STAROSTWO POWIATOWE

ZAŁĄCZNIK
DO UCHWAŁY NR XXXIII/211/2013
RADY POWIATU GRODZISKIEGO
z dnia 30 kwietnia 2013r.
STAROSTWO POWIATOWE
W GRODZISKU WIELKOPOLSKIM
STRATEGIA ROZWOJU
POWIATU
GRODZISKIEGO
(WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE)
NA LATA 2013 - 2020
KWIECIEŃ 2013
SPIS TREŚCI:
WPROWADZENIE .............................................................................................3
CZĘŚĆ I
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU GRODZISKIEGO ................6
CZĘŚĆ II
UWARUNKOWANIA I GŁÓWNE PROBLEMY ROZWOJU
POWIATU GRODZISKIEGO ..........................................................................31
1. WEWNĘTRZNE I ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU POWIATU
GRODZISKIEGO …………….………………………………………….…...33
2. ANALIZA SWOT …………………………………………………………….34
CZĘŚĆ III
GŁÓWNE KIERUNKI ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO ................44
1. MISJA POWIATU - GENERALNY CEL KIERUNKOWY .....................................46
2. STRATEGICZNE
I
OPERACYJNE
CELE
ROZWOJU
POWIATU
W POSZCZEGÓLNYCH SFERACH ŻYCIA SPOLECZNO – GOSPODARCZEGO
........................................................................................................................47
UWARUNKOWANIA REALIZACJI USTALEŃ STRATEGII ......................55
PODSUMOWANIE ...........................................................................................57
2
WPROWADZENIE
Od uchwalenia „Strategii rozwoju Powiatu Grodzisk Wielkopolski” minęło 10 lat.
Zachodzi zatem potrzeba aktualizacji jej zapisów. Wynika to również z przyjęcia nowych
krajowych dokumentów planistycznych lub opracowania ich projektów: Długookresowej
i Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju, Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego,
8 zintegrowanych strategii krajowych oraz Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania
Kraju 2030, a także zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do
roku 2020 „Wielkopolska 2020”.
Rozwiązywanie problemów społeczno-gospodarczych celem lepszego zaspakajania
potrzeb społeczności lokalnej winno być oparte o plany długookresowe, które w sposób
maksymalny pozwolą racjonalnie gospodarować ograniczonymi publicznymi środkami
finansowymi oraz stanowić będą gwarancję sukcesu w postaci poprawy warunków życia
ludności.
Wymogi tak rozumianego podejścia spełnia zarządzanie strategiczne, będące procesem
ciągłym, nastawionym na wdrażanie skutecznych strategii rozwoju.
Strategia Rozwoju Powiatu, którą można też nazwać strategią rozwoju wspólnoty
samorządowej zamieszkałej na określonym obszarze, jest programem rozwoju społeczno –
gospodarczego lokalnej społeczności, realizowanym w długookresowym horyzoncie
czasowym, określającym cele „dalekie”, hierarchizację sposobów ich realizacji oraz
podporządkowuje zadania bieżące celom głównym.
Ogólnie biorąc, Strategia Rozwoju Powiatu odpowiada na podstawowe pytanie: co
powinniśmy zrobić, aby funkcjonować i rozwijać się w przyszłości tak, by w sposób
optymalny zaspokajać zbiorowe potrzeby jego mieszkańców, respektując istniejące ramowe
warunki działania, takie jak:
 obowiązujące przepisy ustrojowo - prawne i finansowe (ustawy i rozporządzenia), w tym
określające źródła dochodów własnych i udział samorządów terytorialnych w dochodach
stanowiących dochód budżetu państwa,
 sytuację społeczno – gospodarczą kraju i macierzystego województwa, która stanowi
otoczenie powiatu i jest źródłem szans i zagrożeń dla dalszego jego rozwoju,
 wielkość środków finansowych przeznaczanych z budżetu państwa na finansowanie sfery
społecznej, gospodarczej, infrastruktury technicznej oraz ochrony środowiska,
 aktualny poziom rozwoju społeczno – gospodarczego powiatu, stanowiący źródło jego
silnych i słabych stron,
 zasobność finansową budżetu powiatu i poszczególnych gmin wchodzących w jego skład,
 aktywność, skuteczność i innowacyjność w działaniach władz samorządowych,
pracowników urzędu powiatowego oraz podległych jednostek,
 konieczność ochrony walorów i zasobów środowiska przyrodniczego oraz dziedzictwa
kulturowego,
 możliwości i umiejętności pozyskiwania zewnętrznych, preferencyjnych źródeł
finansowania przedsięwzięć rozwojowych.
3
Planowanie strategiczne:
 umożliwia przewidywanie problemów, które się staną lub zdarzą,
 zwiększa wiarygodność podmiotu, jest wizytówką na zewnątrz, formą promocji i
przyciągania,
 równoważy trwały rozwój podmiotów strategii,
 maksymalnie wykorzystuje strony mocne,
 powoduje diagnozowanie ze stron słabych,
 sprzyja obniżeniu niepewności i ryzyka lokalnych przedsiębiorstw, a tym samym zachęca
do podejmowania działalności,
 sprzyja rozwojowi lokalnej demokracji (tworzenie zasad współpracy),
 daje szanse na pozyskiwanie środków z zewnątrz.
W tym miejscu należy szczególnie podkreślić, iż Strategia Rozwoju Powiatu nie jest
gotową receptą na sukces, spisem szczegółowego postępowania.
Jej głównym zadaniem jest na podstawie oceny stanu istniejącego, zewnętrznych i
wewnętrznych uwarunkowań powiatu – określenie celów rozwoju i niezbędnych zadań
realizacyjnych, które z punktu widzenia zaspakajania potrzeb jego mieszkańców mają
kluczowe znaczenie.
Jej ustalenia (po przyjęciu Strategii przez Radę Powiatu) stanowić winny podstawę do:
 opracowania szczegółowych programów (projektów) realizacyjnych, zawierających
planowane działania, spodziewane efekty społeczne, gospodarcze, ekologiczne i
infrastrukturalne, harmonogram realizacji, zespoły wykonawcze, koszty realizacji oraz
źródła finansowania,
 wdrażania w życie szczegółowych projektów realizacyjnych,
 monitorowania i kontroli przebiegu realizacji projektów oraz dokonywania ich
modyfikacji, korekt i uzupełnień.
Podstawowym celem opracowania Strategii jest wskazanie strategicznych obszarów
(kierunków) działań na rzecz większej dynamiki procesów rozwoju społeczno gospodarczego Powiatu Grodziskiego w perspektywie najbliższych 8 lat.
Zostały one ujęte w formie strategicznych i operacyjnych celów rozwoju oraz zadań
realizacyjnych.
Mając na uwadze fakt, że powiat jest lokalną wspólnotą samorządową, zamieszkującą
określone terytorium strategia nie ogranicza się tylko do Starostwa Powiatowego. Celem
Strategii jest wskazanie najistotniejszych problemów społeczno - gospodarczych,
wymagających skutecznego rozwiązania. Uchwalenie Strategii zwiększy szanse na
pozyskiwanie środków z funduszy pomocowych Unii Europejskiej.
Strategia Rozwoju Powiatu jest dokumentem, którego zapisy wychodzą poza
ustawowe kompetencje Rady i Zarządu Powiatu.
Należy jednak podkreślić, że mimo takiego podejścia zapisy niniejszej strategii w żaden
sposób nie naruszają ustawowych kompetencji gmin, wchodzących w skład Powiatu
Grodziskiego, a także instytucji, podmiotów gospodarczych i organizacji pozarządowych,
działających na jego terenie.
W tym kontekście, ustalenia Strategii Rozwoju Powiatu Grodziskiego stanowić będą
podstawę do partnerskiej współpracy z władzami gmin, organizacjami społecznymi
i zawodowymi, podmiotami gospodarczymi w celu rozwiązywania wspólnych problemów
w sferze społeczno - gospodarczej.
4
Strategia będzie także podstawą nawiązywania i rozwoju partnerskiej współpracy z
sąsiednimi powiatami w celu rozwiązywania wspólnych problemów w sferze społeczno gospodarczej.
Formułując Strategię Rozwoju Powiatu Grodziskiego, władze powiatu uznały
konieczność uwzględnienia wymogów ekologicznych w stosunku do procesów rozwoju
społeczno – gospodarczego i zagospodarowania przestrzennego. To znaczy, że dalszy
rozwój Powiatu Grodziskiego nie może dokonywać się kosztem środowiska przyrodniczego.
Zachowanie istniejących walorów i zasobów ekologicznych oraz dobry stan czystości
środowiska przyrodniczego jest jednym z podstawowych warunków podnoszenia poziomu
życia mieszkańców i dalszego wzrostu jego atrakcyjności turystycznej.
5
CZĘŚĆ I
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
POWIATU GRODZISKIEGO
Powiat Grodziski został utworzony 1 stycznia 1999 roku w wyniku reformy
administracyjnej kraju. W jego skład wchodzi 5 gmin:
 3 jednostki miejsko - gminne: Grodzisk Wlkp., Rakoniewice, Wielichowo,
 2 gminy wiejskie: Granowo, Kamieniec.
Wśród 35 powiatów Województwa Wielkopolskiego Powiat Grodziski znajduje się na 26
miejscu pod względem zajmowanego obszaru. Liczba jego mieszkańców w 2010 roku
wynosiła 50 109 osób, co stanowiło 1,47% ogólnej liczby mieszkańców Województwa
Wielkopolskiego. Powierzchnia Powiatu Grodziskiego wynosi 642 km², co stanowi 2,15%
ogólnej powierzchni Województwa. Gęstość zaludnienia wynosi 78 mieszkańców na km²
powierzchni Powiatu.
Powiat Grodziski leży w zasięgu najmłodszego zlodowacenia tzw. Bałtyckiego,
dlatego też można zaobserwować bogactwo form krajobrazowych.
Przebiegający przez południową część Powiatu szeroki pas nizin nadobrzańskich, położony
na wysokości 60 - 65 m n.p.m., jest częścią Pradoliny Warciańsko - Odrzańskiej
(Warszawsko - Berlińskiej). Dawne mokradła i rozlewiska Obry zredukowane zostały do
trzech równoległych kanałów, przyległe obszary zaś zamieniono na łąki, stanowiące bazę
paszową dla hodowli zwierząt.
Rozciągający się w części zachodniej rozległy, płaski obszar jest fragmentem tzw.
Zandru Nowotomyskiego, wchodzącego w skład Pojezierza Poznańskiego. Dominującym
elementem w tutejszym krajobrazie są wytworzone przez lodowiec piaszczyste, mało
urodzajne równiny.
W tej części Powiatu znajduje się ciekawe, bezodpływowe Jezioro Kuźnickie. W
zachodniej części leży też część Wału Lwówecko - Rakoniewickiego. Wyróżnia się on przede
wszystkim budową geologiczną – tworzą go przemieszczone przez lodowiec starsze utwory
plejstoceńskie, o których zaświadczają występujące wyspowo pokłady iłów (surowiec dla
cegielni), skupiska wydm (najwyższa 116 m n.p.m. znajduje się na północ od Lasówek). W
tej części terenu, między Goździnem a Narożnikami (3 km na północ od Rakoniewic) leży
najwyżej położony punkt powiatu – 119 m n.p.m.
6
SYTUACJA DEMOGRAFICZNA
Sytuację demograficzną Powiatu Grodziskiego na tle Województwa Wielkopolskiego
prezentuje tabela poniżej (stan na 31 grudnia 2010 roku):
L.p.
Wyszczególnienie
1
2
1
2
3
4
5
Przyrost naturalny
Saldo migracji na pobyt stały
Liczba kobiet na 100 mężczyzn
Ludność ogółem,
w tym:
- w wieku przedprodukcyjnym
- w wieku produkcyjnym
- w wieku poprodukcyjnym
Liczba osób w wieku nieprodukcyjnym na 100
osób w wieku produkcyjnym
Powiat
Grodziski
3
Województwo
Wielkopolskie
4
w liczbach bezwzględnych
w liczbach bezwzględnych
243
-43
102
50 109
9 872
1 706
106
3 419 426
11 312
32 450
6 347
54,4
676 889
2 218 442
524 095
54,1
Opracowano na podstawie : Ważniejsze dane o Powiatach i Gminach Województwa Wielkopolskiego – WUS – Poznań 2011
Przebieg procesów demograficznych w Powiecie Grodziskim
na przestrzeni
ostatniego dziesięciolecia jest odbiciem sytuacji demograficznej w kraju. Przy niewielkim
wzroście liczby ludności zauważa się negatywne zjawiska w postaci obserwowanego:
 wzrostu liczby osób w wielu poprodukcyjnym
 spadku liczby osób w wieku przedprodukcyjnym, mimo dodatniego przyrostu naturalnego
(w 2005r. – 12 479; w 2010r. – 11 312)
 niewielkiego wzrostu liczby osób w wieku produkcyjnym.
Ujemne saldo migracji jest bardzo niepokojącym zjawiskiem, potwierdza ono fakt, że
z roku na rok więcej osób opuszcza Powiat, niż przybywa na pobyt stały. Przyczyn takiego
stanu należy upatrywać w wyjazdach młodzieży na studia do dużych ośrodków akademickich,
która po ich ukończeniu z różnych przyczyn już nie wraca oraz w braku możliwości
znalezienia zatrudnienia.
Społeczeństwo Powiatu Grodziskiego osiągnęło już wskaźnik 12,7% populacji w
wieku poprodukcyjnym, co oznacza, że zalicza ono się do społeczeństw, które osiągnęły
starość demograficzną. Utrzymujący się trwale wskaźnik spadku urodzeń w niedalekiej
przyszłości oznacza mniejszą ilość dzieci w przedszkolach, a w konsekwencji uczniów w
szkołach podstawowych, gimnazjach i ponadgimnazjalnych.
7
Prognozy demograficzne dla Powiatu w latach 2020 –2035 przedstawia poniższa tabela:
Liczba ludności
w tys.
Rok 2020
51,5
Rok 2025
51,7
Rok 2030
51,3
Rok 2035
50,6
Opracowano na podstawie : Ważniejsze dane o Powiatach i Gminach Województwa Wielkopolskiego – WUS – Poznań 2011
RYNEK PRACY
Od wielu lat do podstawowych działów gospodarki funkcjonujących na terenie
Powiatu Grodziskiego zalicza się: usługi, handel, rolnictwo, budownictwo oraz przemysł.
Ogółem pracujących w Powiecie (według faktycznego miejsca pracy; bez podmiotów
gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób oraz pracujących w gospodarstwach
indywidualnych w rolnictwie), wg stanu na dzień 31.12.2011 r. było 16 303 osoby, w tym
7 865 kobiet. Kobiety stanowią 48,24% ogółu pracujących. W sektorze publicznym pracuje
2 812 osób, natomiast w prywatnym 13 491 osób.
Największą liczbę osób pracujących w Powiecie wg stanu na 31 grudnia 2011r. odnotowuje
się w sektorze rolniczym, gdzie wynosi ona 6 204 osoby. Liczba osób pracujących
w poszczególnych sektorach gospodarki Powiatu przedstawia się następująco:
 przemysł i budownictwo: ogółem 5 658 osób,
 handel, naprawa pojazdów, transport i gospodarka magazynowa, gastronomia,
informacja oraz komunikacja: ogółem 1 577 osób,
 pośrednictwo finansowe, obsługa rynku nieruchomości: ogółem 341 osób,
 pozostałe sektory (między innymi edukacja, opieka zdrowotna, pomoc społeczna,
działalność związana z kulturą): ogółem 2 523 osoby.
Powyższe dane pochodzą z danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego.
Liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym na terenie
Powiatu Grodziskiego w roku 2010:
Wyszczególnienie
Przedprodukcyjny
Produkcyjny
Poprodukcyjny
RAZEM
Ogółem
11 312
32 450
6 347
50 109
Kobiety
5 558
15 242
4 453
25 253
Opracowano na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu, www.stat.gov.pl/poznan, Podstawowe dane – Powiaty.
8
Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON w 2010 r. działające na terenie Powiatu
Grodziskiego
Wyszczególnienie
Ogółem
Sektor
publiczny
prywatny
Spółki
handlowe
Spółki
cywilne
Z ogółem
spółdzielnie Fundacje,
stowarzyszenia
Powiat
4 467
132
4 335
208
216
27
101
Gmina
2 033
59
1 974
103
101
8
36
Grodzisk Wlkp.
Gmina
1 209
25
1 184
66
62
7
22
Rakoniewice
Gmina
473
15
458
19
14
2
16
Wielichowo
Gmina Kamieniec
412
16
396
10
18
5
16
Gmina Granowo
340
17
323
10
21
5
11
Opracowano na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu, www.stat.gov.pl/poznan, Podstawowe dane – Powiaty.
Osoby
fizyczne
prowadzące
działalność
gospodarczą
3 663
1 670
1 007
398
319
269
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą według wybranych sekcji w 2010 r.
Wyszczególnienie
Ogółem
Przetwórstwo
przemysłowe
W tym
Handel,
naprawa
pojazd.
samochodowych
Działalność
profesjonalna,
naukowa
i techniczna
Powiat
3 663
268
367
704
1 098
299
189
Gmina Grodzisk Wlkp.
1 670
60
172
309
507
121
102
Gmina Rakoniewice
1 007
80
104
184
317
103
48
Gmina Wielichowo
3 98
70
42
68
119
28
15
Gmina Kamieniec
319
42
19
79
76
29
12
Gmina Granowo
269
16
30
64
79
18
12
Opracowano na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu, www.stat.gov.pl/poznan, Podstawowe dane – Powiaty,
Rolnictwo,
leśnictwo,
łowiectwo
Budownictwo
Transport i
gospodarka
magazynowa
Pozostałe
usługi
182
95
41
17
12
17
ROZMIARY BEZROBOCIA
Od roku 2009 obserwujemy pogorszenie sytuacji na rynku pracy w Polsce, które jest
wynikiem recesji gospodarki światowej. Zmusza ona przede wszystkim część eksporterów do
redukcji zatrudnienia. W dalszym ciągu likwiduje się w Polsce więcej miejsc pracy, niż
powstaje nowych, gdyż zmniejsza się sprzedaż na rynkach zagranicznych. Skutki światowego
kryzysu odczuwa mocno sektor finansów i bankowości, przemysł samochodowy, lotniczy,
budowlany, tekstylny, meblarski, stoczniowy i hutniczy. Kłopoty mają przede wszystkim
wielkie firmy, które przy słabnącym zapotrzebowaniu na ich wyroby skracają czas pracy i/lub
redukują zatrudnienie. Jednak ich problemy przeniosły się także na duże, średnie i małe
firmy, które z nimi kooperują. Pracodawcy ograniczają rekrutację nowych pracowników
ponieważ jest dziś bardzo dużo niepewności, co do tego, jak się będzie kształtowała
koniunktura gospodarcza. Pracodawcy zaczynają stosować strategię „na przeczekanie” aż do
wyjaśnienia się sytuacji na rynku.
W Polsce stopa bezrobocia w końcu roku 2009 osiągnęła wskaźnik 11,1%, w końcu
2010 roku 12,4%, w roku 2011 12,5%, natomiast w roku 2012 13,4%. Bezrobocie w kraju
w skali roku wzrosło o 0,9%. W Województwie Wielkopolskim stopa bezrobocia na dzień
31.12.2012 r. wynosiła 9,9%, natomiast dla Powiatu Grodziskiego 10,7%. W porównaniu do
roku 2011 nastąpił wzrost o 1,6 % rejestrowanego bezrobocia w Powiecie.
Na koniec 2012 roku w powiecie grodziskim zarejestrowanych było 2 377 osób
bezrobotnych, z czego 51,2% stanowiły kobiety. Ich liczba kształtowała się na poziomie
9
1 217 osób. Jest to jeden z niższych wskaźników w województwie, dla którego średnia to
55% udziału kobiet w ogólnej liczbie osób bezrobotnych. W porównaniu z rokiem 2011 spadł
odsetek osób długotrwale bezrobotnych (o 1,3%). Duży udział w ogólnej populacji osób
bezrobotnych mają osoby bez wykształcenia średniego (66,4%). Znaczna część osób
bezrobotnych to osoby bez kwalifikacji zawodowych (tj. bezrobotni nieposiadający
kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonych dyplomem,
świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem
uprawniającym do wykonywania zawodu) – stanowią one 37,1% ogółu zarejestrowanych
bezrobotnych.
Porównanie wskaźników bezrobocia w XII 2011 i XII 2012 roku
Liczba bezrobotnych
na koniec XII 2011
%
Liczba bezrobotnych
na koniec XII 2012
%
1 985
100
2 377
100
Kobiety
1 016
51,2
1 217
51,2
Osoby z prawem do zasiłku
303
15,3
447
18,8
Zamieszkali na wsi
1 278
64,4
1 547
65,1
Osoby do 25 roku życia
652
32,8
724
30,5
Długotrwale bezrobotni
839
42,3
974
41,0
Osoby powyżej 50 roku życia
369
18,6
473
19,9
Osoby bez kwalifikacji zawodowych
676
34,1
882
37,1
Osoby bez doświadczenia zawodowego
443
22,3
471
19,8
Osoby bez wykształcenia średniego
1 289
64,9
1 579
66,4
Samotnie wychowujący dziecko
156
7,9
186
7,8
Niepełnosprawni
122
6,1
149
6,3
LICZBA BEZROBOTNYCH
Źródło: Opracowanie własne PUP na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPIPS-01
Jedną z liczniejszych grup wśród osób bezrobotnych stanowią osoby młode, które nie
przekroczyły 25 roku życia. Ich procentowy udział w ogólnej populacji osób bezrobotnych w
powiecie grodziskim należy do jednego z najliczniejszych w całym województwie (odsetek
bezrobotnych do 25 roku życia w powiecie grodziskim wynosi 30,5% - spadek o 2,3% w
porównaniu do sytuacji w roku poprzednim, natomiast w Wielkopolsce 22,7% - spadek o
1,5% do sytuacji w roku poprzednim). Osoby do 25 roku życia to najczęściej absolwenci
szkół ponadgimnazjalnych i wyższych. Często ich profil wykształcenia jest nieadekwatny do
potrzeb lokalnych pracodawców. Również brak doświadczenia zawodowego jest znaczną
przeszkodą w podjęciu pracy. Nierzadko osoby młode kontynuują naukę w trybie
wieczorowych lub zaocznym, stając się nie w pełni dyspozycyjnymi, co uniemożliwia
podjęcie wielu dostępnych ofert pracy.
10
Struktura wieku osób bezrobotnych wg stanu na koniec grudnia 2012 r.
18-24 lat
25-34 lat
35-44 lat
45-54 lat
Powyżej 55 lat
Liczba osób
Udział procentowy
724
651
358
405
239
30,5
27,4
15,1
17,0
10,1
Źródło: Opracowanie własne PUP na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPIPS-01
Szanse na rynku pracy zależą w dużej mierze od poziomu i rodzaju kwalifikacji. Im
niższe wykształcenie i im węższe przygotowanie zawodowe, tym większe zagrożenie
bezrobociem. Wyższy poziom wykształcenia to większy wybór ciekawych i rozwijających
stanowisk pracy, ale także duża mobilność na rynku pracy i szansa zdobycia zatrudnienia nie
tylko na lokalnym rynku pracy. Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym
Urzędzie Pracy w Grodzisku Wlkp. dominują osoby legitymujące się wykształceniem
zasadniczym zawodowym. Stanowią one 43% bezrobotnych. Należy zwrócić uwagę, że
prezentowane dane dotyczą stanu na koniec 2012 roku. Ma to związek z tym, że osoby
posiadające wykształcenie zawodowe pracujące sezonowo w budownictwie lub w przemyśle
przetwórczym często rejestrują się w okresie jesienno-zimowym, a w miesiącach wiosennych
podejmują dalsze zatrudnienie. Drugą, co do liczności grupą, są osoby z wykształceniem
gimnazjalnym i niższym (23,5%). Osoby te mają ograniczone możliwości podejmowania
zatrudnienia na lokalnym rynku pracy. Ich umiejętności nie są dostosowane do oczekiwań
pracodawców. Osoby te mają niską motywację do podnoszenia kwalifikacji, nie szukają
możliwości udziału w szkoleniach zawodowych. W grudniu 2012 roku odnotowano wzrost
zarejestrowanych bezrobotnych posiadających wykształcenie wyższe. Są to najczęściej
absolwenci kierunków humanistycznych, m.in. pedagogiki, administracji, politologii oraz
zarządzania i marketingu, finansów i rachunkowości.
Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia wg stanu na koniec 2011 i 2012r.
Bezrobotni w XII 2011r.
Bezrobotni w XII 2012r.
liczba
%
liczba
%
wyższe
103
5,2
141
5,9
policealne i średnie zawodowe
409
20,6
428
18,0
średnie ogólnokształcące
184
9,3
229
9,6
zasadnicze zawodowe
828
41,7
1 021
43,0
gimnazjalne i niższe
461
23,2
558
23,5
Źródło: Opracowanie własne PUP na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPiPS-01
11
ROLNICTWO
Powiat Grodziski należy do powiatów o przewadze funkcji rolniczej. Świadczy o tym
struktura zamieszkania ludności, użytkowanie gruntów, co przedstawiają poniższe
zestawienia: (stan na 30.06.2011r.)
Ludność ogółem
Ludność na
wsi
Powierzchnia
ogółem w ha
Użytki rolne
w ha
50 499
31 133
64 187
44 868
Powiat
Grodziski
L.p.
Wyszczególnienie
1
1
2
3
4
Powiat Grodziski
Województwo Wielkopolskie
w ha
w ha
2
3
Powierzchnia ogólna
Użytki rolne razem,
w tym:
Grunty orne
Sady
Łąki
Pastwiska
Inne użytki
Lasy i grunty leśne
Pozostałe
4
64 187
44 868
100%
69,90%
2 982 651
1 944 707
34 710
402
7 255
954
1 547
15 635
3 684
54,08%
0,63%
11,30%
1,47%
2,42%
24,36%
5,74%
1 575 063
16971
206 259
80 669
65 745
783 340
25 604
Opracowano na podstawie danych GUS oraz Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Grodzisku Wlkp.
Warunki przyrodniczo – klimatyczne sprzyjają produkcji rolnej. Dominują gleby
średnio dobre i średniej jakości. Wskaźnik waloryzacji przestrzeni produkcyjnej jest dość
wysoki – wynosi 66,1 i jest wyższy od wartości wskaźnika dla Województwa (63,4).
(Wskaźnik waloryzacji jest to punktowa ocena poszczególnych elementów środowiska /gleba,
rzeźba terenu, warunki wodne/ i stanowi podstawę określenia jakości obszaru rolniczego).
Udział poszczególnych klas bonitacyjnych w zasobie gleb Powiatu nie odbiega od średniej
dla Wielkopolski oraz sąsiednich powiatów.
Bonitacja jakości gleb :
Wyszczególnienie
Wielkopolska
Powiat Grodziski
I
0
0
Klasy bonitacyjne gruntów ornych wyrażone w %
II
III a
III b IV a IV b
V
VI VIRZ
0
2
8
27
23
26
12
2
0
8
14
31
12
20
14
1
Opracowano na podstawie : Ważniejsze dane o Powiatach i Gminach Województwa Wielkopolskiego – WUS – Poznań 2000
Gleby w Powiecie Grodziskim są glebami kwaśnymi, lekko kwaśnymi i obojętnymi.
Stąd też 50% gleb w Powiecie wymaga wapnowania.
Odczyn gleb:
Wyszczególnienie
Wielkopolska
Powiat Grodziski
bardzo
kwaśne
16
8
Odczyn gleby (areał wyrażony w %)
kwaśne
lekko kwaśne
obojętne
30
27
30
30
18
25
zasadowe
6
10
Opracowano na podstawie : Ważniejsze dane o Powiatach i Gminach Województwa Wielkopolskiego – WUS – Poznań 2000
12
Na tych średnio żyznych glebach zasiewane są głównie: żyto, jęczmień i pszenica.
Strukturę upraw przedstawia poniższe zestawienie:
Struktura upraw:
Rodzaj upraw
Ogółem
Zboża razem
Zboża podstawowe z
mieszankami zbóż
Ziemniaki
Uprawy przemysłowe
Buraki cukrowe
Rzepak i rzepik razem
Strączkowe jadalne na ziarno
razem
Warzywa gruntowe
Wielkopolska
Powiat Grodziski
w ha
w ha
1 441 801,97
1 059 200,68
999 050,93
35 389,05
26 791,43
24 854,62
39 847,33
177 647,02
42 423,18
134 967,24
2 035,22
316,07
5 692,57
1 835,40
3 855,77
123,54
19 765,68
270,37
Opracowano na podstawie : Narodowego Spisu Rolnego 2010r.
OCHRONA PRZYRODY
Przyroda w Powiecie Grodziskim to głównie monokulturowe zbiorowiska
intensywnych upraw rolnych.
Ciekawe i zróżnicowane skupiska roślinności można zobaczyć w parkach wiejskich
oraz podworskich, których jest 29 na tym terenie. To właśnie w parkach należy szukać
pomnikowych drzew.
Interesujące wśród nich są dęby w Kamieńcu, szereg drzew w Ruchocicach i Ujeździe,
okazy egzotyczne : cypryśnik błotny w Kotowie i miłorząb japoński w Parzęczewie.
Najgrubsze drzewo Powiatu Grodziskiego znajduje się poza terenami parkowymi.
Jest nim dąb o obwodzie pnia 660 cm, który rośnie przy jednym z gospodarstw w Czarnej
Wsi (4 km na zachód od Grodziska Wlkp.).
W gminach Powiatu poddano pod ochronę 139 obiektów jako pomniki przyrody, które
występują jako pojedyncze drzewa, grupy drzew lub aleje oraz 86,79 ha terenów bagiennych
jako użytki ekologiczne.
Powiat jest bogaty w zalesienia, co prawda nierównomiernie. Lasy występują
wyspowo, a największe powierzchnie zajmują jedynie w zachodniej części Powiatu.
W Gminie Granowo prawie ich brak, natomiast lesistość Gminy Rakoniewice wynosi ponad
50%.
W rejonie Woźnik występują wartościowe przyrodniczo lasy liściaste typu grądu,
olesu i łęgu. Powierzchnia lasów w Powiecie Grodziskim wynosi 15 222,4 ha.
Obecna lesistość Powiatu wynosi 23,7%, jest niższa od poziomu średniej krajowej (28,1%
i średniej województwa 25,6%).
W Powiecie funkcjonuje jedenaście obwodów łowieckich o łącznej powierzchni
60 621 ha.
13
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
W Powiecie Grodziskim na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat, w zakresie
wyposażenia poszczególnych obszarów w obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej
odnotowano znaczną poprawę.
Wodociągi i kanalizacja
Wyszczególnienie
Województwo
Powiat Grodziski
Sieć w km
Przyłącza do budynków
mieszkalnych
Ludność w miastach
korzystająca z sieci
wodociągi
rozdzielcze
kanalizacja
wodociąg
kanalizacja
wodociąg
kanalizacja
29 064,1
529
9 520,8
145,2
481 168
8 869
242 165
4 042
1 847 547
16 246
1 649 979
1 415
Ścieki
odprowad
zane
w dm ³
105 632
1 088
Opracowano na podstawie : Bank Danych Lokalnych, GUS 2011, stan na 31.12.2010r.
Istniejące na terenie Powiatu oczyszczalnie ścieków obsługują 50,8% mieszkańców
Powiatu. Oznacza to, że pozostała część mieszkańców korzysta z indywidualnych zbiorników
gromadzenia ścieków. Stwarza to groźbę niekontrolowanego przedostawania się
zanieczyszczeń do gleby i wody.
Powiat Grodziski charakteryzuje się w porównaniu z powiatami ościennymi mniejszą
produkcją odpadów przemysłowych i niebezpiecznych oraz mniejszą ilością wytwarzanych
odpadów komunalnych.
Wiąże się to z tym, że na terenie Powiatu brak jest intensywnego przemysłu, natomiast
mniejsza ilość odpadów komunalnych wiąże się z mniejszą liczbą ludności zamieszkującej
Powiat Grodziski niż powiaty ościenne.
Na terenie Powiatu Grodziskiego wytwarzanych jest obecnie 8 950,4 ton stałych
odpadów komunalnych rocznie.
Ze względu na długoletnie zaniedbania w ochronie środowiska i ograniczenia
funduszy zachodzi potrzeba wyboru priorytetów przy formułowaniu celów ochrony
środowiska, tworzeniu harmonogramów i finansowaniu odpowiednich zadań.
Energetyka
Wyszczególnienie
Powiat
Grodziski
zużycie (w ciągu roku)
odbiorcy
w MWh
2005
2010
6 216
6 431
13 207
14 700
na 1 odbiorcę
w kWh
2 124,7
2 285,8
na 1 mieszkańca
w kWh
707,6
771,6
Opracowano na podstawie : Bank Danych Lokalnych, GUS 2011
Sieć przesyłowa energii elektrycznej na terenie Powiatu jest siecią napowietrzną, co
stwarza zagrożenie zwiększonej awaryjności na skutek niekorzystnych zjawisk
atmosferycznych.
14
Sieć gazowa
Sieć gazową, odbiorców i zużycie gazu w gospodarstwach domowych w miastach
Powiatu przedstawia poniższe zestawienie:
Powiat Grodziski
Sieć rozdzielcza w
m
2006
2010
459 519
494 052
Czynne
przyłącza do
budynków
Odbiorcy gazu
mieszkalnych i
niemieszkalnych
5 583
7 153
5 546
8 002
Zużycie gazu
na 1 odbiorcę
w tys. m³
w m³
12 106,10
12 903,60
1 563,1
1 613,8
Opracowano na podstawie : Bank Danych Lokalnych, GUS 2011, stan na 31.12.2010r.
Powiat Grodziski w 80% jest zgazyfikowany. Część sieci gazowej zakładanej w latach
80. jest stalowa. W nowych przyłączach gazu stosowana jest technologia zapewniająca
pięćdziesięcioletni okres trwałości urządzeń przesyłowych. Ważną rzeczą w zapewnieniu
ciągłości przesyłu gazu jest dwustronne zasilanie stacjami drugiego stopnia. Dla rozwoju
Powiatu ważnym argumentem w tym zakresie jest możliwość zapewnienia każdemu
inwestorowi nieograniczonej ilości gazu.
W ostatnich latach odkryto na terenie Powiatu Grodziskiego złoża gazu i rozpoczęto
ich eksploatację.
Mieszkalnictwo
Mieszkalnictwo Powiatu Grodziskiego w ostatnim dziesięcioleciu przeżywa rozwój.
Zasoby mieszkaniowe zamieszkane w 2010 roku ogółem wynosiły 13 451 mieszkań, 58 201
izb.
Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania w m² wynosi 90,6 (województwo – 78,2).
Liczba osób na 1 mieszkanie to 3,73 (województwo – 3,11), a liczba osób na 1 izbę to 0,86
(województwo – 0,78).
Wybrane mierniki w zakresie mieszkań oddanych do użytku w roku 2010 przedstawia
poniższe zestawienie:
Mieszkania
na 1000 zawartych
małżeństw
Powiat
Grodziski
Województwo
Wielkopolskie
Izby
na 1000 ludności
Przeciętna powierzchnia
użytkowa i mieszkalna w m²
ogółem
w budynkach
indywidualnych
369,7
2,6
12,1
102,0
110,0
636,8
4,0
17,8
111,4
141,8
Opracowano na podstawie : Bank Danych Lokalnych, GUS 2011, stan na 31.12.2010 r.
Komunikacja.
Przez Powiat Grodziski przebiegają ważne szlaki komunikacyjne dla ruchu
samochodowego, takie jak:
- droga krajowa nr 32 Poznań – Zielona Góra
15
- droga wojewódzka nr 308 Kościan – Grodzisk Wlkp. – Nowy Tomyśl, stanowiąca dojazd do
autostrady Poznań – Świecko
- droga wojewódzka nr 305 Wolsztyn – Nowy Tomyśl, stanowiąca dojazd do autostrady
Poznań – Świecko
- droga wojewódzka nr 312 Czacz – Wielichowo – Rakoniewice
oraz ponad 260 km dróg powiatowych, w tym o bardzo dużym znaczeniu gospodarczym
- droga powiatowa nr 2723P Opalenica – Grodzisk Wlkp.
- droga powiatowa nr 2755P Boruja Kościelna – Rakoniewice
- droga powiatowa nr 3577P Wielichowo – Grodzisk Wlkp.
- droga powiatowa nr 3593P Wielichowo – Kamieniec
- droga powiatowa nr 3807P Wolsztyn – Wielichowo.
Powiat Grodziski administruje siecią dróg o łącznej długości 267,001 km, w tym
42,262 km dróg gruntowych.
Podział dróg w zależności od rodzaju nawierzchni przedstawia poniższe zestawienie:
1. drogi powiatowe
Lp.
Gmina
Ogółem w km
1.
2.
3.
4.
5.
Granowo
Grodzisk Wlkp.
Kamieniec
Rakoniewice
Wielichowo
Razem
35,324
54,933
55,705
72,989
48,050
267,001
Utwardzone
w km
27,353
43,372
53,333
62,760
36,921
223,739
Gruntowe w km
7,971
11,561
2,372
10,229
11,129
43,262
2. Drogi gminne: łączna długość 534 km w tym 333 km dróg gruntowych.
INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA
EDUKACJA
Powiat Grodziski jest organem prowadzącym dla szkół ponadgimnazjalnych oraz
Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Od roku 2012 wdrażany jest następny etap reformy
ustroju szkolnego, a w 2013 nie będzie naboru do techników uzupełniających. W chwili
obecnej młodzież z terenu Powiatu kształci się w Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza
Słowackiego oraz w dwóch zespołach szkół ponadgimnazjalnych. Oferta kształcenia
zawodowego jest bardzo bogata i różnorodna. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im.
Eugeniusza Kwiatkowskiego w Grodzisku Wielkopolskim w swojej strukturze posiada
Zasadniczą Szkołę Zawodową oraz Technikum. Uczniowie uczęszczający do Technikum
kształcą się w następujących zawodach: technik informatyk, technik ekonomista, technik
logistyk, technik budownictwa, technik mechanik, żywienia i usług gastronomicznych,
technik organizacji reklamy, technik górnictwa otworowego, technik technologii odzieży. W
ofercie tej szkoły jest również technik urządzeń energii odnawialnej, ale liczba uczniów
zainteresowanych tym zawodem była zbyt mała, aby uruchomić oddział. W Zasadniczej
Szkole Zawodowej uczniowie mają status młodocianego pracownika tzn. praktyki zawodowe
odbywają u pracodawców na terenie całego Powiatu. Część oddziałów to klasy jednorodne, w
których uczniowie kształcą się w następujących zawodach robotniczych: mechanik pojazdów
16
samochodowych, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, murarztynkarz, kucharz, cukiernik, piekarz, sprzedawca. Pozostałe to klasy wielozawodowe oraz
oddziały klas specjalnych, do których uczęszczają uczniowie z orzeczeniami. Z dniem
31 sierpnia 2013r. zostanie rozwiązany Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Powstańców
Wielkopolskich w Kotowie, w którym obecnie funkcjonuje Technikum kształcące w
zawodach technik: rolnik, agrobiznesu, żywienia i usług gastronomicznych, architektury
krajobrazu, hotelarstwa; Technikum uzupełniające (w trakcie wygaszania) – kształcące w
zawodach technik rolnik i technik agrobiznesu i Szkoła Policealna – technik agrobiznesu.
Tym samym ulegną likwidacji wszystkie szkoły wchodzące w skład Zespołu. Kształcenie w
zawodach występujących w Technikum w rozwiązanym Zespole zostanie przeniesione do
Technikum w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. E. Kwiatkowskiego w Grodzisku
Wlkp.
Problemem oświaty w Powiecie Grodziskim jest niż demograficzny. Ilość dzieci
urodzonych w gminach Powiatu Grodziskiego na przestrzeni 18 ostatnich lat zmniejszała się
corocznie. W roku 1992 odnotowano 804 urodzenia, przy czym największy spadek zaistniał
w roku 2003, w którym urodziło się 561 dzieci. Jest to równoznaczne ze zmniejszającą się
liczbą uczniów w szkołach prowadzonych przez gminy, a następnie w szkołach
ponadgimnazjalnych prowadzonych przez Powiat. Niesie to za sobą trudności finansowe,
ponieważ subwencja oświatowa naliczana jest na ucznia. Mniejsza liczba uczniów
i oddziałów w szkołach pociąga za sobą zmiany w zatrudnieniu i konieczność zwalniania
nauczycieli.
Od momentu powstania powiatów, a tym samym przejęcia szkół ponadgimnazjalnych
nastąpiła ogromna poprawa bazy placówek oświatowych. Dokonano w niej wielu remontów
i modernizacji, wyposażono je w nowe pracownie przedmiotowe, w tym również
informatyczne. Wszystkie szkoły posiadają dostęp do szybkiego internetu, sprzęt
multimedialny, tablice interaktywne. Powstała Grodziska Hala Sportowa, w której do godziny
1700 prowadzone są lekcje wychowania fizycznego oraz kompleks boisk ze sztuczną
nawierzchnią i bieżnią lekkoatletyczną. Poprawa bazy szkół, dobrze przygotowana kadra
(80% nauczycieli posiada status nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego) wpływa na
poprawę jakości kształcenia i osiągane wyniki.
Oprócz szkół placówką oświatową prowadzoną przez Powiat jest Poradnia
Psychologiczno - Pedagogiczna. Swoim działaniem obejmuje ona populację dzieci
i młodzieży powyżej 10 tys. prowadząc działania diagnostyczne i terapeutyczne.
KULTURA, SPORT I REKREACJA
Na terenie Powiatu Grodziskiego funkcjonuje 13 bibliotek i ich filii. Księgozbiór
zgromadzony w ramach bibliotek Powiatu wynosi 197,7 tys. woluminów.
Główną placówką kulturalną jest mieszczące się w Grodzisku Wlkp. Centrum Kultury
„Rondo”. Dzieci oraz młodzież mogą uczestniczyć w zajęciach kółka plastycznego, grupy
teatralnej „Arlekin” lub dyskusyjnego klubu filmowego „Ósemka”. Ponadto działa tu zespół
Tańca Ludowego „Cybinka”, Grodziski Chór „Ottimo”. Co pewien czas do grodziskiej
placówki są zapraszane gwiazdy polskiej estrady, których występy gromadzą pokaźną
widownię zarówno w CK „ Rondo” jak i w Grodziskiej Hali Sportowej.
Miasto Grodzisk Wlkp. organizuje duży festyn „Dni Grodziska”. W Wielichowie
corocznie odbywa się Święto Pieczarki, na którym spotykają się przedstawiciele branży
pieczarkarskiej z całej Polski.
Na naszym terenie działają dwie orkiestry dęte: w Grodzisku Wlkp. oraz Rostarzewie.
17
W Grodzisku Wielkopolskim znajduje się Muzeum Ziemi Grodziskiej, gdzie zgromadzono
wiele eksponatów związanych z rzemiosłem, browarnictwem oraz militariami, a także
historię. Ponadto w Rakoniewicach znajduje się Wielkopolskie Muzeum Pożarnictwa ze
zbiorami, związanymi z działalnością ochotniczych straży pożarnych.
Na terenie wszystkich gmin Powiatu działają m.in. ludowe zespoły śpiewacze:
„Grodziszczanki”, „Jabłonianie”, „Granowianie”, „Zdrojowianie”, „Zgoda”, „Wilkowianie”,
chór „Wielisław”, chór „Nuta w Nutę”, zespół muzyczno – wokalny „Takie Chłopaki”
i kabaret „To My”.
Na obrzeżach miasta mieści się stadion – należący Spółki Akcyjnej „Groclin ” w Grodzisku
Wlkp. W sportowy kompleks wchodzą też tenisowe korty oraz zaplecze hoteloworehabilitacyjne. Prócz K.S. ”Dyskobolia” działają też kluby: Towarzystwo Sportowe Gminy
Kamieniec, „Sokół” Rakoniewice i Towarzystwo Sportowe „Orzeł” w Granowie, „Orzeł"
w Rostarzewie oraz Ludowy Klub Piłkarski „Pieczarka” w Wielichowie, Klub Sportowy Obra
w Śniatach, uczniowskie kluby sportowe w Grodzisku Wlkp. i Kąkolewie, Grodziski Klub
Biegacza. Od 2006r. organizowana jest duża impreza sportowa „Półmaraton Słowaka”
w którym corocznie bierze udział coraz większa liczba biegaczy. Kolejną imprezą biegową
zyskującą dużą popularność jest „Dycha Drzymały”. Grodziskie Stowarzyszenie Sportowe
jest organizatorem Międzynarodowego Turnieju Kobiet w Piłce Nożnej.
W 2002 roku została oddana do użytku Grodziska Hala Sportowa w której do 1700
odbywają się zajęcia z wychowania fizycznego, a w godzinach popołudniowych korzystają
z niej grupy młodzieżowe i dorośli. Organizowane są cykliczne turnieje w halowej piłce
nożnej, siatkówce, koszykówce i karate. W GHS corocznie odbywa się również Rekreacyjno
- Sportowy Turniej Gmin Powiatu Grodziskiego, Mistrzostwa Wielkopolski Nauczycieli
w Piłce Siatkowej oraz mistrzostwa powiatu, rejonu i województwa w ramach Szkolnego
Związku Sportowego „Wielkopolska”. Od 2005r. organizowany jest „Powiatowy Rajd
Rowerowy”, w którym bierze udział około 300 uczestników.
W skład bazy noclegowej Powiatu wchodzą hotele, motele i pensjonaty.
OCHRONA ZDROWIA
Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, która weszła w życie z dniem
1 stycznia 1999 roku, a później „o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków
publicznych” zmieniła strukturę organizacyjną służby zdrowia i sposób jej finansowania.
Dotychczasowy płatnik – „budżet państwa” zastąpiony został przez Wielkopolską
Regionalną Kasę Chorych, a obecnie przez Narodowy Fundusz Zdrowia, który ze składek
podatników wykupuje u podmiotów działalności leczniczej świadczenia zdrowotne dla
pacjentów posiadających ubezpieczenie zdrowotne.
W wyniku reformy służby zdrowia w Powiecie Grodziskim funkcjonujący od 1972 roku
Zespół Opieki Zdrowotnej ulegał stopniowej restrukturyzacji.
Podstawowa opieka zdrowotna oraz część ambulatoryjnej specjalistycznej opieki
zdrowotnej została sprywatyzowana i przejęta przez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej.
Głównym podmiotem publicznym w Powiecie jest szpital tj. Samodzielny Publiczny
Zakład Opieki Zdrowotnej w Grodzisku Wlkp., który gwarantuje świadczenia stacjonarne,
diagnostyczne, a także z zakresu pomocy doraźnej.
W całej strukturze SP ZOZ funkcjonuje:
1. Szpital z oddziałami:
- Internistyczno – Kardiologicznym,
- Chirurgiczny z Pododdziałem Gastroenterologicznym,
- Ginekologiczno – Położniczy,
- Noworodkowy,
18
- Anestezjologii i Intensywnej Terapii.
2. Pogotowie Ratunkowe
3. Poradnie specjalistyczne:
- Kardiologiczna,
- Chirurgiczna,
- Chirurgii Urazowo- Ortopedycznej,
- Ginekologiczno – Położnicza,
- Gastroenterologiczna.
W ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia świadczone są także usługi w ramach
nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej oraz
transport sanitarny.
Szpital dysponuje 118 łóżkami:
- Oddział Internistyczno – Kardiologiczny – 30 łóżek w tym 1 łóżko OIOK,
- Oddział Chirurgiczny z Pododdziałem Gastroenterologicznym – 30 łóżek,
- Oddział Ginekologiczno – Położniczy – 35 łóżek,
- Oddział Noworodkowy – 17 łóżeczek, 3 inkubatory,
- Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii – 3 łóżka,
Wskaźnik personelu służby zdrowia zatrudnionego w SPZOZ na 10000 mieszkańców wg
stanu na 31.12.2011r. wynosił:
- lekarze medycyny – 16,36,
- pielęgniarki – 14,36,
- położne – 3,39,
Obecna sytuacja służby zdrowia, nowe wyzwania dotyczące realizacji świadczeń
medycznych stawiane przez Ministerstwo Zdrowia, a także przez Narodowy Fundusz
Zdrowia powodują to, iż SP ZOZ chcąc utrzymać się na rynku świadczeń medycznych
i jednocześnie być jednostką konkurencyjną na tle ościennych powiatów musi podlegać
systematycznym procesom restrukturyzacyjnym w tym:
- sukcesywnie modernizować zaplecze sprzętowe,
- dostosować infrastrukturę teleinformatyczną do wymogów ustawy z dnia
28.04.2011r. o informatyzacji w służbie zdrowia,
- dostosować infrastrukturę lokalową do wymogów rozporządzenia Ministra
Zdrowia z 26.06.2012r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny
odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność
leczniczą,
- oferować wyspecjalizowane świadczenia zdrowotne, konkurencyjne do usług
realizowanych w sąsiednich jednostkach.
POMOC SPOŁECZNA
Zadania z zakresu pomocy społecznej na terenie Powiatu Grodziskiego realizowane są
przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Grodzisku Wlkp. powołane do życia w
wyniku reformy samorządowej wdrożonej z dniem 1 stycznia 1999 roku oraz 5 ośrodków
pomocy społecznej, w tym 3 miejsko - gminne (Grodzisk Wlkp., Rakoniewice, Wielichowo)
oraz 2 gminne (Granowo, Kamieniec).
Pomoc społeczna polega w szczególności na:
1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;
19
2) pracy socjalnej;
3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;
4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;
5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;
6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych
potrzeb.
Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów
alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań
własnych gmin. W szczególności zadania te obejmują:
- zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych
od alkoholu;
- udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej
i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie;
- prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie
rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla
dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na
rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczowychowawczych i socjoterapeutycznych;
- wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej
rozwiązywaniu problemów alkoholowych;
- podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13 i 15
ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie
przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego;
- wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów
integracji społecznej.
W każdej gminie działa Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Pomoc osobom uzależnionym, współuzależnionym i ich rodzinom na terenie Powiatu
świadczą miejskie i gminne punkty konsultacyjne.
Poziom życiowy członków społeczeństwa może być chroniony za pomocą działań o
różnym charakterze. Zasada opiekuńczości odnosi się z reguły do tych osób, które nie mają
uprawnień ubezpieczeniowych czy zaopatrzeniowych, a znajdują się w sytuacji wymagającej
pomocy. Pomoc ta może być udzielana ze środków budżetowych państwa, samorządów,
organizacji społecznych oraz ofiarności społecznej. W tym przypadku decyduje aktualna
sytuacja materialna osoby ubiegającej się o pomoc.
Zasada opiekuńczości właściwa jest pomocy społecznej, która jest instrumentem
polityki społecznej państwa. Ma ona na celu umożliwienie osobom i rodzinom
przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując
własne środki, możliwości i uprawnienia. Zadaniem pomocy społecznej na poziomie
lokalnym jest współtworzenie godziwych warunków egzystencji i pracy dla grup
charakteryzujących się ubóstwem i dotkniętych wszelkiego rodzaju dysfunkcjonalnością, np.
niepełnosprawnością, długotrwałą chorobą, bezrobociem, alkoholizmem lub narkomanią.
Podstawowym jej celem – obok zapewnienia im doraźnej pomocy – jest doprowadzenie, jeśli
to tylko możliwe, do samodzielności życiowej osób i rodzin – do sytuacji, w której nie będą
one wymagały zewnętrznego wsparcia.
Brak schronienia, niemożność podjęcia pracy, niepełnosprawność, niedostatek
środków do życia, osamotnienie, uzależnienie od alkoholu, przemoc w rodzinie – to zaledwie
kilka przykładów problemów. Problemy te swoim zasięgiem obejmują różne grupy ludzi.
Zmuszają one społeczności do szukania różnych form pomocy, w tym i korzystania z usług
świadczonych przez ośrodki pomocy społecznej.
Poziom zaspakajania potrzeb mieszkańców Powiatu Grodziskiego determinowany jest
20
przez różne zjawiska. Poniższe zestawienie obrazuje powody ubiegania się o świadczenia z
pomocy społecznej w poszczególnych gminach.
Powody ubiegania się o świadczenie z pomocy społecznej 1
Powód trudnej sytuacji życiowej
Ubóstwo
Sieroctwo
Bezdomność
Potrzeba ochrony macierzyństwa
w tym:
wielodzietność
Bezrobocie
Niepełnosprawność
Długotrwała choroba
Bezradność w sprawach opiekuńczo –
wychowawczych i prowadzenia
gospodarstwa domowego - ogółem
w tym:
rodziny niepełne
Rodziny wielodzietne
Przemoc w rodzinie
Alkoholizm
Narkomania
Trudności w przystosowaniu się do
życia po zwolnieniu z zakładu karnego
Brak umiejętności w przystosowaniu
się do życia młodzieży opuszczającej
placówki opiekuńczo-wychowawcze
Trudności w integracji osób, które
otrzymały status uchodźcy
Zdarzenia losowe
Sytuacja kryzysowa
Klęska żywiołowa lub ekologiczna
Liczba osób w
rodzinach
Liczba rodzin
Ogółem
2008
2009
564
579
1
3
22
31
325
354
213
207
w tym: na wsi
2008
2009
372
365
0
1
11
20
238
251
164
659
2008
1 969
4
30
1 727
1 247
2009
1 915
10
53
1 779
1 202
340
456
475
263
403
480
527
276
225
273
295
193
268
287
332
193
1 189
1 354
1 326
1 237
1 362
1 372
1 452
1 146
143
131
92
79
473
463
136
19
77
1
5
138
21
80
2
8
110
4
41
0
3
117
8
47
1
4
846
65
256
4
10
722
70
234
5
18
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
17
6
7
20
8
8
12
3
7
13
2
8
50
16
35
66
26
37
1
Opracowano na podstawie informacji przekazanych przez Ośrodki Pomocy Społecznej gmin Powiatu
Grodziskiego
21
Liczba rodzin i osób w rodzinach objętych pomocą społeczną2
Lp.
Miasto/Gmina
1.
2.
3.
4.
5.
Wielichowo
Kamieniec
Grodzisk Wlkp.
Granowo
Rakoniewice
Rok 2008
Liczba rodzin
Liczba osób
w rodzinach
198
722
145
580
352
1 100
121
408
271
1 093
Rok 2009
Liczba rodzin
Liczba osób
w rodzinach
203
699
168
649
374
1 145
153
450
278
1 042
Specyfiką działalności systemu pomocy społecznej jest różnorodność kategorii osób
korzystających z pomocy społecznej. Dominującymi problemami z którymi nie radzą sobie
mieszkańcy Powiatu są: ubóstwo, bezrobocie, długotrwała choroba, niepełnosprawność,
bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych.
Z danych otrzymanych od Ośrodków Pomocy Społecznej z terenu Powiatu wynika,
iż ubóstwo to największy problem w każdej gminie. W roku 2008 rodzin objętych pomocą
było 564 (osób 1 969), natomiast w 2009 roku objęto pomocą rodzin 579 (osób 1 915).
Powodem ubiegania się o pomoc finansową, rzeczową staje się niski dochód rodzin, a co za
tym idzie niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.
Działania jakie podejmują Ośrodki Pomocy Społecznej to przede wszystkim
udzielanie świadczeń. Świadczona jest również praca socjalna w miejscu zamieszkania
klienta. Ośrodki Pomocy Społecznej realizują pomoc w zakresie zwalczania skutków ubóstwa
przy pomocy środków finansowych pozyskanych w ramach projektów systemowych.
Brak zatrudnienia negatywnie wpływa nie tylko na ekonomiczną kondycję rodzin, ale
także na pozamaterialne kwestie życia rodzinnego. Przymusowe pozostawanie bez pracy oraz
niemożność znalezienia ponownego zatrudnienia powoli i systematycznie pozbawiają
człowieka poczucia własnej wartości. Stres i utrata stabilizacji powodują często niemożność
podejmowania racjonalnych, a niekiedy jakichkolwiek decyzji. Pojawia się apatia i
zniechęcenie. Okres bezrobocia oznacza radykalną zmianę rozkładu czasu w ciągu dnia.
Bezrobotni mężczyźni sięgają po używki, głównie w celu rozładowania stresu. Osoby
o niewielkich szansach na rynku pracy „cierpią” raczej na nadmiar wolnego czasu i
odczuwają rodzące się przygnębienie, a rozczarowanie lub stres „leczą” alkoholem lub
nikotyną. Skutkiem braku pracy jest także pogłębiający się kryzys rodziny, przemoc w
rodzinie oraz zmniejszone szanse na powrót na rynek pracy.
Z doświadczeń pracowników socjalnych wynika, że bezpośrednim i najbardziej
widocznym skutkiem bezrobocia jest obniżenie standardu materialnego rodziny, co wręcz
wymusza konieczność korzystania z pomocy społecznej. Bezrobocie powoduje zmianę
sytuacji społecznej i emocjonalnej całej rodziny, zarówno dorosłych jak i dzieci. Częstym
zjawiskiem jest izolacja społeczna – ograniczone zostają kontakty interpersonalne wszystkich
członków rodziny bezrobotnego zarówno ze znajomymi, jak i dalszą rodziną.
Na terenie Powiatu Grodziskiego funkcjonują następujące organizacje pozarządowe
działające w obszarze pomocy społecznej:
1. Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i byłych więźniów Politycznych w
Grodzisku Wlkp., Jabłonnie, Rakoniewicach, Kamieńcu, Granowie.
2. Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów w Grodzisku Wlkp., Wielichowie,
Kamieńcu.
2
Opracowano na podstawie informacji przekazanych przez Ośrodki Pomocy Społecznej gmin Powiatu
Grodziskiego
22
3. Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło
w Grodzisku Wlkp.
4. Stowarzyszenie Abstynenckie „Nowe Życie” w Grodzisku Wlkp.
5. Grodziskie Stowarzyszenie ,,Amazonki ” w Grodzisku Wlkp.
6. Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych im. Jana Pawła II w Grodzisku Wlkp.
7. Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom ,,SERCE” w Rakoniewicach.
8. Stowarzyszenie ,, Złota Jesień” w Rakoniewicach.
9. Gminne Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych w Grodzisku Wlkp.
10. Parafialny Zespół Caritas przy parafii św. Faustyny w Grodzisku Wlkp.
11. Stowarzyszenie ,,Dom Pomocna Dłoń” w Błońsku.
12. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Zarząd Gminny Kamieniec.
BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
Zadania z zakresu zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego na terenie
Powiatu Grodziskiego z dniem 1 stycznia 1999 roku zostały powierzone:
-
Komendzie Powiatowej Policji w Grodzisku Wlkp.
Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Grodzisku Wlkp.
Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Grodzisku Wlkp.
Powiatowemu Inspektoratowi Weterynarii w Grodzisku Wlkp.
Komenda Powiatowa Policji w Grodzisku Wlkp. W strukturach KPP znajdują się:
Rewiry Dzielnicowych w Grodzisku Wlkp., Granowie i Kamieńcu; Posterunek Policji w
Rakoniewicach – Zespół Prewencji oraz Podzespół Prewencji w Wielichowie Zespołu
Prewencji Posterunku Policji w Rakoniewicach.
W roku 2011 współczynnik przestępczości na 10 tys. mieszkańców na terenie Powiatu
Grodziskiego wyniósł 170,63 przestępstwa i był najniższym wśród powiatów Województwa
Wielkopolskiego. Współczynnik przestępczości dla Województwa Wielkopolskiego wynosił
296,46 przestępstw.
Łącznie w 2011r stwierdzono w Powiecie Grodziskim 855 przestępstw, z tego 483
o charakterze kryminalnym oraz 160 o charakterze gospodarczym.
Z liczby 483 przestępstw kryminalnych zanotowano:
- 1 zabójstwo,
- 2 udziały w bójce lub pobiciu,
- 18 rozbojów,
- 41 uszczerbków na zdrowiu,
- 61 kradzieży z włamaniem,
- 87 kradzieży cudzej rzeczy
- 39 uszkodzeń rzeczy
- 64 przestępstwa narkotykowe.
Wykrywalność ogólna to 88,1%, natomiast w przestępstwach o charakterze kryminalnym
wyniosła 79%.
Liczba stwierdzonych przestępstw jest podobna jak w latach poprzednich.
23
Bezpieczeństwo w ruchu drogowym
Na terenie Powiatu w 2011r. odnotowano 238 kolizji drogowych oraz 27 wypadków,
w których śmierć poniosło 5 osób, a 29 zostało rannych.
Za popełnienie przestępstwa kierowania pojazdami mechanicznymi i rowerami zatrzymano 177
osób oraz 15 za popełnienie wykroczenia tj. za kierowanie po spożyciu alkoholu.
Pomimo, że spadła liczba osób zabitych o 50%, to liczba wypadków drogowych kształtuje się
na poziomie lat ubiegłych.
Prognozowane zagrożenia
1. Przewiduje się, że nadal dominować będzie drobna przestępczość pospolita taka jak:
kradzież, przywłaszczenie mienia, kradzież z włamaniem (dokonywane najczęściej
okazjonalnie i z chęci osiągnięcia zysku) oraz uszkodzenia mienia (dokonywane najczęściej
z pobudek chuligańskich).
2. Nadal występować będzie przestępczość narkotykowa, a głównym czynnikiem jej istnienia
jest prosty i łatwy sposób na osiągnięcie dużych dochodów z dystrybucji środków
odurzających.
W celu ograniczenia tej przestępczości należy nadal kontynuować prowadzone działania oraz
wypracowywać nowe formy i metody do zwalczania i ścigania sprawców przestępstw
narkotykowych.
3. Nadal odnotowywana jest duża liczba nietrzeźwych uczestników ruchu drogowego. Oznacza
to, że w najbliższych latach należy jeszcze bardziej zwiększyć liczbę prowadzonych działań,
celem ograniczenia i minimalizacji tego rodzaju zdarzeń.
4. Z uwagi na bardzo zmienne warunki atmosferyczne występujące w ostatnich latach, a
zwłaszcza ocieplający się klimat mogą występować zdarzenia o charakterze katastrof i klęsk
żywiołowych.
Następnym bardzo ważnym ogniwem zapewniającym bezpieczeństwo publiczne jest
działalność Państwowej Straży Pożarnej wspieranej przez jednostki Ochotniczej Straży
Pożarnej.
Państwowa Straż Pożarna jest organizatorem krajowego systemu ratowniczogaśniczego; system organizowany jest na poszczególnych szczeblach administracyjnych.
Głównym trzonem systemu jest PSP oraz jednostki włączone do KSRG oraz ochotnicze
straże pożarne.
Na terenie Powiatu Grodziskiego funkcjonuje 48 jednostek ochrony
przeciwpożarowej:
 Jednostka Ratowniczo – Gaśnicza (JRG) Komendy Powiatowej Państwowej
Straży Pożarnej w Grodzisku Wlkp. (KP PSP),
 7 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych (OSP) włączonych do Krajowego
Systemu Ratowniczo – Gaśniczego (KSRG),
 41 jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych poza KSRG.
Komenda Powiatowa PSP w Grodzisku Wlkp. posiada na swoim wyposażeniu 8 samochodów
i 3 przyczepy. Średni wiek samochodów użytkowanych z jednostce wynosi 5,88 lat.
Jednostki OSP dysponują łącznie 37 pojazdami, z których 16 przekracza wiek 25 lat. Wśród
jednostek KSRG, 4 pojazdy przekraczają wiek 25 lat, a w pozostałych OSP pojazdów takich jest 12.
Jednostki będące włączone do KSRG posiadają na wyposażeniu łącznie 16 pojazdów, których średni
wiek wynosi 17 lat, a w pozostałych jednostkach średni wiek pojazdów wynosi 26,1lat.
24
Rostarzewo
5
Wielichowo
4
Rakoniewice
3
Kamieniec
2
Jabłonna
1
Rodzaj wyposażenia
Grodzisk Wlkp.
Lp.
Normatyw
KG PSP dla
jednostek
KSRG
Granowo
Wyposażenie w sprzęt jednostek KSRG wg wymagań KG PSP.
Razem
1
2
2
1
2
2
2
1
12
4
4
4
4
6
4
8
4
34
1
1
1
1
1
2
1
1
8
1
2
1
1
1
2
1
1
9
1
2
1
1
1
2
1
1
9
Agregaty prądotwórcze pow.
2.2 kVA
Aparaty nadciśnieniowy
ochrony dróg oddechowych
Hydrauliczne narzędzia
ratownicze
Motopompy do wody
zanieczyszczonej
Zestawy do udzielania
kwalifikowanej pierwszej
pomocy R-1
Ilość wybranego rodzaju sprzętu w jednostkach ochrony przeciwpożarowej w 2012r.
Rodzaj sprzętu
JRG
OSP w KSRG
OSP poza
KSRG
Pompa pływająca
1
6
3
Pompa szlamowa
2
11
6
Urządzenie hydrauliczne
3
8
1
Pilarka łańcuchowa
5
15
15
Piła tarczowa do betonu / stali
3
7
0
Agregat prądotwórczy
6
13
8
Zestaw R-1
3*
9
2
Aparaty powietrzne
12
34
6
Radiotelefony nasobne
12
28
19
* w tym jeden zestaw szkoleniowy
Kadra PSP.
Liczba etatów w KP PSP
w tym etatów:
- funkcjonariuszy
z tego:
- w systemie zmianowym
- w systemie codziennym
- cywilnych
Codzienna minimalna obsada zmiany służbowej
w tym:
- obsada samochodów bojowych,
- obsada stanowiska kierowania
- dyżur domowy
50
48
40
8
2
8
7
1
1
25
Zestawienie wysługi lat funkcjonariuszy i pracowników KP PSP w Grodzisku Wlkp.
25-30 lat
4%
21-25 lat
8%
pow. 30 lat
2%
0-5 lat
12%
6-10 lat
32%
16-20 lat
24%
11-15 lat
18%
Zestawienie wykształcenia osób zatrudnionych i pełniących służbę.
Rodzaj wykształcenia
Liczba osób
magisterskie
7
inżynierskie
3
licencjackie
9
policealne
7
średnie
23
zasadnicze
0
podstawowe
0
Charakterystyka zagrożeń
Powiat Grodziski ze względu na specyfikę regionu charakteryzuje się występowaniem
szerokiego spektrum zagrożeń. Zagrożenia są pochodną zróżnicowanej koncentracji zakładów
przemysłowych, demografii poszczególnych obszarów oraz terenów leśnych i
przeznaczonych pod uprawy. Ponadto liczną grupę zagrożeń stanowią zdarzenia będące
następstwem anomalii pogodowych takich jak silne wiatry i intensywne opady deszczu.
Niezaprzeczalnym faktem jest tendencja wzrostowa liczby zdarzeń (wykres poniżej);
ponadto odnotowuje się zmieniającą się strukturę interwencji – zmniejszającą się ilość
pożarów na rzecz miejscowych zagrożeń. W ramach miejscowych zagrożeń największą grupę
zdarzeń stanowią zdarzenia związanie z działaniami na drogach, działania będące pochodną
silnych wiatrów i intensywnych opadów deszczu, działania związane z zagrożeniami od
owadów błonkoskrzydłych.
26
Liczba zdarzeń w rozbiciu na pożary, miejscowe zagrożenia i alarmy fałszywe (2000-2012r.)
437
378
399
398
352
311
264
244
218
170
155
130
78
148
150
140
116
109
3
6
4
0
3
1
0
113
95
81
72
0
103
73
0
2
10
5
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2011 2012
Pożary
Miejscowe zagrożenia
Alarmy fałszywe
Opierając się na statystyce zaistniałych zdarzeń i charakterystyce Powiatu (m.in.
geograficznej, gospodarczej, urbanistycznej, itd.), do podstawowych zagrożeń dla środowiska
należy zaliczyć:
• zagrożenia naturalne, m.in. pożary, podtopienia, silne wiatry oraz susze;
• zagrożenia spowodowane poważnymi awariami, m. in. zdarzenia chemiczne bądź
ekologiczne, związane z istnieniem zakładów przemysłowych, użytkujących
materiały niebezpieczne w ilościach mogących być przyczyną poważnej awarii
przemysłowej o katastrofalnych skutkach dla ludzi lub środowiska, oraz związane z
transportem drogowym i kolejowym materiałów niebezpiecznych.
Najwięcej pożarów notuje się w grupie obiektów mieszkalnych, produkcyjnych,
magazynowych, rolnictwie oraz lasach. Pożary w ostatniej z wymienionych grup oddziałują
bardzo niekorzystnie na stan środowiska naturalnego. Zagrożenie pożarowe w lasach i innych
przestrzeniach otwartych jest wysokie. Jego skalę można oceniać zarówno w kontekście dużej
liczby zaistniałych pożarów, jak i przez pryzmat pojedynczych zdarzeń (np. Wola Jabłońska
w 2006r.). W przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków klimatyczno-pogodowych
poziom zagrożenia pożarowego w lasach może gwałtownie wzrosnąć i pożary kompleksów
powyżej mogą wtedy przybrać charakter masowy.
Zagrożenie podtopieniami w Powiecie Grodziskim związane jest z ewentualnym
spływem wód roztopowych lub opadowych na tereny obejmujące dolinę Kanałów Obry.
W Powiecie Grodziskim zlokalizowane są trzy zakłady przemysłowe, w których
istnieje możliwość wystąpienia poważnej awarii przemysłowej ze względu na ilość
przechowywanych materiałów niebezpiecznych.
Wypadki i katastrofy komunikacyjne stanowią najliczniejszą grupę zdarzeń innych niż
pożary, w których udział biorą jednostki straży pożarnych oraz pozostałych służb
ratowniczych.
Wśród czynników zwiększających poziom tego zagrożenia należy wymienić:
• intensywny rozwój transportu drogowego będący następstwem przemian ustrojowych i
gospodarczych,
• położenie geograficzne Powiatu,
• nienadążający za rozwojem transportu rozwój sieci dróg i infrastruktury drogowej,
27
zniszczona nawierzchnia jezdni itd.,
brak ciągłego monitoringu przejazdu pojazdów przewożących materiały
niebezpieczne,
• wysoki stopień zużycia technicznego pojazdów stosowanych przez niektórych
przewoźników oraz nieprzestrzeganie międzynarodowych i krajowych wymagań
bezpieczeństwa.
W świetle obecnych uwarunkowań międzynarodowych należy liczyć się z narastaniem
zagrożeń terrorystycznych, które charakteryzują się możliwością wykorzystania bomb,
środków chemicznych, biologicznych i promieniotwórczych. Pod kątem występowania tego
typu zagrożeń, szczególną uwagę należy zwrócić na zakłady stwarzające zagrożenie
wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, co powoduje konieczność przygotowania
organów władzy oraz dowódców i ratowników realizujących zadania w strefie zagrożenia do
planowania i organizowania masowej dekontaminacji i ewakuacji ludności (Odazotownia
Snowidowo-Grodzisk).
•
Podstawowym celem Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej jest
sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie
działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych
chorób powodowanych warunkami środowiska, a także prowadzenie działalności w zakresie
profilaktyki chorób i promocji zdrowia.
1. Zaopatrzenie ludności w wodę w miastach:
Nadzorem sanitarnym objęto :
- 2 wodociągi miejskie,
- 1 wodociąg zakładowy,
- 4 wodociągi lokalne.
Ludność miasta Grodzisk Wlkp. zaopatruje się w wodę z wodociągu miejskiego przy
ul. Mikołajczyka (jest to wodociąg raportowany do UE) i częściowo z wodociągu wiejskiego
Czarna Wieś, a dodatkowo ul. Sadowa z wodociągu zakładowego Gospodarstwa Rolnego
W. Glinkowski Dymaczewo Stare Oddział Grodzisk Wlkp. Woda z wodociągu miejskiego
i wodociągu wiejskiego Czarna Wieś oraz wodociągu zakładowego Gospodarstwa Rolnego
W. Glinkowski Dymaczewo Stare Oddział Grodzisk Wlkp. nadaje się do spożycia przez
ludzi.
W wodę nadającą się do spożycia zaopatrywani są mieszkańcy miasta Rakoniewice
(jest to wodociąg raportowany do UE)
Spośród wodociągów lokalnych w miastach (Wielichowo) w trzech wodociągach
woda warunkowo nadaje się do spożycia pod względem fizyko – chemicznym. Są to
wodociągi na terenie miasta Wielichowo tj.: wodociąg lokalny GS „SCH” Masarnia
i Piekarnia Wielichowo, wodociąg lokalny GS „SCH” Ciastkarnia Wielichowo i wodociąg
lokalny Restauracja „Fantazja” Wielichowo. Nadal woda nadaje się do spożycia z wodociągu
lokalnego Inter Groclin Auto S.A. Grodzisk Wlkp. ul. Sportowa.
2. Zaopatrzenie ludności w wodę na terenach wiejskich:
Objęto nadzorem sanitarnym :
- 18 wodociągów wiejskich,
- 4 wodociągów zakładowych,
- 4 wodociągi lokalne.
Jakość wody w 15 wodociągach wiejskich nie budziła zastrzeżeń, natomiast
w 3 wodociągach woda pod względem fizycznym i chemicznym warunkowo nadawała się do
28
spożycia przez ludzi tj. wodociąg wiejski Wielichowo Wieś Probostwo, wodociąg wiejski
Wielichowo Wieś IUNG, wodociąg wiejski Prochy.
W wszystkich 4 wodociągach zakładowych jakość wody nie budziła zastrzeżeń i nadawała się
do spożycia przez ludzi,
W 3 wodociągach lokalnych sezonowych tj. wodociąg lokalny Ośrodek Wypoczynkowy
,,Oaza”, Kuźnica Zb., wodociąg lokalny Ośrodek Wypoczynkowy ,,Magdalena” Kuźnica Zb.,
wodociąg lokalny Pole Biwakowe Kuźnica Zb. oraz z 1 wodociągu lokalnego całorocznego
tj. MDS Restauracja, Motel Wielichowo Wieś ul. Dębska 6. - woda warunkowo nadawała się
do spożycia przez ludzi z uwagi na przekroczenie parametrów fizyko – chemicznych.
Gminy: Granowo, Wielichowo, Kamieniec i Rakoniewice zwodociągowane są w 100 %,
w Gminie Grodzisk Wlkp. niezwodociągowana jest jedna wieś (Rojewo).
Kąpieliska naturalne
Na terenie Powiatu Grodziskiego w roku 2011 nie było kąpielisk ani miejsc
zwyczajowo przyjętych do kąpieli.
Baseny kąpielowe:
1) basen kąpielowy odkryty - właścicielem jest Zespół Basenów i Kortów Grodzisk Wlkp.
ul. Zbąszyńska 46 posiadający 3 niecki basenowe.
- basen główny,
- basen średni,
- brodzik dla dzieci.
Woda odpowiadała warunkom higieniczno-zdrowotnym do kąpieli.
2) basen kąpielowy kryty -właścicielem jest Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
,,BEHAPOWIEC”, ul. Nowa 20, Grodzisk Wielkopolski
- basen główny,
- whirlpool.
Woda do badań laboratoryjnych pobierana jest raz w miesiącu. Woda odpowiada warunkom
higieniczno-zdrowotnym do kąpieli.
Na terenie Powiatu zewidencjonowano 13 obiektów wczasowo-turystycznych. Stan
sanitarny w tych obiektach nie budził zastrzeżeń.
Obserwuje się spadek zachorowań na choroby zawodowe. W 2011r. nie wydano
żadnej decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej ani o braku podstaw do stwierdzenia
choroby zawodowej.
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób, których występowanie wiąże się ze
stanem sanitarnym kształtowała się pomyślnie. Nie stwierdzono zachorowań na dur brzuszny,
dury rzekome oraz czerwonkę. Nie zarejestrowano również zachorowań na botulizm.
W roku 2011 zarejestrowano 1 przypadek zatrucia pokarmowego, zachorowanie
wywołane było pałeczkami Salmonella Enteritidis.
W zakresie chorób, przeciw którym prowadzi się szczepienia ochronne sytuacja
epidemiologiczna była korzystna. Nie zarejestrowano zachorowań na: odrę, błonicę, tężec
i ostre porażenie wiotkie u dzieci do lat 15. Nie zanotowano również zachorowań na
krztusiec.
Wskutek kontaktu ze zwierzętami podejrzanymi o zakażenie wirusem wścieklizny
zarejestrowano 79 pokąsań. Do szczepień przeciw temu schorzeniu zakwalifikowano 4 osoby.
Zachorowań u ludzi nie stwierdzono. Nie odnotowano zachorowań na boreliozę, toksokarozę
i listeriozę,
29
Szczepienia ochronne na terenie Powiatu wykonywano w 11 placówkach medycznych, w
których nie wystąpiły niepożądane odczyny poszczepienne (niepożądane objawy chorobowe
pozostające w związku czasowym z wykonanym szczepieniem ochronnym).
Powiatowy Inspektorat Weterynarii
1. Na dzień dzisiejszy problemem jest zakończenie uznania Powiatu i Województwa za
urzędowo wolne od enzootycznej białaczki bydła. Powinna to nastąpić na przełomie,
2012 – 2013 roku (prawdopodobnie jednak w 2013 r.),
2. W roku 2013 nastąpi rozpoczęcie uznawania Powiatu (poprzez poszczególne gminy)
za urzędowo wolne od wirusa choroby Aujeszky’ego.
3. W latach których dotyczy strategia, Polska rozpocznie zwalczanie następnej choroby –
gorączki Q. Będzie to trwało kilka najbliższych lat. Trudno jednak określić od kiedy
badania te będą rozpoczęte.
4. Poprzez ogólnopolską akcję szczepienia lisów wolnożyjących oraz systematyczne
szczepienia psów, doprowadzono do sytuacji, że w ciągu ostatnich dwóch lat nie
stwierdzono przypadku wścieklizny i to zarówno u zwierząt domowych jak i
wolnożyjących.
5. Obecnie cały obszar Polski jest uznany przez Unię Europejską za wolny od gruźlicy
bydła oraz brucelozy bydła i owiec.
6. Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Grodzisku Wlkp. posiada Laboratorium
Badania Mięsa (na obecność włośni) akredytowane przez Polskie Centrum
Akredytacji.
30
CZĘŚĆ II
UWARUNKOWANIA I GŁÓWNE PROBLEMY
ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO
Wszystkie zjawiska i procesy mające wpływ na obecne i przyszłe uwarunkowania
(możliwości) rozwoju Powiatu Grodziskiego można ująć generalnie w dwie grupy;
 pierwszą grupę stanowią zjawiska i procesy zewnętrzne (tkwiące poza jego granicami),
 drugą grupę stanowią zjawiska i procesy wewnętrzne (mające swe źródło wewnątrz
Powiatu).
Powiat Grodziski podobnie jak każdy inny samorząd, instytucja, zakład, organizacja
itp. nie istnieje i nie funkcjonuje sam w sobie. Działa w określonym otoczeniu (zewnętrzne
środowisko, całokształt zjawisk, procesów, zdarzeń, instytucji). Rozwój Powiatu
Grodziskiego w znacznej mierze jest funkcją tegoż otoczenia, określającą możliwości jego
funkcjonowania i kształtowania procesów rozwojowych w przyszłości.
Otoczenie wywierając stały wpływ oddziałuje w sposób pozytywny lub negatywny, tworząc
tym samym uwarunkowania zewnętrzne w postaci zestawu szans i zagrożeń.
Przez szansę należy rozumieć taki „układ” czynników, okoliczności, zjawisk i
procesów występujących w otoczeniu Powiatu, w określonym miejscu i czasie, które mają
korzystny (pozytywny) udział w jego funkcjonowaniu i dalszym rozwoju.
Z kolei, poprzez zagrożenie należy rozumieć u z a s a d n i o n e zjawisko, zdarzenie, proces
występujące w otoczeniu Powiatu, które w negatywny (niekorzystny) sposób wpływają na
rozwój i funkcjonowanie, stanowiąc bariery, utrudnienia w rozwoju. Ponadto, występujące
zagrożenia nie pozwalają na pełne wykorzystanie szans rozwojowych tkwiących w otoczeniu
oraz silnych stron Powiatu. Mogą być również przyczyną konieczności poniesienia kosztów
związanych z jego funkcjonowaniem i dalszym rozwojem.
Uwarunkowania zewnętrzne rozwoju społeczno – gospodarczego Powiatu Grodziskiego
determinowane są przede wszystkim :
 systemowymi rozwiązaniami w sferze ustrojowo - prawnej i finansowej przyjmowanymi
na szczeblu centralnym, zwłaszcza dotyczącymi kompetencji i zasad finansowania
samorządów terytorialnych z budżetu państwa,
 zasadami finansowania usług społecznych (edukacja, ochrona zdrowia, pomoc społeczna,
mieszkalnictwo) z budżetu państwa,
 ogólną sytuacją gospodarczo – ekonomiczną w kraju i systemowymi rozwiązaniami na
szczeblu centralnym w zakresie przeciwdziałania bezrobociu, wspierania rozwoju małych
i średnich przedsiębiorstw, polityce fiskalnej w stosunku do podmiotów gospodarczych,
 polityką ekologiczną, polityką wpierania rozwoju regionalnego realizowaną na szczeblu
centralnym i wojewódzkim,
 planem i Strategią Rozwoju Województwa Wielkopolskiego,
 członkostwem w Unii Europejskiej.
W związku z powyższym nie można analizować problemów społecznych, gospodarczych,
infrastrukturalnych i ekologicznych Powiatu Grodziskiego tylko w jego granicach
administracyjnych.
31
Powiat Grodziski jest jednym z elementów układu osadniczego i systemu społeczno gospodarczego Polski.
Uwarunkowania wewnętrzne rozwoju Powiatu wynikają z zasobów, zjawisk, zdarzeń
i procesów tkwiących w Powiecie.
Tworzą one katalog mocnych i słabych stron Powiatu (sił i słabości). Ich hierarchizacja
i analiza stanowią samoocenę osiągniętego dotychczas rozwoju społeczno – gospodarczego
Powiatu.
Specjalne walory Powiatu odróżniające go od innych powiatów tworzą jego mocne
s t r o n y. Są one wynikiem położenia geograficznego, wielkości miasta, potencjału
społecznego, gospodarczego, infrastrukturalnego, stanu środowiska przyrodniczego, zasobów
dziedzictwa kulturowego, kondycji finansowej poszczególnych gmin wchodzących w skład
Powiatu.
Natomiast s ł a b e s t r o n y są konsekwencją ograniczeń szeroko rozumianych
zasobów Powiatu. Mogą w większym lub mniejszym stopniu dotyczyć wszystkich lub tylko
niektórych zasobów lub sfer działania i mają niestety negatywny wpływ na tempo zmian
w poziomie życia mieszkańców Powiatu.
*
Rezultatem przeprowadzonej
/analiza SWOT/3 jest:
*
*
analizy uwarunkowań
rozwoju
Powiatu Grodziskiego

po pierwsze - wskazanie kluczowych zewnętrznych uwarunkowań, wpływających
pozytywnie lub negatywnie na dalszy rozwój Powiatu, czyli zaprezentowanie jego
kluczowych szans i zagrożeń,

po drugie - rozpoznanie podstawowych
wewnętrznych uwarunkowań Powiatu,
wynikających z jego obecnej sytuacji społeczno – gospodarczej, infrastrukturalnej,
ekologicznej, czyli jego mocne i słabych stron,

po trzecie - przedstawienie „drzewa” problemów rozwojowych wymagających
systematycznych działań zmierzających do ich rozwiązania lub wydatnego zmniejszenia
ich skutków dla mieszkańców Powiatu.
3
SWOT – metoda analizy – służy do badania otoczenia organizacji oraz analizy jej wnętrza. Analiza wnętrza ma
na celu określenie i ocenę materialnych i niematerialnych czynników sprzyjających rozwojowi lub
utrudniających jego funkcjonowanie obecnie i w przyszłości.
Strengths – siły. Weaknesses – słabości. Opportunities – możliwości. Treats – zagrożenia.
32
UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE (POTENCJAŁ POWIATU)
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
 rozwój prywatnych przedsiębiorstw transportu
drogowego,
 dość gęsta sieć dróg,
 wykwalifikowana kadra służb, inspekcji i straży,
 lokalizacja placówek oświatowych,
 elastyczność kierunków kształcenia,
 wymiana międzynarodowa ze szkołami
europejskimi,
 zachowanie tradycji ludowych,
 uregulowana sytuacja majątkowo - prawna
obiektów i wyposażenia służby zdrowia,
 poprawa wskaźników działalności służby zdrowia,
 niski wskaźnik przestępczości (na 10 tys.
mieszkańców),
 zasoby naturalne Powiatu,
 brak przemysłu szkodliwego dla środowiska,
 rosnąca liczba skanalizowanych miejscowości,
 warunki przyrodniczo - geograficzne i klimatyczne
 przystąpienie gmin Powiatu do Związku
Międzygminnego „Selekt” (gospodarka odpadami)

















niedostateczne środki finansowe,
ograniczanie połączeń PKP,
zły stan techniczny dróg,
zróżnicowana struktura gleb,
niski procent gospodarstw wielkoobszarowych,
niewykorzystane możliwości przetwórstwa
owocowo-warzywnego,
niewykorzystana baza wypoczynkowa nad
jeziorami,
spadek liczby urodzeń, starzenie się
społeczeństwa,
limitowanie świadczeń zdrowotnych,
słaby rozwój instytucji środowiskowych,
wzrost problemów społecznych (bezrobocie,
patologie społeczne),
brak dróg rowerowych,
niska świadomość ludności w zakresie ochrony
środowiska,
niewystarczająca sieć kanalizacyjna,
brak obwodnic,
stan techniczny i utrzymanie urządzeń
melioracyjnych,
zrzut ścieków komunalnych do kanalizacji
deszczowej i rowów melioracyjnych,
ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO
SZANSE
 członkostwo w Unii Europejskiej
 wprowadzenie nowych technologii budowy dróg,
 łatwy dostęp do lotnisk międzynarodowych – 50
km Poznań,
 budowa szlaku komunikacyjnego z zachodu na
wschód Europy,
 niewielka odległość od dużego ośrodka o
znaczeniu makroregionalnym,
 fundusze pomocowe,
 możliwości wykorzystania złóż i kopalin,
ZAGROŻENIA
 wzrost procesów migracyjnych do dużych
aglomeracji,
 rosnący wskaźnik bezrobocia,
 brak aktywnej polityki Państwa w zakresie
przeciwdziałania bezrobociu,
 pogarszająca się sytuacja ekonomiczna kraju,
 niespójne prawo oświatowe,
 procesy starzenia się społeczeństwa,
 spadek urodzeń,
 rozwarstwienie społeczne w skali regionu i kraju,
 reforma powszechnych ubezpieczeń społecznych,
 narastanie zjawisk patologii społecznej (narkotyki,
przemoc w rodzinie, korupcja),
 bezrobocie wśród młodzieży,
 położenie geograficzne Powiatu w skali
mikroregionu (4 powiaty w promieniu 30 km),
 konkurencja w zakresie usług medycznych –
stacjonarnych (3 szpitale w odległości 25 km),
 nieskuteczna polityka socjalna Państwa,
 wzrost obciążenia dróg,
 ograniczanie przewozów kolejowych,
 niska migracja ludności do wewnątrz Powiatu,
* ZEWNĘTRZNE I WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO –
CHARAKTERYZUJĄCE GLOBALNIE POWIAT WYBRANE JAKO NAJWAŻNIEJSZE. W DALSZEJ CZĘŚCI
POWYŻSZE UWARUNKOWAMIA SĄ PRZEDSTAWIONE DLA POSZCZEGÓLNYCH DZIEDZIN ŻYCIA
SPOŁECZNEGO.
33
ANALIZA SWOT
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
MOCNE STRONY
 dość gęsta sieć dróg powiatowych, łącząca
poszczególne gminy oraz miejscowości,
 korzystne położenie geograficzne,
 maksymalne wykorzystanie dostępnych środków
finansowych na poprawę wyglądu pasa drogowego,
 bieżąco konserwowane oznakowanie poziome i
pionowe,
 dobra koordynacja robót w pasie drogowym,
 sprawne wykonywanie robót interwencyjnych,
utrzymaniowych oraz zabezpieczających,
 stałe utrzymanie i pielęgnacja zieleni w pasie
drogowym poza obszarem zabudowanym,
 pokłady żwiru na terenie Powiatu,
 modernizacja ujęć wody,
 100% elektryfikacja Powiatu,
 coraz większe stosowanie technologii
energooszczędnych – małe przedsiębiorstwa,
 znaczna część Powiatu zgazyfikowana,
 dwustronne zasilanie stacjami drugiego stopnia
zapewniającymi ciągłość dostaw gazu,
SŁABE STRONY
 zły stan dróg i obiektów mostowych,
 niski standard nawierzchni dróg,
 drogi o niewielkiej szerokości jezdni, co pośrednio
wpływa na bezpieczeństwo ruchu drogowego,
 niedostateczna nośność nawierzchni dróg, która nie
wystarcza na przyjmowanie obciążeń obecnych
pojazdów ciężarowych,
 brak środków finansowych na budowę i modernizację
nawierzchni dróg,
 zaniedbany stan zadrzewienia dróg,
 przestarzała sieć przesyłowa energii elektrycznej, sieci
przesyłowe napowietrzne, duża awaryjność wskutek
niekorzystnych wpływów atmosferycznych,
 skomplikowane przepisy prawne dotyczące napraw i
eksploatacji sieci elektrycznej,
SZANSE
ZAGROŻENIA
 wprowadzenie nowych technologii budowy dróg,
 systematyczne nakłady finansowe na remonty
nawierzchni drogowej,
 zwiększenie budżetu na budowy i remonty dróg,
 budowa ważnego szlaku komunikacyjnego z zachodu
na wschód Europy,
 zwiększenie zainteresowania kapitału zagranicznego
regionem,
 poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego,
 zakup nowoczesnych maszyn i urządzeń do utrzymania
dróg,
 wprowadzanie inwestycji w zakresie energii
ekologicznej – elektrownie wiatrowe,
 możliwości nieograniczonego poboru energii dla
nowych inwestorów,
 możliwości nieograniczonego poboru gazu dla
potencjalnego inwestora,
 w ramach bieżących napraw systematyczna wymiana
stalowej instalacji gazowej,
 zwiększenie kaloryczności poprzez wprowadzenie
gazu wysokometanowego,
 rosnące natężenie ruchu drogowego związane z
bezpieczeństwem ruchu drogowego,
 zwiększanie dopuszczalnego obciążenia osi pojazdów
(uszkodzenia powierzchniowe, odkształcenia
nawierzchni, uszkodzenia strukturalne, koleiny),
 słabe konstrukcje istniejących nawierzchni i
niekorzystny klimat (wielokrotne przejście temperatury
przez "zero"),
 ograniczanie przewozów kolejowych,
 niedoinwestowanie sfery budżetowej,
 niedostosowanie do standardów jakościowych UE,
 wzrost dewastacji znaków drogowych,
 wzrastający koszt utrzymania dróg,
 trudności z pozyskaniem środków finansowych na
realizację inwestycji,
 wzrost kosztów energii z elektrowni wiatrowej
obciążających przeciętnego odbiorcę,
 wzrost kosztów gazu, obciążających przeciętnego
użytkownika przy zastosowaniu gazu
wysokometanowego,
34
ANALIZA SWOT
ROLNICTWO
MOCNE STRONY
 dobre warunki przyrodniczo - klimatyczne,

wysoki wskaźnik waloryzacji /wyższy niż w
województwie/
SŁABE STRONY
 różnorodna struktura gleb,
 niski procent gospodarstw wielkoobszarowych,
 zły stan melioracji wodnych,
 wysoka kultura rolna, determinacja rolników,
 zachowanie tradycji ludowych,
 niewykorzystane możliwości przetwórstwa
owocowo-warzywnego,
 intensywna produkcja trzody chlewnej i bydła
mlecznego,
 rozwój innych gałęzi rolnictwa - działy specjalne
produkcji rolnej (pieczarki, szparagi, i in.),
 reaktywacja kół gospodyń wiejskich i powstanie
stowarzyszeń skupiających kobiety z obszarów
wiejskich
SZANSE
 uzyskiwanie wysokich plonów z gleb
średniożyznych,
 rozwój agroturystyki,
ZAGROŻENIA
 rozdrobnienie rolnictwa,
 zalewanie upraw,
 możliwość rozwoju przetwórstwa,
 pozyskiwanie środków z Unii Europejskiej,
 uprawy ekologiczne,
 wykorzystanie produktów tradycyjnych,
lokalnych
35
ANALIZA SWOT
EDUKACJA
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
 lokalizacja placówek oświatowych,
 stan bazy,
 szeroka oferta edukacyjna,
 brak sal gimnastycznych, boisk,
 kadra nauczycielska – poziom wykształcenia,
 brak szkoły specjalnej,
stopień awansu zawodowego, wiek, liczna grupa
 słabo wyposażone pracownie przedmiotowe,
posiadająca studia podyplomowe i mająca
 brak warsztatów do nauki zawodów,
uprawnienia do nauczania więcej niż jednego
 niedostateczna współpraca z organem nadzoru
przedmiotu,
pedagogicznego,
 wymiana międzynarodowa ze szkołami
europejskimi,
 powstanie Klubów Europejskich,
 współpraca w wydziałami oświaty z całego
województwa wielkopolskiego,
SZANSE
 zwiększone nakłady na oświatę od momentu
powstania Powiatu, bardziej efektywne
gospodarowanie posiadanymi środkami,
 niewielka odległość od dużego ośrodka
akademickiego,
 wszechstronniejsze wykształcenie młodzieży,
ZAGROŻENIA
 niż demograficzny,
 przerost zatrudnienia w placówkach oświatowych
w związku z nadchodzącym niżem
demograficznym,
 brak środków na inwestycje oświatowe (niska
subwencja oświatowa nie zabezpiecza płac,
pochodnych i bieżącego utrzymania szkół),
 niespójne prawo oświatowe,
 tempo wprowadzania reformy oświatowej,
36
ANALIZA SWOT
OCHRONA ZDROWIA
MOCNE STRONY
 uregulowana sytuacja majątkowo - prawna
obiektów i wyposażenia placówek służby
zdrowia,
 wzrost liczby porad udzielanych przez lekarzy
rodzinnych,
 spadek wskaźnika śmiertelności w oddziałach
szpitalnych,
 spadek liczby płodów żywo urodzonych o niskiej
wadze urodzeniowej,
 wzrost wskaźnika wykorzystania łóżka
szpitalnego,
 wzrost wskaźnika przelotowości oddziałów,
SŁABE STRONY
 brak działań i środków finansowych na edukację
zdrowotną społeczności lokalnej,
 brak dostosowania pomieszczeń i budynków
szpitala do wymogów ustawowych,
 brak kadry lekarskiej w szpitalu w zakresie
anestezjologii, kardiologii,
 usytuowanie szpitala – brak zaplecza
rekreacyjnego dla pacjentów,
 limity usług zdrowotnych,
 ubożenie społeczeństwa,
SZANSE
ZAGROŻENIA
 reaktywowanie ambulatoryjnych usług
rehabilitacyjnych dla ubezpieczonych,
 podniesienie jakości i dostępności usług
leczniczych w zakresie lecznictwa stacjonarnego i
diagnostyki,
 podnoszenie świadomości zdrowotnej
społeczności lokalnej,
 certyfikat dla działu diagnostyki laboratoryjnej
 akredytacja szpitala,
 uzyskanie certyfikatu ISO,
 położenie geograficzne Powiatu w skali,
mikroregionu (4 szpitale powiatowe w promieniu
25 km),
 konkurencja w zakresie usług medycznych
(stacjonarnych),
 pogarszanie się zdrowotności społeczeństwa,
 zbyt niskie finansowanie świadczeń szpitalnych
przez NFZ
 nowe wymogi Ministerstwa Zdrowia i NFZ bez
zabezpieczenia środków finansowych
37
ANALIZA SWOT
POMOC SPOŁECZNA
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
 Istniejący w powiecie grodziskim potencjał ludzki i
organizacyjny.
 Możliwość ubiegania się o środki unijne i
ministerialne.
 Funkcjonowanie Powiatowego Centrum Pomocy
Rodzinie w Grodzisku Wlkp.
 Przeznaczenie środków Państwowego Funduszu
Rehabilitacji
Osób
Niepełnosprawnych
na
indywidualne potrzeby osób niepełnosprawnych.
 Funkcjonowanie
instytucji
i
organizacji
pozarządowych o różnorodnym zakresie działania i
pomocy osobom.
 Funkcjonowanie ośrodków pomocy społecznej w
każdej gminie.
 System świadczeń z pomocy społecznej.
 Praca socjalna prowadzona przez pracowników
socjalnych oraz asystentów rodziny zatrudnionych
w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie i
Ośrodkach Pomocy Społecznej – interwencje w
trudnych sytuacjach życiowych.
 Działalność Ośrodka Interwencji Kryzysowej oraz
punktów konsultacyjnych.
 Funkcjonowanie Warsztatów Terapii Zajęciowej.
 Duży wybór szkół podstawowych, gimnazjalnych,
ponadgimnazjalnych.
 Funkcjonowanie rodzin zastępczych zawodowych i
niezawodowych, a także rodzinnego domu dziecka.
 Organizacja czasu wolnego dzieci i młodzieży np.
kluby sportowe, domy kultury.
 Rozwój i powstawanie nowych instytucji i
stowarzyszeń.
 Dostrzeganie potrzeb osób niepełnosprawnych.
 Obecność zakładów pracy chronionej na terenie
Powiatu Grodziskiego oferujących miejsca pracy
dla osób niepełnosprawnych.
 Podstawowa opieka zdrowotna w każdej gminie.
 Udzielanie pomocy finansowej oraz pracy socjalnej
rodzinom zastępczym.
 Działalność Grodziskiego Uniwersytetu Trzeciego
Wieku oraz stowarzyszeń działających na rzecz
seniorów.
 Brak
systemowych,
lokalnych
rozwiązań
problemów
społecznych
oraz
określania
standardów podejmowanych działań.
 Zbyt mała ilość środków finansowych na
realizację działań pomocowych i profilaktycznych.
 Brak grup samopomocowych.
 Obniżenie poziomu życia, zwiększająca się liczba
osób ubiegających się o przyznanie pomocy
środowiskowej i instytucjonalnej.
 Wzrost przemocy w rodzinie i w społeczeństwie,
w tym wzrost przemocy wobec dzieci.
 Wzrost przestępczości nieletnich.
 Brak wystarczających środków na świadczenia
społeczne.
 Duża liczba osób niepełnosprawnych.
 Starzenie się społeczeństwa.
 Brak miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych (z
niepełnosprawnością
intelektualną,
praca
wspomagana).
 Słabo rozwinięty wolontariat.
 Brak
mieszkań
socjalnych,
chronionych,
readaptacyjnych.
 Zbyt niskie środki finansowe na szkolenie i
podnoszenie
kwalifikacji
zawodowych
pracowników.
 Niedobór kadr pomocy społecznej.
 Brak specjalistycznego poradnictwa, w tym
rodzinnego.
 Brak środków na zatrudnienie specjalistów z
zakresu psychologii w celu rozwiązywania
problemów klientów pomocy społecznej.
 Mała liczba niespokrewnionych z dzieckiem
rodzin zastępczych w tym rodzin zawodowych
oraz rodzin pełniących funkcję pogotowia
rodzinnego.
 Brak efektywnego systemu prewencji przyczyn
niepełnej sprawności
 Niedostateczna systemowa opieka nad osobami
niepełnosprawnymi w miejscu zamieszkania, jak
również systemów pomocy rodzinom opiekującym
się osobami niepełnosprawnymi
 Niewystarczający poziom likwidacji barier
architektonicznych w obiektach użyteczności
publicznej.
 Brak
pełnego
rozeznania
liczby
osób
niepełnosprawnych (niepełnosprawność fizyczna,
intelektualna i inne).
 Brak budownictwa socjalnego.
 Niedofinansowanie
instytucji
realizujących
38
zadania pomocy społecznej.
 Słabo rozwinięta sieć wsparcia dla osób z
zaburzeniami psychicznymi.
 Utrudniony dostęp do lekarzy specjalistów i
diagnostyki specjalistycznej (odległość, terminy).
 Niewystarczająca współpraca z Ośrodkami
Pomocy Społecznej w gminach.
 Brak Centrum Integracji Społecznej, Klubów
Integracji Społecznej i spółdzielni socjalnej dla
osób
wykluczonych
lub
zagrożonych
wykluczeniem społecznym oraz osób starszych.
 Brak Domu Pomocy Społecznej o różnorodnym
charakterze.
 Niewystarczające formy opieki i wsparcia osób
starszych głównie w ich miejscu zamieszkania.
 Niski poziom wiedzy społeczeństwa związanej ze
starzeniem się.
SZANSE
ZAGROŻENIA
 Rozwój systemu edukacji o istniejące zasoby.
 Rosnąca w społeczeństwie świadomość zagrożeń.
 Opieka zdrowotna skierowana na profilaktykę i
leczenie.
 Budowa efektywnego systemu prewencji przyczyn
niepełnosprawności
 Ścisła współpraca z Ośrodkami Pomocy
Społecznej w gminach w realizacji zadań pomocy
społecznej.
 Rozbudowa sieci wsparcia w środowisku
zamieszkania osób niepełnosprawnych, jak
również dla ich rodzin
 Wykwalifikowana kadra pomocy społecznej.
 Zwiększenie dostępności do
specjalistów z
zakresu pomocy społecznej (por. prawne,
psycholog., pedagog., socjal,).
 Szkolenia i doskonalenie zawodowe kadry pomocy
społecznej.
 Polityka zatrudniania osób niepełnosprawnych w
oparciu o środki Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
 Środki pomocowe z Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
 Tworzenie miejsc pracy.
 Likwidacja
barier
architektonicznych,
technicznych i w komunikowaniu się.
 Rozwój bazy turystycznej i agroturystycznej.
 Rozwój stosunków partnerskich z zagranicą.
 Współpraca między jednostkami samorządowymi i
organizacjami pozarządowymi.
 Możliwość korzystania z pomocowych Funduszy
Europejskich.
 Realizacja powiatowych programów.
 Rozwój i powstawanie nowych instytucji i
stowarzyszeń.
 Utworzenie zespołu interdyscyplinarnego na rzecz
pomocy dziecku i rodzinie.
 Zwiększenie liczby wydawanych postanowień
sądowych o umieszczeniu nieletnich w
placówkach opiekuńczo – wychowawczych i
rodzinach zastępczych.
 Mała liczba kandydatów do pełnienia funkcji
niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej.
 Brak grup samopomocowych.
 Kryzys gospodarczy państwa.
 Przekazywanie zadań państwa samorządom
lokalnym bez zabezpieczenia finansowego.
 Niewystarczająca wysokość środków na pomoc
społeczną, przy wzrastającym ubożeniu ludności.
 Brak polityki prorodzinnej.
 Brak skutecznych programów wychodzenia z
obszarów ubóstwa.
 Zbyt mała liczba pracowników socjalnych
zatrudnionych w Ośrodkach Pomocy Społecznej i
Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie.
 Mała liczba kadry specjalistycznej zatrudnionej w
Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie.
 Izolacja i marginalizacja społeczna osób
niepełnosprawnych.
 Rosnąca
stopa
bezrobocia
i
ubożenia
społeczeństwa powodujące wzrost liczby osób
ubiegających się o pomoc finansową i rzeczową.
 Zarobkowa emigracja ludności.
 Niedofinansowanie nauki, oświaty, kultury, służby
zdrowia i pomocy społecznej.
 Negatywne postawy wynikające z zaniku wzorców
wychowawczych.
 Upadek dużych zakładów pracy i zwolnienia
grupowe.
 Bariery ograniczające podejmowanie pracy: wiek,
słabe oferty zatrudnienia dla absolwentów szkół.
 Postępująca degradacja wartości rodziny.
 Zagrożenie demograficzne związane z małym
przyrostem naturalnym i starzeniem się
39
 Rozwój sieci wsparcia dla osób z zaburzeniami
psychicznymi.
 Rozwój sytemu rodzinnej pieczy zastępczej
(kampanie informacyjne, szkolenie kandydatów na
RZ, RDDz, grupy wsparcia dla RZ już
istniejących).
 Rozbudowa programów oferującym pomoc i
opiekę osobom starszym w miejscu zamieszkania,
jak i środowisku.
 Generowanie postaw sprzyjających akceptacji
drugiego człowieka w poszczególnych fazach
życia.
społeczeństwa.
 Ograniczona liczba miejsc pracy dla osób
niepełnosprawnych.
 Zmniejszenie
środków
finansowych
z
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych na placówki wspierające
osoby niepełnosprawne.
 Brak stabilnych przepisów dotyczących pomocy
społecznej w tym brak aktów wykonawczych do
obowiązujących przepisów.
 Niski wskaźnik urodzeń mający negatywny wpływ
na funkcjonowanie szkół.
 Brak instytucji i kadry zajmującej się profilaktyką
i terapią osób uzależnionych
od środków
odurzających, z zaburzeniami psychicznymi.
 Niedostateczna współpraca pomiędzy jednostkami
sfery pomocy społecznej, oświaty, służby zdrowia,
sądu, policji.
 Przestępczość nieletnich.
 Ograniczone
zasoby
mieszkaniowe
(mieszkalnictwo socjalne i komunalne) .
 Niedofinansowanie
oraz
przeciążenie
pracowników socjalnych.
 Bark na terenie Powiatu Domów Pomocy
Społecznej oraz placówek opiekuńczo –
wychowawczych – np. ośrodki socjoterapeutyczne.
 Niedostateczna koncentracja uwagi na problemach
osób starszych, w tym osób z zaburzeniami
psychicznymi i niepełnosprawnością.
40
ANALIZA SWOT
BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
SŁABE STRONY
MOCNE STRONY
OGÓLNE



powołanie Powiatowego Inspektoratu Weterynarii, komendanta
powiatowego Komendy Państwowej Straży Pożarnej, Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej,
kadra z wysokim poziomem wykształcenia i praktyką zawodową
bardzo dobra współpraca ze wszystkimi służbami Starostwa
powiatowego i samorządami lokalnymi,
OGÓLNE






POWIATOWA STACJA SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA




dwie gminy zwodociągowane w 100%,
nowe ujęcie wody dla miasta Grodziska,
dobra wyszczepialność na terenie Powiatu,
dobre programy ogólnokrajowe i lokalne,
KOMENDA POWIATOWA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ













Sprawnie funkcjonujący system KSRG, którego trzonem jest PSP –
największe doświadczenie operacyjne.
Optymalnie, do możliwości finansowo-technicznych, rozmieszczona
sieć jednostek ochrony przeciwpożarowej, w pełni wykorzystująca
specyfikę zagrożeń obszaru działania
Wyposażona w coraz nowocześniejszy sprzęt jednostka ratowniczogaśnicza PSP i jednostki KSRG
Gotowość funkcjonariuszy i pracowników do podnoszenia poziomu
wykształcenia ogólnego i kwalifikacji zawodowych
Stałe wprowadzanie nowych technologii m.in. z zakresu
zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów
Przeprowadzanie cyklicznych i systematycznych czynności
kontrolno-rozpoznawczych w poszczególnych grupach obiektów
Stały monitoring zakładów stwarzających największe zagrożenie na
terenie powiatu w tym zakładu dużego ryzyka.
Wysoka mobilność i zdolność do szybkiego reagowania jednostek
KSRG na pojawiające się zagrożenia
Funkcjonujący system współdziałania na terenach przygranicznych z
innymi powiatami, mający na celu dotarcie pomocy w czasie do 15
min.
Niezależny system łączności pomiędzy jednostkami organizacyjnymi
PSP z ościennych powiatów i jednostkami OSP w KSRG powiatu
grodziskiego.
Wysoka świadomość władz samorządowych dotycząca finansowania
jednostek ochrony przeciwpożarowej (zwłaszcza OSP) na terenie
poszczególnych gmin
Istniejące programy szkolenia dla strażaków z jednostek OSP.
Funkcjonujący systemu szkolenia w zakresie przygotowania do
pracy dyspozytorów stanowiska kierowania
POWIATOWA STACJA SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA



praktyki lekarsko-weterynaryjne na terenie każdej gminy,
dobra baza lokalowa Inspektoratu,



nowoczesny obiekt policji – wymagający jednak rozbudowy,
niska migracja na teren powiatu,
najniższy współczynnik w województwie utrzymujący się od kilku
lat przestępstw na 10 000 mieszkańców,
wysoka wykrywalność przestępstw kryminalnych przy niewielkiej
dynamice przestępstw
POWIATOWA KOMENDA POLICJI

pięć wsi niezwodociągowanych,
za mała sieć kanalizacji sanitarnych,
w miastach brak ustępów publicznych,
KOMENDA POWIATOWA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ









POWIATOWY INSPEKTORAT WETERYNARII


braki etatowe /z wyjątkiem policji i PSP/,
brak specjalistycznych laboratoriów /nie dotyczy policji/,
niedoszacowany budżet,
niespójność przepisów prawnych,
ograniczone możliwości podnoszenia kwalifikacji przez
pracowników poszczególnych służb /PIW/,
brak środków transportu /PSSE,PIW/,
Brak zintegrowanego stanowiska kierowania PSP i jednostek PRM
szczebla powiatowego
Nieadekwatne zasilenie PSP w środki finansowe w stosunku do
realizowanych zadań ratowniczych
Nieoptymalne wykorzystanie zasobów kontrolno-rozpoznawczych
PSP na potrzeby działalności ratowniczej i planowania operacyjnego
Brak systemu teleinformatycznego wspomagającego dowodzenie,
zintegrowanego z systemami teleinformatycznymi innych
podmiotów wchodzących w skład KSRG i/lub z nim
współpracujących
Braki w jednostkach OSP w wyposażeniu w środki ochrony osobistej
oraz osób, które mogą brać udział w działaniach ratowniczych
(ukończone szkolenie podstawowe, ubezpieczenie, badania
lekarskie) – nie dotyczy jednostek KSRG
Brak w dokumentach strategicznych samorządów gminnych zadań
dotyczących utrzymania odpowiedniego poziomu przygotowania
jednostek OSP do działań ratowniczych.
Duża liczba pojazdów będących na wyposażeniu jednostek OSP,
których wiek przekracza 25 lat
Brak środków na prowadzenie działań z zakresu prewencji
społecznej (wydawnictwa, ulotki, itp. materiały promujące
bezpieczne zachowania)
POWIATOWY INSPEKTORAT WETERYNARII


brak metodyki postępowania przy zwalczaniu chorób zakaźnych,
brak zakładów specjalistycznych (ubojni, schroniska z możliwością
stacjonarnej obserwacji zwierząt chorych , utylizacji odpadów
poubojowych),
POWIATOWA KOMENDA POLICJI
 rosnące bezrobocie - zjawiskiem o charakterze kryminogennym,
 niewielka aktywność środowisk młodzieżowych,
akceptacja w środowiskach młodzieżowych stosowania używek,
41
ZAGROŻENIA
SZANSE
POWIATOWA STACJA SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA





zintegrowany jednolity system wodociągowy na terenie każdej
gminy,
rozbudowa sieci kanalizacyjnej i budowa nowych oczyszczalni,
likwidacja dzikich przyłączy do sieci kanalizacji deszczowej,
wprowadzenie nowych technologii, stosowanie środków ochrony
BHP,
wywołanie nawyku zachowań prozdrowotnych,
KOMENDA POWIATOWA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ








Rosnąca ranga problematyki bezpieczeństwa w aspekcie
zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego
Aktywne włączanie się administracji samorządowej oraz wszelkich
podmiotów do rozwiązywania problemów związanych z
ratownictwem
Integracja stanowisk kierowania pogotowia ratunkowego, straży
pożarnej i powiatowego centrum zarządzania kryzysowego na
poziomie powiatu
Wzrost gospodarczy Powiatu
Rozwój nowoczesnych metod nauczania, np. e-learningu
Środki z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej i innych
funduszy pomocowych
Rozwój w jednostkach OSP młodzieżowych drużyn pożarniczych i
organizacja zawodów wg regulaminu CTIF oraz organizacja obozów
dla członków MDP
Zasady naboru do służby w PSP promujące aktywne członkostwo w
OSP (ukończone kursy funkcyjnych OSP)
POWIATOWA STACJA SANITARNO - EPIDEMIOLOGICZNA




KOMENDA POWIATOWA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ









POWIATOWY INSPEKTORAT WETERYNARII


eliminacja zwierząt chorych,
doinwestowanie Inspekcji,

POWIATOWA KOMENDA POLICJI


zwiększenie liczby miejsc pracy – eliminacją zjawisk
kryminogennych,
aktywne włączenie się podmiotów pozapolicyjnych w zapewnienie
bezpieczeństwa,
wzrost zaufania do działań policji przez środowisko lokalne,
Występowanie zawirowań organizacyjno-prawnych związanych
wdrażaniem nowych rozwiązań związanych z obsługą nr 112
Trudności w realizacji zadań z zakresu ratownictwa, ochrony
ludności i zarządzania kryzysowego – brak współpracy
odpowiedzialnych podmiotów.
Częste zamiany przepisów, wprowadzające nowe uregulowania, nie
zawsze odnoszące się do rzeczywistych potrzeb, powodujące
konieczność dokonania zmian w przyjętych i dobrze
funkcjonujących rozwiązaniach organizacyjnych.
Ubożenie przedsiębiorstw, powodujące ograniczanie kosztów
utrzymania i konserwacji instalacji, oraz zabezpieczeń ppoż.
Brak uregulowań prawnych integrujących autonomiczne systemy
ratownicze oraz brak jednolitych procedur ratowniczych i zasad
współdziałania służb i podmiotów ratowniczych;
Załamanie budżetu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego
Niewystarczające środki finansowe na realizację zadań ustawowych
Inne, atrakcyjniejsze formy spędzania czasu przez młodzież niż
drużyny MDP
Wysokie wymagania w stosunku do członków OSP mogących brać
bezpośredni udział w działaniach ratowniczych, generujący wysokie
koszty utrzymania gotowości bojowej jednostek dla gmin.
POWIATOWY INSPEKTORAT WETERYNARII



mała mobilność Inspekcji Sanitarnej w sytuacjach zagrożenia
epidemicznego,
stan techniczny części wodociągów zakładowych i lokalnych grozi
pogorszeniem jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze,
zły stan zbiorników nieczystości płynnych – przesiąkanie do gruntu,
wykorzystywanie części kanalizacji deszczowej jako kanalizację
ogólnospławną,
niska świadomość społeczeństwa w zakresie zapobiegania
wścieklizny,
nierównomierny rozdział środków finansowych na zwalczanie
chorób zakaźnych i usług płatnych z budżetu centralnego,
częste zmiany przepisów prawnych /ustawy i rozporządzenia/,
POWIATOWA KOMENDA POLICJI


możliwości przenoszenia zagrożeń w związku z wyższym
wskaźnikiem przestępczości w powiatach ościennych,
możliwość nasilania się naruszeń ładu i porządku na imprezach
masowych /mecze I-ligowe/,
* opracowanie wspólne dla czterech służb zapewniających bezpieczeństwo publiczne: Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna,
Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej, Komenda Powiatowa Policja, Powiatowy Inspektorat Weterynarii
42
ANALIZA SWOT
EKOLOGIA
MOCNE STRONY
 warunki przyrodniczo - geograficzne,
 ostoja ptactwa i dzikiej zwierzyny, obszary Natura
2000
 brak dużego, intensywnego przemysłu,
 powstanie małych, oczyszczalni ścieków,
 przystąpienie gmin Powiatu do Związku
Międzygminnego „Selekt”
 systematyczne wymiana instalacji grzewczych
węglowych na ogrzewanie gazowe,
 wysoka lesistość Powiatu,
 bogactwa naturalne: wody podziemne, torfy, iły,
gaz ziemny,
 modernizacja ujęć wody,
SŁABE STRONY
 niska świadomość ludności w zakresie ochrony
środowiska,
 brak ścieżek ekologicznych,
 brak obwodnic,
 brak bazy wypoczynkowej nad jeziorami,
 zły stan techniczny oraz niedostateczne
utrzymanie urządzeń melioracyjnych,
 brak środków w spółkach wodnych i WZMiUW
na konserwacje cieków,
 zrzut ścieków komunalnych do kanalizacji
deszczowej i rowów melioracyjnych,
SZANSE
ZAGROŻENIA
 utworzenie bazy wypoczynkowej nad Jeziorem
Kuźnickim,
 wykorzystanie istniejących parków podworskich,
 rozwój agroturystyki,
 likwidacja strat wody na przesyle,
 gospodarowanie odpadami komunalnymi przez
Związek Międzygminny „Selekt”
 środki budżetu Powiatu przeznaczone na ochronę
środowiska oraz pozyskiwanie środków
zewnętrznych
 zanieczyszczenie środowiska,
 postępująca degradacja urządzeń melioracyjnych,
 występowanie na łąkach i polach uprawnych
zastoisk wody,
 występowanie znacznego hałasu,
komunikacyjnego w miejscowościach położonych
wzdłuż drogi krajowej Poznań-Zielona Góra,
43
CZĘŚĆ III
GŁÓWNE KIERUNKI ROZWOJU
POWIATU GRODZISKIEGO
Formułowanie celów rozwoju Powiatu jest bardzo ważnym etapem tworzenia Strategii
Rozwoju.
Cele rozwoju wskazują na jego kierunki działania, wyznaczają decyzje i działania
realizacyjne, wpływają na koncentrację zasobów kadrowych, organizacyjnych i finansowych.
1. W oparciu o coroczny budżet Powiatu realizowane będą:
1) zadania bieżące w poszczególnych obszarach administracji powiatowej,
2) zapisane w nim zadania inwestycyjne.
2. Podejmowane będą także działania w kierunku pozyskania dodatkowych zewnętrznych
środków finansowych m.in. z funduszy Unii Europejskiej.
3. Zadaniem kierunkowym będzie analiza aktualnej sytuacji Powiatu w zakresie edukacji,
kultury i sportu oraz opracowanie programu zamierzeń Powiatu na kolejne lata
dotyczących analizy wyników nauczania szkół, dla których Powiat jest organem
prowadzącym przy współpracy z organem nadzoru pedagogicznego (Kuratorium) w
zakresie podnoszenia wyników kształcenia.
4. Bieżąca ocena działalności SPZOZ, ze szczególnym uwzględnieniem strony ekonomiczno
– finansowej, w kierunku możliwości kreowania i pozyskiwania przez tę jednostkę
środków inwestycyjnych. Wyniki tych prac i analiz będą stanowić podstawę do określenia
wielkości zaangażowania Powiatu w inwestycje SPZOZ.
5. Wprowadzenie systemu ciągłej poprawy funkcjonowania urzędu opartego na celach
jakościowych, przekazywanych społeczności lokalnej z wykorzystaniem wypracowanych
metod skutecznego komunikowania się z mieszkańcami – Biuletyn Informacji Publicznej
Powiatu Grodziskiego, powiatowa strona internetowa, periodyk pn.
„Informator
Powiatowy”, prasa lokalna – zapewniające szerokie dotarcie do mieszkańców z
informacjami na temat funkcjonowania samorządu lokalnego z możliwością zbierania
uwag oraz opinii członków wspólnoty samorządowej.
Doskonalenie następować będzie poprzez podnoszenie jakości komunikacji na linii urząd
– obywatel, w szczególności poprzez:
1) ISO – System Zarządzania Jakością.
2) realizację projektu „Kompetentne kadry – profesjonalny urząd”,
3) ciągłe doskonalenie pracy urzędników, podnoszenie jakości świadczonych usług oraz
aktualizację wszystkich unormowań wewnętrznych do obowiązujących przepisów
prawa.
6. Współpraca z samorządami (pogłębianie współpracy i koordynacji działań w relacji:
Powiat – Gminy, Powiat – Województwo, Powiat – Powiaty ościenne):
1) stałe spotkania z Wójtami i Burmistrzami,
2) współpraca w zakresie inwestycji i remontów z gminami Powiatu (drogi powiatowe na
terenach gmin, opieka zdrowotna – szpital),
3) współpraca z właściwymi jednostkami samorządu województwa w zakresie
wykorzystania funduszy unijnych,
4) stymulacja i koordynacja działań samorządów gminnych i Powiatu w zakresie sportu
kwalifikowanego wśród dzieci i młodzieży.
44
Swoimi działaniami zamierza się:
 wzmocnić struktury, pozycję i rangę Powiatu Grodziskiego w Województwie
Wielkopolskim,
 podnieść wyniki kształcenia, młodzieży – zawłaszcza na poziomie ponadgimnazjalnym,
 podnieść jakość opieki zdrowotnej w Powiecie,
 zapewnić opiekę nad dziećmi pozbawionymi opieki rodzicielskiej,
 podnosić standard jakości dróg powiatowych,
 wpływać na dalszy rozwój kultury i sportu,
 pozyskiwać zewnętrzne środki finansowe m.in. z funduszy europejskich,
 zapewnić bezpieczeństwo publiczne, pożarowe, sanitarne i weterynaryjne,
 zintensyfikować współpracę z organizacjami pozarządowymi, pożytku publicznego,
społecznymi, stowarzyszeniami oraz wspierać organizacje w zakresie pozyskiwania
środków
 współpracować z przedstawicielami życia gospodarczego, szczególnie z małymi i
średnimi przedsiębiorcami, w zakresie zapobiegania i ograniczenia skutków bezrobocia.
 podnosić standard działania administracji powiatowej w kierunku świadczenia usług na
najwyższym poziomie.
KATALOG CELÓW ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO - składa się z 3
poziomów hierarchicznych:
POZIOM I - GENERALNY CEL KIERUNKOWY - MISJA POWIATU - syntetyczna
deklaracja intencji władz powiatu, leżąca u podstaw formowania strategii. Określa zasadnicze
kierunki rozwoju Powiatu w przyszłości, czyli wskazuje, do czego będziemy zmierzać w
określonym horyzoncie czasowym. Umożliwia skoncentrowanie wysiłków planistycznych i
realizacyjnych na określonej liczbie celów strategicznych, operacyjnych oraz zadań
szczegółowych.
POZIOM II - CELE STRATEGICZNE - będące konkretyzacją misji rozwoju. Wskazuje
priorytetowe kierunki, dążenia do zaspokojenia potrzeb społeczno-gospodarczych,
infrastrukturalnych i ekologicznych mieszkańców Powiatu.
POZIOM III - CELE OPERACYJNE - wyrażające konkretne problemy do rozwiązania w
poszczególnych sferach życia społecznego Powiatu.
Osiąganie wyznaczonych celów oraz optymalne wykorzystanie dostępnych środków
(uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych) finansowanych z budżetu Powiatu musi być
podporządkowane rygorom celowego i umiejętnie zorganizowanego postępowania.
Warunkiem ich urzeczywistniania jest określenie zadań realizacyjnych, tak jak już wyżej
wspomniano, a także:
 aktywna i systematyczna działalność władz powiatowych, pracowników starostwa,
powiatowych jednostek organizacyjnych,
 pozyskiwanie do współpracy gmin, wchodzących w skład Powiatu,
 pozyskiwanie organizacji społecznych, zawodowych, przedsiębiorców i ich związków
oraz instytucji tzw. otoczenia biznesu,
 zabezpieczenie odpowiednich środków organizacyjnych i finansowych, własnych i
zewnętrznych,
określenie terminów osiągania planowanych celów i zadań realizacyjnych oraz podmiotów
odpowiedzialnych za ich wykonanie.
45
* MISJA POWIATU *
*GENERALNY CEL KIERUNKOWY*
POWIAT GRODZISKI:
INNOWACYJNY
W MYŚLENIU I DZIAŁANIU,
NOWOCZESNY GOSPODARCZO,
Z RACJONALNIE ZORGANIZOWANĄ
EDUKACJĄ, OCHRONĄ ZDROWIA
I POMOCĄ SPOŁECZNĄ,
PRZYJAZNY I BEZPIECZNY
46
STRATEGICZNE
I
OPERACYJNE
CELE ROZWOJU POWIATU
W POSZCZEGÓLNYCH SFERACH
ŻYCIA
SPOŁECZNO - GOSPODARCZEGO
47
Cel strategiczny 1.
Rozwój
lokalnej
przedsiębiorczości
jako
warunek
zmniejszenia
bezrobocia
gwarantujący wzrost poczucia zadowolenia mieszkańców Powiatu.
Cel operacyjny 1.1.
Stworzenie nowych oraz utrzymanie dotychczas istniejących miejsc pracy poprzez
tworzenie warunków
niezbędnych dla rozwoju
mikro, małych i średnich
przedsiębiorstw.
Cel operacyjny 1.2.
Promocja powiatu wśród potencjalnych inwestorów.
Cel operacyjny 1.3.
Tworzenie dogodnych warunków do prowadzenia działalności gospodarczej przez
mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa.
Cel operacyjny 1.4.
Zintegrowanie lokalnych organów i podmiotów wokół rozwoju przedsiębiorstw.
Cel operacyjny 1.5.
Dostosowanie kierunków nauczania w szkołach ponadgimnazjalnych do zmieniającej
się sytuacji na rynku pracy.
Cel operacyjny 1.6.
Wzrost mobilności społecznej i zawodowej ograniczającej zjawisko bezrobocia.
Cel operacyjny 1.7.
Wspieranie systemu doradztwa na szczeblu powiatowym z zakresu działalności
gospodarczej.
Cel operacyjny 1.8.
Wspieranie gospodarstw rolnych, umożliwianie tworzenia nowych miejsc pracy w
rolnictwie.
48
Cel operacyjny 1.9.
Promowanie produktów tradycyjnych i lokalnych, promocja zdrowej żywności.
Cel operacyjny 1.10.
Stworzenie warunków dla wykorzystania surowców naturalnych.
Cel strategiczny 2.
Modernizacja i dalszy rozwój infrastruktury drogowej.
Cel operacyjny 2.1.
Podjęcie działań w kierunku poprawy stanu nawierzchni dróg powiatowych.
Cel operacyjny 2.2.
Podjęcie działań w kierunku poprawy stanu nawierzchni istniejących chodników oraz
ścieżek rowerowych i budowa nowych.
Cel operacyjny 2.3.
Podejmowanie inicjatyw zmierzających do pozyskania jak największych środków
zewnętrznych na zadania modernizacyjne dróg.
Cel operacyjny 2.4.
Współdziałanie z gminami powiatu oraz ościennymi powiatami przy realizacji
inwestycji drogowych na drogach powiatowych.
Cel operacyjny 2.5.
Inicjowanie we współpracy z gminami Powiatu oraz ościennymi powiatami i gminami
działań dotyczących projektowanych zadań inwestycyjnych na drogach wojewódzkich
i krajowych (wnioskowanych jako zadania Województwa Wielkopolskiego).
49
Cel strategiczny 3.
Poprawa jakości i dostępności usług medycznych.
Cel operacyjny 3.1.
Rozbudowa bazy lokalowej szpitala powiatowego oraz dostosowanie obecnie
istniejących pomieszczeń do wymogów sanitarno – epidemiologicznych.
Cel operacyjny 3.2.
Uruchomienie Zakładu Pielęgnacyjno
– Opiekuńczego
(ZPO) lub Zakładu
Opiekuńczo – Leczniczego (ZOL).
Cel operacyjny 3.3.
Wsparcie bazy transportowej pogotowia ratunkowego.
Cel operacyjny 3.4.
Promocja zdrowia, poprzez edukację zdrowotną społeczeństwa, tworzenie programów
zdrowotnych finansowanych ze środków zewnętrznych.
Cel operacyjny 3.5.
Prowadzenie
profilaktyki
chorób
cywilizacyjnych
(profilaktyka
chorób
nowotworowych, układu krążenia, cukrzycy itp.).
Cel strategiczny 4.
Wzmocnienie systemu i usług pomocy społecznej.
Cel operacyjny 4.1.
Wsparcie osób niepełnosprawnych i ich rodzin poprzez:
4.1.1. Wspieranie rehabilitacji leczniczej, zawodowej i społecznej osób
niepełnosprawnych wraz z działaniami profilaktycznymi i informacyjnymi.
4.1.2.
Minimalizowanie
barier
społecznych
i
architektonicznych
utrudniających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych.
50
Cel operacyjny 4.2.
Wsparcie seniorów poprzez:
4.2.1. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa seniorów w środowisku
lokalnym.
4.2.2. Poprzez wspieranie systemu opieki zdrowotnej i usług rehabilitacyjnych
dla seniorów.
Cel operacyjny 4.3.
Wsparcie dziecka i rodziny.
4.3.1. System wsparcia dziecka i rodziny w ich naturalnym środowisku,
przeciwdziałanie przemocy w rodzinie.
4.3.2. System opieki nad dzieckiem pozbawionym wsparcia rodziny – rodziny
zastępcze, rodziny zawodowe, rodzinne domy dziecka.
Cel operacyjny 4.4.
Wsparcie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
4.4.1. Przeciwdziałanie zjawisku bezdomności.
4.4.2. System działań w ramach interwencji kryzysowej.
Cel strategiczny 5.
Podnoszenie poziomu edukacji młodzieży na poziomie ponadgimnazjalnym.
Cel operacyjny 5.1.
Racjonalizacja sieci szkół i ich organizacji.
Cel operacyjny 5.2.
Dalsza poprawa bazy lokalowo – sprzętowej placówek oświatowych.
51
Cel operacyjny 5.3.
Współpraca z gimnazjami w celu zachęcenia uczniów do kontynuacji nauki
w szkołach prowadzonych przez Powiat.
Cel operacyjny 5.4.
Kontynuacja stypendiów w ramach powiatowego programu wspierania uzdolnionej
młodzieży.
Cel operacyjny 5.5.
Stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych kadry pedagogicznej i ich dostosowanie
do potrzeb rynku pracy i zmieniających się programów edukacyjnych.
Cel operacyjny 5.6.
Udział szkół (młodzieży i nauczycieli) w realizacji projektów edukacyjnych.
Cel operacyjny 5.7.
Zwiększenie
liczby
zajęć
pozalekcyjnych
finansowanych
ze
środków
pozabudżetowych.
Cel strategiczny 6.
Rozwijanie aktywności fizycznej i kulturalnej w społeczności lokalnej.
Cel operacyjny 6.1.
Wspieranie osób prawnych i fizycznych we właściwym utrzymaniu obiektów
wpisanych do rejestru zabytków.
Cel operacyjny 6.2.
Pozyskiwanie
sponsorów
oraz
współfinansowania
środków
zewnętrznych
wspierających kulturę i lokalne tradycje powiatu.
Cel operacyjny 6.3.
Dofinansowanie powiatowo – gminnej biblioteki publicznej.
52
Cel operacyjny 6.4.
Wspieranie i promocja różnych form organizacyjnych twórczości ludowej powiatu.
Cel operacyjny 6.5.
Rozwój sportu amatorskiego młodzieży i dorosłych.
Cel strategiczny 7.
Stała poprawa bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Cel operacyjny 7.1.
Wsparcie poprawy wyposażenia sprzętowego służb bezpieczeństwa publicznego.
Cel operacyjny 7.2.
Tworzenie systemu integracji działań w prowadzeniu akcji ratowniczych.
Cel operacyjny 7.3.
Stała aktualizacja powiatowego planu zarządzania kryzysowego.
Cel operacyjny 7.4.
Wzmożenie działań prewencyjnych w środowiskach konfliktowych i patologicznych.
Cel operacyjny 7.5.
Edukacja młodzieży w zakresie rozpoznawania i zapobiegania zagrożeniom.
Cel operacyjny 7.6.
Popularyzacja nauki udzielania pierwszej pomocy.
Cel strategiczny 8.
Poprawa stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami.
Cel operacyjny 8.1.
Ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko poprzez:
53
8.1.1.
Ograniczenie
emisji
zanieczyszczeń
do
powietrza
i
hałasu
komunikacyjnego.
8.1.2. Pomoc w usuwaniu azbestu.
Cel operacyjny 8.2.
Ochrona zasobów przyrody i środowiska.
8.2.1. Regulacja populacji zwierzyny drobnej.
8.2.2. Zapewnienie racjonalnego gospodarowania wodą i kopalinami.
Cel operacyjny 8.3.
Działania w zakresie zapewnienia właściwego stanu urządzeń melioracyjnych oraz
budowa zbiorników małej retencji gwarantujących bezpieczeństwo powodziowe.
Cel operacyjny 8.4.
Wspieranie edukacji ekologicznej.
Cel operacyjny 8.5.
Inicjowanie kampanii informacyjnych w zakresie korzystania i ochrony środowiska.
Cel operacyjny 8.6.
Wspieranie inwestycji w energię odnawialną.
54
UWARUNKOWANIA REALIZACJI USTALEŃ
STRATEGII
Pomyślna realizacja ustaleń Strategii Rozwoju Powiatu Grodziskiego zależeć będzie od
szeregu czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych i wymagać będzie nie tylko nakładów
finansowych, ale także skoordynowanych i systematycznie monitorowanych działań
samorządu powiatowego, od kompetencji i aktywności pracowników samorządowych,
jednostek zespolonych, a także urzędów miejskich i gminnych.
Czynniki, które warunkować będą skuteczność Strategii Rozwoju można ująć
następująco :

aktywność i skuteczność władz i pracowników samorządowych,

wypracowanie odpowiedniej polityki informacyjnej wśród mieszkańców i podmiotów
gospodarczych o przedsięwzięciach rozwojowych zapisanych w strategii,

inicjowanie i koordynowanie współpracy władz Powiatu z samorządami gminnymi i
powiatami ościennymi,

rozwój współpracy międzynarodowej Powiatu,

ustawiczne zabieganie o nowe, dodatkowe, pozabudżetowe środki finansowe,

dążenie do umieszczania niektórych zadań Powiatu w programach realizacji Strategii
Rozwoju Województwa Wielkopolskiego,

podjęcie działań w kierunku stworzenia systemu informacyjnego o Powiecie,

promocja Powiatu.
Za podstawę inwestycji powiatowych winna służyć przede wszystkim wieloletnia prognoza
finansowa, umożliwiająca kolejnym władzom Powiatu, podejmowanie decyzji w zgodzie z
długofalowymi planami rozwoju.
Niezmiernie ważną sprawą jest poszukiwanie przez władze Powiatu partnerów chętnych do
współpracy na rzecz skutecznej realizacji ustaleń strategicznych.
W tym celu władze Powiatu muszą inicjować i koordynować partnerską współpracę z
samorządami gminnymi, organizacjami pozarządowymi i podmiotami gospodarczymi.
W tej współpracy powinny być zachowane następujące zasady:

ZASADA POMOCNICZOŚCI - samorząd Powiatu, udziela organizacyjnej i finansowej
pomocy organizacjom pozarządowym, aktywnie współpracuje z samorządami gminnymi
55
na zasadach partnerskich, organizuje merytoryczną pomoc w zakresie doradztwa dla
podmiotów gospodarczych,

ZASADA NIEZALEŻNOŚCI - władze Powiatu nie narzucają organizacjom
pozarządowym swojej woli ani zadań, konstruktywnie współpracują ze sobą, zachowując
pełną autonomię,

ZASADA FINANSOWANIA PRZEDMIOTOWEGO - władze Powiatu z własnego
budżetu wspierają te organizacje, które przedstawiły najlepszy program, przynoszący
najbardziej wymierne efekty końcowe,

ZASADA KORZYŚCI PUBLICZNEJ - pierwszeństwo do wsparcia finansowego z
budżetu Powiatu, będą miały te inwestycje, których pozytywne skutki będą dotyczyły
możliwie szerokiego grona mieszkańców Powiatu,

ZASADA POZYSKIWANIA DODATKOWYCH ŚRODKÓW FINANSOWYCH –
szukanie zewnętrznych źródeł finansowania (np. zagraniczne środki pomocowe, prywatni
sponsorzy).
Efektem takiej współpracy powinno być podniesienie efektywności wydatkowania środków
finansowych z budżetu Powiatu, lepsze zaspokojenie społecznych potrzeb, umocnienie w
społeczeństwie poczucia współodpowiedzialności za rozwój Powiatu.
Bardzo istotnym warunkiem realizacji ustaleń strategicznych jest promocja walorów i
zasobów Powiatu.
Ma ona na celu wyrobienie pozytywnego wizerunku Powiatu u potencjalnych inwestorów.
W celu efektywnego wykorzystania posiadanych w tym zakresie zasobów, wskazanym
byłoby opracowanie długofalowej polityki promowania Powiatu ukierunkowanej na
pozyskiwanie inwestorów strategicznych oraz szeroko rozumianej turystyki.
Wielkim wyzwaniem dla skutecznego wdrażania zapisów Strategii jest zorganizowanie
sprawnego systemu informacji, który należy rozumieć jako zintegrowany zespół ludzi,
środków oraz metod zbierania, przechowywania, przetwarzania i aktualizowania posiadanych
danych, potrzebnych władzom Powiatu do podejmowania skutecznych decyzji.
Tak rozumiany system informacyjny musi obejmować poszczególne sfery funkcjonowania
Powiatu tj. społeczną, gospodarczą, przestrzenną , infrastrukturalną i finansową.
Konieczna jest współpraca z Urzędem Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego,
zwłaszcza w sferze poprawy warunków środowiska naturalnego i usług społecznych.
Nie bez znaczenia pozostaje również dobra współpraca z Urzędem Wojewódzkim.
Wszystkie zadania ujęte w Strategii powinny być poddawane okresowej ocenie w zakresie
stopnia ich realizacji. Dlatego też, proponuje się prowadzenie stałego monitoringu w cyklu
4-letnim – co oznacza, że na koniec kadencji każdej Rady sporządzany byłby raport z
realizacji przyjętych zadań.
56
PODSUMOWANIE
STRATEGIA ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO zawiera katalog celów
strategicznych i operacyjnych rozwoju, a także zestaw niezbędnych zadań (przedsięwzięć),
których realizacja winna przebiegać w perspektywie 8 lat. Z wielu względów, a przede
wszystkim finansowych nie jest możliwe rozpoczęcie procesu realizacji wszystkich celów
rozwoju i zadań jednocześnie.
Opracowana STRATEGIA
ROZWOJU POWIATU GRODZISKIEGO
prezentuje określoną projekcję pożądanych kierunków rozwoju Powiatu. Nie jest projektem
doskonałym, dokumentem zamkniętym. Jej treść można korygować w miarę zmian realiów
działania.
Zgłaszane wszelkie propozycje zmian i uzupełnień Strategii winny być kierowane do Zarządu
Powiatu przez:
-
instytucje rządowe,
instytucje samorządowe,
instytucje gospodarcze,
organizacje pozarządowe,
osoby prawne i prywatne.
Realizacja Strategii powinna przynieść pozytywne zmiany (efekty) zakładane na etapie jej
opracowywania. Może jednak spowodować - czego nie należy wykluczać - nieoczekiwane,
niezamierzone zmiany, których nie dało się przewidzieć lub wystąpiły wskutek określonego
ukształtowania się warunków zewnętrznych realizacji Strategii, a zwłaszcza krajowych i
międzynarodowych.
Narzędziem, które będzie pozwalało na wnoszenie niezbędnych korekt będzie monitoring
Strategii, prowadzony przez Wydział Oświaty, Kultury i Promocji, który umożliwi:
- bieżącą ocenę realizacji programów i zadań oraz osiąganie celów,
- prognozowanie ewentualnych zmian warunków realizacji,
- dokonywanie bieżących korekt i poprawek,
- podjęcie działań zabezpieczających i naprawczych,
- informowanie społeczności lokalnej o uzyskanych wynikach.
57