1. Inżynierowie starożytności. Około 3500 roku p.n.e na terenie

1. Inżynierowie starożytności.
Około 3500 roku p.n.e na terenie zachodniej Azji wynaleziona pełne koło, które posłużyło do
zbudowania pojazdu przewożącego towar. Od starożytności do współczesności jednym z
czynników intensywne wpływających na rozwój techniki były wojny i zbrojenie armii. Z uwagi
na fakt, że pełne koło było zbyt ciężkie około 1000 roku p.n.e. na terenie Grecji w wozach
bojowych zastosowano koło szprychowe. Działania wojenne spowodowały, że zaczęto
budować różne maszyny wojenne (maszyny oblężnicze, katapulty, wyrzutnie np. kamienny
pocisk o masie 40kg był wyrzucony z katapulty na odległość 450m). Największe zasługi w
konstruowaniu maszyn wojennych miał grecki matematyk Archimedes. Stworzył on również
teorię podstawy działania dźwigi. Napisał pierwszą na świeci książkę techniczną „Elementy
mechaniki”. Około 50 roku n.e. powstał pierwszy na świecie podręcznik techniczny
„Mechanika” napisany przez najwybitniejszego greckiego matematyka i inżyniera Herona z
Aleksandrii. Prowadził eksperymenty z parą wodną jako źródło napędu.
Filon z Bizancjum – grecki uczony, ok. 210 roku p.n.e. opisał m.in. koła poruszane energią
wodną. Około 400 roku n.e. zaczęto szerzej wykorzystywać energię wodną, np. do napędu
młynów wodnych i tartaków.
2. Inżynierowie włoskiego odrodzenia.
W XIV–XVI w. Włochy były krajem, w którym najbardziej rozwinęła się myśl techniczna. Wielu
inżynierów pisało książki pod wpływem Mechaniki Herona. Jednym z wybitnych włoskich
inżynierów okresu renesansu był wszechstronnie uzdolniony Mariano di Jacopo
(1382–1453). Jego książki techniczne „O silnikach” i „O machinach” poruszały wiele
zagadnień technicznych, np. konstrukcję machin wojennych, urządzeń przydatnych w
rzemiośle i budownictwie. Najwybitniejszym inżynierem tego okresu był Leonardo da Vinci
(1452–1519). Jego projekty dotyczyły m.in. budowli, pojazdów pancernych, okrętów,
śmigłowca i dźwigu jezdnego.
3. Wynalazek a patent.
Wynalazek – nowe rozwiązanie techniczne lub udoskonalenie, które może podlegać
ochronie patentowej.
Patent – przyznane przez właściwy urząd (organ patentowy) prawa do wyłącznego
korzystania z wynalazku. Patent obowiązuje przez określony czas na terytorium danego
państwa, a korzystanie z wynalazku odbywa się w sposób komercyjny, np. w przemyśle
i handlu.
Zadanie domowe:
Napisz krótką charakterystykę wynalazców pojazdów mechanicznych, silników i transportu
samochodowego. Uwzględnij lata w których żyli, co wynaleźli i opisz w kilku zdaniach ich wynalazki:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
Stephan Farfler
Nicolas-Joseph Cugnot (czyt. Nikola-Żozef Kinio)
James Watt (czyt. Dżejms Łot)
Nikolaus August Otto
Rudolf Diesel
Carl Friedrich Benz (czyt. Karl Fridrich Benc)
Gottlieb Wilhelm Daimler (czyt. Gotlib Wilhelm Dajmler)
Wilhelm Maybach
Robert Bosch
Tadeusz Rudawski