Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łodzi

Miejski Ośrodek Pomocy
Społecznej w Łodzi
Kraków 2012
Bliżej klienta
dylemat między teorią a praktyką
Misja Ośrodków Pomocy Społecznej a praktyka
na przykładzie
Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi
Misja MOPS w Łodzi
• W jego skład wchodzą;
domy pomocy społecznej;
• placówki specjalistycznego poradnictwa;
• placówki opiekuńczo-wychowawcze;
• mieszkania chronione;
• ośrodki wsparcia;
• inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej
tworzone w oparciu o rozeznane potrzeby Miasta.
Główny cel działania
• Celem działania MOPS jest w szczególności
poprawa środowiska życiowego mieszkańców
Łodzi poprzez zwalczanie ubóstwa i patologii
społecznej oraz prowadzenie w tym zakresie
działań profilaktycznych.
Realizacja zadań
• Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje
swoje zadania poprzez:
- Wydziały Pracy Środowiskowej, Kluby
Integracji Społecznej w terenie
- Wydział Wspierania Rodzinnej Pieczy
Zastępczej w terenie,
- Zespoły i Oddziały merytoryczne w Dyrekcji
MOPS.
Klient w pracy socjalnej z definicji
• Praca socjalna jest elementem pomocy
społecznej. Definiuje się ją jako celową
i zorganizowaną pomoc społeczeństwa
osobom niewydolnym ekonomicznie,
społecznie i fizycznie. Jej głównym celem jest
pomaganie w społecznym i osobistym
usamodzielnieniu się jednostkom
potrzebującym pomocy.
Klient w pracy socjalnej z definicji
• Praca socjalna uznawana jest także jako jedna
z wielu form aktywności człowieka. Jest ona
zespołem czynności którym towarzyszy
określony zamysł. Do form pracy socjalnej
można zaliczyć: psychoterapię, poradnictwo,
mediację, rzecznictwo, kontakty
interpersonalne pracownika socjalnego z
klientem.
Aspekty pracy z klientem ośrodka
pomocy społecznej
• Ludzie korzystający z pomocy społecznej mogą
być trudni we współpracy.
• Istnieje bardzo wiele zagrożeń i ograniczeń
pracownika socjalnego w relacji z klientem.
Można je podzielić na ograniczenia wynikające
z osoby pracownika socjalnego oraz
wynikające z osoby klienta.
Aspekty pracy z klientem ośrodka
pomocy społecznej
• Pierwszym ograniczeniem jest to, iż pracownicy
socjalni z dużym stażem często zbyt szybko
kategoryzują swoich klientów.
Na przypadek patrzą przez pryzmat wielu
podobnych ale nie takich samych klientów.
Zaciera się obraz całej sprawy.
• Klient mimo iż jego sytuacja może być podobna
do kogoś jest odrębnym przypadkiem i ma swoje
własne potrzeby wynikające z różnych sytuacji
losowych.
Aspekty pracy z klientem ośrodka
pomocy społecznej
Podstawowy mankament to brak spojrzenia
z dystansu dystansu i rozpatrywania
indywidualnego przypadku
Klient – partner czy podwładny?
• W pracy z klientem bardzo ważne jest
partnerstwo oraz podejmowanie wspólnego
wysiłku. Może to być zarówno ograniczenie jak i
potencjał. Zależy to głównie od charakteru i
nastawienia klienta. Jeżeli jest on komunikatywny
i chętny do wspólnego podejmowania wysiłku w
wychodzeniu z trudnej sytuacji będzie to
oczywiście potencjał. Jednak jeżeli klient jest
oporny i niechętnie współpracuje z pracownikiem
socjalnym będzie to ograniczenie.
Klient – partner czy podwładny?
• Bardzo ważne w tym aspekcie jest
pokonywanie barier komunikacyjnych. Klient
musi rozumieć to, co pracownik chce mu
przekazać oraz prawidłowo odczytywać jego
intencje. Tak samo klient musi czytelnie
przekazywać komunikaty pracownikowi
socjalnemu aby ten mógł mu jak najlepiej
poznać potrzeby klienta i jak najlepiej dobrać
techniki pracy.
Klient – partner czy podwładny?
• Do potencjałów tutaj można zaliczyć
orientacje percepcyjną która jest takim
nastawieniem, które skupia się przede
wszystkim na mocnych stronach klienta i jego
zdolnościach adaptacyjnych. Istotne jest aby
pracownik socjalny zwrócił także uwagę na
kompetencje i potencjalne możliwości klienta.
Ułatwi mu to współprace i skuteczne
eliminowanie problemu klienta.
Klient
Ograniczenia i potencjały pracy z klientem mogą
także wynikać z zasad pracy z klientem.
Zasada Pierwsza
• Klient ma prawo wiedzieć, jak wygląda
problem (widziany z perspektywy pracownika
socjalnego), o czym powinno się ich
poinformować w zrozumiałym dla nich języku.
Świadomy klient, to taki który rozumie w jakiej
jest sytuacji, a co za tym idzie łatwiejszy we
współpracy.
Zasada druga
• Klienta ma prawo do uczestniczenia
w procesie pomagania.
Będąc świadomy, musi dążyć do tego by
zmienić swoją sytuację życiową na lepszą.
Uczestnictwo w procesie pomagania zwiększa
jego świadomość kontroli własnego życia.
Zasada trzecia
• Klient ma prawo do wiedzy o szczegółach
procesu interwencji (czyli kto i co będzie robił,
wobec kogi i w jakich okolicznościach).
Jest to konieczne aby klient wiedział,
co i dlaczego dzieje się.
• Łatwiej jest klientowi ustosunkować się do
tego co robi pracownik socjalny.
Zasada czwarta
• Klient powinien wiedzieć jak długo będą trwać
działania pracownika socjalnego i kiedy może się
spodziewać rezultatów. Zasada piąta mówi o tym, że
klient ma prawo znać alternatywne metody
rozwiązywania ich jego problemu oraz orientować się,
jakie jest prawdopodobieństwo, że wybrane metody
doprowadzą do pomyślnego rezultatu. Klient ma prawo
do samodecydowania i samostanowienia. Musi
wiedzieć na czym stoi i jakie perspektywy ma przed
sobą aby mógł twardo stąpać po ziemi i kierować
swoim życiem, tak aby było godne. Konieczne jest aby
wiedział co dzieje się w jego życiu, a co dziać się może.
Zasada piąta
• Zasada piąta mówi o tym, że klient ma prawo
znać alternatywne metody rozwiązywania ich
jego problemu oraz orientować się, jakie jest
prawdopodobieństwo, że wybrane metody
doprowadzą do pomyślnego rezultatu. Klient ma
prawo do samodecydowania i samostanowienia.
Musi wiedzieć na czym stoi i jakie perspektywy
ma przed sobą aby mógł twardo stąpać po ziemi i
kierować swoim życiem, tak aby było godne.
Konieczne jest aby wiedział co dzieje się w jego
życiu, a co dziać się może.
Zasada szósta
• Klient ma prawo wiedzieć, ile będzie
kosztować jego interwencja.
Jeżeli nie dokonuje bezpośrednich opłat,
powinien również znać wartość usług mu
świadczonych.
Wbrew sterotypowi, koszty pomocy można
wyliczyć.
Zasada siódma
• Klienta ma prawo do wiedzy na temat tego jaka
dokumentacja i dane będą gromadzone w jego
kartotece i kto będzie miał do nich dostęp.
Informacje te są poufne i osobiste.
Klient musi być świadomy kto może przeczytać
jego dokumentację.
Jest to i ograniczenie i potencjał;
-klient wstydząc się niektórych faktów ze swojego
życia może nie chcieć ich podawać
-klient może bardziej zaangażować się i odkryć
rzeczy o sobie których jest nieświadomy.
Zasad ósma
• Klienta ma prawo dowiedzenia się z
wyprzedzeniem o planowanym zakończeniu
świadczonych usług.
- ograniczenie można rozważać, że klient
przestraszony końcem interwencji zamknie się
w sobie i nie będzie dalej współpracował.
-potencjał, zakończenie sprawy może pobudzić
klienta do działania i zmotywować go.
Zasada dziewiąta
• Klient ma prawo do zwiększonej kontroli nad
swoim życiem, w stopniu do którego jest
zdolny, lub też wiedzieć (albo też wiedzieć
pracownik socjalny), dlaczego nie może go w
pełni kontrolować.
Zasada dziesiąta
• Klient ma prawo do brania udziału w ocenie swojej
sytuacji, w celu podejmowania dalszych decyzji.
• Niesie to z sobą ryzyko, klient może być nie szczery i
może podejmować niewłaściwe decyzje. Po zasadach
pracy z klientem można wywnioskować że niosą one z
sobą zarówno ograniczenia jak i potencjały. Mogą być
zagrożeniem i utrudniać działanie pracownikowi
socjalnemu ale mogą być też możliwością lepszej
współpracy z klientem i poszerzenia jego horyzontów.
Mogą mu podciąć skrzydła bądź ich dodać
Zagrożenia
• Agresywne zachowanie klientów,
• Konieczność ograniczenia usług mimo widocznych i
deklarowanych potrzeb klienta (ograniczenia Ustawy o
pomocy społecznej, powodują, że pracownik socjalny
zna swojego klienta i wie co jest mu potrzebne, nie
może mu tego zaoferować ponieważ ustawa i
rozporządzenia nakładają konkretne warunki i limity
świadczeń)
• Roszczeniowe postawy klientów,
• Bardzo istotnym ograniczeniem w pracy z klientem jest
niespójność ustaw i rozporządzeń
Innowacje
Jedną z nowatorskich technik stosowanych w
świecie biznesu jest tak zwana „konsultacja z
cieniem”. Nazywana również jako – job
shedowing.
Powinno się wprowadzać zasadę nauki od
mentorów, przypatrywania się ich pracy zanim
odejdą na emeryturę.
Innowacje
• Praca socjalna musi poszerzać swoje ramy
poznawcze i podejmować działania
interdyscyplinarne .
• Pracownicy socjalni mogą podejmują
współpracę z różnymi przedstawicielami
innych dziedzin;
- architektury i planowania przestrzennego,
- gospodarki mieszkaniowej,
- antropologii komunikacji.
Działania
• Wprowadzamy działania innowacje i modyfikacje
pomagające w konstruowaniu nowej oferty:
- kluby integracji społecznej – funkcjonujące w
formule otwartej – klient – rodzina-otoczenie,
- rozwój spółdzielczości socjalnej,
- kontrakt socjalny z usługami rynku pracy,
- rozwój programów PAL-owskich,
- konstruowanie wspólnych z PUP planów
szkoleniowych,
- tworzenie programów restrukturyzacyjnych.
Działania
• Powołaliśmy doradcę ABC przedsiębiorczości
dla osób niepełnosprawnych – jako model
przywrócenia do funkcjonowania społecznozawodowego,
• Stworzyliśmy zespół stree-work-erów ,
• koordynatorów przemocy,
• Utworzyliśmy stanowisko brokera
edukacyjnego,
Działania
Wprowadzamy szeroką kampanię medialną
z tezą, że korzystanie z pomocy społecznej to nie
bez refleksyjne wydawanie zasiłków ale też
oferta wymagająca aktywności społecznej i
zawodowej.
Pomoc z Ośrodka Pomocy Społecznej nie jest
powodem do wstydu ale też nie jest czymś co się
komuś należy.