Sylabus przedmiotu - Syjon

Sylabus przedmiotu
Przedmiot:
Historia literatury rosyjskiej
Kierunek: Filologia rosyjska, I stopień [6 sem], stacjonarny, ogólnoakademicki, rozpoczęty w: 2013
Tytuł lub szczegółowa
Historia literatury rosyjskiej 2 połowy XIX wieku
nazwa przedmiotu:
Rok/Semestr: I/2
Liczba godzin: 15,0
Nauczyciel: Orłowska, Alina, dr hab.
Forma zajęć: wykład
Rodzaj zaliczenia: egzamin
Punkty ECTS: 1,0
0,5 Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie konsultacji
15,0 Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie zajęć
dydaktycznych
1,5 Przygotowanie się studenta do zajęć dydaktycznych
8,0 Przygotowanie się studenta do zaliczeń i/lub egzaminów
5,0 Studiowanie przez studenta literatury przedmiotu
Godzinowe
ekwiwalenty punktów
ECTS (łączna liczba
godzin w semestrze):
Poziom trudności: podstawowy
Metody dydaktyczne:
• wykład informacyjny
• wykład problemowy
Problematyka:
Periodyzacja literatury rosyjskiej lat 1843-1881.
I. Literatura rosyjska lat 1843-1855 (lata 40.). Wczesny realizm.
Charakterystyka okresu („pauza twórcza”, opozycja antyromantyczna, ożywienie ruchu
literackiego). Czasopiśmiennictwo: „Otieczestwiennyje zapiski”, „Sowriemiennik” i inne
czasopisma. Spory ideowo-estetyczne lat 40.: Okcydentaliści (zapadnicy) i słowianofile.
Pietraszewscy. „Szkoła naturalna” (szkic fizjologiczny, almanachy, bohater „mały człowiek”).
Krytyka: Wissarion Bieliński (1811- 1848). Proza: Aleksander Hercen, Siergiej Aksakow, Aleksiej
Pisiemskij; wczesna twórczość Iwana Turgieniewa (cykl Zapiski myśliwego), Fidora
Dostojewskiego (Biedni ludzie, Białe noce, Sobowtór) i Lwa Tołstoja (trylogia autobiograficzna).
Poezja: poeci „antologicy” (Аpollon Majkow, Аfanasij Fet), poeci „szkoły Lermontowa” ( Apollon
Grigoriew, Mikołaj Ogariew), poeci słowianofile (Aleksy Chomiakow, Iwan i Konstanty
Aksakowowie, Nikołaj Jazykow), poezja Fiodora Tiutczewa. Dramaturgia: wczesna twórczość
Aleksandra Ostrowskiego (Do wójta nie pójdziemy; Biedna narzeczona; Do cudzych sań nie
wsiadaj; Bieda nie hańbi)
II. Literatura rosyjska lat 1855-1881 (lata 60-70.) Rozkwit realizmu - realizm krytyczny
.
Charakterystyka epoki (Wojna krymska 1853-1856; spory wokół zniesienia poddaństwa i
wprowadzenia reform; ruch „narodników” i „chodzenie w lud”). Krytyka: Mikołaj Czernyszewski
(powieść Co robić?), Mikołaj Dobrolubow, Dmitrij Pisariew. Czasopiśmiennictwo: Mikołaj Ogarowi,
Aleksander Hercen , czasopisma emigracyjne („Polarnaja zwiezda”, „Kołokoł”). Poezja: Mikołaj
Niekrasow (poezja obywatelska, liryka intymna; poematy Mróz Czerwony Nos, Komu na Rusi się
dobrze dzieje, Kolej żelazna, Kobiety rosyjskie ). Aleksiej Tołstoj (liryka, poematy , dramaturgia).
Proza: Iwan Turgieniew (powieści Rudin, Szlacheckie gniazdo, W przededniu, Asia; spory wokół
powieści Ojcowie i dzieci; późna twórczość: powieści Dym, Nowizna; Poematy prozą), Iwan
Gonczarow (powieści Zwykła historia, Obłomow, Urwisko), Fiodor Dostojewski (katorga i zesłanie,
wspomnienia z domu umarłych, idee „poczwienniczestwa”, czasopisma „Wriemia” i „Epocha”;
powieści Skrzywdzeni i poniżeniu, Notatki z podziemia; wielkie powieści filozoficzne: Zbrodnia i
kara, Idiota, Biesy, Bracia Karamazow; nowatorstwo; problem polfonii; Dziennik pisarza. Lew
Tołstoj: Opowiadania sewastopolskie, Trzy śmierci, Kozacy : powieści Wojna i pokój, Anna Karenina
; przełom ideowy lat 80.; późna twórczość: Śmierć Iwana Iljicza, Sonata Kreutzerowska, Ojciec
Sergiusz; powieść Zmartwychwstanie; dramaturgia Lwa Tołstoja: Ciemna potęga, Żywy trup;
ostatnie opowieści i opowiadania: po balu, Za co?, Hadżi-Murat; motywy polskie. Michaił
Sałtykow-Szczedrin: proza satyryczna (Dzieje pewnego miasta, Państwo Gołowlewowie, Bajki);
Mikołaj Leskow: skazy (Powiatowa lady Macbeth, Opowieść o tulskim zezowatym mańkucie i o
stalowej pchle, Pielgrzym urzeczony), powieść Soborianie. Dramaturgia: Aleksy Tołstoj: trylogia
dramatyczna, Śmierć Iwana Groźnego; Aleksander Ostrowski dramat Burza, kroniki historyczne,
komedie obyczajowe (Las, Wilki i owce); Aleksander Suchowo-Kobylin; komedia Śmierć Tariełkina.
III. Literatura rosyjska lat 1882-1895 (lata 80.) Miedzy realizmem a naturalizmem.
Charakterystyka okresu: zamach na Aleksandra II; kryzys ideologii narodników; koniec wielkiego
realizmu; rozkwit małej prozy.
Proza: prekursorzy naturalizmu (Piotr Bobrykin, Dmitrij Mamin-Sibiriak); Wsiewołod Garszyn:
opowiadania wojenne (Cztery dni), opowiadania –alegorie (Czerwony kwiat, Аttalea princeps);
Władimir Korolenko: opowiadania wołyńskie (Niewidomy muzyk), opowiadania syberyjskie (Sen
Makara, Rzeka przybiera); Historia mojego współczesnego, motywy polskie. Antoni Czechow:
humoreski, wczesne opowiadania (Śmierć urzędnika, Kameleon, Gruby i cienki, Kapral
), opowieść Step; opowieści i opowiadania lat 90.: Światła, Nieciekawa historia,
Priszybiejew
Zakres tematów:
Zdarzenie z praktyki, Sala № 6, Ionycz, Człowiek w futerale, Dama z pieskiem. Dramaturgia:
Antoni Czechow: Mewa, Wujaszek Wania, Trzy siostry, Wiśniowy sad. Poezja: późna twórczość A.
Feta i A. Majkowa; poeci nowego pokolenia (Siemion Nadson, Aleksie Apuchtin, Konstantin
Fofanow, Władimir Sołowiow). Przełom modernistyczny w literaturze rosyjskiej. Manifest Dmitra
Mierieżkowskiego O przyczynach upadku i nowych prądach we współczesnej literaturze rosyjskiej
(1893).
Lektura obowiązkowa:
Fiodor Tiutczew (Федор Иванович Тютчев)
wiersze: Silentium!; O, jak morderczo my kochamy! (О, как убийственно мы любим!); Jesienny
wieczór (Осенний вечер); O czym ty, wietrze nocny, łkasz? (О чем ты воешь, ветр ночной);
Potok poszarzał, zmętniał, stężał (Поток сгустился и тускнеет); Nie mów: on kocha mnie jak
dawniej! (Не говори: меня он, как и прежде любит); Умом Россию не понять;
Afanasij Fet (Афанасий Афанасьевич Фет)
wiersze: Bachantka (Вакханка); Szept, nieśmiałych westchnień szmery (Шепот, робкое
дыханье...); Diana (Диана); Step wieczorem (Степь вечером); Co za noc! (Сияла ночь...)
Forma oceniania:
• egzamin ustny
• obecność na zajęciach
03 wymienia i charakteryzuje główne zagadnienia z zakresu historii literatury rosyjskiej
04 analizuje i interpretuje wytwory kultury stosując metody interpretacji różnych wytworów
Modułowe efekty
kultury, właściwe dla tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie literaturoznawstwa
kształcenia
06 analizuje, interpretuje oraz argumentuje sądy z dziedziny literaturoznawstwa, dokonuje
realizowane w ramach
oceny ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym
przedmiotu:
07 dokonuje syntezy i demonstracji informacji z zakresu literaturoznawstwa oraz merytorycznie
argumentuje swoje sądy przy tworzeniu opracowań i wystąpień
Podręczniki, opracowania, antologie:
1.История русской литературы. Под ред. М. Н. Алексеева, АН СССР, т. VIIIX, М., 1956.
2.История русской литературыXIXвека. Под ред. Ф. М. Головенченко и С. М. Петрова,
Учпедгиз, изд. 2-е, т. 1, М., 1963.
3.История русской литературы второй половиныXIXвека . Под ред. Н. И. Кравцова, М., 1966.
4.История русской литературыXIXвека. Под ред. С. М. Петрова, Просвещение, изд. 3-е, т. 1,
М., 1970.
5.История русской литературыXIXв. Вторая половина . Под ред. Н. Н. Скатова, М., 1979.
6.История русской литературы. Под ред. Ф. Я. Приймы, Н. И. Пруцкова, т. III-IV, Л.,
1982-1983.
7. В. И. Кулешов,История русской литературыXIXвека (70-90-е годы), М., 1983.
8.История русской литературы второй половиныXIXвека. Хрестоматия . Под. ред. Н. Н.
Старыгиной, Флинта, М., 1999.
9.История русской литературыXI-XIXвв.Учебное пособие для студентов филологических
факультетов. В двух частях. Под ред. Л. Д. Громовой, А. С. Курилова, Владос, ч. 2, М., 2000.
10.История русской литературыXI-XIXвв.Учебное пособие для студентов
филологическихфакультетов. В двух частях. Под ред. Л. Д. Громовой, А. С. Курилова,
Владос, ч. 1, М., 2001.
11.История русской литературыXIXвека (в 3-х томах). Под ред. В. Н. Аношкиной, Л. Д.
Громовой, В. Б.Катаева, М., 2001.
12.История русской литературыXIXвека (40-60-е годы), изд. МГУ, М., 2001.
13.История русской литературыXIXвека (70-90-е годы), изд. МГУ, M., 2002.
Literatura:
14. Ю. И. Минералов,История русской литературыXIXвека (40-60-е годы). Учебное пособие
для вузов, Высшая школа, М., 2003.
15. Г. К. Щенников, Л. П. Щенникова,История русской литературыXIXвека (70-90-е годы),
Высшая школа, М., 2005.
16.История русской литературыXIXвека (40-60-е годы). Ред. В. Н. Аношкина, Л. Д. Громова,
Оникс, изд. 3-е, М., 2006.
17.История русской литературыXIXвека (70-90-е годы). Ред. В. Н. Аношкина, Л. Д. Громова,
Оникс, изд. 2-е, М., 2006.
18. История русской поэзии, т. II, Л., 1969.
19.Русские поэты. Антология в четырех томах, т. II-III, М., 1966.
20.Русские поэтыXIXвека. Сост. Н. М. Гайденков, М., 1966.
21. Русская критикаXVIII-XIXвеков. Сост. В. И. Кулешов, М., 1978.
22. A. Walicki,Rosyjska filozofia i myśl społeczna od Oświecenia do marksizmu , Wiedza
Powszechna, Warszawa 1973.
23. A. Walicki,Zarys myśli rosyjskiej. Od Oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego , UJ,
Kraków 2005.
24.Literatura rosyjska.Podręcznik. Praca zbiorowa. Układ i red. ogólna M. Jakbiec, t. 1-2,
Warszawa 1970-1971.
25.Historia literatury rosyjskiej. Praca zbiorowa pod red. M. Jakbca, t. 12, wyd. drugie, zmienione,
PWN, Warszawa 1976.
26.Literatura rosyjska w zarysie, pod red. Z. Barańskiego i A. Semczuka, PWN, Warszawa 1975.
27. B. Mucha,Historia literatury rosyjskiej. Zarys, Wrocław 1989.
28. B. Mucha,Historia literatury rosyjskiej. Od początków do czasów najnowszych , wyd. drugie,
rozszerzone, Wrocław-Warszawa-Kraków 2002.
29. V. Nabokov,Wykłady o literaturze rosyjskiej, przełożył Z. Batko, Warszawa 2002.
Dodatkowe informacje:
kontakt e-mail: [email protected]
konsultacje: p. 404 (Nowa Humanistyka) wtorek godz. 10.30-12.00;piątek godz.14.35-15.15