Protokół nr 18

Transkrypt

Protokół nr 18
Katowice, 14 grudnia 2004r.
Protokół nr 18
z posiedzenia Komisji do spraw analizy stosowania przepisów prawa
związanego z ruchem zakładów górniczych
które odbyło się w dniu 14 grudnia 2004r.
Posiedzenie Komisji prowadził jej Przewodniczący mgr inż. Jan Szczerbiński. W posiedzeniu
uczestniczyło 17 członków Komisji wg listy obecności.
Porządek dzienny posiedzenia obejmował rozpatrzenie wniosków:
1. Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki złożem WUG w sprawie planów
ruchu odkrywkowych zakładów górniczych;
2. Departamentu Górnictwa WUG w sprawie odkrywkowych zakładów górniczych –
kopaliny pospolite;
3. Zakładu Robót Górniczych w Krośnie w sprawie otworów wiertniczych;
4. Sekretariatu Górnictwa i Energetyki NSZZ „Solidarność” Sekcja Krajowa Górnictwa
Rud Miedzi w sprawie zatrudniania ślusarzy na stanowiskach operatorów maszyn
przodkowych.
Ad.1
Rozpatrując wniosek Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki Złożem WUG
Komisja została poinformowana, że wpłynęły 82 uwagi do rozporządzenia Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002r. w sprawie planów ruchu zakładów
górniczych wydobywających kopaliny pospolite. Po przeanalizowaniu uwag zaproponowano
32 zmiany przepisów prawa, w których 4 zmiany dotyczyły dostosowania do innych
przepisów, 13 zmian uściślających oraz 15 zmian wnoszących nowe treści.
W wyniku dyskusji większością głosów Komisja uznała za zasadne zaproponować
następujące zmiany w ww. rozporządzeniu:
1) § 13 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Plan ruchu sporządzony w formie uproszczonej, plan ruchu zakładu wykonującego
roboty geologiczne, plan ruchu likwidowanego zakładu górniczego oraz plan ruchu
likwidowanego zakładu, o którym mowa w § 3 i 4, powinien być przedstawiony do
zatwierdzenia właściwemu organowi nadzoru górniczego co najmniej na 30 dni przed
zamierzonym rozpoczęciem wykonywania robót.";
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 2
I. SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE PLANU RUCHU
ODKRYWKOWEGO ZAKŁADU GÓRNICZEGO
1. Część podstawowa planu ruchu
Rozdział VII
2) pkt 1.9 otrzymuje brzmienie:
"1.9. Prognoza wpływu działalności górniczej na środowisko."
-
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany treści pkt 1.5 części podstawowej planu
ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał. nr 1).
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany treści pkt 6 planu ruchu zakładu
prowadzącego określone roboty podziemne z zastosowaniem techniki górniczej (zał. nr
1).
3) pkt 1.10 otrzymuje brzmienie:
"1.10. Okres likwidacji zakładu górniczego, w tym: terminy rozpoczęcia likwidacji,
likwidacji urządzeń i obiektów, zakończenia eksploatacji i likwidacji zakładu górniczego
oraz terminy rozpoczęcia i zakończenia rekultywacji terenów po działalności górniczej.
Wskazanie przyszłych użytkowników terenów."
-
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany treści pkt 1.9 w części podstawowej planu
ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał. nr 1).
Wykaz załączników do części podstawowej planu ruchu
4) pkt 7 otrzymuje brzmienie:
"7. Odpisy pozwoleń wodnoprawnych na szczególne korzystanie z wód oraz w zakresie
budownictwa wodnego i decyzji w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego, ochrony
przed hałasem, ochrony powierzchni ziemi oraz decyzji (zezwoleń i uzgodnień) dotyczących
zasad postępowania z odpadami oraz masami ziemnymi lub skalnymi, usuwanymi lub
przemieszczanymi w związku z prowadzoną eksploatacją kopalin, do których nie stosuje się
ustawy o odpadach.";
-
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany w załączniku nr 7 do części podstawowej
planu ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał. nr 1).
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany treści pkt 2.26 cyf. 4 w części
szczegółowej planu ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał. nr 1).
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany w załączniku nr 9 do części szczegółowej
planu ruchu zakładu górniczego wydobywającego kopaliny otworami wiertniczymi (zał.
nr 3).
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany w załączniku nr 7 do planu ruchu zakładu
wykonującego roboty geologiczne (zał. nr 3).
5) pkt 11 otrzymuje brzmienie:
"11. Inwentaryzację gruntów przekształconych działalnością górniczą, w oparciu o mapę
ewidencji gruntów oraz przewidywany sposób lub kierunek i terminy wykonania prac
rekultywacyjnych – według wzoru nr 6A."
-
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany w załączniku nr 10 do części
podstawowej planu ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał. nr 1).
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany treści pkt 2.36 w części szczegółowej
planu ruchu zakładu górniczego wydobywającego kopaliny otworami wiertniczymi (zał.
nr 3).
2
6) po pkt 12 dodaje się pkt 13 w brzmieniu:
"13. Harmonogram likwidacji zakładu górniczego."
2. Część szczegółowa planu ruchu
7) po pkt 2.8 dodaje się pkt 2.8a w brzmieniu:
"2.8a. Organizacja i sposób zabezpieczenia zakładu górniczego na czas wstrzymania
ruchu w przypadku eksploatacji sezonowej.”
8) w pkt 2.21 ppkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2) rekultywację terenów po działalności górniczej,"
-
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany treści pkt 2.26 cyf. 4 w części
szczegółowej planu ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał. nr 1).
9) po pkt 2.21dodaje się pkt 2.21a. w brzmieniu:
„2.21a. Szkolenie załogi”
-
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność wprowadzenia pkt 2.27a w części szczegółowej
planu ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał.nr 1)
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność wprowadzenia pkt 2.14a w części szczegółowej
planu ruchu zakładu górniczego wydobywającego kopaliny otworami wiertniczymi (zał.
nr 3)
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność wprowadzenia pkt 18a dla zakładu wykonującego
roboty geologiczne (zał. nr4)
10) pkt 2.26 otrzymuje brzmienie:
"2.26. Sposób likwidacji urządzeń technicznych, urządzeń zakładu przeróbki
mechanicznej, urządzeń transportowych oraz zasilania zakładu górniczego i jego
podstawowych obiektów w energię elektryczną."
Wykaz załączników do części szczegółowej planu ruchu
11) pkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Mapy wyrobisk górniczych w skali nie mniejszej niż 1: 5000 z uwidocznieniem
granic obszaru i terenu górniczego, granic udokumentowania złoża, filarów ochronnych,
zakresu planowanych na poszczególnych poziomach robót górniczych, związanych z
usuwaniem nadkładu i eksploatacją złoża kopaliny głównej oraz kopalin towarzyszących w
okresie obowiązywania planu ruchu, z zaznaczeniem parcel złoża zakwalifikowanych do
przewidywanych strat w zasobach przemysłowych i nieprzemysłowych."
12) pkt 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Charakterystyczne przekroje geologiczne złoża w rejonie planowanej eksploatacji, w
skali map wyrobisk górniczych, z zaznaczeniem przewidywanych strat w zasobach
przemysłowych i nieprzemysłowych."
3
II. SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE TREŚCI PLANU RUCHU
ODKRYWKOWEGO ZAKŁADU GÓRNICZEGO WYDOBYWAJĄCEGO
KOPALINĘ POSPOLITĄ SPORZĄDZANEGO W FORMIE UPROSZCZONEJ
13) pkt 8 otrzymuje brzmienie:
"8. Zasilanie zakładu górniczego i jego podstawowych obiektów w energię elektryczną."
14) po pkt 15 dodaje się pkt 15a w brzmieniu:
"15a. Organizacja i sposób zabezpieczenia zakładu górniczego na czas wstrzymania
ruchu w przypadku eksploatacji sezonowej.”
15) w pkt 19 cyf. 2 otrzymuje brzmienie:
"2) rekultywację terenów po działalności górniczej, sposób zabezpieczania obiektów,
urządzeń lub wyrobisk stanowiących zabytki kultury materialnej,"
16) pkt 21 otrzymuje brzmienie:
"21. Okres likwidacji zakładu górniczego, w tym: terminy rozpoczęcia likwidacji, likwidacji
urządzeń i obiektów, zakończenia eksploatacji i likwidacji zakładu górniczego oraz
terminy rozpoczęcia i zakończenia rekultywacji terenów po działalności górniczej.”
-
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany treści pkt 1.9 w części podstawowej planu
ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał. nr 1).
17) pkt 23 otrzymuje brzmienie:
"23. Opis wpływu likwidacji zakładu górniczego na środowisko, zestawienie obiektów
zakładu górniczego i obiektów przewidzianych do likwidacji - według wzoru nr 5A, oraz
zestawienie powierzchni terenów przewidzianych do rekultywacji (uwzględniając numery
ewidencyjne i powierzchnie działek) wraz z określeniem sposobu lub kierunku oraz okresu
wykonywania rekultywacji."
18) pkt 25 otrzymuje brzmienie:
"25. Opis robót górniczych związanych z końcowym etapem eksploatacji złoża i
likwidacją zakładu górniczego."
19) pkt 27 otrzymuje brzmienie:
"27. Sposób likwidacji urządzeń technicznych, urządzeń zakładu przeróbki
mechanicznej, urządzeń transportowych oraz zasilania zakładu górniczego i jego
podstawowych obiektów w energię elektryczną."
20) po pkt 27 dodaje się pkt 28 w brzmieniu:
"28. Sposób zabezpieczenia dokumentacji mierniczo-geologicznej zakładu górniczego."
4
Wykaz załączników do planu ruchu sporządzanego w formie uproszczonej
21) pkt 6 otrzymuje brzmienie:
"6. Mapy wyrobisk górniczych w skali nie mniejszej niż 1: 5.000 z uwidocznieniem
granic obszaru i terenu górniczego, granic udokumentowania złoża, filarów ochronnych,
zakresu planowanych na poszczególnych poziomach robót górniczych, związanych z
usuwaniem nadkładu i eksploatacją złoża kopaliny głównej oraz kopalin towarzyszących w
okresie obowiązywania planu ruchu, z zaznaczeniem parcel złoża zakwalifikowanych do
przewidywanych strat w zasobach przemysłowych i nieprzemysłowych."
22) pkt 7 otrzymuje brzmienie:
"7. Charakterystyczne przekroje geologiczne złoża w rejonie planowanej eksploatacji, w
skali map wyrobisk górniczych, z zaznaczeniem przewidywanych strat w zasobach
przemysłowych i nieprzemysłowych."
23) pkt 11 otrzymuje brzmienie:
"11. Odpisy pozwoleń wodnoprawnych na szczególne korzystanie z wód oraz w zakresie
budownictwa wodnego i decyzji w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego, ochrony
przed hałasem, ochrony powierzchni ziemi oraz decyzji (zezwoleń i uzgodnień) dotyczących
skały płonnej i odpadów zakładu górniczego."
-
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany w załączniku nr 7 do części podstawowej
planu ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał. nr 1).
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany treści pkt 2.26 cyf. 4 w części
szczegółowej planu ruchu podziemnego zakładu górniczego (zał. nr 1).
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany w załączniku nr 9 do części szczegółowej
planu ruchu zakładu górniczego wydobywającego kopaliny otworami wiertniczymi (zał.
nr 3).
Zmiana ta pociąga za sobą konieczność zmiany w załączniku nr 7 do planu ruchu zakładu
wykonującego roboty geologiczne (zał. nr 3).
24) pkt A otrzymuje brzmienie:
"A. W planie ruchu, sporządzanym w formie uproszczonej, likwidowanego
odkrywkowego zakładu górniczego należy pominąć załącznik określony w punkcie 6, a
dodatkowo dołączyć:"
25) po pkt 15 dodaje się pkt 16 w brzmieniu:
"16. Harmonogram likwidacji zakładu górniczego."
5
26) wzór nr 2 otrzymuje brzmienie:
Wzór nr 2
Zakłady górnicze odkrywkowe
Zakład górniczy .......................
Część szczegółowa
Złoże
Wyrobisko
odkrywkowe
Rodzaj kopaliny
ZESTAWIENIE ZASOBÓW GEOLOGICZNYCH I PRZEMYSŁOWYCH
WEDŁUG AKTUALNEGO OPERATU EWIDENCYJNEGO
w tys. Mg lub m3
stan na dzień .........
1
2
3
zasoby
bilansowe
Ogółem
geologiczne
ogółem
w filarach
ochronnych
pozabilansowe
przemysłowe
4
5
6
7
8
Uwagi
9
27) wzór nr 3 otrzymuje brzmienie:
Wzór nr 3
Zakłady górnicze
odkrywkowe
Zakład górniczy .......................
Część szczegółowa
%
ilość
%
2
Zasoby przemysłowe
objęte eksploatacją*
Wyrobisko odkrywkowe
(rejon, oddział, pokład)
Złoże
1
3
4
5
6
7
8
9
10
pozaeksploatacyjne
razem
według projektu
zagospodarowania złoża
ilość
eksploatacyjne
Wskaźnik wykorzystania
zasobów przemysłowych
narastająco
%
Straty w zasobach przemysłowych
w planie ruchu
3-8
3
ilość
Straty w zasobach nieprzemysłowych
ZESTAWIENIE PRZEWIDYWANYCH STRAT W ZASOBACH KOPALINY
w tys. Mg lub m3
11
12
13
Uwaga:
Przez pojęcie wskaźnika wykorzystania zasobów przemysłowych rozumie się:
1) w kolumnie 11 – wielkość wskaźnika na okres ważności planu ruchu
2) w kolumnie 12 – wielkość wskaźnika narastająco za okres od rozpoczęcia eksploatacji do terminu ważności planu ruchu, w
nawiązaniu do projektu zagospodarowania złoża
* Przewidywane wydobycie wraz ze stratami w zasobach przemysłowych.
6
28) wzór nr 1A otrzymuje brzmienie:
Wzór nr 1A
Zakład górniczy....................w likwidacji
Nazwa złoża........................
Zakłady górnicze odkrywkowe
Część szczegółowa
WSKAŹNIKI CHARAKTERYZUJĄCE ZAKŁAD GÓRNICZY
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
Okres ważności koncesji
Nazwa obszaru górniczego
Wielkość obszaru górniczego
Ilość zasobów bilansowych kopaliny głównej wg dodatku
rozliczeniowego
Ilość zasobów bilansowych kopalin towarzyszących wg
dodatku rozliczeniowego
Ilość zasobów bilansowych pozostawionych kopaliny głównej
Ilość zasobów bilansowych pozostawionych kopalin
towarzyszących
Straty kopaliny głównej wg dodatku rozliczeniowego
Straty kopalin towarzyszących wg dodatku rozliczeniowego
Przewidywane wydobycie w okresie likwidacji
Okres likwidacji
Okres rekultywacji
Czas trwania likwidacji zwałowiska zewnętrznego
Czas trwania likwidacji poziomów eksploatacyjnych
Docelowa głębokość likwidacji wyrobisk eksploatacyjnych
Docelowa wysokość pozostawionego zwałowiska
zewnętrznego
Dopuszczalny kąt nachylenia ociosów lub skarp
zlikwidowanego wyrobiska
Docelowa ilość odpadów na zwałowisku zewnętrznym
Wymagany generalny kąt zboczy poszczególnych
pozostawionych zwałowisk
Wielkość dopływu wód:
w okresie likwidacji,
po zakończeniu likwidacji
Mineralizacja wód
Ilość wód odprowadzanych do cieków w okresie likwidacji
Ilość materiałów wykorzystanych do likwidacji wyrobisk
Powierzchnia pozostawionych wyrobisk w głębnych po
zakończeniu likwidacji
Powierzchnia akwenów wodnych po zakończeniu likwidacji
7
lata lub rok
km2
Mg lub m3
Mg lub m3
Mg lub m3
Mg lub m3
Mg lub m3
Mg lub m3
Mg lub m3/d
lata
lata
lata
lata
m
m
stopnie
Mg lub m3
stopnie
m3/h
m3/h
m3/h
mg/l
m3/h
Mg lub m3
km2 lub ha
km2 lub ha
29) wzór nr 3A otrzymuje brzmienie:
Wzór nr 3A
Zakłady górnicze odkrywkowe
Zakład górniczy .......................w likwidacji
Część szczegółowa
5
ilość
6
%
7
ilość
8
%
9
razem
ilość
10
%
11
12
13
ostateczny
4
pozaeksploatacyjne
Wskaźnik
wykorzystania
zasobów
przemysłowych
w planie ruchu
Zasoby przemysłowe
3
eksploatacyjne
Razem straty
w zasobach bilansowych
Zasoby bilansowe
2
Straty w zasobach przemysłowych
Straty w zasobach
nieprzemysłowych
Okres eksploatacji
1
Wyrobisko odkrywkowe
(rejon, oddział, pokład)
Złoże
ZESTAWIENIE PRZEWIDYWANYCH STRAT W ZASOBACH KOPALINY
w tys. Mg lub m3
14
15
30) po wzorze nr 5A dodaje się wzór nr 6A w brzmieniu:
Wzór nr 6 A
Zakłady górnicze odkrywkowe
Zakład górniczy .......................w likwidacji
Część szczegółowa
INWENTARYZACJA GRUNTÓW PRZEKSZTAŁCONYCH DZIAŁALNOŚCIĄ GÓRNICZĄ
ORAZ PRZEWIDYWANY ZAKRES I TERMINY WYKONANIA REKULTYWACJI
Numer
ewidencyjny
działki
1
Powierzchnia gruntów pod
działalnością górniczą [ha]
wymagających
ogółem
rekultywacji
2
3
Rekultywacja
Sposób,
kierunek
4
Termin
rozpoczęcia
zakończenia
5
6
Uwagi
7
Komisja nie przyjęła 2 propozycji, gdyż po analizie doszła do wniosku, że proponowane
treści są zawarte w innych przepisach. Jednocześnie Komisja uznała za zasadne dokonanie
zmian w przepisach dotyczących innych rodzajów górnictwa (podziemne, otworowe) w
wyniku przyjętych zmian dla górnictwa odkrywkowego.
8
Ad.2
Przy rozpatrywaniu wniosku Departamentu Górnictwa WUG w sprawie nowelizacji
rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i
higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego
w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite (Dz.U. Nr 109,
poz.962) Komisja została poinformowana, że do treści ww. rozporządzenia wpłynęło 117
uwag. Propozycja departamentu obejmowała 33 pozycje z czego 26 zmian dotyczyło
doprecyzowania przepisów, a 7 rozszerzenia zapisów.
W wyniku dyskusji Komisja jednogłośnie uznała za zasadne przyjąć następujące zapisy:
1) § 7.1. Osoby kierownictwa i dozoru ruchu:
1) organizują i prowadzą pracę w sposób zapewniający bezpieczeństwo
pracowników, ruchu zakładu górniczego i środowiska,
2) informują podległych im pracowników o przepisach i zasadach
bezpiecznego wykonywania pracy.
2. Wszystkie stanowiska pracy powinny być na każdej zmianie kontrolowane przez
osobę kierownictwa lub dozoru ruchu, a wyniki kontroli dokumentowane.
2) § 8. Osoba kierownictwa lub dozoru ruchu każdorazowo wyznacza, spośród
pracowników zespołu pracowniczego wykonującego pracę, przodowego tego
zespołu.
3) § 9.1. Przedsiębiorca oraz podmiot, przystępujący do wykonywania prac w ruchu
zakładu górniczego, szczegółowo określają na piśmie podział obowiązków w celu
zapewnienia bezpiecznego wykonywania pracy.
2.Określając obowiązki, o których mowa w ust.1, uwzględnia się w szczególności:
1) zasady współpracy osób kierownictwa i dozoru ruchu oraz podmiotu w
sprawach organizacji pracy, bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i zapobiegania
ryzyku zawodowemu, a także wzajemnego informowania się o istniejącym ryzyku,
2)
organizację przeszkolenia pracowników wykonujących pracę w zakresie
obowiązujących w zakładzie górniczym przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
prowadzenia ruchu oraz bezpieczeństwa pożarowego, występujących zagrożeń,
porządku i dyscypliny pracy, zasad łączności i alarmowania, a także zgłaszania
wypadków i zagrożeń,
3) zasady i warunki dostarczania materiałów, urządzeń, sprzętu i dokumentacji
techniczno-ruchowej.
4) §12.3. Miejsca o szczególnym zagrożeniu dla życia i zdrowia, w tym miejsca
wykonywania prac, o których mowa w § 38, zabezpiecza się i oznakowuje
tablicami ostrzegawczymi zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej
barw bezpieczeństwa i znaków bezpieczeństwa.
5) §16.2. Osoby kierownictwa lub dozoru ruchu, odpowiedzialne za pracowników
wykonujących pracę na danej zmianie, po jej zakończeniu, dokumentują wykonane
prace oraz potwierdzają opuszczenie przez pracowników stanowisk pracy lub
przekazują osobie dozoru ruchu następnej zmiany informacje o pracownikach,
którzy pozostali na stanowisku pracy w celu jej dokończenia, podając
przewidywany czas opuszczenia tych stanowisk. Sposób dokumentowania
wykonanych prac oraz potwierdzenia opuszczenia przez pracowników stanowisk
pracy ustala kierownik ruchu zakładu górniczego.
9
6) Wykreślić § 70 i zmienić § 19 w sposób następujący:
§ 19. 1. Osoby kierownictwa i dozoru ruchu przeprowadzają okresowe kontrole
stanu technicznego oraz sposobu korzystania z obiektów, maszyn i urządzeń oraz
instalacji technicznych zakładu górniczego.
2. Zasady przeprowadzania kontroli, o których mowa w ust. 1, w tym w okresie
planowanych przerw w pracy, ich zakres i częstotliwość oraz sposób
dokumentowania określa kierownik ruchu zakładu górniczego.
7) § 22. 1. Osoby nieupoważnione nie powinny wykonywać samowolnie żadnych
czynności przy maszynach, urządzeniach i instalacjach technicznych.
2. Czynności związane z naprawą, smarowaniem oraz czyszczeniem maszyn i
urządzeń mogą być wykonywane tylko po zatrzymaniu maszyny lub urządzenia,
zabezpieczeniu ich przed samoczynnym przemieszczeniem i przypadkowym
uruchomieniem oraz zabezpieczeniu stanu wyłączenia dopływu energii. Sposób
zabezpieczenia stanu wyłączenia dopływu energii określa kierownik ruchu zakładu
górniczego.
3. Niedopuszczalne jest naprawianie, smarowanie oraz czyszczenie maszyn i
urządzeń podczas ich ruchu.
8) § 23. 1. Wprowadzenie jakichkolwiek zmian w konstrukcji nośnej, zawiesiach,
rozmieszczeniu przeciwciężarów oraz rozszerzenie zakresów działania
wyłączników krańcowych w maszynach i urządzeniach jest dopuszczalne tylko za
zgodą kierownika ruchu zakładu górniczego, na podstawie dokumentacji
producenta.
2. Każda maszyna powinna posiadać działającą sygnalizację ostrzegawczą,
stosowaną przed uruchomieniem maszyny oraz stosowaną w przypadku
wystąpienia zagrożenia.
3. Maszyny i urządzenia wyposaża się w niezbędne i sprawne zabezpieczenia, w
tym w sprzęt gaśniczy gwarantujący bezpieczne ich użytkowanie.
4. Kontrole i przeglądy sprzętu gaśniczego, o którym mowa w ust. 3, prowadzi się
zgodnie z zaleceniami producenta, jednak nie rzadziej niż co 12 miesięcy.
9) § 25.1. Przenośniki taśmowe wyposaża się w:
1) urządzenia do czyszczenia taśmy,
2) łatwo dostępne urządzenia umożliwiające zatrzymanie przenośnika,
3) osłony części wirujących i ruchomych,
4) urządzenia sygnalizujące uruchomienie przenośnika.
2. Przenośniki taśmowe pracujące w ciągu oraz człony konstrukcji przenośników
taśmowych, na których zainstalowane są urządzenia lub przewody
elektroenergetyczne, łączy się ze sobą po obu stronach linką lub taśmą stalową o
przekroju co najmniej 50 mm2.
10) § 26. Sprzęt pływający oraz dojścia do stanowisk pracy na sprzęcie pływającym
wyposaża się w balustrady z poręczami ochronnymi umieszczonymi na wysokości
1,1 m. Na każdej zmianie roboczej, przed rozpoczęciem pracy, kontroluje się stan
zanurzenia pontonów przenośnika. Wyniki kontroli wpisuje się do książki kontroli.
10
11) § 29. 1. Zakłady górnicze, w których przerwa w dopływie energii elektrycznej
może spowodować zagrożenie dla ludzi, środowiska i mienia, powinny posiadać
dwa niezależne zasilania pokrywające:
1) pełne zapotrzebowanie mocy dla urządzeń zakładu górniczego,
2) minimalną moc gwarantowaną dla urządzeń, w których przerwa w dopływie
energii może spowodować zagrożenie.
2. Decyzję o wyposażeniu w jedno zasilanie podejmuje kierownik ruchu zakładu
górniczego, powiadamiając o tym właściwy organ nadzoru górniczego.
12) § 38. 1. Kierownik ruchu zakładu górniczego określa rodzaje prac, które są
wykonywane w warunkach szczególnego zagrożenia.
2. Prace, o których mowa w ust. 1, powinny być w szczególności:
1) wykonywane przez wyspecjalizowanych w tym zakresie pracowników pod
bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu,
2) poprzedzone sprawdzeniem stanu bezpieczeństwa miejsca pracy i urządzeń przez
osobę dozoru ruchu,
3) poprzedzone instruktażem pracowników o mogącym wystąpić zagrożeniu oraz
sposobie prawidłowego i bezpiecznego wykonywania prac.
13) § 42. Roboty przygotowawcze na przedpolu wyrobiska odkrywkowego i
zwałowiska prowadzi się z wyprzedzeniem przed robotami górniczymi w zakresie i
terminie określonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego, zapewniającym
bezpieczne prowadzenie robót górniczych.
14) § 44. Roboty udostępniające i eksploatacyjne prowadzi się w sposób odpowiedni do
warunków geologiczno-górniczych i wyposażenia technicznego zachowując
bezpieczne parametry wyrobiska górniczego oraz pasów ochronnych, a także
zapewniający bezpieczeństwo pracowników oraz bezpieczeństwo i ciągłość ruchu
zakładu górniczego.
15) § 51.2 W ewidencji odstrzałów odnotowuje się:
1) numer dokumentacji strzałowej oraz datę, godzinę i miejsce odstrzału,
2) rzeczywiste parametry odstrzału,
3) istotne informacje dotyczące wykonywanych robót strzałowych.
16) § 60. Odpalanie ładunków środków strzałowych lontami detonującymi może być
wykonywane, jeżeli:
1) odcinki lontu o potrzebnej długości są przygotowane przed ich umieszczeniem w
otworach strzałowych,
2) w tej samej sieci strzałowej są używane lonty jednego rodzaju, pochodzące z
jednej wytwórni,
11
3) sieć strzałowa nie tworzy pętli,
4) w przypadku krzyżowania się lontów lub układania linii równoległych
zachowane są odstępy między nimi wynoszące co najmniej 0,2 m,
5) opuszczany na loncie do otworu strzałowego ładunek udarowy ma masę zgodną
z określoną przez producenta, lecz nieprzekraczającą 500 g,
6) do inicjowania lontów detonujących nie są używane spłonki,
7) połączenia lontów wykonane są na nakładkę, na odcinku nie krótszym niż 0,2 m
i zabezpieczone taśmą izolacyjną,
8) odgałęzienia od sieci strzałowej wychodzą w kierunku przebiegu fali
detonacyjnej pod kątem od 30° do 45°,
9) połączenia odcinków lontu nie są umieszczone w przybitce.
17) § 69.4. Strzelanie doświadczalne prowadzi kierownik służby strzałowej pod
nadzorem kierownika działu robót górniczych, a w miarę potrzeb, z udziałem
rzeczoznawcy, o którym mowa w ust. 3.
18) § 81. 1. Eksploatacja złoża spod lustra wody urządzeniami pływającymi odbywa się
zgodnie z projektem technicznym eksploatacji złoża zatwierdzonym przez
kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. W przypadku prowadzenia eksploatacji , o której mowa w ust 1., na wodach
płynących projekt techniczny powinien uwzględniać przepisy w sprawie
bezpieczeństwa żeglugi w żegludze śródlądowej
3. Projekt techniczny eksploatacji określa w szczególności:
1) technologię urabiania,
2) dopuszczalne parametry pracy maszyn,
3) sposób transportu urobku,
4) stosowane maszyny i urządzenia.
4. Zasady podziału obowiązków i współdziałania osób załogi urządzenia
pływającego i osób zatrudnionych przy prowadzeniu ruchu zakładu górniczego
ustala przedsiębiorca, powiadamiając właściwe organy nadzoru górniczego i
administracji śródlądowej.
19) § 84.3. W przypadkach uzasadnionych warunkami technicznymi i terenowymi oraz
warunkami bezpieczeństwa, a także przeznaczeniem urobionych mas, kierownik
ruchu zakładu górniczego decyduje o odstąpieniu od sporządzania dokumentacji, o
której mowa w ust. 1.
20) § 91. 1. W przypadku załadunku urządzeniami mechanicznymi pojazdy mogą być
podstawione do miejsc załadunkowych po otrzymaniu sygnału od operatora
maszyny lub urządzenia załadowczego.
2. Objaśnienie sygnałów porozumiewawczych obowiązujących podczas załadunku
powinno być umieszczone w widocznym dla kierowcy pojazdu miejscu.
12
3. Czerpak maszyny lub urządzenia załadowczego nie może być przemieszczany nad
kabiną kierowcy pojazdu.
21) § 101. 1. Pracownicy zatrudnieni przy obsłudze obiektów pływających oraz maszyn
i urządzeń znajdujących się na nich powinni posiadać odpowiednie uprawnienia.
2. Przechodzenie między pogłębiarką, koparką lub innym urządzeniem pływającym
a barką jest dozwolone tylko po pomoście.
3. Na każdej zmianie roboczej powinna być przynajmniej jeden pracownik
przeszkolony w zakresie ratownictwa wodnego.
22) § 110. 1. Służba geologiczna i miernicza zakładu górniczego prowadzi książkę
ewidencji dokumentacji mierniczo-geologicznej oraz książkę uwag.
Książka uwag powinna zawierać informacje dotyczące w szczególności:
1) prowadzenia robót nieujętych w planie ruchu lub z nim niezgodnych,
2) uchybień w zakresie racjonalnej gospodarki złożem,
3) zauważonych zagrożeń mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu zakładu
górniczego.
23) § 111. Roboty górnicze w sąsiedztwie filarów, zbiorników i cieków wodnych oraz
obiektów budowlanych zakładu górniczego mogą być prowadzone po uprzednim
sprawdzeniu przez służbę geologiczną i mierniczą kierunków, odległości oraz
zasięgu i rozmiarów zagrożenia.
24) § 123. 1. Przepisów § 9 ust. 2, § 12 ust. 2, § 16, § 49–69, § 84, § 87, § 89, § 104–
106, oraz § 112 nie stosuje się do odkrywkowych zakładów górniczych
wydobywających kopaliny pospolite w warunkach określonych w art. 16 ust. 2a
ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze.
2. W odkrywkowych zakładach górniczych, o których mowa w ust. 1, dokument
bezpieczeństwa, o którym mowa w § 4 ust. 1, mogą stanowić instrukcje i inne
dokumenty oraz opracowania posiadane przez przedsiębiorcę.
3. Przepisy nie wymienione w ust. 1 stosuje się odpowiednio w odkrywkowych
zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite w warunkach
określonych w art. 16 ust. 2a ustawy, o której mowa w ust. 1.
Jednocześnie Komisja uznała, że proponowane zapisy §§ 6, 59, 59a, 112 należy
przeredagować i przedstawić propozycję na następnym posiedzeniu Komisji. Propozycja
zmiany zapisu pkt 7.c Dokumentu Bezpieczeństwa Komisja uznała za niezasadne.
Komisja zwróciła uwagę, że zmiany proponowane w ww. rozporządzeniu należy ewentualnie
uwzględnić przy planowaniu zmian w rozporządzeniu dotyczącym odkrywkowych zakładów
górniczych wydobywających kopaliny podstawowe.
13
Ad. 3
Wnioskodawca Zakład Robót Górniczych w Krośnie wystąpił o wyjaśnienie pojęć – otwór
wiertniczy oraz odwiert. Jednocześnie zasygnalizował trudności z dotrzymaniem wymogów
nałożonych §§ 42 i 167 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002r. w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego
zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny
otworami wiertniczymi (Dz.U. Nr 109, poz. 961) w okresie likwidacji odwiertów w związku
ze zmianami infrastruktury jakie w międzyczasie nastąpiły.
W celu udzielenia odpowiedzi na pytanie czy nazwa otwór wiertniczy jest tożsama z nazwą
odwiert, Komisja przeprowadziła analizę przepisów rozporządzenia MG z dnia 28 czerwca
2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zapisów zawartych w Polskich
Normach i Leksykonie Górniczym (wydawnictwo Śląsk Katowice 1989r.).
Zapisy zawarte w Polskich normach definiują:
a) „otwór wiertniczy – cylindryczny otwór o małej średnicy w porównaniu do
długości, wyrobisko górnicze wykonane w skorupie ziemskiej metodami
wiertniczymi”’
b) odwiert to „otwór wiertniczy, w którym zakończono prace wiertnicze i
udostępniono poziom skały zbiornikowej do eksploatacji”.
W Leksykonie Górniczym:
a) odwiert – otwór wiertniczy, w którym zakończono czynności wiertnicze,
b) Leksykon Górniczy definiuje pojęcie otworu wiertniczego, w zależności od
konstrukcji otworu i jego przeznaczenia.
Analizując przepisy stwierdzono, że określenie „otwór wiertniczy” dotyczy fazy wierceń,
natomiast „odwiert” fazy wydobywczej.
Zróżnicowanie nazewnictwa jest konieczne i nadaje zrozumiałą formę wymogom
rozporządzenia.
Odpowiadając na pytanie jak należy odnosić wymagania § 42 ww. rozporządzenia do
odwiertów, które zakończyły eksploatacje i oczekują na likwidacje lub w niedługim czasie
będą likwidowane przeprowadzono analizę zapisów § 42 i § 167, które stanowią:
§ 42.1. Otwór wiertniczy lokalizuje się co najmniej w odległości:
1) 50 m od obiektów z ogniem otwartym przy wierceniach w celu poszukiwania,
rozpoznania i wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego, a także w rejonach o
przewidywanym występowaniu w górotworze nagromadzeń gazów palnych,
2) wynoszącej 1,5 wysokości wieży wiertniczej lub masztu od linii kolejowych, kanałów
i zbiorników wodnych, rzek, dróg publicznych, zabudowań, z tym że odległość od
napowietrznych linii wysokiego napięcia powinna wynosić 1,5 wysokości wieży lub
masztu, lecz nie mniej niż 30 m.
2. Przy pracach wiertniczych wykonywanych dla celów sejsmicznych odległości od
poszczególnych obiektów ustala kierownik ruchu zakładu górniczego.
3. W przypadku występowania zagrożenia siarkowodorowego odległości otworów
wiertniczych od obiektów mieszkalnych określa § 82.
14
4. Odległości, o których mowa w ust.1, mogą być zmniejszone przez kierownika ruchu
zakładu górniczego w przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi, o
zmniejszeniu odległości zawiadamia się właściwy organ nadzoru górniczego.
§ 167.1. Odległość obiektów i urządzeń związanych z wydobywanie ropy naftowej i gazu
ziemnego oraz podziemnym magazynowaniem węglowodorów płynących na lądzie, w
szczególności odwiertów, gazoliniarni, urządzeń i instalacji do osuszania i odsiarczania gazu,
tłoczni ropy i gazu, nie powinna być mniejsza niż:
1) 50 m – od dróg publicznych, linii kolejowych, budynków administracyjnych i
mieszkalnych oraz innych obiektów z otwartym ogniem niezwiązanych z ruchem
zakładu górniczego,
2) 20 m – od stacji redukcyjno-pomiarowych do obiektów i miejsc z otwartym ogniem
wymienionych w pkt 1.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego może wyrazić zgodę na zmniejszenie odległości, o
których mowa w ust.1, w przypadku uzasadnionym warunkami techniczno-ruchowymi, o
wyrażeniu zgody zawiadamia właściwy organ nadzoru górniczego.
Biorąc powyższe pod uwagę uznano, że wymagania dot. odległości ujęte w § 42.1. odnoszące
się do wykonania prac wiertniczych, jak ujęte § 167.1 ww. rozporządzenia dotyczące
eksploatacji nie stanowią przeszkody dla przeprowadzenia likwidacji odwiertów.
Rozporządzenie MG z dnia 28 czerwca 2002r. w § 42.2 jak i § 167.2 dopuszcza zmianę
odległości o których mowa oraz ustala, że zmiana ta może być dokonana przez KRZG
w przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi. Zmiana odległości
umożliwia zarówno wykonanie otworu wiertniczego, jak i likwidację w przypadku
zaistnienia mniejszych od wymaganych przez rozporządzenie odległości, uwarunkowanych
infrastrukturą powierzchniową.
Warunkiem zmniejszenia odległości jest powiadomienie o tym właściwego organu nadzoru
górniczego oraz podjęcie odpowiednich przedsięwzięć zabezpieczających zezwalających
wykonywać te roboty z zachowaniem bezpieczeństwa i higieny pracy.
Odnosząc się do likwidacji zauważono, że do jej wykonania używa się mniejszych urządzeń
oraz że zagrożenia występujące przy likwidacji są znacznie mniejsze niż przy wierceniu. W
związku z powyższym realizacja podjętych przedsięwzięć zabezpieczających będzie
łatwiejsza niż przy wierceniu.
Ad. 4
Wnioskodawca Sekcja Krajowa Górnictwa Rud Miedzi NSZZ „Solidarność” wniósł pod
obrady Komisji propozycję skreślenia w rubryce 4 (staż pracy) pozycja 6 (operator maszyn
przodkowych) załącznika nr 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 11 czerwca 2002r.
w sprawie kwalifikacji wymaganych od osób kierownictwa i dozoru ruchu zakładów
górniczych, mierniczego górniczego i geologa górniczego oraz wykazu stanowisk w ruchu
zakładu górniczego, które wymagają szczególnych kwalifikacji (Dz.U.Nr 84, poz.755)
wyrazu ślusarz. W konsekwencji wprowadzenia tej propozycji ślusarze nie mogliby
uzyskiwać kwalifikacji operatorów maszyn przodkowych. Wnioskodawcy argumentowali, że
ślusarz – operator maszyny przodkowej nie jest dostatecznie przygotowany do wykonywania
obowiązków jakie nakłada na operatorów maszyn górniczych § 46 rozporządzenia Ministra
Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002r. w sprawie bhp w podziemnych zakładach górniczych
(Dz.U.Nr 139, poz.1169) – obserwacja stropu, spągu, ociosu, obowiązek dokonywania
obrywki. Dodatkowo podnosili, że jakość szkolenia operatorów – ślusarzy w KGHM Polska
Miedź S.A. jest ich zdaniem niewystarczająca. Zwracali uwagę, że operatorzy-ślusarze mają
problemy z uzyskaniem odpowiednich uprawnień emerytalnych.
15
W trakcie dyskusji przedstawiciele KGHM wyrazili pogląd, że bezpieczeństwo operatorów
maszyn przodkowych – ślusarzy jest zapewnione w dostateczny sposób, gdyż praca w
przodkach kombinatu jest zmechanizowana, a prace górnicze nie są wykonywane technologią
ręczną. Jednocześnie nie zauważono wzrostu wypadkowości związanej z dopuszczeniem od
1999r. do obsługi maszyn przodkowych ślusarzy.
Przedstawiciele KGHM poinformowali, że wystąpiono do ośrodka szkoleniowego o
rozszerzenie programu szkolenia operatorów o zagadnienia związane ze sposobem badania
stropu i ociosu, obrywania brył górotworu, obserwacji stropu i ociosów wyrobiska oraz
zachowania w przypadku wystąpienia zawału.
Jednocześnie zadeklarowano, że w I kwartale 2005r. w KGHM zostanie uruchomiony
oddział szkoleniowy, gdzie operatorzy będą nabywać praktyczną wiedzę. Przedstawiciel
Kombinatu zadeklarował, że wszyscy operatorzy maszyn przodkowych – ślusarze, którzy
zechcą, będą mogli nabyć uprawnienia górnika. W sprawie równego traktowania uprawnień
emerytalnych dla operatorów górników i ślusarzy kierownictwo KGHM wystąpi do
odpowiednich organów ZUS.
Po dyskusji członkowie Komisji uznali, że nie jest konieczna zmiana zapisów prawa o
kwalifikacjach, bo działanie w zakresie poprawy jakości szkoleń są właściwym
rozwiązaniem.
Na zakończenie obrad poinformowano członków Komisji, że następne posiedzenie
przewidywane jest w miesiącu lutym 2005r., a materiały rozesłane zostaną pocztą.
Protokołował
R. Moric
16