pdf 1_2_69

Hortorum Cultus 1(2) 2002, 69-76
WPŁYW NAWOĩENIA AZOTOWEGO I ODMIANY
NA ZAWARTOĝû AZOTANÓW
W ZGRUBIENIACH SELERA KORZENIOWEGO
PO ZBIORZE I PRZECHOWYWANIU
Beata Szwejkowska
Streszczenie. Dokonano oceny zawartoĞci azotanów w zgrubieniach selera korzeniowego
pod wpływem zróĪnicowanego nawoĪenia azotowego i predyspozycji odmianowych do
kumulowania tych związków bezpoĞrednio po zbiorze i przechowywaniu piĊciu odmian
metodą kolorymetryczną zgodnie z PN-92/A-75112. Z badaĔ wynika, Īe zawartoĞü azotanów w zgrubieniach korzeniowych tej roĞliny istotnie wzrastała wraz ze wzrostem dawki
do 100 kg N·ha-1. Pewien wpływ miały równieĪ predyspozycje genetyczne odmian, jednakĪe seler nie wykazuje szczególnej skłonnoĞci do kumulowania związków azotu.
Słowa kluczowe. seler korzeniowy, odmiana, nawoĪenie azotowe, azotany
WSTĉP
Podstawą prawidłowego wzrostu i rozwoju roĞlin, a nastĊpnie uzyskania wysokich
plonów o dobrej jakoĞci biologicznej jest racjonalne nawoĪenie mineralne, w tym równieĪ azotowe. Zarówno nadmiar, jak i niedobór azotu prowadzi do zachwiania równowagi biologicznej, obniĪenia plonu i jego jakoĞci. Optymalne dawki nawoĪenia azotowego dotyczą kaĪdej roĞliny z osobna, a ponadto są uwarunkowane szeregiem czynników subiektywnych (dobór odmiany, stanowisko, gleba) i obiektywnych, na które rolnicy nie mają wpływu (głównie przebieg warunków klimatycznych podczas okresu
wegetacji).
W przypadku selera korzeniowego, który stanowił przedmiot niniejszych badaĔ, zastosowanie niewłaĞciwej dawki azotu moĪe prowadziü do degradacji tych cech roĞliny,
które stanowią o najistotniejszych jej walorach uĪytkowych, takich jak: smak, zapach,
zawartoĞü soli mineralnych i witamin [Gerst i in. 1989, Michalik i in. 1994]. JednoczeĞnie zbyt wysoka dawka nawoĪenia azotowego powoduje nadmierny rozrost czĊĞci
nadziemnej w tym wypadku liĞci, nie dając – adekwatnej do wzrostu nawoĪenia –
zwyĪki plonu zgrubieĔ korzeniowych.
70
B. Szwejkowska
Szczególnie niekorzystnym jest wzrost zawartoĞci związków azotu pod wpływem
nadmiernego nawoĪenia tym pierwiastkiem. W naszym kraju dopuszczalna zawartoĞü
azotanów w warzywach w przeliczeniu na azotan sodowy (NaNO3) – w mg·kg-1 ĞwieĪej
masy – wynosi 500 [Gajda i Kozłowski 1991], natomiast w Czechach tylko 100,
a w Belgii aĪ 3000.
NaleĪy podkreĞliü w tym miejscu, Īe w wielu badaniach wykazano, iĪ ok. 50–80%
zanieczyszczeĔ ze Ğrodowiska przenika za poĞrednictwem pokarmu do organizmu
człowieka. WĞród tych zanieczyszczeĔ znajdują siĊ równieĪ azotany i azotyny, którym
to coraz czĊĞciej przypisuje siĊ rolĊ prekursorów w tworzeniu siĊ związków
N-nitrozowych, wykazujących działanie rakotwórcze, mutagenne, teratoksyczne i embriotoksyczne [Gajda i Kozłowski 1991].
W związku z powyĪszym celem niniejszych badaĔ było przeanalizowanie wpływu
dawki azotu i okreĞlenie poziomu zawartoĞci azotanów w zgrubieniach korzeniowych
bezpoĞrednio po zbiorze i po 5-miesiĊcznym przechowywaniu u poszczególnych odmian. Uzyskane wyniki odniesiono do PN, która okreĞla dopuszczalną zawartoĞü azotanów w zgrubieniach selera korzeniowego w przeliczeniu na azotan sodowy (NaNO3) na
500 mg·kg-1 ĞwieĪej masy.
METODY
Badania przeprowadzono na bazie trzyletniego doĞwiadczenia polowego, przeprowadzonego w latach 1996–1998 w Zakładzie Produkcyjno-DoĞwiadczalnym w ówczesnej Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie – Pozortach.
Do badaĔ wybrano 4 krajowe odmiany selera korzeniowego: ‘Dakar’, ‘Makar’, ‘Feniks’, ‘Gol’ oraz 1 odmianĊ holenderską ‘Brilliant’. DoĞwiadczenie polowe załoĪono
w układzie losowanych bloków (split-plot) w czterech powtórzeniach. Na jednym poletku o powierzchni 8,75 m2 wysadzono 40 roĞlin w rozstawie 62,5×30 cm. DoĞwiadczenie załoĪono na glebie torfowo-murszowej, stwarzającej odpowiednie warunki do
wzrostu i rozwoju selera, którą przed załoĪeniem doĞwiadczenia dokładnie odchwaszczono i przygotowano agrotechnicznie do wysadzenia roĞlin. Gleba o wysokiej zawartoĞci próchnicy nie była nawoĪona obornikiem od kilkunastu lat. Jesienią stosowano
nawoĪenie fosforowe i potasowe. Wiosną w kaĪdym z lat badaĔ wykonano analizĊ
chemiczną gleby, uzupełniając niedobór składników Polifoską 6.
RozsadĊ selerów do gruntu wysadzono po 20 maja, a zbioru – w kaĪdym roku doĞwiadczeĔ – dokonywano w paĨdzierniku. Przedplonem były pory i kapusta.
Zabiegi pielĊgnacyjne wykonano: przeciwko chwastom (w 7 dni po wysadzeniu zastosowano Azogard 50 WP w dawce 3 kg·ha-1), przeciwko chorobom (Topsin w dawce
1,5 kg·ha-1 oraz Brava w dawce 4 kg·ha-1), natomiast inne zabiegi odchwaszczające,
w tym mechaniczne, wykonywano w miarĊ potrzeby zgodnie z obowiązującym w czasie prowadzenia doĞwiadczenia „Programem ochrony roĞlin warzywnych”.
W badaniach uwzglĊdniono: zróĪnicowane dawki nawoĪenia azotowego w formie saletry
wapniowej 50 i 100 kg N·ha-1 oraz poletka bez nawoĪenia. Dawki nawozów azotowych
dzielono na dwie równe czĊĞci, z których pierwszą wprowadzano do gleby po przyjĊciu siĊ
rozsady (2 tygodnie po wysadzeniu), natomiast drugą w pierwszej dekadzie lipca.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Acta Sci. Pol.
71
Wpływ nawoĪenia azotowego i odmiany na zawartoĞü azotanów w zgrubieniach selera...
Zgrubienia korzeni spichrzowych selera przechowywano w chłodni w temperaturze
0–10°C i wilgotnoĞci wzglĊdnej powietrza 95% w standardowych drewnianych skrzynkach. W sezonie 1996/1997 – od 20 paĨdziernika do 30 marca, 1997/1998 – od 15 paĨdziernika do 29 marca i 1998/1999 – od 6 paĨdziernika do 20 marca. W kaĪdym z lat
badaĔ okres przechowywania wynosił ponad 5 miesiĊcy.
ZawartoĞü azotanów w zgrubieniach okreĞlano metodą kolorymetryczną, w której to
po rozdrobnieniu zgrubieĔ korzeniowych traktowano je boraksem w celu rozluĨnienia,
a nastĊpnie odbiałczano za pomocą Īelazocjanku potasu i przeprowadzano redukcjĊ
azotanów do azotynów za pomocą kadmu.
WYNIKI
Najbardziej sprzyjającym dla wzrostu i rozwoju roĞlin okazał siĊ pierwszy rok badaĔ
(1996), poniewaĪ w rozkładzie czynników klimatycznych tego roku zanotowano najmniej wielkoĞci skrajnych (temperatur i opadów). Był rokiem najcieplejszym, a jednoczeĞnie najuboĪszym w opady.
W drugim roku badaĔ przebieg warunków klimatycznych był nieco mniej sprzyjający rozwojowi roĞlin, poniewaĪ wystĊpowało w nim wiele wartoĞci skrajnych badanych
czynników, które były jednak szybko kompensowane przez korzystniejszy rozkład
zarówno temperatury, jak i opadów w kolejnych okresach rozwoju wegetacyjnego.
Najmniej korzystne warunki klimatyczne do wzrostu i rozwoju panowały w trzecim
roku uprawy, w którym to wystĊpowała duĪa zmiennoĞü przebiegu pogody, tj. opadów
i temperatur, uwidaczniająca siĊ zwłaszcza w cyklach dekadowych (tab. 1).
Tabela 1. ĝrednia temperatura i sumy opadów w kaĪdym z lat badaĔ
Table 1. Mean temperature per month and sum of rainfall in period of experiments
Miesiące – Months
V
VI
VII
VIII
ĝrednia temperatura – Mean temperature, °C
1996
13,2
16,0
15,4
17,9
1997
11,7
16,8
17,5
18,6
1998
13,5
16,3
16,6
15,3
ĝrednia wieloletnia (1951–1990)
12,7
15,9
17,8
17,2
Average in period 1951–1990
Suma opadów – Sum of rainfall, mm
1996
86,2
32,4
71,3
53,2
1997
81,6
45,9
188,1
17,8
1998
62,8
80,9
57,0
81,3
ĝrednia wieloletnia (1951–1990)
49,1
81,9
71,2
67,0
Average in period 1951–1990
Lata – Years
IX
X
9,7
12,7
12,5
8,3
6,2
6,8
12,6
7,8
26,2
26,2
20,8
35,4
60,0
51,9
63,5
45,4
ZawartoĞü azotanów zaleĪała przede wszystkim od wielkoĞci dawki nawoĪenia azotowego oraz właĞciwoĞci odmianowych.
W obiekcie kontrolnym (bez nawoĪenia azotowego) Ğrednia iloĞü azotanów we
wszystkich latach doĞwiadczenia była prawie 7-krotnie niĪsza niĪ przy dawce
50 kg N·ha-1) i prawie 21-krotnie niĪsza niĪ przy dawce 100 kg N·ha-1. Wyniki zawartoĞci azotanów w ĞwieĪej masie korzeni spichrzowych selera przedstawia tabela 2.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Hortorum Cutlus 1(2) 2002
72
B. Szwejkowska
Tabela 2. Wpływ zróĪnicowanego nawoĪenia azotem na zawartoĞü azotanów w zgrubieniach
selera bezpoĞrednio po zbiorze (mg NaN03·kg-1 ĞwieĪej masy)
Table 2. The influence of the diverse doses of nitrogen fertilisation on the content of nitrates
in the root’s swellings of a celery directly after harvest (mg NaN03·kg-1 of f.m.)
Odmiana
Cultivar
'Brilliant‘
'Dakar‘
'Feniks‘
'Gol‘
‘Makar’
ĝrednie z odmian
Average of total
of the cultivar
NawoĪenie
Nitrogen rates
kg N/ha
0
50
100
0
50
100
0
50
100
0
50
100
0
50
100
0
50
100
Lata – Years:
1996
0,0
5,6
32,3
20,2
116,1
199,8
2,0
11,2
55,1
0,0
5,2
15,8
5,0
31,7
187,1
5,4
33,9
98,0
1997
1998
0,0
6,1
38,0
20,1
110,1
202,1
0,0
11,8
11,8
0,0
5,9
16,1
6,5
38,3
190,1
5,3
34,4
91,6
0,0
0,0
9,3
18,0
29,9
624,5
0,0
8,2
38,8
0,0
4,2
10,5
10,3
29,9
90,3
5,7
14,4
154,7
ĝrednie z lat:
Average in period:
1996–1998
0,0
3,9
26,5
19,4
85,4
342,2
0,7
10,4
35,2
0,0
5,1
14,1
7,3
33,3
155,8
5,5
27,6
114,8
Analiza statystyczna: NIR p = 0,05. Czynnik I (nawoĪenie) – 0,290** – signifant values, czynnik II (odmiany)
– 0,180** – signifant values
NajwyĪsze predyspozycje, ze wszystkich uprawianych odmian, do kumulowania
azotanów, co stwierdzono we wszystkich trzech latach badaĔ, wykazywała odmiana
‘Dakar’. Zgrubienia korzeni spichrzowych tej odmiany zawierały w 1998 roku – przy
najwyĪszej dawce nawoĪenia azotem – aĪ ponad 600 mg·kg-1 azotanów (w przeliczeniu
na azotan sodowy) w 1 kg ĞwieĪej masy. Było to przekroczenie dopuszczalnej zawartoĞci azotanów, która w wg PN wynosi dla selera 500 mg·kg-1 ĞwieĪej masy.
Najmniejsza zawartoĞü azotanów była w zgrubieniach korzeniowych odmiany ‘Gol’
i holenderskiej ‘Brilliant’. Szczególnie niską zawartoĞü stwierdzono u roĞlin zebranych
z obiektów kontrolnych bez nawoĪenia azotowego, nieco wyĪszą u roĞlin nawoĪonych
50 kg N·ha-1. RównieĪ w zgrubieniach odmiany ‘Feniks’ stwierdzono niską iloĞü nagromadzonych azotanów. Odmiana ‘Makar’ wykazywała natomiast znaczną tendencjĊ
do gromadzenia azotanów w miarĊ zwiĊkszania dawki azotu.
Dawka nawoĪenia azotowego (100 kg N·ha-1) spowodowała, Īe równieĪ odmiany:
‘Brilliant’ i ‘Gol’, które nie wykazywały skłonnoĞci do gromadzenia azotanów, zawierały ich wiĊcej. ĝrednia zawartoĞü azotanów – dla wszystkich odmian łącznie przy
100 kg N·ha-1 wyniosła 114,8 mg·kg-1 ĞwieĪej masy korzeni spichrzowych potwierdza,
Īe seler naleĪy do roĞlin, które nie posiadają szczególnie duĪych zdolnoĞci kumulowania tych związków. JednakĪe u odmiany ‘Dakar’ w sprzyjających warunkach wysokie
nawoĪenie azotem moĪe spowodowaü nagromadzenie siĊ zwiĊkszonej iloĞci tych
związków, przekraczającej dopuszczalną normĊ.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Acta Sci. Pol.
Wpływ nawoĪenia azotowego i odmiany na zawartoĞü azotanów w zgrubieniach selera...
73
ZawartoĞü azotanów w zgrubieniach korzeni spichrzowych selera podczas przechowywania uległa duĪej redukcji. Zmniejszenie poziomu azotanów było tym wiĊksze, im
wyĪsza była ich zawartoĞü bezpoĞrednio po zbiorze. Po 5-miesiĊcznym składowaniu
w korzeniach spichrzowych selera stwierdzono spadek iloĞci azotanów Ğrednio o 22,4%,
w porównaniu z zawartoĞcią tego składnika bezpoĞrednio po zbiorze.
ZróĪnicowania miĊdzy czynnikami doĞwiadczalnymi były istotne. Analiza statystyczna wykazała równieĪ zaleĪnoĞü pomiĊdzy współdziałaniem badanych elementów.
ZawartoĞü azotanów po przechowaniu przedstawia tabela 3.
Tabela 3. Wpływ zróĪnicowanego nawoĪenia azotem na zawartoĞü azotanów w zgrubieniach
korzeni spichrzowych po przechowaniu (mg NaN03·kg-1 ĞwieĪej masy)
Table 3. The influence of diverse doses of nitrogen fertilisation on the content of nitrates in the
root’s swellings of a celeriac after storage (mg NaN03·kg-1 of f.m.)
Odmiana
Cultivar
‘Brilliant‘
'Dakar‘
'Feniks‘
'Gol‘
‘Makar’
ĝrednie z odmian
i nawoĪea
Average of total of the
cultivar and fertilization
Lata – Years
NawoĪenie
Nitrogen rates
kg N·ha-1
0
50
100
0
50
100
0
50
100
0
50
100
0
50
100
0
0,0
4,2
23,5
14,1
80,7
189,8
1,4
7,8
45,2
0,0
4,1
12,3
3,5
26,4
180,1
3,8
0,0
4,3
29,6
14,0
38,3
191,8
0,0
8,8
8,9
0,0
4,2
10,0
4,5
28,1
179,6
3,7
50
24,6
100
90,2
1996
1997
1998
ĝrednie z lat
Mean for 1996–1998
0,0
0,0
6,5
12,5
21,0
435,7
0,0
5,8
26,8
0,0
2,9
7,4
7,1
21,0
62,3
3,9
0,0
2,8
19,9
13,6
46,7
272,4
0,5
7,4
27,0
0,0
3,7
9,9
5,1
25,2
140,7
3,8
16,7
10,1
17,2
84,0
107,7
94,0
Analiza statystyczna NIR p = 0,005. Czynnik I (nawoĪenie) – 0,231** – signifant values, czynnik II (odmiany) – 0,160** – signifant values
DYSKUSJA
Stosując wysokie dawki nawoĪenia w iloĞci 300 i 500 kg·N.ha-1, Michalik i in.
[1994] nie uzyskali wzrostu plonu, a jedynie zwiĊkszenie zawartoĞci azotanów w zgrubieniach korzeniowych selerów.
W badaniach własnych potwierdziła siĊ teza, sformułowana m.in. przez Delorez
i Vulstecke [1985], Īe seler nie naleĪy do warzyw gromadzących w zgrubieniach spichrzowych duĪej iloĞci azotanów, jednakĪe roĞliny uprawiane przy wysokich dawkach
azotu mogą wykazywaü nadmiar tych związków. WyĪsza dawka nawoĪenia spowodo_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Hortorum Cutlus 1(2) 2002
74
B. Szwejkowska
wała bowiem zawartoĞü azotanów; u wszystkich odmian w kaĪdym roku badaĔ, zanotowano najwyĪszą zawartoĞü tych związków przy dawce 100 kg N·ha-1.
Delorez i Vulstecke [1985] stwierdzili ponadto, Īe rozpiĊtoĞü iloĞci azotanów
w zgrubieniach korzeni zaleĪała od odmiany, przebiegu warunków klimatycznych podczas okresu wegetacji, rejonu uprawy oraz terminu zbioru. Podobne rezultaty uzyskano
w niniejszych badaniach, w których odmiana ‘Dakar’, przy dawce 100 kg N.ha-1,
w 1998 roku wykazywała najwyĪszą zawartoĞü tych związków – ponad 600 mg·kg-1
ĞwieĪej masy. Prugar i in. [1983] okreĞlili Ğrednią zawartoĞü azotanów w kilku badanych przez siebie odmianach na 60 do 190 mg·kg-1 w kg ĞwieĪej masy. ĝrednia zawartoĞü azotanów w badaniach własnych okazała siĊ niĪsza i oscylowała w granicach 114
mg·kg-1 ĞwieĪej masy. W niniejszych badaniach analizowano zawartoĞü tych związków
jedynie w zgrubieniach korzeniowych.
RównieĪ wczeĞniejsze wyniki badaĔ Michalik i UmiĊckiej [1988] potwierdziły, iĪ
iloĞü azotanów pozostawała w doĞü Ğcisłym związku z właĞciwoĞciami odmianowymi,
wysokoĞcią dawki nawoĪenia azotowego oraz przebiegiem warunków klimatycznych
w danym roku uprawy, a ponadto finalnie zaleĪała od sposobu przechowywania i procesów technologicznych związanych z zamraĪaniem zgrubieĔ korzeniowych. Autorki
stwierdziły m.in., Īe dawka 100 kg N·ha-1 nie powodowała jeszcze istotnego wzrostu
iloĞci azotanów w zgrubieniach, natomiast przy dawkach 200, a zwłaszcza 500 kg N.ha-1
koncentracja wyraĨnie ulegała zwiĊkszeniu. W badaniach własnych potwierdziła siĊ
zaleĪnoĞü poziomu azotanów nie tylko od dawki nawoĪenia, ale równieĪ od właĞciwoĞci odmianowych i przebiegu warunków klimatycznych w danym roku uprawy, bowiem
poziom tych związków w pierwszym roku badaĔ, w którym panowały najbardziej
sprzyjające warunki klimatyczne, był najniĪszy w zgrubieniach selera. Natomiast
w trzecim roku uprawy, w którym panowały najgorsze warunki klimatyczne podczas
okresu wegetacyjnego, zawartoĞü azotanów była najwyĪsza, a u odmiany ‘Dakar’ przekroczyła dopuszczalną PN.
Badania Michalik i UmiĊckiej [1988] stwierdziły, Īe poziom azotanów podczas przechowywania zmniejszył siĊ o ok. 15%, a w selerach mroĪonych nawet o 40%. Niniejsze
badania wykazały, Īe zawartoĞü azotanów po 5-miesiĊcznym okresie przechowywania
była równieĪ o 1/3 niĪsza w stosunku do zawartoĞci stwierdzonej bezpoĞrednio po zbiorze. Szczególnie u odmiany ‘Dakar’, przy najwyĪszej zawartoĞci azotanów, która
w 1998 r. wyniosła ponad 600 mg·kg-1 ĞwieĪej masy, w trakcie przechowywania zanotowano najwyĪszy ubytek tych związków.
Podsumowując, naleĪy jeszcze podkreĞliü, Īe m.in. Maticic i in. [1992], NowotnyMieczyĔska i GołĊbiowska [1960] oraz Rumpel i FelczyĔski [1990] wykazali, iĪ bardzo
wysoka zawartoĞü azotanów spowodowana jest najczĊĞciej niewłaĞciwymi metodami
uprawy, nieprawidłowym nawoĪeniem i wadliwym przechowywaniem. Autorzy ci
dowodzili równieĪ, Īe zawartoĞü azotanów w poszczególnych czĊĞciach roĞliny była
zróĪnicowana. Badania własne nie wykazały, aby poziom nawoĪenia selera azotem do
100 kg mieĞcił siĊ w przedziale niewłaĞciwego nawoĪenia, niemniej jednak przekroczenie
tej dawki u niektórych odmian, w niesprzyjających warunkach pogodowych, stwarza
moĪliwoĞü znacznego skumulowania azotu w zgrubieniach korzeniowych selera.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Acta Sci. Pol.
Wpływ nawoĪenia azotowego i odmiany na zawartoĞü azotanów w zgrubieniach selera...
75
WNIOSKI
1. Badania wykazały, Īe wysokoĞü nawoĪenia azotowego w istotny sposób wpływa
na zawartoĞü azotanów u wszystkich odmian selera korzeniowego.
2. ZawartoĞü azotanów przy najwyĪszej dawce nawoĪenia, tj. 100 kg N·ha-1, była
7-krotnie wyĪsza w stosunku do zawartoĞci na poletkach (bez nawoĪenia N).
3. W badaniach zaobserwowano zróĪnicowanie odmianowe w zakresie skłonnoĞci do
kumulowania azotanów, a najwiĊksze predyspozycje w tym wzglĊdzie wykazała odmiana ‘Dakar’.
4. Badane odmiany selera nie przejawiały, w zakresie stosowanych dawek nawoĪenia, tendencji do gromadzenia azotanów w wysokoĞci przekraczającej dopuszczalne
stĊĪenie – poza odmianą ‘Dakar’ w ostatnim roku doĞwiadczenia (zawartoĞü przekroczyła o ok. 20% PN).
5. ZawartoĞü azotanów po 5-miesiĊcznym okresie przechowywania zmalała
u wszystkich odmian Ğrednio o 22,4%.
PIĝMIENNICTWO
Delorez J., Vulstecke G., 1985. Acumulation of nitrate: a cultivar-linked property withe celeriac
(Apium graveolens L. var. rapaceum). Qual Plant Hum. Nitr. 35, 375–378.
Gajda J., Kozłowski K., 1991. ZawartoĞü azotanów w warzywach i ziemniakach. Roczniki PZH
PoznaĔ T. 44, 415, 301.
Gerst J. J., Lefebvre J. M., Stengel B., 1989. Celeriac. Fertilizer application and quality. CTIFL.
Infos. Paris 55, 27–32.
Michalik H., UmiĊcka L., 1988. ZawartoĞü azotanów a przechowywanie selerów korzeniowych.
Ogrodnictwo 10, 13–15.
Michalik H., UmiĊcka L., Bąkowski J., Rumpel J., 1994. Wpływ nawoĪenia azotowego na jakoĞü
selerów korzeniowych, przechowywanych i mroĪonych. Biul. Warz. Inst. Warz. Skierniewice
42, 87–100.
Maticic B., Avbelj L., Feges M., Lokar V., 1992. Relationship between irrigation, content of
mineral nitrogen and yield of cabbage, red beet and celery at different fertilization. Rocz. Glebozn. 3/4, 155–163.
Nowotny-MieczyĔska A., GołĊbiowska J., 1960. KrąĪenie azotu w przyrodzie. PWRiL, Warszawa.
Prugar J., Pechova B., Pinkova K., 1983. Stanowenie dusicnanov u niektorych druhoch. Vedecke
Prace Bratislava, 113–121.
Rumpel J., FelczyĔski K., 1990. Yield and nitrate nitrogen content of celeriac (Apium graveolens
L. var. rapaceum) as affected by nitrogen fertilization. Abstract of Contributed Papers. XXIII.
Internationale Horticultural Congress, 271.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Hortorum Cutlus 1(2) 2002
76
B. Szwejkowska
THE INFLUENCE OF A NITROGEN FERTILISATION AND VARIETY
ON THE NITRATES’ CONTENT OF IN THE ROOT’S SWELLINGS
OF A CELERIAC AFTER HARVEST AND STORAGE
Abstract. Series of experiments were carried out on 5 varieties of a root celery in order to
evaluate the content of nitrates in the root’s swellings – after harvest and storage (the
method of colorimeter was used). The investigations revealed that the content of nitrates in
the root’s swellings was increasing accordingly to growing doses of N – fertilisation. It was
stated that some impact on the increase mentioned had also genotype of tested varieties. No
peculiar susceptibility of the root celery to accumulate nitrogen compounds was observed,
during the experiments.
Key words. variety, celery root, nitric, nitrogen fertilisation
Beata Szwejkowska, Katedra Produkcji RoĞlinnej, Uniwersytet WarmiĔsko-Mazuski, ul. Oczapowskiego 8, 10-719 Olsztyn
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________
Acta Sci. Pol.