Wystąpienie -

LLU – 4114-01-02/2013
I/13/001
WYSTĄPIENIE
POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli
Numer i tytuł kontroli
Jednostka
przeprowadzająca
kontrolę
Kontrolerzy
I/13/001 – Przekazanie przez jednostki samorządu terytorialnego w województwie
lubelskim prowadzenia małych szkół publicznych osobom prawnym w latach
2009-2012.
Najwyższa Izba Kontroli
Delegatura w Lublinie
1. Janusz Gosik, starszy inspektor kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli
nr 83733 z dnia 16 stycznia 2013 r.
2. Przemysław Fidecki, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do
kontroli nr 83745 z dnia 24 stycznia 2013 r.
(dowód: akta kontroli tom I str. 1-2, 135-136)
Jednostka
kontrolowana
Kierownik jednostki
kontrolowanej
Urząd Miejski w Łęcznej, Plac Kościuszki 5, 21-010 Łęczna (UM w Łęcznej)
Teodor Kosiarski, Burmistrz Miasta Łęczna od 30 kwietnia 2004 roku
(dowód: akta kontroli tom I str. 3-6)
II. Ocena kontrolowanej działalności
Ocena ogólna
Uzasadnienie
oceny ogólnej
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości1
działalność skontrolowanej jednostki w latach 2009-2012 w zakresie przekazania
stowarzyszeniom prowadzenia dwóch publicznych szkół podstawowych.
Gmina Łęczna prawidłowo realizowała zadania organu prowadzącego wobec szkół
podstawowych w Ciechankach Łęczyńskich i w Zofiówce przed ich przekazaniem
stowarzyszeniom. UM w Łęcznej zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty2
realizował zadania wynikające z umów zawartych między Gminą
a stowarzyszeniami.
Stwierdzone nieprawidłowości polegały na:
1) przygotowaniu przez Burmistrza i podjęciu przez Radę Miejską w Łęcznej dwóch
uchwał w sprawie przekazania prowadzenia szkół, w których określono termin
przekazania w sposób uniemożliwiający wypełnienie, określonego w art. 5 ust. 5l
ustawy o systemie oświaty, wymogu powiadomienia pracowników szkół oraz
zakładowych organizacji związkowych na sześć miesięcy przed dniem
przekazania,
2) rozwiązaniu stosunków pracy z trzema nauczycielami przekazywanych szkół
pomimo niezłożenia przez nich oświadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 5m
ustawy o systemie oświaty,
3) nieprzedłożeniu przez Burmistrza, w okresie od września 2009 r. do marca
2010 r., projektu uchwały w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania
dotacji oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich wykorzystywania, w celu jej
Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo
stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna.
2 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.).
1
2
podjęcia przez Radę Miejską w Łęcznej na podstawie art. 80 ust. 4 ustawy
o systemie oświaty,
4) nieprawidłowym wyliczeniu, w okresie od września do grudnia 2009 r., dotacji na
uczniów szkół publicznych prowadzonych przez stowarzyszenia,
5) niezgodnym z art. 5 ust. 9 ustawy o systemie oświaty oraz z art. 249 ust. 3
i ust. 4 pkt 3 ustawy o finansach publicznych3 udzielaniu w latach 2010-2012
dotacji podmiotowej dla prowadzonych przez stowarzyszenia publicznych szkół
przez jednostkę obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek
prowadzonych przez Gminę Łęczna.
III. Opis ustalonego stanu faktycznego
1. Przekazanie prowadzenia szkół publicznych przez
Gminę na podstawie art. 5 ust. 5g ustawy o systemie
oświaty
Opis stanu
faktycznego
Według danych na 30 września 2012 r. Gmina Łęczna w ramach zadań własnych
prowadziła dwie szkoły podstawowe i dwa gimnazja: Szkołę Podstawową nr 24
z 687 uczniami, Szkołę Podstawową nr 4 z 496 uczniami, Gimnazjum nr 25 z 280
uczniami, Gimnazjum nr 1 z 376 uczniami. Szkoły te mieściły się w Łęcznej.
Przed przekazaniem prowadzenia dwóch szkół podstawowych Gmina Łęczna
prowadziła do końca roku szkolnego 2008/2009 cztery szkoły podstawowe i dwa
gimnazja: Szkołę Podstawową w Ciechankach Łęczyńskich (SP w Ciechankach
Łęczyńskich) z 52 uczniami, Szkołę Podstawową w Zofiówce (SP w Zofiówce) z 66
uczniami, Szkołę Podstawową nr 2 w Łęcznej6 z 1456 uczniami, Szkołę
Podstawową nr 4, Gimnazjum nr 27, z 1038 uczniami, Gimnazjum nr 1 wchodzące
wraz z II LO i w skład Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Łęcznej z 624
uczniami.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 8-9, 16-17)
Według stanu na koniec 2012 r. w ewidencji szkół i placówek niepublicznych,
prowadzonej przez Gminę Łęczna na podstawie art. 82 ustawy o systemie oświaty,
figurowały trzy szkoły i placówki, w tym: Przedszkole Prywatne CASPER
prowadzone przez osobę fizyczną z datą rozpoczęcia działalności z dniem
01.09.2008 r., Przedszkole Niepubliczne „Aniołek” prowadzone przez dwie osoby
fizyczne z datą rozpoczęcia działalności z dniem 29.09.2009 r. oraz Niepubliczne
Gimnazjum w Zofiówce prowadzone przez Stowarzyszenie Nauczycieli
i Wychowawców „Przyjazna Szkoła” z datą rozpoczęcia działalności z dniem
01.09.2010 r.
Do dnia zakończenia kontroli Burmistrz Łęcznej8, na podstawie art. 58 ust. 3 ustawy
o systemie oświaty, nie wydał żadnego zezwolenia na założenie szkoły lub placówki
publicznej prowadzonej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu
terytorialnego lub osobę fizyczną.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, ze zm.)
Wraz z I Liceum Ogólnokształcącym w składzie Zespołu Szkół nr 1 w Łęcznej.
5 Szkoła Podstawową nr 4 i Gimnazjum nr 2 wchodziły w skład Zespołu Szkół nr 2 z Klasami
Integracyjnymi i Oddziałami Sportowymi w Łęcznej.
6 Wchodzącą wraz z I LO, Liceum Profilowanym i Technikum w skład Zespołu Szkół nr 1 w Łęcznej.
7 Szkoła Podstawową nr 4 i Gimnazjum nr 2 wchodziły w skład Zespołu Szkół nr 2 z Klasami
Integracyjnymi i Oddziałami Sportowymi w Łęcznej.
8 Dalej: Burmistrz.
3
4
3
(dowód: akta kontroli, tom II str.118)
W kolejnych latach badanego okresu kwota otrzymanej przez Gminę części
oświatowej subwencji ogólnej wyliczonej i przekazanej9 w porównaniu do kwot
wydatków Gminy zaplanowanych i poniesionych łącznie w dziale 801 i 85410
(bez środków UE) przedstawiała się następująco:
- 2009 r.: kwota subwencji oświatowej wyliczona i przekazana wynosiła
14.417.653 zł, kwota wydatków zaplanowanych w uchwale budżetowej łącznie
w dziale 801 i 854 wynosiła pierwotnie – 23.774.674 zł, (tj. o 64,9% więcej niż
subwencja przekazana) po zmianach – 25.734.835 zł (o 78,5% więcej), kwota
wydatków wykonanych – 25.075.249,74 zł (o 73,9% więcej),
- 2010 r.: kwota subwencji oświatowej wyliczona i przekazana – 14.104.844 zł,
kwota wydatków zaplanowanych w uchwale budżetowej pierwotnie –
24.567.228 zł, (tj. o 74,2% więcej) po zmianach – 26.971.782,33 zł (o 91,2%
więcej), kwota wydatków wykonanych – 26.827.213,44 zł (o 90,2% więcej),
- 2011 r.: kwota subwencji oświatowej wyliczona i przekazana – 14.674.348 zł,
kwota wydatków zaplanowanych w uchwale budżetowej pierwotnie –
28.041.268 zł, (tj. o 91,1% więcej) po zmianach – 30.369.786 zł (o 107% więcej),
kwota wydatków wykonanych – 29.993.888,92 zł (o 104,4% więcej),
- 2012 r.: kwota subwencji oświatowej wyliczona i przekazana – 14.099.456 zł,
kwota wydatków zaplanowanych w uchwale budżetowej pierwotnie – 27.239.746
zł, (tj. o 93,2% więcej) po zmianach – 29.114.059,46 zł (o 106,5% więcej), kwota
wydatków wykonanych – 28.976.929,42 zł (o 105,5% więcej).
(dowód: akta kontroli, tom II str. 392)
Na podstawie art. 5 ust. 5g ustawy o systemie oświaty Rada Miejska w Łęcznej
podjęła dwie uchwały: nr XXIX/249/2009 z dnia 27 maja 2009 r. w sprawie
przekazania do prowadzenia Szkoły Podstawowej w Zofiówce przez Stowarzyszenie
Nauczycieli i Wychowawców „Przyjazna Szkoła” w Zofiówce i nr XXX/268/2009
z dnia 24 czerwca 2009 r. w sprawie przekazania do prowadzenia przez
Stowarzyszenie Edukacyjne „Żak” w Ciechankach Łęczyńskich Szkoły Podstawowej
w Ciechankach Łęczyńskich. Zgodnie z postanowieniami ww. uchwał obie szkoły
miały zostać przekazane stowarzyszeniom z dniem 31 sierpnia 2009 r.
W uzasadnieniach do projektów uchwał odnotowano, że projekty wynikały
z wniosków złożonych w dniu 8.05.2009 r. i 22.05.2009 r. odpowiednio przez
Stowarzyszenie Nauczycieli i Wychowawców „Przyjazna Szkoła” w Zofiówce11
i Stowarzyszenie Edukacyjne „Żak” w Ciechankach Łęczyńskich12. Ponadto podano,
że w związku tym, że nie została zachowana procedura wynikająca z ustawy
o systemie oświaty, w Zofiówce 14.05.2009 r. i Ciechankach Łęczyńskich
9.06.2009 r. zostały zorganizowane spotkania, w wyniku których zostały podpisane
porozumienia w tym zakresie.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 37,39, 78, 80, 171-174)
Przed podjęciem przez Radę Miejską w Łęcznej uchwał w sprawie przekazania
szkół podstawowych nr XXIX/249/2009 i nr XXX/268/2009 Rada Miejska podjęła
w dniu 17 grudnia 2008 r., na podstawie art. 59 ust. 6 ustawy o systemie oświaty,
Ostateczna kwota części oświatowej subwencji ogólnej wyliczona w metryczkach subwencji
oświatowych oraz przekazana Gminie.
10 Dział 801 - Oświata i wychowanie i dział 854 - Edukacyjna opieka wychowawcza.
11 Dalej: Stowarzyszenie „Przyjazna Szkoła”
12 Dalej: Stowarzyszenie „Żak”
9
4
dwie uchwały: w sprawie reorganizacji Szkoły Podstawowej w Zofiówce
(nr XXIV/208/2008) i w sprawie reorganizacji Szkoły Podstawowej w Ciechankach
Łęczyńskich (nr XXIV/209/2008)13. Zgodnie z uchwałami o reorganizacji w obu
szkołach z dniem 31 sierpnia 2009 r. zaplanowano następujące przekształcenie
szkół: przeniesienie uczniów klas IV-VI do Zespołów Szkół Nr 1 i nr 2 w Łęcznej,
zorganizowanie w szkołach kształcenia w klasach I-III, funkcjonowanie w budynkach
szkół oddziałów przedszkolnych dla dzieci w wieku 3-6 lat.
Uchwałami z dnia 26 sierpnia 2009 r. nr XXXI/272/2009 i nr XXXI/273/2009
uchylono uchwały w sprawie reorganizacji SP w Ciechankach Łęczyńskich i SP
w Zofiówce14. Uchylenie uzasadniono przekazaniem prowadzenia szkół na
podstawie Uchwał z 27 maja 2009 r. i z 24 czerwca 2009 r.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 37, 78, 238-241)
Przekazane szkoły spełniały warunek art. 5 ust. 5g ustawy z dnia 7 września 1991 r.
o systemie oświaty dotyczący liczby uczniów nie większej niż 70. Liczba uczniów
w tych szkołach w dwóch latach szkolnych poprzedzających ich przekazanie
kształtowała się następująco:
- w SP w Ciechankach Łęczyńskich w roku szkolnym 2007/2008 – 47 uczniów,
w roku szkolnym 2008/2009 – 52 uczniów,
- w SP w Zofiówce w roku szkolnym 2007/2008 – 58 uczniów, w roku szkolnym
2008/2009 – 66 uczniów.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 7-8)
Burmistrz uzyskał pozytywne opinie Lubelskiego Kuratora Oświaty: 29 maja
i 22 czerwca 2009 r.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 18-19, 133-134)
SP w Zofiówce została przekazana Stowarzyszeniu „Przyjazna Szkoła” w Zofiówce,
a SP w Ciechankach Łęczyńskich Stowarzyszeniu „Żak” w Ciechankach
Łęczyńskich, na podstawie umów zawartych przez te stowarzyszenia z Gminą
Łęczna odpowiednio w dniu: 5 sierpnia 2009 r. i 12 sierpnia 2009 r.15 Zgodnie
z postanowieniami umów przekazanie szkół miało nastąpić z dniem 31 sierpnia
2009 r.
Do umowy z dnia 5.08.2009 r. w sprawie przekazania SP w Zofiówce wprowadzono
7 aneksów (podpisanych w dniach: 25 listopada 2009 r., 8 kwietnia, 28 maja,
6 sierpnia, 15 września i 22 listopada 2010 r. oraz 18 czerwca 2012 r.). Do umowy
z 12.08.2009 r. w sprawie przekazania SP w Ciechankach wprowadzono 7 aneksów
(podpisanych w dniach: 23 grudnia 2009 r., 8 kwietnia, 4 maja, 6 sierpnia,
15 września, 22 listopada 2010 r. oraz 18 czerwca 2012 r.). Aneksy dotyczyły m.in.
ustalenia wysokości czynszu z tytułu dzierżawy gruntów i budynków oraz zmian
zasad udzielania dotacji.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-44, 71-77, 79-85, 126-132)
13 Uchwały
14
weszły w życie z dniem ich podjęcia.
Uchwały uchylające weszły w życie z dniem ich podjęcia.
15 Umowa w sprawie przekazania Szkoły Podstawowej w Zofiówce do prowadzenia przez
Stowarzyszenie Nauczycieli i Wychowawców „Przyjazna Szkoła” w Zofiówce i Umowa w sprawie
przekazania Szkoły Podstawowej w Ciechankach Łęczyńskich do prowadzenia przez Stowarzyszenie
Edukacyjne „Żak” w Ciechankach Łęczyńskich. Umowy zwane dalej: umowami w sprawie
przekazania szkoły.
5
Według Kierownika Zespołu Obsługi Szkół i Przedszkoli w Łęcznej16 szkoły
podstawowe w Zofiówce i w Ciechankach Łęczyńskich przekazano Stowarzyszeniu
„Przyjazna Szkoła” i Stowarzyszeniu „Żak”, ponieważ tylko one wyraziły chęć
przejęcia szkół, co wyraziły w stosownych wnioskach (inne osoby prawne nie
zgłaszały woli przejęcia tych szkół), a zamiar przekazania szkół był ogólnie wiadomy
– odbyły się zebrania w szkołach z udziałem lokalnej społeczności, a zagadnienie
przekazania było omawiane na sesji Rady Miejskiej. Wyboru stowarzyszeń, w celu
przekazania im małych szkół podstawowych, dokonano uwzględniając wnioski
lokalnej społeczności w zakresie niedokonywania likwidacji szkół ze względów
finansowych i organizacyjnych (nakłady na szkoły były dużo wyższe niż
otrzymywana subwencja, a liczba uczniów była tak mała, że organizowano klasy
łączone).
(dowód: akta kontroli, tom I str. 137-139)
Według wyjaśnienia Kierownika ZOSziP przed podjęciem uchwał w sprawie
przekazania prowadzenia szkół w Zofiówce i Ciechankach Łęczyńskich
potwierdzono dane dotyczące osób prawnych, którym przekazano prowadzenie tych
szkół, sprawdzając czy stowarzyszenia są wpisane do ewidencji stowarzyszeń
nieprowadzących działalności gospodarczej prowadzonej przez Starostwo
Powiatowe w Łęcznej. Stwierdzono, że ww. stowarzyszenia były wpisane do
ww. ewidencji. W dokumentacji ZOSziP brak danych potwierdzających uzyskanie
ww. informacji.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 37, 78, 163, 166)
Z chwilą podpisania umów przez Gminę o przekazaniu szkół Stowarzyszeniu
„Przyjazna Szkoła” w Zofiówce w dniu 5 sierpnia 2009 r. i Stowarzyszeniu „ Żak”
w Ciechankach Łęczyńskich w dniu 12.08.2009 r., stowarzyszenia te posiadały
osobowość prawną zgodnie wymogiem z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia
1989 r. Prawo o stowarzyszeniach17. Stowarzyszenie „Żak” zostało wpisane
do rejestru stowarzyszeń Krajowego Rejestru Sądowego 19 maja 2009 r.,
a Stowarzyszenie „Przyjazna Szkoła” 25 maja 2001 r.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38, 79, 242-244, 255, 271-273, 286)
W umowach w sprawie przekazania SP w Zofiówce z dnia 5 sierpnia 2009 r. oraz
umowie z 12 sierpnia 2009 r. w sprawie przekazania SP w Ciechankach
Łęczyńskich określono wszystkie elementy wymagane na podstawie art. 5 ust. 5h
ustawy o systemie oświaty, w szczególności określono: obwody dla obu szkół, tryb
przejęcia szkół przez Gminę w przypadkach niewywiązania się stowarzyszeń
z postanowień umowy, warunki korzystania z mienia przejętej szkoły, tryb, termin
i sposób dokumentowania kontroli przestrzegania warunków umowy oraz warunki
i tryb rozwiązania umowy za wypowiedzeniem.
W § 9 ust.1 umów ustalona została wysokość czynszu z tytułu dzierżawy gruntów
i budynków, wyszczególnionych w § 8 ust. 1 tych umów, w wysokości 107,63 zł
netto (bez VAT) dla Stowarzyszenia „Przyjazna Szkoła” w Zofiówce i 140,26 zł netto
dla Stowarzyszenia „ Żak” w Ciechankach Łęczyńskich.
Gmina nie zawarła ze stowarzyszeniami odrębnych umów najmu lub użyczenia
mienia.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-44, 79-85)
Dalej: Kierownik ZOSziP lub Kierownik Zespołu. Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli w Łęcznej
zwany dalej: ZOSziP.
17 Dz. U. z 2001 r. nr 79, poz. 855, ze zm.
16
6
W dniu 14 maja 2009 r. odbyło się zebranie w SP w Zofiówce, a w dniu 9 czerwca
2009 r. w SP w Ciechankach Łęczyńskich z udziałem przedstawicieli Gminy,
nauczycieli, przedstawicieli rad rodziców, reprezentantów związków zawodowych
oraz przedstawicieli zarządów stowarzyszeń. Wynikiem spotkań było podpisanie
przez uczestników w dniach 14 maja 2009 r. i 9 czerwca 2009 r. dwóch porozumień
w sprawie ustalenia warunków przekazania szkół do prowadzenia przez
stowarzyszenia.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-39, 79-80, 323-330, 347-365)
Gmina powiadomiła pisemnie o terminie przekazania szkół, przyczynach, prawnych,
ekonomicznych i socjalnych skutkach dla pracowników, a także nowych warunkach
pracy i płacy pracowników SP w Zofiówce pismami z dnia 9 lipca 2009 r,
a pracowników SP w Ciechankach Łęczyńskich pismami z dnia 10 lipca 2009 r.
Odpowiednio organizacje związkowe zostały poinformowane pisemnie w dniu
19 maja 2009 r. i w dniu 2 czerwca 2009 r.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-39, 79-80, 323-330, 347-365; tom II str. 421-425)
Przed podjęciem przez Radę Miejską uchwał w sprawie przekazania szkół, w dniu
12 maja 2009 r. dyrektorzy SP w Zofiówce i SP w Ciechankach Łęczyńskich
przekazali trzem nauczycielom zatrudnionym na podstawie mianowania (w tym
dwóm nauczycielom SP w Zofiówce i jednemu SP w Ciechankach Łęczyńskich)
pisma informujące o rozwiązaniu stosunków pracy, na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2
ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela18, za trzymiesięcznym okresem
wypowiedzenia, którego bieg rozpoczynał się 1 czerwca 2009 r., ze skutkiem na 31
sierpnia 2009 r. Jako przyczynę rozwiązania stosunków pracy podano zmiany
organizacyjne spowodowane zmniejszeniem liczby oddziałów.
Następnie pismami z dnia 9 i 10 lipca 2009 r. Burmistrz Łęcznej poinformował tych
nauczycieli, na podstawie art. 5 ust. 5l ustawy o systemie oświaty, o terminie
przekazania szkół, przyczynach, prawnych, ekonomicznych i socjalnych skutkach
dla pracowników, a także nowych warunkach pracy i płacy. W sierpniu 2009 r.
dyrektorzy szkół przyznali i wypłacili nauczycielom, na podstawie art. 20 ust. 2 Karty
Nauczyciela, odprawy w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia
zasadniczego w łącznej kwocie 38.766 zł19. Z ww. trzema nauczycielami z dniem 31
sierpnia 2009 r. rozwiązano stosunki pracy.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 321- 326; tom II str. 69-71)
W przekazanych szkołach zatrudnionych było łącznie 28 nauczycieli, w tym: w SP
w Ciechankach Łęczyńskich 12 nauczycieli, a w SP w Zofiówce 16 nauczycieli.
Żaden z nauczycieli w obu przekazanych szkołach nie złożył oświadczenia
o odmowie przejścia do szkoły publicznej przejmowanej do prowadzenia przez
stowarzyszenie.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 10-11, 321-326, 346-348; tom II str. 69-71)
Przed przekazaniem szkół dokonano spisu ich majątku i wyposażenia. Przekazania
mienia dokonano na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych, stanowiących
załączniki do umów w sprawie przekazania szkół.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-70, 86-125)
Ustalone
nieprawidłowości
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie
stwierdzono następujące nieprawidłowości:
18
19
Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm. Ustawa zwana dalej: Kartą Nauczyciela.
W tym odpowiednio dla każdego z trzech nauczycieli: 11.088 zł, 14.952 zł, 12.726 zł.
7
1. Wskutek ustalenia w uchwałach z 27 maja i 24 czerwca 2009 r. terminu
przekazania prowadzenia dwóch szkół stowarzyszeniom na 31 września 2009 r.
doszło do naruszenia przepisów art. 5 ust. 5l ustawy o systemie oświaty w zakresie
wymogu powiadomienia pracowników szkół oraz zakładowych organizacji
związkowych na sześć miesięcy przed dniem przekazania.
Burmistrz wyjaśnił m.in., że przepisy ustawy o systemie oświaty dotyczące
możliwości przekazania szkoły20 weszły w życie z dniem 22 kwietnia 2009 r. Wobec
SP w Zofiówce i SP w Ciechankach Łęczyńskich Gmina Łęczna podjęła uchwały
o reorganizacji. Przyjęcie innego terminu przekazania szkół nie było możliwe ze
względu na podjęte uchwały o reorganizacji oraz wolę pracowników, związków
zawodowych i rodziców o przekazaniu tych szkół z dniem 31 sierpnia 2009 r.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-39, 79-80, 323-330, 347-365; tom II str. 421-425)
2. Z naruszeniem art. 5 ust. 5n ustawy o systemie oświaty z trzema nauczycielami
przekazywanych szkół rozwiązano stosunki pracy, mimo że nie złożyli oni
oświadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 5m ustawy o systemie oświaty,
tj. oświadczeń o odmowie przejścia do szkół przejmowanych do prowadzenia przez
stowarzyszenia.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 321-326; tom II str. 69-71)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości
działalność skontrolowanej jednostki w badanym obszarze.
2. Prowadzenie szkół publicznych przed zawarciem umowy
w sprawie przekazania prowadzenia osobom prawnym
Opis stanu
faktycznego
Udział wydatków poniesionych przez Gminę na prowadzone dwie szkoły
podstawowe (SP w Ciechankach Łęczyńskich i SP w Zofiówce) w wydatkach
poniesionych na wszystkie prowadzone przez Gminę szkoły i placówki oraz
w stosunku do wydatków wykonanych w budżecie Gminy przedstawiał się
następująco:
- w 2007 r. kwota wydatków poniesionych łącznie na dwie ww. szkoły podstawowe
wynosiła 1.316.690,83 zł i stanowiła 5,55% wydatków poniesionych na
prowadzone przez Gminę szkoły, przedszkola i placówki oświatowe oraz 2,91%
wydatków wykonanych w budżecie Gminy, a wydatki poniesione na szkoły,
przedszkola i placówki oświatowe – 52,48% wydatków poniesionych przez
Gminę,
- w 2008 r. kwota wydatków poniesionych łącznie na dwie ww. szkoły podstawowe
wynosiła 1.265.378,70 zł i stanowiła 5,18% wydatków poniesionych na
prowadzone przez Gminę szkoły, przedszkola i placówki oświatowe oraz 2,59%
wydatków wykonanych w budżecie Gminy, a wydatki poniesione na szkoły,
przedszkola i placówki oświatowe – 49,94% wydatków poniesionych przez
Gminę,
- w 2009 r. kwota wydatków poniesionych łącznie na dwie ww. szkoły podstawowe
wynosiła 1.072.912,80 zł i stanowiła 6,70% wydatków poniesionych na
prowadzone przez Gminę szkoły, przedszkola i placówki oświatowe oraz 3,49%
wydatków wykonanych w budżecie Gminy, a wydatki poniesione na szkoły,
przedszkola i placówki oświatowe – 52,04% wydatków poniesionych przez
Gminę.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 166-167; tom II str. 119)
20
Przyp. NIK: art. 5 ust. 5g-5r ustawy o systemie oświaty.
8
W SP w Zofiówce w 2009 r. zatrudnionych było trzech nauczycieli kontraktowych (ze
średnim miesięcznym wynagrodzeniem – 2.252,31 zł), pięciu nauczycieli
mianowanych (ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem – 3.182,85 zł) oraz
sześciu nauczycieli dyplomowanych (ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem –
4.635,19 zł). W tym samym okresie w SP w Ciechankach Łęczyńskich zatrudniony
był jeden nauczyciel kontraktowy (ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem –
1.749,82 zł), dziesięciu nauczycieli mianowanych (ze średnim miesięcznym
wynagrodzeniem – 3.671,50 zł) oraz dwóch nauczycieli dyplomowanych (ze średnim
miesięcznym wynagrodzeniem – 3.486,03 zł).
(dowód: akta kontroli, tom I str. 163-164, 167-168, 204-205)
Gmina Łęczna jako organ prowadzący dla szkół w Zofiówce i Ciechankach
Łęczyńskich (przed ich przekazaniem) prawidłowo realizowała zadania organu
prowadzącego określone w art. 5 ust. 7 ustawy o systemie oświaty.
W szczególności Gmina zapewniała obsługę administracyjną i finansową m.in. na
rzecz ww. szkół realizowaną przez Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli w Łęcznej.
Gmina sprawowała nadzór nad działalnością szkół w zakresie spraw finansowych
i administracyjnych w zakresie określonym w art. 34a ust. 2 powołanej ustawy.
W zakresie dysponowania przez szkoły środkami finansowymi kontrolę prowadził
pracownik zatrudniony w Urzędzie Miejskim, natomiast sprawy związane z BHP
prowadziła osoba zatrudniona w ZOSziP
(dowód: akta kontroli, tom I str. 163-164, 168)
Osoba zajmująca stanowisko dyrektora SP w Ciechankach Łęczyńskich, przed
przekazaniem szkoły, zajmowała to stanowisko w kolejnych trzech pięcioletnich
okresach od 1 września 1994 r. do 31 sierpnia 2009 r. Osoba zajmująca stanowisko
dyrektora SP w Zofiówce, przed przekazaniem szkoły, została powołana na to
stanowisko na dwa kolejne okresy: od 1 września 2002 r. do 31 sierpnia 2007 r. i od
1 września 2007 r. do 31 sierpnia 2012 r. Ze stanowiska dyrektora odwołana została
na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty z dniem 30 sierpnia
2009 r. zarządzeniem Burmistrza nr 90/2009 z 25 sierpnia 2009 r.
Osoby, zajmujące stanowiska dyrektorów przed przekazaniem szkół, zostały
zatrudnione na tych stanowiskach przez nowe organy prowadzące szkoły
w Zofiówce i Ciechankach Łęczyńskich (stowarzyszenia).
(dowód: akta kontroli, tom I str. 163-164, 168, 206-211)
W okresie dwóch lat przed przekazaniem SP w Ciechankach Łęczyńskich do
prowadzenia przez stowarzyszenie szkoła została skontrolowana dwukrotnie przez
wizytatora Kuratorium Oświaty w Lublinie: w dniu 10.10.2007 r. i w dniach
23-29.10.2007 r.
Wnioski z kontroli przeprowadzonej w dniu 10.10.2007 r. dotyczyły: podjęcia działań
w celu zorganizowania zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, zmiany planu lekcji by
zlikwidować „bloki” przedmiotowe oraz dokumentowania zajęć pozalekcyjnych dla
grupy uczniów w oddzielnych dziennikach. Zaleceń nie wydano.
W wyniku przeprowadzonej w dniach 23-29.10.2007 r. wizytacji Kuratorium Oświaty
przekazało wnioski i zalecenia powizytacyjne dotyczące doprecyzowania zapisów
wewnątrzszkolnego systemu oceniania w zakresie: sposobu informowania uczniów
i rodziców o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanych programów
nauczania, terminów i form informowania uczniów i rodziców o przewidywanych
rocznych ocenach klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych oraz przewidywanej
rocznej ocenie z zachowania oraz przypadków, w których rada pedagogiczna może
wyrazić zgodę na egzamin klasyfikacyjny przy nieusprawiedliwionej absencji ucznia.
9
W SP w Zofiówce w tym samym okresie wizytator Kuratorium Oświaty w Lublinie
przeprowadził dwie kontrole: 4.10.2007 r. w zakresie zgodności funkcjonowania
szkoły z arkuszem organizacji i przepisami prawa oraz w tym samym zakresie
w dniu 08.10.2008 r. Po kontroli z 2007 r. wydano wnioski dotyczące: zmiany planu
lekcji w klasach VI, aby umożliwić realizację 5 godzin języka polskiego zgodnie
z arkuszem organizacyjnym na rok szkolny 2007/2008. Zaleceń nie wydano.
Po kontroli przeprowadzonej w 2008 r. wydano wnioski dotyczące: zaplanowania
zajęć w I etapie edukacyjnym, aby każdego dnia wystąpiły zajęcia ruchowe
w łącznym tygodniowym wymiarze 3 godzin oraz zaplanowania zajęć z języka
angielskiego w I etapie edukacyjnym, aby były zintegrowane z tematem dnia.
Zaleceń nie wydano.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 259-270, 311-320)
Ustalone
nieprawidłowości
Ocena cząstkowa
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie
stwierdzono nieprawidłowości.
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność skontrolowanej jednostki
w badanym obszarze.
3. Realizacja zadań wynikających z umowy w sprawie
przekazania prowadzenia szkół oraz zadań związanych
z umową wynikających z ustawy o systemie oświaty
Opis stanu
faktycznego
W okresie od 31 sierpnia 2009 r. do końca 2012 r. przekazano dwóm
stowarzyszeniom dotację podmiotową z budżetu gminy w kwocie łącznej
3.484.558,20 zł. Stowarzyszeniu „Przyjazna Szkoła” przekazano na działalność SP
w Zofiówce dotację w kwocie 2.023.940,85 zł, w tym 1.410.252,99 zł ze środków
ujętych w rozdziale 80101 (Szkoły podstawowe) oraz 613.687,86 zł ze środków
rozdziału 80103 (Oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych).
Stowarzyszeniu „Żak” na działalność SP w Ciechankach Łęczyńskich przekazano
1.460.617,35 zł, w tym 821.131,59 zł z rozdziału 80101 oraz 639.485,76 zł
z rozdziału 80103.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 169; tom II str. 399-401)
Tryb udzielania i rozliczania dotacji dla szkół i placówek niepublicznych i publicznych
prowadzonych przez osoby prawne inne niż jednostka samorządu terytorialnego lub
osoby fizyczne oraz tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania został
ustalony w następujących kolejnych uchwałach Rady Miejskiej w Łęcznej:
podjętej na podstawie art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty:
- uchwale Nr XXII/193/2008 Rady Miejskiej w Łęcznej z dnia 29 października
2008 r. w sprawie trybu udzielania i rozliczania dotacji dla niepublicznych
przedszkoli, w tym specjalnych prowadzonych na terenie Gminy Łęczna21,
podjętej na podstawie art. 80 ust. 4 i art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty:
- uchwale Nr XXXVII/332/2010 Rady Miejskiej w Łęcznej z dnia 31 marca 2010 r.
w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji dla publicznych
i niepublicznych szkół i przedszkoli oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości ich
wykorzystywania22, która weszła w życie z dniem 25 czerwca 2010 r.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 147-162)
Dz. Urz. Województwa Lubelskiego z 2009 r. Nr 17, poz. 621.
Dz. Urz. Województwa Lubelskiego z 2010 r. Nr 64, poz. 1292. Uchwała zwana dalej Uchwałą
Nr XXXVII/332/2010 lub Uchwałą z dnia 31 marca 2010 r.
21
22
10
Wysokość i tryb udzielania dotacji dla SP w Zofiówce i dla SP w Ciechankach
Łęczyńskich zostały ustalone w dwóch umowach w sprawie przekazania szkół do
prowadzenia stowarzyszeniom23.
W Uchwale z dnia 31 marca 2010 r., po wejściu w życie z dniem 25 czerwca 2010 r.,
ustalono m.in. podstawy obliczania dotacji dla szkół publicznych prowadzonych
przez osoby prawne lub fizyczne. W § 2 ust. 10 i § 3 Uchwały, postanowiono m.in.,
że: Wysokość dotacji na jednego ucznia […] ustala się poprzez podzielenie
wydatków bieżących ustalonych w budżecie Gminy przez liczbę uczniów według
stanu na dzień 1 stycznia i 1 września danego roku (§ 2 ust. 10) oraz że:
W przypadku zmiany wysokości planowanych wydatków bieżących przewidzianych
na utrzymanie ucznia w przedszkolach lub szkołach prowadzonych przez Gminę
Łęczna ulegają również zmianie kwoty dotacji należnej podmiotom, o których mowa
w uchwale – poczynając od miesiąca następującego po miesiącu, w którym
dokonano zmian budżetowych (§ 3).
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-44, 71-85, 127-132, 221-225; tom II str. 221-222,
399-401, 422, 426)
Na podstawie art. 80 ust. 3 ustawy o systemie oświaty Gmina zobowiązana była do
przekazania z budżetu dotacji na dofinansowanie zadań SP w Ciechankach
Łęczyńskich i SP w Zofiówce w wysokości równej wydatkom bieżącym
przewidzianym na jednego ucznia w prowadzonych szkołach tego samego typu
i rodzaju, nie niższej jednak niż kwota przewidziana na jednego ucznia szkoły
danego typu i rodzaju w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek
samorządu terytorialnego. Zgodnie z § 5 Uchwały Nr XXXVII/332/2010 Rady
Miejskiej w Łęcznej z dnia 31 marca 2010 r. stawki dotacji obliczano na podstawie
składanej w terminie do 10 dnia każdego miesiąca w Urzędzie Miejskim w Łęcznej
informacji o faktycznej liczbie uczniów lub wychowanków ustalonej na podstawie
dokumentacji przebiegu nauczania, według stanu na pierwszy dzień miesiąca.
Według § 3 Uchwały w przypadku zmiany wysokości planowanych wydatków
bieżących przewidzianych na utrzymanie ucznia w przedszkolach lub szkołach
prowadzonych przez Gminę Łęczna ulegają również zmianie kwoty dotacji należnej
podmiotom, o których mowa w uchwale – poczynając od miesiąca następującego po
miesiącu, w którym dokonano zmian budżetowych.
Kwota przewidziana na jednego ucznia w części oświatowej subwencji ogólnej dla
jednostek samorządu terytorialnego wynosiła według metryczki subwencji
oświatowej w roku 2009 – 4.038,8121 zł, 2010 – 4.364,3937 zł, 2011 –
4.717,0119 zł, 2012 – 4.942,4245 zł24.
Kwotę przewidzianą na jednego ucznia szkoły podstawowej w Ciechankach
Łęczyńskich i Zofiówce w subwencji oświatowej w latach 2009-2012 ustalano
poprzez pomnożenie standardu finansowego „A” przez wskaźnik korygujący oraz
przez liczbę uczniów w danym roku w określonej szkole oraz przy uwzględnieniu
wag P1,…, które wynikały każdorazowo z wykazu szkół i placówek prowadzonych
przez Gminę Łęczna w danym roku szkolnym stanowiącym załącznik do metryczki
oświatowej.
23 W § 6 umów określono kwoty dotacji, które będą przekazywane stowarzyszeniom na jednego
ucznia szkoły i oddziału przedszkolnego z uwzględnieniem kosztów dowożenia. Ustalono m.in. kwoty
dotacji w 2009 r. oraz zasady ustalania dotacji w latach następnych. Brzmienie § 6 ww. dwóch umów
zostało zmienione trzykrotnie w kolejnych aneksach do umów zawartych w dniach: 8 kwietnia, 6
sierpnia i 15 września 2010 r. W szczególności wskutek aneksów dostosowano zapisy umów do
Uchwały Nr XXXVII/332/2010.
24 Finansowy standard A podziału subwencji w złotych.
11
Od września do grudnia 2009 r. miesięczna dotacja dla szkół w Ciechankach
Łęczyńskich i Zofiówce została ustalona według wydatków bieżących planowanych
oddzielnie do poniesienia na szkoły przed ich przekazaniem. Nie obliczano kwoty
wydatków bieżących na jednego ucznia w tych szkołach na podstawie wydatków
bieżących przewidzianych na jednego ucznia w szkołach podstawowych
prowadzonych przez Miasto Łęczna.
Od stycznia do czerwca 2010 r. ustalono kwotę dotacji na podstawie wydatków
Szkoły Podstawowej Nr 2 w Łęcznej, tj. jednej z dwóch szkół podstawowych
prowadzonych przez Gminę, bez uwzględnienia wydatków drugiej szkoły (Szkoły
Podstawowej Nr 4 w Łęcznej), ponieważ w drugiej szkole były oddziały sportowe
i integracyjne, a takich oddziałów nie było w przekazanych szkołach. Od czerwca
2010 r. do grudnia 2012 r. obliczano dotację na podstawie wydatków na jednego
ucznia szkoły podstawowej prowadzonej przez Gminę, a jeśli wydatki na jednego
ucznia były mniejsze od subwencji oświatowej, to w wysokości subwencji
oświatowej, a na jednego ucznia oddziału przedszkolnego w wysokości wydatków
ponoszonych w przedszkolach prowadzonych przez Gminę.
W okresie od 31 sierpnia 2009 r. do końca grudnia 2012 r. weryfikowano stawki
dotacji dla SP w Ciechankach Łęczyńskich i SP w Zofiówce ze względu na zmiany
wysokości wydatków bieżących w planie wydatków po zmianach Szkoły
Podstawowej Nr 2 w Łęcznej - każdorazowa zmiana wydatków bieżących
powodowała zmianę stawki dotacji.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 155-156, 212-218; tom II str. 117-118, 419-420, 132,
397, 221)
Dotacje dla SP w Ciechankach Łęczyńskich i SP w Zofiówce zostały udzielone od
dnia przekazania szkoły i były przekazywane miesięcznie w terminie do ostatniego
dnia każdego miesiąca, tj. w tym zakresie zgodnie z art. 80 odpowiednio ust 3h i 3c
ustawy o systemie oświaty.
Stowarzyszenie „Żak” złożyło na kolejne lata 2009-2012 cztery wnioski o udzielenie
dotacji dla publicznej SP w Ciechankach Łęczyńskich, a Stowarzyszenie „Przyjazna
Szkoła” cztery wnioski o udzielenie dotacji dla publicznej SP w Zofiówce.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 221-233; tom II str. 120-130, 447-449)
W okresie od 31 sierpnia 2009 r. do końca 2012 r. Gmina przeprowadziła łącznie
sześć kontroli prawidłowości wykorzystania dotacji udzielonych na dofinansowanie
zadań SP w Ciechankach Łęczyńskich (3) i SP w Zofiówce (3). Kontrole dotyczyły
rzetelności danych wykazywanych przez stowarzyszenia we wnioskach o udzielenie
dotacji, miesięcznej informacji o liczbie uczniów w rozliczeniu dotacji, a także
prawidłowości wykorzystania dotacji na pokrycie wydatków bieżących szkoły.
W wyniku kontroli w SP w Ciechankach Łęczyńskich w 2010 r. stwierdzono
nieprawidłowości w zakresie prowadzenia rachunkowości oraz związanego z tym
nierzetelnego sporządzenia rozliczenia dotacji w okresie od 1 stycznia do 30
czerwca 2010 r. Wydane 16.09.2010 r. zalecenia dotyczące prowadzenia ksiąg
rachunkowych umożliwiających ewidencjonowanie zdarzeń w porządku
systematycznym na kontach księgi głównej zgodnie z zasadą podwójnego zapisu
oraz rozliczenie dotacji według rzetelnie prowadzonej księgowości zostały wykonane
do 22.11.2010 r. Kontrola przeprowadzona w 2011 r. wykazała, że nie była
prowadzona ewidencja wydatków sfinansowanych z dotacji przekazanych przez
Gminę według tytułów określonych w punkcie 6 załącznika nr 3 do Uchwały
XXXVII/332/2010. Wydane 4.08.2011 r. zalecenia zostały wykonane do
31.08.2011 r. Kontrola w 2012 r. ujawniła nieprawidłowości polegające na
12
wykazaniu w rozliczeniu nieprawidłowej kwoty wydatków poniesionych w czerwcu
2012 r. Zalecenia pokontrolne polegające na złożeniu korekty sprawozdania
rozliczenia dotacji zostały wykonane do 23.07.2012 r.
W przypadku kontroli w SP w Zofiówce kontrola Gminy wykazała nieprawidłowości
polegające na nieprowadzeniu pomocniczych ksiąg rachunkowych dla
rozrachunków z kontrahentami. Wydane zalecenia kontroli z 29.09.2010 r. zostały
zrealizowane. Przeprowadzona w następnym roku kontrola w SP w Zofiówce nie
wykazała nieprawidłowości. Kontrola w 2012 r. wykazała nieprawidłowości
polegające na nierzetelnym sporządzeniu sprawozdania „Rozliczenie dotacji
oświatowej otrzymanej z budżetu Gminy Łęczna” za okres 01.01.-30.06.2012 r. oraz
uchybienia dotyczące sporządzania wykazu uczniów (różnica dotycząca jednego
ucznia). Zalecenia wydane odnośnie nieprawidłowości zostały wykonane do
26.07.2012 r.
(dowód: akta kontroli, tom II str. 72-111)
Gmina prawidłowo wykonała wszystkie zadania, do których zobowiązywały ją
umowy w sprawie przekazania szkół. Gmina przekazała nieruchomości szkolne
wraz z wyposażeniem na podstawie ww. umów, a także dokumentację szkół na
podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych stanowiących załączniki do tych umów
(nie zawarto dodatkowych umów użyczenia mienia). Gmina kontrolowała szkoły
zgodnie z § 7 zawartych umów raz w roku począwszy od 2010 r.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-70, 79-123; tom II str. 72-111)
Z dowożenia do SP w Ciechankach Łęczyńskich korzystało w latach szkolnych:
2009/2010 - 23 uczniów, 2010/2011 - 17, 2011/2012 – 18 uczniów, a w roku
szkolnym 2012/2013 - 6 uczniów. W SP w Zofiówce z dowożenia korzystało
w latach szkolnych: 2009/2010 – 22 uczniów, 2010/2011 - 20, 2011/2012 - 22
uczniów, a w 2012/2013 - 26 uczniów. Gmina Łęczna zapewniała bezpłatny dowóz
uczniów do przekazanych szkół od 2 listopada 2010 r. (rok szkolny 2010/2011).
W okresie od września 2009 r. do 1 listopada 2010 r. koszty dowożenia uczniów zgodnie z zawartymi umowami dotyczącymi przekazania szkół (§ 6 ust. 1 pkt 1) ujęto w kwotach dotacji przekazywanych dla Stowarzyszeń prowadzących szkoły.
W okresie od września do grudnia 2009 r. Gmina przekazywała dotację na jednego
ucznia szkoły i oddziału przedszkolnego z uwzględnieniem kosztów dowożenia
uczniów przyjmując dla SP w Zofiówce kwotę 1.182 zł dla szkoły i 264,27 zł dla
oddziału przedszkolnego oraz dla SP w Ciechankach Łęczyńskich 1.223,81 zł dla
szkoły i 335,94 zł dla oddziału przedszkolnego. W okresie od stycznia do listopada
2010 r. przekazano na dowożenie dzieci SP w Zofiówce - 10.606,01 zł, a SP
w Ciechankach Łęczyńskich - 6.263,35 zł. Kwoty te nie pokryły w całości kosztów
dowozu dzieci zorganizowanego przez szkoły. W grudniu 2010 r. o ww. kwoty
zostały pomniejszone dotacje dla ww. szkół, a Stowarzyszenia obciążyły Gminę
faktycznie poniesionymi kosztami dowozu dzieci w okresie od stycznia do czerwca i
od września do października 2010 r., w związku z czym Gmina zwróciła koszty
w wysokości: 23.670 zł dla SP w Ciechankach Łęczyńskich i 31.290 zł dla SP
w Zofiówce.
W związku z interpretacją Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie, wskazującą
m.in., że zadanie gminy określone w art. 17 ust. 2 i 3 ustawy o systemie oświaty jest
zadaniem odrębnym od zadań oświatowych, Gmina zawarła dwie odrębne umowy
z firmami transportowymi na dowóz dzieci do SP w Zofiówce i SP w Ciechankach
Łęczyńskich w dniu 12.11.2010 r. z mocą wsteczną na okres od 2.11.2010 r. do 22
13
grudnia 2010 r. Następnie zawarto dalsze umowy na kolejne okresy (28.12.2010 r.,
5.08.2011 r. i 31.08.2012 r.).
(dowód: akta kontroli, tom I str. 40, 81; tom II str. 1-47, 48-68, 423, 427, 443-446)
Ustalone
nieprawidłowości
W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie
stwierdzono następujące nieprawidłowości:
1. W okresie od września 2009 r. do czerwca 2010 r., podczas którego dotowano
dwie publiczne szkoły podstawowe prowadzone przez osoby prawne, Rada Miejska
w Łęcznej nie podjęła uchwały, do której była zobowiązana na podstawie art. 80
ust. 4 ustawy o systemie oświaty.
Zgodnie z art. 80 ust. 4 ustawy o systemie oświaty rada gminy ustala tryb udzielania
i rozliczania dotacji oraz tryb i zakres kontroli prawidłowości ich wykorzystywania,
uwzględniając w szczególności podstawy obliczania dotacji, zakres danych, które
powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej
wykorzystania, oraz termin i sposób rozliczenia dotacji. Art. 30 ust. 1 ustawy
o samorządzie gminnym stanowi, że wójt (burmistrz) wykonuje uchwały rady gminy
i zadania gminy określone przepisami prawa.
Przyczyną było przedłożenie Radzie Miejskiej projektu uchwały przez Burmistrza
dopiero 22 marca 2010 r. Wskutek niepodjęcia uchwały w ww. okresie
z naruszeniem art. 80 ust. 4 ustawy o systemie oświaty została ustalona podstawa
obliczenia dotacji dla ww. szkół, udzielonej w kwocie 831.683,81 zł.
Burmistrz wyjaśnił, że projekt uchwały Nr XXXVII/332/2010 przekazano do Rady
Miejskiej w Łęcznej w dniu 22 marca 2010 r., z uwagi na to, że sposób rozliczenia
dotacji, jej wysokość oraz możliwość kontroli została ustalona w umowie zawartej
pomiędzy stowarzyszeniami a Gminą Łęczna. Następnie podjęto działania w celu
realizacji art. 80 ust. 4 ustawy o systemie oświaty i przygotowano projekt uchwały
w tym zakresie, która aktualnie obowiązuje.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-44, 71-85, 127-132, 221-225; tom II str. 221-222,
399-401, 422, 426)
2. W okresie od września do grudnia 2009 r. dotacja dla przekazanych szkół została
ustalona i przekazana w łącznej kwocie 398.780,94 zł25 niezgodnie z art. 80 ust. 3
ustawy o systemie oświaty, stanowiącym, że szkoły otrzymują na każdego ucznia
dotację w wysokości równej wydatkom bieżącym przewidzianym na jednego ucznia
w szkołach tego samego typu i rodzaju prowadzonych przez tę jednostkę
samorządu terytorialnego.
Przyczyną było, według wyjaśnień Skarbnik Miasta, uznanie szkoły wiejskiej za
rodzaj szkoły. W związku z tym, że przekazane szkoły były szkołami wiejskimi,
a Miasto Łęczna nie prowadziło innych szkół wiejskich, zatem za podstawę
naliczenia dotacji przyjęto planowane wydatki dla ww. szkół, uznając, że na dzień
podpisywania umów te dwie szkoły stanowiły taki sam typ i rodzaj szkoły.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 38-40, 79-81; tom II str. 117-118, 216-222, 393-400)
3. Dotacja podmiotowa w latach 2010-2012 w łącznej kwocie 3.032.748,21 zł dla
dwóch szkół publicznych prowadzonych przez stowarzyszenia była nieprawidłowo
przekazywana za pośrednictwem Zespołu Obsługi Szkół i Przedszkoli w Łęcznej,
który był jednostką budżetową, powołaną, na podstawie art. 5 ust. 9 ustawy
o systemie oświaty, do obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek
prowadzonych przez Gminę Łęczna.
25
W tym dla SP w Ciechankach Łęczyńskich - 163.990,54 zł i SP w Zofiówce - 234 790,40 zł.
14
Art. 218 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych26 i art. 80 ust. 3
ustawy o systemie oświaty stanowią, że dotacje podmiotowe mogą być udzielane
z budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Stosownie do art. 249 ust. 3 i ust. 4
pkt 3 ustawy o finansach publicznych dotacje te ujmuje się w planie finansowym
urzędu jednostki samorządu terytorialnego.
Skarbnik Miasta wyjaśniła m.in., że w związku z faktem, iż w Urzędzie Miejskim
w Łęcznej nie ma referatu merytorycznie odpowiedzialnego za zadania z zakresu
oświaty, a obowiązki Gminy Łęczna w zakresie realizacji zadań oświatowych
wykonuje Zespół Obsługi Szkół i Przedszkoli w Łęcznej, realizacja wydatków
(wypłata dotacji) z budżetu gminy Łęczna została przypisana temu Zespołowi.
(dowód: akta kontroli, tom I str. 20-36, 222-233; tom II str. 399-401, 450-451)
Uwagi dotyczące
badanej działalności
UM w Łęcznej przyjął wnioski o dotację na lata 2011 2012, złożone przez
Stowarzyszenie „Przyjazna Szkoła”, w których Stowarzyszenie wykazało jeden
wspólny rachunek bankowy dotyczący publicznej szkoły podstawowej (Szkoła
Podstawowa w Zofiówce) oraz niepublicznego gimnazjum (Niepubliczne Gimnazjum
w Zofiówce27). Dotacja za lata 2011 i 2012 dla publicznej i niepublicznej szkoły
prowadzonej przez Stowarzyszenie była przelewana na jeden rachunek bankowy.
Przekazanie dotacji na wspólny rachunek bankowy dla dwóch ww. szkół było
niezgodne z art. 80 ust. 3c oraz art. 90 ust. 3c ustawy o systemie oświaty,
stanowiącymi, że dotacje powinny być przekazywane na rachunek bankowy szkoły
lub placówki (odpowiednio publicznej i niepublicznej).
(dowód: akta kontroli, tom I str. 221-233; tom II str. 120-130, 423, 427, 447-449)
Mimo że od 2 listopada 2010 r. koszty dowożenia uczniów nie były ujmowane
w kwotach dotacji przekazywanych dla Stowarzyszeń prowadzących szkoły, jednak
nie dokonano zmiany zapisu § 6 ust. 1 umów w sprawie przekazania szkoły,
w których ustalono, że przekazujący szkołę będzie przekazywał dotację na jednego
ucznia szkoły i oddziału przedszkolnego z uwzględnieniem kosztów dowożenia
uczniów.
W trakcie kontroli, w dniu 11 lutego 2013 r., Burmistrz podpisał z prezesami
stowarzyszeń prowadzących przekazane szkoły aneksy do umów, na mocy których
treść § 6 ust. 1 została dostosowana do stanu faktycznego i obowiązujących
przepisów.
(dowód: akta kontroli, tom II str. 1-47, 423, 427, 443-446)
Ocena cząstkowa
Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości
działalność skontrolowanej jednostki w badanym obszarze.
IV. Uwagi i wnioski
Wnioski pokontrolne
Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa
Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r.
o Najwyższej Izbie Kontroli28, wnosi o przekazywanie dotacji dla publicznych szkół
prowadzonych przez stowarzyszenia bezpośrednio z Urzędu Miejskiego w Łęcznej.
V. Pozostałe informacje i pouczenia
Prawo zgłoszenia
zastrzeżeń
Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla
kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli.
Dz. U. Nr 157, poz. 1240, ze zm. Zwana dalej: ustawą o finansach publicznych.
Prowadzone od 1 września 2010 r.
28 Dz. U. z 2012 r., poz.82, ze zm.
26
27
15
Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje
prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia
pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się
do dyrektora Delegatury NIK w Lublinie.
Obowiązek
poinformowania
NIK o sposobie
wykorzystania uwag
i wykonania wniosków
Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli,
w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie
wykorzystania uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych
działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań.
W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin
przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu
zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego.
Lublin, dnia 5 kwietnia 2013 r.
Najwyższa Izba Kontroli
Delegatura w Lublinie
Kontrolerzy
Janusz Gosik
starszy inspektor kontroli państwowej
Dyrektor
Adam Pęzioł
Przemysław Fidecki
główny specjalista kontroli państwowej
16