A “Toolbox” for the Reduction of Acrylamide in
Transkrypt
A “Toolbox” for the Reduction of Acrylamide in
Zestaw narzędzi służący do zmniejszenia zawartości akryloamidu w zbożowych produktach śniadaniowych Akryloamid Akryloamid jest substancją w naturalny sposób powstającą w żywności na skutek obróbki termicznej np. pieczenia, grillowania lub smażenia. Akryloamid może powodować nowotwory u zwierząt, a według ekspertów, prawdopodobnie także u ludzi. Chociaż akryloamid był prawdopodobnie składnikiem naszej diety od czasu kiedy człowiek zaczął gotować, z powodu troski o nasze bezpieczeństwo, eksperci na całym świecie zalecają zmniejszenie jego zawartości w produktach spożywczych. Akryloamid występuje w wielu różnych artykułach spożywczych, także w tych produkowanych przemysłowo, przygotowywanych w gastronomii i w gospodarstwach domowych. Znajduje się w takich podstawowych produktach spożywczych jak chleb i ziemniaki, jak również w niektorych innych produktach takich jak chipsy, herbatniki i kawa. Zestaw Narzędzi organizacji FoodDrinkEurope dotyczący akryloamidu Po odkryciu akryloamidu w żywności, przemysł spożywczy i inne zainteresowane strony, w tym organy nadzorujące, podjęły działania w celu zbadania, w jaki sposób akryloamid powstaje w żywności, oraz jakie metody mogą zostać użyte w celu zmniejszenia jego zawartości w środkach spożywczych stosując zasadę ALARA. FoodDrinkEurope koordynowała prowadzone działania i zebrała otrzymane wyniki w celu opracowania zestawu narzędzi dotyczącego akryloamidu. • • Do czego służy zestaw narzędzi? Wyszczególnia istniejące metody zmniejszania zawartości akryloamidu w środkach spożywczych Umożliwia użytkownikom dokonanie oceny i wyboru środków zmniejszających jego zawartość ALARA ALARA to akronim wyrażenia „As Low As Reasonably Achievable” – „tak mało, jak to tylko możliwe w granicach rozsądku”. Oznacza to po prostu, że podmiot działający na rynku spożywczym musi przedsięwziąć stosowne środki dla zmniejszenia do minimum obecności danego zanieczyszczenia w produkcie końcowym, uwzględniając ryzyko związane z jego obecnością, ale także uwzględniając inne uzasadnione okoliczności, takie jak możliwość zanieczyszczenia innymi substancjami, właściwości organoleptyczne i jakościowe końcowego wyrobu, a także możliwość skutecznego sterowania procesem technologicznym. Aby zapewnić zgodność z zasadą ALARA, podmiot działający na rynku spożywczym powinien kontrolować skuteczność zastosowanych środków i weryfikować je w miarę potrzeby. Co Państwo mogą zrobić? • Wykorzystać niniejszą broszurę do identyfikacji metod, które można zastosować w celu zmniejszenia zawartości akryloamidu. Nie wszystkie metody będą miały zastosowanie dla Państwa warunków produkcyjnych. W celu określenia najodpowiedniejszych metod, będą Państwo musieli wziąć pod uwagę stosowane przez siebie sposoby produkcji, receptury, jakość produktów oraz przepisy ustawodawstwa krajowego. Akryloamid w zbożowych produktach śniadaniowych Broszura ta została opracowana w celu udzielenia pomocy producentom zbożowych produktów śniadaniowych. O bardziej szczegółowe porady można zwrócić się do CEEREAL (Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Zbożowych Produktów Śniadaniowych) pisząc na adres: [email protected] Czytaj pełen zestaw narzędzi na stronie: http://www.fooddrinkeurope.eu/publication/fooddrinkeu rope-updates-industry-wide-toolbox-to-helpmanufacturers-further/ Sposoby powstawania • Akryloamid wytwarza się poprzez reakcję asparaginy, która jest obecna w sposób naturalny w ziarnie zbóż z cukrami redukującymi, takimi jak fruktoza i glukoza. • Akryloamid powstaje w temperaturze wyższej niż 120°C. Proces przebiega znacznie szybciej, kiedy zawartość wody spada poniżej 5%. • Ilość powstałego akryloamidu zależy od: o receptury o procesu produkcji i temperatury o warunków opiekania o zawartości asparaginy w ziarnie zbóż Avenue des Arts, 43 - 1040 Brussels - BELGIUM - Tel. +32 2 514 11 11 - Fax. +32 2 511 29 05, [email protected] - www.fooddrinkeurope.eu Annex 13 to FCP/AATEC/030/11E- Metody zmniejszenia zawartości akryloamidu w zbożowych produktach śniadaniowych Z powodu znacznej liczby różnych receptur, zbóż, składników i procesów wykorzystywanych w tradycyjnej produkcji zbożowych produktów śniadaniowych, nie istnieje jeden prosty sposób zmniejszenia powstawania akryloamidu. Przykładowo płatki na bazie pszenicy zawierają zazwyczaj więcej akryloamidu niż produkty z ryżu lub kukurydzy, jednak każde zboże ma swoje szczególne walory odżywcze i spożywcze. Producentom zaleca się wybranie sposobów, które najbardziej odpowiadają wytwarzanym przez nich rodzajom produktów oraz skontaktowanie się ze CEEREAL (Europejskie Stowarzyszenie Producentów Zbożowych Produktów Śniadaniowych) w celu uzyskania szczegółowych porad [email protected] Wybór surowców Zawartość wolnej asparaginy (Asn) jest krytycznym czynnikiem przy tworzeniu się akryloamidu w produktach zbożowych. Skład cukrów w ziarnie zbóż nie jest kluczowym czynnikiem. Obecnie nie jest możliwe kupowanie zbóż o stałym, niskim i kontrolowanym poziomie asparaginy, z powodu zmienności gatunkowej, warunków wegetacji oraz klimatu. Agronomia: należy z całą mocą wskazywać rolnikom konieczność utrzymywania odpowiedniego poziomu siarki w glebie. Wykazano, że gleby ubogie w siarkę mają znaczny wpływ na zawartość wolnej asparaginy w niektórych zbożach. Im mniej siarki w glebie, tym wyższa zawartość asparaginy w zbiorach i tym samym wyższe ryzyko tworzenia się akryloamidu. Projektowanie formuły (składu surowcowego) Ograniczyć użycie cukrów redukujących szczególnie w fazie obróbki termicznej pod ciśnieniem dla produktów zbożowych otrzymywanych metodą szarżową. Ogólnie, nadmiar cukrów redukujących w tej fazie procesu wytwarza zbyt ciemną barwę płatków. Uwzględnić wpływ dodatków na ogólny poziom akryloamidu. Jeżeli obecne są wypieczone komponenty o charakterze ciastek, należy zastosować sposoby zalecane przy produkcji ciastek. Mocno prażone migdały zawierają więcej akryloamidu niż lekko prażone migdały. Niektóre suszone owoce maja wysoką zawartość akryloamidu, np. śliwki, gruszki. W niektórych krajach występują Muesli zawierające komponenty typu ciastka pieczone z zastosowanie kwaśnego węglanu amonu. Lekko prażone migdały mają ładny wygląd ale nieodwołalnie mniej smaku i zapachu, a owoce dodają pożądanych właściwości produktom. Uwzględnić stosowny wybór składników pochodzenia zbożowego. Wszystkie podstawowe zboża mogą być stosowane do produkcji płatków śniadaniowych, Niektóre zboża wytwarzają więcej akryloamidu niż inne w takich samych warunkach prowadzenia procesu. Pszenica, jęczmień i owies produkują więcej akryloamidu niż kukurydza czy ryż. Stosowanie mniejszej ilości ziarna pełnego / mniej okrywy może ograniczyć powstawanie akryloamidu ( okrywa nasienna zawiera więcej asparaginy). Wybór zboża określa charakter produktu końcowego i dlatego nie można po prostu zastąpić jednego zboża innym bez zmiany samego produktu i utracenia cech produktu ważnych dla konsumentów. Stosowanie mniejszej ilości ziarna pełnego i/lub okrywy, a większej ilości bielma znacznie zmniejszy wartość żywieniową produktu oraz zmieni jego cechy organoleptyczne. Projektowanie procesu technologicznego Nie należy przypiekać lub zbytnio tostować (opiekać) produktu. Wykazano, że pieczenie / tostowanie (opiekanie) w niższej temperaturze do takiej samej końcowej zawartości wilgoci obniża zawartość akryloamidu w niektórych produktach. Należy dołożyć starań aby uniknąć niedopieczenia produktu, gdyż mogłoby to spowodować czerstwienie podczas przechowywania. Jeśli stosowanie niższej temperatury wypieku nie zostanie zrównoważone przez zastosowanie innych środków, może nastąpić zmniejszenie wydajności procesu. Należy tak sterować procesem opiekania, aby uzyskiwać jednolita barwę produktu. Im ciemniejsza barwa, tym większe prawdopodobieństwo wyższej zawartości akryloamidu. Producenci z reguły starają się unikać niejednolitego zabarwienia swoich produktów. Możliwość ograniczenia zawartości akryloamidu jest dodatkowym uzasadnieniem dla tej praktyki. 2/2