docArkusz
download 
Reklamacja Transkrypt
Arkusz
Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny Pieczęć szkoły Kod ucznia Wypełnić po rozkodowaniu pracy! (imię i nazwisko) 1 Razem pkt. KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 - ETAP SZKOLNY „Sprawiedliwość i uczciwość są stałymi uciekinierami z obozu zwycięzców.” Simone Weil Instrukcja dla ucznia 12 listopada 2012 roku 1. Zanim przystąpisz do pracy, upewnij się, czy wszystkie strony testu są czytelne. Ewentualną nieczytelność lub brak strony zgłoś komisji. godz. 10.00 2. Test składa się ze zadań otwartych i zamkniętych. W zadaniach zamkniętych tylko 1 odpowiedź jest właściwa – trzeba ją zaznaczyć, przekreślając znakiem „X” odpowiednią literę. 3. Jeżeli przy wyborze pomylisz się, odpowiedź otocz kółkiem i zaznacz inną. błędną 4. W zadaniach otwartych odpowiadaj własnymi słowami, chyba że w poleceniu wyraźnie prosi się o zacytowanie. 5. Zadania rozwiązuj długopisem. 6. Na końcu testu znajduje się brudnopis, który nie będzie sprawdzany – jest tylko do Twojej dyspozycji; możesz tam umieszczać swoje notatki. POWODZENIA! Czas pracy: 90 minut Liczba punktów: 50 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 2 Zadanie 1. (0 – 4) Na stronie tytułowej widniej cytat, który ma formę zdania pojedynczego. Przeczytaj to zdanie raz jeszcze, a następnie określ funkcję składniową i znaczeniową wyrazów wchodzących w jego skład. WYRAZY FUNKCJA SKŁADNIOWA FUNKCJA ZNACZENIOWA sprawiedliwość i uczciwość są stałymi uciekinierami z obozu zwycięzców Zadanie 2. (0 – 1) Podaj swoją propozycję odczytania sensu wypowiedzi S. Weil. ................................................................................................ ................................................................................................ ..................................................................................... ........... TEKST ŹRÓDŁOWY NR 1 Wyraz „sprawiedliwość” jest dziś na ustach wszystkich. Ktokolwiek zdolny jest do żywienia uczuć moralnych, nie pozostawia tego słowa bez uczuciowego rezonansu. W imię sprawiedliwości bywają stawiane żądania domagające się utrzymania lub zmiany istniejących stosunków. Żądania te niejednokrotnie idą w sprzecznych kierunkach. Źródłem tej sprzeczności może być różnica zdań co do przesłanek dotyczących faktycznego stanu rzeczy, lecz może nią być również różnica w sposobie pojmowania samej sprawiedliwości, wieloznaczność samego wyrazu „sprawiedliwość”. W artykule niniejszym pragniemy zwrócić uwagę na tę wieloznaczność i na związaną z tym wielość pojęć sprawiedliwości, którymi operuje się – nie zawsze z tej wielości zdając sobie sprawę. Niektóre z pojęć sprawiedliwości poddamy bliższej analizie. Na wstępie zwróćmy uwagę na to, że wyraz „sprawiedliwość” zmienia swoje znaczenie zależnie od tego, o czym się go orzeka. W innym bowiem sensie mówimy o uczynkach człowieka, że są one, czy że nie są one sprawiedliwe, w innym zaś o człowieku samym, że cechuje go lub nie cechuje sprawiedliwość. Że są, czy że nie są sprawiedliwe, mówimy także o ustawach, prawach, przepisach itd., posługując się przy tym słowem „sprawiedliwy” znowu w innym znaczeniu. Jakkolwiek jednak wymienione tu znaczenia wyrazu „sprawiedliwy” nie są identyczne, to jednak pozostają one w ścisłym związku, tak iż ustaliwszy jedno z nich, z łatwością ustalimy pozostałe. Gdy tu mówić będziemy o sprawiedliwości, będziemy z reguły wyraz ten brali w tym znaczeniu, w którym go się orzeka o ludzkich uczynkach. Obok tej grupy różnych znaczeń wyrazu „sprawiedliwość”, których różność wiąże się z różnością tego, o czym się go orzeka, jest jeszcze druga grupa. W dziejach filozofii mianowicie, a i poza tym, spotykamy się z takim znaczeniem wyrazu „sprawiedliwy”, w którym orzekamy go o uczynkach ludzkich, gdy chcemy o nich po prostu orzec, że są etycznie dodatnie, że są prawe. Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 3 W związku z tym wyraz „sprawiedliwość” jako nazwę pewnej zalety człowieka orzeka się o człowieku, gdy się mu chce przypisać moralną doskonałość. „Sprawiedliwość” w tym znaczeniu pokrywa się więc z cnotą uniwersalną. W tym – jak się zdaje – szerokim znaczeniu posługuje się wyrazem „sprawiedliwość” Platon1, uważając ją za ukoronowanie wszystkich cnót, które człowiek osiągnie wtedy, gdy każda z części jego duszy czynić będzie to, co czynić powinna. Tym szerokim znaczeniem posługuje się religia, głosząc, że sprawiedliwi wejdą do królestwa niebieskiego lub tp 2. To tak bardzo ogólne rozumienie wyrazu „sprawiedliwość” ma już obecnie zabarwienie archaiczne. Dzisiaj posługujemy się tym terminem w innym, ciaśniejszym znaczeniu niż to, które utożsamia pojęcie czynu sprawiedliwego z pojęciem czynu etycznie dodatniego, zaś pojęcie czynu niesprawiedliwego z pojęciem czynu etycznie ujemnego. Nie o każdym czynie etycznie dodatnim powiemy, iż jest czynem sprawiedliwym, i nie o każdym etycznie ujemnym powiemy, iż stanowi on akt niesprawiedliwości. Każdy może uzna rozrzutność, rozpustę, pijaństwo itp. za czyn etycznie ujemny, ale mimo to stwierdzi, że czyn taki leży poza przeciwieństwem: sprawiedliwość – niesprawiedliwość. Spróbujmy zakreślić granice tych czynów, które przy obecnym rozumieniu wyrazów podpadają w ogóle pod ocenę z punktu widzenia sprawiedliwości. Otóż wydaje się, że sprawiedliwymi lub niesprawiedliwymi nazywamy dziś tylko takie uczynki, w których ktoś komuś wyświadcza coś dobrego lub też wyrządza coś złego. Sprawiedliwymi czy też niesprawiedliwymi nazywamy też niekiedy poniechanie uczynków, które bylibyśmy skłonni mianem sprawiedliwych lub niesprawiedliwych określić. A więc np. sprawiedliwą nazwiemy zapłatę, jaką ktoś komuś za pewne usługi uiszcza. Niesprawiedliwym nazwiemy np. uchylenie się od uiszczenia sprawiedliwej zapłaty. Sprawiedliwą lub niesprawiedliwą nazwiemy niekiedy karę, jaką ktoś komuś wymierza, lub pomstę, którą na kimś bierze. Sprawiedliwym nazwiemy jednak również poniechanie niesprawiedliwej kary. Kazimierz Ajdukiewicz O sprawiedliwości, „Kultura i Wychowanie" 1939, z. 2. Zadanie 3. (0 – 1) Nazwij styl, w jakim napisany jest tekst Kazimierza Ajdukiewicza. ................................................................................................ Zadanie 4. (0 – 1) Które z poniższych cech odnoszą się do stylu, w jakim napisany został powyższy tekst? Wstaw znak „X” w odpowiednie pola. CECHY STYLU 1. charakter perswazyjny 2. brak środków poetyckich 3. przewaga zdań złożonych, często wielokrotnie złożonych 4. komunikatywność umożliwiająca dotarcie do wszystkich odbiorców 5. spójność i zwięzłość 6. występowanie specjalistycznego słownictwa 7. obecność elementów innych stylów, stosowanych w zależności od zamierzeń twórcy 8. prosta składnia ______________ 1 2 Platon – grecki filozof (427 – 347 p.n.e.) tp. – tym podobnego X Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 4 Zadanie 5. (0 – 2) Dokonaj podziału fleksyjnego i słowotwórczego przymiotnika, którego użyłaś/użyłeś, udzielając odpowiedzi na pytanie 3. Nazwij części obu wyrazów. PODZIAŁ FLEKSYJNY PODZIAŁ SŁOWOTWÓRCZY Zadanie 6. (0 – 1) W kontekście powyższego tekstu wyjaśnij pojęcie: czyn etycznie dodatni. Nie cytuj. ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ Zadanie 7. (0 – 1) Podkreślone fragmenty zdania: „Ktokolwiek zdolny jest do żywienia uczuć moralnych, nie pozostawia tego słowa bez uczuciowego rezonansu”, przekształć w taki sposób, aby były one zrozumiałe dla przeciętnego odbiorcy w Twoim wieku. ............................................................................ .................... ................................................................................................ ................................................................................................ TEKST ŹRÓDŁOWY NR 2 sprawiedliwość – ż, DCMs. ~ści, blm 1. «sprawiedliwe postępowanie; sprawiedliwy sąd o czymś; bezstronność osądu, obiektywizm» […] pot. Po sprawiedliwości «zgodnie z tym, czego wymaga sprawiedliwość; sprawiedliwie, słusznie» 2. «organa sądowe, sądownictwo, sąd; sądzenie»: Sroga, surowa, karząca, ślepa sprawiedliwość. Minister, ministerstwo sprawiedliwości. Uciekać przed sprawiedliwością. fraz. Ręka, ramię sprawiedliwości «organa, władze sądowe» Słownik Języka Polskiego PWN pod red. M. Szymczaka, Warszawa 1993, t. III, str. 304 Zadanie 8. (0 – 1) Z podanego hasła słownikowego wyczytasz informacje o A. B. C. D. znaczeniu słowa, etymologii, przykładach użycia. znaczeniu słowa, przykładach użycia, odmianie. znaczeniu słowa, odmianie, formach pokrewnych. znaczeniu słowa, etymologii, odmianie. Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 5 Zadanie 9. (0 – 3) Wykorzystując TEKST ŹRÓDŁOWY NR 1 oraz TEKST ŹRÓDŁOWY NR 2, uzupełnij poniższą tabelę. Nie cytuj. Znaczenie słowa sprawiedliwość w dziejach filozofii w czasach współczesnych K. Ajdukiewiczowi w czasach nam współczesnych Zadanie 10. (0 – 1) Na podstawie uzupełnionej przez Ciebie tabeli sformułuj wniosek dotyczący ewolucji semantycznej rzeczownika „sprawiedliwość”. ............................................................................... ................. ................................................................................................ ................................................................................................ Zadanie 11. (0 – 3) Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując do niej po jednym wyrażeniu, zwrocie i frazie ze słowem „sprawiedliwość”, które funkcjonują w obiegu społecznym – inne niż te podane w haśle słownikowym. WYRAŻENIE ZWROT FRAZA Zadanie 12. (0 – 2) Rozszyfruj zapisane kursywą skróty zawarte w TEKŚCIE ŹRÓDŁOWYM NR 2. .......................................................................... ............... ......................................................................................... ..................................................................................... .... ......................................................................................... ......................................................................................... Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 6 Zadanie 13. (0 – 1) W zdaniu: Jak wykazał proces generałów MSW1, niepostrzeżenie a radykalnie zmieniły się w Polsce zasady postępowania sądowego: sądy zamieniły się przy tym rolami. 2 zastosowano skrótowiec, który należy do A. B. C. D. głoskowców. sylabowców. literowców. grupowców. Zadanie 14. (0 – 1) Skrótowce tego samego typu, o którym mowa w powyższym zadaniu, znajdują się w szeregu A. B. C. D. GUS, NATO, MON. PKO, MPO, PZU. ZUS, PKP, NIK. OBOP, MPK, SLD. TEKST ŹRÓDŁOWY NR 3 ks. Jan Twardowski Sprawiedliwość Gdyby wszyscy mieli po cztery jabłka gdyby wszyscy byli silni jak konie gdyby wszyscy byli jednakowo bezbronni w miłości gdyby każdy miał to samo nikt nikomu nie byłby potrzebny Dziękuję Ci że sprawiedliwość Twoja jest nierównością to co mam i to czego nie mam nawet to czego nie mam komu dać zawsze jest komuś potrzebne jest noc żeby był dzień ciemno żeby świeciła gwiazda jest ostatnie spotkanie i rozłąka pierwsza modlimy się bo inni się nie modlą wierzymy bo inni nie wierzą umieramy za tych co nie chcą umierać kochamy bo innym serce wychłódło list przybliża bo inny oddala nierówni potrzebują siebie im najłatwiej zrozumieć że każdy jest dla wszystkich i odczytywać całość ________________________________ 1 2 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Michał Ogórek Sąd przyznaje się do winy (fragment), [w] Kto winien? Wybór felietonów polskich, Warszawa 1994 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 7 Zadanie 15. (0 – 1) Wyjaśnij, na czym – zdaniem podmiotu mówiącego – polega „sprawiedliwość”. ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................... ............. Zadanie 16. (0 – 1) Czy w pierwszym wersie drugiej części wiersza mamy do czynienia z paradoksem? Uzasadnij swoją odpowiedź. ................................................................................................ ................................................................................... ............. ................................................................................................ ................................................................................................ Zadanie 17. (0 – 1) W pierwszej części wiersza dominuje A. anafora. B. aliteracja. C. apostrofa. D. peryfraza. Zadanie 18. (0 – 1) Na jakich 2 składniowych środkach poetyckich poeta oparł konstrukcję wiersza? ....................................................................... ......................... Zadanie 19. (0 – 2) W kontekście całego wiersza zinterpretuj jego trzy ostatnie wersy. ................................................................................................ .......................................................................................... ...... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ Zadanie 20. (0 – 1) Wiersz ks. J. Twardowskiego można zaliczyć do liryki A. B. C. D. bezpośredniej. pośredniej. inwokacyjnej. podmiotu zbiorowego. Zadanie 21. (0 – 1) Uzasadnij swoje stanowisko z zadania 20. ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................... ............. Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 8 Zadanie 22. (0 – 3) Wypisz z wiersza wers zawierający apostrofę, określ jej funkcję i napisz, kto jest jej adresatem. APOSTROFA FUNKCJA APOSTROFY ADRESAT Zadanie 23. (0 – 2) Utwórz formę bezokolicznika oraz imiesłowu przysłówkowego uprzedniego od zastosowanego w wierszu czasownika wychłódło. bezokolicznik – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . imiesłów przysłówkowy uprzedni – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TEKST ŹRÓDŁOWY NR 4 Nazywam się Czas. Trwam nieprzerwanie […]. Jestem miarą siebie i tylko kwestią. Liniowy i punktowy. Letni i zimowy. Gorący i ogórkowy. Gramatyczny i wolny. Z mojej perspektywy widać lepiej. Mam specjalizację medyczną: goję rany, a mój ząb nadgryza wszystko. Jestem pieniądzem. Do mnie dzban wodę nosi. Po mnie każdy mądry. Umiem wiele: naglę, pokazuję, przychodzę, a mimo to bywam zbijany. Wtedy mi siebie szkoda. […] Czas na mnie. Ignacy Karpowicz Balladyny i romanse, Kraków 2010 Zadanie 24. (0 – 4) Tak zaprezentował się czas. Ułóż równie interesującą kilkuzdaniową wypowiedź, w której autoprezentacji dokonuje „sprawiedliwość”. Zastosuj co najmniej trzy związki frazeologiczne z arkusza charakteryzujące sprawiedliwość. .............................................................................. .................. ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ............................................................................ .................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ .......................................................................... ...................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 9 Zadanie 25. (0 – 10) Odwołując się co najmniej do trzech utworów literackich, rozwiń myśl Cycerona: Pokój nawet niesprawiedliwy jest pożyteczniejszy niż najsprawiedliwsza wojna. ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ............................................................................... ................. ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ............................................................................. ................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ........................................................................... ..................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ......................................................................... ....................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ....................................................................... ......................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ..................................................................... ........................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................... ............................. ................................................................................................ Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 10 ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................. ............................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ .............................................................................................. .. ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2012/2013 - etap szkolny 11 BRUDNOPIS ...................................................................... .......................... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ .................................................................... ............................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ .................................................................. .............................. ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................ ................................ ............................................................................................... . ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ............................................................................................. ... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ........................................................................................... ..... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ......................................................................................... ....... ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ....................................................................................... .........
