r/v „Oceania”, PZ-50

j.erzy dąbrowski
archiwum jerzego dąbrowskiego
n Z pokładu „Oceanii” od ponad dwóch dziesięcioleci prowadzi się cenne badania naukowe morza
warunkach. „Oceania” wzięła udział w bałtyckim eksperymencie badawczym PEX jako
jeden z 14 statków. W tym roku naukowy żaglowiec zaprezentował się w Bremerhaven
na Operation Sail i pierwszy raz wyruszył
na Północ aż za krąg polarny, zawijając po
drodze do portów w Oslo i Trondheim. Północne rejsy od tej pory stały się instytutową
tradycją. Niemal każdego lata „Oceania”
wyrusza na Spitsbergen, badając po drodze
skomplikowaną hydrologię Prądu Zachodniospitsbergeńskiego, a na miejscu bierze
udział w ocenie stanu ekologicznego wód
wokół tego arktycznego archipelagu. Bardzo
długo trwająca cała seria badań zaowocowała bezcenną wprost bazą danych z Arktyki
i licznymi międzynarodowymi programami
badawczymi.
W zależności od warunków używane było
eksperymentalne ożaglowanie. Automatycznie obsługiwane trzy żagle rejowe, po jednym na każdym maszcie, dobrze spisywały
się od półwiatru, ale z ostrzejszymi kursami
były już problemy.
W ciągu 25 lat eksploatacji próbowano
różnych wariantów ustawienia żagli, dodawano sztaksle, a zajmowali się tym kapitanowie o sporym żeglarskim doświadczeniu
zarówno na małych, jak i na dużych jachtach.
Na „Oceanii” skiperowali znani z innych rejsów, statków i dokonań kapitanowie: Marek
Marzec, Andrzej Mendygrał, Wiktor Lesz-
r/v „Oceania”, PZ-50
archiwum io pan
stocznia: Stocznia Gdańska
rok budowy: 1985
armator: Polska Akademia Nauk, Instytut
Oceanologii PAN w Sopocie
port macierzysty: Gdańsk
dł./szer./zan: 48,9/9,0/3,8 m
wyporność: 370 t
silnik: 310 KM
maszty: 3 maszty po 32 m wysokości
żagle: 3 żagle rejowe każdy po 430 m², sterowane hydraulicznie
załoga: 13 osób
załoga naukowa: 14 osób
autonomia: 1 miesiąc
zasięg: nieograniczony
Przez 25 lat eksploatacji „Oceania” przepłynęła około 300 000 mil w 343 rejsach, będąc 4528 dni w morzu. Przez jej pokład przewinęło się
ogółem 4235 naukowców (w tym 365 z zagranicy).
czyński, Waldemar „Bocian” Bocianowski,
Jerzy „Ojo” Idzikowski, Leszek Soroka, Andrzej Drapella, Konstanty Pielak, Waldemar
Mieczkowski, Ludwik Balcer i wielu innych,
których w tak krótkim tekście nie sposób
wymienić i należycie uhonorować.
Dodatni bilans
ćwierćwiecza
Przez 25 lat „Oceania” zewnętrznie niewiele
się zmieniła, ale przeszła wiele modernizacji pozwalających nadążyć za technologiczną eksplozją, jaka nastąpiła szczególnie po
zmianie ustroju i w ostatnich latach.
W systemach pomiarowych można mówić wręcz o rewolucji. Rozpoczynano od
sond konstruowanych w instytutowych
warsztatach. Teraz statek jest wyposażony
w najnowocześniejsze przyrządy najwyższej
klasy światowej uznawane przez renomowane instytuty oceanograficzne. Przez cały czas
modernizowane były systemy nawigacyjne.
Została stworzona, a następnie unowocześniana sieć komputerowa i sieć przekazywania danych. Przy coraz większej intensywności rejsów oryginalny silnik okazał się zbyt
słaby na dzisiejsze czasy.
PZ-50 „Oceania” stoi teraz w suchym doku
Stoczni Remontowej w Gdańsku. Po 25 latach zasłużyła na generalny remont. Sprawdzono poszycie kadłuba, od nowa zostanie
zabudowane całe jej wnętrze. Zmieniono
ożaglowanie i silnik. Tak charakterystyczne żagle rejowe zastąpią rolowane sztaksle.
Z pewnością zmieni to zewnętrzny wygląd
żaglowca, ale pozostanie jego dusza naukowca, bo poza nowym wyposażeniem wnętrza
i nowymi urządzeniami nawigacyjnymi
usprawniona zostanie także sieć komputerowa i sprzęt laboratoriów. „Oceania” ma
opuścić stocznię do 10 grudnia 2010 r. i tego dnia odbędą się uroczystości jej 25-lecia.
Jak przystało na prawdziwy żaglowiec
– z prawdziwym szantymenem!