komisja Obrachunkowa. Pierwotnie instytucja ta funkcjonowała jako
wyspecjalizowana agencja EWG, a od 1993r. jako instytucja UE.
Podstawowym zadaniem EBI jest równoważenie i stabilizacja wspólnego rynku. Cel
ten realizuje poprzez udzielanie pożyczek i gwarancji kredytów przyznawanych przez inne
banki, które następnie są wykorzystywane we wszystkich sektorach gospodarczych (przede
wszystkim w telekomunikacji, transporcie, przemyśle, energetyce oraz ochronie środowiska).
29
EUROPEJSKI BANK ODBUDOWY I ROZWOJU- EBOR
(European Bank for Reconstruction and Development, EBRD)
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju to międzynarodowa organizacja finansowa
utworzona w 1991, z siedzibą w Londynie, skupiająca ok. 50 państw.
Celem EBOR jest finansowe wspieranie przemian gospodarczych w państwach
Europy Środkowej i Wschodniej (także w państwach byłego ZSRR). Kredyty EBOR mogą
być przekazane zarówno rządom, jak i podmiotom prywatnym. EBOR posiada stałe misje
w niektórych państwach objętych pomocą, np. w Polsce.
W momencie przystąpienia do Unii Europejskiej Polska zyskała dostęp do znacznie
większych środków finansowych Unii Europejskiej, a mianowicie do:
▪
funduszy strukturalnych (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - ERDF,
Europejski Fundusz Społeczny – ESF, Europejski Fundusz Rolnego Rozwoju
Obszarów Wiejskich (EFRROW), Europejski Fundusz Rybacki);
▪
funduszu spójności (kohezji), przeznaczonego w połowie na wsparcie rozwoju
transportu i w połowie na ochronę środowiska, który ma prowadzić do zmniejszenia
dysproporcji ekonomicznych i społecznych między poszczególnymi państwami Unii
Europejskiej.
Działania inwestycyjne w kraju w zakresie ochrony środowiska w latach 2007-2013
realizowane będą głównie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Na
jego realizację Polska otrzyma w latach 20007-2013 21 mld Euro, z czego na inwestycje
ochrony środowiska będzie przeznaczone ok. 4 mld. Środki na realizację tego programu będą
pochodziły z Funduszu Spójności oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
W ramach Programu Operacyjnego IiŚ finansowane będą duże przedsięwzięcia
komunalne, inwestycje proekologiczne w przedsiębiorstwach, projekty ochrony przyrody i
bezpieczeństwa ekologicznego oraz edukacja ekologiczna. Wsparcie finansowe mogą
otrzymać samorządy, przedsiębiorcy oraz m.in. organizacje pozarządowe, parki narodowe,
Lasy Państwowe.
RPO WM realizuje Strategię Rozwoju Kraju 2007-2015 oraz Narodową Strategię
Spójności 2007-2013 oraz Strategię Rozwoju Województwa Mazowieckiego. Realizacja
ustaleń RPO WM będzie możliwa przy finansowaniu z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego.
30
RPO WM określa 7 priorytetów z których jeden dotyczy ochrony środowiska. W
ramach tego priorytetu finansowane będą działania inwestycyjne:
•
w zakresie wodociągów i kanalizacji ,
•
służące ochronnie powietrza
•
w zakresie gospodarki odpadami
•
służące wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych
•
służące ograniczeniu nadmiernego zużycia paliw
•
dotyczące rozbudowy i modernizacji infrastruktury energetycznej, sieci
ciepłowniczej i umożliwiające przyłączenie OZE do sieci energetycznej
•
w zakresie tworzenia regionalnych systemów monitoringu środowiska
•
w zakresie tworzenia regionalnych systemów prognozowania, ostrzegania,
reagowania i likwidacji skutków zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych
•
przedsiębiorców polegające na wprowadzaniu przyjaznych środowisku
technologii
Wspierane będą również działania takie jak: usprawnienie zarządzania środowiskiem
w przedsiębiorstwach, projekty w zakresie zachowania i ochrony zasobów środowiska na
terenach parków narodowych, obszarów Natura 2000 i leśnych kompleksów promocyjnych.
Na realizację ww działań RPO WM w latach 2007-2010 przewidziano kwotę 132 mln
euro, a w późniejszym okresie 2011-2013 - 98 mln euro.
Fundusze strukturalne
W ramach polityki strukturalnej, UE prowadzi działania mające służyć wyrównaniu
poziomu życia pomiędzy regionami wysoko rozwiniętymi, a regionami borykającymi się
z problemami, wśród krajów Unii (wspieranie restrukturyzacji, modernizacja gospodarek
krajów UE). Nakłady na działania podejmowane w tym zakresie stanowią obecnie 35%
budżetu unijnego. Głównym źródłem finansowania polityki strukturalnej są fundusze
strukturalne.
EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO- EFRR (European Regional
Development Fund, ERDF)
31
ERDF wspiera:
•
inwestycje w infrastrukturę gospodarki wodno-ściekowej:
-
budowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków przemysłowych,
-
stosowanie najlepszych dostępnych technik (BAT) w celu ograniczenia ilości
substancji niebezpiecznych odprowadzanych wraz ze ściekami,
•
inwestycje w zakresie ochrony powietrza:
-
modernizacja i rozbudowa systemów ciepłowniczych i wyposażenie ich w instalacje do
ograniczenia emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych,
-
inwestycje w produkcję skojarzoną elektryczności i ciepła,
-
zamiana palenisk węglowych na rozwiązania bardziej przyjazne środowisku (gazowe,
eliminacja węgla niskiej jakości),
-
stosowanie rozwiązań pozwalających na redukcję zanieczyszczeń emitowanych do
powietrza z dużych zakładów energetycznego spalania paliw,
-
przedsięwzięcia na rzecz wykorzystywania alternatywnych źródeł energii, w tym m.in.
energetyczne wykorzystanie biomasy i inne,
-
proekologiczne inwestycje w miejskich systemach transportowych (zastosowanie paliw
o niskiej emisji zanieczyszczeń, w tym gazu),
•
wprowadzanie BAT w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza,
inwestycje w zakresie gospodarki odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi:
-
tworzenie systemów gospodarki odpadami poprzez prowadzenie selektywnej zbiórki
odpadów oraz budowę i modernizację instalacji do odzysku i recyklingu odpadów,
•
budowa instalacji unieszkodliwiania odpadów,
inwestycje z wykorzystaniem BAT:
-
ograniczenie zanieczyszczeń przemysłowych,
-
modernizacja procesów produkcyjnych, technologii,
-
zmniejszenie energochłonności i materiałochłonności procesów.
32
FUNDUSZ SPÓJNOŚCI (KOHEZJI)
Z funduszu spójności możliwe jest wspieranie realizacji zadań inwestycyjnych władz
publicznych
w
zakresie
ochrony
środowiska
wynikających
z
wdrażania
prawa
obowiązującego w Unii Europejskiej, a w szczególności dotyczących:
▪
infrastruktury ochrony środowiska
▪
transeuropejskich sieci transportowych
▪
połączeń kolejowych, morskich, śródlądowych
▪
zrównoważonego transportu miejskiego
▪
inwestycji środowiskowych (projekty energooszczędne i zastosowania odnawialnych
źródeł energii)
Obsługującym projekty korzystające z tego funduszu jest NFOŚiGW. Finansowanie
Programu opiera się zarówno o środki krajowe jak i zagraniczne. Zadania mogą być
dofinansowywane po zgłoszeniu do Internetowego Systemu Ewidencji Kart Projektów
(ISEKP) i przejściu procedury kwalifikacyjnej.
Inwestycje służące realizacji zadań w latach: 2007 – 2010, będą miały pierwszeństwo
w dostępie do dotacji (z funduszy strukturalnych i funduszu spójności) przeznaczonych na
ochronę środowiska. Udział finansowania ze środków Unii dla tej grupy inwestycji sięga
maksymalnych pułapów dopuszczonych odpowiednimi przepisami Unii Europejskiej.
Przewiduje się uzupełnianie finansowe ze środków publicznych w formie pożyczek
preferencyjnych z Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Inwestorzy
muszą udokumentować brak możliwości uzupełnienia dofinansowania ze środków
komercyjnych. Środki międzynarodowych instytucji finansowych, przyznawane na
warunkach preferencyjnych nie są już w takim wypadku dostępne dla Polski. Wymagany jest
udział środków własnych (np. budżet gminy lub miasta) w wysokości przynajmniej 30%
nakładów inwestycyjnych. Przewiduje się, że z funduszu spójności w dziedzinie ochrony
środowiska najwięcej zadań realizowanych będzie w zakresie: działań podwyższających
jakość wód, uzdatniania wód do celów komunalnych, rozbudowy sieci wodociągów i
kanalizacji, zwalczania zanieczyszczeń typu przemysłowego.
33
Fundusze sektorowych programów pomocowych
FUNDUSZ LIFE
Fundusz LIFE stanowi instrument finansowy wspierający realizację i wdrażanie prawa
ekologicznego Wspólnoty, a w szczególności "dyrektywy Habitatowej" (Council Regulation
(EEC) No 1973/92 of 21 May 1992 establishing a financial instrument for the environment
(LIFE), znowelizowany przez Council Regulation (EC) No 1404/96 of 15 July 1996).
Ustanawia on system dofinansowania działań prośrodowiskowych. Priorytety programu
LIFE obejmują: ochronę przyrody, promowanie zrównoważonego rozwoju, integrowanie
aspektów środowiskowych z planowaniem przestrzennym, ochroną powietrza i gospodarką
wodną. Prace nad przygotowaniem wdrażania funduszu LIFE podjęło Ministerstwo Środowiska.
Fundusz ten działa od 1992r. w czteroletnich transzach.
Głównym celem Programu LIFE jest wspieranie działań mających na celu wdrażanie
prawa unijnego i polityki ekologicznej Unii Europejskiej oraz wskazywanie nowych
rozwiązań problemów związanych z wdrażaniem i realizacją tej polityki. Program LIFE
składa się z trzech podprogramów: LIFE- Nature, LIFE- Środowisko i LIFE- Kraje Trzecie.
Środki dostępne w ramach Programu LIFE- Nature przeznaczone są na finansowanie
działań wymaganych dla zachowania lub odtworzenia naturalnych siedlisk i populacji
gatunków dzikiej fauny i flory, tzn. wdrażaniu Dyrektyw: Ptasiej i Siedliskowej oraz w
tworzeniu Europejskiej Sieci Ekologicznej specjalnych obszarów ochrony - NATURA 2000.
Wysokość możliwego dofinansowywania zadań wynosi 50-75%.
Fundusze
innowacyjnych
programu
działań
zminimalizowanie
LIFE-
Środowisko
przeznaczone
o
charakterze
pilotażowym,
wpływu
działalności
gospodarczej
których
na
są
na
celem
środowisko,
finansowanie
jest
m.in.:
promowanie
zrównoważonego zarządzania zasobami wód podziemnych i powierzchniowych a także
włączenie zagadnień środowiskowych w planowanie przestrzenne oraz recykling i racjonalna
gospodarka odpadami.
34
NORWESKI MECHANIZM FINANSOWY I MECHANIZM FINANSOWEGO
EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO (EOG)
Konsekwencją członkostwa Polski w Unii Europejskiej było przystąpienie do
Europejskiego Obszaru Gospodarczego EOG). Na mocy Umowy o rozszerzeniu EOG z 14
października 2003 r. ustanowiona została pomoc finansowa krajów Europejskiego
Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), tworzących EOG – a tym samym korzystających z
możliwości, jakie oferuje rynek wewnętrzny UE – dla najmniej zamożnych państw UE. W
październiku 2004 r. polski rząd podpisał dwie umowy, które umożliwiają korzystanie z
dodatkowych, obok funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności Unii Europejskiej, źródeł
bezzwrotnej pomocy zagranicznej wdrażania Mechanizmu Finansowego Europejskiego
Obszaru Gospodarczego oraz wdrażania Norweskiego Mechanizmu Finansowego.
Darczyńcami są trzy kraje EFTA: Norwegia, Islandia i Lichtenstein.
Pomoc zostanie udzielona w ramach dwóch instrumentów finansowych:
•
Norweskiego Mechanizmu Finansowego,
•
Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
Przyznana Polsce kwota w wysokości 533,51 mln euro będzie wykorzystywana w
latach 2004-2009, przy czym ostatni nabór wniosków aplikacyjnych zostanie ogłoszony w
2008 roku. Oba Mechanizmy zostały objęte jednolitymi zasadami i procedurami oraz
podlegają jednemu systemowi zarządzania i wdrażania w Polsce. Funkcję koordynacyjną w
tym względzie pełni Ministerstwo Gospodarki i Pracy. Wdrażanie Mechanizmów
Finansowych w Polsce będzie odbywać się na podstawie Programu Operacyjnego, przy
uwzględnieniu wytycznych przygotowanych przez państwa-darczyńców. Nabór wniosków o
dofinansowanie z funduszy Mechanizmów Finansowych EOG będzie ogłaszany, co najmniej
raz w roku dla alokacji z danego roku oraz niewykorzystanych alokacji z lat poprzednich.
Przedmiot udzielania dofinansowania
Środki finansowe w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru
Gospodarczego będą dostępne na realizację projektów w następujących sześciu obszarach
priorytetowych:
•
ochrona środowiska, w tym środowiska ludzkiego, poprzez m.in. redukcję
zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii,
•
promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez lepsze wykorzystanie i zarządzanie
zasobami,
•
badania naukowe.
35
Środki finansowe z Norweskiego Mechanizmu Finansowego mogą wspierać działania
podejmowane w ramach wszystkich sześciu priorytetów Mechanizmu Finansowego EOG
oraz – na zasadach pierwszeństwa – w zakresie następujących dodatkowych czterech
obszarów priorytetowych:
•
wdrażanie przepisów z Schengen, wsparcie narodowych planów działania z
Schengen oraz wzmacnianie sądownictwa,
•
ochrona środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem wzmocnienia zdolności
administracyjnych do wprowadzania w życie odpowiednich przepisów istotnych dla
realizacji projektów inwestycyjnych,
•
polityka regionalna i działania transgraniczne,
•
pomoc techniczna przy wdrażaniu acquis communautaire.
•
wnioskodawcami ubiegającymi się o dofinansowanie projektów ze środków
mechanizmów finansowych mogą być:
•
wszystkie instytucje sektora publicznego i prywatnego,
•
organizacje pozarządowe utworzone w prawny sposób w polsce i działające w
interesie publicznym.
•
w szczególności wnioskodawcami mogą być:
•
organy administracji rządowej i samorządowej wszystkich szczebli,
•
instytucje naukowe i badawcze,
•
instytucje branżowe i środowiskowe,
•
organizacje społeczne,
•
podmioty partnerstwa publiczno-prywatnego.
Wysokość udzielanego dofinansowania:
•
60 % całkowitych kosztów kwalifikowalnych zadania.
Wyjątki stanowią:
•
85% dofinansowania; w przypadku, gdy 15% lub więcej całkowitych kosztów
kwalifikowalnych projektu będzie współfinansowane z budżetu państwa lub budżetu
jednostek samorządu terytorialnego Mechanizmy Finansowe mogą zapewnić
finansowe wsparcie dla reszty kosztów kwalifikowalnych projektu;
•
wielkości dofinansowania 85% i więcej; w celu dofinansowania działań w ramach
projektów organizacji pozarządowych (w tym partnerów społecznych) lub projektów
w ramach Funduszu Kapitału Początkowego oraz funduszu stypendialnego i
szkoleniowego, Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy
36
mogą zostać łączone w celu otrzymania dofinansowania wyższego niż opisane
powyżej, ale generalnie nie większego niż 90%.
Pomoc
finansowa
będzie
wypłacana
w
formie
refundacji
poniesionych
udokumentowanych kosztów, zgodnie z ustalonym harmonogramem wydatkowania. W
niektórych i uzasadnionych przypadkach dofinansowywany projekt może uzyskać zaliczkę.
Wykorzystanie środków w ramach Mechanizmów Finansowych będzie odbywać się zgodnie
z wytycznymi, przygotowanymi przez państwa-darczyńców, dostępne na stronie internetowej
www.eog.gov.pl. Lata 2005-2009, przy czym ostatni nabór wniosków aplikacyjnych zostanie
ogłoszony w 2008 roku.
Spodziewany spadek wpływów funduszy ochrony środowiska oraz wyczerpywanie się
zdolności władz samorządowych do zaspokojenia rosnących potrzeb finansowania
infrastruktury wiąże się nieodzownie ze zmianą dotychczasowego systemu ekonomicznofinansowego ochrony środowiska. W związku z tym polityka ekologiczna państwa zakłada
znaczny udział przedsiębiorców w zakresie zarządzania środowiskiem. W ostatnim okresie
udało się wprowadzić niektóre z planowanych instrumentów finansowo-ekonomicznych takie
jak:
•
opłaty produktowe i depozytowe,
•
możliwość zbywania pozwoleń na emisję
•
przeniesienie części nakładów inwestycyjnych na konsumentów poprzez
stopniowe podwyższanie opłat za wodę pitną, ścieki wprowadzane do kanalizacji,
energię itp.
Wciąż nie wdrożono ubezpieczeń ekologicznych:„zielonych podatków” i ekoobligacji.
Docelowo polityka ekologiczna państwa przewiduje zmniejszenie udziału celowych
funduszy ekologicznych na rzecz bezpośredniego zwiększenia udziału finansowego środków
pochodzących z budżetu państwa i budżetów lokalnych. Realizacja zadań inwestycyjnych
przez samorządy gmin lub powiatu już teraz ale też i w przyszłości będzie się opierała o
kredyty komercyjne (przy zachowaniu zasady nie przekraczania 15% dochodów rocznych
gminy) oraz pomoc funduszy unijnych.
37
2.6 Polityka ekologiczna miasta Nowy Dwór Mazowiecki
Polityka ekologiczna miasta określa cele i priorytety ekologiczne dla miasta Nowy
Dwór Mazowiecki na lata 2007-2014. Przyjmuje się, że cele główne i szczegółowe określone
w Wojewódzkim programie ochrony środowiska są też celami polityki ekologicznej każdego
z powiatów i każdej z gmin województwa mazowieckiego. Również cele określone w
strategiach i planach rozwoju województwa, powiatu i miasta mają swoje odzwierciedlenie w
niniejszym programie ochrony środowiska dla Nowego Dworu Mazowieckiego.
Cele i zadania ochrony środowiska podzielone zostały zgodnie z „Wytycznymi
sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym” na cele
własne miasta oraz cele koordynowane i przedstawione szczegółowo w ostatnim rozdziale
prezentującym harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji programu ochrony środowiska.
Na podstawie opracowań planistycznych i programowych
wyższych szczebli
sformułowano cel nadrzędny polityki ekologicznej miasta Nowy Dwór Mazowiecki:
„Ochrona środowiska przyrodniczego i poprawa standardów środowiska”
Cele główne Programu ochrony środowiska dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki
obejmują:
•
ograniczenie emisji substancji i energii w tym osiągnięcie lepszej jakości powietrza,
wód, minimalizacja składowania odpadów, ograniczenie uciążliwości hałasu i
promieniowania elektromagnetycznego;
•
ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu w tym ochrona ekosystemów
leśnych, zwiększenie lesistości, ochrona gleb, zasobów kopalin i wód podziemnych;
•
poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego poprzez ochronę przeciwpowodziową,
przeciwpożarową, zapobieganie skutkom awarii przemysłowych i nadzwyczajnym
zagrożeniom;
•
racjonalne gospodarowanie środowiskiem poprzez ograniczenie materiałochłonności,
wodochłonności,
energochłonności
i
odpadowości
gospodarki,
wdrażanie
proekologicznych inwestycji, zmniejszenie presji rolnictwa na środowisko,
usprawnienie zarządzania środowiskiem;
•
podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Nakłady finansowe na ochronę środowiska w obrębie miasta Nowy Dwór Mazowiecki
są kierowane w ostatnich 2 latach w głównej mierze na inwestycje związane z budową sieci
38
kanalizacyjnej. W planach na przyszłość również jest uporządkowanie gospodarki ściekowej
na terenie Twierdzy Modlin.
Wśród działań priorytetowych wynikających z polityki ekologicznej państwa, na
szczególną uwagę zasługuje rozwój proekologicznych form działalności gospodarczej.
Realizacja tego celu na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego powinna polegać przede
wszystkim
na
zwiększeniu
wykorzystania
energii
odnawialnej
oraz
zmniejszeniu
materiałochłonności i energochłonności produkcji.
W skali kraju, udział energii odnawialnej w bilansie paliwowo- energetycznym
wynosi orientacyjnie 2,5% (w krajach Unii Europejskiej- 6%). Zgodnie ze „Strategią rozwoju
energetyki odnawialnej”(49) do 2010r. udział ten powinien wzrosnąć do 7,5%. Aktualnie,
podstawowe źródła energii odnawialnej w kraju to: biomasa i energia wodna.
Wykorzystanie energii odnawialnej na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki jest
obecnie zerowe. Na terenie miasta nie znajdują się aktualnie instalacje wykorzystujące ciepło
zmagazynowane w podłożu, siłę wiatru, promieniowanie słoneczne czy energię wody.
Z danych Europejskiego Centrum Energii Odnawialnej wynika, że możliwości
wykorzystania w Polsce źródeł energii niekonwencjonalnej są dość duże w porównaniu z
innymi krajami UE. Największy potencjał techniczny tkwi w promieniowaniu słonecznym
i biomasie, w niektórych rejonach dość znaczne są również zasoby geotermalne.
Na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego należy zwrócić szczególną uwagę na
wykorzystanie biomasy oraz energii słonecznej i wód geotermalnych. Powiat Nowy Dwór
Mazowiecki charakteryzuje się przeciętnymi warunkami wykorzystania energii geotermalnej i
plasuje się na 7 miejscu w wojewódzkim rankingu mocy cieplnej otworów w poszczególnych
powiatach. Moc cieplna otworów geotermalnych wynosi 13, 9 MW.
Ze względu na średnio korzystne warunki wodne (zbyt szeroka dolina Wisły i Narwi,
brak cieków, na których można by było zlokalizować mniej oddziałujące na środowisko
obiekty małej energetyki wodnej) i wiatrowe mniejsze znaczenie będą miały w tym rejonie
elektrownie wodne oraz energetyka wiatrowa.. Ograniczeniem dla rozwoju odnawialnych
źródeł energii są też obszary chronione: Natura 2000 oraz otulina Kampinoskiego Parku
Narodowego oraz rezerwaty w granicach miasta.
39
Biomasa, zarówno w postaci stałej, płynnej, jak i gazowej, stanowi jedno z bardziej
przyszłościowych źródeł energii odnawialnej.
Energetyczne wykorzystanie biopaliw stałych jest najszybciej rozwijającym się
rodzajem energetyki odnawialnej w Polsce. Składają się na nie: biopaliwa odpadowe oraz
specjalnie uprawiane rośliny energetyczne, a więc źródła stale odnawialne w procesie
fotosyntezy (szybko rosnące rośliny drzewiaste, głównie z gatunku wierzby Salix vinimalis).
Biopaliwa stałe mogą być używane w procesach bezpośredniego spalania, gazyfikacji oraz
pyrolizy, w postaci:
-
drewna i odpadów drzewnych (zrębki z szybko rosnących gatunków drzewiastych, jak
wierzby czy topole, a także wióry, trociny, pył drzewny, ścinki itp.)
-
słomy, ziaren zbóż i rzepaku,
-
osadów ściekowych,
-
makulatury,
-
odpadów roślinnych, jak: ostatki kukurydzy, trzciny cukrowej i bagiennej, siano,
korzenie, pozostałości po przerobie owoców itp.
Stosowanie biopaliw stałych jest korzystne ze względów energetycznych (2 tony biomasy
równoważne są 1 tonie węgla kamiennego), ekologicznych (znacznie niższa emisja SO2 niż
w przypadku spalania węgla, zerowy bilans emisji CO2), jak również ekonomicznych.
Ponadto, zastosowanie mogą mieć również biopaliwa płynne (olej, alkohol metylowy
i etylowy pochodzenia roślinnego, jako dodatek do tradycyjnych paliw) i gazowe:
wysypiskowe, z oczyszczalni ścieków (bardzo wysoki potencjał techniczny), a także biogaz
z gnojowicy.
Energetyka słoneczna stanowi obecnie jedną z mniej znanych form energii. W skali
kraju,
pomimo
pewnych
ograniczeń
związanych
z bardzo
nierównym
rozkładem
promieniowania słonecznego (szczególnie w okresie zimowym), potencjał techniczny źródeł
energii słonecznej oceniany jest dość wysoko. Z danych Europejskiego Centrum Energii
Odnawialnej wynika, że obszar Nowego Dworu Mazowieckiego charakteryzuje się dość
dobrymi parametrami promieniowania słonecznego (roczne wartości insolacji, średnioroczne
sumy promieniowania słonecznego) na tle kraju. Przy odpowiednim dostosowaniu urządzeń
wykorzystujących tę energię do parametrów promieniowania słonecznego, istnieją duże
szanse wykorzystania technologii konwersji termicznej przy użyciu kolektorów słonecznych.
Praktycznego zastosowania nie mają natomiast słoneczne technologie wysokotemperaturowe
40
oparte na koncentratorach promieniowania słonecznego, co spowodowane jest wysokim
udziałem promieniowania rozproszonego w całkowitym promieniowaniu słonecznym.
W ramach rozwoju proekologicznych form działalności gospodarczej, poza
zwiększeniem wykorzystania energii odnawialnej, warto również zwrócić uwagę na
zmniejszenie materiałochłonności i energochłonności produkcji.
Na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki, w celu zmniejszenia materiało- i
energochłonności należy podejmować działania polegające na promowaniu i wdrażaniu
najlepszych dostępnych technik, tzw. BAT (Best Available Techniques). Wymagania
najlepszej dostępnej techniki zostały określone w Dyrektywie Rady 96/61/WE (tzw.
Dyrektywa IPPC) w sprawie zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń, a
następnie wprowadzone do polskiego prawodawstwa przez ustawę Prawo ochrony
środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z późn. zmianami).
Stosowanie BAT polega na wprowadzaniu nowych rozwiązań technologicznych,
odznaczających się większą efektywnością oraz ograniczeniem wpływu na środowisko
przyrodnicze poprzez zmniejszenie lub całkowite wyeliminowanie emisji szkodliwych
substancji. Dyrektywa wymaga kompleksowego podejścia do usprawniania procesów
technologicznych, tj. dotyczy nie tylko metod wytwarzania, ale również sfery organizacji
i przygotowania produkcji, sfery projektowania i modernizacji oraz procedury zarządzania,
nadzoru i monitoringu procesowego oraz monitoringu emisji i jakości środowiska,
zapobiegania awariom przemysłowym i rewitalizacji terenów poprzemysłowych. Głównym
celem stosowania najlepszych rozwiązań organizacyjnych i technicznych oraz odpowiedniej
gospodarki materiałowej jest zintegrowana ochrona środowiska.
Zgodnie z Dyrektywą, wymóg stosowania BAT powinien objąć m.in. zakłady
przemysłu: energetycznego, mineralnego, chemicznego, papierniczego, tekstylnego, rolnospożywczego, zakłady produkcji i obróbki metali, a także obiekty wykorzystania
i unieszkodliwiania odpadów.
Miasto Nowy Dwór Mazowiecki stanowi najbardziej uprzemysłowioną gminę w
powiecie nowodworskim. Znajduje się tu aktualnie 2 986 podmiotów gospodarczych jednak
większość z nich stanowią przedsiębiorcy zajmujący się handlem: hurtowym i detalicznym
oraz
usługami
obsługa
nieruchomości
i
usługami
budowlanymi.
Największym
przedsiębiorstwem jest RECKITT BENCKISER.
41
Stosowanie BAT na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki powinno dotyczyć
większych zakładów produkcyjnych, których działalność wymaga uzyskania pozwolenia
zintegrowanego (spełnianie wymagań BAT to warunek konieczny do uzyskania takiego
pozwolenia). Zgodnie z Dyrektywą IPPC, wszystkie przedsiębiorstwa na terenie Unii
Europejskiej – pod rygorem wstrzymania ich działalności - zostaną zmuszone do zastosowania
najlepszych dostępnych technik w terminie do października 2007r. Obecnie tylko 1 zakład na
terenie Nowego Dworu Mazowieckiego Zakład Energetyki Cieplnej Sp. zo.o. posiada
pozwolenie zintegrowane.
3.OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MIASTA NOWY DWÓR MAZOWIECKI
3.1 Położenie geograficzne
Nowy Dwór Mazowiecki położony jest w środkowo – wschodniej części powiatu
nowodworskiego w województwie mazowieckim, 34 km na północ od Warszawy. Jego
współrzędne geograficzne wynoszą: 52º 26’ szerokości geograficznej północnej i 20º 43’
długości
geograficznej
wschodniej.
Miasto
znajduje
się
przy
trzech
szlakach
komunikacyjnych: drogowym ( trasa szybkiego ruchu Warszawa – Gdańsk ), kolejowym
( łączącym Warszawę z portami Wybrzeża ) i rzecznym ( północ – południe ). Gminy
sąsiadujące to: Zakroczym, Pomiechówek, Czosnów oraz Wieliszew i Jabłonna.
Obszar Nowego Dworu Mazowieckiego wynosi 28,27km2 i rozciąga się pomiędzy
20º 22’37”a 20º 45’41”długości geograficznej wschodniej i 52º 25’47” a 53 º25’28”
szerokości geograficznej północnej. We współczesnych granicach rdzenna część miasta leży
pomiędzy prawym brzegiem Wisły a lewym Narwi, w północnej części Niziny Praskiej, na
północnym krańcu Kotliny Warszawskiej.
Liczba ludności wynosi tu ok. 27 700 mieszkańców, natomiast gęstość zaludnienia
973,0 mieszk./km2.
Powierzchnia miasta Nowy Dwór Mazowiecki wynosi 28,23km2.
Tab.5 Zmiany powierzchni miasta Nowy Dwór Mazowiecki w latach 2004-2006.
Powierzchnia
ogółem w ha
ogółem w km2
J. m.
Ha
km2
2004
2 827
28
2005
2 827
28
2006
2 823
28
Na terenie gminy użytki rolne stanowią 29 % terenu, zaś leśne 8%.
42
Tab.6 Zmiany struktury użytkowania gruntów w Nowym Dworze Mazowieckim w
latach 2004-2005.
J. m.
2004
2005
ha
674
666
ha
292
286
ha
2
1
ha
211
216
ha
169
163
ha
334
330
ha
1 819
1 831
UŻYTKI ROLNE
powierzchnia użytków rolnych
ogółem
grunty orne
ogółem
Sady
ogółem
Łąki
ogółem
Pastwiska
ogółem
LASY GRUNTY LEŚNE
ogółem
POZOSTAŁE GRUNTY I NIEUŻYTKI
ogółem
Położenie na obszarze Kotliny Warszawskiej oraz Wysoczyzny Płońskiej zapewnia
stosunkowo
dobre
warunki
dla
rozwoju
zagospodarowana, pozostałe wolne obszary
miasta.
Większość
terenu
miasta
jest
w Miejscowym Planie Zagospodarowania
Terenu mają swoje określone przeznaczenie. Głównie są to tereny przeznaczone pod
zabudowę wielo i jednorodzinną oraz tereny inwestycyjne.
Tab.7 Zmiany ludności i wskaźnika gęstości zaludnienia w Nowym Dworze Mazowieckim w
latach 2003-2006.
Ogółem
mężczyźni
kobiety
wskaźnik gęstości zaludnienia, m/1 km2
2003
27.324
13.160
14.164
970
2004
27.381
13.149
14.232
973
2005
27.450
13.181
14.269
974
2006
27.431
13.159
14.272
974
3.2 Rzeźba terenu, geomorfologia
Miasto Nowy Dwór Mazowiecki położone jest w jednostce fizyczno-geograficznej na
Wysoczyźnie Płońskiej oraz Kotlinie Warszawskiej , stanowiącej część składową Niziny
Środkowopolskiej /wg podziału J. Kondrackiego/.
Kotlina Warszawska
Została uformowana w wyniku procesów erozji i akumulacji rzecznej trwających przez
cały młodszy plejstocen i holocen. Kształt zbliżony do dzisiejszego kotlina uzyskała
43
w okresie interglacjału eemskiego, kiedy powstała dolina erozyjna i podczas ostatniego
zlodowacenia (Wisły) – gdy przepływ Wisły był blokowany przez lądolód zlodowacenia
północnopolskiego (Wisły). Wówczas utworzyły się nadzalewowe tarasy plejstoceńskie.
Najmłodszy taras zalewowy powstał w holocenie po uformowaniu się Bałtyku i powstaniu
przełomu Wisły pod Fordonem. W Kotlinie Warszawskiej doliny Wisły i Narwi osiągną
szerokość do kilkunastu kilometrów.
Rzeźba terenu wykazuje stosunkowo małe zróżnicowanie. Formy zaznaczające się dość
wyraźnie w krajobrazie powstały w wyniku procesów fluwialnych oraz holoceńskich faz
wydmotwórczych z udziałem akumulacji rzecznej – taras zalewowy łąkowy i taras
wydmowy.
Taras zalewowy ciągnie się wzdłuż Wisły i Narwi, a jego powierzchnia jest pochylona
zgodnie z biegiem obu rzek. Różnice wysokości bezwzględnych nie przekraczają 8,0 m. Ze
względu na wiek, genezę, i ukształtowanie powierzchni terenu holoceński taras zalewowy
można podzielić na dwie części. Starsza część została ukształtowana przez akumulację rzeki o
rozwinięciu meandrującym. Śladem szerokich meandrów są płytkie zakola. Powierzchnia tej
części tarasu jest względnie wyrównana dzięki nagromadzonej warstwie osadów
powodziowych oraz akumulacji organicznej i organiczno – deluwialnej. Można tu wyróżnić:
starorzecza oraz wąskie i głębokie dolinki smużne i przelewowe. Młodsza część tarasu
zalewowego to taras rzeki współczesnej o rozwinięciu roztokowym. Jego powierzchnia
charakteryzuje się żywą rzeźbą aluwialną.
Na obszarze tarasu wydmowego występują wydmy paraboliczne oraz słabo zarysowane
wydmy nabudowane stożkami napływowymi z Wysoczyzny Ciechanowskiej.
Wysoczyzna Płońska
Położona jest w makroregionie Nizina Północnomazowiecka. Powstała w wyniku
procesów akumulacji glacjalnej związanych z kolejnymi nasunięciami lądolodów
skandynawskich. Ostatnim, decydującym, glacjalnym, etapem rzeźbotwórczym była recesja
lądolodu fazy zakroczymskiej stadiału Wkry zlodowacenia Warty. W dalszych etapach
wysoczyzna podlegała procesom denudacji polegających na powolnym wyrównywaniu
powierzchni.
44
Wysoczyzna Płońska jest równiną morenową urozmaiconą łańcuchem kemów i moren
ciągnących się równolegle do doliny Wisły. Wysokości bezwzględne wynoszą tu 90 – 112 m,
średnio 105 m n.p.m. Dominuje rzeźba niskofalista bardziej urozmaicona wzdłuż granicy
południowej. Południowy skraj wysoczyzny tworzy wysoką i stromą krawędź podmywaną
bezpośrednio przez Wisłę. Krawędź ta porozcinana jest przez liczne dolinki i parowy o
znacznych różnicach wysokości względnych w stosunku do otaczającego terenu.
Obserwujemy tu, co najmniej dwie generacje form erozyjnych: starsze, plejstoceńskie zbocze
skarpy doliny Narwi w Głasicy oraz młodsze, holoceńskie urwiste zbocze skarpy na
zachodnim odcinku Twierdzy.
3.3. Warunki geologiczne
Obszar miasta położony jest w obrębie tektonicznej niecki przybrzeżnej ( odcinek
warszawski) zbudowanej z lekko sfałdowanych skał paleozoiku i mezozoiku. Skały
mezozoiku występują na rzędnej ok.200 m
p.p.m. Wyżej leży kompleks utworów
tzreciorzedowych. Są to morskie osady eocenu i oligocenu oraz lądowe miocenu i pliocenu.
Na ponad 100metrowym (miejscami ) kompleksie sfałdowanych glacjotektonicznie iłów
pstrych pliocenu leżą osady czwartorzędowe o zróżnicowanej miąższości ( 70 ÷ 140 m ).
Osady czwartorzędowe charakteryzuje duża zmienność litologiczna w profilu pionowym i
poziomym.
Budowa
geologiczna
czwartorzędu
Wysoczyzny
Płońskiej
i
Kotliny
Warszawskiej zasadniczo się różni.
Wysoczyzna Płońska
Osady czwartorzędowe budujące Wysoczyznę polodowcową na omawianym terenie
powstały w co najmniej pięciu cyklach
glacjalnych poprzedzonych akumulacją, tzw.
preglacjaału ( mułki , żwiry , piaski ). Każdy cykl glacjalny jest reprezentowany przez poziom
gliny zwałowej , podścielające oraz pokrywające go lokalne warstwy piasków i żwirów
wodnolodowcowych lub iłów i mułków zastoiskowych. Większość warstw poszczególnych
,zróżnicowanych litologicznie, poziomów stratygraficznych czwartorzędu na Wysoczyźnie
odznacza się nieciągłym rozprzestrzenianiem, zmienną miąższością oraz skomplikowanym
układem przestrzennym. Generalnie w profilu czwartorzędu przeważają gliny zwałowe –
utwory praktycznie nieprzepuszczalne. Utwory zlodowacenia Odry odsłaniają się jedynie na
skarpie. W strefie przypowierzchniowej na wierzchowinie wysoczyzny występują wyłącznie
osady dwóch stadiałów zlodowacenia Warty.
45
Gliny zwałowe tego wieku tworzą ciągłe warstwy.
Występują
jako
cienkie
płaty
na
powierzchni
lub
są
przykryte
piaskami
wodnolodowcowymi i lodowcowymi lub młodszymi aluwiami piaszczystymi (produkty
rozmywania glin zwałowych).
Kotlina Warszawska
Kotlina
Warszawska powstała w okresie młodszego plejstocenu w obszarze
intensywnej erozji i akumulacji rzecznej. Nakładające się na siebie piaszczysto-żwirowe serie
rzeczne ( i być może wodnolodowcowe ) pochodzą z okresów interglacjałów kromerskiego,
mazowieckiego i eemskiego oraz ostatniego zlodowacenia i holocenu. Osady glacjgeniczne
(gliny zwałowe, iły i mułki zastoiskowe ) zostały w dużej części usunięte, a w to miejsce
zostały osadzone aluwia rzeczne.
W rezultacie przepuszczalne i wodonośne utwory piaszczysto- żwirowe mają miąższość
sięgającą 100m i są tylko miejscami przedzielone utworami praktycznie nieprzepuszczalnymi
(gliny zwałowe )lub słabo przepuszczalnymi (mułki i piaski pylaste ). Na powierzchni i
w strefie aktywnej istniejącej oraz potencjalnej zabudowy występują wyłącznie osady
holoceńskie ( taras zalewowy ) i akumulowane w okresie ostatniego zlodowacenia ( tarasy
nadzalewowe ). W dominującej części są to piaski i piaski ze żwirem serii korytowej. Na
tarasach nadzalewowych w stropie piasków rzecznych miejscami występują cienkie mady i
piaski eolityczne, a na tarasie zalewowym Wisły – spoiste mady ciężkie i lekkie o łącznej
miąższości do 4 m ( przeważnie 1,5÷ 2,5 m ) oraz muły i torfy w staro rzeczach. Na tarasie
zalewowym Narwi miąższość mad lekkich jest znacznie mniejsza lub brak ich w ogóle.
3.4. Gleby
Rejon Nowego Dworu Mazowieckiego charakteryzuje się słabymi glebami.
Przeważają zdecydowanie słabe i bardzo słabe gleby klas V i VI, tj. żytnio - ziemniaczane i
żytnio -łubinowe gleby wytworzone głównie z piasków wodno - lodowcowych, oraz także z
piasków wydmowych. Tylko niewielkie enklawy zajmują gleby nieco lepsze, klas IV. W
dolinach rzek oraz w zagłębieniach terenu występują gleby organiczne wytworzone z torfów
niskich, lub mineralne wytworzone z piasków rzecznych, mad lub namułów, o znacznym,
przynajmniej przez część sezonu wegetacyjnego, stopniu uwilgotnienia. Są to grunty
zaliczane do kompleksów pastewnych lub użytki zielone.
46
3.5. Klimat
Zgodnie z charakterystyką klimatyczną J. Stachý’ego, miasto Nowy Dwór Mazowiecki
znajduje się w regionie mazowiecko – podlaskim w zasięgu wpływów klimatu
kontynentalnego. Jest to obszar o średniej wielkości opadów atmosferycznych 500 – 550 mm.
Najwyższe miesięczne sumy opadów przypadają na miesiące letnie. Średnia roczna wysokość
temperatury wynosi od 7 do 80C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec. Natomiast najniższe
temperatury odnotowuje się w styczniu. Liczba dni z przymrozkami waha się od 60 do 70.
Pokrywa śnieżna zalega przez ok. 60 dni w roku. Okres wegetacyjny trwa od 210 do 220 dni.
Wilgotność względna powietrza wynosi od ok. 78% do ok. 82%. Średnie roczne
zachmurzenie notuje się poniżej wartości 6,6 w skali pokrycia nieba 0 – 10.
4. OCENA STANU ŚRODOWISKA I ŹRÓDEŁ ZANIECZYSZCZEŃ Z
OKREŚLENIEM STRATEGII DZIAŁAŃ NA RZECZ OCHRONY STANDARDÓW
ŚRODOWISKA
4.1 Gleby i powierzchnia ziemi
Powierzchnia ziemi stanowi jeden z bardziej zagrożonych antropopresją element
środowiska. Degradacja może obejmować przekształcenia mechaniczne lub chemiczne gleby
i ziemi oraz przekształcenia obiektów, które ją pokrywają (np. lasów). Jest to proces
stopniowego zmniejszania się zdolności do pełnienia naturalnych funkcji przypisanych ziemi,
glebie lub obiektowi. Degradacja powierzchni ziemi może być wynikiem pogorszenia się
warunków przyrodniczych, zmian środowiska, prowadzenia działalności przemysłowej lub
wadliwej działalności rolniczej, nieodpowiedniej eksploatacji zasobów naturalnych lub awarii
urządzeń infrastruktury technicznej (np. stacja paliw, oczyszczalnie, składowiska odpadów).
Zdegradowana lub zdewastowana powierzchnia terenu wymaga przywrócenia wartości
użytkowej lub przyrodniczej poprzez właściwe ukształtowanie rzeźby terenu, poprawienie
właściwości fizycznych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych, odtworzenie gleb,
umocnienie skarp oraz odbudowanie lub zbudowanie niezbędnych dróg.
Powierzchnię ziemi na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego można określić jako
mało zdewastowaną i mało zdegradowaną. Degradacja na tym terenie występuje liniowo i ma
związek z intensywnym transportem drogowym. Do degradacji powierzchni ziemi na terenie
Nowego Dworu Mazowieckiego może dojść również pod wpływem nieodpowiedniego
47
składowania odpadów komunalnych, jak również w wyniku awarii obiektów składujących lub
transportujących materiały niebezpieczne.
Największy wpływ na jakość gleb na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego mają:

motoryzacja;

powstawanie dzikich składowisk odpadów w miejscach do tego nie przeznaczonych;

nieuporządkowana gospodarka ściekowa, infiltracja zanieczyszczeń z nieszczelnych
zbiorników bezodpływowych

sucha i mokra depozycja zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego;

poważne awarie przemysłowe oraz wypadki związane z transportem substancji
niebezpiecznych.
Do
głównych
zanieczyszczeń
pochodzących
z
motoryzacji,
kumulowanych
w środowisku glebowym należą: węglowodory, metale ciężkie m.in. ołów, chrom, kadm,
arsen itd. i pyły zawierające substancje powstałe w wyniku ścierania się opon
samochodowych, klocków hamulcowych i bitumicznej nawierzchni.
Zanieczyszczenia pochodzące z ruchu samochodowego kumulują się głównie w pasie
około 120 do 150 m od drogi o dużym natężeniu ruchu. W dalszych odległościach
zanieczyszczenia wyrównują się z tłem. Maksymalne wartości większości związków
odnotowuje się w strefie do 40 – 50 m od pasa jezdni. Niestety brak jest szczegółowych
danych na temat zanieczyszczenia gleb występujących na terenie powiatu nowodworskiego.
Wg rejestru obszarów zanieczyszczonych (stan na 31.12.2006r.) na terenie miasta
zidentyfikowano 2 obszar zanieczyszczenia gleb:
- zanieczyszczenie węglowodorami na terenach należących do Agencji Mienia
Wojskowego w Modlinie(benzyna - 110 251 mg/kg s.m. gleby, olej mineralny - 9 124,286 681,8 mg/kg s.m. gleby), brak danych odnośnie powierzchni zanieczyszczonego gruntu i
rekultywacji.
- zanieczyszczenie olejem mineralnym w ilości 2 540,4 mg/kg s.m. gleby powierzchni
ok. 6 m2 gruntu na głębokości ok. 30 cm przed kantorem obsługi stacji dystrybucji gazu
propan-butan WASBRUK przy ul. Żołnierzy Września. Przekroczone zostało dopuszczalne
stężenie oleju mineralnego wynoszące 50 mg/kg s.m. gleby i w związku z tym Starosta
Nowodworski wydał decyzję nr 107 ŚR7637/1/S/062 z dnia 20.11.2006 r. uzgadniającą
warunki rekultywacji
nakazującą przeprowadzenie rekultywacji do 31.12.2006 r. Do
momentu oddania niniejszego opracowania grunt ten nie został zrekultywowany.
48
Obecnie na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki żaden z zarządców dróg nie
prowadzi badań gleb.
Strategia działań
Zasady ochrony powierzchni ziemi zostały sformułowane w wielu aktach prawnych, w:
-
ustawie z dn. 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska(DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z
późn. zmianami),
-
ustawa z dn. 03.02.1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. 95.16.78
z późniejszymi zmianami)
-
Rozporządzeniu M.Ś. z dn. 09.09.2002 r. w sprawie standardów jakości gleby
i standardów jakości ziemi,
-
ustawie z dn. 28.09.1991r. o lasach (Dz. U. Nr 56 z r. 2000 poz. 679),
-
ustawie z dn. 16.10.1991r. Prawo ochrony przyrody (Dz. U. Nr 99 z r. 2001, poz. 1079),
-
ustawie z dn. 04.02.1994r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27 poz. 96),
-
ustawie z dn. 27.03.2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr
80 poz.717).
-
ustawa z dn. 13.04.2007 r. O zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.(Dz.U.
z 2007 r. Nr 75, poz. 493 )
Rekomenduje się podjęcie działań mających na celu:

rozpoznanie jakości gleb występujących na terenie miasta- prowadzenie badań gleb
wzdłuż tras szybkiego ruchu

likwidację dzikich składowisk odpadów w przydrożnych rowach

ograniczanie nierolniczego i nieleśnego przeznaczenia gruntów,

prowadzenie zadrzewień i zakrzewień gruntów niskoprodukcyjnych, tj. gruntów rolnych
V i VI klasy bonitacji, zakładanie trwałych użytków zielonych, które wpływałyby także
na zmniejszenie erozji wiatrowej tworząc naturalne wiatrochrony,

rekultywacja gleb zdegradowanych
4.2 Surowce mineralne
W granicach miasta Nowy Dwór Mazowiecki brak jest surowców mineralnych nie ma więc
problemu występowania nielegalnej eksploatacji złóż.
49
4.3 Wody
4.3.1 Wody powierzchniowe
Sieć hydrograficzna miasta Nowy Dwór jest dość bogata. Miasto rozwinęło się nad
dużymi nizinnymi rzekami Narwią i Wisłą , która przecinają teren opracowania ze wschodu
na zachód. Rzeki te, zbierają wody za pośrednictwem rozbudowanego systemu rowów
odwadniających. Występują również niewielkie zagłębienia bezodpływowe niekiedy
wypełnione wodą lub zabagnione.
Średnie stany wody w rzece Narwi kształtują się na poziomie 150 -230cm, przy
amplitudzie rocznej 160-340cm . Zanotowane wartości ekstremalne : stan najwyższy w
kwietniu 1958r - 526 cm, stan najniższy w listopadzie 1971r - 49cm
Przepływ średni to 100 m3/sek, niski 35,5 m3/sek., przepływ wysoki z
prawdopodobieństwem 50% to 375m3/sek, z prawdopodobieństwem 1% - 1120 m3/sek.
Średnie stany wody w rzece Wiśle kształtują się na poziomie 180cm przy amplitudzie
rocznej ca 100cm Zanotowane wartości ekstremalne: stan najwyższy w maju 1938r - 272 cm,
najniższy w sierpniu 1952r - 110cm
Przepływ średni to 7,0 m3/sek, niski 1,4 m3/sek, wysoki z prawdopodobieństwem
50% to 17,0 m3/sek, z prawdopodobieństwem 1% 43,5 m3/sek.
Notowane są częste wylewy tych rzek, wykraczające miejscami nawet poza obręb
morfologicznych tarasów zalewowych.
Większość rzek ma charakter pozaklasowy zarówno pod względem właściwości fizyko
– chemicznych jak i bakteriologicznych. Obecność bakterii grupy Coli typu fekalnego,
świadczy o zanieczyszczeniu wody ściekami komunalnymi. Przekroczenie dopuszczalnych
wartości BZT5 informuje o obecności w wodzie dużych ilości substancji organicznej, czego
przyczyną podobnie jak w przypadku Coli są zrzuty niewystarczająco oczyszczonych lub
nieoczyszczonych ścieków komunalnych.
Tab.8. Jakość wód rzek w Nowym Dworze Mazowieckim w latach 2005 i 2006
Rzeka
Punkt pomiarowo - kontrolny
Gmina
Klasyfikacja ogólna rzek w 2005 r.
Klasyfikacja ogólna rzek w 2006 r.
Narew
Nowy Dwór Maz.
Nowy Dwór Maz.
IV
IV
Wisła
Kazuń
Czosnów
IV
V
50
Odnotowano również podwyższoną zawartość pierwiastków biogennych: fosforanów,
fosforu ogólnego i azotu azotynowego, które w wyniku spływu powierzchniowego z pól
mogą dostawać się do pobliskich cieków.
Jednym z głównych źródeł zanieczyszczeń wód płynących jest nieprawidłowa
gospodarka wodno – ściekowa i niekontrolowane zrzuty ścieków komunalnych.
Jakość wód zbiorników jest prawdopodobnie nieco lepsza, niż jakość wód płynących,
brak jest jednak wystarczających danych na ten temat.
Reasumując należy stwierdzić, że ze względu na złą jakość wód powierzchniowych,
działania na rzecz poprawy ich jakości powinny być traktowane jako jeden z priorytetów
programu ochrony środowiska. Jednakże, aby działania te były skuteczne muszą być
prowadzone we współpracy z sąsiednimi powiatami i gminami, gdyż na jakość płynących
przez teren powiatu nowodworskiego cieków wpływają zanieczyszczenia odprowadzane do
wód także z obiektów zlokalizowanych poza jego obszarem.
Strategia działań
Jednym z podstawowych celów polityki ekologicznej Polski w zakresie gospodarki
wodnej jest osiągnięcie właściwego stanu ekologicznego wód oraz zapobieganie
zanieczyszczeniom wód powierzchniowych, ze szczególnym naciskiem na zapobieganie
w miejscu ich powstawania. Zastosowanie najlepszych dostępnych technik (BAT) w
produkcji przemysłowej i rolnej pozwoli na zmniejszenie zapotrzebowania na wodę oraz
ograniczy wielkość ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do odbiorników.
Samorząd miasta mając ograniczone możliwości w stosowaniu instrumentów prawnych
w zakresie bezpośredniego wpływania na ochronę wód podziemnych i powierzchniowych,
powinny w większym stopniu wykorzystywać instrumenty finansowe i społeczne dla tych
celów. Podstawowe działania własne i koordynowane krótko- i długoterminowe dla miasta,
mające na celu poprawę jakości wód w zakresie badanych parametrów, powinny polegać na:

rozbudowie sieci kanalizacyjnej;

pomocy finansowej w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków;

modernizacji istniejących oczyszczalni ścieków;

zlokalizowaniu i objęciu nadzorem podmiotów gospodarczych w zakresie ograniczenia
zrzutu ścieków nieoczyszczonych;
51

nadzorowaniu
nad
sposobem
magazynowania
i
postępowania
ze
ściekami
gromadzonymi w zbiornikach bezodpływowych;

obudowie biologicznej brzegów cieków i zbiorników wodnych;

rozbudowie sieci wodociągowej.
Budowa systemów kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków należy do zadań
własnych gmin i podmiotów gospodarczych wytwarzających ścieki.
4.3.2 Wody podziemne
Według podziału hydrogeologicznego Polski miasto Nowy Dwór mazowiecki znajduje
się w obrębie regionu mazowieckiego (IX) w podregionie środkowo mazowieckim (IX2) .
Wody podziemne występują tu w utworach trzeciorzędu oraz czwartorzędu. Poziom
trzeciorzędowy występuje w piaskach miocenu i oligocenu subniecki warszawskiej na
głębokości 180÷ 250 m. Obszar ten wymaga szczególnej ochrony,
W klasyfikacji ogólnopolskiej zbiornik wody podziemnej ma numer 215 A. W części
obszaru miasta należącego do Wysoczyzny Płońskiej istnieją co najmniej dwie warstwy
wodonośne w utworach czwartorzędowych.. Płytsza z nich zajmuje poziom ok. 30 m, a
stanowią ją piaski i żwiry rzeczne interglacjału mazowieckiego oraz leżące wyżej utwory
wodnolodowcowe zlodowacenia Odry. Wydajności jednostkowe uzyskiwane z tej warstwy
dochodzą do 15 m3/h/1mS. Jest ona połączona hydraulicznie z wodami występującymi w
aluwiach Kotliny Warszawskiej. Woda ta odznacza się dobrą jakością. Poniżej głównej
,omówionej warstwy wodonośnej czwartorzędu znajduje się głębszy poziom wodonośny.
Strop jego znajduje się na głębokości powyżej 90m . Poziom ten nie został dotychczas
zbadany. Druga część obszaru miasta znajdująca się w północnej części Kotliny
Warszawskiej posiada
dwa znaczne obszary wód podziemnych.
Warstwa wodonośna
pochodzenia utworów holocenu, zlodowacenia rzeki Wisły oraz interglacjaów eemskiego
oraz mazowieckiego ma swobodne zwierciadło na głębokości
od 0 m do 3÷4 m na
przeważającej części obszaru miasta. Występuje tutaj bezpośrednia więź hydrauliczna z
wodami powierzchniowymi a co za tym idzie
, warstwa ta jest silnie narażona na
zanieczyszczenia. Ponadto jest ona powszechnie wykorzystywana po przez liczne ujęcia
indywidualne
oraz przemysłowe. Wydajności jednostkowe uzyskiwane z tej warstwy
dochodzą do 15 m3/h/1mS. Wody podziemne Kotliny Warszawskiej tworzą bardzo zasobną
warstwę wodonośną obejmującą całą dolinę- główny zbiornik nr 222. Obecnie jakość tych
52
wód należy do klasy 1b –wysokiej jakości odpowiadająca jakości do celów pitnych i
bytowych wymagająca prostego uzdatniania.
Układ wód gruntowych w obrębie miasta Nowy Dwór i na jego obrzeżu jest mocno
urozmaicony. Mamy tu do czynienia zarówno z występowaniem ciągłego poziomu wód o
swobodnym zwierciadle występującym w dolinach, obniżeniach, i we fragmentach na
wysoczyźnie, jak i z wodami o zwierciadle nieciągłym w rejonach występowania utworów o
utrudnionej przepuszczalności tj. głównie glin zwałowych w obrębie wysoczyzny.
Generalnie przeważają obszary o płytkich wodach gruntowych, występujących płycej
niż 2m ppt., przy znacznym udziale terenów z wodą gruntową płytszą niż 1,0m ppt.
Najpłytsze występowanie zwierciadła wód związane jest z osadami holoceńskimi w obrębie
den dolin i obniżeń, woda gruntowa występuje tu na ogół płycej niż 1,0 m ppt. a miejscami
bądź okresowo, występuje na powierzchni.
Tereny suche z woda gruntową występującą głębiej niż 2,0m ppt a nawet głębiej niż
4,0 m. ppt. to obszar starej zabudowy miasta, rejon Modlina .
Wody gruntowe den dolin rzecznych wykazują ścisłe uzależnienie od stanów wody w
rzekach. Im dalej od den dolin tym mniejsza jest ta zależność i wahania okresowe związane są
w większym stopniu od wielkości i intensywności opadów atmosferycznych. Wahania
poziomu tych wód w skali rocznej nie są zbyt duże, zamykają się w granicach 0,6 - 1,8m.
Natomiast wahania zwierciadła wód gruntowych występujących w strefie utworów słabo
przepuszczalnych uzależnione są głównie od intensywności i wielkości opadów
atmosferycznych.
W rejonie Wysoczyzny Płońskiej najpłytszy poziom wód gruntowych znajduje się na
głębokości od kilkunastu metrów do 20 m. Jest to równocześnie płytszy ,użytkowy poziom
wodonośny czwartorzędu. Obszar lotniska jest bardzo słabo rozpoznany pod kątem
występowania wód gruntowych. Na całym obszarze Kotliny Warszawskiej wody podziemne
głównej warstwy wodonośnej czwartorzędu są jednocześnie najpłytszym poziomem
wodonośnym – wodami gruntowymi. Zasilanie wód gruntowych tarasów odbywa się w
wyniku miejscowej infiltracji opadów atmosferycznych oraz dopływu podziemnego z
kierunku południowo-wschodniego. Zwierciadło wody jest przeważnie swobodne. Głębokość
zwierciadła wody gruntowej zależy głównie od ukształtowania powierzchni terenu. Najgłębiej
( ponad 4m p.p.t. ) zwierciadło występuje na
obszarze wzgórz wydmowych na tarasie
nadzalewowym. W obrębie dolinek przelewowych tego tarasu głębokość tego zwierciadła
53
wynosi 1 ÷ 2,5 m. Na tarasach zalewowych zwierciadło wody gruntowej występuje
przeważnie na głębokości :
2,0 ÷ 3,0 m p.p.t. – kępy;
0,5 ÷ 2,0 m p.p.t. – równina aluwialna;
0,0 ÷ 1,0 m p.p.t. – łachy i starorzecza.
W północnej części śródmieścia położonej na tarasie nadzalewowym podnoszenie się
poziomu wód gruntowych może grozić zalewaniem piwnic. Okresowe podnoszenie się wód
gruntowych
oraz
możliwości
podtopień
to
jedno
z
podstawowych
ograniczeń
geotechnicznych dla zabudowy na tarasach zalewowych
Źródłem zanieczyszczenia wód gruntowych mogą być naturalne procesy biologiczno –
chemiczne, zachodzące w powierzchniowej warstwie profilu glebowego oraz depozycja
zanieczyszczeń z powietrza na powierzchni terenu. Ponadto zagrożeniem są przekształcenia
powierzchni terenu i niekontrolowana produkcja rolnicza i hodowlana. Należy pamiętać, że
jakość wód gruntowych, a przez to pośrednio poziomów głębszych, może być zagrożona
poprzez:

nieprawidłową gospodarkę wodno – ściekową;

braki w sieci kanalizacyjnej;

niezabezpieczone studnie kopane;

nieszczelne zbiorniki bezodpływowe;

dzikie składowiska odpadów.
Strategia działań
Wg „Polityki ekologicznej Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy
na lata 2007-2010”, w dziedzinie ochrony wód podziemnych do 2010 roku zadaniem
priorytetowym jest zwiększenie skuteczności ochrony zasobów wód podziemnych, zwłaszcza
głównych zbiorników tych wód. Wody podziemne powinny być wykorzystywane przede
wszystkim dla zaopatrzenia ludności w wodę do picia, a ponadto do produkcji żywności i
środków farmaceutycznych. Wykorzystywanie wód podziemnych do innych celów powinno
być ograniczane i eliminowane. Konieczne jest też monitorowanie stanu ilościowego
i jakościowego głównych zbiorników wód podziemnych.
Osiągnięcie na terenie miasta celów głównych: zmniejszenie zanieczyszczeń
środowiska oraz racjonalizacja gospodarki wodnej, postawionych w „Programie ochrony
54
środowiska dla powiatu nowodworskiego” wymaga zrealizowania wielu zadań dotyczących
rozbudowy i modernizacji sieci wodociągowej, kanalizacyjnej wraz z oczyszczalniami
ścieków, jak również wspierania systemów oczyszczania ścieków u użytkowników
indywidualnych oraz ograniczenia spływu zanieczyszczeń powierzchniowych z rolnictwa.
Powyższe wytyczne zostały również wyszczególnione w tabelach zestawiających zadania
własne i koordynowane miasta.
4.4 Lasy i tereny zielone
Na tle powiatu miasto charakteryzuje się niskim poziomem lesistości, który od 2004 r.
nie zmienia się i utrzymuje na poziomie 7,3% w stosunku do 25,9% w powiecie. Niski
poziom zalesienia w przypadku miasta jest jednak zjawiskiem naturalnym i powszechnym i
nie można wymagać w tym przypadku konieczności osiągnięcia 25 % zalesienia - celu jaki
postawiony jest do osiągnięcia w 2020 r. w stosunku do województwa w „Programie
zwiększania lesistości dla Województwa Mazowieckiego do roku 2020”. Strukturę
własnościową lasów przedstawia poniższa tabela. Wg danych GUS większość gruntów
leśnych na terenie miasta należy do Skarbu Państwa. Nadzorowane są przez Nadleśnictwo
Jabłonna, wchodzą w skład obrębu Jabłonna Leśnictwa Bagno. Lasy prywatne nadzorowane
są przez Starostę Nowodworskiego. Dotychczas nie wykonano dla nich uproszczonych
planów urządzenia lasu.
55
Tab.8. Struktura własnościowa lasów na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki
LEŚNICTWO WSZYSTKICH FORM WŁASNOŚCI
Powierzchnia gruntów leśnych
Ogółem
lasy ogółem
Grunty leśne publiczne ogółem
Grunty leśne publiczne Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych
Grunty leśne prywatne
Powierzchnia gruntów nieleśnych zalesionych i przeznaczonych do zalesienia
zalesienia ogółem
zalesienia lasy publiczne ogółem
zalesienia lasy publiczne Skarbu Państwa
zalesienia lasy publiczne Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych
zalesienia lasy prywatne ogółem
Grunty nieleśne przeznaczone do zalesienia ogółem
Grunty nieleśne przeznaczone do zalesienia w zarządzie Lasów Państwowych
lesistość w %
LEŚNICTWO (POZA SKARBEM PAŃSTWA)
Powierzchnia gruntów leśnych
Ogółem
lasy ogółem
lasy ochronne
Grunty leśne prywatne ogółem
Grunty leśne prywatne osób fizycznych
Grunty leśne prywatne wspólnot gruntowych
Grunty leśne prywatne lasy ochronne
Grunty leśne gminne ogółem
Grunty leśne gminne lasy ogółem
Grunty leśne gminne lasy ochronne
J. m.
2004
2005
2006
ha
ha
ha
ha
ha
209,3
206,3
199,3
199,3
10,0
209,3
206,3
199,3
199,3
10,0
209,3
206,3
199,3
199,3
10,0
ha
ha
ha
ha
ha
ha
ha
%
0
0
0
0
0
0
0
7,30
0
0
0
0
0
0
0
7,30
0
0
0
0
0
0
0
7,30
ha
ha
ha
ha
ha
ha
ha
ha
ha
ha
10,00
10,00
0
10,00
8,00
2,00
0
0
0
0
10,00
10,00
0
10,00
8,00
2,00
0
0
0
0
10,00
10,00
0
10,00
8,00
2,00
0
0
0
0
Lasy w obrębie miasta stanowią tzw. lasy ochronne i pokrywają się z lasami
masowego wypoczynku. Pełnią również funkcje ochronne przed szkodliwym wpływem
zanieczyszczeń przemysłowych oraz stanowią tereny atrakcyjne pod względem turystyczno wypoczynkowym.
Na terenie miasta nie występują lasy nie objęte ochroną - tzw. lasy gospodarcze,
których podstawowym zadaniem jest produkcja surowca drzewnego.
Wśród lasów na szczególną uwagę zasługują łęgi topolowo – wierzbowe, rzadziej
wiązowo – topolowe porastające brzegi Wisły, zadrzewienia otaczające lotnisko w Modlinie,
w tym starodrzew modrzewiowy oraz zespoły drzew występujące w obrębie budowli
fortecznych. Te ostatnie są najstarszymi drzewostanami (niektóre dęby mają nawet 170 lat) w
obrębie miasta i posiadają jeszcze uszkodzenia z czasów wojny.
Średni wiek drzewostanu w obrębie Jabłonna wynosi 57 lat (stan na rok 1999).
56
W lasach występujących na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki przeważają
następujące typy siedliskowe:
1. Las mieszany świeży (LMśw) - jest to średnio żyzne siedlisko występujące na utworach
różnego pochodzenia, z reguły piaszczystych z dodatkiem pyłów, w podłożu często
znajduje się glina zwałowa. Roślinność runa leśnego jest bujna i podobna jak w borach
mieszanych, przy czym więcej jest gatunków zielnych. W miejscach bardziej
prześwietlonych występuje dużo traw (trzcinnik leśny, kostrzewy, kosmatki, perłówka,
śmiałek pogięty) oraz ziół (jastrzębce, pszeniec, bukwica, koniczyna, poziomka).
Drzewostan jest na ogół mieszany. Dominują gatunki liściaste: dąb bezszypułkowy
i szypułkowy (w wieku 100 lat osiąga 25 m wysokości), buk w granicach zasięgu,
z domieszką brzozy brodawkowatej, lipy drobnolistnej, osiki. Z gatunków iglastych
najczęściej spotyka się sosnę oraz świerk i jodłę w granicach zasięgu. Podszycie jest na
ogół dobrze rozwinięte i tworzą je różne gatunki krzewów (jałowiec, kruszyna, berberys,
trzmielina brodawkowata, leszczyna) oraz podrosty gatunków drzewiastych (dąb, brzoza,
osika, grab).
2. Bór mieszany świeży (BMśw) – występuje na osadach piaszczystych różnego
pochodzenia. W runie leśnym dominują borówka i `. Spotyka się także rośliny zielne takie
jak: poziomka, siódmaczek, konwalijka, konwalia oraz paprocie (przede wszystkim
orlica). Drzewostan tworzy sosna (w wieku 80 lat osiągająca nawet 25 m wysokości) i
świerk w granicach swego zasięgu. Domieszkę stanowią: dąb bezszypułkowy, brzoza, buk
w granicach zasięgu. Warstwę krzewów tworzą tutaj podrosty gatunków drzewiastych
występujących w drzewostanie oraz kruszyna, jałowiec, jarzębina. Zasadniczą różnicę
pomiędzy borem, a borem mieszanym stanowi obecność w tym ostatnim w warstwie
drzew gatunków liściastych.
Dbałość o ochronę przyrody, a zwłaszcza zachowanie jej najcenniejszych elementów
stanowi ważny punkt działalności nadleśnictw.
W myśl ustawy z dnia 28.09.1991r. o lasach (Dz. U. 00.56.679 z późniejszymi
zmianami) gospodarka leśna w zakresie urządzenia, zagospodarowania i prowadzenia upraw,
prowadzona jest w sposób planowy, w oparciu o plany urządzenia lasu lub uproszczone
plany urządzenia lasu. Dla terenów lasów państwowych poszczególnych nadleśnictw
istnieją odpowiednie plany urządzenia lasu. Ważność takiego planu dla Nadleśnictwa
Jabłonna kończy się w 2009r. Lasy prywatne, rozdrobnione (o powierzchni do 10ha),
gospodarowane przez właścicieli indywidualnych są administrowane na obszarze miasta
57
przez Starostę. Nie posiadają one uproszczonych planów urządzenia lasu, które planuje się
wykonać w 2008 r.
Głównym problemem, nad którym koncentruje się działalność nadleśnictwa to szeroko
rozumiana ochrona lasu oraz właściwe kształtowanie składu gatunkowego głównie przez
nowe zalesienia oraz właściwe i terminowe pielęgnowanie upraw.
Lasy na terenie miasta narażone są na negatywne oddziaływania zarówno biotyczne
jak i antropogeniczne. Do tych pierwszych należy zaliczyć szkodliwe owady i patogeniczne
grzyby. Szkodniki owadzie występują ze zmienną intensywnością w różnych fazach rozwoju.
Na terenie obrębu Jabłonna szkody w uprawach leśnych powodują : szczeliniak sosnowiec,
hurmak olchowiec, zwójka sosnowa i pędraki chrabąszczy. Z kolei drzewostan średniej klasy
wieku narażony jest na ataki borecznika oraz brudnicy mniszki. Na stan sanitarny lasów ma
też wpływ cetyniec i przypłaszczek granatek, które zasiedlają drzewa osłabione np. przez
grzyby korzeniowe, wahania wód gruntowych i pożarzyska. Do tej pory szkodniki owadzie
zwalczano różnymi metodami. „Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Jabłonna” przewiduje na
lata 1999-2009 ochronę lasu przed szkodnikami poprzez odpowiednią profilaktykę. Ma ona
polegać na zwiększeniu odporności biologicznej lasu oraz kontroli występowania i określenia
stopnia zagrożenia szkodników owadzich. Zwiększenie odporności polegać ma na
zróżnicowaniu składu gatunkowego drzewostanów oraz stworzeniu odpowiednich warunków
życia zwierząt owadożernych (stworzenie bazy pokarmowej, zakładanie budek lęgowych,
ochrona mrowisk). Ochrona przed szkodnikami ma również polegać na usuwaniu drzew
zasiedlonych przez szkodniki wtórne, stosowaniu oprysków chemicznych
Najbardziej rozpowszechnionym grzybem patogenicznym jest huba korzeniowa, która
powoduje osłabienie żywotności oraz zgniliznę doprowadzając do zamierania drzew.
Popularnym patogenem jest również opieńka miodowa i mączniak dębu. Ochrona przed
patogenicznymi grzybami polega przede wszystkim na profilaktyce. Polega ona na usuwaniu
drzew zainfekowanych i smarowaniu pni preparatem PG-IBL w przypadku wystąpienia huby
korzeniowej. Działanie profilaktyczne stanowi również wprowadzanie gatunków odpornych
na grzyby pasożytnicze.
W celu utrzymania dobrego stanu drzewostanów na terenie lasów w obrębie miasta
podejmuje się takich działań jak: trzebież, odnowienia, oczyszczenie wczesne, pielęgnacja
gleby i niszczenie chwastów, oczyszczanie późne. O rodzaju, kolejności i intensywności
58
wykonywania zabiegów decyduje każdorazowo aktualny stan drzewostanów. Zabiegi te są
finansowane ze środków własnych nadleśnictwa.
Sąsiedztwo aglomeracji warszawskiej jak i wysoki stopień atrakcyjności turystycznej
miasta Nowy Dwór Mazowiecki powodują, że lasy w obrębie miasta charakteryzują się
dużym stopniem penetracji. Działania człowieka stanowią najważniejszy czynnik abiotyczny
oddziałujący na lasy w rejonie miasta, powodując obniżenie kondycji środowiska
przyrodniczego poprzez:
•
wyrzucanie śmieci do lasów,
•
niszczenie ptasich gniazd,
•
niszczenie stanowisk roślin chronionych,
•
niszczenie mrowisk.
W celu przeciwdziałania zaśmiecaniu lasu nadleśnictwo prowadzi działania edukacyjne przez
umieszczanie informacji m.in. na parkingach leśnych o miejscach składowania odpadów,
umieszcza kosze naśmieci w miejscach często uczęszczanych. Preferuje się również
zamykanie dróg leśnych by uniemożliwić wywóz odpadów do lasu.
Klęski żywiołowe będące zagrożeniem dla lasów w Nowym Dworze Maz. to pożary
(patrz rozdział 4.8), nie zdarzały się dotychczas poważne wiatrołomy i śniegołomy.
Na obszarze miasta wyróżnić można tereny zieleni urządzonej oraz obiekty zabytkowe,
stanowiące na koniec 2005 r. 62,9 ha, a do których zalicza się między innymi:

park miejski imienia Józefa Wybickiego cmentarz z drzewostanem średniej i miernej
wartości – głównie akacjowym;

uroczysko Dębina z drzewostanem dębowym;

cmentarz wojskowy przy twierdzy Modlin, z różnogatunkowym starodrzewiem,
w przewadze liściastym;

twierdza Modlin oraz obiekty fortyfikacyjne i towarzyszące im zadrzewienia.
59
Tab. 9. Tereny zielone w obszarze miasta Nowy Dwór Mazowiecki w latach 2004-2005.
Tereny zieleni wg lokalizacji
parki spacerowo - wypoczynkowe
obiekty ogółem
powierzchnia ogółem
zieleńce
obiekty ogółem
zieleń uliczna
ogółem
Tereny zieleni osiedlowej
parki, zieleńce i tereny zieleni osiedlowej
cmentarze
obiekty ogółem
lasy gminne
Tereny zieleni w gestii samorządów miast
parki spacerowo - wypoczynkowe
obiekty
powierzchnia
zieleńce
obiekty
powierzchnia
tereny zieleni osiedlowej
powierzchnia
Żywopłoty wg lokalizacji
Ogółem (w miastach i na wsi)
Nasadzenia i ubytki wg lokalizacji
nasadzenia
drzewa ogółem
krzewy ogółem
Ubytki
drzewa ogółem
krzewy ogółem
J. m.
2004
2005
ob.
ha
2
20,7
2
20,7
ob.
ha
2
3,0
2
3,0
ha
2,5
2,5
ha
38,0
39,2
ha
61,7
62,9
ob.
ha
-
3
11,0
ha
0
0
ob.
ha
2
20,7
2
20,7
ob.
ha
2
3,0
2
3,0
ha
5,5
5,5
m
6 204
6 721
szt
szt
50
100
60
120
szt
szt
80
50
30
20
Miasto co roku z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska finansuje zakupy roślin i
sprzętu niezbędnego do utrzymania terenów zielonych. W 2006 r. na ten cel przeznaczono
26 480 zł.
Zieleń terenów otwartych tworzą intensywnie zadrzewione łąki z olchą, wierzbą
i topolą, stanowią one „przedpole” lasów łęgowych. W podskarpowej części tarasu powstały
żyzne, rajgrasowe łąki z niewielką ilością drzew i krzewów. Na tarasach zalewowych Narwi,
w zatorfionych starorzeczach doskonale rozwijają się szuwary. Kilkaset hektarów
60
powierzchni w obrębie lotniska w Modlinie (gm. Nowy Dwór Mazowiecki) zajmują murawy
trawiaste. Rozwijają się tu traworośla i ziołorośla z perzem, wrotyczem i nawołcią późną oraz
wkraczają zarośla klonu jesionolistnego z udziałem innych szybko rosnących gatunków
drzew.
Na terenach zabudowanych występuje stosunkowo uboga szata roślinna związana
z osiedlami, terenami przemysłowymi i kolejowymi. Zabudowie jednorodzinnej towarzyszą
ogródki z dominacją roślin ozdobnych.
Tereny zielone obejmują również szpalery drzew, występujące głównie w postaci
ciągów śródłąkowych i obsadzeń przydrożnych.
Strategia działań
Zgodnie z „Programem zwiększania lesistości dla Województwa Mazowieckiego do roku
2020” planowane jest osiągnięcie na terenie województwa mazowieckiego wskaźnika
lesistości 25 %. Stopień lesistości w gminie miejskiej Nowy Dwór Maz. jest znacznie niższy
i wynosi 7,9 %, jednak dane z całego powiatu świadczą o dość dużym udziale użytków
leśnych w tym rejonie (wskaźnik lesistości dla powiatu wynosi 25,9 %).
Zgodnie z obowiązującym jeszcze „Planem urządzenia lasu Nadleśnictwa Jabłonna na
lata 1999-2009” na terenie miasta plany zalesień a dokładniej odnowień nie zostały jeszcze
wykonane. Planuje się bowiem do 2009 r. odnowić postrzelony drzewostan na łącznej
powierzchni 13,62 ha.
Tereny porolne przewidziane do zalesień uwzględniane są w gminnym opracowaniu
planistycznym (zgodnie z ustawą z dnia 27.03.2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym).
W celu ochrony szaty roślinnej działania miasta powinny opierać się na:
•
ochronie starodrzewu, parków podworskich;
•
wyodrębnianiu terenów przewidzianych pod zalesienia;
•
ochronie istniejących lasów i co najmniej utrzymaniu obecnego poziomu zalesienia;
•
ochronie istniejących zadrzewień śródpolnych, przydrożnych, terenów zieleni
miejskiej, a także roślinności towarzyszącej zabudowie jednorodzinnej.
•
wykonaniu uproszczonych planów urządzenia lasu lub inwentaryzacji dla lasów
rozdrobnionych,
•
wykonaniu na następną dekadę 2010-2020 nowego planu urządzenia lasu,
•
prowadzeniu zgodnych z charakterystyką siedliskową nasadzeń,
61
•
podnoszeniu naturalnej odporności drzewostanu,
•
właściwej profilaktyce - uświadamianie i edukowanie społeczeństwa w zakresie
ochrony przed pożarem i wandalizmem.
W celu zachowania dobrego stanu lasu konieczne jest prowadzenie zrównoważonej
wielofunkcyjnej
gospodarki
leśnej,
czyli
wykonywanie
zadań
zmierzających
do
ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe
zachowanie ich bogactwa biologicznego. Ponadto ważne jest zachowanie wysokiej
produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania teraz
i w przyszłości wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji bez
szkody dla innych ekosystemów. W Programie ochrony środowiska województwa
mazowieckiego sformułowany został cel główny– zwiększenie lesistości i ochrona lasów.
Do priorytetowych zadań należą między innymi:

wzbogacanie składu gatunkowego drzewostanów i obrzeży lasu;

zalesienia na gruntach przeznaczonych do zalesienia, będących dotychczas gruntami
rolnymi lub nieużytkami;

odnawianie lasu w miejscach, w których drzewa zostały wycięte lub uległy zniszczeniu
przez huragany, pożary itp.;

zabiegi pielęgnacyjne wykonywane w różnych fazach rozwojowych drzewostanów,
mające na celu kształtowanie struktury gatunkowej, wysokościowej i wzmaganie
procesów obiegu materii w drzewostanach;

zabiegi hodowlane mające na celu zastępowanie osłabionych i chorych drzew, młodymi
sadzonkami.
4.5 Powietrze atmosferyczne
Powietrze, jako niezbędny do życia zasobnik tlenu, ma decydujący wpływ na zdrowie
człowieka i otaczającą go przyrodę. Z tego też powodu dbałość o dobrą jakość powietrza
stanowi jeden z istotniejszych priorytetów w działaniach z zakresu ochrony środowiska.
Badania stężeń zanieczyszczeń w powietrzu powinny być prowadzone dla substancji,
określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 06.06.2002r. (Dz.U. Nr 87, poz.
798), tj. dla: dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenków azotu, ozonu, pyłu zawieszonego
PM10 (z separacją frakcji 0-10 μm), ołowiu, benzenu i tlenku węgla. Dodatkowe pomiary
62
dotyczą m.in.: siarkowodoru, fenolu, formaldehydu, pyłu reflektometrycznego BS, pyłu
całkowitego TSP, toluenu, kadmu i rtęci.
Na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego znajduje się wiele obiektów stanowiących
źródło zanieczyszczenia powietrza. Są to przede wszystkim kotłownie, w tym kotłownia
miejska i kotłownia na terenie twierdzy Modlin. Zanieczyszczenia emitują również mniejsze
zakłady i paleniska przydomowe. Wśród tych ostatnich nie rzadko dochodzi do spalania
odpadów, które to działanie jest zabronione ze względu na dużą szkodliwość dla środowiska.
Istotnym źródłem zanieczyszczeń powietrza powiększającym się z roku na rok jest transport
drogowy.
Monitoring zanieczyszczeń powietrza realizowany jest w oparciu o stacje pomiarowe
w sieci regionalnej nadzorowane przez WIOŚ. Na terenie miasta zlokalizowano 1 punkt
pomiarowy monitoringu powietrza w Nowym Dworze Mazowieckim przy ul. Chemików 1.
Mierzony jest tam poziom pyłu zawieszonego oraz benzenu.
Tab. 10. Stężenia pyłu zawieszonego w strefie nowodworskiej
2003
Okres pomiaru
Sśr
Smax
2006 r.
Sśr
Smax
Wartość dopuszczalna dla terenu kraju*
Sśr roczne
μg/
Sdobowe
m3
rok
32,3 bd 31,8 54
40a
50b
bd – brak danych; * - dla terenu kraju, z wyłączeniem parków narodowych i obszarów ochrony uzdrowiskowej
Porównując otrzymane wyniki parametrów z dopuszczalnymi poziomami stężeń
wskaźników, określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002r.
w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych
poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych
poziomów niektórych substancji (Dz.U. nr 87, poz. 796), zaobserwowano przekroczenia
średnio dobowych zawartości dwutlenku azotu i pyłu zawieszonego. Przekroczenia wartości
dopuszczalnych dwutlenku azotu wystąpiło w 1999 (ponad dwukrotne) i 2000 roku.
W następnych latach zaobserwowano stały spadek zawartości związków azotu w powietrzu.
W roku 2006 prowadzono jedynie pomiary poziomu pyłu zawieszonego w powietrzu, nie
prowadzono w powiecie nowodworskim pomiarów stężenia NOx i SO2.
Największy problem stanowi zawartość pyłu zawieszonego. W 2006 r. Średnio
dobowe stężenia pyłu zawieszonego w powietrzu zostały przekroczone 35 razy. Przyczyną
tak wysokiej zawartości pyłu zawieszonego w powietrzu jest brak, w niektórych gminach
63
powiatu, zcentralizowanego systemu grzewczego i stosowanie jako paliwa w indywidualnych
paleniskach, węgla o wysokiej zawartości siarki i pyłów. Stężenia średnio roczne pyłu
zawieszonego mieściły się w kryteriach Ministra Środowiska, tylko w 2002 roku
przekroczyły one wartości dopuszczalne.
Stężenia dwutlenku siarki oraz innych substancji normowanych w tym benzenu
mierzone w latach poprzednich nie przekraczały wartości dopuszczalnych.
Na przestrzeni ostatnich 4 lat obserwuje się tendencję spadkową emisji pyłu jak i
zanieczyszczeń gazowych do atmosfery. Jednak pyły wciąż stanowią problem wymagający
zdecydowanego i szybkiego działania. Poniżej w tabeli przedstawiono emisję z zakładów
szczególnie uciążliwych z terenu miasta.
Tab.11 Emisja zanieczyszczeń pyłowych i gazowych na terenie miasta Nowy Dwór
Mazowiecki w latach 2003-2005.
Zanieczyszczenie
Emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem / t/r
Emisja zanieczyszczeń pyłowych ze spalania paliw / t/r
Emisja zanieczyszczeń pyłowych węglowo-grafitowe, sadza / t/r
Emisja zanieczyszczeń gazowych razem / t/r
Emisja zanieczyszczeń gazowych: dwutlenek siarki / t/r
Emisja zanieczyszczeń gazowych: tlenki azotu / t/r
2004
2005
86
75
90
84
46
36
1
1
1
44268
179
99
42867
200
84
38010
147
72
96
92
76
43894
42491
37661
Emisja zanieczyszczeń gazowych: tlenek węgla / t/r
Emisja zanieczyszczeń gazowych: dwutlenek węgla / t/r
2003
W oparciu o kryteria zawarte w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca
2002 roku dokonano klasyfikacji strefy nowodworskiej. Klasyfikacji stref dokonuje się
oddzielnie dla dwóch grup kryteriów ze względu na ochronę zdrowia oraz ze względu na
ochronę roślin wydzielając strefy, dla których poziom:
1.
chociaż jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines
tolerancji- klasa C;
2.
chociaż jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczanym a poziomem
dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji- klasa B;
3.
substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego - klasa A.
64
Tab.12. Klasyfikacja strefy nowodworskiej z uwzględnieniem kryteriów określonych dla
poszczególnych substancji, pod kątem ochrony zdrowia (2006 rok)
Substancja
Symbol klasy dla obszaru strefy nie obejmującego obszarów ochrony uzdrowiskowej dla
poszczególnych czasów uśredniania stężeń
1 godzina
24 godziny
wynikowa
DWUTLENEK SIARKI
A
A
A
DWUTLENEK AZOTU
A
A
A
PYŁ ZAWIESZONY
C
A
C
BENZEN
A
A
A
OŁÓW
A
A
A
TLENEK WĘGLA
A
A
A
OZON
A
A
A
Ze względu na zawartość pyłu zawieszonego w powietrzu, strefę nowodworską należy
zakwalifikować do strefy C.
Powiat nowodworski jest jednym z osiemnastu powiatów, na terenie województwa
mazowieckiego, który w klasyfikacji końcowej pod względem ochrony zdrowia został
zaliczony do strefy C. Parametrem, który kwalifikuje strefę nowodworską do klasy C jest
stężenie pyłu zawieszonego.
W celu ochrony powietrza na terenie miasta w ciągu ostatnich 12 lat podjęto liczne
działania. W latach 1995-1998 w Nowym Dworze Mazowieckim została zrealizowana
inwestycja p.n. „Budowa sieci cieplnej od komory K III magistrali cieplnej DN 500 do pięciu
rejonów lewobrzeżnej części miasta Nowy Dwór Mazowiecki. Zbudowanie preizolowanej
sieci magistralnej o długości 2.952 mb oraz 1.610 mb sieci cieplnej rozdzielczej pozwoliło na
likwidację 26 kotłowni lokalnych o niskiej emisji zanieczyszczeń poprzez włączenie zasobów
ogrzewanych przez te kotłownie do systemu miejskiej sieci cieplnej. Spowodowało to
zmniejszenie zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery miasta – pyłów ok. 170 t/rok ,
dwutlenku siarki 175 t/rok, tlenku węgla ok. 130 t/rok i tlenków azotu o ok. 50 t/rok. W
następnych latach również podejmowano się różnorodnych przedsięwzięć, których celem
było obniżenie emisji do atmosfery. W latach 1999-2001 włączono do miejskiej sieci cieplnej
kolejne 4-ry lokalne ciepłownie oraz przyłączono do sieci cieplnej około 40-tu
indywidualnych odbiorców. Także w latach 1995-2000 dziewięć kotłowni węglowych w
budynkach instytucji zostało zastąpionych kotłowniami na olej opałowy i gaz. W latach 20022006 w największej funkcjonującej na obszarze miasta ciepłowni Zakładu Energetyki
65
Cieplnej Sp. z o.o. zmodernizowano kotły m.in. wyposażono w dwustopniowe układy
odpylania spalin. Koszt ostatniej modernizacji wyniósł 500 000 zł.
Zgodnie z art.152 ustawy z dnia 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z
2006 r. nr 129, poz.902, z późn. zmianami) instalacje lub urządzenia, z których emisja nie
wymaga pozwolenia, a które mogą negatywnie oddziaływać na środowisko, podlegają
zgłoszeniu organowi ochrony środowiska. Na podstawie danych z września 2007 roku 9
zakładów posiadało pozwolenia na emisje gazów i pyłów:
1. Nowakowski-Piekarnia Sp. z o.o. ul. Przemysłowa
2. Reckitt Benkiser Poland SA ul.Okunin 1
3. Przedsiębiorstwo Budowy Dróg I Mostów Sp. z o.o. w Mińsku Maz. - Wytwórnia
Mas Bitumicznych w Nowym Dworze Mazowieckim ul. Przemysłowa 1
4. Zakład Pieczywa Mrożonego ul.Przemysłowa 1
5. PPHU KROSZBUD Sp.J. w Janikowie, stacjonarny węzeł betoniarski w Nowym
Dworze Mazowieckim, ul. Targowa 2
6. Zakład Energetyki Cieplnej w Nowym Dworze Mazowieckim
7. Wojskowa Agencja Mieszkaniowa –oddział terenowy w NDM ul. Paderewskiego 3a
8. Wojskowa Agencja Mieszkaniowa - kotłownia przy ul. Obwodowej 370/374
9. Zakład Fleksodruku DRUKPOL Zakład Pracy Chronionej ul. Kunin 27
W latach 2000-2007 na terenie miasta zgłoszono również różnorodne instalacje emitujące
gazy i pyły do powietrza: 5 stacji paliw oraz 1 stacjonarny węzeł betoniarski, 1 Zakład
Pralniczy PIWOWA Sp. z o.o. (kocioł gazowy) .
Na terenie miasta dotychczas
tylko 1 przedsiębiorstwo
uzyskało pozwolenie
zintegrowane dla instalacji do spalania paliw o mocy nominalnej 63,8 MW. Dzięki
zastosowanym technologiom zmniejszono ilość emitowanych pyłów oraz NOx. Kotłownia
spełnia wymagania najlepszej dostępnej technologii BAT.
Na terenie miasta ciepło dostarczają 2 kotłownie - ZEC Sp. z o.o. oraz kotłownia na
terenie Modlina. Dostęp do sieci cieplnej ma ok. 70 % mieszkańców (w tym 41 %
obsługiwanych jest przez ZEC Sp. z o.o. -lewobrzeżna część miasta w stosunku do rzeki
Narwi). Długość sieci cieplnej na koniec 2006 r. wynosiła 25,311 km w tym 14,02 km sieci
wykonanych w technologii rur preizolowanych. Obecnie dla ZEC Sp. z o.o. opracowywana
66
jest „Koncepcja rozwoju i modernizacji ciepłowni ZEC Sp. z o.o. w Nowym Dworze Maz.”.
Działania ZEC Sp. z o.o. oparte są na opracowanej w latach dziewięćdziesiątych „Analizie
rozwoju systemu ciepłowniczego miasta Nowy Dwór Mazowiecki”, Uchwale Rady Miejskiej
z dnia 29.12.2003 r. dotyczącej „Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
i gaz miasta Nowy Dwór Mazowiecki”. Spółka posiada również plan modernizacji i
inwestycji na lata 2007-2009. Zgodnie z ww opracowaniami w najbliższym czasie Zakład
Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. zamierza:
•
włączyć w sieć kilka nowych budynków przy ul.Nowołęcznej, w rejonie
„Nowodworzanka ”, „Plac Solny”, realizować przyłącza cieplne dla nowych
odbiorców w ilości ok. 300-500 mb/rok
•
wymienić sieć kanałową na sieć z rur preizolowanych na długości 100-200 mb
rocznie oraz wymienić izolację głównego odcinka sieci przesyłowej DN 500 o
długości 700 m.
•
zmodernizować poprzez zabudowę kotłów by sprostać wymaganiom ochrony
środowiska w zakresie emisji zanieczyszczeń.
Strategia działań
W ramach dostosowywania polskiego prawa do standardów obowiązujących w Unii
Europejskiej, ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27.04.2001r. wprowadziła nowe
zasady oceny, kontroli i kształtowania jakości powietrza. Ustalono nowe dopuszczalne
poziomy podstawowych zanieczyszczeń powietrza, takich jak: dwutlenek siarki, dwutlenek
azotu, tlenki azotu, tlenek węgla, ozon, benzen, pył zawieszony PM10 oraz ołów w pyle
PM10. W rozporządzeniach Ministra Środowiska z dnia 06.06.2002r. określono dopuszczalne
częstości ich przekraczania, marginesy tolerancji dla dopuszczalnych poziomów substancji w
powietrzu (na każdy rok do 2010r.) oraz podano alarmowe poziomy dwutlenku azotu,
dwutlenku siarki i ozonu, dla których nawet krótkotrwałe przekroczenie może powodować
zagrożenie dla zdrowia ludzi. Ponadto określono zasady oceny poziomów substancji
w powietrzu.
Zgodnie z art. 91 ustawy prawo ochrony środowiska dla stref, w których stwierdzono
przekroczenia dopuszczalnych poziomów powiększonych o margines tolerancji konieczne
jest opracowanie Programów Ochrony Powietrza (POP), mających na celu doprowadzenie do
nie przekraczania norm w określonym czasie.
67
Poprawę jakości powietrza atmosferycznego, zwłaszcza w zakresie pyłów w mieście
można osiągnąć poprzez wykonanie następujących działań krótko- i długookresowych:
•
podjęcie współpracy z autorami programu ochrony powietrza dla powiatu
nowodworskiego,
w
którym
zostaną
określone
kierunki
ochrony
powietrza
w odniesieniu do pyłu zawieszonego. Ustalenie takich działań, które będą efektywne w
poprawie stanu środowiska i jednocześnie możliwe do wdrożenia na terenie powiatu;
•
wspieranie działań na rzecz ograniczenia uciążliwości motoryzacji poprzez budowę
ścieżek rowerowych i tworzenie stref wolnych od ruchu samochodowego w dni wolne
od pracy, wspieranie finansowe transportu miejskiego;
•
modernizacja dróg w celu obniżenia emisji spalin samochodowych;
•
edukacja społeczności lokalnej na rzecz odnawialnych źródeł energii;
•
opracowanie planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz;
•
rozbudowa sieci gazowej;
•
wprowadzanie do zakładów produkcyjnych, w których jeszcze nie zostało to
zastosowane, technologii ograniczających emisję zanieczyszczeń powietrza, w tym
większe wykorzystanie paliw ekologicznych np. ogrzewanie z wykorzystaniem
biomasy;
•
modernizacje ciepłowni i sieci przesyłowej zgodnie z opracowanymi planami;
•
podłączanie nowych obiektów do sieci cieplnej w celu zminimalizowania emisji z
palenisk domowych, wprowadzanie indywidualnych liczników ciepła;
•
•
wspieranie działań na rzecz rozwoju odnawialnych źródeł energii;
promowanie i wykonywanie termoizolacji i trermomodernizacji istniejących budynków
w tym przedszkole nr 5, gimnazjum nr 2, szkoła podstawowa nr 7 nr ;
•
prowadzenie monitoringu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego;
•
zadrzewienia nieużytków, nasadzenia drzew wzdłuż szlaków komunikacyjnych.
4.6 Hałas
Hałas jest jednym z najistotniejszych czynników wpływających na odczuwanie tzw.
komfortu środowiskowego. Zjawisko to można określić jako zanieczyszczenie „środowiska
psychicznego” człowieka.
Szczególne uciążliwości hałasu na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego powoduje
hałas komunikacyjny samochodowy i kolejowy. Hałas komunikacyjny na terenie miasta,
68
może stanowić poważny problem dla obszarów zurbanizowanych, a w szczególności dla
zabudowy mieszkaniowej. Brak jest danych dotyczących poziomu hałasu wzdłuż dróg
krajowych i wojewódzkich. Liniowym źródłem emisji hałasu jest również linia kolejowa
Warszawa – Gdańsk. Warunkiem zachowania właściwego standardu akustycznego
w budynkach zlokalizowanych w strefach oddziaływania tras komunikacyjnych jest
wprowadzenie zabezpieczeń akustycznych. Zagrożenie wzrostu poziomu hałasu wiąże się z
planowaną rozbudową byłego lotniska Modlin i zlokalizowaniem na tym terenie
międzynarodowego portu lotniczego. Wiązać się to będzie z emisją hałasu lotniczego oraz
wynikającego ze wzrostu natężenia ruchu kołowego.
Głównymi źródłami hałasu na terenie miasta są linie komunikacyjne. Nowy Dwór
przecina kilka ważnych tras drogowych i kolejowych: droga nr 7, 623 , 631, 630 oraz ciąg
ulic Paderwskiego-Morawicza. W okresie dziennym na skraju tras komunikacyjnych poziom
hałasu waha się od 66 do 80 dB.
Kolejne podstawowe źródło hałasu związane jest z działalnością produkcyjną
człowieka. Hałas wytwarzany przez środki produkcji występuje zarówno w obiektach
przemysłowych, jak też i na zewnątrz, przenikając do otoczenia z niedostatecznie
izolowanych hal przemysłowych lub nie izolowanych i nie wyciszonych maszyn.
W celu niedopuszczenia do pogarszania się klimatu akustycznego na obszarach, gdzie
sytuacja akustyczna jest korzystna podejmować należy działania prewencyjne, wykorzystując
w szczególności metody planistyczne (w ramach tworzenia miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego lub prowadząc przemyślaną politykę lokalizacyjną). Do
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wprowadzać można zapisy dotyczące
ochrony przed hałasem z wyznaczeniem stref ograniczonego użytkowania wzdłuż głównych
dróg i szlaków kolejowych wszędzie tam, gdzie przekraczany jest progowy poziom hałasu
określony w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 31.01.2002 w sprawie wartości
progowych hałasu (Dz.U. nr 8, poz. 81).
Ograniczanie istniejącego hałasu polegać powinno przede wszystkim na wyciszaniu
jego źródeł. Dopiero w przypadkach trudności technicznych w wyciszaniu źródła hałasu
podejmować należy prace ograniczające jego rozprzestrzenianie się w środowisku. Wykonuje
się wówczas osłony, ekrany (w tym z wykorzystaniem zieleni wysokiej i niskiej) lub
dokonuje zmian konstrukcyjnych w budowie obiektów pozostających w strefie oddziaływania
źródeł hałasu. W niektórych przypadkach można również podjąć próby ograniczania czasu
69
pracy lub likwidacji źródeł hałasu a w ostateczności wstrzymania działalności zakładu lub
obiektu, w którym znajdują się te źródła.
Strategia działań
W Programie ochrony środowiska województwa mazowieckiego w celu głównym
zostały określone zadania dotyczące ochrony przed hałasem.
Ze względu na brak danych dotyczących poziomu hałasu występującego na terenie
powiatu nowodworskiego, należałoby dokonać rozpoznania miejsc zagrożonych nadmiernym
hałasem. Starosta jest zobowiązany do wykonania map akustycznych, w terminie ustawowym
wynikającym z art. 14 ustawy wprowadzającej ustawę Prawo ochrony środowiska.
Dotychczas mapy takie nie zostały sporządzone. Działania własne i koordynowane mające na
celu ograniczenie uciążliwości akustycznej na terenie miasta powinny opierać się na:

ograniczeniu ruchu samochodowego poprzez wydzielanie stref wolnych od ruchu
kołowego, rozbudowę ścieżek rowerowych;

egzekwowanie
założeń
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
w zakresie hałasu;

zwiększenie nadzoru nad punktowymi źródłami hałasu;

ograniczeniu prędkości pojazdów, np. poprzez budowę progów spowalniających.
Na obszarach o dość korzystnej sytuacji akustycznej, jak miasto Nowy Dwór
Mazowiecki, należy podejmować przede wszystkim działania prewencyjne celem
niedopuszczenia do pogorszenia parametrów hałasu. Należy przy tym stosować metody
planistyczne
poprzez
wprowadzanie
do
miejscowych
planów
zagospodarowania
przestrzennego zapisów dotyczących ochrony przed hałasem, a także poprzez wyznaczanie
stref
ograniczonego
użytkowania
wokół
zakładów
przemysłowych,
szlaków
komunikacyjnych i innych obiektów, gdzie przekraczane są progowe wartości poziomu
hałasu, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 09.01.2002r. (Dz.U. 02.8.81
z 31.01.2002r).
Ograniczenie istniejącego hałasu polega w głównej mierze na wyciszeniu jego źródeł,
a więc np. na modernizacji technologii w przemyśle celem zmniejszenia hałaśliwości
wytwarzanych wyrobów. Dopiero w przypadkach trudności technicznych w wyciszaniu
źródeł
hałasu
należy
podejmować
prace
ograniczające
rozprzestrzenianie
się
ponadnormatywnych dźwięków. W takiej sytuacji wykonuje się osłony i ekrany akustyczne
70
(w tym ekrany wykorzystujące zieleń wysoką i niską) lub dokonuje się zmian
konstrukcyjnych w obiektach pozostających w strefie oddziaływania źródeł hałasu.
Pożądany kierunek działań stanowi również sukcesywne ograniczanie ruchu
samochodów ciężarowych w obszarze zwartej zabudowy. Należy ponadto wyznaczyć strefy
z ruchem uspokojonym na terenie osiedli z zabudową wielorodzinną.
Istotnym zadaniem jest prowadzenie monitoringu hałasu. Zgodnie z Rozporządzeniem
Ministra Środowiska z dnia 23.01.2003r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia
pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią
kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U.03.35.308 z dnia 28 lutego
2003r.) dla dróg krajowych oraz wojewódzkich należy wykonywać okresowe pomiary
poziomu hałasu co 5 lat w okresie wykonywania generalnego pomiaru ruchu. Natomiast
pojedyncze przejawy hałasu przemysłowego, występujące na terenie miasta, należy
kontrolować w oparciu o ustawę z dnia 20.07.1991r. o Inspekcji Ochrony Środowiska
i ustawę z dnia 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z
późn. zmianami).
4.7 Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące
Promieniowanie niejonizujące uważa się obecnie za jedno z poważniejszych
zanieczyszczeń środowiska. Powstaje ono w wyniku działania zespołów sieci i urządzeń
elektrycznych będących w powszechnym użyciu (kuchenki mikrofalowe, telefony
komórkowe, komputery, telewizory, lodówki itp.), urządzeń elektromedycznych do badań
diagnostycznych i zabiegów fizykochemicznych, jak również stacji nadawczych, urządzeń
energetycznych, telekomunikacyjnych, radiolokacyjnych i radionawigacyjnych. Obejmuje
ono pola elektromagnetyczne w zakresie 0-300 GHz.
Negatywny wpływ energii elektromagnetycznej przejawia się tak zwanym efektem
termicznym, co może powodować zmiany biologiczne (np. zmianę właściwości koloidalnych
w tkankach), a nawet doprowadzić do śmierci termicznej. Pole elektromagnetyczne
wytwarzane przez silne źródło niekorzystnie zmienia warunki bytowania człowieka, wpływa
na przebieg procesów życiowych i może powodować wystąpienie zaburzeń m.in. funkcji
ośrodkowego układu nerwowego, narządów słuchu i wzroku.
71
Do najważniejszych czynników mających wpływ na oddziaływanie promieniowania
elektromagnetycznego na zdrowie człowieka (tzw. parametrów pola) należą: odległość od
źródła promieniowania, natężenie pola elektromagnetycznego i czas przebywania w tym polu
(tzw. czas ekspozycji).
Pola elektromagnetyczne w przeciwieństwie do wielu fizycznych czynników
środowiska, jak np. hałas, nie są z reguły rejestrowane przez zmysły człowieka, co
pomniejsza świadomość występującego w związku z nimi zagrożenia.
Ponadto,
brak
jest
stałego
monitoringu
w
zakresie
elektromagnetycznego
promieniowania niejonizującego, co uniemożliwia ocenę stopnia zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego wokół obiektów i urządzeń będących jego źródłem.
Zgodnie z art. 123,124 ustawy z dnia 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z
2006 r. nr 129, poz.902, z późn. zmianami) Wojewódzki inspektor ochrony środowiska w
ramach państwowego monitoringu środowiska powinien prowadzić okresowe badania
kontrolne poziomów pól elektromagnetycznych oraz aktualizować corocznie rejestr
zawierający informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych.
Szczegóły dotyczące ochrony przed promieniowaniem oraz jego dopuszczalnych
poziomów określa Rozporządzenie Ministra OŚZNiL z dnia 11.08.98r. (Dz.U.98.107.676
z dnia 20 sierpnia 1998 r).
Główne źródła pól elektromagnetycznych stanowią:
•
linie elektroenergetyczne,
•
obiekty radiokomunikacyjne (stacje nadawcze radiowe i telewizyjne, stacje bazowe
telefonii komórkowych itp.)
•
stacje radiolokacyjne.
Na terenie miasta dotychczas wydano 6 decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
zgody na realizację przedsięwzięć następujących stacji bazowych:
•
telefonii komórkowej PTK CENTERTEL ul. Przemysłowa1
•
telefonii komórkowej PTK CENTERTEL ul. Obwodowa
•
telefonii komórkowej ERA PTC 21262, ul. Łęczna 61
•
OSP POLPAGER (SFERIA), ul. Przemysłowa 1
•
ERA 21243, ul. Przemysłowa 1
Wydano również 1 decyzję środowiskową dla stacji linii radiowej przy ul. Przemysłowej 1.
72
W obrębie Nowego Dworu Mazowieckiego znajduje się 2 000m linii wysokiego
napięcia, 75 800 m linii średniego napięcia i 172 444 m niskiego napięcia. Plany rozbudowy
realizowane są z istniejących linii średniego napięcia na podstawie składanych wniosków o
przyłączenie do sieci energetycznej.
Strategia działań
Wprowadzenie monitoringu źródeł promieniowania elektromagnetycznego, zgodnie
z uchwalonym „Programem ochrony środowiska województwa mazowieckiego”, stanowi
jedno z zadań, które należy zrealizować w latach 2003-2011.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 01.10.2002r. (Dz. U. Nr 176,
poz. 1453) w sprawie udostępniania informacji o środowisku, do 1 kwietnia 2006r. powinna
zostać utworzona elektroniczna baza danych dostępna za pośrednictwem publicznej sieci
telekomunikacyjnej, zawierająca wyniki pomiarów okresowych badań kontrolnych poziomów
pól elektromagnetycznych oraz informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie
dopuszczalnych poziomów pól.
Na poziomie gminy, w celu zapewnienia skutecznej ochrony ludności przed
działaniem promieniowania elektromagnetycznego, w ramach polityki długofalowej, należy
podejmować działania prewencyjne wykorzystując przede wszystkim metody planistyczne.
Do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy wprowadzać zapisy
dotyczące ochrony przed promieniowaniem niejonizującym, w szczególności obszarów
ograniczonego użytkowania wokół urządzeń je emitujących, wszędzie tam gdzie
zarejestrowane zostanie przekroczenie dopuszczalnych poziomów promieniowania.
Należy ponadto prowadzić przemyślaną politykę lokalizacyjną dotyczącą nowych
obiektów, w szczególności obiektów telefonii komórkowej (ze względu na postępujący
rozwój tej dziedziny), które zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24.09.2002r.
(Dz.U.02.179.1490) mogą w znaczący sposób oddziaływać na środowisko.
4.8 Nadzwyczajne zagrożenia środowiska
Pojęcie nadzwyczajne zagrożenie środowiska (NZŚ) zdefiniowane jest w ustawie
Prawo ochrony środowiska, jako zagrożenie spowodowane gwałtownym zdarzeniem, nie
73
będącym klęską żywiołową, które może wywołać znaczne zniszczenie środowiska lub
pogorszenie jego stanu, stwarzające powszechne niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska.
W ustawie z dnia 20 lipca 1991r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U.91.77.335 z
dnia 29 sierpnia 1991r) określone zostały jej obowiązki w zakresie spraw związanych z
nadzwyczajnymi zagrożeniami środowiska jako inicjowanie działań tworzących warunki
zapobiegania nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska oraz usuwanie ich skutków i
przywracanie środowiska do stanu właściwego. Zadania Inspekcji w tym zakresie to:
•
przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska (kontrole przedsiębiorstw,
których działalność może stanowić przyczynę powstania NZŚ, badanie przyczyn
powstania
nadzwyczajnych
zagrożeń
i
sposoby
likwidacji
skutków,
szkolenia
pracowników administracji publicznej i przedsiębiorstw),
•
podejmowanie działań w przypadku wystąpienia nadzwyczajnego zagrożenia środowiska,
•
prowadzenie rejestru nadzwyczajnych zagrożeń środowiska oraz dokonywanie ocen szkód
powstałych w wyniku zaistnienia NZŚ.
Ponadto organy Inspekcji współdziałają w akcji zwalczania NZŚ z organami
właściwymi do jej prowadzenia, czyli Państwową Strażą Pożarną i policją oraz prowadzą
nadzór nad usuwaniem skutków NZŚ.
Na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki występuje ryzyko zaistnienia
nadzwyczajnych zagrożeń środowiska, które mogą być zarówno wynikiem katastrof
wywołanych przez siły natury, jak również przez różnego typu awarie infrastruktury
technicznej.
Zagrożenia naturalne
Zagrożenia będące następstwem katastrofy naturalnej obejmują na omawianym
obszarze przede wszystkim zagrożenia powodziowe i pożarowe.
Zagrożenie powodziowe dotyczy w głównej terenów położonych w dolinie rzeki
Narwi i Wisły. Zjawiska powodziowe występują na przełomie okresu zimowego i
wiosennego, tj. od marca do połowy kwietnia (zagrożenia roztopowe i zatorowe
spowodowane przez szybko topniejące śniegi oraz nasilające się zjawiska lodowe w rzekach)
oraz w okresie letnim, na przełomie czerwca i lipca (spowodowane przez ulewne deszcze).
74
Ponadto poważny problem stanowią nory bobrowe w korpusie wału rzeki Narwi.
Podczas przejścia fal powodziowych mogą one przyczyniać się do podmywania wałów. W
przypadku wałów Wisły problemem są zniszczenia skarp wałów powodowane przez dziki i
lisy. Dodatkowo na odcinku rzeki Wisły w granicach miasta istnieje zagrożenie zatorowe
powodowane występowaniem przemiałów czyli wypłaceń koryta rzeki. Mogące powstawać w
tym miejscu zatory przyczyniać się mogą do spiętrzenia wód rzeki poniżej zatoru i erozji
brzegów.
Wg danych uzyskanych w Wojewódzkim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych
Inspektorat w Nowym Dworze Mazwoeickim w granicach miasta znajduje się 4,75 km wałów
przeciwpowodziowych wzdłuż rzeki Narew, a do wysokiego terenu PAN Góra zamykającego
dolinę długość wałów wynosi 5,25km. W 2+375 km wału znajduje się przepust wałowy
1,2x1,2 m. Rzeka Wisła w granicach miasta obwałowana jest na długości 3,75 km, tu znajduje
się przepust wałowy o średnicy 1,0 m na ujściu rowu nr 1. Wspomniany rów melioracyjny o
długości 640 m odwadnia zawale odprowadzając wody do rzeki Wisły. Co roku wykonuje się
przegląd wałów. Ostatni został wykonany 27.04.2007 r. Dwie ostatnie oceny stanu
technicznego wału Wisły z 1993 r. i z 2004 r. określają jego stan na dobry.
W ostatnich latach dokonano modernizacji 5,25 km wału Narwi na odcinku Nowy
Dwór Maz. -PAN Góra za kwotę 8 274 018 zł. Na lata 2007-2014 nie przewiduje się
modernizacji wałów Wisły i Narwi.
Zadania bieżące dotyczące ochrony przeciwpowodziowej obejmują: utrzymanie
obwałowań (uzupełnianie ubytków, koszenie), utrzymanie urządzeń przeciwpowodziowych
oraz konserwację cieków (odmulanie, koszenie roślinności, remont budowli piętrzących). Ze
względu na ograniczone środki finansowe wały Wisły Narwi koszone są raz, a nie jak to jest
wymagane - dwukrotnie w ciągu roku.
Obszary bezpośredniego lub pośredniego zagrożenia powodzią są określane w drodze
rozporządzenia i na terenach tych zabrania się wykonywania czynności mogących utrudnić
ochronę przeciwpowodziową, zgodnie z art. 83-85 ustawy z dnia 18.07.2001r. Prawo wodne
(Dz. U. Nr115, poz.1229). Są one uwzględniane w wojewódzkich i gminnych opracowaniach
planistycznych.
Zagrożenie pożarowe lokalnie może stanowić zwarta zabudowa z układem wąskich uliczek
co powoduje znaczne utrudnienie lub brak możliwości manewrowania pojazdami straży
75
pożarnej. Dodatkowo zagrożenie pożarowe zwiększone jest w przypadku budynków
drewnianych przy ul. Sukiennej, Przejazd, Zakroczymskiej i Warszawskiej oraz pustostanów,
w których w ostatnich latach odnotowano liczne pożary. Wg informacji uzyskanych w
Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Nowym Dworze Maz. na terenie
miasta Nowy Dwór Maz. istnieją jeszcze inne problemy związane z bezpieczeństwem
pożarowym, które wymagają naprawy, takie jak:
•
brak dojazdu do budynków mieszkalnych wielorodzinnych;
•
zastawione drogi pożarowe;
•
niesprawne hydranty;
•
niewydajna sieć kanalizacyjno-burzowa;
•
nie spełnianie wymogów ochrony ppoż przez szpital w Nowym Dworze Maz.
Czynnikami zwiększającymi zagrożenie pożarowe są również: rozwój infrastruktury
szczególnie gazowej, stacje paliw i magazyny paliw oraz gazu, zakłady magazynujące
substancje łatwopalne.
W ostatnich 3 latach na terenie miasta KP PSP w Nowym Dworze Maz. odnotowała
529 zdarzeń z czego 246 stanowiły pożary. Największe pożary w latach 2004-2007 wystąpiły
w pustostanach przy ul. Kunin, Kadetów, Wojska Polskiego, Szpitalnej a także w budynkach
dawnego HORTEXU, budynku produkcyjnym i magazynie surowców wtórnych.
Tab. 13. Przeprowadzone akcje ratowniczo-gaśnicze w okresie: styczeń - grudzień '2006
Pożary
Miejscowe
zagrożenia
Alarmy
fałszywe
Ogółem
zdarzeń
246
275
6
529
Zagrożenia cywilizacyjne
Wystąpienie tego rodzaju zagrożenia na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki może
być związane z transportem niebezpiecznych substancji, awarią głównych magistral typu
energetycznego, instalacji gazowej, a także z awarią urządzeń przemysłowych. Zagrożenie
mogą powodować zakłady, które magazynują niebezpieczne substancje. W przyszłości w
związku z reaktywacją lotniska w Modlinie może istnieć dodatkowe zagrożenie pożarowe.
76
Przez teren miasta prowadzą trasy, po których przewozi się substancje niebezpieczne
takie jak benzyny i olej napędowy. W tabeli poniżej przedstawiono zarówno trasę kolejową
jak i trasy drogowe, którymi transportuje się substancje niebezpieczne.
Tab.14. Wykaz tras transportu substancji niebezpiecznych w rejonie miasta Nowy Dwór
Maz.
Lp
Trasa
Rodzaj materiału
Ilość roczna przewozów
(T)
Uwagi
ok. 395 tys. ton
(ok. 45 ton/godz.)
długość ciągu przez
powiat wynosi ok. 30
km
Trasa kolejowa
1
Warszawa – Gdańsk przez Nowy Dwór
Maz. – Modlin- Nasielsk
benzyny,
oleje napędowe
Trasy drogowe
1
Gdańsk – Warszawa przez Wygoda
Smoszewska
benzyny,
oleje napędowe
ok. 875 tys. ton
(ok.100 ton/godz.)
2
Płock – Warszawa przez Zakroczym
benzyny,
oleje napędowe
ok. 700 tys. ton
(ok. 80 ton /godz.)
km
km
Problemem, który w najbliższej przyszłości należy rozwiązać jest brak odpowiednich
parkingów dla TIR przewożących substancje niebezpieczne.
Należy zauważyć, że na obszarze miasta nie znajdują się tzw. zakłady o dużym
ryzyku, a więc zakłady stwarzające ryzyko wystąpienia poważnej awarii przemysłowej,
zgodnie z klasyfikacjami dyrektywy Rady Unii Europejskiej SEVESO II, które znalazły
swoje odzwierciedlenie w ustawie Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129,
poz.902, z późn. zmianami) i w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 09.04.02r. w
sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych... (Dz.U.02.58.535). Na terenie miasta
znajduje się natomiast zakład zwiększonego ryzyka wystapienia awarii - RECKITT
BENCKISER POLAND S.A. Nowy Dwór Mazowiecki ul. Okunin 1. Tu magazynuje się
takie niebezpieczne substancje utleniające jak: nadwęglan sodu w ilości 92 tony oraz eureco
recipe 1 w ilości 50 ton.
Do lokalnych skażeń może również dojść w pobliżu stacji paliw, gdzie są
gromadzone znaczne ilości etyliny i oleju napędowego. Na terenie miasta znajduje się 8 stacji
paliw, na terenie których ciecze palne magazynowane są w zbiornikach podziemnych. W
przypadku awarii dystrybutorów i zbiorników magazynujących paliwa może dojść do
zanieczyszczenia gruntu, wód powierzchniowych oraz wód podziemnych, szczególnie jeśli
nastąpi w pobliżu studni wierconych (w obrębie obszaru spływu wody podziemnej do ujęcia)
eksploatujących poziom wodonośny pozostający bez izolacji od powierzchni terenu.
77
Zanieczyszczenie produktami ropopochodnymi gruntu i wód podziemnych powoduje
długotrwałe skutki, jest ciężko usuwalne i wymaga bardzo kosztownej rekultywacji.
Lokalne
zagrożenie
mogą
stanowić
również
zbiorniki
gazu
propan-butan
zlokalizowane na 8 stacjach LPG i w 1 rozlewni gazu płynnego propan-butanu a także stacja
gazowa redukcyjno-pomiarowa.
Lokalnie, zagrożenie ekologiczne może spowodować mechaniczne uszkodzenie
instalacji sieci gazowej podczas nierozważnego prowadzenia prac budowlanych, zakładania
wodociągu, sieci kanalizacyjnej itp.
Na terenie miasta substancje niebezpieczne magazynują 2 zakłady - wspomniany już
RECKITT BENCKISER POLAND S.A. oraz Nowakowski Piekarnie Sp. z o.o. przy ul.
Przemysłowej 1, gdzie w instalacji technologicznej znajduje się ok. 7 ton amoniaku.
W ramach podnoszenia bezpieczeństwa ekologicznego w mieście strażacy uczestniczą
w licznych szkoleniach ( kurs ratownictwa chemiczno-ekologicznego, kurs ratowników
medycznych, kurs sterników motorowodnych, kurs obsługi podnośników hydraulicznych)
finansowanych ze środków KP PSP i UE. Dodatkowo KP PSP prowadzi różne akcje
edukacyjne w szkołach:
•
coroczny konkurs plastyczny pod hasłem „Młodzież zapobiega pożarom”
•
w maju i czerwcu 2007r. wspólnie z Policją przeprowadzono akcję edukacyjną dla
uczniów szkół pod hasłem „Bezpieczeństwo nasze i innych”
•
w marcu 2007r. przeprowadzono wspólnie z PCK konkurs z ratownictwa
medycznego
•
corocznie podczas Dni Nowego Dworu Maz. organizowane są szkolenia i pokazy z
zakresu ochrony ppoż.
•
każdego roku, w maju, do siedziby Komendy Powiatowej PSP zapraszani są
uczniowie szkół na spotkania edukacyjne.
KP PSP posiada specjalistyczny sprzęt do ratownictwa technicznego, chemicznoekologicznego taki jak:
- samochód ratownictwa technicznego SLRt
-dwa hydrauliczne zestawy ratownictwa technicznego
- trzy piły spalinowe do cięcia stali i betonu
- pięć pił do cięcia drewna.
- pięć szt. ubrań gazoszczelnych
78
- kabina dekontaminacyjna
- dwie sztuki wykrywaczy wielogazowych
- wodny uszczelniacz studzienek kanalizacyjnych
Wg informacji uzyskanych w KP PSP istnieje potrzeba uzupełnienia sprzętu do ratownictwa
technicznego i ekologiczno-chemicznego o następujące pozycje:
- jeden hydrauliczny zestaw ratownictwa technicznego kat. 2
- 1szt. piły do cięcia betonu i stali na samochód SHD21
- wymiana 3 pił do drewna PS na nowszy typ
- zakup 1 piły do drewna na SHD21.
- skimer aquafast
- zapory olejowe 350 rzeczne o długości 300 m
- zapora sorbcyjna 70m
- sorbenty do neutralizacji produktów ropopochodnych
- folia
- zbiornik o pojemności 3000 l odporny na produkty ropopochodne
- plandeka brezentowa
- narzędzia nieiskrzące
- przyczepa do przewozu w.w sprzętu.
Strategia działań:
W celu zapewnienia skutecznej ochrony ludności i środowiska przed nadzwyczajnymi
zagrożeniami, należy prowadzić następujące działania:
•
okresowe przeglądy wałów przeciwpowodziowych oraz oczyszczanie obszaru
międzywala,
•
wyznaczenie
i
wprowadzenie
do
miejscowych
planów
zagospodarowania
przestrzennego granic obszarów bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia
powodzią
•
propagowanie zasad przeciwdziałania zagrożeniu pożarowemu,
•
oznakowania znakami bezpieczeństwa przeciwpożarowego hydrantów na terenie
miasta.
•
udoskonalenie systemu ratownictwa ekologiczno- chemicznego (m.in. szkolenia
jednostek operacyjnych, zapewnienie specjalistycznego sprzętu),
79
•
monitorowanie stanu bezpieczeństwa pożarowego i powodziowego
•
wymiana samochodów gaśniczych, średniego i ciężkiego, na nowe
•
zwiększenie obsady osobowej podziału bojowego JRG.
•
w związku z możliwością reaktywacji lotniska w Modlinie konieczność
dostosowania sprzętu do zagrożenia (ciężki samochód gaśniczy) oraz organizacja
łączności między PSP i Strażą Lotniskową.
•
wykonywanie
bezpieczeństwa
corocznego
w
przeglądu
zakładzie
dotyczącego
stanowiącym
spełnienia
zagrożenie
wymogów
wystąpienia
awarii
przemysłowej
•
sporządzenie planów operacyjno – ratowniczych dla miasta narażonego na skutki
poważnych awarii przemysłowych
•
uwzględnienie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wymogów
ochrony przed nadzwyczajnymi zagrożeniami środowiska lub/i katastrofami
naturalnymi
•
prowadzenie i aktualizacja przez WIOŚ elektronicznej bazy danych o zakładach
mogących powodować poważne awarie oraz o występujących poważnych awariach
5. ELEMENTY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO TERENU
5.1 Obszary ochrony
5.1.1 Obszary ochrony wód powierzchniowych
W okolicach Nowego Dworu sieć rzeczną tworzą koncentrycznie spływające w tym
rejonie dopływy Wisły i Narwi, która sama jest dopływem Wisły, niesie ze sobą wody Bugu i
Wkry wpadającej do Narwi niemal u wrót miasta.
Parametry jakościowe obydwu rzek nie pozwalają na wykorzystanie wód płynących
jako kąpieliska. Do rzeki Wisły odprowadzane są ścieki z oczyszczalni w Nowym Dworze
Mazowieckim w ilości ok. 2800 m3/dobę oraz z oczyszczalni ścieków zlokalizowanej w
twierdzy w Modlinie. Za stan czystości wód rzeki Wisły i Narwi w obszarze miasta
odpowiedzialne są źródła zlokalizowane poza jego granicami.
Położenie w międzyrzeczu Wisły i Narwi sprawia, że zagadnienie zagrożeniem
powodziowym na terenie miasta jest sprawą kluczową. Zagrożenie to dotyczy wyłącznie
części miasta położonej w Kotlinie Warszawskiej. Przed wysoką wodą miasto chronione jest
przez wały przeciwpowodziowe. Nie mają one zabezpieczeń przeciwfiltaracyjnych. Ujęcia
80
cieków powierzchniowych i zrzuty ścieków miejskich są zabezpieczone śluzami wałowymi i
pompowniami.
Na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki brak jest ujęć wód powierzchniowych oraz
stref ich ochrony.
5.1.2 Obszary ochrony wód podziemnych
Zgodnie z Rozporządzeniem MOŚZNiL z dnia 05.11.1991 r. w celu ochrony zasobów
wód podziemnych dla ujęć komunalnych wyznacza i ustanawia się strefy ochrony
bezpośredniej i pośredniej (wewnętrzną i zewnętrzną ). Obszary te poddane są zakazom,
nakazom i ograniczeniom w zakresie użytkowania gruntów i korzystania z wody.
Terenem ochrony bezpośredniej nazywamy miejsce, na którym usytuowane jest ujęcie
wody oraz otaczający je pas gruntu o szerokości od 8 do 20 m, zależnie od charakteru i
rodzaju ujęcia. Zabronione jest tu użytkowanie gruntów do celów nie związanych z
eksploatacją ujęcia. Ponadto teren taki musi być ogrodzony i oznaczony tablicami
informacyjnymi.
Wewnętrzny teren ochrony pośredniej obejmuje obszar wyznaczony 30 dniowym
czasem przepływu wody w warstwie wodonośnej do ujęcia. Zewnętrzny natomiast obejmuje
obszar spływu wód do ujęcia, w tym obszar zasilania a wyznacza się go 25 letnim czasem
wymiany wody w warstwie wodonośnej.
Wody podziemne części miasta znajdującego się na terenie Kotliny Warszawskiej
tworzą bardzo zasobną warstwę wodonośną – główny zbiornik wód podziemnych (GZWP nr 222).
W tym rejonie Nowego Dworu Mazowieckiego w celu ochrony wód podziemnych
wyznaczono obszar wysokiej ochrony (OWO). Jakość wód zbiornika na dzień dzisiejszy
odpowiada klasie Ib – wody wysokiej jakości, nieznacznie zanieczyszczonej, odpowiadającej
wodom do celów pitnych i gospodarczych wymagających prostego uzdatniania.
Zaopatrzeniem miasta w wodę zajmuje się Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp.z o.o. z
trzech ujęć: „Warszawska” i „Wisła” oraz Modlin Twierdza.
Ujęcie „Warszawska” - główne i największe ujęcie miasta zaopatruje w wodę część
Nowego Dworu Mazowieckiego leżącą po lewej stronie rzeki Narew. Ujęcie to posiada 3
studnie głębinowe o głębokości 96 m w tym jedna studnia jest studnią rezerwową.
Wydajność ujęcia wynosi 200 m3/h = 4800 m3/dobę. Wydajność stacji uzdatniania może
osiągnąć około 270 m3/h. Średni dobowy rozbiór z tej stacji wynosi 2200 – 2400 m3. Woda
uzdatniona spełnia wymagania określone w obowiązującym rozporządzeniu ministra zdrowia.
81
Ujęcie „Wisła' - znajdujące się na terenie byłego ośrodka wypoczynkowego „Wisła'
zaopatruje w wodę Modlin Stary. Ujęcie posiada dwie studnie głębinowe o głębokości 67 m
w tym jedna jest rezerwowa. Wydajność ujęcia wynosi 50m3/h = 1200m3/dobę , a stacji
uzdatniania 40m3/h = 960 m3/dobę. Woda uzdatniona spełnia wymagania określone w
obowiązującym rozporządzeniu ministra zdrowia. Z wody surowej w procesie uzdatniania
usuwa się związki chemiczne mające wpływ na jej jakość. Proces uzdatniania jest
jednostopniowy przez filtrację w filtrach zamkniętych. Woda uzdatniona spełnia wymagania
określone w obowiązującym rozporządzeniu ministra zdrowia.
Ujęcie „Modlin Twierdza” - z niego pobierane są przy pomocy trzech studni wody
czwartorzędowe. Wydajność ujęcia i stacji uzdatniania wody wynosi 1 065m3/d.
Na podstawie uzyskanych danych w ZWiK Sp. z o.o. w Nowym Dworze Mazowieckim
dla ujęć wód podziemnych nie ustanowiono stref ochrony pośredniej i bezpośredniej. Na
terenie Nowego Dworu w przypadku obu ujęć komunalnych dopuszczalna jest rezygnacja z
administracyjnego ustanowienia strefy ochrony pośredniej. Za powyższym wnioskiem
przemawiają uwarunkowania hydrogeologiczne i aktualny stan zagospodarowania terenu.
W części miasta położonej na wysoczyźnie istnieją naturalne uwarunkowania ochrony
wód
podziemnych.
Nad
warstwą
wodonośną
występuje
miąższa
warstwa
słabo
przepuszczalnych glin. Skanalizowana zabudowa wewnątrz Twierdzy nie wpływa na jakość
wód podziemnych. Niewielkie zagrożenie stanowi tu natomiast brak kanalizacji sanitarnej w
osiedlu Głasica i na lotnisku. Największe zagrożenie dla wód niosą za sobą dwa magazyny
paliw płynnych. Znajdują się one w miejscu spływu wód podziemnych do ujęć
wodociągowych w Twierdzy. Ponadto jeden z nich zlokalizowany jest wewnątrz strefy
ochrony pośredniej komunalnego ujęcia wody w Modlinie.
5.1.3 Ochrona przyrody
Na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki istnieje wiele obszarów i obiektów
chronionych. Zalicza się do nich:
•
Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu – ustanowiony Rozporządzeniem
Wojewody Warszawskiego z dnia 29 sierpnia 1997 r. w sprawie utworzenia obszaru
chronionego krajobrazu na terenie województwa warszawskiego (Dz. Urz. Woj.
Mazowieckiego Nr 188, poz. 306).
W obrębie miasta obszar ten obejmuje:
-
tereny tarasu zalewowego Narwi ( lewy i prawy brzeg )
-
tereny międzywala Wisły od południowej granicy miasta do ujścia Narwi
82
-
tereny wokół twierdzy w Modlinie pomiędzy drogą Zakroczym – Nowy Dwór
Mazowiecki a zewnętrznym pasem fortyfikacji
W granicach Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu wyróżnia się strefę
szczególnej ochrony ekologicznej do której zalicza się:
-
dolinę Narwi do rejonu wschodniej granicy miasta
-
dolinę Wisły od południowych granic miasta do Mostu por. Pancera oraz od Mostu
Obrońców Modlina 1939 r. w dół rzeki.
•
Rezerwat przyrody „Kępy Kazuńskie” – mieszczący się w dolinie Wisły. Jego
powierzchnia wynosi 544,28 ha, z czego 111,74 ha znajduje się w granicach miasta
Nowy Dwór Mazowiecki, a pozostała część należy do gminy Czosnów i Jabłonna.
•
Rezerwat przyrody „Wikliny Wiślane” – obszar ochrony fauny a szczególnie ostoi
lęgowych rzadkich i ginących gatunków ptaków występujących na obszarze rzeki Wisły
oraz nadzwyczajnych walorów krajobrazowych ostatniej już wielkiej rzeki europejskiej
o naturalnym charakterze.. Ustanowiony on został podobnie jak rezerwat „Kępy
Kazuńskie” Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i
Leśnictwa z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz. U. Nr
166 z 31 grudnia 1998., poz. 1224).
•
Otulina Kampinoskiego Parku Narodowego – której granica ustanowiona według
Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 września 1997 r. w sprawie Kampinoskiego
Parku Narodowego biegnie od Wyszogrodu „północno – wschodnią granicą rzeki
Wisły” aż do m. st. Warszawy (Dz. U. Nr 132 z dnia 28 października 1997 r., poz. 876).
•
Pomniki przyrody – których liczba w Nowym Dworze Mazowieckim wynosi 18. Do
najznakomitszych należy zaliczyć Topolę Czarną, która znajduje się przy ul. Chłodnia.
Tego samego gatunku pomnik przyrody znajduje się również przy skrzyżowaniu ulic
Czarneckiego z Żoł. Września oraz topola biała przy cmentarzu fortetycznym. Poza tym
ozdobą miasta pod względem przyrodniczym są Dęby szypułkowe. Dwa okazy znajdują
się przy ul. Padarewskiego, dwa na terenie Twierdzy Modlin, jeden nad Wisłą w rejonie
obwodnicy oraz najokazalszy „Michał” przy ul. Łęcznej.
•
Siedliska przyrodnicze – wskazane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14
sierpnia 2001 r. jako obszary chronione. Należą do nich między innymi:
-
starorzecza
i
inne
naturalne,
eutroficzne
zbiorniki
wodne
(Nymphaeion
i
Potamogetonion)
-
zalewane muliste brzegi rzek ( Bidentetalia tripartiti )
83
-
łęg topolowo – wierzbowy ( Salici – Populetum )
Siedliska te występują na tarasie zalewowym i w międzywalu Wisły.
Ochroną objęte są również:
•
Ponadlokalne korytarze ekologiczne:
-
dolina Wisły i dolina Narwi, znane jako korytarze ekologiczne o randze krajowej. Obie
doliny zachowując pasmowy układ naturalnych i para naturalnych siedlisk są unikalnym
obszarem, decydującym o bioróżnorodności i łączności przyrodniczej w skali
ponadlokalnej. Szczególną wartością jest tu awifauna, która znajduje korzystne warunki
lęgowe. Ponadto dolina Wisły stanowi unikatowe walory ornitologiczne, gdyż jest
miejscem znaczących koncentracji ptaków przelotnych wodno – błotnych w skali
Europy.
Nowodworskie odcinki wymienionych dolin, według koncepcji krajowej sieci
ekologicznej Econet – Polska, stanowią wraz z Kampinoskim Parkiem Narodowym,
węzłowy obszar o znaczeniu międzynarodowym.
•
Lokalne korytarze ekologiczne, na które przypada:
-
połączenie doliny Wisły i Narwi z terenami otwartymi lotniska ( poprzez obszar
chronionego krajobrazu obrzeża twierdzy Modlin)
-
tereny od tarasu zalewowego Wisły na południu w rejonie Wólki Górskiej ( starorzecze
ciągnące się od wału przeciwpowodziowego do drogi Jabłonna – Nowy Dwór
Mazowiecki ) poprzez lasy Boża Wola, Księża Góra do doliny Narwi.
•
budowa ścieżki rowerowej i edukacyjnej w rejonie Twierdzy Modlin
•
promocja dziedzictwa kulturowego, walorów przyrodniczych i turystycznych miasta na
targach, wystawach, imprezach o charakterze lokalnym, regionalnym, krajowym.
•
prowadzenie działań mających na celu utworzenie rezerwatów przyrody i innych form
ochrony przyrody,
•
•
utworzenie
Wiślańsko-Narwiańskiego
Parku
Krajobrazowego
im.
Książąt
Mazowieckich
•
•
•
sporządzenie planów ochrony przyrody dla rezerwatów, KPN, obszarów Natura 2000,
parku krajobrazowego
84
•
•
ochrona roślinności wodnej i szuwarowej, ochrona siedlisk bagiennych i podmokłych
•
dalsza ochrona istniejących zadrzewień na terenie zieleni komunalnej, rozwój zieleni na
terenach zurbanizowanych, w tym przebudowa parku miejskiego im. J.Wybickiego,
•
respektowanie przez użytkowników środowiska zasad ekorozwojowych na terenach
cennych przyrodniczo i krajobrazowo
5.1.4. Obiekty o wartościach kulturowo – historycznych objęte ochroną
Nowy Dwór Mazowiecki oprócz licznych, chronionych rejonów przyrodniczych
charakteryzuje się również obiektami i obszarami unikatowymi w skali krajowej, wpisanymi
do rejestru zabytków. Dzieli się je ze względu na rodzaj ochrony konserwatorskiej.
•
Ścisłą ochroną konserwatorską objęte są:
-
Fort „Narew” 1830 r., nr rejestru 988,
-
Twierdza Modlin, twierdza murowana, początek XIX w., rozbudowana 1833 – 40,
1908, 1910, nr rejestru: 1062/60,
-
Spichrz, budynek murowany, I poł. XIX w., arch. J. Gay, wraz z terenem przyległym, nr
rejestru: 1063/66,
-
Zespół urbanistyczny XVII/XIX w., nr rejestru: 1067/740
-
ul. Warszawska 1 - kościół parafialny p.w. św. Michała Archanioła, murowany, 1792,
rozbudowany po 1980; nr rejestru 1068,
-
dawna austeria, ul. Kościuszki 2, nr rejestru 1541,
-
budynek przy ul. Kościuszki 5, nr rejestru 1515,
-
budynek przy ul. Mickiewicza 4, nr rejestru 1354,
-
willa przy ul. Padarewskiego 9, nr rejestru 1278,
-
cmentarz, nr rejestru 1325,
-
cmentarz garnizonowy twierdzy Modlin, nr rejestru 1326.
•
Pośrednią ochroną konserwatorską objęte są następujące obiekty:
-
ul. Bohaterów Modlina 43 – budynek mieszkalny murowany, pocz. XX w.,
-
ul. Daszyńskiego 18 – budynek mieszkalny drewniany, pocz. XX w.,
-
ul. Kościuszki 1 – budynek mieszkalny murowany, I poł. XIX w., przebudowany 1892r.
85
-
ul. Kościuszki 5 – budynek mieszkalny murowany, pocz. XX w.,
-
ul. Łukaszewskiego 3 – budynek mieszkalny drewniany, XIX/XX w.,
-
ul. Wybickiego 4 – budynek mieszkalny drewniany, pocz. XX w.,
-
ul. Wybickiego 10 – budynek mieszkalny drewniany ( otynkowany ), początek XX w.,
-
ul. Mieszka I – budynek mieszkalny murowany, pocz. XX w. ( PKP – 13 ),
-
ul. Mieszka I – budynek mieszkalny drewniany, pocz. XX w. (PKP – 15),
-
Zespół budynków murowanych PKP: budynek stacji, budynek gospodarczy, wieża
ciśnień
-
ul. Mieszka I 24 – budynek mieszkalny drewniany, I ćw. XX w.,
-
ul. Mieszka I 50 – budynek mieszkalny drewniany, lata 20- te XX .,
-
ul. Okrzei 1 – budynek mieszkalny drewniany, początek XX w.,
-
ul. Padarewskiego 9 – willa drewniana, koniec XIX w.,
-
ul. Padarewskiego 17 – budynek mieszkalny drewniany w typie dworku, II poł. XIX w.,
-
ul. Sukienna ( d. Stalla ) 20 – budynek mieszkalny drewniany, pocz. XX w.,
-
ul. Sukienna 28 – budynek mieszkalny drewniany, pocz. XX w.,
-
ul. Sukienna 48 – budynek mieszkalny drewniany – pocz. XX w.,
-
ul. Warszawska 1 – plebania murowana, I ćw. XX w.,
-
ul. Warszawska 4 ( Łukaszewskiego ) – budynek mieszkalny murowany, I ćw. XX w.,
-
ul. Warszawska 18 – budynek mieszkalny drewniany, pocz. XX w.,
-
ul. Zakroczymska 38 – budynek mieszkalny drewniany, pocz. XX w.,
-
ul. Zakroczymska 40 – budynek mieszkalny drewniany, pocz. XX w.,
-
ul. Kopernika 21 – budynek mieszkalny,
-
ul. Daszyńskiego 2 – budynek mieszkalny,
-
ul. Kościuszki 13 – budynek mieszkalny,
-
ul. Lotników 20 – budynek mieszkalny,
-
ul. Wybickiego 14 i 18 – budynek mieszkalny,
-
ul. Mazowiecka 21 – budynek mieszkalny,
-
ul. Sukienna 26, 28, 48, 60 – budynek mieszkalny,
-
kościół św. Michała,
-
cmentarz garnizonowy
-
cmentarz parafialny
-
cmentarz żydowski
-
cmentarz ewangelicki
-
cmentarz prawosławny
86
-
budynek drewniany dawnej straży poczty kurierskiej przy ul. Padarewskiego 19,
-
zespół budynków koszarowych przy ul. Padarewskiego 3a i 3b.
•
eksponowanie wartości kulturowych i historycznych obiektów objętych ochroną
konserwatora zabytków
•
5.1.4 Obszary ograniczonego użytkowania
Według zapisu w art.135 ustawy z dnia 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska
(DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z późn. zmianami), na podstawie wniosków wynikających z
postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko lub przeglądu ekologicznego,
wojewoda lub rada powiatu wokół niektórych obiektów może stworzyć obszary
ograniczonego użytkowania. Stanowią one jedną z form ograniczenia oddziaływania
obiektów uciążliwych dla środowiska.
W granicach obszaru ograniczonego użytkowania określone są ograniczenia w
zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne dotyczące budynków oraz sposób
wykorzystania terenu wynikający z procedury ocen oddziaływania na środowisko lub
przeglądu ekologicznego. Na terenie miasta nie wyznaczono żadnych stref ograniczonego
użytkowania - na podstawie badań sanitarnych powietrza zdecydowano, ze nie zachodzi taka
potrzeba w przypadku oczyszczalni ścieków w Nowym Dworze Mazowieckim. Na terenie
miasta brak również funkcjonującego lotniska czy składowiska odpadów, czyli miejsc
będących potencjalnymi obszarami ograniczonego użytkowania.
5.2 Elementy infrastruktury technicznej
ZAOPATRZENIE W WODĘ
Na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego system zaopatrzenia w wodę bazuje na
ujęciach wód podziemnych z piętra czwartorzędowego, z których woda rozprowadzana jest
siecią do odbiorców indywidualnych. Dostarczana woda spełnia wymagane normy sanitarne i
pokrywa zapotrzebowanie na cele bytowo-gospodarcze i przeciwpożarowe. Budowa sieci
pozwoliła na nieograniczony dostęp do wody. Stopień zwodociągowania na terenie miasta
wynosi 90,7%.
87
Obowiązujące przepisy zawarte w ustawie z dnia 18.07.2001r. Prawo wodne (Dz. U. Nr
115, poz. 1229) określają, że pobór wód podziemnych wymaga uzyskania pozwolenia
wodnoprawnego, jeśli:
-
ma zaspokajać potrzeby działalności gospodarczej,
-
głębokość studni przekracza 30 m,
-
urządzenie do poboru wody umożliwia eksploatację w ilości większej niż 5 m3/d.
Dla potrzeb wodociągu miejskiego wydano pozwolenie wodnoprawne na eksploatację
ujęć „Warszawska” (3 studnie) i „Wisła” (2 studnie) oraz ujęcia na Osiedlu Wojskowym w
Twierdzy Modlin (3 studnie, ), które bazują łącznie na 8 studniach o łącznej wydajności 7 065
m3/d. Ponadto, na terenie miasta zarejestrowane są 2 ujęcia, stworzone na potrzeby
indywidualnych użytkowników, zakładów przemysłowych.
Całkowity pobór z ujęć wód podziemnych na terenie miasta wynosi 1 568,8 tys.
m3/rok, w tym na cele przemysłowe wykorzystywane jest 356 tys. m3/rok a na cele
komunalne (bytowo-sanitarne) 1 125,3 tys. m3/rok. Porównując dane z poprzednich lat widać
ciągły wzrost zużycia wody z sieci wodociągowej.
Tabela 15: Zestawienie ujęć posiadających pozwolenia wodnoprawne na terenie miasta
Nowy Dwór Mazowiecki
L.p.
1
2
3
1
2
Qmax.d
Qśr. d*
[m3/d]
wodociąg miejski
Zakład Wodociągów i Kanalizacji Spółka z
4 800
o.o. w Nowym Dworze Mazowieckim
Bd
SUW Warszawska
1 200
bd
SUW Wisła
bd
SUW na Osiedlu Wojskowym w Twierdzy
1065
Modlin
odbiorcy indywidualni
Quarto Nowy Dwór Mazowiecki, ul.
13
Nowołęczna 2
bd
bd
KROSZBUD, ul. Towarowa 2
bd
Właściciel
Qmax.h
Qśr.h*
[m3/h]
Termin ważności
pozwolenia
bd
bd
30.01.2010
bd
bd
01.01.2013
bd
bd
01.08.2015
bd
bd
bd
bd
31.06.2013
30.10.2013
88
Tab.16 . Sieć wodociągowa w powiecie nowodworskim i Nowym Dworze Mazowieckim
(stan na 31.12.2006 r.)
Jednostka terytorialna
Powiat nowodworski
Nowy
Dwór
Mazowiecki
długość sieci
wodociągowej
[km]
682,0
2006
ludność korzystająca z sieci
wodociągowej
[osoba] (procent mieszkańców)
57.588 (76%)
sieć rozdzielcza na 100
km2
[km]
98,2
zużycie wody na 1
mieszkańca
[m3]
37,6
52,9
24.943 (91%)
187,4
40,9
Długość rozdzielczej sieci wodociągowej w Nowym Dworze Mazowieckim wynosi
52,9 km, co stanowi ok. 91% zapotrzebowania. Do sieci podłączono ok. 1 854 budynki.
W porównaniu z danymi dla całego powiatu, gdzie procent zwodociągowania wynosi ok.
76%, miasto Nowy Dwór Mazowiecki cieszy się bardzo dobrą sytuacją pod względem
zaopatrzenia ludności w infrastrukturę techniczną. Zarząd Wodociągów i Kanalizacji na
terenie Nowego Dworu odpowiada za utrzymanie 43 km sieci wodociągowej w tym 10 km w
Modlinie. W celu uzyskania wymaganej jakości wody zmodernizowano stację uzdatniania
wody przy ul. Warszawskiej, gdzie wprowadzono dwustopniową filtrację wody.
Zużycie wody z sieci wodociągowej w 2004 roku z gospodarstwach domowych
wyniosło 35,4 m3 na mieszkańca i z roku na rok wzrasta wraz ze wzrostem długości sieci
wodociągowej (w 2004 r wynosiła ona 43,7 km a w 2006 52,9 km). Ponadto ZWiK zakupuje
wodę od Stołecznego Zarządu Infrastruktury, od którego w 2006 r. zakupił 30 200 m3 wody.
Według Wieloletniego Planu Rozwoju i Modernizacji Urządzeń Wodociągowych i
Kanalizacyjnych na lata 2007-2010 na terenie miasta planuje się budowę wodociągu w
różnych częściach miasta o łącznej długości 5,11 km. Szacuje się, że całość inwestycji będzie
kosztować ok. 1,317 mln złotych. Dodatkowo planuje się zmodernizować ciąg technologiczny
uzdatniania wody oraz zakupić agregat prądotwórczy dla SUW „Warszawska”. Szacunkowy
koszt tej inwestycji to 0,3 mln zł.
Tabela 17: Plany rozbudowy sieci wodociągowej w mieście Nowy Dwór Mazowiecki w
latach 2007-2010
Planowana rozbudowa sieci wodociągowej
l.p.
obszar
okres realizacji
długość (km)
Szacunkowy koszt
(zł)
1
2
ul. Górska-ul.Nowołęczna, ul. Okunin
ul. Boh. Modlina - wodociąg magistralny
magistrala wodociągowa nr II z SUW
„Warszawska”
ul. Forteczna
ul.Okunin (ul. Nowodworska, ul. Strażacka, ul.
Spokojna)
ul. Orzeszkowej
ul. Kępa Nowodworska
ul.Krzywa
2008
2008
2008-2009
0,53
0,95
37 000
225 000
0,90
380 000
0,25
20 000
1,30
300 000
0,32
0,60
0,26
30 000
300 000
25 000
5,1
1 317 000
3
4
5
6
7
8
2009
2009
2010
2008
2010
Σ=
89
W zakresie dostarczania wody, mieszkańców miasta obsługuje Zakład Wodociągów i
Kanalizacji Sp. z o.o. w Nowym Dworze Mazowieckim.
Na terenach nie objętych siecią wodociągową, zaopatrzenie w wodę realizowane jest
poprzez indywidualne ujęcia lokalne. Ujęcia te ujmują zazwyczaj płytkie poziomy wód
podziemnych, co wpływa na ich okresowe wysychanie podczas okresów bezdeszczowych. Są
one w większym stopniu zagrożone zanieczyszczeniem, szczególnie gdy poziom wodonośny
nie posiada dobrej warstwy izolującej. Jedynym rozwiązaniem aby uniknąć zagrożenia
sanitarnego jest prowadzenie okresowej kontroli jakości wody, właściwy wybór lokalizacji
studni oraz jej konserwacja.
W najbliższych latach (2007-2014) planuje się budowę nowej studni głębinowej dla
SUW „Wisła”, planuje się
ją zautomatyzować i zmodernizować w zakresie budowy
kanalizacji do odprowadzenia wód popłucznych.
Wody ujmowane dla potrzeb sieci wodociągowej wymagają uzdatniania. Są one
poddawane filtrowaniu dwustopniowemu w SUW „Warszawska” i jednostopniowemu w
SUW „Wisła” (odmanganianiu i odżelazianiu) i dezynfekcji. Wody popłuczynowe z tych
stacji są oczyszczane w odstojnikach i odprowadzane do okolicznych cieków. Zgodnie z
pozwoleniami wodnoprawnymi właściciele stacji mają obowiązek wykonywać zabiegi
konserwacyjne w miejscach zrzutu ścieków. Powinna być także prowadzona kontrola ich
jakości.
Poprawa standardów zaopatrzenia w wodę stanowi zadanie priorytetowe, będące celem
głównym także w „Programie ochrony środowiska powiatu nowodworskiego”, na realizację
którego zostaną zaangażowane znaczne środki finansowe.
ODPROWADZANIE I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW
Kanalizacja sanitarna i oczyszczalnie ścieków
Sieć kanalizacyjna w obrębie miasta Nowy Dwór Mazowiecki ma długość 50,6 km i,
obsługuje ok. 21 506 mieszkańców, co stanowi około 78,2 % zapotrzebowania. Od kilku lat
intensywnie rozbudowuje się sieć kanalizacyjną, od roku 2004 wybudowano 11,6 km
kanalizacji dzięki czemu liczba mieszkańców objętych siecią wzrosłą o 2 % z 76 %. Ścieki
odprowadzane są po przez układ grwitacyjno - pompowy (10 przepompowni ścieków) do
oczyszczalni ścieków „Południe”. Indywidualne gospodarstwa nie są objęte systemem
90
kanalizacji, odprowadzają ścieki do zbiorników bezodpływowych, z których są usuwane
przez ZWiK Sp. z o.o. do punktu zlewnego na terenie oczyszczalni ścieków.
Miasto powinno posiadać lepiej rozbudowany własny system kanalizacji, gdyż duży
procent zwodociągowania powoduje wzrost zużycia wody, a w konsekwencji także produkcji
ścieków. Dlatego też w najbliższych latach priorytetem w dziedzinie ochrony środowiska na
terenie miasta będzie uporządkowanie gospodarki ściekowej. W jej ramach planuje się
budowę ok. 10 km sieci kanalizacyjnej za kwotę ponad 12 mln zł przy udziale środków z
WFOŚiGW oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Tab. 18 Planowana rozbudowa sieci kanalizacyjnej w Nowym Dworze Mazowieckim w
latach 2007-2015
Planowana rozbudowa sieci kanalizacyjnej
l.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
okres
realizacji
2008
2009
2010
2009
2007
2007
2007
2008
2007
2011-2013
2014-2015
Σ=
tereny
ul. Górska-ul.Nowołęczna
ul. Spacerowa
ul. Forteczna
ul. Jana Nałęcza
ul.Partyzantów
ul.Okunin
ul. Mieszka 1
ul. Boh.Modlina
bd
bd
długość
(km)
0,12
0,20
0,70
0,12
0,445
1,00
1,30
0,60
1,133
bd
bd
Ok. 10
Szacunkowy koszt
(zł)
148 000
220 000
270 000
148 000
267 000
2 000 000
1 100 000
360 000
2 500 000
4 463 000
1 000 000
12 209 000
Oczyszczalnia ścieków, należąca do ZWiK Spółka z o.o w Nowym Dworze
Mazowieckim znajduje się na prawym brzegu Wisły w południowo-wschodniej części miasta
przy ul. Wojska Polskiego. Oczyszczalnię wybudowano w 1994 r. i rozbudowano w 2000 r. w
celu ochrony wód rzeki Wisły przed odprowadzanymi ściekami za pośrednictwem pompowni.
Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia wyposażona jest w piaskownik, odtłuszczacz i trzy
komorowy wielofunkcyjny reaktor biologiczny z osadem czynnym. Jej przepustowość
zaplanowana jest na 7 000 m3/dobę średnio oraz 8 600 m3/dobę maksymalnie. Wydajność
urządzeń do oczyszczania ścieków znacznie przewyższa aktualne potrzeby. Wielkość zrzutu
ścieków wynosi ok.3 500 m3/d, a odbiornikiem jest rzeka Wisła, w obrębie miasta. Na
podstawie badań przeprowadzonych w 1996 r. nie ma potrzeby wyznaczania obszaru
ograniczonego
użytkowania
wokół
oczyszczalni.
Planowane
w
przyszłości
prace
modernizacyjne przyczynią się jeszcze dodatkowo do obniżenia oddziaływania oczyszczalni
91
na środowisko. Problemem, który w najbliższych latach ulegnie rozwiązaniu jest
zagospodarowanie osadów z oczyszczalni ścieków. Obecnie wytwarzany osad nie spełnia
wymagań sanitarnych by móc go wykorzystywać np. do nawożenia i składowany jest na
składowisku odpadów w Zakroczymiu. Rozwiązaniu ulegną też zagadnienia niedostatecznej
redukcji związków azotu oraz uciążliwości zapachowej. W związku z zauważalnymi
problemami miejskiej oczyszczalni planuje się w latach 2007-2008 następujące działania:
modernizacja pompowni ścieków, bloków biologicznych, stacji dmuchaw, rozbudowa stacji
odwadniani osadów, modernizacja osadników i komory stabilizacji, wprowadzenie
komputerowego nadzoru pracy oczyszczalni, modernizacja technologicznych instalacji
elektrycznych. Szacuje się, że modernizacja będzie kosztować ok. 4,858 mln zł a finansowana
będzie głównie z WFOŚiGW oraz z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki istnieją jeszcze 1 przyzakładowa
oczyszczalnia ścieków przedstawiona w tabeli poniżej. Należy zaznaczyć, że oczyszczalnia
Południe przyjmuje ścieki komunalne oraz ścieki przemysłowe z Zakładu Pralniczego
Piwowar, Hydrobudowy-1 oraz z dwóch piekarni, natomiast oczyszczalnia przy Reckitt
BENCKISER S.A. przyjmuje ścieki ze swego zakładu oraz z ZEC w Nowym Dworze
Mazowieckim.
Tab. 19.Oczyszczalnie ścieków na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki
Zarządzający
Rodzaj
oczyszczalni
Przepustowość
projektowana
3
m/
d
Ilość ścieków
oczyszczonych w
2006r.
3
m/
d
Termin
ważności
pozwolenia
Odbiornik
Procent
redukcji
31.12.2010
15.12.2009
3
dam /
rok
Zakład Wodociągów i
Kanalizacji w Nowym
Dworze Mazowieckim
oczyszczalnia
POŁUDNIE
biologicznomechaniczna
8 600,0
2 723,0
993,9
Wisła
BZT5 99,0
CHZT-Cr 94,8
Zawiesina
og. - 95,1
Azot og.88,1
Fosfor og.
- 96,6
Reckitt BENCKISER
S.A. w Nowym Dworze
Mazowieckim
biologiczno
– chemiczna
114,7
68,5
25,0
Wisła
bd
Kanalizacja deszczowa
Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 07.06.2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę
i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747) ściekami są również wody
92
opadowe lub roztopowe, ujęte w systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni
zanieczyszczonych, w tym z centrów miast, terenów przemysłowych i składowych, baz
transportowych oraz dróg i parkingów o trwałej nawierzchni.
Ścieki deszczowe stanowią problem dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki. Systemem
kanalizacji deszczowej objęte są obiekty znajdujące się w przemysłowej dzielnicy miasta.
Efektywność tego rodzaju kanalizacji jest nieznana, a poziom oczyszczania ścieków jest
niedostateczny. W wielu miejscach nie ma kanalizacji deszczowej w ulicach a ścieki opadowe
infiltrują swobodnie w grunt. Brak kanalizacji wzdłuż dróg powoduje zagrożenie dla
środowiska takimi substancjami jak: ekstrakty eterowe, substancje ropopochodne. Około 20
% wód deszczowych trafia do kanalizacji sanitarnej. Nieokreślona ilość wód deszczowych w
obrębie Nowego Dworu Mazowieckiego trafia do niewielkiej sieci kanalizacji deszczowej o
długości 1,2 km. Pozostała część trafia do Narwi.
Obecnie na terenie miasta tylko 1 przedsiębiorstwo -Hydrobudowa 1 Zakład Usług
Transportowo-Sprzętowych Sp. z o.o. posiada pozwolenie na wprowadzanie wód
deszczowych do rzeki Narwi w ilości 450 l/s. Pozwolenie wydane przez Starostę
Nowodworskiego ważne jest do 31.01.2013 r. i określa wysokości wskaźników jakie nie
mogą zostać przekroczone w odprowadzanych wodach: dla zawiesiny ogólnej - 100 mg/l i dla
substancji ropopochodnych - 15 mg/l.
W obrębie miast, a także wzdłuż ważniejszych szlaków komunikacyjnych istotnym
problemem jest rozbudowa i modernizacja systemów oczyszczania i odprowadzania ścieków
deszczowych. Brak kanalizacji deszczowej lub jej niedostateczna wydajność może
spowodować okresowe podtapianie budynków i nieprzejezdność dróg podczas gwałtownych
opadów deszczów. Przy planowanych budowach i modernizacjach dróg na lata 2007-2014
należy pamiętać o wyposażeniu ich w deszczową sieć kanalizacyjną i separatory.
Podstawy prawne i organizacyjne odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych,
przetransponowujące unijne akty prawne niezbędne dla realizacji zapisów Traktatu
Akcesyjnego w tym zakresie, a w szczególności dyrektywę 91/271/EWG z dnia 21.05.1991r.
w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych, stanowią m.in.:
•
ustawa z dnia 08.03.1990r. o samorządzie gminnym ( Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591),
która zobowiązuje gminy do odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych jako
zadanie własne gminy, w terminach określonych ustawowo,
93
•
ustawa z dnia 18.07.2001r. Prawo wodne ( Dz. U. Nr115, poz. 1229), która określa m.in.
zasady ochrony wód, a w szczególności zobowiązuje do:
- wyposażenia aglomeracji w zbiorcze sieci kanalizacyjne i oczyszczalnie ścieków
(art.43, 208) w terminach:
- do 31.12.2010 dla aglomeracji o RLM powyżej 15 000,
- do 31.12.2015 dla aglomeracji o RLM od 2000 do 15 000,
- zapewnienia 75% redukcji całkowitej ładunku azotu i fosforu w ściekach
komunalnych (art. 45),
- realizacji zadania własnego gmin w zakresie usuwania i oczyszczania ścieków
(art.208).
•
konieczne do osiągnięcia standardy jakości dla ścieków oczyszczonych przedstawione
zostały w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29.11.2002r. w sprawie warunków,
jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 212, poz. 1799).
•
dopuszczalna masa substancji, które mogą być odprowadzane w ściekach przemysłowych
zawiera Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 31.01.2003r. (Dz. U. Nr 35, poz.
309).
•
ustawa z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r., Nr 39, poz. 251), w której
określone zostały zasady gospodarowania osadami ściekowymi wraz z rozporządzeniem
wykonawczym, a w tym Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1.08.2002 r. w
sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140 i Dz. U. Nr 1555,
poz. 1299),
•
ustawa z dnia 7.06.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747), na podstawie których gmina posiada
obowiązek określenia kierunku rozwoju sieci wodnokanalizacyjnej w miejscowych
dokumentach planistycznych,
•
ustawa z dnia 27. 04.2001 r. Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129,
poz.902, z późn. zmianami).
Kierunek działań w zakresie rozbudowy, budowy i modernizacji systemów kanalizacji
zbiorczych i oczyszczalni ścieków oraz nakłady związane z ich realizacją, kierunki
zagospodarowania osadów powstających na terenie oczyszczalni ścieków, a także możliwość
pozyskiwania środków finansowych na realizacje zadań zostały zawarte w Krajowym
Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych (2003). Program ten przewiduje ponadto
94
podwyższenie wysokości kar za niedotrzymanie standardów, kontrolę wszystkich
oczyszczalni ścieków w miastach powyżej 10 000 mieszkańców w zakresie spełniania przez
nie warunków wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi i w zakresie przygotowania do
realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych.
SIEĆ GAZOWA
Siecią gazową objęci są mieszkańcy Nowego Dworu Mazowieckiego w widłach Wisły
i Narwi. Dostawa gazu realizowana jest z gazociągu wysokiego ciśnienia d500mm PuławyWarszawa-Włocławek. Od gazociągu w rejonie Skrzeszewa wyprowadzone jest odgałęzienie
d100mm do stacji redukcyjno-pomiarowej I stopnia przy ul. Bohaterów Modlina. Sieć
gazowa w obrębie miasta ma długość 27,9 km i obsługuje ok. 41 % mieszkańców. W
przyszłości planuje się zwiększać stopień zgazyfikowania miasta na podstawie „Koncepcji
Programowej gazyfikacji miasta i gm. Zakroczym, gm. Nowy Dwór Mazowiecki obejmującej
Modlin Stary, Modlin Twierdzę oraz gm. Pomiechówek” oraz na podstawie Uchwały Rady
Miejskiej „Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz miasta Nowy
Dwór Mazowiecki” z dnia 29.12.2003 r.
DROGI
Miasto Nowy Dwór Mazowiecki jest korzystnie zlokalizowane względem ważnych
szlaków komunikacyjnych. Znajduje się w obrębie oddziaływania drogi ekspresowej S7
(Kraków- Warszawa- Gdańsk), dzięki której możliwy jest szybki kontakt z Warszawą.
Dodatkowo przez teren miasta przebiega droga krajowa nr 62 (Wyszków- Płock) i 85 (łączy
poprzez most trasy nr S7 i 62). Drogi wojewódzkie na terenie miasta to: nr 630 (Nowy Dwór
Maz.- Jabłonna, ułatwiająca dojazd do Warszawy) i 631 (Nowy Dwór Maz. - Nieporęt).
Komunikację w mieście ułatwiają 2 mosty na Wiśle (Most Marszałka Piłsudskiego oraz im.
Obrońców Modlina 1939 r.).
Wg uzyskanych danych w Urzędzie Miasta, Starostwie Powiatowym, Mazowieckim
Zarządzie Dróg Wojewódzkich oraz w GDDKiA w latach 2007-2014 wymagają modernizacji
następujące drogi:
- S7 - dostosowanie je do parametrów drogi ekspresowej z uwzględnieniem zabezpieczeń
przed hałasem i zanieczyszczeniem powietrza,
95
- 62 - rozbudowa drogi w jednym z rozpatrywanych wariantów, w tym z możliwością
zlokalizowania trasy po nowym śladzie z dala od terenów zabudowanych miasta,
- 631 - przebudowa na odcinku 4+121 do km 4+817,
- przebudowa skrzyżowania drogi powiatowej z drogą wojewódzką nr 631 w Nowym Dworze
Mazowieckim
- przebudowa dróg gminnych: ul.Modlińska, drogi na terenie osiedli Nowodworzanka i
Okunin: ul.Wierzbowa, .Jaśminowa, Nowoprojektowana, Mała, Akacjowa, Długa, Dobra,
Miła, Żeromskiego, Nowołęczna Sportowa, Inżynierska, Sempołowska, Nadwiślańska, PCK,
Przejazd, Jana Pawła II, Przeskok, Brzozowa, Żwirowa, M. Kolbe, Kościelna w dzielnicy
Modlin Stary , Młodzieżowa, Bohaterów Modlina, Sukienna, Lotników, Gen. Berlinga,
Spacerowa, dojazd do osiedla Dębinka, modernizacja dróg w Twierdzy Modlin.
KOLEJ
Przez miasto przebiega dwutorowa linia kolejowa Warszawa- Gdańsk, która stanowi ważny
środek transportu dla mieszkańców miasta pracujących i odjeżdżających do Warszawy.
Wchodzi ona w skład tzw. Kolejowego Węzła Warszawskiego linii nr 9 magisrtrali E65
Warszwa-Gdynia. W związku ze złym stanem torowiska oraz stacji PKP na lata 2007-2010
PKP Polskie Linie Kolejowe SA Oddział Regionalny w Warszawie zaplanowały ich
modernizację. Ze względu na niemożność określenia odrębnych kosztów dla inwestycji
kolejowych planowanych jedynie w obrębie miasta Nowy Dwór Mazowiecki przedstawiono
łączne koszty:
•
kompleksowej modernizacji stacji Legionowo, Nowy Dwór Mazowiecki, Modlin do
sierpnia 2009 r. - 82 mln EURO
•
kompleksowa modernizacja szlaków Legionowo- Nowy Dwór Maz., Noiwy Dwór
Maz.-Modlin, Modlin-Nasielsk, Nasielsk-Świercze do końca 2010 r.- 142 mln EURO
Proponowane modernizacje przygotują infrastrukturę kolejową do prędkości 160 km/h w
ruchu pasażerskim, 200 km/h pociągów z pudłem wychylnym, 120 km/h pociągów
towarowych. Przeprowadzone prace przyczynią się do skrócenia czasu podróży, a także
poprawy bezpieczeństwa. Modernizacje przyczynią się również do poprawy stanu środowiska
poprzez:
•
ograniczenie hałasu i drgań,
•
zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia wód i gruntów dzięki zastosowaniu systemu
drenażu, rowów odprowadzających i osadników
96
•
zmniejszenia
śmiertelności
zwierząt
oraz
zachowanie
integralności
siedlisk
zwierzęcych dzięki zastosowaniu przejść dla zwierząt, urządzeń odstraszających,
oświetlenia mostów na Narwi i Wiśle.
5.3 Gospodarka odpadami
Sprawy gospodarki odpadami na terenie miasta reguluje Gminny plan gospodarowania
odpadami na terenie Miasta Nowy Dwór Mazowiecki przyjęty uchwałą Rady Miejskiej z dnia
07 lipca 2005r. nr XXXVI/348/05, z którego w 2007 r. wykonano sprawozdanie i
przedstawiono je Radzie Miejskiej oraz Zarządowi Powiatu. Uchwałą nr VII/62/07 Rady
Miejskiej w Nowym Dworze Mazowieckim z dnia 27 marca 2007r. przyjęto również
regulamin utrzymania czystości i porządku.
Odpady z sektora komunalnego
Na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki powstają różnorodne odpady komunalne
przedstawione poniżej (zgodnie ze Sprawozdaniem z Gminnego planu gospodarki odpadami).
Wg tych danych ilość odpadów wytwarzana przez 1 mieszkańca wzrasta z roku na rok - w
2005 r. wynosiła 250 kg/mieszkańca/rok a w 2006 r. już 350 kg/mieszkańca na rok i jest
większa od średniej w województwie mazowieckim - 293 kg/mieszkańca/rok. Wzrost ilości
wytwarzanych odpadów wiąż się ze wzrostem świadomości ekologicznej mieszkańców,
którzy coraz częściej podpisują umowy na odbiór odpadów. Przyczyną wzrostu jest również
zwiększająca się konsumpcja. Mimo to, władze miasta zauważają problem usuwania
nadmiaru odpadów, które nie mieszczą się w opłaconych pojemnikach, przez właścicieli
nieruchomości posiadających umowy na odbiór odpadów. Powstające w ten sposób dzikie
wysypiska są na bieżąco usuwane przez miasto.
Tab. 20. Ilość powstających odpadów komunalnych w latach 2005 -2006
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
rodzaj odpadu
odpady niesegregowane
odpady z papieru i tektury
odpady z tworzyw sztucznych
odpady ze szkła
metal
drewno
zielone
wielkogabarytowe
odpady niebezpieczne
suma
Ilość odpadów w Mg
2005
2006
6993, 2
10025,6
64,4
163,9
46,4
42,3
27,6
19,9
1,8
1,6
8
23
3,2
7134,9
10286,2
97
Odpady z sektora gospodarczego
Liczba podmiotów gospodarczych ogółem na terenie Miasta Nowy Dwór Mazowiecki
wynosi aktualnie 1638. Można je zaliczyć do grupy małych i średnich przedsiębiorstw.
Kolejne lata od roku 2004 charakteryzują się ponad 7% wzrostem ilości podmiotów
gospodarczych w Nowym Dworze Mazowieckim, co może świadczyć o rozwoju
gospodarczym Miasta a co za tym idzie o większej ilości źródeł emisji odpadów. W mieście
przeważają przedsiębiorstwa zajmujące się handlem oraz transportem. Gospodarka odpadami
innymi niż komunalne prowadzona jest indywidualnie przez poszczególne podmioty
gospodarcze. Odpady te odbierane są przez wyspecjalizowane jednostki i przekazywane do
unieszkodliwienia lub odzysku. Największymi wytwórcami odpadów są przedsiębiorstwa
przedstawione w tabeli poniżej.
Tab.21. Ilości wytworzonych odpadów przez poszczególne zakłady oraz sposób ich
zagospodarowania w 2006 r.
Masa odpadów[Mg]
Nazwa zakładu
ZEC Sp. zo.o.
Zakład
Flexodruku
„DRUKPOL”
Zakład
Wodociągów
i
Kanalizacji Sp.
zo.o.
SZPZOZ
w
Nowym Dworze
Mazowieckim
Total Polska Sp z
o.o.
PPKS w Nowym
Dworze
Mazowieckim
Hydrobudowa1Zakład
Usług
Tranpsortowych
razem
wytworzonych
magazynowanych
odzyskanych
unieszkodliwionych
składowanych
4 217,237
0,064
4 217,325
0,040
0,000
600,545
0,000
560,376
40,169
0,000
295,072
0,016
0,156
0,000
294,900
55,749
0,190
1,977
52,919
0,720
39,644
0,000
39,644
0,000
0,000
15,599
2,334
9,194
8,025
0,000
0,157
1,592
0,000
0,000
0,000
5 224,003
4,196
4 828,672
101,153
295,62
(100%)
(0,4%)
(92%)
(1,9%)
(5,7%)
Najwięcej wytworzono takich odpadów jak: żużel, popioły paleniskowe i pyły z
kotłów (kod 10 01 01) oraz opakowania z tworzyw sztucznych (kod 15 01 02), które w 100%
zostały ponownie wykorzystane. Problemem są ustabilizowane osady ściekowe pochodzące z
oczyszczalni POŁUDNIE, których w 2006 r. wytworzono 161 Mg i poddano składowaniu na
składowisku. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami osadów ściekowych nie
powinno się składować ale wykorzystywać w celach rolniczych do nawożenia lub do
98
rekultywacji składowisk. W związku z planowanymi modernizacjami oczyszczalni na
przyszłe lata planuje się również rozwiązać problem zagospodarowania osadów ściekowych
w inny sposób niż składowanie. Z ogólnej analizy gospodarki odpadami przemysłowymi
wnioskuje się, że funkcjonuje ona bardzo dobrze i spełnia stawiane wymagania co do
poziomu odzysku odpadów gospodarczych jaki należy osiągnąć w 2011 r. , a który wynosi 65
%. W Nowym Dworze Mazowieckim poziom ten obecnie wynosi 92 %.
Wśród odpadów gospodarczych znajdują się również odpady niebezpieczne. W 2006
r. wytworzono 232,95 Mg co stanowi 4,5% wytworzonych odpadów przemysłowych. Ponad
60% (142,804 Mg) poddano odzyskowi a tylko 0,72 Mg składowaniu.
Postępowanie z odpadami
Na terenie miasta zbierane są zarówno odpady komunalne zmieszane jak i
segregowane. Selektywna zbiórka odpadów odbywa się
w systemie pojemnikowym w
zabudowie wielorodzinnej i workowym w zabudowie jednorodzinnej. System selektywnego
zbierania odpadów
komunalnych wprowadzono w 2003r. Na koniec 2006 r. systemem
selektywnej zbiórki objętych było 60 % mieszkańców, a ogólnie zbiórką odpadów
komunalnych objętych jest 95% mieszkańców. Gmina prowadzi ewidencję umów zawartych
na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
W latach 2004 - 2006r. na terenie Nowego Dworu Mazowieckiego rozstawiono 35
sztuk pojemników na papier, 35 sztuk na tworzywa sztuczne i 13 sztuk na szkło. Osobno
zbierane są: makulatura, szkło, metale, plastik. W ramach akcji 2 razy do roku zbierane są
odpady wielkogabarytowe. Zbierane są odpady zielone pochodzące z oczyszczania i
pielęgnacji terenów zielonych miasta. Poza tym nie funkcjonuje selektywna zbiórka odpadów
biodegradowalnych, określić można jednak, że spora część tego typu odpadów w zabudowie
jednorodzinnej jest poddawana kompostowaniu. Odpady budowlane są zbierane na
zamówienie ale mimo tego wraz z odpadami zielonymi są składowane na składowisku i nie
poddaje się ich odzyskowi.
Przeterminowane leki zbierane są w aptekach. Nie funkcjonuje zbiórka świetlówek
czy baterii. Zgodnie z przepisami tzw. elektrośmieci czyli odpady elektryczne i elektroniczne
zbierają punkty sprzedające sprzęt RTV AGD oraz EKOZYSK 1 Sp z o.o. w ramach akcji 2
razy do roku zbiórki odpadów wielkogabarytowych. Odpady zawierające azbest, czyli
pokrycia dachowe, są demontowane i transportowane oraz unieszkodliwiane przez
specjalistyczne firmy posiadające pozwolenia Starosty Nowodworskiego na taką działalność.
Obecnie na terenie powiatu funkcjonuje 40 tego typu firm.
99
Oleje przepracowane można oddawać na stacjach paliw oraz w warsztatach
samochodowych zajmujących się m.in. wymianą olejów samochodowych. Stare akumulatory
oddaje się w punkcie zakupu nowego akumulatora. Zużyte pojazdy oddaje się do 2 stacji
demontażu pojazdów na terenie powiatu nowodworskiego posiadających pozwolenia
Wojewody Mazowieckiego:
Tab.22. Stacje demontażu pojazdów na terenie powiatu nowodworskiego
Nazwa, adres
EKOZYSK 1 Sp. z o.o.
Nowy Modlin 45
05-180 Pomiechówek
PH EKO MET Zdzisław
Szewczyk Sp. J.
ul. Wólczyńska 173
01-919 Warszawa
Stacja w Zakroczmiu
ul. Byłych Więźniów
Twierdzy Zakroczymskiej
11
05-170 Zakroczym
Nr decyzji
Data wydania decyzji
Data ważności decyzji
WŚR.V.6620/64/05
16.08.2005
17.08.2015
WŚR.V.DM.6620/191/06
21.12.2006
21.12.2016
Na terenie Gminy Miejskiej Nowy Dwór Mazowiecki odpady zbierane są przez
przedsiębiorców posiadających odpowiednie zezwolenia Burmistrza Miasta Nowy Dwór
Mazowiecki na wywóz i transport odpadów, jest to 6 przedsiębiorstw:
•
Miejski Zakład Oczyszczania Nowy Dwór Mazowiecki, ul. Przytorowa 7
•
„BYŚ” Sp.zo.o. ul. Arkuszowa 43, 01-934 Warszawa
•
Wywóz Nieczystości Stałych Roboty Ziemne JANKO, W. Kowalik, zam. Kauszyn, ul.
Dolna 28, gm. Skrzeszew
•
Zakład Usług Komunalnych BŁYSK Sp.zo.o., ul. Piaskowa 2, 05-400 Otwock
•
SITA Polska Sp.zo.o. ul. Ciołka 16, 01-443 Warszawa
•
PPHU KRIX POOL K. Drużba Izabelin – Dziekanówek 2, 05-092 Łomianki
Zebrane selektywnie odpady przedsiębiorcy przekazują w celu dalszego ich
recyklingu do EKOZYSK 1, Nowy Modlin 45, 05-180 Pomiechówek, oraz do Zakładu
Promyk Rybno, ul. Leśna 11.
Odpady zmieszane, wielkogabarytowe oraz zielone deponowane są na składowiskach
odpadów obojętnych w Zakroczymiu, SALTER w Otwocku, Grabowcu Gm. Słubice, i
Miejskim w Dalanówku.
Na terenie miasta nie funkcjonują żadne instalacje odzysku lub unieszkodliwiania
odpadów.
100
Z roku na rok wzrasta ilość selektywnie zebranych odpadów, na koniec 2006 r.
wynosiła ona 2,53 % wszystkich zebranych odpadów. Jest to jednak niski wynik biorąc pod
uwagę wysokiego wymogi odzysku jakie stawiane są w Krajowym Polanie Gospodarki
Odpadami, oraz w planie wojewódzkim i powiatowym.
W ocenie gospodarki odpadami na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki zwrócono
uwagę m.in. na:
•
niską świadomość ekologiczną mieszkańców, a co za tym idzie trudności w
wyegzekwowaniu od mieszkańców prowadzenia prawidłowej segregacji odpadów,
•
niedociągnięcia systemu zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, co
sprawia, że na składowisko odpadów komunalnych trafiają m.in. baterie, odpady
zawierające rozpuszczalniki, świetlówki, oleje odpadowe
•
brak zbiórki odpadów biodegradowalnych
•
bardzo niski poziom odzysku surowców wtórnych, odpadów budowlanych,
wielkogabarytowych i zielonych
•
brak inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest
Do mocnych stron gospodarki odpadami prowadzonej na terenie Nowego Dworu
Mazowieckiego zaliczyć należy:
•
wysoki procent mieszkańców Miasta objętych zbiórką odpadów komunalnych (95 %),
ale nadal niedostateczny stopień objęcia selektywną zbiórką odpadów (60 %
mieszkańców)
•
możliwość utworzenia punktu przeładunku odpadów
•
przyszłe członkostwo w Mazowieckim Związku Międzygminnym Czyste Mazowsze
•
potencjalne możliwości utworzenia Punktu Dobrowolnego Gromadzenia Odpadów
oraz Stacji Przeładunkowej Odpadów
•
wysoki procent odzysku odpadów gospodarczych - 92%.
W celu dostosowania systemu gospodarki odpadami do obowiązujących wymogów
prawnych oraz osiągnięcia założonych poziomów odzysku odpadów, określono zadania
strategiczne takie jak:
•
aktualizacja planu gospodarki odpadami
101
•
intensyfikację edukacji ekologicznej mieszkańców Miasta w zakresie gospodarki
odpadami komunalnymi, niebezpiecznymi
•
rozwój selektywnej zbiórki odpadów, w szczególności surowców wtórnych, odpadów
„bio”, wielkogabarytowych, odpadów niebezpiecznych i in.,
•
osiągnięcie założonych poziomów pozysku surowców wtórnych do roku 2011:
− odpadów wielkogabarytowych na poziomie 45%,
− odpadów budowlanych na poziomie 54 %,
− odpadów niebezpiecznych na poziomie 20%
− odpadów opakowaniowych – odzysk 60%, recykling 55% - 80%.
•
osiągnięcie do roku 2010 poziomu odzysku odpadów opakowaniowych 60% oraz
następujących poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych:
− - opakowania z tworzyw sztucznych - 22,5%
− - opakowania z aluminium - 50%
− - opakowania z blachy stalowej - 50%
− - opakowania z papieru i tektury - 60%
− - opakowania ze szkła - 60%
− - opakowania z drewna - 15%
•
zmniejszenie do 2010 r. ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji do 75% (lub do 63 % w 2011 r.) , masy tych odpadów wytworzonych w
1995 r.
•
rozszerzenie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych o kolejne punkty handlowe, w
tym również apteki oraz szkoły i urzędy,
•
inwentaryzacja miejsc występowania materiałów azbestowych, opracowanie programu
usuwania azbestu,
•
kontrola umów na odbiór odpadów od właścicieli nieruchomości,
•
kontrola funkcjonujących podmiotów gospodarczych pod kątem właściwego
postępowania z odpadami,
•
promowanie i wdrażanie najlepszych dostępnych technik (BAT)
w zakresie
zmniejszania materiałochłonności i odpadowości produkcji;
•
zarejestrowanie Mazowieckiego Związku Międzygminnego Czyste Mazowsze i
prowadzenie działań wszystkich gmin powiatu nowodworskiego w ramach związku w
zakresie tworzenia zakładów utylizacji odpadów, zagospodarowaniu surowców
wtórnych,
zorganizowaniu
systemu
odbioru
odpadów
niebezpiecznych,
102
wielkogabarytowych, selekcji odpadów biodegradowalnych, edukacji mieszkańców,
opracowywania dokumentacji planistycznych
•
utworzenie Punktu Dobrowolnego Gromadzenia Odpadów wielkogabarytowych,
złomu i metali, odpadów budowlano-remontowych, niebezpiecznych ze strumienia
odpadów komunalnych, odpadów zielonych, zużytych opon, szkła, tworzyw, papieru
•
utworzenie 1 SPO (stacji przeładunkowej odpadów) na terenie powiatu zlokalizowanej
na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki
•
utworzenie
punktu
gromadzenia,
demontażu
i
unieszkodliwiania
odpadów
wielkogabarytowych pochodzących z terenu powiatu nowodworskiego w gminie Nowy
Dwór Mazowiecki
•
budowa modułu termicznej utylizacji odpadów komunalnych w Zakładzie Energetyki
Cieplnej w Nowym Dworze Mazowieckim
•
współudział w tworzeniu Regionalnego Zakładu Gospodarki Odpadami w OtwockuŚwierku (powiat otwocki) lub Słabomierzu-Krzyżówce (powiat żyrardowski)
•
modernizacja oczyszczalni ścieków POŁUDNIE w zakresie gospodarki osadami
ściekowymi i możliwości ich wykorzystania w celach rolniczcyh i do rekultywacji
składowisk.
Realizacja zaproponowanych działań nie przyczyni się do powstania nowych zagrożeń
dla środowiska, przyczyni się natomiast do ochrony powierzchni ziemi i zmniejszenia
zagrożeń dla wód podziemnych i atmosfery.
Szczegółową charakterystykę gospodarki odpadami wraz z określeniem zadań
priorytetowych zawarto w „Planie Gospodarki Odpadami dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki
na lata 2004-2015”.
6. REALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
6.1 Cele, zadania i harmonogram działań
Cele główne i szczegółowe określone w nadrzędnych programach ochrony
środowiska, a więc w programie powiatowym i wojewódzkim stanowią również cele polityki
ekologicznej każdej z gmin. „Program ochrony środowiska dla powiatu nowodworskiego”
zawiera wytyczne do sporządzania programów na szczeblu lokalnym. Również cele określone
w strategiach rozwoju powiatu i miasta mają swoje odzwierciedlenie w niniejszym programie
ochrony środowiska. Szczegółowo przedstawiono je w rozdziale 2.4.
103
Cele i zadania ochrony środowiska zostały podzielone zgodnie z „Wytycznymi
sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym” na cele
własne i koordynowane miasta i przedstawione w dwóch poniższych tabelach.
Zadania własne miasta przedstawiono z zakresem informacji niezbędnym do
późniejszego kontrolowania postępów w realizacji programu.
Zadania koordynowane zostały podane na podstawie informacji uzyskanych w
urzędzie miejskim, jak również w następujących urzędach, instytucjach i przedsiębiorstwach:
-
Urząd Wojewódzki w Warszawie
-
Wojewódzka Inspekcja Ochrony Środowiska w Warszawie, Delegatura w Ciechanowie
-
Nadleśnictwo Jabłonna
-
Wojewódzki Konserwator Przyrody w Warszawie
-
Powiatowa Komenda Państwowej Straży Pożarnej w Nowym Dworze Mazowieckim
-
Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Nowym Dworze Mazowieckim
-
Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie, Inspektorat w
Nowym Dworze Mazowieckim
-
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej (RZGW) w Warszawie
-
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – Oddział w Warszawie
-
Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Warszawie
-
Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Nowym Dworze Mazowieckim
Zadania określone w niniejszym programie do wykonania do 2010r. mają charakter
krótkookresowy, zgodny z określeniami przyjętymi w „Projekcie Polityki Ekologicznej
Państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014”, zadania
przewidziane do realizacji do roku 2014 mają charakter średniookresowy. Część zadań
określono jako priorytetowe, tzn. takie, które dotyczą przeciwdziałania degradacji środowiska
oraz likwidują bezpośrednie zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzi.
Przy konstruowaniu tabel zadań własnych i zadań koordynowanych miasta
zastosowano następujące zasady:
•
wszystkie cele główne są analogiczne do sformułowanych w programie powiatowym
i wojewódzkim,
104
•
wszystkie cele szczegółowe zamieszczone w programie dla miasta są zgodne z celami
szczegółowymi programu powiatowego oraz z wytycznymi dla gmin załączonymi w tym
programie.
•
zadania przypisane poszczególnym celom szczegółowym wynikają z:
-
zapisów obowiązującego prawa,
-
umieszczenia w strategiach rozwoju powiatu lub miasta zadań podobnych, związanych
z ochroną środowiska,
-
analizy uwarunkowań lokalnych, sygnalizowanych podczas zbierania materiałów do
niniejszego programu.
•
potencjalne źródła finansowania należy traktować orientacyjnie. Podane sformułowania
oznaczają:
-
środki własne: środki własne samorządów miasta lub powiatu,
-
budżet: dotacje celowe przekazane z budżetu państwa lub województwa na zadania
realizowane przez miasto lub powiat,
-
fundusze celowe: środki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej (NFOŚiGW), Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej (WFOŚiGW), Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej (PFOŚiGW), Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
(GFOŚiGW), ARiMR, Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych (FOGR), Funduszu
Termomodernizacji i innych funduszy celowych,
-
środki zewnętrzne, środki własne przedsiębiorstw - w tym środki uczestników,
organizacji, dotacje uzyskane z różnych źródeł, kredyty i pożyczki,
-
fundusze unijne: środki zagraniczne, nie wchodzące w skład budżetu państwa
(fundusze strukturalne, fundusz spójności, fundusze sektorowych programów
pomocowych).
•
okres realizacji zadań inwestycyjnych określony został w większości na podstawie
opracowanych już planów lub projektów technicznych. Niektóre okresy realizacji zadań
określonych w niniejszym Programie lub będących częścią zadań określonych w planie
wojewódzkim lub krajowym, zostały wyznaczone tak jak w tych planach. Niektóre
zadania zostały umieszczone ze względu na wymogi ustawowe, z określonym w ustawach
terminem ich realizacji. Okres realizacji zadań, które powinny być wykonywane
nieprzerwanie, cyklicznie lub sporadycznie podczas całego okresu realizacji programu,
określono jako praca ciągła.
105
•
tabela zadań koordynowanych obejmuje działania w zakresie ochrony środowiska na
terenie miasta, podejmowane zarówno przez organy administracji państwowej
i samorządów lokalnych, jak i przez instytucje i przedsiębiorstwa o zasięgu: lokalnym
działające na terenie miasta, jak również ponadlokalnym, obejmujące swą działalnością
obszar miasta.
•
przy konstruowaniu tabeli zadań własnych miasta pozostawiono tylko te z celów
głównych i szczegółowych, których realizacja ustawowo przypisana jest radzie miasta
wraz ze sprecyzowaniem zadań.
•
wysokość szacunkowych kosztów określono na podstawie informacji zebranych w
urzędzie miasta Nowy Dwór Mazowiecki oraz instytucjach uczestniczących w realizacji
poszczególnych zadań, a także na podstawie ogólnej znajomości kosztów wykonania
podobnych zadań.
•
podane w tabeli zadań koordynowanych określenia uczestników realizacji programu
oznaczają:
-
powiat: radę powiatu, zarząd powiatu, starostę w zależności od kompetencji
ustawowych
-
miasto: burmistrza, radę miasta w zależności od kompetencji ustawowych
-
KPN -Zarząd Kampinoskiego Parku Narodowego
-
WZMiUW: Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych
-
RZGW: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie
-
WIOŚ: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
-
KPPSP: Komendę Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej
-
właściciele: właścicieli, zarządców obiektów, właścicieli indywidualnych gospodarstw
rolnych i hodowlanych
-
mieszkańcy: mieszkańców zainteresowanych inwestycją lub działaniem
-
organizacje ekologiczne, pozarządowe: pozarządowe organizacje i fundacje w tym
ekologiczne
-
GDDKiA: Generalną Dyrekcje Dróg Krajowych i Autostrad
-
MZDW: Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich
-
ZEC - Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Nowym Dworze Mazowieckim
-
przedsiębiorcy: zakłady produkcyjne, zakłady usług komunalnych itd.
106
Łączne koszty realizacji zaplanowanych zadań przekraczają 630 mln złotych, z czego
do realizacji zadań własnych miasta potrzeba ponad 108 mln zł, co w przeliczeniu na każdy
rok realizacji programu daje ponad 13 mln 502 tys. zł. Fundusze na realizację zadań będą
pochodzić głównie ze środków spoza budżetu miasta przedstawionych szczegółowo w tabeli z
harmonogramem rzeczowo-finansowym. W wielu przypadkach zadania mogą być
finansowane nawet w 85 % z funduszy unijnych, co pozwala znacznie obniżyć wydatki z
budżetu miasta.
Tabela 23: Harmonogram realizacji programu ochrony środowiska
Wyszczególnienie:
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Zatwierdzenie programu ochrony
środowiska
Wydzielenie w mieście składu
personalnego jednostki koordynującej
wdrożenie programu
Realizacja zadań
Ocena realizacji celów i zadań
Weryfikacja listy celów i priorytetów
Monitoring wdrażania programu
Monitoring skutków realizacji
programu
Raport z realizacji programu
107
Tab.24 Zadania własne miasta Nowy Dwór Mazowiecki na lata 2007-2014
Cel strategiczny
Cel operacyjny
ograniczenie emisji substancji
i energii
osiągnięcie lepszej jakości powietrza, zwłaszcza
w zakresie pyłów
osiągnięcie lepszej jakości wód w zakresie
badanych parametrów
Działania
wspieranie działań podmiotów prywatnych i publicznych na rzecz ograniczenia
zjawiska „niskiej emisji”, poprzez stosowanie technologii wykorzystujących paliwa
ekologiczne, ogrzewanie z wykorzystaniem biomasy i inne odnawialne źródła
energii
modernizacje dróg gminnych w celu ograniczenia emisji ze źródeł komunikacyjnych
ul.Modlińska, drogi na terenie osiedli Nowodworzanka i Okunin, ul. Młodzieżowa,
Bohaterów Modlina, Sukienna, Lotników, Gen. Berlinga, Spacerowa, dojazd do
osiedla Dębinka, modernizacja dróg w Twierdzy Modlin
podłączanie obiektów do miejskiej sieci cieplnej w Nowym Dworze Mazowieckim
(ul. Nowołęczna, Nowodworzanka, Plac Solny), wprowadzanie indywidualnych
liczników ciepła,
modernizacje ciepłowni i sieci przesyłowej zgodnie z opracowanymi planami
opracowanie planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz
wspieranie działań na rzecz rozwoju odnawialnych źródeł energii
wprowadzenie izolacyjnych pasów zieleni wzdłuż dróg, utrzymanie terenów
zielonych
promowanie i wykonywanie termoizolacji i termomodernizacji istniejących
budynków: przedszkole nr 5, gimnazjum nr 2, szkoła podstawowa nr 7,
kontrola umów w zakresie wywozu nieczystości wśród wszystkich mieszkańców
oraz podmiotów gospodarczych
kontynuacja budowy sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej- Nowy Dwór
Mazowiecki (Modlin Stary, osiedle nr 8),
budowa sieci kanalizacyjnej długości ok. 10 km w:
ul. Górska-ul.Nowołęczna
ul. Spacerowa
ul. Forteczna
ul. Jana Nałęcza
ul.Partyzantów
ul.Okunin
ul. Mieszka 1
ul. Boh.Modlina
oraz w ulicach poddawanych sukcesywnie modernizacji
środki własne , fundusze celowe, unijne
Koszty szacunkowe
bd
2007-2014
środki własne, fundusze unijne, fundusze celowe
69 088 125
2007-2014
środki własne , mieszkańcy
5 010 000
2007-2014
2007-2008
2007-2014
środki własne, fundusze celowe
środki własne
środki własne
3 500 000
40 000
10 500
2007-2014
1 030 000
2009-2012
środki własne, fundusze unijne
5 980 000
2007-2014
środki własne
8 00
2007-2014
12 209 000
2007-2008
promocja i wspieranie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków
2007-2014
środki własne, fundusze unijne (Fundusz
Spójności)
2007-2014
środki własne
8 00
2007-2008
5 000
intensyfikacja edukacji ekologicznej mieszkańców w zakresie gospodarki odpadami
w tym odpadami niebezpiecznymi
2007-2014
8 000
rozwój selektywnej zbiórki odpadów surowców wtórnych, „bio”, budowlanych,
wielkogabarytowych, niebezpiecznych by osiągnąć założone poziomy odzysku
odpadów
2007-2014
1 200 000
ograniczenie składowania odpadów „bio” poprzez dofinansowanie zakupu
kompostowników
2007-2014
80 000
utworzenie Punktu Dobrowolnego Gromadzenia Odpadów
2007-2011
środki własne, przedsiębiorcy, fundusze celowe
102 000
2011
5 000
kontynuacja realizacji zadań określonych w gminnym planie gospodarki odpadami i
aktualizacji
2007-2014
środki własne, fundusze celowe, fundusze unijne,
przedsiębiorcy
bd
modernizacje dróg gminnych
2007-2014
jak w działaniu 2
jak w działaniu 2
tworzenie pasów zieleni wokół źródeł emisji hałasu, wzdłuż dróg szybkiego ruchu,
linii kolejowej
20072-1014
jak w działaniu 7
jak w działaniu 7
2007-2014
środki własne
bd
2007-2014
środki własne
bd
2007-2014
środki własne
4 000
sporządzenie aktualizacji gminnego planu gospodarki odpadami
ograniczanie uciążliwości hałasu
i promieniowania elektromagnetycznego
2007-2011
Źródła finansowania
modernizacja oczyszczalni „Południe” w Nowym Dworze Mazowieckim
inwentaryzacja i kontrola bezodpływowych zbiorników, w których magazynowane
są ścieki
inwentaryzacja wyrobów zawierających azbest, sporządzenie programu usuwania
wyrobów zawierających azbest
osiągnięcie maksymalnych poziomów odzysku
odpadów i minimalizacja ich składowania oraz
wytwarzania
Termin realizacji
egzekwowanie założeń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w
zakresie hałasu i emisji promieniowania elektromagnetycznego
uwzględnienie oddziaływania pół elektromagnetycznych i hałasu w planach
zagospodarowania przestrzennego i decyzjach lokalizacyjnych obiektów
podnoszenie świadomości społeczeństwa związanej z występowaniem źródeł
promieniowania i ich oddziaływania poprzez różnorodne media.
4 883 000
21 000
ochrona przyrody i krajobrazu
z uwzględnieniem wymogów UE
ochrona środowiska przyrodniczego
i krajobrazu
utrzymanie lesistości na obecnym poziomie
i dokonanie pojedynczych zadrzewień
ochrona gleb
ochrona zasobów kopalin i wód podziemnych
ochrona przed powodzią
poprawa stanu bezpieczeństwa
ekologicznego
ochrona przeciwpożarowa
nadzwyczajne zagrożenia zapobieganie skutkom
awarii przemysłowych
racjonalne gospodarowanie
środowiskiem
ograniczenie materiałochłonności,
wodochłonności, energochłonności
i odpadowości gospodarki, racjonalne
gospodarowanie wodą, zatrzymanie wody
w środowisku
usprawnienie zarządzania środowiskiem
zwiększenie aktywności
obywatelskiej i podnoszenie
świadomości ekologicznej
społeczeństwa
edukacja ekologiczna i podnoszenie poziomu
świadomości ekologicznej mieszkańców
zwiększenie izolacyjności budynków (poprzez wymianę okien) w miejscach
występowania przekroczeń wartości progowych hałasu, w sytuacji gdy inne
rozwiązania ograniczenia emisji hałasu nie dają skutecznych rezultatów
prowadzenie działań mających na celu utworzenie rezerwatów przyrody i innych
form ochrony przyrody, tworzenie form ochrony przyrody
ochrona roślinności wodnej i szuwarowej, ochrona siedlisk bagiennych i
podmokłych
dalsze rozwijanie nowych form turystycznych - budowa ścieżki rowerowej wzdłuż
rzeki Wisły i Narwi
dalsza ochrona istniejących zadrzewień na terenie zieleni komunalnej, rozwój zieleni
na terenach zurbanizowanych, w tym przebudowa parku miejskiego im.
J.Wybickiego, ochrona starodrzewów, parków podworskich i wiejskich
respektowanie przez użytkowników środowiska zasad ekorozwojowych na terenach
cennych przyrodniczo i krajobrazowo
dalsze uwzględnienie pozytywnej roli lasów i zadrzewień i planach
zagospodarowania przestrzennego i w decyzjach lokalizacyjnych
dalsza likwidacja dzikich składowisk odpadów na terenie miasta
kontynuacja budowy sieci wodociągowej o łącznej długości 5,11 km w Nowym
Dworze Mazowieckim:
ul. Górska-ul.Nowołęczna, ul. Okunin
ul. Boh. Modlina - wodociąg magistralny
magistrala wodociągowa nr II z SUW „Warszawska”
ul. Forteczna
ul.Okunin (ul. Nowodworska, ul. Strażacka, ul. Spokojna)
ul. Orzeszkowej
ul.Krzywa
modernizacja SUW „Warszawska” i „Wisła”, budowa studni głębinowej dla SUW
„Wisła”
dalsze ograniczenie zużycia wody podziemnej, poprzez egzekwowanie regulaminu
zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków
dalsza poprawa standardów zaopatrzenia w wodę, ograniczenie marnotrawstwa i
strat w systemach wodociągowych (np. poprzez zakładanie wodomierzy)
wyznaczenie i wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego granic obszarów bezpośredniego i potencjalnego zagrożenia
powodzią.
2007-2014
bd
2007-2014
środki własne
8 000
2007-2014
środki własne
2 000
2007-2014
środki własne
2 000
2011-2012
550 000
2007-2014
środki własne, fundusze celowe, fundusze unijne
1 538 000
2007-2014
środki własne
4 000
2007-2014
środki własne
bd
2007-2014
48 000
2007-2010
środki własne, fundusze celowe, środki
mieszkańców
1 317 000
2007-2008
450 000
2007-2014
środki własne
4 000
2007-2014
środki własne, fundusze celowe, środki
mieszkańców
koszta wliczone w budowę sieci wodociągowej
2007-2014
środki własne
bd
2007-2014
środki własne, fundusze celowe, fundusze unijne
40 000
2007-2014
środki własne
bd
praca ciągła
4 000
praca ciągła
bd
praca ciągła
4 000
praca ciągła
środki własne
12 000
praca ciągła
środki własne
bd
praca ciągła
środki własne
8 000
dalsze zapewnienie społeczeństwu powszechnego dostępu do informacji o
środowisku
praca ciągła
środki własne
bd
2007-2014
550 000
dalsze wspieranie organizacji szkoleń i programów edukacyjnych dla
przedsiębiorców, nauczycieli, radnych, urzędników i in.
2007-2014
8 000
kształtowanie proekologicznych postaw konsumpcji w celu zminimalizowania ilości
powstających odpadów i kontynuowania ich segregacji
dalsze wspieranie imprez masowych o tematyce ekologicznej: Dzień Ziemi, Dzień
Ochrony Środowiska, Sprzątanie Świata, ciągłe podejmowanie działań
edukacyjnych, promocyjnych w formie publikacji, konkursów, szkoleń, imprez
masowych.
praca ciągła
40 000
dofinansowanie wyjazdów dzieci na „zielone szkoły”, oraz wspieranie terenowych
ośrodków – „zielonych szkół”.
praca ciągła
16 000
modernizacja sprzętu OSP, doposażenie jednostek straży pożarnej w sprzęt
uwzględnienie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wymogów
ochrony przed nadzwyczajnymi zagrożeniami środowiska lub/i katastrofami
naturalnymi
wspieranie działań podmiotów gospodarczych w zakresie racjonalnego
gospodarowania zasobami środowiska
wspieranie działań sektora prywatnego, mających na celu zwiększenie efektywności
wykorzystania energii
współpraca z organizacjami odzysku odpadów wtórnych w celu ograniczenia ilości
wytwarzanych odpadów
dalsze organizowanie szkoleń dla pracowników wydziału ochrony środowiska
uwzględnienie ochrony wartości przyrodniczych i krajobrazowych w planowaniu
inwestycji
wspieranie działań organizacji pozarządowych w zakresie edukacji ekologicznej
109
wspieranie aktywności obywateli podejmujących działania na rzecz ochrony
środowiska, np. usuwanie azbestu, promowanie osób i organizacji aktywnie
działających na rzecz środowiska
praca ciągła
240 000
RAZEM
108 022 225
110
Tab.25. Zadania koordynowane dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki na lata 2007-2014
Cel strategiczny
Cel operacyjny
osiągnięcie lepszej jakości powietrza,
zwłaszcza w zakresie pyłów
i energii
osiągnięcie lepszej jakości wód
w zakresie badanych parametrów
osiągnięcie maksymalnych poziomów
odzysku odpadów i minimalizacja ich
składowania oraz wytwarzania
Działania
nadzór nad podmiotami gospodarczymi emitującymi zanieczyszczenia do
powietrza, wspieranie ich działań na rzecz zwiększenia skuteczności
oczyszczania gazów odlotowych
modernizacje dróg w celu ograniczenia emisji ze źródeł
komunikacyjnych
- drogi krajowej nr 62 - rozbudowa w jednym z wariantów, w tym z
możliwością poprowadzenia jej po nowym śladzie z dala od zabudowy
miasta
- drogi wojewódzkiej nr 631
- dróg powiatowych
- przebudowa skrzyżowania drogi powiatowej z drogą wojewódzką nr
631 w Nowym Dworze Mazowieckim
rozbudowa sieci gazowej na terenie gminy Nowy Dwór Mazowiecki
wprowadzanie do zakładów produkcyjnych, w których jeszcze nie
zostało to zastosowane, technologii ograniczających emisję
zanieczyszczeń powietrza, w tym większe wykorzystanie paliw
ekologicznych np. ogrzewanie z wykorzystaniem biomasy;
prowadzenie monitoringu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego;
podjęcie współpracy z autorami programu ochrony powietrza dla
powiatu nowodworskiego
udział mieszkańców w budowie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej
utrzymanie czystości w jeziorach, poprawa stanu jakości wód w Wiśle,
prowadzenie monitoringu jakości wód
Zarejestrowanie Mazowieckiego Związku Międzygminnego Czyste
Mazowsze i prowadzenie działań wszystkich gmin powiatu
nowodworskiego (oraz gmin: Grodzisk Mazowiecki, Baranów, Jaktorów
(powiat grodziski), Belsk Duży, Błędów, Chynów, Goszczyn, Grójec,
Jasieniec, Pniewy, Mogielnica, Nowe Miasto Nad Pilicą (powiat
grójecki), Jabłonna, Legionowo, Nieporęt, Wieliszew, Serock (powiat
legionowski), Puszcza Mariańska, Radziejowice, Wiskitki, Żyrardów
(powiat żyrardowski) w ramach związku w zakresie tworzenia zakładów
utylizacji odpadów, zagospodarowaniu surowców wtórnych,
zorganizowaniu systemu odbioru odpadów niebezpiecznych,
wielkogabarytowych, selekcji odpadów biodegradowalnych, edukacji
mieszkańców, opracowywania dokumentacji planistycznych
Modernizacja stacji PKP oraz linii kolejowej nr 9 magistrali E65 w
obrębie Warszawskiego Węzła Kolejowego
ograniczanie uciążliwości hałasu
i promieniowania elektromagnetycznego
ocena stanu akustycznego środowiska i wykonanie map akustycznych dla
obiektów, których eksploatacja może powodować negatywne
oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach (drogi, linie
kolejowe, lotnisko) i przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu w
środowisku..
budowa ekranów akustycznych w miejscach występowania uciążliwości
akustycznych (szlaki komunikacyjne) dla mieszkańców.
utworzenie Stacji Przeładunkowej Odpadów, punktu gromadzenia,
demontażu i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych
współudział w tworzeniu Regionalnego Zakładu Gospodarki Odpadami
i energii
osiągnięcie maksymalnych poziomów
odzysku odpadów i minimalizacja ich
składowania oraz wytwarzania
współdziałanie w ramach Mazowieckiego Związku Międzygminnego
Czyste Mazowsze
rozszerzenie systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych o kolejne punkty
handlowe, szkoły, urzędy
budowa modułu termicznej utylizacji odpadów komunalnych w
Zakładzie Energetyki Cieplnej w Nowym Dworze Mazowieckim
zapobieganie skutkom awarii
przemysłowych
ochrona środowiska
przyrodniczego i krajobrazu
ochrona przyrody i krajobrazu
z uwzględnieniem wymogów UE
wyznaczanie lub budowa miejsc postojowych dla pojazdów
przewożących substancje niebezpieczne
kształtowanie pożądanych postaw ludności w sytuacji wystąpienia
nadzwyczajnych zagrożeń i klęsk żywiołowych
prowadzenie działań mających na celu utworzenie rezerwatów przyrody i
innych form ochrony przyrody, objęcie ochroną planowanych obszarów
Natura 2000 Forty Modlińskie, utworzenie Wiślańsko-Narwiańskiego
Parku Krajobrazowego im. Książąt Mazowieckich
współpraca gminy i powiatu w zakresie wdrażania planu rewitalizacji
terenów powojskowych i poprzemysłowych oraz zagospodarowania
Twierdzy Modlin
Termin realizacji
Realizatorzy
Źródła finansowania
Koszty szacunkowe
praca ciągła
miasto, powiat, WIOŚ
środki własne powiatu, budżet państwa
10 000.
2007-2014
GDDKiA, MZDW, powiat
środki własne powiatu, GDDKiA,
MZDW, fundusze unijne
Droga nr 631 - 209 000
Pozostałe - trudno określić, gdyż plany są
na bardzo wczesnych etapach
2007-2014
zarządca sieci gazowej
środki zarządcy sieci gzowej
112 000
Praca ciągła
przedsiębiorcy
przedsiębiorcy
Bd
praca ciągła
WIOS, przedsiębiorcy
8 000
2008-2011
miasto, wojewoda, starostwo, WIOŚ
2007-2014
mieszkańcy
budżet państwa, przedsiębiorcy
wojewoda, środki własne powiatu WIOŚ,
przedsiębiorcy
mieszkańcy
praca ciągłą
miasto, WIOS, Stacja SanitarnoEpidemiologiczna
środki własne miasta, budżet
bd
2007-2014
miasto i inne gminy należące do
Związku
środki własne miasta
bd
2007-2010
PKP Polskie Linie Kolejowe SA
budżet, fundusze unijne (Fundusz
Spójności)
224 mln EURO
2008-2014
GDDKiA, MZDW, PKP, zarządca
lotniska, WIOŚ
GDDKiA, MZDW, PKP, zarządca
lotniska, budżet, fundusze celowe
bd
zarządcy dróg, powiat, gminy
zarządcy dróg, PKP, fundusze celowe,
fundusze unijne
bd
2008-2011
bd
bd
2009-2010
miasto, Mazowiecki Związek
Międzygminny „Czyste Mazowsze”
1 500 000
2007-2014
związek gmin, miasto
środki własne gmin, fundusze celowe,
unijne
860 000
2007-2014
miasto
środki własne
bd
2007-2014
miasto, przedsiębiorcy
po 2010
miasto, powiat, ZEC
2007-2014
miasto, powiat, KP PSP, GDDKiA,
MZDW
środki własne miasta, GDDKiA, MZDW
bd
praca ciągła
miasto, KP PSP
środki własne miasta, KP PSP
8 000
2007-2014
powiat, miasto, organizacje
pozarządowe
środki własne powiatu , gmin, organizacji
pozarządowych
bd
2007-2014
miasto, powiat
środki własne miasta, środki własne
powiatu, fundusze celowe
bd
2007-2014
Wojewódzki Konserwator Przyrody
budżet
10 000.
środki własne gmin, środki zewnętrzne,
fundusze celowe,
środki własne miasta, ZEC, środki
zewnętrzne, fundusze celowe, fundusze
unijne,
8 000
15 000 000
111
sporządzenie planów ochrony przyrody dla rezerwatów, KPN, obszarów
Natura 2000, parku krajobrazowego
2007-2014
kontynuacja ochrony istniejących już obszarów i obiektów
podlegających ochronie na mocy prawa
2007-2014
eksponowanie wartości kulturowych i historycznych obiektów objętych
ochroną konserwatora zabytków
inwentaryzacja lasów prywatnych na terenie miasta
współdziałanie z Nadleśnictwem Jabłonna i KPN w celu ochrony
istniejących lasów
ochrona ekosystemów leśnych,
utrzymanie poziomu lesistości
i dokonanie pojedynczych zadrzewień
ochrona przed powodzią
poprawa stanu bezpieczeństwa
ekologicznego
ochrona przeciwpożarowa
nadzwyczajne zagrożenia
ograniczenie materiałochłonności,
wodochłonności, energochłonności
i odpadowości gospodarki, racjonalne
gospodarowanie wodą, zatrzymanie
wody w środowisku
proekologiczne inwestycje w dziedzinie
transportu
racjonalne gospodarowanie
środowiskiem
zmniejszenie presji rolnictwa na
środowisko
wykorzystanie energii odnawialnej do
7,5% ogółu energii zużywanej
usprawnienie zarządzania środowiskiem
zwiększenie aktywności
obywatelskiej i podnoszenie
edukacja ekologiczna i podnoszenie
poziomu świadomości ekologicznej
budżet
bd
środki własne powiatu ,gmin, organizacji
ekologicznych, fundusze celowe
5 000
80 000
środki własne powiatu
3 000
8 000
2007-2011
ekologiczne, przedsiębiorcy,
mieszkańcy
pozarządowe
powiat, miasto
2007-2014
miasto, nadleśnictwa
budżet, środki własne miasta
budżet, fundusze unijne, środki
zewnętrzne - rolników
budżet, środki własne przedsiębiorców
2007-2014
prowadzenie zalesień terenów państwowych i prywatnych
2007-2014
prowadzenie gospodarki leśnej zgodnej z zasadami proekologicznymi
odbudowa lasów zniszczonych przez pożary, huragany, ochrona lasów
przed negatywnymi czynnikami biotycznymi - patogeny grzybowe,
owady
wykonanie planów urządzenia lasów i uproszczonych planów urządzenia
lasu
2007-2014
miasto, Lasy Państwowe, rolnicy,
ARiMR
Lasy Państwowe, przedsiębiorcy
2007-2014
Lasy Państwowe, przedsiębiorcy
budżet, środki własne przedsiębiorców
10 000
2008-2009
Lasy Państwowe, starostwo
budżet, środki własne starostwa
53 000
2007-2014
wojewoda, miasto, osoby prywatne
środki własne miasta, osoby prywatne
bd
przywracanie wartości użytkowej glebom, które uległy degradacji
ochrona gleb
Wojewódzki Konserwator Przyrody
monitoring jakości gleb (szczególnie zawartości metali ciężkich) w
strefie 50 m od osi trasy szybkiego ruchu
konserwacja wałów przeciwpowodziowych na Wiśle i Narwi
2008-2014
powiat, miasto, zarządcy dróg
praca ciągła
WZMiUW
utrzymanie rowu melioracyjnego w prawidłowym stanie technicznym
praca ciągła
WZMiUW
propagowanie zasad przeciwdziałania zagrożeniu pożarowemu
2007-2014
miasto, KP PSP, Nadleśnictwo
Jabłonna
modernizacja sprzętu OSP i KP PSP, doposażenie jednostek straży
pożarnej w sprzęt do ratownictwa techniczno-chemiczno-ekologicznego,
monitorowanie stanu bezpieczeństwa pożarowego i powodziowego
2007-2014
miasto, KP PSP
2007-2014
PSP
środki PSP
2007-2014
PSP
miasto, powiat, organizacje
pozarządowe, przedsiębiorcy
środki PSP
środki własne miasta, powiatu,
organizacji, fundusze unijne
środki własne przedsiębiorców
wykonywanie corocznego przeglądu dotyczącego spełnienia wymogów
bezpieczeństwa w zakładzie stanowiącym zagrożenie wystąpienia awarii
przemysłowej
sporządzenie planów operacyjno – ratowniczych
promowanie i wdrażanie najlepszych dostępnych technik (BAT) w
zakresie zmniejszania materiałochłonności i odpadowości produkcji
2007-2014
zmniejszenie wodochłonności procesów przemysłowych i rolniczych,
wprowadzanie zamkniętych obiegów wody w przemyśle, zakładanie
wodomierzy
2007-2014
przedsiębiorcy
prowadzenie polityki sprzyjającej rozwojowi komunikacji zbiorowej,
zwiększenie udziału transportu kolejowego
2007-2014
miasto, województwo, PKP
2007-2014
przedsiębiorcy, gminy, RZGW
środki własne powiatu, miasta, zarządcy
dróg
środki własne WZMiUW
środki własne WZMiUW, Urząd
Marszałkowski
środki własne, KP PSP, Nadleśnictwo
Jabłonna
środki własne, fundusze celowe środki
Urzędu Marszałkowskiego, środki
powiatu, sponsorzy, fundusze unijne
środki własne PKP, fundusze unijne,
środki własne województwa
przedsiębiorcy, środki własne gmin,
RZGW, fundusze celowe
bd
bd
bd
80 000
10 000
15 000
3 500 000
bd
bd
bd
bd
bd
bd
poprawa infrastruktury kolejowej
2007-2010
PKP Polskie Linie Kolejowe
PKP, fundusze unijne
tworzenie przejść przez drogi umożliwiających migrację zwierząt
promocja i stosowanie zasad Dobrej Praktyki Rolnej, promocja i
utrzymanie tradycyjnego, urozmaiconego krajobrazu rolniczego poprzez
zachowanie tradycyjnych praktyk gospodarczych na terenach
przyrodniczo cennych
wdrażanie programów rolnośrodowiskowych
2007-2014
GDDKiA
budżet, fundusze unijne
Wliczone wcześniej w sumę 224 mln
EURO
wliczone w koszta budowy dróg
2007-2014
ODR
fundusze unijne
bd
2007-2014
ARiMR
fundusze unijne
bd
bd
wdrażanie „Programu możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł
energii dla województwa mazowieckiego”
2007-2014
miasto, województwo, przedsiębiorcy,
budżet, środki własne miasta,
przedsiębiorców, fundusze celowe i unijne
współpraca międzygminna w realizacji i inwestycji proekologicznych
(wodociągi, kanalizacja, edukacja, modernizacje dróg)
2007-2014
gminy powiatu
środki własne gmin
bd
współpraca z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi, uczelniami i
innymi instytucjami zajmującymi się ochroną środowiska
2007-2014
miasto, organizacje pozarządowe,
uczelnie, ośrodki badawcze, WIOŚ,
Nadleśnictwo Jabłonna, KPN
środki własne miasta i pozostałych
instytucji współdziałających, fundusze
unijne
bd
dalsza analiza i kontrola wybranych pozwoleń ekologicznych i
przestrzegania nałożonych obowiązków w zakresie ochrony i korzystania
ze środowiska
2007-2014
miasto, powiat, WIOŚ
miasto, powiat, budżet
bd
utworzenie centrum edukacji ekologicznej
2007-2014
miasto, organizacje pozarządowe (np.
Klub Przyrodników Świebodzin)
środki własne, fundusze celowe, fundusze
unijne
bd
112
świadomości ekologicznej
społeczeństwa
mieszkańców
większa aktywność społeczeństwa na
rzecz ochrony środowiska
edukacja społeczeństwa w zakresie roli i ochrony przeciwpożarowej
lasów, efektywności energetycznej, oszczędzania wody, ochrony przed
hałasem (Akcje ulotowe, plakaty, imprezy masowe, konkursy itp.)
praca ciągła
miasto, powiat, Urząd Wojewódzki i
Marszałkowski, organizacje
ekologiczne,
środki własne jednostek administracji
samorządowej i rządowej, fundusze
celowe, fundusze unijne, środki
organizacji ekologicznych
bd
rozbudowa infrastruktury turystycznej w ramach „Partnerstwa w
Widłach Trzech Rzek”
praca ciągła
miasto, gminy powiatu
nowodworskiego
środki własne miasta, innych gmin
powiatu, fundusze unijne
bd
rozbudowa bazy turystyczno-wypoczynkowej
praca ciągła
środki własne, przedsiębiorcy, fundusze
unijne
bd
promocja dziedzictwa kulturowego, walorów przyrodniczych i
turystycznych miasta na targach, wystawach, imprezach o charakterze
lokalnym, regionalnym, krajowym.
praca ciągła
miasto, powiat, organizacje
pozarządowe,
środki własne miasta, powiatu, organizacji
pozarządowych, fundusze unijne
80 000
przygotowania programu wspierania zrównoważonego rozwoju usług
turystycznych na obszarach cennych przyrodniczo i krajobrazowo
(Kampinoski Park Narodowy)
2008
gminy, powiat, organizacje ekologiczne
środki własne gmin, powiatu, organizacje
ekologiczne, fundusze celowe, unijne
25 000
tworzenie partnerstwa publiczno – prywatnego na rzecz rozwiązywania
problemów ochrony środowiska.
praca ciągła
środki własne, przedsiębiorcy, fundusze
unijne
bd
RAZEM
521 385 000
113
6.2 System zarządzania programem
Do zarządzania gminnym programem ochrony środowiska posłużą instrumenty
zarządzania środowiskiem, zarówno prawne, finansowe, jak i społeczne opisane szczegółowo
w rozdziale 2.3. W programie biorą udział cztery grupy uczestników:
•
zarządzający i uczestniczący w organizacji programu,
•
realizujący zadania określone w programie,
•
kontrolujący przebieg realizacji i osiąganie założonych w programie celów,
•
odbierający efekty realizacji programu.
Zadania zarządzających i uczestniczących w organizacji programu:
Jednostkę zarządzającą i zarazem uczestniczącą w organizacji niniejszego programu ochrony
środowiska stanowi samorząd miasta. Uchwalenie programu leży w gestii rady miatsa.
Burmistrz miasta co dwa lata sporządza raport z przebiegu realizacji programu, a następnie
przedstawia go radzie miasta. Instrumentami finansowymi dysponuje samorząd miasta wraz
z samorządem powiatu i innymi uczestnikami organizacji programu.
Zgodnie z ustawą z dnia 08.03.1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 01.142.15910)
do zadań własnych rady gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania
te obejmują w szczególności m.in. sprawy:
•
ładu przestrzennego, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,
•
gminnych dróg, ulic, mostów i placów,
•
wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków
komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i
cieplną oraz gaz,
•
zieleni gminnej i zadrzewień,
•
uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
•
porządku publicznego oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej,
•
współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Należy zauważyć, że gmina, miasto może wykonywać zadania z zakresu właściwości
powiatu oraz województwa, jeśli zostaną podpisane odpowiednie porozumienia z tymi
jednostkami samorządu terytorialnego.
W celu wykonywania zadań związanych z realizacją niniejszego programu, miasto
może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym
z organizacjami pozarządowymi. Zadania te mogą być realizowane również w drodze
współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego. Gminy mogą tworzyć związki
międzygminne oraz stowarzyszenia, które mogą udzielać pomocy (również finansowej) sobie
wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego.
Realizacja znacznej części zadań ujętych w gminnym programie ochrony środowiska
odbywa się na szczeblu powiatowym, a organem koordynującym i odpowiedzialnym za
realizację tych zadań jest starosta. Jest on w posiadaniu różnych instrumentów prawnych,
niezbędnych przy realizacji programu, których odpowiednie wykorzystywanie może skłaniać
korzystających ze środowiska do zachowań proekologicznych i podejmowania przedsięwzięć
ujętych w programie. Instrumentami tymi są m.in.: decyzje, uzgodnienia, koncesje, procedury
OOŚ, kontrola i nadzór. Ponadto, zgodnie z zapisami ustaw:
•
Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z późn. zmianami),
•
Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz.96 z dnia 04.02.1994r.
z późniejszymi zmianami),
•
Prawo wodne (Dz.U. Nr 115, poz.1229 z dnia 18.07.2001r.),
•
ustawą o ochronie przyrody (Dz.U. Nr 114, poz. 492 z dn. 16.10.1991r.),
•
ustawą o lasach (Dz. U. Nr 101 poz. 444 z dn. 28.09.1991r.),
•
ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16 poz. 78 z dn. 03.02.1995r.)
do zadań starosty należy m.in.:
-
przyjmowanie
zgłoszeń
o
instalacjach
emitujących
zanieczyszczenia
oraz
przeprowadzanie postępowania i wydawanie pozwoleń na korzystanie ze środowiska,
w tym pozwoleń zintegrowanych,
-
nakładanie obowiązku prowadzenia pomiarów emisji,
-
prowadzenie bazy danych o środowisku,
-
prowadzenie rejestru pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, użytków
ekologicznych oraz zespołów przyrodniczo-krajobrazowych,
-
zlecanie sporządzenia planu urządzenia lasu lub uproszczonego planu urządzenia lasu
dla lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa,
-
udzielanie koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin
pospolitych bez użycia materiałów wybuchowych, jeżeli obszar zamierzonej
115
działalności nie przekroczy powierzchni 2 ha, a wydobycie nie przekroczy 20.000
m3/rok,
-
wydawanie decyzji i kontrolowanie zalesiania gruntów.
Natomiast do kompetencji rady powiatu należy:
-
uchwalanie obszaru ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko,
-
uchwalanie zasięgu i sposobu zagospodarowania stref ochronnych ujęć wody, dla
których pozwolenie wodnoprawne wydaje starosta,
-
podjęcie niezbędnych działań po rozpatrzeniu corocznej informacji wojewódzkiego
inspektora ochrony środowiska o wynikach kontroli obiektów o podstawowym
znaczeniu dla powiatu i o stanie środowiska na obszarze województwa.
Ponadto, zadania organów administracji rządowej i samorządowej na wszystkich szczeblach,
w tym na szczeblu gminnym, polegają m.in. na:
-
prowadzeniu edukacji ekologicznej,
-
ochronie przed powodzią i suszą.
Instrumenty społeczne (edukacyjny i informacyjny) wykorzystywane są przez samorząd,
administrację lokalną oraz działające na terenie gminy organizacje ekologiczne.
Na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki w zakresie ochrony środowiska działają
następujące organizacje ekologiczne i pozarządowe:
•
PTTK Klub Przewodników Terenowych „Bastion”
•
Towarzystwo Przyjaciół Twierdzy Modlin im. Gen. I. Prądzyńskiego
•
Stowarzyszenie Partnerstwo w Widłach Trzech Rzek
Zadania realizujących zadania określone w programie:
Zadania określone w programie będą realizowane przez przedsiębiorstwa, organizacje,
instytucje oraz samorząd gmin i samorząd powiatu, jako inwestorów inwestycji na swoim
terenie.
Zadania kontrolujących przebieg realizacji i osiąganie założonych w programie celów
Kontrolą procesu realizacji programu zajmuje się rada gminy poprzez ocenę raportu, który
jest sporządzany i przekazywany przez zarząd gminy w dwuletnim cyklu. Na bieżąco kontrolę
sprawuje specjalnie w tym celu utworzona w mieście jednostka, tzw. jednostka koordynująca
wdrażanie programu.
116
Efekty i stopień osiągnięcia celów założonych w programie oceniane są na podstawie
pomiarów i badań poszczególnych komponentów środowiska.
Zadania odbierających efekty realizacji programu
Głównym beneficjentem podejmowanych działań w zakresie ochrony środowiska są
mieszkańcy miasta. Poprawa stanu środowiska odczuwana też będzie przez wszystkich ludzi
przebywających czasowo na tym obszarze.
Sprawna realizacja zwiększonych zadań z zakresu ochrony środowiska wymaga wzmocnienia
administracji zajmującej się ochroną środowiska zarówno na szczeblu gminnym, jak i
powiatowym.
6.3 Metody kontroli programu
Osiąganie celów ustalonych w programie ochrony środowiska powinno podlegać
obiektywnej kontroli. Kontrola ta będzie się opierać na informacjach pozyskiwanych
z Państwowego Monitoringu Środowiska (prowadzonych przez PIOŚ, PIG, WSSE) oraz
z systemu statystyki państwowej.
Zgodnie z ustawą z dnia 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska (DZ.U. z 2006 r. nr
129, poz.902, z późn. zmianami), jednym z zadań Państwowego Monitoringu Środowiska jest
wspomaganie działań na rzecz ochrony środowiska poprzez informowanie administracji
rządowej i samorządowej oraz społeczeństwa m.in. o:
•
dotrzymywaniu norm jakości środowiska oraz identyfikacji obszarów występowania
przekroczeń,
•
skuteczności realizowania polityk, programów i strategii ochrony środowiska, na każdym
szczeblu zarządzania,
•
występujących trendach i przyczynach zmian jakości komponentów środowiska.
Kontrola skutków realizacji programu prowadzona będzie poprzez ocenę:
•
poprawy standardów jakości środowiska,
•
poprawy poziomu i jakości życia mieszkańców,
•
reakcji społeczeństwa na podejmowane działania.
117
Co dwa lata możliwe będzie dokonanie okresowych ocen skutków realizacji programu
przy wykorzystaniu mierników, z których najważniejszymi będą:
− stopień zmniejszenia różnicy (w %) między faktycznym zanieczyszczeniem środowiska
(np. zawartość zanieczyszczeń SO2, NOx, w powietrzu), a standardami emisyjnymi lub
dopuszczalną zawartością określonych zanieczyszczeń;
− ilość zużywanej energii, materiałów, wody oraz ilość wytwarzanych odpadów
i emitowanych zanieczyszczeń w przeliczeniu na jednostkę dochodu narodowego, PKB
lub wielkość produkcji.
Równolegle do kontroli skutków prowadzonej polityki ekologicznej monitorować
należy proces wdrażania programu. W odniesieniu do gminnego programu ochrony
środowiska oceniany będzie:
•
stopień realizacji zadań przez samorząd gminny i starostwo powiatowe (w tym
przygotowanie koncepcji, opracowań i programów sektorowych uwzględniających
zagadnienia ochrony środowiska),
•
stopień zaawansowania zadań inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska,
•
stopień realizacji zadań określonych w programie przez zakłady i instytucje z terenu
miasta.
Ocena realizacji programu obejmować będzie również określenie stopnia rozbieżności
pomiędzy przyjętymi założeniami a ich wykonaniem oraz analizę przyczyn ich powstania.
Przyjmuje się następujące mierniki wdrażania programu:
118
Tabela 26: Mierniki oceny wdrażania programu ochrony środowiska
Cel
Zmniejszenie zanieczyszczeń
środowiska
Racjonalizacja gospodarki
wodnej
Zwiększenie lesistości i ochrona
lasów
Poprawa bezpieczeństwa
ekologicznego
Podnoszenie poziomu wiedzy
ekologicznej
Rozwój proekologicznych form
działalności gospodarczej
Utworzenie spójnego systemu
obszarów chronionych
Mierniki
-
stosunek długości sieci kanalizacyjnej do sieci wodociągowej (%)
ilość nowych i zmodyfikowanych oczyszczalni ścieków
poziom hałasu wzdłuż tras komunikacyjnych o dużym natężeniu ruchu
ilość unieszkodliwianych odpadów niebezpiecznych (%)
długość wybudowanej sieci wodociągowej
ludność korzystająca z wodociągów sieciowych (%)
powierzchnia nowo zalesionych gruntów
-
długość zmodernizowanych wałów przeciwpowodziowych
-
ilość szkoleń i akcji proekologicznych,
ilość realizowanych projektów- zadań przez organizacje ekologiczne
wysokość nakładów na edukację ekologiczną
ilość podmiotów gospodarczych posiadających certyfikaty jakości,
ilość nowopowstałych gospodarstw ekologicznych,
ilość nowych gospodarstw agroturystycznych,
ilość opracowanych planów ochrony,
powierzchnia objęta ochroną konserwatorską przyrody,
udział obszarów włączonych do sieci ekologicznej NATURA 2000
119
7. SPIS LITERATURY
1. Strategia rozwoju społeczno –gospodarczego Miasta Nowy Dwór Mazowiecki do
roku 2015
2. Opracowanie
ekofizjograficzne
do
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego miasta Nowy Dwór Mazowiecki
3. Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Nowy Dwór
Mazowiecki – obszar Kępy Nowodworskiej
4. Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Nowy Dwór
Mazowiecki
5. Lokalny Plan Rozwoju Miasta Nowy Dwór Mazowiecki na lata 2007-2015 z
Rozszerzona Prognozą do roku 2020
6. Plan Gospodarki Odpadami dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki
7. Sprawozdanie z Planu Gospodarki Odpadami dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki
8. Plan rozwoju Lokalnego Powiatu Nowodworskiego na lata 2004-2013
9. Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Nowodworskiego na lata 2008-2011 aktualizacja (projekt)
10. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Nowodworskiego na lata 2008-2011 z
uwzględnieniem perspektywy na lata 2012-2015 - aktualizacja (projekt)
11. Powiat Nowodworski - informator o powiecie
12. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego
13. Strategia Rozwoju Województwa. Mazowieckiego
14. Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013
15. Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2010 z
uwzględnieniem perspektywy do 2014 r.
16. Program zwiększania lesistości dla Województwa Mazowieckiego do roku 2020
17. Programu możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii dla województwa
mazowieckiego
18. Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Jabłonna na lata 1999-2009
120
19. „Polityka ekologiczna państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na
lata 2007-2010”
20. „Projekt Polityki Ekologicznej Państwa
na lata 2007-2010 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2011-2014”
21. Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015
22. Narodowa Strategia Spójności 2007-2013
23. ProgramOperacyjny Infrastruktura i Środowisko
24. Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013
25. „Modernizacja ciągu transportowego E 65 Gdynia-Gdańsk-0Warszawa-KatowiceZebrzydowice i C-E 65 Gdynia-Tczew- Bydgoszcz -Tarnowskie Góry-Pszczyna”,
PKP Polskie Linie Kolejowe SA
26. Lista priorytetowych programów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej planowanych do finansowania w roku 2007
27. www.plk.wasrzawa.pl
28. www.mos.gov.pl
29. www.ekoportal.pl
30. Ustawa Prawo ochrony środowiska(DZ.U. z 2006 r. nr 129, poz.902, z późn.
zmianami),
31. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz.96 z dnia 04.02.1994r.
z późniejszymi zmianami),
32. Ustawa Prawo wodne (Dz.U. Nr 115, poz.1229 z dnia 18.07.2001r.),
33. Ustawa o ochronie przyrody (Dz.U. Nr 114, poz. 492 z dn. 16.10.1991r.),
34. Ustawa o lasach (Dz. U. Nr 101 poz. 444 z dn. 28.09.1991r.),
35. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16 poz. 78 z dn.
03.02.1995r.)
36. Ustawa o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie.(Dz.U. z 2007 r. Nr 75,
poz. 493 )
37. Ustawa z dnia o odpadach (Dz. U. z 2007, Nr 39, poz. 251)
121
38. Ustawa o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. z 1998 r.nr 162,
poz. 1121).
39. Ustawa. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80
poz.717
40. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.
U. z 2001 r. Nr 72, poz. 747)
122

Program Ochrony Środowiska dla miasta Nowy Dwór Mazowiecki

Transkrypt

Podobne dokumenty

Lista kandydatów na wolne stanowisko w PCPR

Treść zawiadomienia do pobrania

Adres obiektu Oznaczenie wnioskodawcy Oznaczenie

„BEZPIECZNIE NA ROWERZE”

Ślub w plenerze - Rezydencja Dwór Polski

036. korona modlińska poterna z wartowaniami pn