Wyniki akcyjnych funduszy inwestycyjnych na tle indeksów na świecie

13 lipca 2010
Wyniki inwestycyjne aktywnie zarządzanych funduszy akcyjnych vs.
stopy zwrotu indeksów giełdowych w wybranych krajach – grudzień
2009 r.
Działająca od 150 lat firma Standard & Poor`s – jedna z czołowych światowych instytucji
zajmujących się m.in. dostarczaniem informacji biznesowych, opracowaniem ratingów oraz tworzeniem
indeksów giełdowych – opracowała metodologię, za pomocą której dokonuje wszechstronnego
porównania wyników aktywnie zarządzanych funduszy inwestycyjnych z rezultatami indeksów
giełdowych. Metodologia ta – znana pod nazwą SPIVA (Standard & Poor`s Index Versus Active) – jest
wykorzystywana do tworzenia raportów S&P Indices Versus Active Funds (SPIVA) Scorecard (karta
wyników SPIVA), które publikowane są obecnie dla rynku amerykańskiego, australijskiego, kanadyjskiego
i indyjskiego.
Karta wyników SPIVA prezentuje wyniki szeregu różnorodnych badań w ww. zakresie. Dotyczą one
przede wszystkim funduszy akcyjnych inwestujących na rynku lokalnym (domestic equity funds), w
podziale głównie na fundusze inwestujące w spółki o zróżnicowanej kapitalizacji (large cap, mid cap, small
cap i multi cap) oraz na fundusze o zróżnicowanych strategiach inwestycyjnych (growth, core i value).
Ponadto z odpowiednimi indeksami porównywane są wyniki międzynarodowych funduszy akcji
(international equity funds) – w tej kategorii analizowane są fundusze globalne (global), międzynarodowe
(international), międzynarodowe małych spółek (international small cap) oraz rynków wschodzących
(emerging markets)1. Poza funduszami akcyjnymi w niektórzych przypadkach analizowane są także
wyniki inwestycyjne funduszy dłużnych (fixed income funds) oraz funduszy mieszanych (hybrid funds).
Porównanie
wyników
inwestycyjnych
funduszy
akcyjnych
z
indeksami
giełdowymi
przeprowadzane jest zwykle dla trzech okresów: rocznego, trzyletniego oraz pięcioletniego 2 (podstawowe
znaczenie dla oceny otrzymanych wyników ma najdłuższy analizowany okres – pięcioletni).
Najważniejszym wskaźnikiem wykorzystywanym w tym celu jest procentowy udział funduszy, których
wyniki inwestycyjne okazały się gorsze od indeksu (percentage of funds outperformed by the index).
Dodatkowo karta wyników SPIVA prezentuje średnie stopy zwrotu poszczególnych kategorii funduszy
oraz odpowiadających im indeksów w ww. przedziałach czasu (w przypadku danych trzyletnich i
pięcioletnich są to wartości zaanualizowane). Przedstawiane są zarówno proste stopy zwrotu (equal
weigthed), jak też stopy zwrotu ważone aktywami netto (asset weighted) – te ostatnie uznawane są za
1
Wyszczególnione kategorie funduszy są wykorzystywane przy badaniu amerykaoskiego rynku funduszy inwestycyjnych. W
przypadku rynku australijskiego, kanadyjskiego i indyjskiego klasyfikacje funduszy są odmienne (bardziej ogólne), przede
wszystkim z uwagi na zdecydowanie mniejszą ich liczbę (przykładowo – na początku badanego pięcioletniego okresu w
Stanach Zjednoczonych funkcjonowały aż 2153 fundusze akcyjne inwestujące na rynku krajowym, zaś w przypadku Australii
było to 237 podmiotów, a w Kanadzie zaledwie 94) oraz ze względu na fakt, iż w badaniach wykorzystuje się klasyfikacje
funduszy opracowane przez różne instytucje.
2
Czasami analizowany jest także ostatni kwartał.
© Copyright 2010 Etf.com.pl
1
Wyniki inwestycyjne aktywnie zarządzanych funduszy…
13 lipca 2010
lepsze mierniki wyników inwestycyjnych poszczególnych kategorii funduszy, gdyż bardziej trafnie
odzwierciedlają stopy zwrotu dla całości środków inwestowanych w poszczególne grupy funduszy.
Uzupełnieniem powyższych danych w zakresie stóp zwrotu są dane dotyczące wartości granicznych
trzeciego, drugiego i pierwszego kwartyla (quartile breakpoints) dla poszczególnych kategorii funduszy.
W SPIVA Scorecard prezentowane są także inne miary dotyczące wyłącznie funduszy
inwestycyjnych, które pozwalają na dodatkową ocenę ich atrakcyjności inwestycyjnej. Są to wskaźniki:
przetrwania funduszy (survivorship) – pokazuje on procentowy udział funduszy, które działały przez
cały analizowany okres (nie uległy likwidacji, bądź połączeniu z innymi podmiotami),
ciągłości stylu inwestycyjnego (style consistency) – wskazuje on na procentowy udział funduszy, które
w ciągu całego analizowanego okresu nie zmieniły swojej polityki inwestycyjnej.
Stany Zjednoczone
Według raportu SPIVA Scorecard 3 uwzględniającego dane na koniec 2009 roku, w okresie
minionych pięciu lat4 stopa zwrotu indeksu Standard & Poor`s 500 (S&P 500) 5 okazała się w 60,8 proc.
przypadków wyższa od stopy zwrotu amerykańskich funduszy akcji dużych spółek inwestujących na
lokalnym rynku (large cap equity funds)6. W przypadku indeksu S&P MidCap 4007 oraz funduszy średnich
spółek (mid cap equity funds) wskaźnik ten ukształtował się na poziomie 77,2 proc., zaś w przypadku
indeksu S&P SmallCap 6008 oraz funduszy małych spółek (small cap equity funds) wyniósł on 66,6 proc.
Dla wszystkich amerykańskich funduszy akcyjnych, niezależnie od tego jakiego rodzaju spółki preferują
oraz jaki reprezentują styl inwestycyjny (all domestic equity funds) wskaźnik ten ukształtował się na
poziomie 60,6 proc. (ich wyniki były porównywane z indeksem S&P Composite 1500 9).
Szczegółowa analiza poszczególnych subkategorii funduszy uwzględniająca zarówno kapitalizację,
jak i styl inwestycyjny, wskazuje iż najgorzej w latach 2005-2009 wypadały fundusze typu growth – w
przypadku large cap funds, mid cap funds, small cap funds oraz multi cap funds powyższe wskaźniki
wynosiły odpowiednio: 76,9 proc., 80,1 proc., 77,8 proc. oraz 67,9 proc. Najrzadziej pokonywane przez
benchmarki były natomiast fundusze typu value – dla ww. subkategorii wskaźniki te wynosiły
odpowiednio: 38,8 proc., 70,2 proc., 48,8 proc. oraz 61,6 proc 10.
3
„Standard & Poor`s Indices Versus Active Funds (SPIVA) Scorecard, Year End 2009”, Standard & Poor`s 2010,
www.spiva.standardandpoors.com
4
Dalsze analizy obejmują jedynie najdłuższy – pięcioletni okres.
5
S&P 500 to najbardziej reprezentatywny indeks amerykaoskiego rynku akcji. Jest indeksem ważonym kapitalizacją
rynkową i obejmuje walory 500 czołowych przedsiębiorstw amerykaoskiej gospodarki (indeks spółek o dużej kapitalizacji),
stanowiące ponad 80% kapitalizacji rynku akcji w Stanach Zjednoczonych.
6
Karta wyników SPIVA opracowana dla rynku amerykaoskiego wykorzystuje klasyfikację funduszy inwestycyjnych
opracowaną przez firmę Lipper.
7
S&P MidCap 400 to indeks, którego portfel tworzą akcje 400 spółek średniej wielkości, stanowiące około 7 proc.
kapitalizacji amerykaoskiego rynku akcji.
8
S&P SmallCap 600 to indeks, którego portfel tworzą akcje 600 spółek o niskiej kapitalizacji, stanowiące około 3 proc.
kapitalizacji amerykaoskiego rynku akcji.
9
S&P Composite 1500 to indeks szerokiego rynku obejmujący wszystkie spółki z indeksów S&P 500, S&P MidCap 400 i S&P
SmallCap 600, stanowiące łącznie około 90 proc. kapitalizacji amerykaoskiego rynku akcji.
10
W przypadku funduszy multi cap rezultat nieco gorszy od funduszy value uzyskały fundusze typu core (56,4 proc.).
© Copyright 2010 Etf.com.pl
2
Wyniki inwestycyjne aktywnie zarządzanych funduszy…
13 lipca 2010
Choć wartości wskaźnika ilustrującego odsetek amerykańskich funduszy akcyjnych, które osiągały
rezultaty gorsze niż odpowiadające im benchmarki dość istotnie różnią się między sobą w poszczególnych
latach z badanego okresu (por. tabela), średnie wartości z lat 2005-2009 przekraczają 50 procent.
Szczególną uwagę warto zwrócić na rok 2008, kiedy to wartości tego wskaźnika okazały się najwyższe.
Oznacza to, że w okresie mocnej dekoniunktury panującej wówczas na amerykańskich (i nie tylko)
parkietach giełdowych, zdecydowana większość aktywnie zarządzanych amerykańskich akcyjnych
funduszy inwestycyjnych radziła sobie gorzej niż indeksy giełdowe. W obliczu poprawy nastrojów
giełdowych w roku 2009 wartości tych wskaźników we wszystkich trzech kategoriach zmniejszyły się.
Najsilniej obniżył się wskaźnik dla funduszy małych spółek (z 83,8 proc. do zaledwie 32,2 proc.), co
dowodzi, że podmioty stosujące bardziej ryzykowną strategię zdołały najlepiej wykorzystać odbicie, jakie
miało miejsce na amerykańskich giełdach w ubiegłym roku. Potwierdza to również analiza wartości ww.
wskaźników w ramach kategorii funduszy dużych, średnich i małych spółek w podziale na trzy style
inwestycyjne (fundusze growth, core i value) – w przypadku funduszy małych spółek typu growth
(najbardziej ryzykownych) wskaźnik ten zmniejszył się o 62,0 pkt. proc., w funduszach small cap typu
core spadł o 48,0 pkt proc., zaś w funduszach małych spółek typu value obniżył się o 46,3 pkt. proc.
Jednocześnie w dwóch kategoriach nastąpiło w 2009 r. zjawisko odwrotne, tj. wzrósł odsetek funduszy
pokonanych przez benchmark. Dotyczyło to w szczególności stosunkowo najmniej ryzykownych
podmiotów wśród funduszy akcyjnych, tj. funduszy dużych spółek stosujących strategię value (wzrost z
22,2 proc. do 46,2 proc.). Świadczy to o tym, że giełdowa hossa negatywnie wpłynęła na możliwości
pokonywania benchmarków przez tego typu podmioty.
Procent amerykańskich funduszy akcyjnych inwestujących na rynku krajowym pokonanych
przez benchmarki w latach 2005-2009 (w%)
Kategoria
Wszystkie
fundusze
Wszystkie
fundusze
large-cap
Wszystkie
fundusze
mid-cap
Wszystkie
fundusze
small-cap
Benchmark
2005
2006
2007
2008
2009
Średnia
S&P Composite
1500
44,0
67,8
48,8
64,2
41,7
53,3
S&P 500
44,5
69,1
44,8
54,3
50,8
52,7
S&P MidCap 400
76,0
46,7
46,4
74,7
57,6
60,3
S&P Small Cap 600
60,5
63,6
45,0
83,8
32,2
57,0
Źródło: „Standard & Poor`s Indices Versus Active Funds (SPIVA) Scorecard, Year End 2009”, Standard & Poor`s 2010, s.
3, www.spiva.standardandpoors.com.
Nieco inne wnioski nasuwają się natomiast, jeśli porówna się średnie (zaanualizowane) wyniki
amerykańskich funduszy akcji ze stopami zwrotu ich benchmarków (dotyczy to zwłaszcza stóp zwrotu
ważonych aktywami netto) w okresie minionych pięciu lat. Okazuje się bowiem, że średni wynik funduszy
inwestujących na rynku krajowym był wyższy niż indeksu S&P Composite 1500 (1,46% wobec 0,69%);
podobne wyniki dotyczyły też funduszy dużych spółek (0,75% wobec 0,41%), funduszy małych spółek
© Copyright 2010 Etf.com.pl
3
Wyniki inwestycyjne aktywnie zarządzanych funduszy…
13 lipca 2010
(1,50% wobec 1,36%) oraz funduszy multi-cap (1,93% wobec 0,69%). Na tym tle negatywnie wyróżniły
się jedynie fundusze średnich spółek, których stopa zwrotu w analizowanym okresie okazała się niższa niż
indeksu S&P MidCap 400 (2,67% wobec 3,28%).
Australia
Wyniki analogicznych
badań przeprowadzonych
przez
Standard & Poor`s dla rynku
australijskiego 11 są zbliżone do rezultatów odnotowanych w Stanach Zjednoczonych. 62,9 proc.
wszystkich funduszy akcyjnych inwestujących na krajowym rynku (Australian equity general funds)12 w
pięcioletnim okresie uzyskało stopę zwrotu niższą niż indeks S&P /ASX 200 Accumulation Index13. Jednak
już dla funduszy małych spółek (porównywanych z indeksem S&P/ASX Small Ordinaries 14) analogiczny
wskaźnik wyniósł 39,6 proc. Oznacza to, że w latach 2005-2009 najczęściej pokonywały indeks fundusze
lokujące aktywa w walory spółek o dużej kapitalizacji (raport SPIVA Scorecard nie zawiera wartości tego
wskaźnika dla innych podkategorii australijskich, aktywnie zarządzanych funduszy inwestycyjnych).
Zróżnicowane wyniki przyniosło także porównanie annualizowanych stóp zwrotu funduszy z
wynikami ich benchmarków w okresie ostatnich pięciu lat. W przypadku prostej stopy zwrotu fundusze
akcyjne ogółem okazały się gorsze od indeksu (7,82% wobec 8,36%), zaś w grupie funduszy małych
spółek rezultat był odwrotny – średnia stopa zwrotu tych funduszy (8,41%) przewyższyła stopę zwrotu
indeksu (6,73%). Identyczne zależności wystąpiły przy stopie zwrotu ważonej aktywami – dla wszystkich
funduszy akcji była ona niższa niż indeksu (7,88% wobec 8,36%), natomiast w przypadku funduszy
małych spółek rezultat był odwrotny (7,79% wobec 6,73%).
Kanada
Zaskakujące wyniki przyniosły badania kanadyjskich funduszy akcyjnych 15. W okresie minionych
pięciu lat zaledwie 7,5 proc. aktywnie zarządzanych funduszy akcji (Canadian equity funds)16 pokonało
swój benchmark (indeks S&P/TSX Composite Index Total Return) 17 . W przypadku funduszy
dywidendowych i dochodu (Canadian dividend & income equity funds) wskaźnik ten wyniósł 0,0%, co
11
„Standard & Poor`s Index Versus Active Funds Scorecard: Australia Year End 2009”, Standard & Poor`s 2010,
www.spiva.standardandpoors.com
12
Karta wyników SPIVA opracowana dla rynku australijskiego wykorzystuje klasyfikację funduszy inwestycyjnych
opracowaną przez Morningstar Australia.
13
S&P/ASX 200 Accumulation to indeks uznawany za inwestowalny benchmark dla australijskiego rynku akcji. Obejmuje 100
spółek o największej kapitalizacji wchodzących w skład indeksu S&P/ASX 100 oraz 100 dodatkowych firm.
14
S&P/ASX Small Ordinaries to indeks obejmujący spółki należące do indeksu S&P/ASX 300 (uczestnicy indeksu S&P/ASX
200 plus 100 spółek o niskiej kapitalizacji), ale nie znajdujące się w portfelu indeksu S&P/ASX 100.
15
„Index Versus Active Funds Scorecard for Canadian Funds. Standard & Poor`s Indices Versus Active Funds Scorecard, year
end 2009”, Standard & Poor`s 2010, www.spiva.standardandpoors.com
16
Karta wyników SPIVA opracowana dla rynku kanadyjskiego wykorzystuje klasyfikację funduszy inwestycyjnych
opracowaną przez Canadian Investment Funds Standard Committee.
17
S&P/TSX Composite TR to indeks szerokiego rynku giełdy Toronto Stock Exchange.
© Copyright 2010 Etf.com.pl
4
Wyniki inwestycyjne aktywnie zarządzanych funduszy…
13 lipca 2010
oznacza że żaden podmiot z tej grupy funduszy nie zdołał wypracować wyższej stopy zwrotu niż
benchmark (indeks S&P/TSX Canadian Dividend Aristocrats Index Total Return) 18.
Średnie stopy zwrotu kanadyjskich funduszy akcji (annualizowane) w horyzoncie ostatnich pięciu
lat okazały się wyraźnie niższe niż indeksu S&P/TSX Composite Index TR – dotyczyło to zarówno prostych
stóp zwrotu (equal weighted) (4,54% wobec 7,66%), jak też stóp zwrotu ważonych aktywami (5,60%
wobec 7,66%). Podobne wyniki przyniosło porównanie stóp zwrotu funduszy dywidendowych i dochodu
oraz indeksu S&P/TSX Canadian Dividend Aristocrats Index TR, przy czym w tym przypadku wyniki
funduszy były ponad dwukrotnie gorsze od benchmarku. Przeciętna prosta stopa zwrotu funduszy z tej
kategorii wyniosła 4,16%, a średnia ważona aktywami 4,26%, podczas gdy stopa zwrotu indeksu sięgnęła
9,90%.
Indie
Według raportu SPIVA CRISIL India Scorecard19 uwzględniającego dane na koniec 2009 roku, w
okresie minionych pięciu lat stopa zwrotu indeksu S&P CNX NIFTY 20 była w 71,0% przypadków wyższa
niż funduszy akcyjnych o najwyższej kapitalizacji (large cap equity funds)21. Dla funduszy akcyjnych
zdywersyfikowanych (diversified equity funds) porównywanych z indeksem S&P CNX 500 22 wskaźnik ten
wyniósł 41,0%, natomiast dla funduszy typu ELSS (Equity Linked Savings Schemes – fundusze
adresowane do indywidualnych inwestorów cechujące się dodatkowymi korzyściami podatkowymi w
porównaniu z innymi funduszami inwestycyjnymi) również porównywanych z tym samym indeksem,
parametr ten osiągnął wartość 65,0%. Warto także zauważyć, iż w przypadku obu ww. kategorii procent
funduszy które przegrały z indeksem w okresie trzyletnim i rocznym był wyraźnie wyższy niż w okresie
pięcioletnim (w funduszach zdywersyfikowanych odsetek podmiotów, które okazały się gorsze niż indeks
w ostatnich trzech latach wyniósł 64,1%, a w ostatnim roku 58,2%, zaś w funduszach ELSS wskaźniki te
wyniosły odpowiednio 77,8% i 81,8%).
Analizując średnie proste pięcioletnie stopy zwrotu trzech ww. grup funduszy akcyjnych oraz
stopy zwrotu ich benchmarków widać, iż fundusze wypracowywały nieco niższe zyski niż indeksy – w
przypadku funduszy dużych spółek było to 20,71% (indeks S&P CNX NIFTY zyskał w tym samym okresie
21,70%), w przypadku funduszy o zdywersyfikowanym portfelu inwestycyjnym było to 20,84% (indeks
S&P CNX 500 zyskał w tym samym okresie 20,88%), zaś w przypadku funduszy typu ELSS było to 19,81%
(indeks S&P CNX 500 zyskał w tym samym okresie 20,88%). Nieco inne wyniki przyniosło porównanie
18
S&P/TSX Canadian Dividend Aristocrats TR to indeks obejmujący spółki prowadzące politykę dywidendową, które w
okresie ostatnich przynajmniej 5 lat konsekwentnie zwiększały wypłacane dywidendy.
19
„Standard & Poor`s Indices Versus Active Funds (SPIVA) Scorecard, India, December 2009”, Standard & Poor`s 2010,
www.spiva.standardandpoors.com.
20
Indeks S&P CNX NIFTY to indeks obejmujący zdywersyfikowany portfel 50 spółek indyjskich o dużej kapitalizacji
pochodzących z 22 sektorów gospodarki. W koocu marca 2010 r. indeks ten reprezentował 56,24% kapitalizacji (z
uwzględnieniem free float) National Stock Exchange (NSE).
21
Karta wyników SPIVA opracowana dla rynku indyjskiego wykorzystuje klasyfikację funduszy inwestycyjnych opracowaną
przez Standard & Poor`s i CRISIL.
22
Indeks S&P CNX 500 to indeks szerokiego rynku indyjskiego rynku akcji, reprezentujący ok. 87% całkowitej kapitalizacji
NSE oraz ok. 89% obrotu na tamtejszym parkiecie (dane na 31 marca 2010 r.).
© Copyright 2010 Etf.com.pl
5
Wyniki inwestycyjne aktywnie zarządzanych funduszy…
13 lipca 2010
stóp zwrotu funduszy ważonych aktywami oraz stóp zwrotu ich benchmarków. W dwóch grupach
funduszy – o zdywersyfikowanym portfelu i typu ELSS – ich średnie wyniki były lepsze od indeksu S&P
CNX 500 (odpowiednio 23,96% i 21,89% wobec 20,88%), jedynie w przypadku funduszy dużych spółek
indyjskich średnia stopa zwrotu ważona aktywami (21,36%) była niższa od stopy zwrotu indeksu S&P
CNX NIFTY (21,70%).
Na podstawie raportów SPIVA Scorecard opracował
Tomasz Miziołek
www.etf.com.pl
Niniejsza analiza została przygotowana wyłącznie w celach informacyjnych. Zawarte niej treści stanowią
wyraz osobistych poglądów autora i nie mają charakteru rekomendacji w rozumieniu Rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. (Dz. U. Nr 206, poz. 1715). Serwis etf.com.pl nie ponosi
odpowiedzialności z tytułu ewentualnych szkód wynikających z wykorzystania informacji
zamieszczonych w raporcie.
Publikowanie niniejszej analizy w Internecie, prasie i innych mediach, w całości lub w części, wymaga
pisemnej zgody autora serwisu etf.com.pl.
© Copyright 2010 Etf.com.pl
6