Etyka i filozofia współczesna

Etyka i filozofia współczesna
dr Maciej Witek
Zakład Filozofii Nauki, Instytut Filozofii US
mwitek.univ.szczecin.pl
konsultacje:
czwartki, 12.00 ― 13.30, pok. 174
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
nowożytność / współczesność
1831
—
umiera Georg W. F. HEGEL
1830
—
Auguste COMTE publikuje I tom
Wykładów filozofii pozytywnej
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
filozofia nowożytna:
racjonalizm
idealizm
uniwersalizm
f. spekulatywna
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
filozofia nowożytna:
wykład 1
filozofia współczesna:
racjonalizm
woluntaryzm
idealizm
materializm
uniwersalizm
indywidualizm
f. spekulatywna
f. pozytywna
Etyka i filozofia współczesna
Artur Schopenhauer (1788—1860)
→ idealizm woluntarystyczny
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Artur Schopenhauer (1788—1860)
→ idealizm woluntarystyczny
inspiracje:
•
Kant: przedstawienia / rzeczy same w sobie
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Artur Schopenhauer (1788—1860)
→ idealizm woluntarystyczny
inspiracje:
•
Kant: przedstawienia / rzeczy same w sobie
•
Upaniszady: zasłona mai / Brahman
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Artur Schopenhauer (1788—1860)
→ idealizm woluntarystyczny
•
intuicja → pozaintelektualna władza poznawcza
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Artur Schopenhauer (1788—1860)
→ idealizm woluntarystyczny
•
intuicja → pozaintelektualna władza poznawcza
•
wola życia jako rzecz sama w sobie
•
cały świat jest przejawem jednej woli życia
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Artur Schopenhauer (1788—1860)
→ idealizm woluntarystyczny
•
intuicja → pozaintelektualna władza poznawcza
•
wola życia jako rzecz sama w sobie
•
cały świat jest przejawem jednej woli życia
•
wojna jest stanem naturalnym
Etyka i filozofia współczesna
Artur Schopenhauer (1788—1860)
→ idealizm woluntarystyczny
jak uciec przed poddaństwem woli życia?
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Artur Schopenhauer (1788—1860)
→ idealizm woluntarystyczny
jak uciec przed poddaństwem woli życia?
•
estetyka kontemplacji
•
etyka rezygnacji (→ Nirwana)
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
wyjściowe pytanie:
•
jakie są warunki umożliwiające
powstanie i rozwój kultury?
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
wyjściowe założenie:
•
kultura = sfera wartości
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
wyjściowe założenie:
•
kultura = sfera wartości
zatem:
•
aksjologia jest podstawową dyscypliną!
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
co jest czynnikiem twórczym?
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
co jest czynnikiem twórczym?
•
wola mocy!
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
co jest czynnikiem twórczym?
•
wola mocy!
ważne:
•
wola mocy jest powszechna
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
„Bóg umarł” — co to znaczy?
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
„Bóg umarł” — co to znaczy?
→ nihilizm
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
„Bóg umarł” — co to znaczy?
→ nihilizm
nihilizm bierny / nihilizm czynny
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
„Bóg umarł” — co to znaczy?
→ nihilizm
nihilizm bierny / nihilizm czynny
teza o niewinności „stawania się”
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
moralność a konflikt
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
moralność a konflikt
•
moralność panów
•
dostojne / liche
/ moralność niewolników
dobre / złe
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
moralność a konflikt
•
moralność panów
•
dostojne / liche
•
resentyment jako źródło m. niewolników
/ moralność niewolników
dobre / złe
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
moralność a obyczaj
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
moralność a obyczaj
•
rewolucjoniści: Sokrates, pierwsi chrześcijanie
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
moralność a obyczaj
•
rewolucjoniści: Sokrates, pierwsi chrześcijanie
•
litość jako szkodliwy afekt
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
moralność a obyczaj
•
rewolucjoniści: Sokrates, pierwsi chrześcijanie
•
litość jako szkodliwy afekt
•
miłość nieprzyjaciół
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
przyczyny kryzysu kultury:
•
chrześcijaństwo (→ mit wolnej woli)
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
przyczyny kryzysu kultury:
•
chrześcijaństwo (→ mit wolnej woli)
•
scjentyzm (→ mit prawdy obiektywnej)
ważne: scjentyzm, a nie nauka
wykład 1
Etyka i filozofia współczesna
wykład 1
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
przyczyny kryzysu kultury:
•
chrześcijaństwo (→ mit wolnej woli)
•
scjentyzm (→ mit prawdy obiektywnej)
•
moralność filisterska (→ moralność niewolnicza)
Etyka i filozofia współczesna
Fryderyk Nietzsche (1844—1900)
→ koncepcja woli mocy
•
postulat hodowli nadczłowieka
•
mądrość tragiczna
wykład 1