szuflada szymborskiej - Elektroniczna Biblioteka Pedagogiczna

„SZUFLADA SZYMBORSKIEJ”
Fundacja im. Wisławy Szymborskiej w Krakowie powstała z inicjatywy samej Poetki, którą powołała
do życia w swoim testamencie. Na mocy testamentu Wisławy Szymborskiej Fundacja organizuje
międzynarodowe konkursy literackie, konkursy recytatorskie, mające na celu popularyzację poezji,
literackie realizacje filmowe i spotkania z przyjaciółmi Wisławy Szymborskiej. Z inicjatywy Muzeum
Narodowego w Krakowie i Fundacji, powstał zamysł wystawienia pamiątek po Poetce w formie wystawy
noszącej tytuł „Szuflada Szymborskiej”. Wnętrze wystawy, mieszczące się w Kamienicy Szołayskich –
Oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie przy placu Szczepańskim 9, urządzone jest w bliskim poetce
nieco surrealnym duchu, jak podkreśla Zofia Gołubiew, Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie. Tytuł
zaczerpnięty z wiersza „Możliwości”, w którym Poetka wyznaje: „wolę szuflady”, doskonale oddaje część
ekspozycji zamieszczonych w szufladach, w których oglądamy m.in. kolekcjonowane stare widokówki,
wyklejanki, wycinanki czy teatralną maskę, lornetkę i wachlarz, które zapewne towarzyszyły Szymborskiej
na spektaklach teatralnych. Na jednej ze ścian w szklanych gablotach zamieszczono pamiątki, które
dostawała Szymborska od przyjaciół, np. żeliwny trampek, włochate prosię – pozytywka, wielka zapalniczka
w kształcie łodzi podwodnej, ptaszek częstujący papierosem, porcelanowa dłoń z liniami papilarnymi
i podpisem „the hand”, mnóstwo małp, kotów, atletów, pojemniki na sól i pieprz w kształcie postaci
Schillera i Goethego – dar od Ewy Lipskiej, czy miniaturowa komoda z szufladami od Czesława Miłosza.
„Najczęściej są to rzeczy przypadkowe, które dostałam w prezencie, ja nic „porządnego” nigdy nie dostaję,
bo tylko ktoś, kto mnie nie zna, może mi podarować jakiś elegancki prezent”.
Wisława Szymborska
W drugiej sali możemy obejrzeć część księgozbioru z biblioteki
Wisławy Szymborskiej
przeniesionego z mieszkania przy ul. Piastowskiej, stolik z tomikami wierszy i piękną zieloną kanapę,
na której siadywała Noblistka. W biblioteczce Szymborskiej uwagę przyciąga Polski słownik pijacki Juliana
Tuwima, czy Pegaz zdębiał Stanisława Barańczaka, choć jest to rzecz indywidualnego spojrzenia. Tuż nad
kanapą znajduje się telefon, w którym możemy usłyszeć wiersze Szymborskiej czytane przez samą Poetkę,
natomiast przez wizjer obejrzeć umieszczoną za drzwiami wieloszufladową komodę, którą zaprojektowała
sama Poetka. Po przeciwnej stronie księgozbioru stoi maszyna do pisania, na której Szymborska
przepisywała swoje rękopisy. I znów wracamy do szuflad. Komoda, na której stoi maszyna do pisania,
zawiera kolejne szuflady – z legitymacją i Orderem Orła Białego, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia
Polski, medalem i dyplomem noblowskim, wizytówkami Poetki, notatnikiem z zapisanymi adresami
i telefonami, również osób zmarłych, albowiem Szymborska nie miała zwyczaju wykreślać z notatnika osób,
które odeszły, wreszcie okularami, których używała. Jedna z szuflad, ku pełnemu zaskoczeniu widza,
poświęcona jest niezwykłemu zbiorowi kolorowych zapalniczek, zapałek i popielniczek. Wystawie
towarzyszą liczne fotografie z poszczególnych etapów życia Poetki, począwszy od portretu Szymborskiej
z lat 60. autorstwa Andrzeja Żaka, zdjęć rodzinnych, m.in. z dzieciństwa ze starszą siostrą Nawoją,
wspólnych chwil spędzanych z pisarzem Kornelem Filipowiczem, skończywszy na zdjęciach Szymborskiej
w ulubionych rękawicach bokserskich od Andrzeja Gołoty i portretach pod tabliczkami ze śmiesznymi
nazwami miejscowości, np. Neandertal, Pcim czy Donosy. Wystawa zaprasza widza nie tylko w prywatny
świat Wisławy Szymborskiej. Przedmioty, rękopisy, fotografie, pamiątki od przyjaciół przeplatane
są cytatami z poezji Noblistki. Tuż przed wejściem do „Szuflady” można obejrzeć film Katarzyny KolendyZaleskiej: „Czasami życie bywa znośne”.
Wystawę w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Bielsku-Białej, na którą składają się fotografie
z krakowskiej „Szuflady Szymborskiej” zorganizowano za zgodą Muzeum Narodowego w Krakowie
i Fundacji im. Wisławy Szymborskiej. Mamy nadzieję, że wystawa będzie dla Państwa zachętą do odkrycia
tej niezwykłej Poetki, a także odwiedzenia słynnej „Szuflady Szymborskiej” w Krakowie.
Dorota Pająk
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka
w Bielsku-Białej