KARTA MONITORINGU BENEFICJENTA W MIEJSCU PRACY

Załącznik 23
REKOMENDACJE
REKOMENDACJE wypracowane w ramach innowacyjnego projektu „Indywidualne ścieżki
zatrudnienia”:
Rekomendacje do zmian ustawodawczych:
1.
Ujednolicenie systemu orzekania o niepełnosprawności.
Rekomenduje się, aby system orzekania o zdolności do pracy w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych był
kompatybilny z systemem orzekania o stopniu niepełnosprawności przez
Zespoły Orzekania o
Niepełnosprawności przy Powiatowych Centrach Pomocy Rodzinie.
Rekomenduje się wprowadzenie do systemu orzecznictwa określenia „Osoba czasowo niezdolna do pracy”,
które jednoznacznie wskazuje okresową rehabilitację zdrowotną warunkującą podjęcie zatrudnienia.
2.
Zmiana w systemie nazewnictwa niepełnosprawności, w szczególności stwierdzenia „całkowita
niezdolność do pracy”. Doświadczenie w testowaniu „Modelu zatrudnienia wspomaganego osób po 45
roku życia – Wiek Gorącego Ziemniaka” wskazało, że:
a) Klienci posiadający orzeczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazujące „Osoba całkowicie
niezdolna do pracy” mieli trudność w postrzeganiu siebie samego jako osoby, która może podjąć
zatrudnienia w zakresie odpowiadającym możliwościom zdrowotnym
b) Pracodawcy, którzy otrzymywali od klientów lub trenerów informację o orzeczeniu Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych wskazujące „Osoba całkowicie niezdolna do pracy” nie podejmowali
współpracy w zakresie zatrudnienia danego klienta.
3. Wyprowadzenie z Powiatowych Urzędów Pracy ubezpieczeń społecznych tj. ubezpieczenia
zdrowotnego. Obecny system powoduje, że w rejestrach Powiatowych Urzędów Pracy figurują klienci
których jedyna motywacją jest objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym. Przepisy ustawy o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie gwarantują stałego wyrejestrowania osób realnie niedolnych
do podjęcia zatrudnienia z przyczyn zdrowotnych lub psychospołecznych. Tym samym osoby te nie
mając alternatywy w systemie ubezpieczeń sztucznie widnieją w rejestrach urzędów pracy. Sytuacja ta
generuje koszty w postaci objęcia tych osób programami aktywizacyjnymi przy jednoczesnej ich
niezdolności do pracy. Ponadto pracownicy urzędów pracy poświęcają czas i zaangażowanie na obsługę
tych osób. Pozostawianie tych osób bez intensywnego wsparcia rehabilitacyjnego lub
psychospołecznego – co leży poza kompetencjami urzędów pracy – sprawia, ze osoby te długotrwale
pozostają w rejestrach lub krótkotrwale wchodzą na rynek pracy.
4. Rekomenduje się wprowadzenie do systemu „Zasiłków chorobowych” dla osób bezrobotnych
zarejestrowanych w Powiatowych Urzędach Pracy. Przyznanie zasiłku chorobowego jest jednoznaczne
z:
- podjęciem leczenia i/lub rehabilitacji zdrowotnej przez osobę bezrobotną;
- czasowym wyrejestrowaniem osoby bezrobotnej z rejestrów urzędu pracy.
Po zakończeniu procesu leczenia i/lub rehabilitacji zdrowotnej osoba bezrobotna będzie ponownie
zarejestrowana i objęta programem aktywizacji zawodowej.
5. Rekomenduje się zmiany w zakresie przyznawania pomocy finansowej i poza finansowej klientom
urzędów pracy, którzy są jednocześnie klientami ośrodków pomocy społecznej. Doświadczenie w
testowaniu „Modelu zatrudnienia wspomaganego osób po 45 roku życia – Wiek Gorącego Ziemniaka”
wskazało, że klientów ośrodków pomocy społecznej, którzy zostali objęci wsparciem w ramach
projektu, w pierwszej fazie realizacji modelu cechowała:
 niemoc decyzyjna w zakresie określenia ścieżki aktywizacji zawodowej,
 wysoki poziom bezradności;
 wysoki poziom nieufności wobec zespołu interdyscyplinarnego i trenera pracy
spowodowany obawą przed przepływem informacji pomiędzy urzędami tj. urzędem
pracy a ośrodkiem pomocy społecznej;
 wysoki poziom wycofania spowodowany obawą przed utratą pomocy finansowej i poza
finansowej z ośrodka pomocy społecznej.
Po przełamaniu w/w barier pojawiał się wysoki poziom oczekiwań wobec zarobków, które miałyby
skompensować sumę zasiłków otrzymywanych w formie finansowej i pozafinansowej z ośrodka pomocy
społecznej. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na fakt, że poziom potencjalnych zarobków jest adekwatny
do doświadczenia zawodowego, wykształcenia i posiadanych kwalifikacji klienta lecz niższy od świadczeń
otrzymywanych przez klienta z ośrodka pomocy społecznej.
Zatem rekomenduje się zmiany w ustawie o pomocy społecznej w zakresie przyznawania świadczeń. Klient
ośrodka pomocy społecznej, który podjął zatrudnienie i otrzymuje minimalne wynagrodzenie powinien w
pierwszym (około 6 – cio miesięcznym) okresie zatrudnienia otrzymywać pomoc pozafinansową z ośrodka
pomocy społecznej.
6. Rekomenduje się współpracę publicznych i niepublicznych instytucji rynku pracy z Zakładem
Ubezpieczeń Społecznych w zakresie skuteczniejszego i efektywniejszego wykorzystywania środków
ZUS na przekwalifikowania zawodowe osób, którym orzeczono „niezdolność do pracy”.
W trakcie realizacji projektu „Indywidualne ścieżki zatrudnienia” istotną kwestią było zidentyfikowanie
problemu niemożność objęcia wsparciem klientów ośrodków pomocy społecznej, którzy posiadali
skomplikowaną sytuację socjalno – bytową (zadłużenie, przemoc rodzinna, problem uzależnień i
współuzależnieni, problemy z prawem itp.). Wypracowany model „Modelu zatrudnienia wspomaganego
osób po 45 roku życia – Wiek Gorącego Ziemniaka” w pierwotnej wersji nie zakładał ścisłej współpracy
urzędów pracy z ośrodkami pomocy społecznej, gdyż całkowicie nastawiony był na aktywizację zawodową.
Etap rekrutacji oraz dalszej pracy z klientami wyraźnie wskazał na istnienie grupy klientów, którzy powinni
zostać objęci wsparciem modelem mieszanym tj. modelem współpracy urzędów pracy i ośrodków pomocy
społecznej nastawionym na:
 likwidację barier socjalno – bytowych klienta;
 przygotowanie klienta pod względem psychospołecznym do realizacji działań aktywizujących
zawodowo przy współudziale trenera pracy.
Rekomendacje do współpracy OPS i PUP w zakresie zatrudnienia:
1. Weryfikacja osób zdolnych do zatrudnienia przez lekarza w Powiatowym Urzędzie Pracy jako:
 osoby realnie zdolne do pracy (sytuacja zdrowotna i psychospołeczna), które powinny być
zarejestrowane w PUP,
 osoby realnie niezdolne do pracy z przyczyn zdrowotnych i psychospołecznych, które powinny
zostać tylko klientami OPS.
W konsekwencji powinno nastąpić zniesienie obowiązku rejestracji podopiecznych ośrodków
pomocy społecznych w urzędach pracy, jako warunku przyznania pomocy przez OPS. Sytuacja ta
powoduje, że w urzędach pracy rejestrują się osoby nieprzygotowane (przyczyny zdrowotne i
psychospołeczne) do podjęcia zatrudnienia.
2. Podjęcie wspólnych działań na rzecz aktywizacji zawodowej klientów OPS, z podziałem
kompetencji zgodnym ze statutową działalnością instytucji:
 wypracowywanie Planu Rozwoju Osobistego klienta OPS przez interdyscyplinarny zespół na
podstawie diagnozy:
Służba zatrudnienia
Sytuacja zdrowotna
Sytuacja zawodowa
OPS
Sytuacja psychospołeczna
Osoba odpowiedzialna:
Osoba odpowiedzialna
Lekarz
Doradca zawodowy
Trener pracy
Psycholog
Pracownik socjalny
Prawnik – w uzasadnionych przypadkach
Punktem wyjścia jest realne określenie zdolności do podjęcia zatrudnienia w szczególności prawidłowe
określenie stanu zdrowia, następnie sytuacji psychospołecznej, socjalno - bytowej i zawodowej.
3. Utworzenie stanowiska trenera pracy w służbach zatrudnienia, który będzie bezpośrednio
współpracował z pracownikiem socjalnym.