LU-A. 8523.8.2014 Lublin, dn. 30.07.2014 r.

Lubelski Wojewódzki Inspektor
Farmaceutyczny
w Lublinie
LU-A. 8523.8.2014
Lublin, dn. 30.07.2014 r.
…………………
…………………
…………………
DECYZJA
Na podstawie art. 94a ust. 1- 4 w związku z art. 129b, art. 108 ust. 4 pkt 7 lit. b ustawy z dnia
6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271
ze zm.) w związku art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków
spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz.U. 2011 r.
Nr 122 poz. 696) oraz art. 104 § 1, art. 107 § 1-3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks
postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz.
267 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w przedmiocie wydania decyzji
zakazującej prowadzenia reklamy działalności apteki ogólnodostępnej o nazwie
„……………………” położonej w ……………….., przy ………………. z naruszeniem art. 94a
ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne oraz w przedmiocie nałożenia kary
pieniężnej zgodnie z art. 129b ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (tekst
jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm.)
Lubelski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny
w Lublinie
1/ stwierdza naruszenie przez przedsiębiorcę „……………” sp. j. z siedzibą w ………… zapisu
o którym mowa w art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne poprzez
prowadzenie reklamy apteki ogólnodostępnej o nazwie „………………………” położonej w
……………………,
przy
………………
oraz
jej
działalności,
polegającej
na umieszczeniu na terenie ……………… billboardów o treści: „…………. CENY HURTOWE,
……………….”;
2/ zakazuje spółce „………………….” sp. j. z siedzibą w …………., prowadzącej na podstawie
zezwolenia Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Lublinie,
Nr…………………… z dnia ………. roku aptekę o nazwie ………………….. w ………………..,
przy ……………………., zmienionego decyzją Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektora
1
Farmaceutycznego w Lublinie (wpisanie nowej nazwy apteki: „………………………”) z dnia
…………………roku znak: ………………………, prowadzenia reklamy ww. apteki oraz jej
działalności polegającej na umieszczeniu na terenie …………………… billboardów o treści:
„…………………. …..CENY HURTOWE, ………………”;
3/ nakłada na przedsiębiorcę „………………….” sp. j. z siedzibą w ……… karę pieniężną
w kwocie 20 000,00 zł (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych), którą należy wpłacić na rachunek
Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Lublinie, ul. Unicka 4, 20-126 Lublin,
nr 30 1010 1339 0042 1322 3100 0000 w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji,
4/ niniejszej decyzji w punkcie 2 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.
UZASADNIENIE
W dniu …………………… roku do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Lublinie
wpłynął e-mail od Pana ………………………….. z załączonym pismem informującym o
pojawieniu się w dniu ………………… roku na terenie miasta ……………….. banerów
reklamowych Apteki …………….. Do pisma załączono kopie zdjęć obrazujących billboardy
reklamowe o treści: „…………….. CENY HURTOWE, …………………” – skrzyżowanie ulic
…………… i …………….. w ………………… w ……………….. oraz „…………………..
HURTOWE CZWARTKI, …………………..” – ul……………… w …………….
(dowód: e-mail z dnia ………….. r. z załącznikami)
Powyższe pismo i kopie zdjęć zostały przesłane do siedziby urzędu również pocztą w dniu
……………roku.
(dowód: pismo z dnia …………. r.)
W dniu …………… roku inspektorzy farmaceutyczni sporządzili w ……………….dokumentację
fotograficzną, obrazującą billboardy reklamowe ustawione na terenie miasta.
Na fotografiach widoczne są pomarańczowo-zielone billboardy z białym nadrukiem o treści:
„…………………HURTOWE CZWARTKI, ………………..” oraz pomarańczowo-zielone
billboardy z białym nadrukiem o treści: „……………………. CENY HURTOWE,
ul. ………………”.
W dniu …………….. roku do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Lublinie
wpłynęło pismo podpisane przez właścicieli sześciu aptek z terenu …………. informujące
o podejrzeniu naruszenia art. 94a ust. 1 ustawy – Prawo farmaceutyczne, dotyczącego zakazu
reklamy aptek przez Aptekę ………………………………, położoną w ……………………,
przy …………….. Według informacji autorów pisma właściciele ww. apteki wywiesili
na terenie …………..billboardy o treści: „APTEKA …………….. CENY HURTOWE”.
Do pisma dołączono skan zdjęcia billboardu o treści: „APTEKA ……………. CENY HURTOWE
…………….)” zlokalizowanego przy skrzyżowaniu ulic ………………… i ………… w
………………oraz przy ……………… w ……………….. Podnosili, że apteka nie posiada nazwie
własnej słów „ceny hurtowe”, przez co wprowadza w błąd i jawnie łamie zakaz reklamy.
(dowód: pismo z dnia ……………. r. z załącznikiem)
2
Organ ustalił, że przy …………………. w …………………. znajduje się apteka o nazwie
„…………….” prowadzona przez spółkę ……………….Sp. j. z siedzibą w ……...
W dniu …………. roku Lubelski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Lublinie wystosował
do spółki ……….. Sp. j. z siedzibą w ……….. zawiadomienie o wszczęciu postępowania
administracyjnego, dotyczącego apteki ogólnodostępnej o nazwie „……………….” położonej w
………………., przy ………………. w przedmiocie podejrzenia naruszenia art. 94a ustawy z dnia
6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne zakazującego reklamy aptek i punktów aptecznych oraz
ich działalności polegającego na umieszczeniu na terenie ……………… billboardów o treści:
„APTEKA ……………… CENY HURTOWE, ……………………” oraz w przedmiocie nałożenia
kary pieniężnej na podstawie art. 129b ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne
(tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm.).
(dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania z dnia …………… r. znak: …………….)
Powyższe zawiadomienie strona odebrała dnia ……………. roku, jednak nie złożyła żadnych
wniosków dowodowych czy wyjaśnień, nie wniosła też uwag.
W związku z powyższym w dniu ………………… roku strona została zawiadomiona o
zakończeniu postępowania administracyjnego i o zamiarze wydania decyzji zakazującej
prowadzenia reklamy działalności apteki ogólnodostępnej o nazwie „…………………” położonej
w ……………. przy ……………... Jednocześnie organ zawiadomił, że strona tego postępowania
ma prawo, w terminie 7 dni od daty otrzymania zawiadomienia do zapoznania się z aktami sprawy,
celem wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
(dowód: zawiadomienie o zamiarze wydania decyzji z dn. ………… r., znak:………….)
Po zapoznaniu się z całością materiału dowodowego Lubelski Wojewódzki Inspektor
Farmaceutyczny w Lublinie zważył, co następuje:
Od dnia 1 stycznia 2012 roku obowiązuje zapis art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne
stanowiący, że zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności.
Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego.
Wojewódzki inspektor farmaceutyczny sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy
w zakresie działalności reklamowej aptek, punktów aptecznych i placówek obrotu pozaaptecznego.
W razie stwierdzenia naruszenia ww. przepisu wojewódzki inspektor farmaceutyczny nakazuje,
w drodze decyzji, zaprzestanie prowadzenia takiej reklamy.
Zapis art. 94a ust. 1 ww. ustawy nie definiuje pojęcia działań które stanowią reklamę apteki,
wskazując jedynie działania, które nimi nie są, czyli informowanie o lokalizacji i godzinach pracy
apteki lub punktu aptecznego.
W orzecznictwie wskazuje się, że wobec braku ustawowej definicji reklamy działalności aptek,
należy w tym względzie odwołać się do opracowań słownikowych. W Wielkim Słowniku Wyrazów
Obcych (pod red. M. Bańki, PWN, Warszawa 2003) wskazano, że reklamą jest działanie mające
na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania
z określonych usług.
Istnieje ponadto bogate orzecznictwo sądów administracyjnych precyzujące pojęcie reklamy.
Orzecznictwo sądowe jest przy tym niezwykle spójne.
3
„Reklamą działalności apteki będzie więc zamiar przyciągnięcia potencjalnych klientów
do dokonania zakupu towarów sprzedawanych w aptece (aptekach) - niezależnie od form i metod
jej prowadzenia oraz użytych do jej realizacji środków - jeśli jej celem jest zwiększenie sprzedaży
produktów leczniczych lub wyrobów medycznych" (wyrok WSA w Warszawie z dnia
17 października 2008 r., VII SA/Wa 698/08, niepubl. oraz wyrok WSA w Warszawie z dnia
1 lutego 2008 r., VII SA/Wa 1960/07, Lex, nr 451165).
„Za reklamę działalności apteki należy uznać każde działanie, skierowane do publicznej
wiadomości, niezależnie od sposobu i metody jego przeprowadzenia oraz środków użytych do jego
realizacji, jeśli jego celem jest zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych i wyrobów
medycznych oferowanych w danej aptece (wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 września 2010 r.
sygn. akt VI SA/Wa 838/10)
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do orzeczenia z dnia 26 stycznia 2006 r. (sygn. akt V CSK 83/05,
Lex nr 191239) wskazał, iż reklamą jest każda wypowiedź skierowana do potencjalnych
konsumentów, odnosząca się do towarów, usług, a także przedsiębiorcy oferującego towary
lub usługę, mająca na celu zachęcenie i skłonienie adresatów do nabywania towarów
lub korzystania z usług. Zachęta może być wyrażona bezpośrednio, np. poprzez użycie określeń
odpowiadających konkretnym czynnościom, w wyniku których nastąpi zbyt towarów lub usług,
albo pośrednio przez stworzenie sugestywnego obrazu towarów i usług, a także samego
przedsiębiorcy, w stopniu narzucającym adresatom nieodpartą chęć nabycia towarów i usług.
W wyroku z dnia 6 marca 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie sygn. akt
VII SN 1985/07 stwierdził, iż: "Reklamą działalności apteki jest działanie polegające na zachęcaniu
potencjalnych klientów do dokonywania zakupu usług farmaceutycznych w konkretnej aptece
lub punkcie aptecznym. Każde działanie, skierowane do publicznej wiadomości, niezależnie
od sposobu i metody jego przeprowadzenia oraz środków użytych do jego realizacji, jeśli jego
celem jest zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych i wyrobów medycznych oferowanych
w danej aptece".
Cytowane wyżej orzeczenia wskazują na podstawowe cechy reklamy działalności apteki:
- publiczna informacja to jest taka, do której dostęp jest powszechnie możliwy,
- zachęta do zakupu polegająca na wskazaniu, że skorzystanie z usługi farmaceutycznej apteki
przyniesie pacjentowi dodatkowe korzyści,
- możliwość powiązania zachęty z konkretną apteką.
Z uwagi na brak legalnej definicji reklamy aptek określenie praktyk marketingowych, które mogą
być uznane za reklamę apteki, wymaga każdorazowo oceny stanu faktycznego.
W toku postępowania organ udokumentował usytuowanie billboardów reklamowych o treści:
„APTEKA ……………. CENY HURTOWE, ……………” na terenie ……………………………..
Ze zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego wynika, że powyższe billboardy
ustawione były w co najmniej dwóch miejscach na terenie miasta. Posiadają one duże rozmiary
oraz jaskrawą, przyciągającą uwagę kolorystykę.
W ocenie organu treści zawarte na przedmiotowych billboardach stanowią zakazaną reklamę apteki.
Umieszczenie napisów o treści „ceny hurtowe” wskazuje na zamiar wywołania u odbiorcy przekazu
4
skutku innego niż informacja o adresie apteki. W ocenie organu potwierdza to, że celem działania
strony nie jest tylko informowanie ale i zachęcanie do zakupu produktów leczniczych i wyrobów
medycznych w aptece, której adres, wraz z dopiskiem „……………..”, widnieje na górnej części
billboardów. Działania tekie wykraczają poza zakres kierowania do publicznej wiadomości
informacji o lokalizacji i godzinach pracy apteki, dopuszczonym w powołanym przepisie art. 94a
ust. 1 Prawa farmaceutycznego. Organ uznał, że zamieszczenie hasła reklamowego „ceny hurtowe”
miało zachęcić przemieszczające się obok billboardów osoby do zakupów w aptece zlokalizowanej
w ……………….., przy ……………. poprzez sugestię, że ceny produktów leczniczych w tej
aptece są znacząco niższe niż w w innych, konkurencyjnych aptekach w mieście, które stosują ceny
detaliczne przy sprzedaży produktów leczniczych.
Na wywołanie skutku innego niż informacyjny u przeciętnego odbiorcy wskazuje również
zastosowanie wielkości napisów w zestawieniu z jaskrawą zielono-pomarańczową kolorystyką tła.
Należy również wziąć pod uwagę dyspozycję art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji
leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów
medycznych z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego
przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz.U. 2011 r. Nr 122 poz. 696), która
stanowi, iż ceną detaliczną jest urzędowa cena zbytu leku, środka spożywczego specjalnego
przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego powiększoną o urzędową marżę hurtową (5%)
i urzędową marżę detaliczną (naliczana od ceny hurtowej zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy) oraz
należny podatek od towarów i usług. Apteka korzystając z refundacji leków (po zawarciu umowy
z Narodowym Funduszem Zdrowia) musi sprzedawać je po stałych cenach, ogłaszanych
w obwieszczeniu Ministra Zdrowia. W ocenie organu poprzez zamieszczenie hasła reklamowego
przedsiębiorca prowadzący aptekę w …………………….., przy …………………. wprowadza w
błąd klientów (pacjentów) informując o możliwości nabycia wszystkich produktow leczniczych, w
tym refundowanych w cenie hurtowej, co jest niezgodne z ww. przepisami. Treść napisu
zawierająca określenie „CENY HURTOWE", odnosi się do wszystkich leków dostępnych w aptece.
Zatem stanowi ona nie tylko hasło reklamowe, lecz świadomie dezinformuje pacjentów sugerując,
że w tej konkretnej aptece możliwy jest zakup produktów leczniczych w cenach hurtowych, co w
przypadku produktów leczniczych refundowanych nie jest możliwe.
Po przeprowadzeniu analizy organ uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje
na prowadzenie reklamy przez podmiot prowadzący „……………………” położoną w
…………………., przy ………………………… z naruszeniem art. 94a ustawy Prawo
farmaceutyczne. Mając na względzie, że nastąpiło naruszenie zakazu reklamy ustanowionego
w art. 94 Prawa farmaceutycznego należało wydać zakaz prowadzenia tego rodzaju działań
w przyszłości.
Wobec stwierdzenia naruszenia zakazu reklamy apteki i jej działalności, zgodnie z art. 129b ust. 1
i ust. 2 ustawy Prawo farmaceutyczne karze pieniężnej w wysokości do 50.000 zł podlega ten,
kto wbrew przepisom art. 94a prowadzi reklamę apteki, punktu aptecznego, placówki obrotu
pozaaptecznego oraz ich działalności. Karę pieniężną nakłada wojewódzki inspektor
farmaceutyczny w drodze decyzji administracyjnej. Przy ustalaniu wysokości kary uwzględnia się
w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy a także uprzednie
naruszenie przepisów. Z powyższego wynika, że w przypadku stwierdzenia prowadzenia reklamy
5
apteki organ na podstawie przepisów prawnych jest zobligowany nałożyć na przedsiębiorcę
naruszającego powołany przepis stosowną karę pieniężną. Obowiązek powyższy wynika wprost
z przepisów ustawy Prawo farmaceutyczne.
Organ w ramach prowadzonego postępowania stwierdził bezspornie, że przedsiębiorca
……………. sp. j. z siedzibą ……… prowadzi reklamę apteki ogólnodostępnej położonej
w …………….., przy ……………… oraz reklamę jej działalności.
Przepisy ustawy nie zawierają jednak przypadków naruszeń, które uzasadniałyby zastosowanie kary
pieniężnej w konkretnej wysokości. Z powyższych względów organ ma możliwość miarkowania
wysokości kary.
W powyższej sprawie Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Lublinie wziął pod uwagę,
iż obowiązek znajomości i przestrzegania przepisów prawa ciąży na profesjonalnych uczestnikach
obrotu rynkowego. Przedsiębiorca jest zobowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki
wykonywania działalności gospodarczej. W sytuacji, gdy narusza obowiązujące przepisy prawa
winien liczyć się z konsekwencjami, które w niniejszej sprawie polegają na ukaraniu go karą
pieniężną.
W prowadzonym postępowaniu organ uznał za udowodnione dwa przypadki usytuowania na terenie
……………….. billboardów o treści: „APTEKA ……………. CENY HURTOWE, ……………”.
Załączone do akt sprawy materiały zdjęciowe wskazują bowiem na usytuowanie billboardów przy
skrzyżowaniu ulic ……………..i ………………. w …………….. oraz przy ……………………..
w …………………….
W oparciu o nadesłane do Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego w Lublinie materiały
ustalono, że ww. billboardy pojawiły się dnia …………….. roku. Do dnia wydania decyzji
przedsiębiorca nie powiadomił organu o usunięciu ww. materiałów reklamowych.
Billboardy są widoczne z dużej odległości z uwagi na ich rozmiar oraz jaskrawą kolorystykę, czego
konsekwencją jest skuteczne przyciągnięcie uwagi osób przemieszczających się obok nich.
W stosunku do podmiotu prowadzącego aptekę w …………………, przy ……………………
została wydana prawomocna decyzja zakazująca reklamy apteki objętej postępowaniem za pomocą
Poradnika …………………………. nr 1/2012 zawierającego listę cenową produktów leczniczych
obowiązującą w okresie od 9 stycznia 2012 r. do 31 stycznia 2012 r. (decyzja z dnia …………….
r., znak: ……………). Przedsiębiorca …………………. sp. j. z siedzibą w ……… po raz drugi
naruszył zapis art. 94a ustawy – Prawo farmaceutyczne, stanowiący o zakazie reklamy aptek i ich
działalności.
Mając na uwadze powyższe organ rozstrzygający uznał, że kara 20 000,00 zł jest adekwatna
do naruszeń dokonanych przez …………………….sp. j. z siedziba w …………..
W oparciu o dyspozycję art. 129b ust. 4 i ust. 5 Prawa farmaceutycznego kary pieniężne uiszcza się
w terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna na rachunek Wojewódzkiego
Inspektoratu Farmaceutycznego w Lublinie, 20-126 Lublin, ul. Unicka 4 o numerze 30 1010 1339
0042 1322 3100 0000. Lubelski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Lublinie informuje,
6
że od kary pieniężnej nieuiszczonej w terminie nalicza się odsetki ustawowe. Egzekucja kary
pieniężnej wraz z odsetkami za zwłokę następuje w trybie przepisów o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji.
Zgodnie z art. 94a ust. 4 ustawy Prawo farmaceutyczne decyzji w punkcie nakazującym
zaprzestanie prowadzenia reklamy aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności nadaje się
rygor natychmiastowej wykonalności. Zapis ten stanowi o obligatoryjnym charakterze nadania
przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego takiej decyzji rygoru natychmiastowej
wykonalności, co zostało uczynione w punkcie 4 sentencji decyzji.
Biorąc powyższe pod uwagę postanowiono, jak na wstępie.
Pouczenie:
Od decyzji przysługuje odwołanie do Głównego Inspektora Farmaceutycznego za pośrednictwem
organu, który ją wydał w terminie 14 dni od daty otrzymania decyzji.
Otrzymują:
1/………
2/ aa.
7