POBIERZ | Artykuł

„KOMPETENCJE OBYWATELSKIE MŁODEGO EUROPEJCZYKA JĘZYK, KULTURA, OBYCZAJE” - PROJEKT REALIZOWANY W
ZESPOLE SZKÓŁ SAMORZĄDOWYCH W RZYKACH W RAMACH
PROGRAMU OPERACYJNEGO FUNDACJI ROZWOJU SYSTEMU
EDUKACJI WIEDZA, EDUKACJA, ROZWÓJ - ZAGRANICZNA
MOBILNOŚC KADRY EDUKACJI SZKOLNEJ
INFORMACJE O PROJEKCIE. CELE PROJEKTU
Głównym celem projektu jest rozwijanie potencjału osób oraz instytucji poprzez
realizację działań polegających na ponadnarodowej mobilności. Projekt Zespołu Szkół
Samorządowych w Rzykach pt. Kompetencje obywatelskie młodego Europejczyka - język,
kultura, obyczaje znalazł się wśród ok. 350 dofinansowanych przedsięwzięć tego typu
w Polsce. W ramach projektu 18.osobowa grupa nauczycieli doskonaliła własne kwalifikacje
zawodowe w obszarze umiejętności budowania świadomego i aktywnego obywatelstwa
europejskiego w oparciu o ustaloną i wystandaryzowaną listę kompetencji młodego
Europejczyka ze szczególnym uwzględnieniem podstawowych kompetencji kluczowych,
wśród których priorytetowo potraktowano wiedzę, kompetencje językowe i kulturowe,
kreatywność, umiejętności informatyczne, organizacyjne i przedsiębiorczość.
Intencjonalność działań projektowych związana jest z realizacją założeń nowoczesnej
edukacji na poziomie europejskim. Projekt ten jest zorientowany na poprawę znajomości
języka angielskiego wśród nauczycieli, efektywne korzystanie z technologii informatycznych
w procesie nauczania oraz otwarcie na współpracę międzynarodową.
Cele programu odnoszą się do:
• umiejętności i kwalifikacji pracowników – poprawa kompetencji zawodowych i językowych
nauczycieli;
• wymiaru europejskiego instytucji – zapoznanie nauczycieli ze szczegółowymi celami,
wartościami oraz zadaniami wynikającymi z europejskich i światowych trendów
edukacyjnych, pozyskanie partnerów wymian szkolnych w wielu krajach europejskich,
współtworzenie międzynarodowych platform edukacyjnych, wymiana doświadczeń
z nauczycielami i organizacjami oświatowymi w krajach europejskich;
• nowych narzędzi lub metod nauczania – poznanie europejskich i światowych
modeli
edukacyjnych, strategii uczenia się i nauczania, metod, technik i programów edukacyjnych
w obszarze I, II i III etapu kształcenia;
• programów nauczania – opracowanie innowacyjnych
programów o
i modernizacja realizowanych
szerokim profilu kształcenia, charakteryzujących się m.in. otwartością
na wielokulturową edukację obywatelską i kształcenie językowe.
PLANY SZKOŁY DOTYCZĄCE ZAGRANICZNYCH MOBILNOŚCI
EDUKACYJNYCH I DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH ZE WSPÓŁPRACĄ
MIĘDZYNARODOWĄ.
Warto podkreślić, że międzynarodowy wymiar i działalność szkoły na arenie
europejskiej to niezwykle istotne aspekty nowoczesnej edukacji oraz codziennej pracy
nauczyciela. W związku z uczestnictwem w programie "Zagraniczna Mobilność Kadry
Edukacji Szkolnej" zespół nauczycieli opracował wieloletni plan rozwoju szkoły,
w którym priorytetowym celem strategicznym jest podniesienie jakości usług edukacyjnych
poprzez doskonalenie zawodowe kadry nauczycielskiej w takim zakresie, aby móc zapewnić
każdemu uczniowi edukację na jak najwyższym poziomie umożliwiającym jego rozwój
uzdolnień, zainteresowań i aspiracji edukacyjnych.
2013-2014 - "Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej" w ramach projektów
indyw. Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji „Comenius” – udział w szkoleniu na Malcie
pt. Family Folklor and Traditions. Finansowany przez EFS Fundusze Europejskie Wiedza
Edukacja Rozwój
2014 - 2016 – „Kompetencje obywatelskie młodego Europejczyka - język, kultura,
obyczaje” w ramach Programu Operacyjnego Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji
Wiedza, Edukacja, Rozwój - Zagraniczna Mobilność Kadry Edukacji Szkolnej
W latach 2016 -2018 planujemy przystąpić do Akcji 2 Erasmus+ PARTNERSTWO SZKÓŁ
i podjąć współpracę na rzecz innowacji i dobrych praktyk. Priorytetowo traktujemy
tu wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnej, w tym międzynarodową
współpracę
wirtualną.
Szkoła posiada odpowiednie warunki do realizacji
zadań
programowych (kilka pracowni komputerowych, dobre przygotowanie komputerowe
nauczycieli szkoły podstawowej i gimnazjum).
Tak rozumiane kształcenie gwarantuje zarówno nauczycielom, jak i uczniom poczucie
przynależności
do
szkolnej
wspólnoty
europejskiej.
Zakładamy,
że
realizacja
międzynarodowych projektów przyczyni się do doskonalenia umiejętności komunikacyjnych
w języku obcym, przedsiębiorczości, większej otwartości na wielokulturowość i demokrację.
PAŃSTWA PARTNERSKIE: POLSKA, PORTUGALIA, MALTA
Poszukiwanie państw i szkoleń, których dotyczą planowane mobilności
było jednym
z większych wyzwań stojących przed szkołą. Kryterium doboru państw ustalono zgodnie
z profilem działającej tam jednostki organizacyjnej odpowiadającej celom projektu. Wybrano
państwa docelowe, takie które mogą zapewnić realizację potrzeb szkoleniowych uczestników
projektu.
Najważniejsze kryteria doboru krajów docelowych
do programu
związane
z założonymi działaniami można ująć następująco:
Malta - Wybrano kurs pt. "Rodzimy folklor i tradycje", którego tematyka sciśle odnosi się
do celów realizowanego projektu. Organizator oferuje różnorodność
form i metod
kultywowania tradycji i folkloru rodzimego, poznanie zabytków kultury sakralnej i świeckiej,
lokalne zwyczaje i różne sposoby kultywowania tradycji oraz ich miejsca w edukacji
europejskiej na poziomie szkoły podstawowej. Podkreśla w ofercie, iż strategiczne położenie
Wysp Maltańskich były atrakcyjne dla kolejnych władców, stąd etnologiczne wpływy wielu
kultur przetrwały do dzisiaj i znajdują wyraz w lokalnych zwyczajach, tradycjach i edukacji.
Wybrano kurs z wykładowym jezykiem angielskim, który jednocześnie uwzględniał tematykę
edukacji międzykulturowej, tolerancji, walki z dyskryminacją, rasizmem i ksenofobią.
Portugalia - Wybrano kurs językowo-historyczny p.t. Portugalia przez wieki – historia,
kultura i edukacja”. Podstawowe zagadnienia kursu dotyczyły rozwiązań
w dziedzinie
europeizacji życia społecznego, szczególnie dotyczącej procesu rozwijania kompetencji
obywatelskich, szacunku do tradycji, historii i kultury swojego kraju. Kraj charakteryzuje
wielokulturowość, wpływy różnych cywilizacji i odmiennych nacji. Organizator zapewnia
ciekawą wymianę doświadczeń i praktyk międzykulturowych we współpracy i współdziałaniu
z międzynarodową grupą nauczycieli.
PRZYGOTOWANIE DO PROJEKTU
Przed wyjazdem nauczycieli na Maltę oraz do Portugalii odbyło się specjalistyczne szkolenie,
w formie warsztatowej, dotyczące komunikacji międzykulturowej i funkcjonowania w kraju
o odmiennej kulturze. Przygotowanie kulturowo-językowe poświęcono
następującym
zagadnieniom: język, literatura, polityka, systemy oświatowe, obyczaje, kuchnia, tradycje,
stereotypy, sztuka, elementy geografii i turystyki. Ponadto już w 2013 roku (na etapie
wstępnym przystąpienia do projektu) uczestnicy
podjęli
decyzję o rozpoczęciu kursu
doskonalącego język angielski. Nauka języka angielskiego pokryta jest ze środków
finansowych
Gminy
Andrychów
przeznaczonych
na
szkolenia
Kilkoro uczestników uczy się języka angielskiego we własnym zakresie.
nauczycieli.
Przygotowanie kulturowo-językowe uczestników projektu
UCZESTNICY PROJEKTU
W projekcie uczestniczy 18. nauczycieli ZSS w Rzykach. Przy wyborze uczestników kierowano
się potrzebami gminy i szkoły. Za najważniejsze kryterium przyjęto dostosowanie kwalifikacji
nauczycieli do strategicznych kierunków rozwoju szkoły i naszego regionu. Ponadto kryterium
doboru odniesiono do praktycznych umiejętności nauczycieli przydatnych podczas realizacji
projektu.
Za kryterium dla nauczycieli przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej przyjęto modernizację
procesu kształcenia, poprawę efektywności, a także jego jakości w początkowym etapie
kształcenia. Za najważniejszą potrzebę u tych nauczycieli uznano kształcenie językowe.
Zakładamy, iż nauczycielki wdrożą do zajęć edukacyjnych ciekawe zabawy i rozwijające
gry w języku angielskim, które nie są znane w Polsce, nauczą najmłodsze dzieci tolerancji,
empatii i poszanowania czyjejś odrębności. Ponadto w naszej placówce i całym regionie brak
jest nauczycieli pierwszego i drugiego etapu edukacyjnego z przygotowaniem do nauczania
języka angielskiego. Uczestnictwo w programie powinno wpłynąć na ich motywację do nauki
języka angielskiego oraz nakłonić do tzw. kształcenia przez całe życie.
Być może, dzięki
wyjazdom, łatwiej im będzie również rozstrzygnąć sporną kwestię, czy obniżanie wieku
szkolnego jest korzystne dla dziecka i społeczeństwa? Jak wygląda to w innych krajach
europejskich?
Grupa uczestników mobilności – Portugalia: (od lewej) Krzysztof Paczyński, Andrzej Janus
(Dyr.) , Ewa Demczuk (koordynator projektu), Ktarzyna Dusik-Szlósarczyk, Renata Gondko,
Anna Dyrcz, Małgorzata Habrzyk, Jolanta Łysoń, Małgorzata Wójcik (nieobecna na zdjęciu)
Nauczyciele przyrody będą mogli wprowadzić do systemu nauczania rozwiązania dotyczące
nauk przyrodniczych, z uwzględnieniem własnych doświadczeń odnoszących się do świata
przyrodniczego i geografii danego europejskiego kraju. Nauczyciele j. polskiego i historii
doświadczą i poznają wartości historii, kultury, tradycji i obyczajowości odwiedzanych krajów
europejskich, a następnie przekażą uczniom, w jaki sposób dba się tam o rodzime tradycje,
język ojczysty i kulturę oraz jaki jest wpływ anglicyzmu na rodzime języki. Ponadto poszerzą
swoją wiedzę historyczną i umiejętności językowe, wdrożą rozwiązania metodyczne na swoich
lekcjach. Pomogą również ukierunkować wymagania stawiane przed organizatorami kursów
zagranicznych i przeprowadzić szczegółową analizę celów merytorycznych projektu
odnoszących się do wiedzy o historii, kulturze, tradycjach i polityce kraju, w którym odbywa się
kurs.
Grupa uczestników mobilności – Malta: (od lewej) Lidia Hrapkowicz, Halina Młocek, Danuta
Saferna (kier. grupy), Jadwiga Paleczny, Alicja Kołodziejczyk, Iwona Pikoń, Małgorzata
Pławecka, Bożena Skóbel, Maria Wojewodzic (nieobecna na zdjęciu)
Nauczycielka j. angielskiego pełni w projekcie ważne funkcje na każdym etapie jego
realizacji (tłumaczenie instrukcji i umów z zagranicznymi partnerami, prowadzenie
dokumentacji - wymaganych w języku angielskim, w sytuacjach koniecznych - pomoc
w komunikacji podczas wyjazdów).
Nauczyciele informatyki i matematyki już teraz
są odpowiedzialni za rejestrację ECAS i obsługę URF, za arkusz kalkulacyjny
oraz przygotowanie logistyczne mobilności, a także za pomoc w przygotowaniu, przesyłaniu
i skanowaniu dokumentacji. Pedagog szkolny
pełni funkcje coachingowe w zakresie
efektywnej pracy w zespole, wykorzystując techniki synergii działania oraz integrowania
i motywowania całego zespołu do zrównoważonego wysiłku w podejmowanych zadaniach.
Ponadto wprowadzi do programu wychowawczego szkoły nowe propozycje i rozwiązania
problemów wychowawczych zaczerpnięte z własnych obserwacji i doświadczeń z podróży.
Dla wielu osób był to pierwszy wyjazd zagraniczny z
możliwością porównania
języka, tradycji, kultury, wydarzeń historycznych, osiągnięć edukacyjnych. Zdobyty bagaż
doświadczeń
będą
starali
się
przenieść
na
grunt
swojej
pracy
zawodowej.
KOMPETENCJE MŁODEGO EUROPEJCZYKA - JĘZYK, KULTURA, TRADYCJE
– opis projektu
Ogólnym zadaniem szkoły jest tworzenie warunków do osiągania przez uczniów takich
kompetencji, które umożliwią im sprawne funkcjonowanie w zmieniającym się świecie oraz
przygotowanie
do
spełniania
wymagań
współczesnego
rynku
pracy.
Rozwijanie
obywatelskich kompetencji młodego Europejczyka jest jednym z podstawowych zobowiązań
szkoły wobec ucznia. Lista umiejętności uznawanych za kluczowe w polskich szkołach,
odpowiada tym, które uznano kiedyś za podstawowe w Europie. Organizacja Współpracy
i Rozwoju Gospodarczego przystąpiła do analizy pożądanych w życiu człowieka
kompetencji. W ramach programu „A Secondary Education for Europe”, określono kategorie
umiejętności ważnych dla wszystkich młodych Europejczyków oraz ważnych dla budowania
wspólnej Europy. Autorzy podkreślili, iż listy nie da się określić jednoznacznie. Stanowi ona
jednak podstawę i wyznacza kierunek i podstawowe cele edukacji w Europie.
Na liście pożądanych umiejętności dla młodych Europejczyków znalazły się, m.in.:
• Planowanie, organizowanie i ocenianie własnego uczenia się;
• Skuteczne komunikowanie się oraz porozumiewanie się w języku ojczystym i języku
angielskim;
• Efektywne porozumiewanie się i praca w zespole, budowanie więzi międzyludzkich;
• Korzystanie z wielu źródeł informacji oraz posługiwanie się technologią informacyjną;
• Rozwiązywanie problemów w sposób twórczy;
• Odnoszenie do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzenie potrzebnych doświadczeń;
• Rozwijanie sprawności umysłowych i osobistych zainteresowań;
• Skuteczne działania na gruncie obowiązujących norm; przyswajanie metod i technik
negocjacyjnego rozwiazywania konfliktów i problemów społecznych.
KONTEKSTY PROJEKTU
Projekt edukacyjny Kompetencje kluczowe młodego Europejczyka… powstał w kontekście
paradygmatu humanistycznego, który to wyraża wizję i nadzieje przyszłościowego rozwoju
społeczeństwa i miejsca jednostki w tym społeczeństwie. Sprowadzając humanizm do
myślenia o ustawicznym rozwoju człowieku oraz obrony wartości utożsamianych z godnym
życiem człowieka, należy stwierdzić, że właśnie w tych wymiarach powinna być postrzegana
edukacja. Przekazywanie rzetelnej wiedzy już nie wystarcza. Bardzo trudno bowiem
przewidzieć, jakie dziedziny i zakres wiedzy będą użyteczne dla dzisiejszego ucznia, kiedy
wejdzie w dorosłe życie. Warunki nabywania odpowiednich umiejętności stwarza nauczyciel,
poczynając od pierwszego etapu kształcenia. Chcąc jednak sprostać europejskim wyzwaniom,
niezbędne jest, aby sam nauczyciel prezentował właściwy poziom kompetencji, wśród
których za najważniejsze uznać należy:
- kompetencje specjalistyczne - wiedza i umiejętności w zakresie nauczanego przedmiotu;
- kompetencje językowe – skuteczne porozumiewanie się w języku ojczystym i angielskim;
- kompetencje dydaktyczne- umiejętności przygotowania się do zajęć i prowadzenia lekcji;
- kompetencje psychologiczne- umiejętności inspirowania, motywowania uczniów do nauki,
integrowania ich w zespół;
- kompetencje menadżerskie – profesjonalne kierowanie zespołem uczniowskim i procesem
nauczania i uczenia się z zastosowaniem nowoczesnych technik komunikacyjnych
i technologii informatycznych.
OPIS DZIAŁAŃ
- uczestnictwo w wizytach studyjnych, wykładach, zajęciach, warsztatach, zwiedzanie
muzeów, skansenów, miejsc kultu danego kraju;
- realizacja projektów edukacyjnych związanych z edukacją wielokulturową już
w przedszkolu oraz klasach I-VI;
- publikacje w czasopismach lokalnych i ogólnopolskich oraz w czasopismach oświatowych,
publikacje internetowe programów szkoleniowych, raportów ewaluacyjnych, programów
i działań wdrażanych w naszej placówce;
- prezentacje multimedialne o edukacji, kulturze i obyczajach w regionach i krajach
zrealizowanej mobilności publikowane na stronie internetowej szkoły i platformie
E-Twinning;
- przygotowanie płyty DVD dla uczniów oraz nauczycieli przedstawiającej wiadomości
o krajach europejskich;
- publikacja uzyskanych podczas mobilności materiałów informacyjnych i dydaktycznych
w formie broszury reklamującej projekt FRSE Zagraniczna Mobilność Kadry Edukacji
Szkolnej.
- film dokumentalny z realizacji mobilności - za zgodą uczestników publikacja YouTube
oraz na stronie szkoły;
- zaplanowanie w procesie dydaktycznym „ścieżki” prowadzącej po krajach Unii Europejskiej
ze szczególnym uwzględnieniem różnych kultur, polityki, zwyczajów, języków obcych,
zabytków, instytucji i przedsiębiorstw, w tym działania pozwalające dostrzec uczniom szanse
na rynku pracy w Polsce i krajach Unii Europejskiej.
- efektywne wykorzystanie zmodernizowanej
bazy dydaktycznej
i
komputerowo-
informacyjnej naszej szkoły do rozwijania kompetencji kluczowych, a szczególnie
do kompetencji uczenia się z wykorzystaniem
nowych technologii informacyjnych:
tworzenie prezentacji multimedialnych, mędzynarodowa współpraca przez platformy
edukacyjne i komunikatory społecznościowe, zastosowanie nowoczesnych form i metod
pracy, np. E-learning, blended learning, WebQwest, seminaria w sieci, wideokonferencje.
W
trakcie
realizacji
projektu
planujemy
wykorzystać
platformę
E-Twinning
do zaprezentowania wyników szkolenia w formie fotorelacji i filmów z wyjazdów
szkoleniowych.
- zwiększenie dostępności do zajęć pozalekcyjnych: rozszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych
(kół
rozwijających zainteresowania i potencjalne uzdolnienia uczniów: teatralnych,
dziennikarskich, naukowych, sportowych) o nowe formy, metody i techniki pracy rozwijające
postawy twórcze i kreatywne myślenie.
• Wdrażanie uczniów do pracy w zespole ze szczególnym uwzględnieniem szacunku
dla tradycji
własnego kraju, regionu, rodziny oraz tolerancji wobec innych kultur
i obyczajów: poznanie sztuki, zabaw, piosenek itp. dzieci z innych krajów, przedstawienia dla
społeczności uczniowskiej i rodziców,
• zastosowanie nowoczesnych metod i technik rozwijających postawy twórcze i kreatywne
myślenie uczniów, przybliżenie sposobów uczenia się dzieci w innych krajach, zajęcia dramy
kreatywnej, tworzenie filmów dokumentalnych i fabularnych, fotoreportaży itp.
Należy jednocześnie podkreślić, że udział niewielkiej wiejskiej szkoły w projekcie pozwoli
zrealizować wiele kluczowych celów z zakresu wyrównywania szans w dostępie
do nowoczesnej edukacji i zmniejszyć tzw. segregację między szkołami. Co najważniejsze
nabyte kompetencje z pewnością stanowić będą znakomity katalizator aktywności całej
społeczności szkolnej - nauczycieli, uczniów, rodziców a także
lokalnych władz
oświatowych. Zakładamy, że realizacja projektu stanie się źródłem nowych inicjatyw
wspomagających edukację w naszym środowisku.
Koordynator projektu Ewa Demczuk