1 Teoretyczna część projektu pokazuje, że dług publiczny można

Nr wniosku: 238164, nr raportu: 19034. Kierownik (z rap.): dr hab. Ewa Aksman
Teoretyczna część projektu pokazuje, że dług publiczny można przedstawić jako
funkcję średniej stopy świadczeń społecznych i podatku dochodowego, tj. elementów
składowych redystrybucyjnego efektu tychże instrumentów fiskalnych, a zatem istnieje
zależność między zadłużeniem publicznym i redystrybucyjnym efektem systemów
świadczeniowo-podatkowych.
W empirycznej części projektu zidentyfikowano redystrybucyjny efekt świadczeń
społecznych i podatku dochodowego, wraz z poszczególnymi elementami składowymi tego
efektu, według formuł Aronsona i in. (1994) oraz Lamberta i Pfählera (1988), dla państw Unii
Europejskiej w latach 2004-2014. Wyniki pokazują, że, aczkolwiek we wszystkich krajach
członkowskich zarówno świadczenia, jak i podatek zmniejszają nierówności dochodowe, to
państwa cechują się zróżnicowaniem pod względem wielkości łącznego redystrybucyjnego
efektu. Jednocześnie nie występuje korelacja między współczynnikiem Giniego dla dochodów
pierwotnych i siłą tego efektu, tzn. państwa o większych dysproporcjach w rozkładzie
dochodów pierwotnych nie mają bardziej (mniej) redystrybucyjnych systemów
świadczeniowo-podatkowych.
Empiryczna części projektu obejmuje również estymację dynamicznego modelu długu
publicznego (w relacji do PKB), który pozwala określić na ile współczynnik Giniego dla
dochodów pierwotnych w krajach UE wpływa na zmienną objaśnianą. Estymacja modelu, za
pomocą estymatora na różnicach i poziomach (Arellano, Bover 1995; Blundell, Bond 1998),
wykazała, że parametr przy współczynniku Giniego dla dochodów pierwotnych jest dodatni i
statystycznie istotny (poziom istotności 0.01), czyli że, średnio rzecz biorąc, ceteris paribus,
czym większe zróżnicowanie dochodów pierwotnych, tym wyższy dług publiczny. Model
zawierał następujące zmienne kontrolne: opóźniony poziom zmiennej objaśnianej, udział
wydatków publicznych nie będących wydatkami socjalnymi w PKB, całkowite dochody
publiczne jako procent PKB, PKB per capita w PPS, długookresowa realna stopa procentowa
oraz tzw. efekty stałe, specyficzne dla danego kraju i roku (niemierzalne). Co więcej, biorąc
pod uwagę inne specyfikacje modelu, współczynnik Giniego nadal pozostaje istotną
statystycznie zmienną objaśniającą.
Projekt wskazuje na konieczność dalszych badań nad zależnościami między
dysproporcjami dochodów pierwotnych, redystrybucją dochodów poprzez wydatki publiczne o
charakterze socjalnym, deficytem publicznym i długiem publicznym. W szczególności
podkreśla on konieczność analizy różnych mierników nierówności dochodowych z punktu
widzenia ich przydatności do badania wymienionych zależności (chodzi zwłaszcza o
zagadnienie wrażliwości tych mierników na transfery dochodów w dolnym krańcu rozkładu
dochodów).
1