Ćwiczenie Nr 2 - Systemy audiowizualne (zapoznanie z obróbką

Instytut Informatyki Stosowanej
im. Krzysztofa Brzeskiego
I
Spis zgłoszonych referatów - 2014
im. Krzysztofa Brzeskiego
IX. Nr 09/2014/PWSZ/Elblag/KOI
9. Kinga Kasperek
Temat referatu:
Uczelnia:
Katedra:
Tytuł naukowy:
L I T E R A T U R A , E K O NO M I A , I N T E R NE T
Uniwersytet Śląski
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. I. Opackiego
mgr
Internet bywa czasem przedstawiany jako kolejne zagrożenie dla literatury. Liczne serwisy poświęcone książkom,
takie jak lubimyczytac.pl i nakanapie.pl, zaprzeczają takiej tezie. Internet okazał się doskonałym środowiskiem
dla literatury, a wraz z rozwojem technologii powstały nowe sposoby dystrybucji książek w sieci. W swoim
referacie chciałabym przyjrzeć się self-publishingowi, crowdfundingowi (z naciskiem na projekty literackie) oraz
portalom, sprzedającym elektroniczną literaturę w nietypowy dla tradycji księgarskiej sposób.
Portale takie jak leanpub.com (umożliwiający sprzedaż niedokończonych jeszcze książek), bookrage.org (gdzie
pakiet ebooków można zakupić za dowolną cenę), wypożyczalnia książek elektronicznych ibuk.pl lub płatna
aplikacja umożliwiająca czytanie dowolnej ilości książek miesięcznie, Legimi, udowadniają, że literatura
funkcjonuje w sieci na nowych prawach ekonomicznych. Został zerwany tradycyjny łańcuch autor-wydawcadrukarnia-dystrybutor-księgarnia-czytelnik. Jeśli dodamy do tego dylematy, przed którymi staje potencjalny
czytelnik: czy skorzystać z porównywarki cen ebooków (jak spistresci.pl lub uplolujebooka.pl), przeczytać
darmowy fragment w Google Books lub ściągnąć nielegalną i bezpłatną kopię ebooka z Chomikuj.pl, łatwo
można zdać sobie sprawę, że tradycyjne formy sprzedawania książek ustępują nowym. Swoją pracę chciałabym
poświęcić zmianom, jakie zaszły w dystrybucji literatury, dzięki rozwojowi internetu. Są to zmiany znaczące – w
momencie, gdy rynek księgarski odnotowuje spadki, sprzedawcy ebooków odnotowują stabilny wzrost.
W swojej pracy przyjrzę się zjawisku self-publishingu czy samodzielnemu wydawaniu książek przez autorów. W
tym układzie pisarz przyjmuje dodatkowo rolę wydawcy, hurtownika, księgarza i specjalisty od marketingu.
Dodatkowe role, które musi pełnić, przekładają się jednak na wyższe zarobki, które przekonują autorów do takiej
formy wydawania swoich książek. Część z niezależnych pisarzy korzysta z serwisów internetowych (jak
Virtualo.pl lub Wydaje.pl), które przejmują na siebie część zadań, ułatwiając autorom sprzedaż swoich ebooków.
W takim układzie autor wciąż stoi w centrum układu ekonomicznego, decydując o dalszych losach książki i
zarabiając do 70% ceny za każdego sprzedanego ebooka. Self-publishing odwracałby znany nam proces
wydawniczy na rzecz bezpośredniej komunikacji pomiędzy autorem a czytelnikiem, rewolucjonizując system
wydawniczy. Podobnie zresztą jak crwodfunding (czyli finansowanie społecznościowe), które udowadnia, że
wielu czytelników jest w stanie zapłacić za książkę przed jej powstaniem, finansując autora, aby ten mógł
2|Strona
im. Krzysztofa Brzeskiego
ukończyć dzieło. Transakcja zostaje zrealizowana wraz z dostarczeniem ukończonej książki, co czasem ma
miejsce po kilku miesiącach, zaprzeczając tym samym zasadności istnienia księgarń – tym zjawiskiem zajmę się w
drugiej części referatu, dodatkowo poświęcając jego część serwisowi leanpub.com, który sprzedaje książki w
procesie tworzenia. Czytelnik płaci za publikację dowolną sumę i przyjmuje rolę krytyka, mającego prawo
wskazać błędy i niedociągnięcia. Funkcjonowanie portali leanpub.com i wspieram.to burzy mit profesjonalizmu –
części czytelników wystarcza niedokończony produkt, jeśli mają wpływ na dalsze jego losy. W części trzeciej
skupię się na nowych ekonomicznych formach dystrybucji literatury – od aplikacji Legimi, po Google Books,
serwis ibuk.pl, bookrage.org po porównywarki cen ebooków. Okaże się, że sprzedaż literatury, wbrew
prognozom np. Biblioteki Analiz, jest opłacalna, jeśli dotyczy literatury elektronicznej. Liczne serwisy poświęcone
dystrybucji e-książek dowodzą, że literatura w sieci ma się dobrze, a pozbycie się formy fizycznej przysporzyło
wiele nowych możliwości. Książka w sieci jest książką wyzwoloną z skostniałych praw wydawniczych, autorowi
przysługuje wolność wydawnicza, a zmniejszone koszty produkcji zwiększają zarobek pisarza, jednak spotyka się
też z nowymi problemami i musi walczyć o uwagę odbiorców w sieci na nowe sposoby. Ważne będą następujące
pozycje: Reguły sztuki Pierre’a Bordieu, Print is Dead Books in Our Digital Age Jeffa Gomeza, Case for books.
Past, present and the future Roberta Darntona oraz raporty przygotowane przez Bibliotekę Analiz.
Jesteśmy świadkami dużych zmian na rynku wydawniczym, które częściowo są spowodowane rozwojem nowych
technologii i sieci. Powyższe zjawiska, jak self-publishing i crowdfunding (w kontekście finansowania projektów
literackich) nie zostały jeszcze dostatecznie opisane, chociaż są niezwykle popularne i wpływają na życie
literackie. Celem mojej pracy byłoby odpowiedzenie na pytania: czy zmiany dystrybucji wpływają korzystnie na
samą literaturę, jak zmieniła się rola czytelnika w wirtualnej rzeczywistości i czy nowe warunki ekonomiczne są
szansą dla literatury?
3|Strona