Narzędzia metodyczne wspierające ocenę ryzyka

Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Komputerowe narzędzia
wspomagające prowadzenie i
dokumentowanie oceny
ryzyka przy projektowaniu
maszyn
dr inż. Marek Dźwiarek
III Sympozjum Bezpieczeństwa Maszyn, Urządzeń i Instalacji
Przemysłowych, 10-11.04.2008 r.
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Ogólna strategia stosowania środków ochronnych do maszyn przez
konstruktora
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa wg
dyrektywy 2006/42/WE
Załącznik 1 p. 1:
Producent maszyny lub jego upoważniony
przedstawiciel musi zapewnić przeprowadzenie
oceny ryzyka w celu określenia wymagań w
zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa,
które mają zastosowanie do maszyny; zatem
maszyna musi być zaprojektowana i wykonana z
uwzględnieniem wyników oceny ryzyka.
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Zasadnicze wymagania bezpieczeństwa wg dyrektywy 2006/42/WE
Za pomocą iteracyjnego procesu oceny ryzyka i zmniejszania
ryzyka, o którym mowa powyżej, producent lub jego
upoważniony przedstawiciel:
•
•
•
•
•
określa ograniczenia dotyczące maszyny, w tym zamierzonego
używania i możliwego do przewidzenia w uzasadniony sposób
niewłaściwego jej użycia,
określa zagrożenia, jakie może stwarzać maszyna i związane z
tym niebezpieczne sytuacje,
szacuje ryzyko, biorąc pod uwagę stopień możliwych obrażeń
lub uszczerbku na zdrowiu i prawdopodobieństwo ich
wystąpienia,
ocenia ryzyko, mając na celu ustalenie czy wymagane jest
zmniejszenie ryzyka, zgodnie z celem niniejszej dyrektywy,
eliminuje zagrożenia lub zmniejsza ryzyko związane z takimi
zagrożeniami poprzez zastosowanie środków ochronnych,
zgodnie z hierarchią ważności ustanowioną w sekcji 1.1.2.b).
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Ogólna metodyka oceny ryzyka
OCENA RYZYKA
Identyfikacja
maszyny
Określenie ograniczeń
dotyczących maszyny
Identyfikacja zagrożeń
Oszacowanie
ryzyka
TAK
Koniec
Czy ryzyko jest
akceptowalne?
NIE
Redukcja ryzyka
zgodnie z hierarchią
stosowania środków
bezpieczeństwa
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Dokumentacja oceny ryzyka
• identyfikacja maszyny,
• założenia dotyczące działania maszyny,
• opisy zidentyfikowanych zagrożeń i
sytuacji zagrożenia,
• opisy środków redukcji ryzyka
zastosowanych w kolejnych etapach
projektowania,
• informacje o ryzyku resztkowym,
• wyniki oceny ryzyka.
PYŁOWYCH
DOKUMEN
TACJA
DOKUMEN
TACJA
BIOMEHCANICZNYCH
WYBUCHEM
DOKUMEN
TACJA
DOKUMEN
TACJA
HAŁASEM
DOKUMEN
TACJA
ZWIĄZANYCH Z
NIESPRAWNOŚCIĄ
SYSTEMU STEROWANIA
ELEKTRYCZNYCH
DOKUMEN
TACJA
DOKUMEN
TACJA
MECHANICZNYCH
DOKUMEN
TACJA
MODUŁY DOTYCZĄCE
POSZCZEGÓLNYCH ZAGROŻEŃ
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Ogólna struktura narzędzi programowych:
MODUŁ GŁÓWNY
DOKUMENTACJA WYMAGANA DYREKTYWĄ 2006/42/WE
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Struktura modułu głównego
MODUŁ GŁÓWNY
- identyfikacja projektu
-Opis
opis ograniczeń
ograniczeń dotyczących
dotyczących maszyny,
maszyny, w
w tym
tym
zamierzonego używania i możliwego do przewidzenia w
uzasadniony sposób niewłaściwego jej użycia
- identyfikacja zagrożeń wg PN-EN 1050 (lista kontrolna)
Moduły szczegółowe dotyczące poszczególnych zagrożeń
Wykaz zasadniczych wymagań bezpieczeństwa (lista
kontrolna)
DOKUMENTACJA WYMAGANA DYREKTYWĄ 2006/42/WE
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Postępowania na poziomie modułu szczegółowego
Uszczegółowienie ograniczeń
dotyczących maszyny
Proponowane środki
bezpieczeństwa
Projekt szczegółowy
Konstrukcja maszyny
Weryfikacja oceny ryzyka,
dokumentacja
Moduł główny
Ocena ryzyka związanego z
danym zagrożeniem
Weryfikacja
identyfikacji
zagrożeń, analiza
oddziaływania na
inne zagrożenia
Uszczegółowienie identyfikacji
zagrożeń
identyfikacja
zagrożeń
Moduły szczegółowe
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Zarządzanie oceną ryzyka
• administrator: otwiera i edytuje projekty,
zarządza oceną ryzyka z poziomu modułu
głównego
• projektant: ma uprawnienia dostępu do
modułu wskazanego przez administratora,
• walidator: ma uprawnienia dostępu do
modułu wskazanego przez administratora,
przeprowadza walidację projektu i sprawdza
dokumentację wytworzoną przez projektanta,
• edytor baz danych: ma uprawnienia do
modyfikacji i uzupełniania baz danych
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Algorytm postępowania przy obsłudze programu:
START PROGRAMU
Logowanie użytkownika
Czy nowy projekt?
Nie
Tak
Edycja
danych
Wprowadzenie danych
identyfikacyjnych projektu
Wstępne dane o ograniczeniach
dotyczących maszyny
Wstępna identyfikacja zagrożeń
Uszczegóławianie
zapisów
Ocena ryzyka wg poszczególnych modułów na
kolejnych etapach projektowania
Dokument podsumowujący w każdym module ze
wskazaniem zasadniczych wymagań bezpieczeństwa
Lista kontrolna zasadniczych wymagań bezpieczeństwa
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Projekt „Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn”
Realizacja w ramach: Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost
Konkurencyjności Przedsiębiorstw” 2004-2006
Priorytet 1 „Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności poprzez
wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu”
Działanie 1.4 „Wzmocnienie współpracy między sferą badawczorozwojową a gospodarką”
Poddziałanie 1.4.4 „Projekty celowe realizowane przez Centra
Zaawansowanych Technologii (CZT)”
Współfinansowanie: Unia Europejska - Europejski Fundusz Rozwoju
Regionalnego (EFRR)
Okres realizacji: 1.05.2007 – 31.07.2008
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Wykonawcy projektu
Centralny Instytut Ochrony Pracy –
Państwowy Instytut Badawczy
Centrum Mechanizacji
Górnictwa KOMAG
Centralny Ośrodek
Badawczo-Rozwojowy
Opakowań COBRO
Instytut Obróbki
Plastycznej INOP
Koordynator
Instytut Odlewnictwa
IOD
Instytut Zaawansowanych
Technologii Wytwarzania
IZTW (dawniej Instytut
Obróbki Skrawaniem IOS)
Fundacja
Technology Partners
FTP
Narzędzia metodyczne wspierające ocenę
ryzyka w procesie projektowania maszyn
Komputerowe narzędzia
wspomagające prowadzenie i
dokumentowanie oceny
ryzyka przy projektowaniu
maszyn
dr inż. Marek Dźwiarek
III Sympozjum Bezpieczeństwa Maszyn, Urządzeń i Instalacji
Przemysłowych, 10-11.04.2008 r.