(Małżeństwa mieszane)

Małżeństwa mieszane i im podobne w prawie kanonicznym.
Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. w sześciu kanonach (1124-1129) podaje
normy prawne dotyczące zawierania małżeństw mieszanych. Określenie:
„małżeństwa mieszane i im podobne" pochodzi z Instrukcji Episkopatu Polski z 1986
r. Zawarcie takiego małżeństwa, bez wyraźnego zezwolenia kompetentnej władzy
kościelnej jest zabronione. (kan. 1124)
Małżeństwo mieszane wyznaniowo:
Oczywiście, jest możliwe zawarcie sakramentu małżeństwa przez osobę należącą do
Kościoła katolickiego z chrześcijaninem innego niż katolickie wyznanie, chociaż
trzeba otwarcie powiedzieć, że „Kościół jest niechętnie nastawiony do małżeństw
mieszanych i dlatego należy młodych od tych małżeństw odwodzić” (Instrukcja
Episkopatu Polski o przygotowaniu do małżeństwa i duszpasterstwie małżeństw,
1986 r. n. 73).
Kościół jednak zgadza się na zawieranie małżeństw mieszanych wyznaniowo pod
warunkiem złożenia przez stronę katolicką tzw. oświadczeń i przyrzeczeń, że zrobi
ona wszystko, aby w tym związku nie osłabić swej wiary i że dzieci będzie się starać
wychować po katolicku.
Równocześnie Kościół przestrzega narzeczonych stwierdzając, że zgodne pożycie
małżeńskie może ulec zakłóceniu, gdy pojawią się większe różnice zdań w sprawach
najbardziej istotnych, bo dotyczących wiary lub ocen moralnych niektórych kwestii.
Ostatecznie zawarcie takiego małżeństwa jest ryzykiem, które podejmują sami
narzeczeni.
Jeśli natomiast chodzi o samą ceremonię zawarcia małżeństwa mieszanego
wyznaniowo, ma ona miejsce poza Mszą św. Forma liturgiczna takiego małżeństwa
przewiduje liturgię Słowa i małżeńskie przyrzeczenia. Następnie może być udzielona
Komunia św. tym wszystkim, którzy mogą ją przyjąć. Ewangelik, niestety ze względu
na inne rozumienie Eucharystii, nie może przyjąć Komunii św. w Kościele
katolickim.
Narzeczeni mogą jednak prosić ordynariusza miejsca – pisząc do Kurii biskupiej – o
wydanie zgody na ślub podczas Mszy św., przedstawiając okoliczności, które za tym
przemawiają. Ewentualna zgoda na taką Mszę św. nie obejmuje oczywiście zgody
na przyjęcie Komunii sakramentalnej przez stronę niekatolicką. Powyższe zasady
dotyczące formy liturgicznej nie obowiązują w przypadku zawierania małżeństwa
przez katolika z osobą wyznania prawosławnego. Takie małżeństwo nie tylko
zawierane jest podczas Mszy św., ale narzeczeni także wspólnie mogą przystąpić do
Stołu Pańskiego.
(Autor: ks. Jan Glapiak, doktor prawa kanonicznego. Opublikowano w: Przewodnik
Katolicki Nr 1 /209)
Kościół przestrzega przez małżeństwem z osobą:
- nieochrzczoną
- ochrzczoną w innym Kościele czy wspólnocie religijnej
- ochrzczoną w Kościele katolickim, ale która od najmłodszych lat była
wychowywane we wspólnocie kościelnej niekatolickiej lub w środowisku
ateistycznym
- która formalnym aktem apostazji odstąpiła od Kościoła lub która odstąpiła od
Kościoła wprawdzie nie formalnie, ale praktycznie i publicznie, tak że tego faktu nie
da się ukryć
- która uważa się za ateistę lub niewierzącą
- notorycznie objętą karami kościelnymi lub tą, która nie zmieniając swojego
postępowania w karach tych trwa
- która ostentacyjnie nie praktykuje
- która w jakikolwiek sposób publicznie walczy z Kościołem i podważa jego naukę
- która nie uznaje autorytetu Papieża (np. członek Kościoła anglikańskiego) i Stolicy
Apostolskiej
Małżeństwa takie Kościół katolicki uznaje za zabronione co do godziwości. Co do
ważności sakramentu małżeństwa - jeżeli od miejscowych władz kościelnych strona
katolicka na zawarcie takiego małżeństwa uzyskała zgodę, która jest bezwzględnie
wymagana - nie są to przeszkody zrywające.
Przyczyną niechęci Kościoła do małżeństw mieszanych są następujące:
- jedność w małżeństwie i rodzinie jest bardzo pożądana, gdyż jest podstawą pokoju
i pełnej wspólnoty, a z różnicy wyznania mogą się rodzić poważne problemy,
zwłaszcza w zakresie religijnego wychowania dzieci.
- małżeństwo ma być wspólnotą życia i miłości; różnica wyznania nie sprzyja
budowaniu tej wspólnoty i to w sprawach najbardziej zasadniczych, co może
doprowadzić do nieporozumień, zwłaszcza po pierwszym okresie uniesień, kiedy
nowożeńcy spotkają się z realiami życia małżeńskiego i rodzinnego
Podział wyznaniowy wśród członków jednej rodziny nie jest wskazany i łatwo staje
się przyczyną religijnego zobojętnienia, gdy małżonek katolicki świadomy ciążących
na nim zawsze i wszędzie zobowiązań wynikających z jego wiary ulegnie naciskom
współmałżonka zwłaszcza, gdy strona niekatolicka jest świadomie niewierząca.
(Autor: ks. Piotr Mieczysław Gajda. Opublikowano w: "Prawo małżeńskie Kościoła
katolickiego" ; BIBLOS Wydawnictwo Diecezjalne - Tarnów, rok 2000)