Traduction Cross Asset Invt Strategy Monthly_December
Transkrypt
Traduction Cross Asset Invt Strategy Monthly_December
12 Nr Grudzień 2014 r. Alokacja aktywów: strategie inwestycyjne Amundi Kilka punktów odniesienia na podstawie 13 kluczowych danych PHILIPPE ITHURBIDE, Szef ds. Badań, Strategii i Analiz na Świat – Paryż Niecały miesiąc temu opublikowaliśmy nasze scenariusze i przekonania dotyczące roku 2015 i kolejnych. Prognozę tę chciałbym tu potraktować jako dokument odniesienia. Obecnie celem nie jest powtórzenie wszystkich naszych wniosków, ale nadanie naszym ramom analitycznym lepszego kontekstu dzięki kilku kluczowym danym. 1 Średnie tempo wzrostu gospodarczego strefy euro w najbliższych % latach. Właśnie tyle jest w stanie obecnie wytwarzać eurostrefa. Aby można było wytwarzać więcej, polityka gospodarcza musi zostać bardziej zorientowana na wzrost: EBC ostatecznie określił swoje zamiary, instytucje europejskie zobowiązały się do ich realizacji, a rządy robią, co mogą, uwzględniając (często ograniczone) dostępne pole manewru, w najlepszym przypadku wdrażając reformy możliwie jak najmniej wpływające na wzrost gospodarczy — w przeciwieństwie do zdecydowanych programów oszczędnościowych wdrażanych przez kraje peryferyjne. Te ostatnie z pewnością cieszą się uznaniem za umiejętność reformowania się (patrz ranking OECD), jednak ceną za zmiany były w ich przypadku eliminacja popytu wewnętrznego i bardzo wysokie bezrobocie. Skutek: trudno jest uwierzyć, że obawy związane z deflacją — wyraźnie widoczne we wszystkich krajach strefy euro — znikną w przewidywalnej przyszłości. Ryzyko: dodatkowy spadek wzrostu w strefie euro ponownie wzbudzi obawy o wypłacalność krajów europejskich (z przewidywalnym wpływem na spready obligacji skarbowych). W celu złagodzenia tych obaw konieczne będzie wprowadzenie oszczędności budżetowych (eliminacja deficytu lub przynajmniej przywrócenie zdolności do bieżącej obsługi długu ze środków niepochodzących z rolowania) — warunki te jednak nie zawsze można spełnić jednocześnie. Spodziewane zwiększenie sumy bilansowej EBC. Mario Draghi ma że suma bilansowa jego banku osiągnie poziom z 2012 r. i wzrośnie bln € 1 nadzieję, o około 50%, czyli kolejny bilion euro, do poziomu odpowiadającego 10% PKB strefy euro. Aby to osiągnąć, EBC wdraża szereg inicjatyw, w tym programy TLTRO, program skupu instrumentów ABS (ABSPP), program skupu obligacji zabezpieczonych (CBPP), a także — ostatecznie — skup obligacji komercyjnych i skarbowych. Wszystkie trzeba jednak analizować, biorąc pod uwagę trzy czynniki: ••zamiar utrzymania niskich (krótko- i długoterminowych) stóp procentowych przez dłuższy okres w celu promowania wzrostu gospodarczego i poprawy wypłacalności nadmiernie zadłużonych podmiotów; ••zamiar reaktywacji akcji kredytowej banków dla małych i średnich przedsiębiorstw, które stanowią istotny komponent europejskich gospodarek: odpowiadają za ponad 70% siły roboczej, niemal 60% wartości dodanej oraz 85% nowych miejsc pracy powstałych w trakcie ostatnich 10 lat; ••zamiar „otwarcia” Europy Północnej (nadmiar oszczędności) i Południowej (brak inwestycji) w celu pobudzenia konwergencji gospodarczej i finansowej. Podsumowanie W oparciu o kilka parametrów charakteryzujących stan rynków finansowych (niskie stopy krótkoterminowe, ograniczony potencjał wzrostu, udział spreadu w ogólnej stopie procentowej, stosunek stopy dywidend do stóp długoterminowych, wzrost zysków po spadku euro, rentowność instrumentów kredytowych itp.) przedstawiamy argumenty uzasadniające naszą alokację aktywów. Ogólnie rzecz biorąc, kontekstem dla naszej alokacji aktywów jest światowa reflacja aktywów oraz powolny wzrost gospodarczy. W przypadku rynków akcji rekomendujemy akcje spółek wypłacających dywidendy, wrażliwych na (niski) poziom stóp procentowych, a także na kursy wymiany (deprecjacja euro jest jednym z kluczowych czynników naszego scenariusza bazowego) i takich, które mogą być przedmiotem fuzji oraz przejęć. Jeżeli chodzi o obligacje skarbowe, spready nadal mają wpływ na alokację aktywów — stopy procentowe papierów państw stanowiących rdzeń eurostrefy są zdecydowanie zbyt niskie i nie zapewniają adekwatnej ochrony. W odniesieniu do obligacji przedsiębiorstw, czyli instrumentów wrażliwych na poziomy stóp procentowych, zalecamy wdrażanie strategii carry trade zorientowanych na niższe ratingi — preferujemy długie okresy zapadalności i wysokie rentowności, a także rynek europejski w stosunku do Stanów Zjednoczonych. Wszystkie te strategie są zasadniczo spójne z preferencjami, które przyjmowaliśmy przez cały rok 2014, z jednym wyjątkiem: obecnie największe ryzyko wiąże się z perspektywami wzrostu, a nie płynnością lub wzrostem stóp długoterminowych. Jeżeli wzrost gospodarczy powróci, to wszystkie — lub prawie wszystkie — te strategie będą wymagać ponownego przeanalizowania. Rynki finansowe uważają banki centralne za wiarygodne, jednak rok 2015 z pewnością będzie mieć kluczowe znaczenie zarówno dla EBC, jak i dla Fedu. Skutek: działania EBC na rzecz zwiększenia płynności, niskie stopy procentowe, poszukiwanie wyższych rentowności i spreadów, a także deprecjacja euro — wszystkie te czynniki będą mieć korzystny wpływ na rynek długu i akcji. Ryzyko: jeżeli EBC nie będzie w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań lub rozczaruje rynki finansowe, istotnie wpłynie to na oczekiwania dotyczące wzrostu gospodarczego i spreadów obligacji skarbowych. 0 Poziom krótkoterminowych stóp procentowych w strefie euro — przez % najbliższe kilka lat. Sytuacja gospodarcza i finansowa strefy euro, a także ogólny kierunek polityki EBC, sugerują, że przez najbliższe 3–5 lat krótkoterminowe stopy procentowe w strefie euro zostaną utrzymane na skrajnie Dodatkowy spadek wzrostu PKB strefy euro ponownie wzbudziłby obawy o wypłacalność krajów europejskich Dokument przeznaczony wyłącznie dla klientów profesjonalnych, podmiotów świadczących usługi z zakresu inwestycji oraz wszelkich innych specjalistów z branży finansów. 1 12 Nr Grudzień 2014 r. niskim poziomie. Skutek: oczywiście, obecność na rynku pieniężnym jest jednym ze sposobów na ograniczenie ryzyka portfela, jednak wybór tego segmentu niezależnie od rodzaju aktywów nie pozwala uzyskać żadnych realnych zysków. Zbliżone do zera stopy procentowe umożliwiają również wycenę innych klas aktywów. Ryzyko: jeżeli deflacja się umocni, utrzymywanie zerowych stóp procentowych będzie postrzegane negatywnie przez rynki finansowe. Rentowność niemieckich obligacji dwuletnich. Spadek stóp p.b. procentowych objął już cały krótkookresowy odcinek krzywej rentowności — to dobra wiadomość dla już zadłużonych podmiotów. -5 Skutki: dwie znaczące konsekwencje dla inwestycji: ••po pierwsze, konieczność utrzymywania papierów długoterminowych w celu uzyskania choć kilku punktów bazowych zwrotu — oprocentowanie niemieckich dziesięciolatek jest z pewnością bardzo niskie, jednak przy tym samym poziomie ryzyka zapewnia (przy rentowności 0,75%) spreadu w porównaniu do rentowności obligacji dwuletnich (oprocentowanie pięciolatek wynosi obecnie 0,10%); EBC nie może rozczarować rynków finansowych, jeżeli chodzi o działania pobudzające wzrost gospodarczy ••po drugie, jest jasne, że papiery o długim okresie wykupu nie mogą odgrywać istotnej roli na przykład w strategii hedgingu makroekonomicznego w przypadku portfeli narażonych na bardziej ryzykowne aktywa, ponieważ potencjał spadku stóp jest ograniczony. Z tego rodzaju sytuacją mieliśmy do czynienia w październiku, kiedy to wzrost rentowności obligacji (w tym papierów o ekstremalnie długich terminach zapadalności) nie zdołał skompensować gwałtownego załamania na rynkach akcji. Ryzyko: skrajnie niski poziom stóp procentowych papierów krótkoterminowych rozszerzy się na papiery długoterminowe, które i tak są już bardzo nisko oprocentowane. 80 Udział spreadu kredytowego w łącznej stopie oprocentowania w strefie % euro. Zawsze warto sprawdzić, do jakiego stopnia poziom spreadu chroni przed wzrostem stopy procentowej. Dobra wiadomość: ••rynek europejski zapewnia lepszą ochronę niż rynek USA, gdzie udział spreadu w stopie procentowej wynosi jedynie 40%; ••ryzyko wzrostu stóp krótko- i długoterminowych jest w strefie euro znacznie niższe niż na rynku amerykańskim. Trzeba jednak zwrócić uwagę na pewien niuans: mimo że procentowy udział kredytu w łącznej stopie jest wysoki, poziom spreadów jest niski, co nadaje pewną perspektywę temu argumentowi. Biorąc pod uwagę ograniczony potencjał spadku stóp, długa zapadalność nie ogranicza już ryzyka w przypadku aktywów ryzykownych Skutki: w tym kontekście zaleca się przeważenie kredytu europejskiego w stosunku do rynku USA. Ma to sens, jeżeli za istotne kryterium inwestycyjne uważa się ochronny charakter walorów. Ryzyko: drastyczny i nagły wzrost stóp procentowych w USA wyeliminowałby przewagę związaną z carry trade — tym bardziej, że spready są niskie. Mógłby również wywołać lawinową wyprzedaż aktywów, które ze względu na swój charakter nie są zbyt płynne. 85 Udział europejskich instrumentów kredytowych (w tym obligacji % skarbowych) przynoszących poniżej 2% zwrotu, w porównaniu do 40% na początku roku. Tegoroczne załamanie stóp procentowych i spreadów i tak można już uznać za dość gwałtowne. Skutki: poszukiwanie rentowności zmusza nas do zwrócenia się w stronę niższych ratingów i dłuższych okresów zapadalności, a to oznacza wzrost ryzyka portfela. Preferować firmy korzystające z płynności EBC, w przypadku których podaż papierów wartościowych spada i które mają większą zdolność do spłaty długów... Drastyczna zmiana stóp procentowych zaszkodziłaby obligacjom przedsiębiorstw Ryzyko: jak już wspomnieliśmy, załamanie wzrostu miałoby pewien wpływ na spready kredytu. 320 Aktualna różnica między oprocentowaniem długu rynków wschodzących p.b. (EMBI Global Diversified) a rentownością obligacji USA o bardzo długim terminie zakupu (5,5% w porównaniu z 2,3%). Stosunek rentowności długu państw wschodzących do oprocentowania amerykańskich dziesięciolatek od 2010 utrzymuje się na przeciętnym poziomie 1,4, w porównaniu do 1,3 w latach 2000– 2007. 2 Dokument przeznaczony wyłącznie dla klientów profesjonalnych, podmiotów świadczących usługi z zakresu inwestycji oraz wszelkich innych specjalistów z branży finansów. 12 Nr Grudzień 2014 r. Skutek: dług państw wschodzących nadal stanowi atrakcyjną okazję do transakcji carry trade — to dobra informacja w otoczeniu, w którym inwestorzy ciągle desperacko poszukują rentowności i zwrotów z instrumentów stałodochodowych, a także w świecie niskiego (Europa) lub ograniczonego (USA) ryzyka związanego z wyższymi rentownościami. Ryzyko: obraz wyglądałby gorzej, gdyby pojawiły się oczekiwania dotyczące szybkiego i istotnego wzrostu rentowności obligacji USA bądź dalszego pogorszenia sytuacji w ważnych krajach wschodzących. Scenariusz taki podkreślałby problemy strukturalne i wrażliwość finansową niektórych krajów. Co więcej, spadek cen ropy naftowej powinien spowodować wzrost rentowności obligacji skarbowych, wziąwszy pod uwagę to, że wielu emitentów zajmuje się wydobywaniem tego surowca. 12,5 Przeciętny wzrost zysków europejskich przedsiębiorstw w rezultacie % spadku kursu euro o 10%. Tematem tym zajęliśmy się w wydaniu październikowym, w którym zwróciliśmy uwagę na automatyczne, niezależne od wzrostu wolumenu sprzedaży skutki wszelkiej dalszej deprecjacji euro. Z pewnością niektóre firmy są bardziej wrażliwe na kursy wymiany (poziom ekspozycji na czynniki międzynarodowe, elastyczność strategii zabezpieczania się przed wahaniami kursowymi itp.). Preferujemy spółki europejskie wrażliwe na spadek kursów wymiany Skutek: preferować inwestycje w firmy wysoce wrażliwe na kursy wymiany. Ryzyko: nie wszystkie firmy są w stanie przenieść zmiany kursów wymiany na oferowane ceny — będą one wykorzystywać takie wahania, aby przywracać swoje marże. Ma to ujemny wpływ na wzrost gospodarczy, ale pozytywnie wpływa na polityki dywidend. Poziom inflacji odpowiadający najwyższym poziomom wskaźników % cena/zysk. Dane historyczne pokazują, że wskaźniki cena/zysk zaczynają maleć, gdy inflacja przekracza 3%, zaś wyceny i wyniki finansowe przedsiębiorstw maleją, gdy tylko deflacja zaczyna przekładać się na rzeczywiste dane. 0 −3 % Preferujemy spółki wypłacające dywidendy Skutek: stabilna inflacja oraz kontrola inflacji są głównymi problemami dla banków centralnych, a także kluczowymi czynnikami strategii inwestycyjnych. Ryzyko: znaczącym źródłem ryzyka, zwłaszcza dla strefy euro, jest dalsza propagacja obecnej deflacji. Luka rentowności aktywów między USA i Europą. Stany Zjednoczone % dotknął jeden kryzys, zaś strefa euro musiała znieść dwa (kryzys finansowy z roku 2008 oraz kryzys na rynku obligacji skarbowych). Ożywienie gospodarcze w Stanach Zjednoczone było szybsze i bardziej solidne, zaś ich polityka monetarna była bardziej aktywna — szybszy i intensywniejszy okazał się też powrót zysków. Ogółem rynek amerykański osiągnął nowe maksima, czego nie można powiedzieć o rynkach europejskich. Luka ta będzie prawdopodobnie stopniowo redukowana w miarę pojawiania się skutków środków ekonomicznych, deprecjacji euro itp. Skutek: na tym etapie cyklu rozsądne wydaje się preferowanie strefy euro. Ryzyko: środki mające na celu pobudzenie wzrostu gospodarczego rozczarują, zaś euro nie ulegnie deprecjacji. Stosunek stopy dywidend do długoterminowych stóp wolnych od ryzyka (oprocentowania niemieckich obligacji 10-letnich). Przyczyną obecnej sytuacji jest to, że przez ostatnie 25 lat długoterminowa stopa wolna od ryzyka załamała się i wynosi obecnie zaledwie jedną dziesiątą wcześniejszego poziomu, podczas gdy polityka dywidend zmieniła się w relatywnie niewielkim stopniu. Skutek: niskie stopy długoterminowe stanowią bodziec skłaniający inwestorów do większego zainteresowania rynkiem akcji. Ryzyko: wzrost stóp długoterminowych i spadek dywidend. ••Trudno jest stawiać na wzrost stóp długoterminowych w sytuacji innej niż silny efekt „epidemii” w rezultacie wzrostu stóp w Stanach Zjednoczonych. Wzrost stóp długoterminowych w USA najprawdopodobniej będzie rezultatem wzrostu stóp krótkoterminowych — a jesteśmy w stanie założyć się, że ze względu na wysokie zróżnicowanie kierunków polityki monetarnej strefa euro będzie w stanie utrzymać brak korelacji ze stopami amerykańskimi. EBC jest zdecydowany zwiększać płynność i utrzymywać niskie stopy, a to prawdopodobnie będzie 40 3,5 Największe ryzyko wiąże się obecnie z perspektywami wzrostu gospodarczego — a nie płynnością lub wzrostem stóp długoterminowych Dokument przeznaczony wyłącznie dla klientów profesjonalnych, podmiotów świadczących usługi z zakresu inwestycji oraz wszelkich innych specjalistów z branży finansów. 3 12 Nr Grudzień 2014 r. sprzyjać brakowi korelacji oraz wzrostowi spreadów stóp procentowych w stosunku do USA. ••Tymczasem w ostatnich latach nie mieliśmy do czynienia ze spadkiem dywidend: Europa pozostaje regionem, gdzie są one najwyższe — liderem hojności była ostatnio Francja. 1,8 Stosunek stopy dywidend w Europie do stopy dywidend w USA i Japonii. Skutek: scenariusz wzrostu gospodarczego przemawia na korzyść USA, jednak poziom wycen rynkowych oraz wpływ kursów wymiany na zyski sprzyja inwestycjom w spółki europejskie. ALOKACJA AKTYWÓW PERSPEKTYWA KRÓTKOTERMINOWA GOTÓWKA EUR OBLIGACJE PAŃSTWOWE Stany Zjednoczone Strefa euro (państwa podstawowe) Strefa euro (państwa peryferyjne) 2/3 Japonia Skutek: rekomendujemy preferowanie w strategiach inwestycyjnych regionów, sektorów i spółek, które kontynuują wypłacanie dywidend mimo wolniejszego wzrostu gospodarczego. Ryzyko: zmiana polityki dywidend, zwłaszcza w krajach europejskich. Ryzyko to obecnie nie jest znaczące. Podsumowując, kontekstem dla naszej alokacji aktywów jest światowa reflacja aktywów, powolny wzrost gospodarczy oraz niska inflacja w gospodarce realnej. W przypadku rynków akcji rekomendujemy akcje spółek wypłacających dywidendy, wrażliwych na (niski) poziom stóp procentowych, a także na kursy wymiany (deprecjacja euro jest jednym z kluczowych czynników naszego scenariusza bazowego) i takich, które mogą być przedmiotem fuzji oraz przejęć. Jeżeli chodzi o obligacje skarbowe, spready nadal mają wpływ na alokację aktywów — stopy procentowe papierów państw stanowiących rdzeń eurostrefy są zdecydowanie zbyt niskie i nie zapewniają adekwatnej ochrony. W odniesieniu do obligacji przedsiębiorstw, czyli instrumentów wrażliwych na poziomy stóp procentowych, zalecamy wdrażanie strategii carry trade zorientowanych na niższe ratingi — preferujemy długie okresy zapadalności i wysokie rentowności, a także rynek europejski w stosunku do Stanów Zjednoczonych. Wszystkie te strategie są zasadniczo spójne z preferencjami, które przyjmowaliśmy przez cały rok 2014, z jednym wyjątkiem: obecnie największe ryzyko wiąże się z perspektywami wzrostu, a nie płynnością lub wzrostem stóp długoterminowych. Jeżeli wzrost gospodarczy powróci, to wszystkie — lub prawie wszystkie — te strategie będą wymagać ponownego rozważenia. + ++ USD Ryzyko: drastyczna zmiana polityk dywidend. Udział stopy dywidend w długoterminowej rentowności akcji. W kontekście ślimaczącego się wzrostu gospodarczego udział dywidend w rentowności akcji staje się jeszcze wyższy. -- - Wielka Brytania Rynki wschodzące OBLIGACJE KORPORACYJNE Klasa inwestycyjna Europa Klasa inwestycyjna USA Wysokodochodowe Europa Wysokodochodowe USA AKCJE Stany Zjednoczone Strefa euro Europa bez strefy euro Japonia Rynki wschodzące WALUTY Dolar amer. Euro Funt szterling Jen Waluty rynków wschodzących (--) Znaczące niedoważenie (-) Niedoważenie ( ) Pozycja neutralna (+) Przeważenie (++) Znaczące przeważenie TYP PORTFELA Portfele akcji • Preferować akcje ze strefy euro • USA: utrzymać pozycję neutralną do niedoważonej • Utrzymać neutralny współczynnik beta portfela • Rynki wschodzące: wybór kraju ma kluczowe znaczenie • W obrębie rynków wschodzących - utrzymać przeważenie na państwach z regionu Zatoki Perskiej, Meksyku, Indiach i Tajlandii - pozycja neutralna na Chinach, Brazylii, Turcji, RPA i Indonezji - utrzymać niedoważenie na Malezji, Korei Południowej, Rosji, Tajwanie i Chile • Preferować sektory cykliczne w stosunku do farmacji i dóbr konsumenckich • Utrzymać długą pozycję na USD oraz krótką na JPY i EUR 4 Portfele obligacji Portfele zdywersyfikowane • Utrzymać przeważenie zwłaszcza na europejskich • Pozycja neutralna na akcjach z USA •P referować akcje ze strefy euro i japońskie instrumentach stałodochodowych rzeważyć akcje z krajów wschodzących, • Niedoważenie USA i Wlk. Brytanii (krótkie terminy • P preferować państwa zużywające surowce wykupu) •P referować akcje w przeciwieństwie do • Utrzymać przeważenie na Włoszech i Hiszpanii obligacji przedsiębiorstw • Utrzymać pozycję niedoważoną lub zerową na •U trzymać długą pozycję na krajach peryferyjnych z problemami z płynnością/ wysokodochodowych obligacjach wypłacalnością przedsiębiorstw ze strefy euro (preferować Europę w stosunku do USA) • Obligacje z rdzenia strefy euro z długą duracją •P rzeważyć obligacje państwowe krajów • Przeważyć dług państw wschodzących z peryferii strefy euro w przypadku krajów zużywających surowce •P ozytywny stosunek do długu rynków • Pozycja długa na sektorze finansowym wschodzących • Utrzymać długą pozycję na USD oraz krótką na • Utrzymać długą pozycję na USD I GBP EUR i JPY oraz krótką na JPY i EUR Dokument przeznaczony wyłącznie dla klientów profesjonalnych, podmiotów świadczących usługi z zakresu inwestycji oraz wszelkich innych specjalistów z branży finansów. 12 Nr Grudzień 2014 r. Czynniki ryzyka GRUDZIEŃ POZIOM RYZYKA FED: ZMIANA POLITYKI Z UZNANIOWEJ NA OPARTĄ NA REGUŁACH Choć w trakcie ostatnich 12 miesięcy rynek pracy znacząco się ożywił, zasadniczo zastój nadal trwa. Z pewnością to właśnie ten obszar będzie mieć kluczowe znaczenie dla polityki monetarnej. Fed stopniowo powraca do opierania polityki pieniężnej wyłącznie na danych. Występuje luka między umiarkowanymi oświadczeniami Janet Yellen a ujawnianymi zamiarami poszczególnych członków Fedu (przewidującymi normalizację polityki pieniężnej), jak również oczekiwaniami rynku (podchodzącego do normalizacji sceptycznie). W tej sytuacji prawdopodobne stają się wzrost płynności oraz nieporozumienia dotyczące działań i oświadczeń Fedu. W rezultacie warto bacznie analizować treść komunikatów tej instytucji. WYSOKIE RYZYKO STANY ZJEDNOCZONE: SZYBKI I POWSZECHNY WZROST STÓP DŁUGOTERMINOWYCH Rynki martwią się początkiem normalizacji polityki monetarnej mniej niż w 2013 r. Ograniczenie skali skupu obligacji przez Fed nie zapobiegło spadkowi rentowności papierów długoterminowych. Dowodzi to, że czynniki monetarne nie są jedynymi, które wpływają na poziom stóp długoterminowych. Ograniczenie potencjału wzrostu gospodarczego przełożyło się na spadek długoterminowej stopy równowagi, zaś obawy przed „wielką stagnacją” ograniczają ryzyko nagłego i trwałego wzrostu stóp długoterminowych. NISKIE RYZYKO JAPONIA: BRAK NOWYCH ŚRODKÓW STYMULACYJNYCH Podwyżka podatku VAT bardzo negatywnie wpłynęła na wzrost gospodarczy, a obecnie rozważane są nowe środki stymulacyjne. Bank Japonii ostatnio zwiększył zakres łagodzenia ilościowego. Niedawna deprecjacja jena prawdopodobnie wpłynie pozytywnie na zyski przedsiębiorstw, a co za tym idzie, wywrze korzystny wpływ na inwestycje prywatne oraz eksport. NISKIE RYZYKO • STREFA EURO: INTENSYFIKACJA ZAGROŻENIA DEFLACJĄ Presja deflacyjna w miesiącach letnich wzrosła. Spowolnienie wzrostu cen związane jest głównie z dezinflacją surowców i żywności. EBC przestawił się na zarządzanie ryzykiem, ogłosił program QE i w razie potrzeby jest gotów podjąć kolejne działania, co powinno przełożyć się na dalsze osłabienie euro. Deprecjacja euro i zmiana polityki stanowią najlepsze krótkookresowe środki obrony przed ryzykiem deflacji. UMIARKOWANE RYZYKO STREFA EURO: POLITYKA BEZ ZMIAN Oprocentowanie kredytów udzielanych MSP w krajach południowoeuropejskich zaczęło spadać. Plan skupu instrumentów typu ABS Europejskiego Banku Centralnego (mający na celu umożliwienie bankom odciążenia bilansów) pobudzi akcję kredytową i ożywi rynek sekurytyzacji. Przedsięwzięcie to powinno przynieść pozytywne rezultaty zwłaszcza w krajach odnotowujących właśnie przyspieszenie wzrostu gospodarczego. Pozytywną rolę odegrają również pożyczki udzielane w ramach TLTRO. Ożywienie będzie jednak powolne (delewarowanie jeszcze się nie zakończyło), a rządy powinny dać okazję do zadziałania automatycznym mechanizmom stabilizującym. Potrzebna jest zmiana szeroko rozumianej polityki (oprócz programu QE można się spodziewać europejskiego planu inwestycyjnego i bardziej ekspansywnej polityki fiskalnej) w celu pobudzenia popytu. NISKIE RYZYKO CHINY: NAGŁE SPOWOLNIENIE? Chiny będą obecnie musiały zmniejszyć poziom zadłużenia (m.in. ograniczając akcję kredytową i działalność parabanków, a także zmniejszając udział kredytów niskiej jakości), przywrócić potencjał wzrostu i doprowadzić do wzrostu produktywności (demografia będzie w tym przypadku czynnikiem raczej negatywnym). Przyszły wzrost gospodarczy będzie słabszy, jednak powinien charakteryzować się wyższą jakością. Chiny nadal mają pole manewru, aby pozwolić sobie na taką długotrwałą reformę, jednak skala problemu i zadanie do wykonania tak czy inaczej są kolosalne. UMIARKOWANE RYZYKO •GOSPODARKI WSCHODZĄCE: BARDZIEJ WYRAŹNY SPADEK TEMPA WZROSTU Zakończenie programu QE w Stanach Zjednoczonych nie zaszkodziło rynkom wschodzącym. Oczekiwania dotyczące podwyżek amerykańskich głównych stóp procentowych w 2015 r. wydają się uzasadnione. Uwagę należy zwrócić raczej na wpływające na poszczególne kraje czynniki fundamentalne (zagrożenie recesją w Rosji, pogorszenie sytuacji gospodarczej w Brazylii, problemy rynku nieruchomości w Chinach itp.). Finanse niektórych krajów pozostają wrażliwe (należy zwrócić uwagę zwłaszcza na RPA i Turcję). Ryzyko intensywniejszego spowolnienia na rynkach wschodzących w 2015 r. wydaje się jednak ograniczone. NISKIE RYZYKO REGIONALNA WOJNA WALUTOWA Powrót słabości euro i jena, wdrożenie programu QE przez EBC oraz prawdopodobne podjęcie przez Bank Japonii działań z zakresu łagodzenia polityki pieniężnej mogą zaognić napięcie w Azji, gdzie spadek jena w 2013 r. zaważył na relacjach handlowych. Powstała przewaga konkurencyjna Japonii — zwłaszcza w stosunku do Korei Południowej — mogłaby okazać się dodatkowym źródłem napięć. Mimo to jednak Bank Japonii nie jest zainteresowany przesadnym osłabieniem jena, ponieważ mogłoby to zaszkodzić sile nabywczej gospodarstw domowych, a tym samym narazić na ryzyko ożywienie gospodarcze. W przypadku euro spodziewamy się osłabienia, którego skala nie powinna jednak martwić Stanów Zjednoczonych, ponieważ źródłem ich wzrostu gospodarczego będzie przede wszystkim popyt wewnętrzny. UMIARKOWANE RYZYKO Dokument przeznaczony wyłącznie dla klientów profesjonalnych, podmiotów świadczących usługi z zakresu inwestycji oraz wszelkich innych specjalistów z branży finansów. 5 12 Nr Grudzień 2014 r. Perspektywa makroekonomiczna GRUDZIEŃ AMERYKA PŁN. I PŁD. CZYNNIKI RYZYKA STANY ZJEDNOCZONE Ożywienie trwa, jednak pozostanie mniej solidne od poprzednich. > Rozczarowujące >P KB wzrósł w III kw. o 3,9%, a pierwsze dane za IV kw. są zachęcające. wynagrodzenia realne. >N iemniej nadal występują obszary słabości: 1/ inwestycje nadal nie nadążają za PKB. 2/ ożywienie na rynku > Trwale niski współczynnik nieruchomości od początku roku ma charakter nieregularny. 3/ przede wszystkim jednak mimo zadowalających aktywności ekonomicznej. danych o liczbie nowych miejsc pracy wynagrodzenia rosną niewiele ponad inflację, która zresztą też nie przyspiesza, a poziom aktywności zawodowej pozostaje niski, co świadczy o tym, że zarówno obecnie, jak i w przewidywalnej > Potencjał wzrostu opóźniony przyszłości wzrost gospodarczy może się znacząco opóźniać. w przewidywalnej >F ed będzie normalizować swoją politykę pieniężną, ale bardzo wolno: pierwsza podwyżka stóp spodziewana przyszłości (trwała jest około połowy 2015 r. Prawdopodobnie jednak trend ten będzie mieć charakter bardziej stopniowy w porównaniu stagnacja). z tym, co sugerują oficjalne prognozy Fedu. BRAZYLIA >B razylia znajduje się na krawędzi recesji, podczas gdy inflacja utrzymuje się na wysokim poziomie. Realny > Dilma Rousseff będzie kwartalny wzrost PKB wyniósł +0,1% w III kw., w stosunku do -0,6% w II kw. Listopadowa inflacja utrzymuje się na musiała zaostrzyć swoją poziomie +6,6% w skali roku. Bank centralny zaskoczył rynki, podwyższając swoją główną stopę o 50 p.b. do 11,75%. politykę. >D ilma Rousseff została ponownie wybrana niewielką różnicą głosów. Powołując na kluczowe stanowiska > Stosunkowe złagodzenie w rządzie stosunkowo ortodoksyjnych ekonomistów, Dilma Rousseff ponownie potwierdza swój zamiar ograniczenia polityki monetarnej. nierównowagi fiskalnej, a także braku równowagi w relacjach zewnętrznych. W rezultacie należy spodziewać się programu oszczędnościowego. Po dość znaczących reakcjach rynków obecnie wydaje się, że napięcia maleją. Real > Ceny ropy, które mogłyby wzrosnąć bardziej niż się zyskuje do dolara, podczas gdy ceny surowców energetycznych będą w 2015 r. sprzyjać temu importerowi netto obecnie prognozuje. ropy naftowej. EUROPA STREFA EURO Skrajnie ślimaczące się ożywienie i utrzymujące się zagrożenie deflacją. > Presja deflacyjna. >C hoć wzrost gospodarczy nieznacznie przekroczył oczekiwania, w III kwartale pozostał skrajnie słaby (+0,2%). > „ Trzecia fala” recesji >W zrost gospodarczy w 2015 r. będzie nadal powolny. Solidny popyt wewnętrzny powinien umożliwić Niemcom w przypadku szoku wyjście z problemów. W Hiszpanii ożywienie gospodarcze będzie nadal trwać, jednak poziomy wyjściowe są bardzo zewnętrznego. niskie. Ciągle wysokie bezrobocie będzie tłumić wzrost inflacji. We Włoszech i we Francji ożywienie będzie nadal bardzo powolne — do tego stopnia, że te dwa kraje w istocie borykają się obecnie z (łagodną, ale jednak) recesją. Tak czy inaczej, ograniczenie programów oszczędnościowych i deprecjacja euro powinny wywrzeć pozytywny wpływ. >P resja deflacyjna będzie się utrzymywać, jednak zostanie częściowo złagodzona przez spadek euro. Środki już ogłoszone lub wdrożone przez EBC nie wystarczą do jej zwalczenia. W sytuacji, w której apele o intensyfikację stymulacyjnej roli polityki fiskalnej są coraz głośniejsze, prawdopodobny jest program QE przewidujący skup obligacji skarbowych. WIELKA BRYTANIA Ożywienie nadal znaczące, jednak w 2015 r. będzie mniej intensywne niż w 2014 r. > Nowa bańka na >O czekuje się, że trwające już solidne ożywienie w 2015 r. utrzyma się. Wzrost konsumpcji i hossa na rynku rynku nieruchomości nieruchomości (mimo spowolnienia) pozostają istotnymi czynnikami. Zwiększone inwestycje przedsiębiorstw (dane mieszkalnych. o nich zrewidowano w górę) powinny umożliwić stopniowe przywracanie równowagi. Eksport będzie się nadal > Trwałe osłabienie wysoce opóźniać, cierpiąc z powodu powolności ożywienia w strefie euro. uzależnionego od strefy >S ytuacja na rynku pracy poprawia się — pojawiło się również kilka pozytywnych oznak związanych euro eksportu. z wynagrodzeniami. Spadek inflacji sprawia, że podwyżka kluczowych stóp staje się pilniejsza — nadal oczekuje się jej w 2015 r. AZJA CHINY >A ktywność gospodarcza spowalnia, ale rynek pracy ma się dobrze. > Inflacja utrzymuje się znacznie poniżej celu wyznaczonego przez Chiński Bank Ludowy (+3,5%). Presja deflacyjna i dezinflacyjna zbiła roczną inflację do +1,6%, podczas gdy ceny producentów (wskaźnik wyprzedzających cen konsumenckich) spadały 32. miesiąc z kolei. >N iespodziewana obniżka stóp procentowych przez Chiński Bank Ludowy. W ramach łagodzenia polityki pieniężnej główną stopę obniżono do 2,75%. W połączeniu z ukierunkowanymi środkami związanymi z oprocentowaniem kredytów hipotecznych świadczy to o tym, że Pekin potwierdza swoje dążenie do stabilizacji cen nieruchomości. >N a azjatyckich rynkach wschodzących trwa spowolnienie. Spowolnienie gospodarcze w Chinach poważnie uderza w ich partnerów gospodarczych — spadek produkcji odnotowano w Korei Południowej, Hongkongu, Indonezji i Tajlandii. > Szybsze niż oczekiwano pogorszenie jakości kredytów. > Spadek popytu zewnętrznego. > Zwiększająca się presja deflacyjna. > Nieadekwatne środki pobudzające gospodarkę. INDIE >S tosunkowo korzystny klimat gospodarczy. PKB za II kwartał 2014 r. osiągnął poziom +5,3% r/r (po +5,7% w I kw.), > Wzrost cen surowców. czyli nieco powyżej oczekiwań. Produkcja przemysłowa ożywiła się i osiągnęła we wrześniu +2,5% (w porównaniu do > S zybsza niż się obecnie 0,5% w dwóch poprzednich miesiącach). Ostatecznie zaskoczeniem okazał się listopadowy indeks PMI, który osiągnął oczekuje normalizacja poziom 53,3. polityki pieniężnej USA. >B ank centralny utrzymał główną stopę na poziomie 8% w kontekście malejącej presji inflacyjnej — w październiku wzrost cen osiągnął +5,5% (w porównaniu z celem banku centralnego równym 6% na początku 2016 r.). JAPONIA Stopniowe ożywienie po rozczarowujących danych. > Wynagrodzenia realne >P owrót recesji w III kw.: PKB ponownie spadł pod ostrym załamaniu w II kwartale. spadają z powodu >N iemniej ożywienie począwszy od IV kw. jest prawdopodobne. W rzeczywistości powolne wychodzenie z deflacji rosnącej inflacji. powinno sprzyjać prywatnym inwestycjom, a budżetowe środki wsparcia są prawdopodobne. > Ekspozycja na potencjalne >D ruga podwyżka VAT została przełożona z roku 2015 na rok 2017. Wygrana w grudniowych wyborach będzie dla spowolnienie w Chinach. dotychczasowej większości politycznej lepszą legitymacją do wdrażania reform. >W październiku Bank Japonii rozszerzył zakres łagodzenia ilościowego. 6 Dokument przeznaczony wyłącznie dla klientów profesjonalnych, podmiotów świadczących usługi z zakresu inwestycji oraz wszelkich innych specjalistów z branży finansów. 12 Nr Grudzień 2014 r. Prognozy makroekonomiczne i finansowe PROGNOZA MAKROEKONOMICZNA • Stany Zjednoczone: faza ekspansji jeszcze się nie zakończyła. W III kwartale ożywienie utrzymywało się na wysokim poziomie. Otoczenie sprzyja dalszemu wzrostowi konsumpcji (mniejsze bezrobocie, nowe maksima na rynkach akcji) oraz odbiciu inwestycji przedsiębiorstw. Po czterech latach nieprzerwanego ożywienia nadal występuje nadwyżka mocy wytwórczych. W rezultacie nie należy się liczyć z ryzykiem inflacji. • Japonia: powolne wyjście z deflacji. Po ostrym w spadku w II kwartale odnotowano kolejny kwartał załamania PKB. Po erozji mocy nabywczej gospodarstw domowych (związanej ze wzrostem cen produktów importowanych w rezultacie deprecjacji jena, a także z wpływem podwyżki VAT) zmiana wynagrodzeń jest kluczem do ożywienia gospodarczego. • Strefa euro: bardzo słaby wzrost i groźba deflacji. Choć wzrost PKB okazał się nieznacznie wyższy niż w II kw., w III kw. pozostał bardzo powolny i osiągnął +0,2%. Dane z Niemiec i Francji rozczarowują, podczas gdy Włochy nadal znajdują się w recesji. Sytuacja nadal poprawia się jednak w Hiszpanii, Portugalii, Irlandii, a nawet Grecji. Presja deflacyjna pozostaje znacząca. Średnie roczne (%) Rzeczywisty wzrost PKB, % Inflacja (CPI, r/r, %) 2013 2014 2015 2013 2014 2015 USA 2,2 2,3 2,7 0,5 1,7 1,5 Japonia 1,5 0,4 0,9 0,3 2,6 1,0 Strefa euro -0,4 0,8 1,0 1,3 0,4 0,6 Niemcy 0,5 1,4 1,3 1,6 0,9 1,1 Francja 0,3 0,4 0,7 1,0 0,6 0,5 Włochy -1,9 -0,4 0,2 1,3 -0,3 0,2 Hiszpania -1,2 1,3 1,7 1,5 -0,5 0,2 Wlk. Brytania 1,7 3,0 2,3 2,6 1,7 1,9 Rosja 1,3 0,3 1,0 6,8 7,4 7,3 Turcja 4,1 2,5 3,0 7,5 9,0 7,0 Chiny 7,7 7,4 7,1 2,6 2,3 2,5 • Brazylia: wzrost gospodarczy nadal jest bardzo słaby — mógłby nawet spaść poniżej zera, podczas gdy inflacja jest ciągle wysoka. Bank centralny zaskoczył rynki, podwyższając swoją główną stopę o 50 p.b. do 11,75%. Dilma Rousseff została ponownie wybrana na kolejne cztery lata. Indie 5,0 5,4 6,0 9,5 7,8 7,5 Indonezja 5,8 5,2 5,4 6,4 6,0 6,7 • Chiny: wzrost gospodarczy i inflacja spowalniają, podczas gdy korekta na rynku nieruchomości pozostaje źródłem obaw. Władze zamierzają wdrożyć strategię stabilizacji cen nieruchomości, a Ludowy Bank Chin zaskoczył rynki, obniżając kluczową stopę do 2,75%. Cięcie to mogłoby wyzwolić długą serię innych środków. Brazylia 2,5 0,3 1,4 6,2 6,3 5,9 Kraje rozwinięte 1,5 1,6 1,9 1,6 1,4 1,2 Kraje wschodzące 4,8 4,5 4,9 4,6 4,2 4,3 Świat 3,3 3,2 3,5 3,2 2,9 2,9 • Rynki wschodzące: oczekuje się, że w 2015 r. wzrost gospodarczy na rynkach wschodzących ustabilizuje się. Spadek cen surowców (przeciętnie prawie 20%) powinien przynajmniej w krótkim okresie zapewnić dodatkowe pole manewru krajom będącym głównymi importerami netto (zwłaszcza surowców energetycznych). Źródło: Amundi Research PROGNOZA KLUCZOWYCH STÓP PROCENTOWYCH F ED: pierwsza podwyżka stóp Fed nastąpi prawdopodobnie w połowie 2015 r. Cykl zacieśniania polityki pieniężnej będzie realizowany powoli. E BC: bank centralny zdecydował się na wdrożenie szeregu niekonwencjonalnych środków, w tym dwuletniego planu skupu aktywów (ABS i zabezpieczone obligacje). EBC mógłby uruchomić program QE obejmujący obligacje skarbowe, aby znacząco zwiększyć swoją sumę bilansową. Bank jeszcze przez wiele lat będzie utrzymywać politykę zerowych stóp procentowych. B ank Japonii: strategia luzowania jakościowego i ilościowego (QQE) będzie realizowana jeszcze przez jakiś czas. USA Strefa euro Japonia Wlk. Brytania 2014-12-04 Amundi +6 m. Konsensus II kw. 2015 r. Amundi 12m. Konsensus IV kw. 2015 r. 0,25 0,05 0,10 0,25 0,05 0,10 0,40 0,05 0,10 0,75 0,05 0,10 0,95 0,05 0,10 0,50 0,50 0,70 1,00 1,10 Bank Anglii: pierwsza podwyżka stóp procentowych nastąpi w drugiej połowie 2015 r. Prognozy rentowności obligacji dwuletnich PROGNOZA STÓP DŁUGOTERMINOWYCH S tany Zjednoczone: wzrost amerykańskich stóp długoterminowych będzie powolny. Tradycyjne spłaszczanie krzywej związane z podwyżką głównych stóp już się rozpoczęło i będzie trwać — zwłaszcza na krótkookresowym końcu krzywej rentowności. S trefa euro: rentowności obligacji państw stanowiących rdzeń eurostrefy będą przez dłuższy okres utrzymywać się na bieżących poziomach, ponieważ wzrost gospodarczy i inflacja w latach 2014–2015 pozostaną niskie — również EBC utrzyma przez dłuższy okres politykę zerowych stóp procentowych. Spready obligacji państw peryferyjnych powinny w najbliższych miesiącach nadal maleć. W ielka Brytania: wzrost długoterminowych stóp procentowych będzie powolny, a spłaszczanie krzywej będzie trwać. J aponia: Bank Japonii kontroluje całość krzywej dochodowości tutejszych obligacji. W miarę kontynuacji QE nie ma powodów, by stopy istotnie malały. 2014-12-04 Amundi +6 m. U SD: oczekuje się, że mniej gołębi ton FOMC oraz perspektywy wzrostu gospodarczego (lepsze niż w pozostałych rozwiniętych gospodarkach) wzmocnią dolara amerykańskiego. J PY: oczekuje się, że jen nadal będzie się osłabiać z powodu agresywnej polityki Banku Japonii i kiepskich danych makroekonomicznych. G BP: umiarkowany wzrost szans na aprecjację. Poprawa danych fundamentalnych z brytyjskiej gospodarki przyspieszyła. Oczekuje się, że spread stóp procentowych zaszkodzi funtowi. Amundi 12m. Konsensus IV kw. 2015 r. USA 0,55 0,80/1,00 1,03 1,20/1,40 1,53 Niemcy -0,02 0,00/0,20 -0,01 0,00/0,20 0,05 Japonia 0,00 0,00/0,20 0,05 0,00/0,20 0,06 Wlk. Brytania 0,54 1,00/1,20 1,30 1,40/1,60 1,76 Prognozy rentowności obligacji 10-letnich 2014-12-04 Amundi +6 m. Konsensus II kw. 2015 r. Amundi 12m. Konsensus IV kw. 2015 r. USA 2,27 2,60/2,80 2,83 2,60/2,80 3,17 Niemcy 0,78 0,80/1,00 1,20 0,80/1,00 1,44 Japonia 0,44 0,60/0,80 0,53 0,60/0,80 0,64 Wlk. Brytania 1,99 2,60/2,80 2,90 2,60/2,80 3,19 2014-12-04 Amundi +6 m. Konsensus II kw. 2015 r. Amundi 12m. Konsensus IV kw. 2015 r. 1,18 PROGNOZA DLA WALUT E UR: prawdopodobne spadki EUR/USD. Różnica krótkoterminowych stóp procentowych między USA i Niemcami będzie rosnąć. Zwiększenie sumy bilansowej EBC wpłynie ujemnie na euro. Konsensus II kw. 2015 r. EUR/USD 1,24 1,20 1,20 1,20 USD/JPY 120 120 120 125 123 GBP/USD 1,57 1,56 1,56 1,60 1,55 USD/CHF 0,97 1,02 1,01 1,02 1,03 USD/NOK 7,04 6,83 6,85 6,75 6,96 USD/SEK 7,47 7,75 7,60 7,75 7,74 USD/CAD 1,14 1,15 1,15 1,15 1,16 AUD/USD 0,84 0,85 0,83 0,85 0,82 NZD/USD 0,78 0,75 0,75 0,75 0,73 Dokument przeznaczony wyłącznie dla klientów profesjonalnych, podmiotów świadczących usługi z zakresu inwestycji oraz wszelkich innych specjalistów z branży finansów. 7