KWARTALNIK HISTORYCZNY

Polska Akademia Nauk
Instytut Historii
Polskie Towarzystwo Historyczne
KWARTALNIK
HISTORYCZNY
Założony przez Xawerego Liskego
w 1887 roku
Rocznik CXXIII
2016
3
Warszawa 2016
KOMITET REDAKCYJNY
Dániel Bagi (Pecz, Węgry), Richard Butterwick-Pawlikowski (zastępca redaktora;
Londyn, Wielka Brytania), Stanisław Bylina (Warszawa), Dorota Dukwicz (Warszawa),
Jerzy Dygdała (Toruń), Marian Dygo (Pułtusk–Warszawa), Jerzy Eisler (zastępca
redaktora; Warszawa), Jarosław Hrycak (Lwów, Ukraina), Magdalena Hułas (Warszawa),
Maciej Janowski (zastępca redaktora; Warszawa), Tomasz Jurek (Poznań), Bartosz Kaliski
(sekretarz; Warszawa), Tomasz Kizwalter (Warszawa), Satoshi Koyama (Kioto, Japonia),
Wojciech Kriegseisen (Warszawa), Roman Michałowski (redaktor; Warszawa),
Krzysztof Mikulski (Toruń), Michael G. Müller (Halle–Wittenberga, Niemcy),
Borys W. Nosow (Moskwa, Rosja), Andrzej Nowak (Warszawa), Edward Opaliński
(zastępca redaktora; Warszawa), Henryk Samsonowicz (Warszawa), Jerzy Strzelczyk
(Poznań), Philipp Ther (Wiedeń, Austria), Jacek Wijaczka (Toruń)
Redaktorzy tematyczni: Roman Michałowski (średniowiecze),
Edward Opaliński (wieki XVI–XVII), Richard Butterwick-Pawlikowski (wiek XVIII),
Maciej Janowski (wiek XIX), Jerzy Eisler (wiek XX)
ADRES REDAKCJI
Instytut Historii PAN
00-272 Warszawa, Rynek Starego Miasta 29/31
tel. +48 22 831 02 61 e-mail: [email protected]
http://www.kh-ihpan.edu.pl
Redaktor językowy: Bogusława Pilch
Adiunkt redakcji: Monika Jusupović
© Copyright by Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016
© All right reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system,
or transmitted, in any form or by any means without the prior permission of the publishers,
Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk.
© Wszelkie prawa zastrzeżone. Przedruk lub odtwarzanie fragmentów tej publikacji w mediach
każdego rodzaju wymaga pisemnego zezwolenia
Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.
PL ISSN 0023-5903
Nr indeksu 363103
Wersja elektroniczna czasopisma jest wersją pierwotną
Kolportaż wersji drukowanej czasopisma prowadzi
Wydawnictwo Naukowe Semper.
Dział handlowy i księgarnia:
ul. Bednarska 20 A
00-321 Warszawa
tel./fax: ++48 22 828 49 73
http://semper.pl
http://semper.istore.pl
SPIS TREŚCI
Tomasz J u r e k, „Usque in Vurta fluvium”. Nad trybutem Mieszkowym . . . . 425
Paweł J a s n o w s k i, Integracja galicyjskich Żydów w świetle lwowskiej
„Ojczyzny” (1881–1892) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
Michał K o p c z y ń s k i, Łukasz S o b e c h o w i c z, Ciało ludzkie i miasto:
poborowi w guberni warszawskiej w roku 1913 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491
PRZEGLĄDY — POLEMIKI — MATERIAŁY
Radosław Ż u r a w s k i v e l G r a j e w s k i, Jeszcze o Wielkiej Emigracji
w Belgii — polemika na marginesie książki Idesbalda Goddeerisa . . . . . . . 515
Henryk S ł o c z y ń s k i, Historyk, fakt, pokora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE
Andrzej C z y ż e w s k i, Autoportret pokolenia ’68 — czy samospełniająca
się przepowiednia? O stosowaniu oral history i kategorii pokolenia
w badaniach historycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 553
*
Granica wschodnia cywilizacji zachodniej w średniowieczu, red. Z. D a l e w s k i —
Michał T o m a s z e k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. G a n t n e r, Freunde Roms und Völker der Finsternis. Die päpstliche
Konstruktion von Anderen im 8. und 9. Jahrhundert — Maksymilian S a s . . .
C. H a r d e r, Pseudoisidor und das Papsttum. Funktion und Bedeutung des
apostolischen Stuhls in den pseudoisidorischen Fälschungen — Przemysław
Nowak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Z. D a l e w s k i, Modele władzy dynastycznej w Europie Środkowo-Wschodniej
we wcześniejszym średniowieczu — Martin W i h o d a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
K. K o l l i n g e r, Polityka wschodnia Bolesława Chrobrego (992–1025) — Andrzej
Pleszczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
H. K r z y ż o s t a n i a k, Trzynastowieczne święte kobiety kręgu franciszkańskiego
Polski i Czech — Anna Agnieszka D r y b l a k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ch. L i n k, Der preussische Getreidehandel im 15. Jahrhundert. Eine Studie
zur nordeuropäischen Wirtschaftsgeschichte — Grzegorz M y ś l i w s k i . . . . .
R. K o ł o d z i e j, „Ostatni wolności naszej klejnot”. Sejm Rzeczypospolitej
za panowania Jana III Sobieskiego — Michał Z w i e r z y k o w s k i . . . . . . . . . .
M. S t i n i a, Uniwersytet Jagielloński w latach 1871–1914. Modernizacja procesu
nauczania — Tomasz P u d ł o c k i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
R. S p ä t, Die „polnische Frage” in der öffentlichen Diskussion im Deutschen Reich
1894–1918 — Piotr S z l a n t a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
R. M o o r h o u s e, The Devils’ Alliance. Hitler’s Pact with Stalin, 1939–41 —
Sławomir D ę b s k i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
581
586
591
596
602
607
611
616
621
626
629
424
Spis treści
IN MEMORIAM
Feliks Tych (31 VII 1929–17 II 2015) — Anna L a n d a u-C z a j k a . . . . . . . . . . . . 637
Mieczysław Wrzosek (28 VII 1930–14 VI 2015) — Adam D o b r o ń s k i,
Jan S n o p k o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 640
CONTENTS
Tomasz J u r e k, “Usque in Vurta fluvium”. On Mieszko’s Tribute . . . . . . . . . . 425
Paweł J a s n o w s k i, Integration of Galician Jews in the Light of the Lwów
“Ojczyzna” (1881–1892) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
Michał K o p c z y ń s k i, Łukasz S o b e c h o w i c z, The Human Body
and the Town: Recruits in the Gubernia of Warsaw in 1913 . . . . . . . . . . . . 491
REVIEWS — POLEMICS — MATERIALS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
CRITICAL ARTICLES — REVIEWS
Andrzej C z y ż e w s k i, Self-portrait of Generation ’68 — a Self-fulfilling
Prediction? On the Application of Oral History and the Category
of the Generation in Historical Studies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 553
Reviews . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 581
IN MEMORIAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 637