Problemy adolescencji

Problemy adolescencji
Adolescencja – okres miedzy dzieciństwem a dorosłością 13 – 19 lat.
Problemy adolescencji stanowią immanentną część tego okresu życia (należy się raczej
niepokoić, gdy dziecko nie sprawia kłopotów, np. nie pyskuje). Bunt nie zawsze musi być
widoczny ma on bowiem komponent zarówno emocjonalny jak behawioralny. Bunt
behawioralny (z oczywistych względów widoczny) może mieć różne postaci i nasilenie. W
okres adolescencji wpisane są zachowania ryzykowne (eksperymenty z substancjami
psychoaktywnymi, szybka jazda samochodem) zaś najłatwiejszym sposobem zwracania
uwagi jest sprawianie sobą kłopotów. Nie powinno martwić samo pojawianie się kłopotów
(bo to norma) ile niepokoić powinna eskalacja tychże i typ problemów np. Przestępczość
(wynikają z wadliwej socjalizacji)
Rodzice a stawianie granic dzieciom
Najważniejszym podsystemem warunkującym szczęście dziecka jest: podsystem
małżeński a zatem najważniejszy jest partner.
Inaczej mówiąc szczęśliwi rodzice = szczęśliwe dzieci
Przepaść pokoleniowa jest sprzymierzeńcem stawiania granic
1. Granice wypływają z miłości (małolat jest niedoświadczony, więc w wielu sprawach musi
polegać na zasobach dorosłych)
2. Mądrze stawiane granice dają poczucie bezpieczeństwa i nie tłumią zbierania doświadczeń
przez dziecko lecz kierunkują je
3. Granice powinny być elastyczne - przesuwalne przez rodziców
4. Granice nie powinny być przesuwalne przez dziecko
5. Granice muszą być jasne i czytelne
6. Rodzice są najważniejszymi osobami i nauczycielami w życiu dziecka. Nie należy
wytrącać sobie naturalnego narzędzia jakim są zwroty „MAMO” „TATO” do określania kim
są rodzice
Narzędzia wychowawcze
Kary mają mniejszą moc sprawczą niż nagrody. Nie oznacza to by nie karać, lecz starać się
unikać kar konkretnych (fizycznych) Stosowanie kar jest sprawą trudną i dyskusyjną gdyż:
1. Jeżeli każesz dziecku przygotować się do lania, na które zasłużyło swoim złym
zachowaniem mamy do czynienia z tzw. „ZIMNĄ EGZEKUCJĄ”
2. Z reguły bijesz dziecko wtedy gdy jesteś wściekły. Czy aby na pewno wtedy
wychowujesz je, czy może pozbywasz się własnej złości na dziecko?
Nagradzanie zachowania sprawia, że zwiększa się prawdopodobieństwo jego
ponownego wystąpienia
. Jeśli dziecko się źle zachowuje a rodzic się poddaje dostarcza dziecku nagrody (Sutton,
1992)
Konsekwencje nadmiernego karania:
1. Łamanie „ducha” co zaowocuje gniewem
2. Budowanie ślepego posłuszeństwa zamiast rozumienia i akceptacji zasad etycznych
3. Dawanie dziecku złego przykładu
4. Zamiast eliminacji złego zachowania wzmacnianie go
5. Nauczanie dziecka unikania kary w niepożądany sposób (poprzez kłamstwa, składanie
fałszywych obietnic
A jeśli dziecko nie słucha...
Trzymaj dziecko za ramiona, kiedy wydajesz mu polecenia
Patrz mu w oczy
Mów wyraźnie i zdecydowanie
Mów spokojnie
Jeżeli dziecko ma kłopoty z koncentracją, proście je aby powtórzyło to, co usłyszało (Sutton,
1992)
Kilka dobrych zasad...
1.Zanim będziesz porządkować innych zrób porządek we własnym życiu.
2. Szczęśliwy związek = szczęśliwe dzieci.
3. Pamiętaj, że dzieci uczą się z tego co robisz a nie co mówisz.
4. Problemy wychowawcze okresu dojrzewania są normą i świadczą o wzroście dziecka a nie
patologii.
5. Przepaść pokoleniowa pomaga w ustaleniu granic, więc jej nie zacieraj.
6. Granice powinny wypływać z miłości a nie z poczucia władzy.
7. Mów do dzieci prostym, zrozumiałym językiem.
8. Dzieci są kopią twoich poglądów, więc uważaj co przy nich głosisz.
9. Nie kłam przy dziecku.
10. Nie zdradzaj dziecka i nie zachowuj się w taki sposób, żeby musiało się za ciebie
wstydzić
11. Pamiętaj, że nagrody mają większą moc niż kary.
12. Dziecko jest prezentem, więc nie żądaj od niego wdzięczności za swój obowiązek
wychowawczy, bo ono tego nie rozumie i nie jest w stanie Cię „spłacić”.
13. Nie krzycz, lecz rozmawiaj.
14. Jeśli dziecko mówi ci „straszne” rzeczy o tym co robiło znaczy to, że darzy Cię zaufaniem
a to raczej powód do radości
15. Zawsze można się dogadać – masz większe doświadczenie jako rodzic, więc wykaż się
wspaniałomyślnością.
16. Ty często błądzisz choć jesteś taki mądry – czemu nie pozwalasz popełniać błędów
Twoim dzieciom, które dopiero uczą się życia?
17. Mówiąc „nie, bo nie” niszczysz kontakt, bo boisz się, że druga strona może mieć rację.
18. Zanim osądzisz, zapytaj dziecko o jego wersje zdarzenia.
19. Jeśli popełnisz błąd nie wstydź się przeprosić – zyskasz szacunek.
•ROZMAWIAJ Z DZIECKIEM
•SŁUCHAJ
•OPOWIADAJ SWOJEMU DZIECKU O SOBIE
•POSTAW SIĘ W JEGO SYTUACJI
•BĄDŹ KIEDY CIEBIE POTRZEBUJE
•BĄDŹ STANOWCZY I KONSEKWENTNY
•SPĘDZAJCIE RAZEM CZAS
•POZNAJ KOLEGÓW SWOJEGO DZIECKA
•Pamietaj!!! TWOJE DZIECKO JEST WYJĄTKOWE I NIEPOWTARZALNE
•
•BĄDŹ PRZYKŁADEM WZOREM I AUTORYTETEM
Na podstawie opracowania dr Marcina Szulca
przedstawiła Irena Szymichowska